ձեռական
աչիաաանքներ
եւ ձեռագործ
կ՚ընեն,
պաոյաի
կամ
լողալու
կ՚երթան
խմրասլեաուՀինե–
րու.
առաշ1որգոլթեամբ։
ՍմըոՎ
մէկ ամսոլյսն
մր ընթացքին
ո՛չ մէկ
պաաաՀարէ
Ամրողշ օըը զուարթ
ել հայեցի
մրթ–
նոլորա :
Ո՛՛վ կը յսՏնդգնի
ըսել թէ կարելի
չէ Նոր սե
րունղր
Հայ
սլաՀել։
Գիաե՞նք
սերունգ
վարելու
արուեստը
, ու -
նթնք
ձեռնհաս
վարիչներ,
զոՀա րե րո ւթիւն
,
աչ–
խաաասիրութիլն
, անչահախնգիր
նուիրում։
Հասլա
սա
8-10-12
տարեկան
փոքրիկնե՛՛րը
որ
երբեմն օտար լեզոլով
խօսողներու
վրայ կր
յար
ձակին
, կը յանդիմանեն
։
Յաիբդ
օրր « բանակումի
խաբոյկը
»
սլիաի
վառեն,
հբաւիրուահ–
են չրքանին
քաղաքասլետը,
ուսուցիչներ
, վարղասլեաներ
ել
բնիկնեբը։
Եւ Արենոյչներր
մասնաւոր
յայտաղբի
մը
փորձը
կը կատարեն։
՛Ներկայ են նաեւ
6-7
հայ
Հիւրեր;
Հոս
երեւան
կուղան փարմ երդոզներ
, ա րտա֊
սանողներ , ղեբակատարներ
ել անակնկալ
սլաա -
բասաոզները %
^է" ԴԷԺՐ է Գ^"^ փոբձը չէ փերքացահ
։
Տաքորգ
առաւօտ
ներկայ
կ՚րլլանք
գրօչի
սլա րզո ւմին՛ ։
« Պատուի
Տ>
կ՚առնեն
ել գրօչը հանգարտ
ու
հպարտ
կր բարձրանայ
ձողին
հայրր։
Ապա
լ ն գ –
Հս/նոլր
մաքրութիւն
։ Վրաններր
կը շտկոլին
, ան–
կողինները
ճաչակոփ
ղասաւո րուահ -. Գաշտային
կարասիները,
քրամրաբ
եւայլն,
ամէն բան կար–
գին
:
կր Հանղիսլիմ
որբերու
, չքաւոր
ընաանիքնե–
բու
զաւակներու։
Տասնէն
աւելի
են ել մեր բարի
աղքիկնեբր
իրենց նախաՀ աշիլը ա յնպէս
մ ր գա
-
սալո
րահ
են որ ա յղպի սիները
չզրկուին
օղափո–
խութերէ
:
ի բենց բախտէն
չանձրեւէր
, կեղրոնական
փա
յ–
բի մը մ էք խա
րո
յկի
փա յտերր
ղիղուահ
են ։ Փո–
զոցներր
կր թնղան սկաուտա
կս/ն
ել
Հայկակէմս֊
երգե բոփ : Ոոլորր կր Հաւաքուին
խաբոյկին
չուրք
՝•
կրակր կը փառի
։ Աւուբ պտաչաճ
իսօսքերէ
վերք
խմբապեաոլՀ
ի մր բարի ղա լուսա կը մաղթէ
Հիւ
րերուն
ել կը սկսի յայտագրի
գորհաղրութիւնը։
հյօսք կ՚առնէ
նաեւ քաղաքապետր,
քերմապէս
չնոբՀաւորելով
Հայ Արենոյշներր։
Խմբերգ,
մե -
ներգ. Հայերէն
եւ ֆրանսերէն
արտասանութիւն^
նեբ,
սկաուտական
խաղեբ, պատշաճ պարեր,
ա–
նակնկալներ
, ապա
կովկա՜սեան
եւ Հտյ
գեղքկական
լնյյէիբ պարեր,
աղղային
տարափերով։
Ամբողք
Հանգիսականները,
երիտասարգ
թէ
հեր,
նոյն իսկ
ֆրանսացի
վաբգապետնեբը
կը
մպսնակցին
սկաուտական
պարին։
Փոքրիկ
թե -
ւիկները
ել գայլիքներր
իրենց պարերոփ
զարմանք
կր պատճառեն։
հանղէսին
խօսնակն
ալ
ղայլիկ
մ յ ն
է ։
Կ^ո
գ Ի չ հ թ Կռ
է^հէ՚"՚^՚^յ
՚"յ^ ^"Ի ՞՛^ ՚^^"՜
սլիսուն
Հաւաքոյթր,
խոբ տպաւորութիւն
գորհե––
լով
ներկաներուն
վրայ։
Երկու
օր վերք, ամբողք
խումբը
օթոքարով
Լանկօնեը
կը Հասնի
եւ անկէ Աարսէյլ
կ՚ուղե
-
ւորուի։
ց
Տաքոբգ առտու
Աարսէյլի
կայարանին
մէք
մեբ
կայտառ
ու զուարթ
Հայորղիները
կը
յանձ–
՚՚ԱաՎհԱիա՝՝ Եքգչախոււէյ^
(ԿՈՉ
ԵՐԳԱԱԷՐ՚նԵՐՈՒ ԵԻ ԾՆՈՂ՚ՕԵՐՈԻ)
« ՑԱՌԱՋ
>Ի ԹԵՐԹՕՆԸ
(2)
ԱԱՐԱկՈԼ–
֊
Հիմնուահ
\932ին « Հայ
Ա–
րամշտ • Աիոլթիւն
» անունին
աակ,
երղչախում
բը տուահ
է
բտղմ
աթիլ
համ
ե բզներ
ո րոնք
յիչա
տակելփ կը մնան իրենց երամչտական
բարձբ
ար
մէքով
։ Վեբակազմ ուահ՝
\ 94եին
, իր
Հ
իմնաղիբ
ղեկավարին
, Վ. Աարղսեանի
նախաձեռնութեամբ,
« Արմենիա
» անունին
տակ
, ղարձահ
է
ղաղու
-
թին
էն կեսունակ
մ իութիւննե
րէն
մէկը,
ել իր
մաբղին
մէք
միակը
ոբ կ^ողելորէ
ղաղութին
գե
ղարուեստական
կեանքն
ու
չաբմումը։
Վերքին
Հինգ տարիներու
լնթացքին
տուահ
է
տասր մեհ Համերղնեբ
երկուքը
Լիոնի մ՛էք
մ Լ՚չտ
նոր ու ճոիս
յա յաա
ղ բերով։
Ա իրա
յօմար
մ ասնակցահ
է յայանի
ե րամշտաղէտնե
բ՝
0 • Պէր
պէրեանի
, ողբացեալ
Գ. ԱլէմշաՀի
, Ա.
Պարթեւ
եանի նուաղաՀ անղէ սնե բուն
իսմ
բեր ղական
բամ
-
նով։
Եբղահ
է
ֆրանսացի
Աւետարանականներու
՜^Շաբ\էԼն մէք երկու անգամ, ել ֆրանս
-
կեղբոնի
կաթո
լիկ տաճարին
մէք
նո յնպէս
երկու անղամ
,
ի
ներկայութեան
բաղմաՀազաբ
սւկնղիրնեբու
,
տբ–
մանւանալով
քերմ՛ զնահատանքի
: Անքատ
Համերգ
մըն
ալ աուահ
է Փրատո
յի
Աայր
Եկեղեց
ւոյն
մ էք զուտ կրօնական
յա յտաղրով
:
\
950-51
ի
չրքանին
սիրայօմար
րերահ
է
իր
մասնակցութիւ
նը աղգա
յին
թէ
Համ աղղա
յին
րո
լո
ր
մեհ տարե -
ղար ձներ ո ւն ել
յո բե լեն ական տօնե բուն անխտիր
,
իր
իս անգա վա ռ ե բգե րով
կաղմ ե լով
Հանգիսու
-
թեան
զաբզը : Րր երգացանկր
, որ միչտ կը թար–
մ ս^ւա յ
նո բանո
ր երգերով
, եղահ
է
Հարուստ
եւ
րաղմաղան
, կր բովանգակէ
Հին թէ նոր բոլոր Հայ
երղաՀաններու
կարեւոր
խմ՛րերգները
, ինչպէս
եւ
օտաբ
Հ ե ղինա ւ^ե բու
ղորհ երէն Հատլնտիբ
նիւ -
թեր
։
Խ ոլմբր
, Լւբ գո
բհո
լնէ
ութ
իւնը լ^ւղլա յնելու
եւ
Ա
այբ
Ե կե գե ց ւո
յ
սլա յհառութեան
սատարե
լու
կրկնակ ցանկութեամբ,
ինքնաբերաբար
տրամա
-
զրահ
է
ինքղինք
ի՛րրեւ երղեցիկ
« Երկսեռ
Գաս
»
,
եւ
Հինղ տարիէ
ի
վեր անլնղՀատ
, ամէն
կիրակի
ել տօնական
օրեր կր մասնակցի
Հեբթական
խում
բով
կամ
ամբողքո՚Լին
, բաղմ աձա
յն թէ
միաձայն
երւլեցոզոլթեանց
: Աերտահ
է
Եկմալեան
ել կո–>
մ ի՛տասեան
ղոյգ պատարազները
երկսեռ
վեբահոլ–
մով
, ինչպէս նաեւ
բաղմաթիլ
տաղեր ու չարա
-
կաններ
, բաւլմ աձա
յն ու երղէոնի
ընկեբակցու
-
թեամր։
իր ամբոզքական
հախքով
մասնակցահ
է
կոմ իտաս Վ
՛ի՛ ե րգա րաննե
րէն
մ էկուն տպագրու
-
թեան
ել այմմ ալ ձեռնարկահ
է
պրակ առ պրակ
Հրատարակելու
իր երղա
ցան
կին անտիպ
կտորնե
րը
, իբ ղեկավարի՛ն
իսմ րագր ո ւթիւն ո ՛Լր :
Արգէն
լո
յս տեսահ
են Ա • շարքին
չորս պրակները
, քա՛–
նուին
իրենց
հնոզներուն
, ոբոնք
շնորՀակալոլ
-
թիլն
կը
յայտնեն
կան
հնո՚լնեբ
որ կը զարմանան
իրենց զաւակ
ներու
Հայեբէն
խօսելուն
ւ՛ւ ե բգե
լո
ւն ;
Խմբապետուհիներոլ
անուննե՛^րր
, չեն
ուզեր
Որ
ղրուի • չատ
Համեստ
են
մեր
Արենոյշներր։
Ա–
ՄԱՐԱԼ
ռաձայն
երկսեռ
, ոմանք
ղաշնակի
ընկեբակցու
-
թեամ բ
։
Տարին
անղամ մը կր կազմակերպէ
« Հայ Եր–
ղի Օր >ը, հանօթացնելոլ
Համար
Հայ
երգաՀս/ն–
ներոլ
նորագոյն
ղռրհերը
ել ատով
իսկ կը Հան–
գիսանա
յ ա ղղա պա
Հ պան ո ւմ
ի սատարող
ազգակնե–
րէն
մին ;իբր այն կոչ կ՚ուղղէ
Հայ ե րղա
սէ րնե
բո
ւն
ու
մ անաւանղ
Հայ
հնո
ւլնե բուն
^ո րպէ Ա՛լի
յո
բղո
րեն
իրենց ղաւակնե
րը անղամ ակցիլ « Արմենիա
» Երգ–
չաիսումբի՚ն
, որուն
հոցին մէք երկսեռ
երիտասաբ
ղո ւթիւնը
առիթն՛
ունի Հաւաքական
կեանքի
մը
կարղապաՀական
կանւննեբուԱ
վարմուելոլ,
իր
գասերուն
ու փո րձե
բուն
շնորհիւ
իր Հայե րէնբ
զօ
րացնելու
, Հա յկ • բանաՀ
իէ
ս ութեանց
նմո
յներուն
հանօթանալոլ
, տոՀմիկ
երգերոլ կաիսաբգոգ
շուն
չովը տաքնա
լու
եւ Հաղո բգուե
լու
, մէկ
խօսքուԼ՝
ամ րապնղ ելու իր աղդ
. զգա ց ո ւմնե բն ու ոդին
։
Վերամ ուտի փո րձե
ր ր կը սկսին սեպտ
•
1
^ին ;
Նոր
անգամներոլ
ա րձանաւլրո
լթ
իւն
ը տեւլի
^ ՚ ռ ւ –
^
նենայ
ամէն օր մինչեւ
այդ թուականր, ղեկափա– ՝^
բին
մօտ,
339,
^V^ Ո ս ^
ԲքՏւճօ։
Ներկայի վաբչա–
\
կան կազմն է՝ Պ– Ր– Աիմիթեան
եւ Տիկ– Ե՛ Թօ–
I
րամ անեան
(Ա ա յր դիւան
) • Գո րհաէլի՚ր
մ արէ/նի .
գիւանր
կր կաղմեն՝
Տիկ՛
Զ– Մօռընօն
ել Պ՛ Գ I
Ա տեփանեան
ԼԱ
՚ Ր՛ Ատենապետ)
՚ Օրք՛ Ա՛ Ա ե–
րեն կիւլեան
եւ Լ ՚ Հացադո բհեան
Լքա բաոլղաբ
եւ
դանձապաՀ
) ;
ւ «
« I « I
՚«հ ա
–տ» ա.–տւ ^
ա
ա
ա.
Պուտափեշթի
մէկ կամուրքին
փբայ, մարդ մը
կր փաղէր
բո լորովին
մերկ
է
Ծ անօթ
մ ր կր
Հ անղի՛պի իրեն ու կ՛ ըսէ ՚
Խե՚՚նղ
ես
, չե՛՛ս տեմներ
ոբ
բո
լո րոփին
մեբկ
ես ։
Ի՛՛նչ
լնեմ բարեկամ
, Հոթենթացի
մը կո–
ւլոպտեց ղիս , ատրճանա
կը
ղլխուս
ուղղեց
8^^111^–
յ ի
ըսելոփ։
Տսւվսւյի"
ըսաւ,
ուրեմն
Հոթենթացի
չէ ե–
գեբ. Ռուս է քեղ
մերկացնողր։
Հա
, դուն
րսիր
1
որ Ռուս է , գիտցահ
րլ–
լաս
, ես ա յգպիսի
բան
չըսի
I
X
Գիւղաց
ի
մ ը կը նեբկա յս/էւա յ յանձնամողոփի
մ
ը
առքեւ
քննութիւն
տալու
, իր քա ղաքական
Համ
ո–
ղ ո ւմն երո ւն Համար
։
Գիւղացին
Հ լոլ
- Հնաղանգ
կը կրկնէ իր սոր
վահ
դասը
է
կարլ Աարքս անա՛ստուահ
էր
է
Լենին
ան
աստուահ
էր , Աթալին
եւս անաստուահ
մըն է ։
իսկ
գո՛՛ւն, կը հարցնէ
քննւի՚չըէ
ծ""
,
էլեբղնում
Աստուհոյ
առքեւ,
ոբ ես
ալ անաստուահ
մլն եմ ։
ԽՄ ՐԱԳԻՐԸ՛
֊ Աոէք, ուսումնասիրեցէք
այս
էնմ
յօդ՛
,հ մ
ռ լ՛
անղլեբէն
գիրքր
, եւ րս>>
րագրեցէք:
ԳՐՈՎԸ
՚ - Րայց ես անգլերէն
բնաւ չեմ գի–
տեր
։
ԽՄԲԱԳԻՐԸ՛
֊
Այն ատեն գիրքին
մէքէն նը–
շանա կեցէք կարեւոր
տեղերր՝
որպէս
էլիւ
ուրիշի
մր
թէէւբւլմանել
տամ • ՚ •
•»0
^^^^^^Iէ•^է^^^^^է^^^^^^^^^^^^|^^^^^^^^^^^^^^^՜՜՜՜՜
- - - - -
ԿԱՐԳԱՏԼ՚Բ
ԵԻ
ՏԱՐԱԾԵՑԷԲ
*6ԱՌԱՋ>Ը
Գրեց՝ 9–.
ԵՒԱՆԳՈԻԼԵԱՆ
ՎեբՀապէս
ընտբեցի
մէկը, որ յատկապէս
ինձ
գի՚-բ եկաւ ու
որո
շեցի անպա յման
դնել
, երբ ղը–
րամ ունենամ
։
Այսպէս
յաղեցնելով
Լ՛մ
հետաքրքրութիւնը^
նոյն Հեաաքրքրոլթեամր
կան՚է առայ
Հնավաճաէւի
կրպակի
առքեւ. Հետազօտելով
ԼուղովԼւկոս
ԺԳ՚ի
մամ
ան ակա
չրք անիւ հխատուփը;
Այն բոլոր առար
կաները, որ տեսնում
, Հաւանում
էի, չուտոփ կոր
ցնռւմ
էի՛ն
իրենց
շաՀե կանութիւնը
եւ չոլտ մը
մոռանում
էի : Ա էկ միաք սակա
յն
չաբունակում
էբ ինձ Հալահել
, թ է ե ւ բաղւլաբար
աչխատոլմ
էի
վանել
ինձանից
։ Հակառակ
այն բանին,
որ մեհ
եռանդով
աչիատում
էի ուչագբութիւնս
կեգրո
-
նացնել
Փարիզի
փողոցների
ուսումնասիրութեան
վրայ,
այդ գլիաւոբ
միտքր յամառօրէն
Համա
-
կում էր ինձ եւ այնսլիսի
յամառութեամր
ոբ Հաս–
կացայ
թէ ամբողք այն ՃանապարՀը
ոբ կտրել
էի
ուչագբութիւնս
կեգբոնացահ
է եղել
միայն
ու -
տելու
՛Լրա յ
ւ
Հիմա
այղ միաքը
ամբողքովԼքե
կլանեց
ինձ
ել վանեց
բոլո
բ միւսները
։
Օ՜Հ , ինչ Հաճելի պիտի
լինէր
, եթէ սուրճ լի–
^՚էր
Հիմա
, լա
՛լ
խոչոր
մի բամակ
սուրճ ել մի
գոյդ
Հացիկներ։
Օ՜Հ , "՛յղ Հացիկները
փնչքա^ն
թարմ են եւ ղբաւիչ
ու ի՜նչ
Հ աճե
լի ձեւոփ կոտ–
րատւում
են
մ աբղու ատամնե
բի
տակ
;
Ցսաակոլ–
թետմ
բ զգացի
Հ ամ ը լեղուիս
ել որկո
րիս
մ էք ,
այնքա՜ն
ղօրաւոր
ցանկութիւն
ունեցայ
յաղեցնե—
լու
անօթութիւնս
, որ յոլղում ով եւ
դուլղղալով
սկսայ փնտռել
ղրպաններս
, գիտնալով
Հանգերձ,
ռր Հազար անդամ արդէն
քննել եմ եւ ղիտեմ ռր ւ՛չ
մէկ
սու ունիմ
։ Տո
յսր
սակայն
միշտ
փրկարար
մ էկ խաբիսիս
է
մ արղուս
Համ
աբ
։
Երթալ
ել հախել
ահելիս
,
վայրկենապէս
անցաւ մաքովս
, կամ թէ երթալ Ռտսին
փողոց
ը,
Հնափաճառի
կրսւակը
, փորձել
այնտեղ հախել
վբ–
ձիւնս մէկ ֆրանքով։
Այդ գի^՜աը նռր եռանղ
տը—
ւաւ
ինձ։
Ակսայ
քալել արադ - աբագ
, նպատակ
կար
,
վրձինս
լաւն
էր , թերեւս
կարողանայի
հախել
2
ֆրանքով
: Ո՜վ
՚լԼ՚տէ
, Հնավաճառր
կ՚սրող
է խըգ՛
ճալ
, տեսնելով
, ռր եր իտասա
րդր
հախում
է իր
վրձինը
, թերեւս վճարէ
ր երեք ֆրանք
՚ կարող
է
պատաՀել,
որ իրեն սլէտք լինէր
Հէնց այ"
՚Լրձինը
ել
նա ասէր
՚
« Ա՜Հ , ՛իե րքապէս
ւլտայ
,
ի՛՜նչ
որ
վէնտ՚ւոլմ
էի ՚ Հիանալի
,
Հ իանա
լի վրձին՛ է , ես
ձեէլ կր վճարեմ
Հինդ ֆրանք
ծ է
՜Օրօրուե
լով
ա յսպիսի
դա յթակղա
լի ե բալ^ե
-
ր՛՛վ, ոբո
շեց
ի չբաւականանալ
միտ յն
սուրճով
,
այլ
եբեք ֆրանքով
ճաշել ռուսական
մօտակայ
ճաշարանում
: Աէկ կտոր կովի
միսր, շա՜տ
յաբ
մար պիտի
լինէր
, այլ եւս չեմ իսօսում
բսրշ^/՛
մասին (^ռուսական ապուր) , իսկ եթէ
յատկացնեմ
եւս
60
սանթիմ
գինո
լ ,
կեանքը
ըն
ղՀ անր տէգէս
այնքան
է լ վատ
բան չէ կարհեմ :
Ջնկ ատեցի
, թէ
ին չպէս անղդալարար
Հ ասա
յ
Ռտսին
փո՚լոցը
։ ԱՀա
ել Հնավաճառի
^Ր"լակը
I՛
Երբ սակայն
ձեռքս դպաւ էլրանր
, կորցրի ամ բողք.
քաքութիւնս
։ Շփո թահ,
այլայլահ
մտայ
մութ
Կբ՚զակր
, ուր կարհես
կենդան
ի չունչ չկար : Ւնչ
որ
անկիւն
ից շուտով
դուրս եկաւ կորաքամ ակ մի
ղէր
կին : Առաստաղից
կախուահ
էի՛ն մաշահ Հին
տաբաէոներ , բաճկոններ
, կանացի
գիշերանոցնեբ
ու Հազար եւ մէկ իրեր։
Գէր կինն ալ նմս/եում
էր
թան՛ք արան
յանձնուահ
առա րկա
յի մը։
Կ Լ՛նր
մ օտե ցաւ եւ ոչ չաա
սիրալիր
Հարցբեց
,
• Ւ՞նչ էք ցանկանում
։
Հանեցի
ղրպանիցս
՚Լրձինր
ել մեկ^ւեցի
իրեն։
Առաւ, նա յեց
, այս ու այն կողմր դաձրեց
, մօ–
տեցբեց
լոյսին
ել առանց մէկ բառ
ասելու վերա—
ղարձրեց
ինձ : Աիրտս քուր կտրեց :
Հապա՜
, ինչպէ՞
ս •
իմ Հաբցական
ակ
-
նարկին
նա պատասխանեց
չաա
յստակ :
Աենք
սլէտք չունենք
ձեր ւիրձինին
:
Աճապարանքով
Հանեցի
ահելիս
,
ի՛՛՛սկ սա
, •
աւլաչելով
իսօսեցայ
, սա չատ
լաւ ահելի
է , դրե—
թէ նոբ , վճարե
լ եմ
60
ֆրանք ։
Այո, ահելին
գէշ չէ , առանց Լնձ
նայելու,
պատասԼսանեց
ՀնավաճառուՀ
ին
, րտ
յց
գիտէ՛ք
,
մենք ահելԼ՚ներ
չենք գնում
։ Աենք գնում ենք
Հին
Հագուստներ
; Գնացէք
ա լնտեղ
,
անկիւնի
միւս
կոզմր, կարող է պ՚ստտՀել
որ այնաեղ
ղնեն,
մենք
սլէտք չունենք ։
Տաքողոլթիւն
, էսսացի ես
, սրտաբեկ
ու
րնկճոլահ
գուբս
եկա
յ փողոց եւ ուզղուեցի
ուրիչ
խան՛ութ մը։
Թարգմ.՝ Ա–
ի.
(Շաբ.)
Fonds A.R.A.M
