ԱՐեհմՏււ^ԱՑէյ^էՆհ Դէմ
Մեր անցես1Լ երեք թէէ֊երուՖ
մ էք
Հրա սւարա–
էչեցինք
ԷԼ . /քյռնգկա րեանի
ուշագրաւ,
յօգո լա շա ր–
քր
(I՝՛
) որ կր ներկա յացնէր
Հա յասաանի
Համա
յ–
նավար
կուսակցութեան
կեգր–
կոմիաէի
արձա
կած՜ վձիռր
արեւմ աաՀա
յ լեւլուի
մ ասին : կենա
կոմի
քա րսքո ւղա րր ,
մ ինիսարների
ՆաիսաւլաՀր
ՀվարԼասլեա)
ել գեռ ուրիշ իշիանաւոր
անձինք
մ ասնալո ր վելո յթ»նե ր ունենա
լռվ
սլա յքար
յա
յ–
աարարած
են ^ՀոՀրասլի
, իէո՚րգարեանի
ել վա–
րոլմանի
լեղոլին
ղէձ՛ , ղայն
Համ՜արելով
ոԼ թէ
լեղու
, ա յլ ւ^կո սաանղինո
ւսլո լսո
յ Հա յերի
գիա–
լեկար» :
Զենք մաներ
մանրամասնս
ւթիւննե
րու
մէքէ
1Ս ո՚նգկարեանի
յօգուածաշարքր
Հ անգա ձ՜անօ ր էն
կր
սլարղէր –,արցի
րո լո ր ե րեսներր
:
՚1՚իաաւորո ւթիւն
ալ
չունինք
արե ւմ՛ա աՀա յերէնի
առաւե
լութիւն
ներր
սլա չա ոլան ե լո լ լնգղՀմ
ա րե ւե լաՀա յե րէն
ի I
Լե ւլո լա րան ա կան այս վէ՚^ր յաձաթ
արծարծուած
է
ձ՛ե ր ղրականութեան
եւ մամ-ոլլին
ձ՛էք ;
էէ եղին է չեչաել
սակա
յն թէ Հա յասաանի
կոմ կուսի
կենակոձ՚ր
Հարցր Հանած է իր
Հունէն
եւ գարձուցած
քաղաքական
րնթացիկ վէճ , րսա
լնկալեալ
սովոր.–ււթեան
:
Եթէ
լեղոլակահ
ե րեւո յթներու
մ ասին
ա ր–
աա
յա յաուե
լւււ րրաւասութիւն
•ունեցուլներ
կան,
րոլորէն առաք սլիաի
րրան Աճառեանի
ել ՛Լա—
փանցեանի
սլէս Հեղէնակ՚ալոր
լեղուա րաննե ր \ Եւ
սակայն
անոնք լռած
են ել րարձրաձայն
կր րար—
բառին
կուսակցութեան
ղեկավար
ղէձ՚քերր,
ան—
ճիչղ եւ անվաւեր գաաասաաեներ
կարելով;
ԼԼ—
սոնց գատուձ՚ներր
րնականւաբար
ւղա րաաղի ր են
թոր֊էրգային
սաՀման՚եերԼն
ներս ամէնուն
Հա–^
ձ՛ար տ *իիանականներր
աււարկելոլ
իրաւունք
չու—
նին : Ոչ ալ ոեւէ մէկր կր Հաձ՚արձակի
Հակառակ
աեսակէա
մ ր պաչապանել
ւ
Արուեսա
, լեղու
, գի՜
աութիւն
, երամչաութիւն
Հլու Հպաաակներն
են
ամեաղօր
կոձ՚կոլսին
;
Աոիկ՛
ա
աէճ աււ
՚^ռ ւէ
ճ,մւ
ւթիւնր
ուրացուի
նաեւ արաա սաՀմ անի աղաա
երկինքեե–
րուն աակ ։ Ու ճչմարտութիւնր
կ՝րսէ
Լեղուի
յ՛ր ճակա տագիրր
անՀատներր
չեն ո–
րռչեր
, "՛յլ կեանւքր ։ Լեղուն րնկերա
յին երեւո
յթ
մ րհ է եւ կր ծնի ու կր ղարգանա
յ կեանքի
Հ րա–
մ ա յակ ան պա
Հ ան քո վ :
Ասկէ մօտ Հա րիւր տա րինե ր առաք սկսալ ա–
րեւմ աաՀա յերէնի
ղ.ր ա կան ա ց-ո լմր,
նո յն մամ ա–
նա կամ իքոց ին ել պա
յմ աններուն
մէք, ուր կր
ծաղկէր
արեւե լաՀա յերէ՛նր ;
Ա եր աչիւարՀարարի
֊ա յս
ղո յգ
ճիւղերր սառ–
րագասու թեան եւ գե րագա սո ւթեան
Հ անգամ անք
մ ր չեն ներկա յացներ
իրարու
Հանղէպ
:
Երե՚ո՚֊քն
ալ եղած
են ^ղիալեկա»
, ա յսինքն
րարբալլ
, ան–
մ չակ
ել նախնական
, ո րոնք
ՀետղՀեաէ
ղաուե–
ցւան , կո կո ւե ց ան եւ ղա րղաց ան
նո ր
գրողներու
գրչին աակ : Արեւմ տաՀ ա յե րէն ր ծնաւ Պոլսոյ. Հաւ–
յոլիժեան
րարրառէն
, որ կր պատկանէ ր կիլիկ -
եանւ րարրառնւե
րո
լ լուտան ի քինւ , ի"կ արեւե լաՀւս^
յերէնին
ծնունգ տուալ
Երեւանւի
րա րրառր
՝ք՚ա–
նաքեռց
ի էց . Արովեաե
ի Հա յրութեամ
ր :
Գրարարի
մաՀացումր
անՀրամեչտ
գարձուց
աչիարՀիկ
նոր լեղուն
է
Եթէ մէկի վլոխարէն
՛ունե
ցանք
երկու
աշիսարՀարար
, պատճառր
մեր
երկրի քաղաքական
վիճա1^
էր , րամ՚հոլած
թուրք
եւ ռուս կա յսր ութ եանց
տիրապետ՛ութեան
ներ
քե՜ւ
է
Ա՝ եծագո
յն սխա^ ու անա րգարութիւնն է ա–
րեւմ տաՀւա յերէնր
Հրա րրառ»
Հռչակե
լ , ի"կ ա րե
ւե լաՀ այե րէն ր
լեղու % Ջկայ
արղէն
լեղու
մ ր, որ
նախապէս
ւորոչ չրքտնի
մր յատուկ
<^ղիալեկա՝^ր
եղած
չրլլա
յ : Արգի իտալերէնն ալ սաՀմանավւակ
գաւառաբարրառ
մ լն է, երբ Տանւթէ փորձեց
ղայն
գրականութեան
բարձրացնել
ստեղծագո
րծե
լռվ
իր նչանաւո ր ^Աստուածա
յին կաաակե
րղո
ւթիւ
նր»
։ Հետեւարար
,
արեւմ տաՀա յերէնր
Հգիա–
լեկտ»ի
որա կո լմ ով
արմե ղրկելս
լ
պո լչեւի կեան
մեթոտր
ծիծաղելի է պարղապէս ;
Արեւմ տաՀա յերէն
ել արեւելաՀա
յերէն
մեր
զո յգ
լեղուներր
.ունին իրենց
առանձնայա
ակո
լ -
թիլններր,
առալելոլթիւններով
ել
թերութթէն–
ներով
։ Որքտն ատեն
արեւմ տաՀա յութիւն
գո
յու
թիւն
ունի, իր ինքնուրոյն
կեանքով ել Համա—
խմբումով,
պիտի խօսուի
ե. գրուի
անոր
լեզուն
է
ԱրեւելաՀա
յերէնի
ամ րողքական
տիրապետութեան
տեսակէտբ
իրականանա
յ
թերեւս
ա յն
ատեն
մ իա յն , երր ամ րողք Հա յ մ ո ղո վո ւր գբ Հաստատ
ուի Հայաստանի
Հոգին
վբ՚^յ
^ պետական
մէկ
մա
կանի ենթակա
յ :
ինչո՛՛ւ
ուրեմն
վազամամ
՚"յս
Հալածանքր
արեւմտաՀա
յերէնի
ղէմ՝
Երեւանի
կոզմէ
չզթա^
յաղերծուած
% Ըսինք արգէն թէ պատճառբ
զուտ
կո ւսա կա ց ա կան եւ քազաքական է : Կոմկուսի
Հայ
վարի^երբ
չեն քաչուիր
յայտարարել
թէ արեւ–
Պսւ&մոէթիէճ Աը
Խ լ յ ՚ բ
Անցեալ շաթթ֊ու պատԱ՜եր էինք
թ-է
Անգլիացիները ի ՛ նչ պ է ս տիրացան Իրանի քարիւ–
զ ի ն :
Ս՛եր
ա շ | Ն ա ա ա կ ց ի Ա
այս գ ր ռ ւ թի ւ նը , յւլաւն
կ|ալւեսւր Ս՚ասերը քազսւա ծ են «մ֊ւււււևալ ա է ՝|<սմ–
պ աթլսն » էն, ա ւ ե լի ԱսւԱ.րամասնօրէն կլւ լէլւսարսւ–
նէ եարցը
Այն
պաՀուն
ուր աչխարՀի
րոլոր գա
Հ լիճնե րր
Լեւ սակարաններր չատ աւելվւ)
մ՛տաՀոգ
են իրա
նի քարիւյլվն
Հարցով
, թերեւս
Հետաքրքրական
թուի պատմել
թէ
ի նչպէս
Հձքաքի
ի՚֊ղԸ»
(վՎԲ՝–
ո֊օլ)
ղտնուեցալ
Ասիոյ այգ մ՛ասին
մէք։
Պատմութիւնր,
Հթէեւ
ճչմարիտ),
այնքան
տարօրինակ է ոբ, կբ յիչեցնէ
Հաղաբումէկ
գ ի -
չերներոլ
Հէքեաթ
մր։
(իամ ան ա կին
նախկին
վւա ս տ ա րան մր կար >որ
իր թւլթածրարներբ
թողած
էր, Աւստբալիոյ
մէք
ոսկի էինտռելու
Համ՛ար
, եւ Հսկայ
Հարսաութիւն
մր գիղած էր Հոն։
Ուի՚լփբմ տ՝Արսի
տարօրինակ
մարգ մբն էրւ Եթէ Հարստացած
էբ ^ էբ ուղեէո–
վբ
չէր։
Ոսկին
չէր որ ղինքր կբ Հրապուրէր
, այլ
անոր վնաււտռւքր։
իր մ՚իակ
֊,աւ\ոյքր
երկրաբա–
նութիլնն
էր, եւ այգ գիտութեան
ձ՛էք
Համաչ
խար է ա յին Համբաւի
մ ր տիրացած
էր •
Ոսկիի պատկառելի
թէ՚-ով
մփլիոննեբու տէր
ղաոնւալէ ետք. Հաստատուած
էր Լոնտոն : Ան՜
ց ո զա
1լի
րսենք
որ
ր՚^՚իկ
Բանատացի
էր–
1(^91/5՛
Ուիլերմ՛ տ՝Արսի անսպասելի
այցելու—
թիւն
մ՛ր րնղունեց
: Պարսիկ
զօրավար
մ լն էր
ա յցե լուն
, թաւ պե իսեբով եւ ոսկեճամ
ուկ
Համ ա–
ղղեստով
: Զօրավար
Պիթաճի
իրեն րսալ
վերիւ–
վերոյ.
յ*մ Հայրենիքս, Պարսկաստան,
խորասոլղ—
ուած է զարՀուրե
լվւ
իմշո լա ււո լթ ե ան
մ՛էք I
Այսու
Հանղե րձ մեր երկիրր Հարուստ է եւ իր բնակիչ -
նե
րր աշփւաաասէր
են I
/ * ւ
չարաչար չաՀաէ^,
գործուած։
կան սակաւաթիւ
Պարսիկներ
որոնք
գա
ս ա ի ա ր ա կո լած
են արեւմ տեան
գաղափարնե -
բով
եւ
ւր ուղեն Պաբսկաստանի տալ իր Հին փա
յ–
լր : Գիտենք
որ մեր ենթաՀողր չատ Հարուստ է
է
Կ^ո լզէ՞ք մեր երկիրր գալ ել քննել անոր
րնգերքրէ
Ալ անգո լիմ իւնւր կ^րսէ թէ այնաեղ կան ած՜ուխ
,
ոսկի եւ
քարիւղ։
Ուի
լե բմ տ՚՚Արսի
նաիս մերմեց
ւ Յողնած
էր եւ
չէր
ուզեր աւելի մեծ Հարստ՛ութիւն
մր։ Այգ չըր՜
քանին քարիւղր
կր ծառայէր
միայն
մազերր
բուս
ցնելու
ել կան թեղնե րր վառելու
:
/՛այց
ւլօր
.
Բիթ աճի պնգեց
ել գտաւ
միակ
փաս տար կութ իւնր որ կրնար
Ո՚֊ի լե րմ
տ՚՚Ար ս ի ի
սիրտին՛ խօսիլ :
Արտածե՜լով այգ Հանքա յին
իւղր, Պարս
կաստան
ձեռք կրնայ
բերել բաւականաչափ գբա—
մագլուխ
Հիմնելու
Համար գպրոցնեբ
, Հիւանգա—
նռցնեբ
, թեթեւցնել
րնգՀանուր
թչոլառռւթիւնբւ
Ասոր վրա
յ Աւսաբալիո
յ նախկին
Հետա իսո
յզբ
տեղի տուաւ ; ՈրովՀետեւ
անկեղծօրէն
բարե
պաշտ էր ել իր նմաններուն
երքանկոլթիւնր
կ^ու–
գէր ՚–
Մարղր
Պաբսկաստանի
մէք տասբ
տարի
Ք՚՚՚րի՚֊Դ
փնտռեց
եւ չգտաւ։
վրայ տուաւ
իր
ամ–
բողք
Հաբսա՛ութիւնր
;
վերագարձաւ
Անւգլիա , ոչ թէ
ոբովՀետեւ
ձեււնւթավւ եզած
էր, այլ ոբովՀետեւ
այլեւս
ղրամ
չէր
մնացած։ Փոխ ղրամ՛ վւնտռեց
ու գտաւ, ա–
Հազին
տ՚ոկոսնւե բով եւ ենթաբկուելով
Աիթիէ
գրամ ա տէ բնե
բռ էն նւոլաստացման
:
Պարսկաստան
ւէերագա րձին քա րիւղի որոն
ու–
մ ր մէկ կոզմ թողուց
ել
ձ ե ռնա ր կե ց ե ր կա թո
լզի ի
մր կաււոլցման
Որ
ԹէՀ րանր կբ կասլէբ
աբղալանղ
երկրամասի
մր։
Այս
ձեոնաբկով
իր կորսուած
Հարստութիւնր
վերագտաւ
եւ նոյն իսկ վերաղաբձոլց փոխ աոած
գում արներր : Շուտով
^աՀին
բարեկամ
ութիւնր
վաստկեցաւ։
Տ՝Ար"ի
այն Հազուագիւտ
Եւրոպա–
ցինե
րէն
է բ ռր կրնար
մ իա պետին
Հետ խօսի
լ ա–
ռանց թարգմ ան ի : Ասկէ օգտուե ցաւ
թաղ ալս -
րին
թե լագրելոլ
Համար
րա բենո բո զումնե բ
որոնք
կրնայինւ
ամոքել
ա
՜Լ
որ գմրախտ
Հպատա1^երուն
(*)
հ)ՄԲ
- Արտատպո^֊ած «Յաււաջ»է6ւ։
մ տաՀա յե բէնր
կա պո ւած է աբեւմ տեան
մ չա -
կո յթին
, «յետագիմ ական&
աչխ-արՀ ի աւանգո
լ -.
թիւններուն
եւ գա զափա րնե բուն
եւ ատոր
Համար
յս լ՝ պէտք է մ աՀուան գատապարտել
զա
յն ;
Ե րեւան
աբեւմ տաՀա յերէն
լեղու
րսելով^
սկսած է Հասկնա
լ^ Հնաց իռնա լիստական
աեն–
գե՚հցնեբ»
, Հպոլրմոլա եւ ռէակցիոն»
զգացում -
ներ
ել ան խուսափե
լի Գա ^ա կց ո ւթիւն ր :
Ի՛՛նչ օրերոլ
Հասանք
, էիտի ր"էր
մեր
ղիւզա–
ցի մողովուրգր
: Լեզունե
բն անգամ
մեղաւո բ կր
Հռչակուին
Հ
Ե րեւանի
վարի^ւերր
չե՛՛՛ն գիտեր արգեօք
թէ
լեզունեբր
յաճախ չատ աւելի
՚՝ղօր ե՜ւ անւխորտա–
կելի են քան կա յս բութ իլննե բր :
(քցՄԲԱԳՐԱԿԱՆ
«ԱԶԳԱԿ»Ի)
ճակատագիրբ
1
,
Օ /
/
Նասր-էտ-Տին
ափ
ի
բեբան
մնաց : ճիչտ
է
որ
կր
սիրէր
առաքինութիւնբ,
բայց
ուրիշներուն
7օտ։^՚//յց
տաքո՛ւ
ՀաԴար
այս
.Րու^ի»ին
թէ
<,ուրիշներուն
չէր նմաներ»,
թէ "բքան
րարձբօբէն
կբ գնաՀատէր
ղինքր,
"^.եՑ
^"՚՚ԷՐ
^1^՛"^՛֊՛"^"^^՝,
Օասբ-էտ–
Տին յանձնեց
ուրեմն
իր նոր բաբ
կամին ՀբւՎԼրտակ
մբ,
ՓէրԱ
|ւԱ&
մր, որուն
ճրչ–
ղրիտ թարղմ անո ւթիւնն է Հետեւեալր.
« Մենք, Նասր-էտ-Տին
, ՇաՀն
ՇաՀ, տէր
եւ վեՀապետ
չնորՀիւն
ԱլլաՀ ի , սկսեալ
լոլսնէն
մինչեւ
քռւրերուԼ
յատակր,
ներկայիւս
, ռր Հաս
տատուած է մեր անձնական
կնիքով,
կոլ տանք
Պ–/Աիլերմ
տ՝Արսիի
, որուն ձեռքր կբ ղտնուի
այս
ֆէրմանր,
ինչպէս
նաեւ անոբ
մալւանղորգնե -
րոլն, կամ ի Հարկին
ամէն
այն անձերուն
որոնք
տէբ
պիաի գառնան
անոր, բացարձակ
իրաւունքր
մինչեւ
Հարիլր
տարի
չաՀագո րծե լու
քարիււլի
բոլոր
Հանքերբ
որյ
՚նք կր զանուին
մեր
տէրու
թեան
մէք » :
Հրովարտակին
յանձնում՛էն
Հաղիլ չաբաթ ձ՛բ
վերքր,
*11արսից
ծոցէն եկտծ բանաղնաց
մ՛ր եկալ
սլաամեց
իմէ Ա՚ոՀամետա—Ապատանի
չբքանին
մէք
քարիւղի
Հանք գտնուած
էր ,
բոլորովին գիպ–^
ուածս վ : Տ՝Ար"ի
գնաց Ապատան
:
Հանքր
այն
ատեն
ճանչցուածներուն
մէք ամէնէն
կարեւորն
էբ–
Այս գէպքբ
աեղի
կ՚ունենար
1903/՛^՛,
երբ
քիչ
մ՛բ աւելի
ճիչգ գազավւար կր կազմուէր քա՛–
բի՚֊ղի
Համ
ա
չվսա
րՀա
յին
կա րե ւո բո ւթե ան վբա յ
յ
Ա աղութ բ ածուխին
տե՛՛ ղր պիտի րռնէ բ
մ ա րտա–
նաւերուն
Համար : Անղլիական
ծռվտկալոլթիւնբ
""յԳ՚Ղէ"
կարծէր։
Պէտք էբ ուրեմն
որ
իրանի
քալլիլզր
անցնէր
անւլլիական
տ ի
ր ա
պետո ւթե ան.
տակ
: Բայց
/1ւիլերմ տ՝Արսի
, ւորռւն
ղիմ՚ուձ՛
կա–^
տարուած
էր , խօսք մտիկ
լնել
չուղեր : ԱյԳ
քարիւղր
ո՛չ անգլիական
պիտի
րլլայ
,
՛Ո
՛չ ալ
"՚֊բիչ
բան : ինչո՞ւ
: ՈբովՀետեւ
րաբեպաչտ Բա–
նատացին նկատած էբ որ քարիւղի
Հանքերբ
միչտ
չրքապատուած
են ղեզխոլթեամբ
եւ
ոճիրներով։
Ամ էն տեղ ուր կբ ծաւալի
քարիւղի
ճաբ տար
ար
ուեստր
, մարգիկ կր կորսնցնեն
իրենց
Հողին :
Տ՝Արսէ կր ղագրեցնէ
ամէն
ա բղիլնարե
բութ
իւն
ել,
կռթնելով
իր ֆէրմանին
վրայ, կ^աբգիլէ
ոբ
"՚-րիչ
Հոբեր բացուին
: ի ղուր
իրեն կ՝ալլաքար -
կեն
200
միլիոն ոսկեգրամ
: կբ մերմէ արՀամա բ–
Հանքով
՛էէ
վԱնՀամ սուրճ»
մր, որմէ
Հաղիլ կբ յաքողէբ
ազատիլ,
իրեն կր Հասկցնէ թէ խոՀեմութիւն է
Իրանբ
ձղել : Ո՚֊ոտի
խռ յս կուտա
յ , եւ ֆէբմ
անր
գաղտնի
զրպտնի
մբ մէք, կԳրթայ
Հաստատուիլ
Եղիպաոս
։ Հոն իր Հետքր կբ գտնեն։ Բախտա -
/ոնգիբ
կին մր կբ փորձէ
ձեււք
ձղե՜լ
թանկաղին
վաւեւաղիրր
: Բանատացին
սաաանային
մատր կր
տեսնէ այս
մի քագէ պին
մէք եւ աւելի
կ՝ամրացնէ
իր
մերմումի
որոշումր։ կբ մտաղրէ
ձղել Ափրխ–
կէն եւ կր պատրաստուի
Ա՛իացեալ
՚քյաՀանղներբ
Հաստատ՛ուիլ
կեւլծ անունի
մր տակ :
Զինքբ
Նիւ Եորք
տանող
չողենալին
մէք
ւ^առանձնանւայ
անյոզղողգ
: Նաւռւն
վյբայ
կղե -
րական
մբ կայ
,
իրեն պէս մենամոլ
տ
իրենց
փոիսագարձ
վե բապաՀոլթիլնբ
զփբենք իրարու կբ
մօտեցնէ։
Բիչ աււ քիչ, կր ծանօթանան
իրարու։.
ինչպէ.
•յնք
աս
առա
նձին ապրած՜ տարեց
մ ա բ–
ղիկ
, ա^Արսի յակարծ կբ բանայ
սիրտր : կր
պատմէ իր կեանքր
անգլիացի
միսիոնարին
:
Ակիղբներր
, այս վերքինր
ՔԻՀ կը
Հետաքրքրուի
տ՚Աբսիի
պատմ ութ իւննե րով ; Բ ա ղա քա վա
բօ ր էն
մտիկ
կ^լնէ միայն,
բայց ոչ աւելի;
Ազատութեան
արձանին
երեւցած
պաՀէՈւն
մ իա յն
ղաղափար
մր, կամ ներչնչում
մ ր , կբ ծաղի
մ ի ս իո՛ն աբ էն.
մ աքին
մ էք : ինչո"
լ չչաՀ իլ Երկնից
չնորՀր այս
ամ բարիչտ
Հարստո ւթեամ բ
յ
ք՛ն չո՛՛ լ ա յգ թան–^
կագին
ֆէբմ անր
չղ֊ո րծածե
լ ի նպաստ աստո լա–
ծաՀաճո
յ գործի
մր : Այղքան
ղրամ ով Պաբսկաս
տանի
մ էք իսկ կաբելփ է առաքե լութ իւններ կագ–
մել։
Այս գաղափա
րբ
որ սարէն—ձա րէն
խօսակ–
ցութեամբ
մբ նետուած է առանց մեծ
կաբեւոբոլ–
թիւն
տ րոլելո
լ
կր խ անւ գա վառէ ՚Բանատաց
ին Հ
ԱՀա
եզական
առիթ
մր իր Հոգին
փրկելու։
կ՛՛ուղէ" ք ա յս
մ ա ղագա թ ի կտորր :
ԱՀալա—է
ոիկ
, քանւի ռր պիտի ծառայէ մեբ սուրր
Հա–*
լատքին
, առէք :
Ապչոլթիւն
կեղծելով,
մ իսիոնաբր
գրպանր
կր գնէ ֆէ րմ ան ր , առանց
սանթիմ վճարե լու :
ի րա րմ է կր բամնո
լին իբր
ա չխաբՀ
ի լաւա
գո յն բարեկամնւեբր;
Տաքորգ
օրր պիտի տեսնեն
ի–
բաբ : Այլեւս
չեն տեսնե ր իրար :
կեղծ
միսիոնարր
ուրիչ
մէկր
չէր եթէ
՛ոչ։
անգլիաց
ի ամ էնէն
ճա բպիկ
լրտես ր ,
Հռչակաւոր
Աիտնէյ
Րէյչին։
Այգ
օրէն ի վեբ, Ուիլերմ
տ՝Արսիի
մենա
-»
չնորՀր անգլիական
սեփականութիւն
է ։
Բանատացին չատ չանւցած
մեռաւ
վիէտէն :
Հ-Մ–
ՀԱՄՐԱՐՋՈԻՄԵԱՆ
Fonds A.R.A.M
