Գատւթհ
գատւթ
ԹՐ՚ԲԱՊԱՏ
ՈԻՄ
ԿՈՒՍԱԿՑԱԿԱՆ
ՊԱՑԲԱՐԸ
ՊԱղՏԱՏՒ
ԵՐԻՏ– ՄԻՈՒԹԵԱՆ
25ամես.1լին
առթիւ.,
Գռյսւմարտ
բացառիկ
թիլ
մբ Հբաաաբա–
կելով, մանբամասնութիւննեբ
կբ Հաղոբղէ
Միու
թեա՛ն գո բհո լ՛նկ ութե ան
մասին,
զանաղան ճա ~
կատնեբու
վրայ,
) 926^^
մինչեւ
այսօբ։
Թէ՛
անցնող ղեբասաննեբոլ
եւ թէ աեղացի
սիբոզնեբռւ
կողմէ տրուահ
են ինքնաղիր ու
թարղմանահոյ
բաղմ աթիլ
ներկայացումներ
^Աւաղակնեբ»
,
«՚Օթէլլօ»,
« 1 7
աարեկաններ՝»
, «Տրիլբի»,
«Անուչ»,
ճԱայաթ
Նովա֊»
եւայլն։
Ո՚նեցահ
են չաբք մր
գասախօս ո ւթիւններ
, ղրական
, ղիաական
, կրթա
կան
, առողԼա պաՀ ական
՛նիւթերու
չուբք։ Գասա–
խօսահ
են Ոսկան Մարաիկեան
, Գէորգ
Թորզոմ–
եան, 8– Տէր Յակոբեան
(3– Իրազեկ), Ա– Ծա–
ռուկեա՚ն
, ^^ոբճ Մարաիկեան
եւ ուրիչ
բազմաթիւ
բմիչկներ եւ Հանրային
գէմքեր։
Յիչաաակի եւ սուգի երեկոներ
նուիբահ
են
ԱՀարոնեանի,
Պօղոս Նուսլարի
, իքբիմեան
Հայրի
կի , Թումանեանի
, կոմիտասի
, Աիպիլի » Մեհա
րենցի
, Գուրեանի
եւ Թէքէեանի
, ինչպէս եւ
յոբելենական
Հանղէսնեբ
: Գրական
դատավաբույ–
թեանց
նիւթերն
եղահ են Զարեանի
Հ^Տատրազոմի
Հարսր»
, իսաՀակեանի,
^Արոլ
Լա լա
Մ աՀաբի»ն
,
Շ անթիւ ՚տԻն կահ բերգի
իչխանուՀին»
եւ«կայսրր»,
Րաֆֆիի
<աԱամուէլ»ր
եւայլն։
՚՝
իոկ գրական
ասուլիսի
նիւթ՝ Կ՛
Փոլաաեանի
^Կր Հրամարիմ
Հայութե՚նէ»ն
: Երամչաական եւ
պարի երեկոներ
ել Հանղէսնեբ
նոյնսլէս
ճոխացու–
ցահ են իրենց
մ չակութա
յին րեզուն
հրազ իրր ՝•
Երիա. Միութիւնր
ունի նաեւ
1934^*՛
է վեբ
Հայերէնի
, արաբերէնի
, անզլերէնի եւ թռւաբա.
նութեան
ղաս րն թացքնե
ր : Հայերէնի
գասաւան -
ղութիւննե
րր
կաղմ ակե
ր սլո ւահ
են
«Աղրալեան»
Ուսանոգական
Միութեան
կողմէ։
ՊՈՒ՚ՐՐկՇԻ
ԱԶԳ–
ՎԱՐԺԱՐԱՆԸ
Պւււքրէշի րոլշեւիկ
շ ա ր ս ւր ֊ աթե րթ֊ ր ,
«՛Նոր
Կհ|անք», հետեւեալ տեղեկութիւԹներր կր հաղոր
դէ
ազդ. վա֊րժարա
|(յ
|ւ մասին —
Մ ինչեւ վարչական
բա րենո բոգոլմ
ր , ոբ կրբ՛
1
թական
գոբհր
ամ ուր
Հ իմ երու վրա
յ ղրաւ
, Լիու– |
մանիոյ
փոքբամասնութեանւց
ղսլրոցներն
ալ
իբենց
բախտին
ձղուահ
էին : Անոնք ոբ ել է
նիւթական
օգնութիւն
չէին
ստանար
պեաութենէն։
Միւո
կողմ է , ա յգ վա
բմ ա ր ա^/նե ր ո ւն
շրքանաւա
րաներր
չէին կբնաբ իւրենց ուսումր
չարունակել
պետական
վարմարաններոլ
մէքէ
կրթական
բարենո րոգմ ան
չնո րՀ իւ , մեր վար–
^մ՜արանն ալ գաբձաւ
սլետական
ե ւ կր վա
յե լէ բո.
լոր
իրաւուճէքներր
: Պետո ւթիւնր կր վճարէ
ո ւ֊–
սուցիչներուն
թոշակներր ել կր Հողայ
ղպրոցին
բոլոր հախքերր :
Մեր վա
րմ ա ր ան ր
7
ղասա րաննե բով
նախա–
կրթարան
մլն է ,
ռում անական
նո յն
ձեւի
վարմարաններոլ
հբագբով
: Րացի
ռում
անեբէն
լեղո լէն
միւս
բո լո ր առարկաները
կ՛ աւանգո
լին
Հա յերէն : Մ եր վա րմա ր ան ին աւարտական վկա
յականով
աշակերտր
կրնա յ
մ տնե լ
միքնակաբգ
վարմա րանի մր &րգ գասարանը ։
Պետական
աքակցու թեամ բ կարելի
եղաւ
ղխ
չերօթիկի
բամին
մըն ալ բանալ
1950-51/
չբքա–
աՌԱՋ»Ի
ԹԵՐԹՕՆԸ
(3)
Գ ր ե յ ՝
Գ–
ԵՒԱՆԳՈԻԼԵԱՆ
«ԹԻՃԱՆԻ»ՆԵՐԸ
ՊԻՏԻ
ՏԱՊԱԼԷԻԴ
ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹԻՒՆԸ
Պոլսոյ վերջին թղթ ա ր ե ր է ն կր քաղենք հե
տեւեալ տ եղե կ ո ւթիւննե րը •
Ա՚եԳԱՐԱ, 23 օգոստ
Վեբքնապէս
Հասկըց–
ու եցաւ թէ ԹԼ՚ճանի
աղանղալո
րնե րր
,
ոբոնք
երկրին
ամէն
կոզմր տարահուահ
են , ոչ միայն
թ
շ1.
ամ ի են մեր
յե ղաշրքումւ ե բուն
, այլ եւ հբա
ղրահ
է ին
Հան րապե տական
վա
ր չաձե ւն ալ տա
պա
լել :
Գատի
քաշուահ
12
Թիճան
ինե բուն
տուներէն
գտնուեցաւ
7
ճերմակ
ղ հով կանաչ
ԳՐ՚^չակ
մը,
զո ր
թ բքական
գրօչին տե գ պիւտի
բարձրացն
է Լն
իշխանութեան
գլուխ
եկահ ատեն :
Գատարանին
առքեւ առտուն
կանուխ
մեհ
րազմ
ութիւն
մը
Հա
ւաքուահ
էր : Ամ բաստանեա
լնե րը , որոնց
մ
Օրոլքը
կտրահ
է ին բանտ տաբուահ
մ Լ՚քոցԼն
, կրկին ձը–
ղ ահ է Լն իրենց շէկ կիսա բոլո
րակ
մ
օրուքը
, որ
անոնց յատկանիշ է :
ինքնութեան
ճշգում
էն
վեբք երբ ամբաս
տանաղիրր
կարղացուեցալ
ու լմնցաւ
,
յայանե
ցին թէ ոեւէ բան չեն գիտեր՛
անրնգՀատ
կը
կրկ
ւէ
ին թէ Աստուհմ է կբ վախնան եւ ո լրացան
նախորղ
յա յտա բարութիւնն
երը :
Թէ՛ Աստուհմ է կը վաիսնաք եւթէ
սուտ
կը խօսիք
, ըսաւ ղատաւո
ր ը :
Ասո բ վյւա յ աւե լի շուարե ցան եւ
քանացին
եբղում
րնել : Վկսներէն
Ավ՛՛՛Լ՛ Գօճապաշ
, ոբ
Համ աղիլղա ց ի է , Հաստատեց թէ անոնք
բոլորն
ալ
Թիճանի
են : Րոլոր
ամբաստանեալներն
աչ
ոտքի ելան ել մարղուն
խօսքր
կտրեցին։
Զեռք առնուահ փաստա
թո ււլթե ր ր կբկԼն կաբ–
ղ աց ուեց ան • յետագիմ
ութեան
ե ւ
մ ոլե ռանղո Լյ՛
թեա՛ն
նմ ոյշներ
, Հմայեկնեբ,
յուռութքներ
, ^զէմ -
զէմ
»ի
քուբեր,
«.Ա էպի լիտէ շատ»
,
(^Պիւյիւքտօ–
ղու»
ՀՀագւլ ա
Տ օղր ու»
պար բեբ ականնե րր եւ
՛Րէմ ալ
Փ ի լաւօղլո լ ի կողմ է տ ր Ո ւահ
վկա յաղրեբ
,
իր
լո ւսանկա
րնե րր
, յետո
յ ((.Եթէ կ՛ո լզես
սիրոյ
Հասնիլ
ա՛ ռ տ յս գԼ՚րքՐ»
անուն պրակ
մ ր,
ոբոնք
ղտնուահ
էին ՄէՀմէտ
Փէբչինին
տունէն։
Իբենց
կանոնագրին
Համ աձա
յն Թիճանի
րլ
լալու առաքին
պայմանն է
7
անգամ
^ԱիւսլՀանալ–
լաՀ» բառը արտասանե
լ ո ե ւ է գորհի սկսելէ ա–
ռաք
, ետեւէն ալ եօթն անգամ կրկնել : Եօթր
թԼ՛
լը նուիրական է անոնց Համար : Զեռք
անցոլահ
ւլրքերոլ
վեբարերեալ
տեզեկաղիրր
կարղացուելէ
վեբք, Տէտէ Գօճասլաչ
կրկին
վկայութեան
կան–
չո ւեցաւ : Րո լո րը մէկ
ոտքի
ելան կրկին ու բողո
քեցին
անո ր ղէմ ել ղա յն
ամ բաստանեց
ին թէ
ի
՛րենց Հետ
արղէն
աւր ոլահ
է
Հոգային
վէճե
բու
եւ
տնասուններու
առուհախին
պատճառաւ։
Եւ
պնգեց ին թէ անմ եղ են ու պաՀան
քեց
ին
զիրենք
աւլատ աբձակել
: Ատեանը
մ
երմեց
այս
պաՀան քը :
Վաղր
ուբիչ
Լսումբ
մ ր ատեան պի՛տի՛ կանչուի :
^•^տւ
»9<^»«
՚ – ~ ֊ ՛ – ~ ք –~–
՚ – ^ ՜ ^ ՛ ՛ս։ւււՒՕ
<^տ»օ
Ճ=ՏՕ^^
ՅՕ€
նին
Համաբ
, ոբ
պիտի
կրնայ օղտակար . ըլլալ
ղաւառի ա
չակե րտնե
բո ւն :
Թ ե րթը չրսեր թ է քանի՛ հայկ ա կ ան դ պրոց մը–
նացած է Ռումանիոյ մէջ , բոլշեւիկեաւն իշխա1&ու–
թե ան հ|աւստատումէն ի վ ե ր :
Խանութին
տէրը անմիքապէս
կռաՀեց
ոբ ես
գնոբգ
չեմ , այլ հախող
, եւ պատրաստ
տմէն ինչ
Որ
եւ է գնով հախելու
:
֊
ճիչգն ասահ
, մենք ահեչփների պէտք
չու
նինք։
Ո՚^փ Հիմտ կր ղնէ Հին ահելի,
երբ
կարելի
է նոբր գնել
7
ֆրանքի
, բոլոր
յաբմարութիւննե–
րոփ։ Աակայն
եթէ
ուղում
էք , ձեր
ահելիին ու
ւէրձինին միասին կարող եմ փճաբել երկու
ֆրանքէ
Մ իա՞ յն
երկու
ֆրանք
,
բացականչեցի
ս րգո
ղահ
, միւս կողմից
մտքիս
մէք
անմիքապէս
ա յ գ գրամր փեբահեցի
սուրճի
, Հացիկնեբի
, մ եթ.
րոյի :
0՜
,
ո՛չ , երկու
ֆրանքր շատ քիչ է , առ.
նուաղն
Հինղ ֆրանք։
Ու մ տովի խոբՀեցայ
մէկ
կտոր
կովի
միս,
ղինի՛՛՛
Նո՛ւ, ղիտէ՞ք
Հինգ ֆրանքը գրամ է։ Հխնգ
ֆբանք վճարել
եմ
Հին , բա յց ոչ պաատռոտահ
տաբատի
: ի գէպ, չունէ՞ք տաբատ կամ թերեւս
ժամ ացո
յց , մեր գորհի
մ էք
ընթացիկ
են
նաեւ
Հին գրամներր
, ոսկի
ատամներր
:
Յատկապէս
•Ոսկի
ատամնեբին
, երիտասարգ
, ես վճարում
եմ
սուգ ;
Նա խորամանկօրէն
, ակնոցնեբի
տակից սկը–
սեց քննել
իմ
բերանը
ու ինձ թուաց թէ
ղոՀույ՛
ինչ պ է ս հա դորդ ա ծ
Էի1նւք ատրդէն, «Հ|ւսլք»ի.
կուսակիցները դ ր դ ոիչ
թո ո ւ ցի կ ն ե ր ցրուա ծ էին
կ աոա վ արութե ան
դ է մ :
Փոի- վ արչապե տ Սէամէտ Աղաօղլու հետեւեալ
յ ա յ տ ա ր ա ր ո ւթի ւ նն րրաւ այս ա ո թի ւ
Շատ
վփ րաւո բական
խօսքեբ
կան ա յգ
թռուց
իկն, եբուն
մէք։
կ՛րսեն թէ պետական պաշ
տօնատուներէ
ղէնք կր փաիսցոլի
,
կայարաններու
՚^էք դրամաբկղներ
կը կողոպտուին
,
ամենուրեք
յարձակումներ
կան մարղկային
կեանքի
եւ գո
յքի
գէմ։
Ի՛՛նչ
կ՚ընէ կաո ափա բութ իւնր։
Ծայրէ
հայր
յերիլրահոյ
են
Հալքեաննեբու
այս
իսօսքերր։
Ենթագբենք թէ ճիչգ
րլլան, այգ
պաբաղ ային րնկերա
յին ա յսքան անկարգ
ւԼիճակի
մր մատնուահ
երկրի
մբ մողոփոլրղը
ըմբոստա–
ցահ պէտք է րլլայ : կր նչանւակէ թէ այս
թռոլ.
ց իկներր
կոչուահ
են մողոփոլրգր
կոտորահի
մր–
զե լու
, ել ա յգ նպատակով
ղբի աոնոլահ
են :
Թ ո ուց իկներուն
ՀեղԼնակնե
րն ալ ղիտեն թէ
Լւրենց այս աբարքր
յանցանք
մլն է, եւ այս նը–
պատակով
չեն ուղահ
յայտնել
թէ որ
տպարանին
մէք տպուահ
են անո՛նք։
Մինչղեռ
օրինական տե
սակէտոփ պարտալո
րի չ է այս պարագան
: Ատո֊
րտղրութիւն՛ներն
ալ չինհու
բաներ
են ,
հայ
րենակից Ա ԷՀմէտ
, Հայրենակից
է լիֆ
,
Հայրենա–
Կէ՚Յ Մլի , ՀայրենակցուՀի
Այշէ
եւլն.։
ճ շգո ւահ է որ Հալքեան այղ
թռուցիկնեբը
տպուահ
են «Ուլուս»ի
տպարանին
մէք։
Ուրեմն
Հալք կուսակցութեան
կողմ է բամնուահ
ա յս թը–
ռուց իկնե բուն մէք երրեակ
յանցանք
կայ
, րովան–
գակ՛։լթեան
, տպագրութեան
ել կեղհ
ստորաղրու–
թեանց տեսակէտով
:
Ա
Հ
ա այս
մ տա յնութեամ
ր է որ Հալք
կու
սա կցո
լ
թիւնր
կը
մ տնէ
լնա րական
քա րողո
լ
թեան
մէք։
Ամէն անոնք ոբ այս միքոցներուն
կը
գիմեն
եւ կը իսանղա րեն
եբկբին
անղո ր րո ւթ իւնն ու կը
բւն աբա
րեն
Հա յրեն ա կի ցնե
ր ո էն աղատութ
իւնն
ու
րնէորակտն ա պաՀոփ ո
լթ
իւ^ն ր , անշուշտ
պիտի
ճա
շակեն
արղարոլթեսն
եւ օրէնքներուն
ասլ՚ոէսկը։
Պ ի՛տի չա ր տօն են ք որ ե բես էի •
լնտ
բու
թեանց
նաիսօրեակին
օբ ինա պէ ս ա րղի լո լահ
արաբքներ
ղո րհո
լին ,
շինհոլ
սէոո րտգրո ւթիւննե րոփ եւ
էլաղտն արա ր
տպուահ
յա յաա րա րութի՚ւ1նե
բով
երկրին անգո րրո
ւթի
ւնբ խանղա բուի :
Ընտրական
ապաՀոէԼո ւթիւն
ը էական
պայման
է։
* ՛ « • ^
* ՛
^
^ ^
^ * • ^
I
, ՀԱՐԻՒՐԱՊԵՏԸ–
Ւ՚՚նչ՚էլէս էք նայինք,
ղին–
աքձյ»բներս : կերակուրէն
, անկալինէն
, ձեր
լնկեր
-Հ
ներէն, ա՛քէն բանէ զո՛՛՛Հ էք։
:
ԶԻՆՈՒՈՐԸ
Ամէն բանէ գոՀ ենք,
Հարիլ^ւ
րտպեէո
՚ մ իակ
անտանելի
բանը՝
մեհ
փոզաՀարնՀ
է : Եթէ այղ ապոլշին
խօսք
Հասկցնէք
՛ոբ առ–՛
տուսն
մեր անուշ
քոլնին
իր փողը չՀնչեցնէ
, շաա ՚
աւելի
ւլոՀ պիտի
րլլա յինք՛ ւ
\
X
ՐԱՐԵԿԱՄ
Ը
Հաւնեցա՚՚բ
օբիոբգին։
ԸՄՐՒՇԸ—
ԱգքԼ՚կը գէչ չէ. րայց քիչ մը
կասկահոտ
էԼեբա բե րմո
ւնք ունեցաւ
ինհի Հանղէ պ :
ՐԱՐԵԿԱՄ
Ը
Ւ^նչ ըրաւ
, ես բան մը չնըչ–
մարեցի:
ԸՄՐԻՇԸ—
Ուշաղրութիւն
չը;ր ի՞ ր ոբ ձեռքը
սեղմելէս ետք սկսաւ մատնեբը
Համրել։
նակութեամբ
խփեց աչքը
:
Ւ Հարկէ , տեսնում
եմ , ղուք ոսկի ատամ
ունէք,
խնւլրում
եմ , երիտասարգ
, մի
չէիոթուէք՛
գիտէ՞ք
մենք սովոր ենք ամէն բանի։
Գո՛ւք
,երի–
տասաբգ,
իմ անունից կր գնաք ատամնա բո
յմիս
մօտ
, աՀա նրա Հասցէն ե նա իմ Հաչւոյն
կը քաչէ
ձեր ատամը։
Խնգբեմ
, բացէք ձեր րերանր,
ուղում
եմ
մ օտաւո ր ւլաէլափա ր
մ ը կազմ ել , թէ
քանի՛
կրամ կը կչռէ նա :
Րարկութիէւնից
կրէսկ կտրեցի :
Ես եկել եմ ^եէլ մօտ վաճառելոլ
իմ ահե
լին եւ ոչ ատաւքներս
, գա
յրո յթոփ
պատասխանե
ցի : Խնւլրում
եմ
ձե ր
մ ատնե րր չխօթե
լ րե բանս ,
ես ձի չեմ : Ցանկանո՞ւմ էք ահելիս թէ ոչ :
Երկու
ֆրանք
,
կտ ր ո լկ
էւլատասիսանեց
նա , իսա չաձեւե
լով
ձեռքե ր ը վւէէրի ՛Լրա յ խոնար– \
Հ արար ու խաղացնե
լով
երկոլ
մ ա տնե բ ը ,
եր–
կոլ ֆբանք :
Զորս ֆրանքից
ոչ մէկ սու պակաս
, աուէ^ք
գրամը,
իսկ եթէ չէք փափաքում
,
յաքողութիւն
ձեզ։
Ուղղուեցա
յ ղէպի
մ ուտքի
գուռր
,
ամ
բՈղք
էութեամբ
ցտն կէս^ւա լո վ , որ ինձ յետ կանչի։ Եւ
երբ արգէն
ձեոքս երկա րել էի գէ՚գԼ՛ գուռր
, գիտ
նալով
Հանգերձ
, որ պիտԼէ չկարոգանամ
Հեռա
նալ
, ես ինքս առաքինր պի՛տի ասեմ ՚
սատանան
ձե՛լ Հետ
, ւլնեցէք
, լսեցի նրա ձա յնր ՚
ճ11օՈՏ,
Յ
11
ՕՈՏ,
տուէք
ահելին
՚ աՀա
ձեզի
եբեք ֆրանք :
Առոլհախր
կատարուահ
էր :
Եթէ՝ ք^թերցողր
կաբհում է , թէ գուբս
ել
լելով կրպակից
, ես աճապարանքով
ւլեացի ու–
աելիք
գնելու,
սխալլում է : ԱնՀրամեչտ էր գեռ
մ տահել
, իսո բՀե
լ , իւնչպէս
գաս աւո րել
ստացահս
գբաէքնե րի հախսէէւմ
ը ,
ո րպէս
ղի կա բ ողանա
յի
ուտե
լ Հիմա
, յետ
յ մ տահե լ երեկո յեան
ու յատ–
կապէ ս էէի շեբուա
յ մ ասին
, քան ի որ ան յա յտ է ր ,
թէ ի՛նչպէ ս ել
Ո՛
ւր պի՛տի անցնէի ա յս
գԼ՚չեր
է
Ա կ՚լբնական
մ տ ա լլր ո ւթ Լւ ւն ս՝
խմ ել սոլրճ-Հաց իկ
նե րուէ ՛է" լ՛՛ բ չԼ՚ացե
լ է ր • նրան յաքո րղե
լ էր մէկ
կտո
ր միս ուտե լու ցանկ՛է ւթիւնր
: Այգ մ տահում
ը
միա յն տն սաՀմ անօրէն
ճմ լում էր ստամոքսս
,
սակայն ես չկրցայ
զսպել ինձ, գնեցի
միայն
մէկ
կտոր
Հ՛ոց , մօտս
մնաց
երկու
ֆբսնք
յիսուն
սանտիմ : Առքեւս
բացւում էր լայն
կարելիոլ–
թիւնների
ապաէլայ
, կարող
էիւ մանել
մեթրօ
,
փնտռել աշիւատանք ,մէկ խօսքով
չարմիլ,
ղորհել։
ԽորՀելով ա յգպէս , գնում էի ղէպի
Լիւքսէմ–
բոլրէլի պարտէղր
, կբհոտելով
Հացս :
Պաբէէէէ ղում
առանձնա ցա յ ,
մ ենա լոր մէկ
անկիւն
, քրի ձորակին
մ օտ ել աղատութիւն
տուի
ցարղ. սանձահ ա իս որմա կի ս ; Հացր խմռեցի մէկ
վայ րկե անիւ մէք, առանց
մէկ վւշրանք իսկ թա
փելու։
Աէւատօրէն
խմեցի
թիթեղեայ
թասից
, որ
կախէէւահ էր հո րակից : Ջոլբր շատ պաղ էր ,
յստակ
ել արեւի՛
շ՚՚գե
րի՛ տակ
ցո լում էր մեղեսի
կի սլէս , իոկ թիթեղեա
յ թասի
Համ
ր տալիս էր
ն րս/ն
մ ասնաւո
ր
Հմա
յք : Խմ ում
էի ան յագ . քուրը
կենէլ անա
ցնո
էլ մէկ նեկտար
էր ինձ Համ ար : Աբագ
շարմում ոփ
ս բրեցի
շրթէււն^ւե
րս
, գեռ եբեխա յ
տաբիքից
յիչում
էի, թէ ինչպէս մեր գիւղի
գիւղացիները
սրբում
էին
իրենց
մօրոլքն
ու բե–
խերը։
Թարգմ.՛ Ա. ի.
(է5աբ.)
Fonds A.R.A.M
