ՀաՎազգայիԱի
գիԱհձօԱը
Ի ՊԱՏԻՒ ԸՆԿ– գ.
ԳԱյ^ԻԹԻյԱՆԵԱՆԻ
Համ ազղա յինի ի ւզաաիւ
ընկեր Գ • Գաւիթ ֊
իանեանի
կազմակերսչա1է
գի1եձօնի
բացումը
կատարեց
րնկեբ Ա . Պաբսամեան
,
բացատրելով
Հաւաքո
յթ ին նւզատակը աոաք^արկեց
սեղանապետ
նշանակել
րնկեբ Գ. Բալայեան
, որ ըսաւ.֊՛– «Ար––
մանթինը Աւեաեաց
եբկիբ է ղաբձեբ
,
աշխարՀի
ամէն
կողմէն
Հայեր կբ վւութ՛ան
Հոն։
Ամբողք
քաոասնամ եակ
մբ ի բ մոզովոլբդին
Համար աշ -
խատեչէ վերք
։իս խանակ
Հա յբենիք
երթալու
,մեր
լձւկե ր՛ւ ալ էլե րթա
լ Հ ե ռա ւո բ Ամ երիկա՛ : Ա յս աք
ճս։կատաղիր է պիաի
րսենք
, վսաաՀ Րէէ՛"լ"վ
սա–
կայն , ոբ մի օր պիտի վ/ոխոլին
այս պայման
—
նեբր » :
Յտքորղաբար
խօսք առին Պ՛ Ա՛ հքոնզկաբ -
եան
, որ մաանանշեց
րնկեբ Գաւիթխանեանի
քա -
ղաքական
լա յնախւ. Հս ւթ իւնը : Ընկ • Ա •
թորոսեան
շեշտեց
անոբ րնկերական
ողին ել լնկեր
կարօ
Գէորղ եան խօսեցաւ
անոբ ղոլարթախոՀ
խառ —
ն
II լւս
ծ քին
մասին։
Տիկին Տ՛ Մ իսաքեան
,
Պ– Պ՝
Յովնան
եւ թ • Արղ" ւմ անեան
սլատմ եցին
իրենց
Հին յիշատակնեբր
լնկեր
Գաւիթէն
: քհ •
թաղէոս–
եան
« Ջեր բոլորիղ
մէք միակ
թիֆլիսեցին
եմ
եւ այնպէս լալ կր յիշեմ մեր անցեալ
օրերր ցա -
րական
վա ր չաձԼւին տտկ , երբ Հայկ . ուսում
ալ
չսաացանւք։
Գաւիթր
,
40
ոքարի վերքն ալ մնւացած՝
է նո ր։ Գաւիթբ
, լնկերական
, ու անձնուէր»։
Կ՛
Ուշո՚քլետն
. «Այնքան
լաւ բաներ
րսինք ու լսե
ցինք, որ կր վախնամ թկ մեր Հիւրր կր
Հրամարի
ճամրորղելէ։
Ալ կրնայ
Հան.։լիստ
նստիլ
Հոս,
ւասարապէս
լուբք վաանղ
մր կր կազմէ
օաար
միքամ տո ւթ իւն ը
միւս ա ր բա^ւե ակ
երկի
բնե
րո
ւե
Համար։
Օրինակ,
Պուլկալներր
պիտի
չուղեն ա -
պսաամբիլ,
եթէ Ալպանիո
յ օրինակր
Հաստատէ
^է էբենք ալ Հող սլիտի կորսնցնեն
, իբրեւ
Հետե
ւանք Եուկոսլաւներսւ
, մոյներու
եւ
թուրքերու
արշաւանքին։
Զեիւերր
ել ԼեՀեբր
նոյնպէս
պիտի
զգուշանան ապստամ րո ւթենէ
,
վաիսնալով որ
Գերմանները
պիտի վեբաղրաւեն
կորսուահ՝
Հո -
ղերը ։
Ալպանացիներր
վարանում
ի ուրիչ պաաճառ -
ներ ալ ունին : Ի՚^նչ տեսակ
լիսւրչաձել
սլիտի Հաս–
տատուի
, եթէ աասլալեն
բոլշեւիկեան
իշիսանոլ -
թիւնր
։Աղգ,^ կոմիտէին
անղամներր
նախապա -
աելՓագմեան
քաղաքաղէտներ
են : Աեհ
մ ասով Հե–
տեւորգներր
Զոկու թագաւորին
ել ուրիշ
Լ՚՚Ր՛^
՜
բակի մը :
Վերքերս
մաոեշալ
ԹԼւթօ եւս
կոմիտէ
մը
կաղմե ց ԱլպանԼա
/ տա
րազ
ի լնե րէն
, սաՀմ սնա -
ղլո լիսին
՛Լյ՛այ։
ճարպիկ
մաս^ւաղէտ
մր կազմա
—
կերպեց
՛ա՛յս կոմիաէն
, որ ներկայացուցԼւ*ր կր
Համարուի
4000
տարագիրնեբու
: Ուրեմն
երկու
կոմիտէնեբ
կր գորհեն
յանուն
•անկաիսութեան,
տարրեր ճակատներու
վբայ :
Եւ վեբքապէս
կա յ ռո ւս ա կան արշաւանքի
մ ը
վախը։ Շատեր
կը կարհեն թէ Աոսկուա
կրնայ
Եուկոսլաւիոյ
վբայ
քալել,
եթէ Ալպանիան
պայ
թի ներսէն կամ գուրսէն :
թ. Ա. Թ.
€ՅԱՌԱՋ»Ի
ԹԵՐԹՕՆԸ
(112)
Կը կրկնէր ամենամեհ
յուղումով
թէ
քաղաքին
ճակատազիրը
իր տալիք
որոշումէն
կախոլահ
էր։
Աւաղ, ամէն բան անօգուտ
եղաւ։
ճիուսթինիանի
՚գնզ-եց իբ վվւճակին
հ՛ան րութե
ան
, իբ
՚Լէրքէն
վտանղալո
բ Հանգամ անքին
՚Լյբա յ որմ է ա յնքան
կր
տառապէր ;
ՊաՀանքեց
որ քաղաքը տանող
զոլռին
բանա–
լին
յանձնուի
իբ զինուո
լնե բուն եւ ղարձեա լ սլն–
գեց
անմ իքապէս
երկոլ
սլա բ իս սթւեբ ո լն
մ էք գըտ–
նուոգ շբքավւակր
ձգել
երթալոլ
պէտքին
վրայ ,
խո ստանա լով
որ բմ՜իշկնե բր վէ րքր
ղարմ ան
ելուն
Ալէս
պիտի վե՜րաղառնայ
: ՐանաԼինեբր
բերուե -
ց՛ան ել քաղաք մտաւ :
Կբիաոփուլոս
կ՝րսէ թէ իտալաց
ի Հերոսին
Հե
տեւեցան
« իր բոլոր
զինուորները»։
Այս վկա
յոլ -
թիւնր ապաՀո վա բա ր սխալ է : Զորս
Հա ր իւր պա–
տերաղմ իկնե րէն շաաերր
մնացին պատնէշին
վրա
ք
Ուր քաքաբաբ
մեռան : Այգ բաց ղաղտնի
ղոլռր
իրա
լամ
ր փո րձո
լթ իլն
մ
ր1ւ
էր ղերմ արղկա
յին
կ
բ–
ռիլի
մ ր
մէ9
մամ երէ ի վե ր
սլա րտա
սահ
կռուող–
ներու
Համաբ
, \ոբոնց Հոզեւարքի
մօտ Հրամ անա–
տարր արգէն տարահ
էին այգ ղուռնէն :
ճենովաց
ի Հերոսր վա իսագբո ւե ցա
լ Լքսկեղքիլ.
Ր1՚
ԼԳ^՚՚՚ձէ^՛
ետեւ կապուահ– իր նաւուն
վբայ
եւ
ղիտնալէ
վերք թէ ինչ կը մտահեն
իր բարեկամ
-
ներր» : Պ՛Տ–
Զիթունի
մաղթեց
, որ
պանղԼսաոլ–
թրւնը կաբճ տեւէ եւ իրտբոլ
Հանգիպինք
Հայրե–
նիքի մէք :
Ընկեր Փբոֆ. Տոքթ՛ Տ–
Հախնազարեան
ԼԹէՀբանէն)
ըսաւ որ մանկական
տարիքէն կը
ճանչնայ
ընկեր Գաւիթխանեանը
, որ Հասարակա
կան ղէմք էր Թիֆլիսի
մէք։
«Հիմա
ղնռւմ՛ է Հե -
• ռուն , բա յց մենք չենք կորցնռւմ
մ եր յո յսը
, որ
քան
ալ Հեռու
երթանք
, Համողուահ՜ ենք որ
մ ի
օբ պիաի վեբաղառնանք
Հայրենիք,
որուն
Համար
ընկեր Գաւիթը
այնքան
աչվսատեցալ
մինչեւ
այսօր» : ԸնկեբուՀի
էլլէն
ք՚իւղանղ
յիչե էէ վերք թէ
իալիթը
Թիֆլէղի
փI՛ էլովյէղական
Թատրոնի
սիւ -
ներէն մին էբ ^ ուր սւիս.։ ւիմ իւնը յայանեց
, Որ մ
ին
չե. այսօր ալ ան պաՀահ է Լ՛բ սէրր թատրոնի
Հան
գէպ։
Ընկ. Լ. Գեւոնեան
«Գաւիթը
մէկն է ա–
նոնցմէ
, որ շունչ եւ Հալաաք
ներչնչեցին
Հայ մո
ղովուբղին
, ա յլեւ
մնացին
Համեստ
,
հահկեց
ին
իրենց եսը ել աաուԼ ալ գ՚՚րհը
մեհցուցին»
: Ընկեր
հւ • Ա կբտիչեան.
« Իազումք
են կոչեցեալք եւ
սակաւք ըետբեալք։
Այղ լաւ քԼ՚չերէն է մեր լն -
կերը։
Գորհահ է եռանգով
եւ •անբախտ մնացահ՝ է
իր Հաւատքին
մէք»։
Ըեկ. Րենօ.
«Ընկեր Գտ -
լի թիս ան եան կը պաական
ի սերունղի
մը, որ
1912
18
թուականներուն
կարեւոր
ղորհեբ տեսաւ ,
շն" րՀիւ անց եա լի փորձառութեան
ու
նուիրու -
մին» : Ընւկեր
Հ . Զրուանւգեան
մաղթեց ոչթէ
բարի ՃանապաբՀ
, այլ բարի վերաղարձ
, որով
—
Հետեւ
Գաւիթի
ՃանապարՀը
ա յգ
ոլզղոլիմեամբ
չէ : «Մենք վստաՀ ենք ոբ կյր վ։ո իսո լին մ՛եր
բոլոբի
ճանա սլա ր Հնե ր ր» : Լլեկեր Աչոտ իսաՀակեան •
^ Այս մոզովսւրղը
ստեզհեբ է ղարվիչներոլ եւ
խենթերու,
այլ Լսօսքով զոՀուոզ)էերռւ
բանակ մր,
•որուն կը պատկանի
մեր լնկեբր։
կորուստ
մը չէ
ընկեր Գաւի թի Հոսկէ
մե1լ1ւում
ը , որովՀետեւ
Հոն
ալ
նոյն Հայ մ՜ողովուրղի
մէկ Հատուահն
է , որու
օղտին
սլիաի չարունակէ
ան իբ գորհը» :
Ընկեր
Հ . Ա արզ սեան
յա յտնւեց իր անխախտ
Հաւատքը
,
թէ օր մը վերք պիտի
ղրոլիրռնա պետո ւթե
ան մեր
Հայրենիքին
մէ՜Լ եւ այն ատեն , մեր բոլորին
Հետ,
սնւ ալ պիտի վերագառնայ
Հայոց ազատ
Հայրե
—
նիքր»
յ
Պ • Ա՛ Հայկունի
պատմ՛եց անէքթոտ
մր ,
էսկ
րնկերուՀ
ի Աաթօ
0 ա կո բե ան
,
Հ՛" յ Կապո
յտ
քցաչի ՛անունով գնաՀատանք
յայտնեց
Տէկէն
՛Րը -
րիստ ինէ Գաւիթխանեանի
Հանրա յին
ղո
բհ՝ունէու–
թեան Համար ;
Մէք
րնղ մէք երզեցին
Տիկիններ
Ա.
Յովնան–
եան , Հ. քցոնղկաբեան
, Ա. Յակոբեան
եւ
Պ– Պ՛
Ա՛ Հյտիկեան
եւ Հ ՚Զր՚՚ւ՚սնգեանէ՝
: Եզան
Հայկ
.մե–
նապարեր
ել եբղ ուեցան
խմբերգներ :
՜՛^ ՜
Ամէնէն
վերքր իսօսք առալ
րնկեբ
Գաւիթ
—
իոանեան
« Երր Պէպօն
Զի՚մզիմովի
մօտ է ղտ -
լիս
, հառան
Հարցնում է թէ ղու ո վ ես : իս
իս եմ , պատասիսանում է Պէ պօն : իմ
Հասցէին
չռ-այչոլահ
ա յս բոլոր
գո վաս անքնե ր ից
յետո ք
ստիպոլահ՝
եմ եզրակացնել
, թէ «իս^ իս չեմ» ։Ես
եզահ՝ եմ եւ պիտի շարունակեմ
մնալ Համ՛եստ
մէկ
ան գամ ր մեր Հասարակութեան
: Եւ եթէ իմ
թոյլ
ումերր
ա յսուՀեաեւ
եւս ներ եցին որեւէ
ղորհ
կա
տարել
, սիրով պիտի անեմ ա յգ՝ հառա յե լով
մեր
սէրելէ կուսակցութեան,
Հ. 3 •
Գաշնակցութեան
շունչին տակ ; ՛ՇնորՀակալութիւն
Համազզայինին
եւ բոլո բ բար ե՜կա մնե բին
, ո րոնք յարգելու
եկահ
են ,ոչ թէ ինձ, այլ այն ՀամաՀայկական
կաղմա -
ԿԱՐՏք՚ՆԱԼ
ԱՎԱՃԱՆԵԱՆԻ
ՇՆՈՐՀԱԿԱԼԻքՎ.
4.ււրտ.լւնալ Ազանա
(աա
(ւ Ֆրէէւնսայէ իր Աթո–
որ,
1|էյլււււր֊ դարձին, 14 Յռ ւ լի ս ր ֊ ո ւ ա կ իր հ ե
աեւեալ գիրր ո ւղղա ծ է Փարիգի կ ա թոզի կ է
Հա,յոց մե ծ ա ւ ո ր Հ – Ղեսււնդ վ– Քիլ է րնե անի
Աեր Աթոռը վեբաղա րձահ
, 3) է՛ ան սա յի ա
յն
քան
մԼս ի թա րա կան ա յցե լութենէ
ետքր
, Հաճելի է
մ եղ յա յտնե
լ Զեղի ել
Զե ր
րարի
մողովուբղին
մ ե՜ր
Հ ա յբական
ղոՀ ունա կութ իւնր եւ սբա աղին
չնորՀակալութիւնը
Առաքե լութ ե ա՜Լ ղ մէք
մեզփ
վե րասլա Հւ. լահ խանղավառ
ընղո ւնե լութ եան
Հա–
մա ր է
Կը մ" Բծաւորենք
զձեղ ու մեր
ս իրե
լի ղա–
լաւ^երր
, եկեղեցական
եւ զազութական
Հանղէս–
ներուն
ան^ թերի
կազմ ակերպութեանց
Համ աբ , ո–
բով
ցոյց տուիք Ֆրանսաց
ինե բու
թէ
որ աստի—
ճանի Հայ մողովուրղը
ղիտէ
յաբղել
իր
Հոգեւոբ
պետը
:
Լաւագո
յն տպաւո բութ իւննե րով
մ եկնե ցանք
Ֆրանսա
յէն։ : ՎստաՀ
ենք թէ մեր
այցելութիւնը
Աստուհո
յ օրՀնութեամբ
առԼւթ մր եղաւ
, Գաղիո
յ
եկեղեցական
ու քաղաքական
իշխանութեանց
եւ
աղնիւ
մ՜ո ղո վբգին
աւելի եւս գնաՀատելու
Հայ
մողովուրղը
•
Որոնց
մո րՀ՛ակա լութեան
տ յս
ղղա ցումնե րով
պիտի
Հաճիք
թաբղմ
ան ըէէաէ մ եր
ս իրե
լիւ
մողո
վոլրղ
ին մօա , կր
Հրալիրոլիք
բո լո րղ աղօթե
լու
մեղի Հետ որպէսղի
ամէն
ցոյցերն
ու պատիւը հա
ռա յեն մի միայն՛ Հոգինե
բոլ
փբկոլթե՚սն
, Ա • Ե—
կեղե ցւոյ
պա յհառութեան
ու մեր Աղգին բաբօ—
րութե ան ;
Հուսկ
ուրեմն
կը չնորՀենք
ամեն ուղ
մեր
Հա
յբ ա պե տա կտն
օրՀնո լթ իլնը
:
Գեր ասլա տիւ
Տեառնղ
Աղօթարար
Կարա. ԳՐԻԳՈՐ ՊԵՏՐՈՍ ԺԵ–
կ. Պատրիարք Տանն կ իլի կ ի ո յ
ՆԱԻյ ԱՆԶԱ
Ա– ՕՐԻՈՐԳ
Երկու
թեկնահուներ
ետեւէս
ինկահ են • մէկր՝ տգե՜ղ , անուս
, բտյց
մ ի լիոնա -
տէր, եւ միւսր
ուսեալ,
ւլեղեցիկ
բա/ց անկուտի :
Գուն
րլլայիբ
իմ տեղս ո՞ր մէկը կ՝լնտրէիբ :
Ր՛ ՕՐԻՈՐԳ • Ես քու տեղգ
ըլլայի՝
կ՝րնտ -
րէի աղքաա՝
բա յց \ուսեա լ ե րիտասա
րգը . իսկ • • •
Ա– ՕՐԻՈՐԳ
Իսկ ի՞նչ ։
Ր ՕՐԻՈՐԳ
Կբն ա ս ղփւս ներկայացնել
տ
ր–
գեղին
• . . յ
կերպոլթիէնը,
ոբ Հ՛ա՛մաղգա յինն է : Կրկին
չն՛որ
Հակալութիւն
ել մնաք
բարով»:
Հաւաքո
յթր, շատ ուրախ
մթնոլորտի
մը մէք
վե րքացաւ
կէս գիչեբին :
ՇՐՋՈԻՆ
ԹՎԹԱԿԻՑ
անկէ յաքողեցաւ
՚Րիոս
կղղին
անցնիլ
,
սակայն
Հոն
զրեթէ
՛անմ ի քապէ ս մ եռալ : Թերեւս ալ ճամ
բան
մեոաւ : իր ղամ բաբանը
կը կենայ
տակաւին
՚Րիոսի
Ա. Տօմինիք
եկեղեցւոյն
մէք.
Հետեւեալ
լաա ինե բէն տապան ազիբով
.
« Աստ Հանգչի
ժան
ճի՚ուսթինիանի
, նշանա–
ւոր
մաբղ
, ճենովացի
պատրիկ
, ՚Րիոսի Աաօնա -
կաննեբէն
, ար ԱէՀմէտ
Թուրքին
գէմ
մզուահ
Կ՛
Պոլսո յ պաաերաղմ
ին
մ էք Արեւելքի
քր ի ս տ ոնե ա–
ներոլ վե րքին կա յսեր Ա^՚ենապա յհառ կոնստան -
գիանոսի
քաքարի
Հ բամ անատարը
րլլալով
մ աՀա–
ցու վէրք մր ստացաւ »:
կարգ մր պատմ ազ իրներ
բոլորովին
տարբեր
կը նկարաղրեն
ճիուսթինիանիի
վիրաւոբման
սլա–
րագանե
ր ր • վէրքէն
տեսակին
ալ
անՀամ աձա
յն
են. Ֆրտնցէս
, որ ճենովացի
Հերոսին
Համաբ
շատ
խիստ է եւ նո յնիսկ
ղա
յն իբբ վատ կ^ամ բաստանէ
այնքան վւառքէ ետքր, կ՛՚ըսէ թէ նետ մր զայն վ ի–
րաւո րեց
աք աղղբէն : Լէ՛ոնառ կ՛՛րսէ թէ
աճուկէն
վիրալս րուեցաւ
յ
՛Ր ա լքօն տ ի։լա ս կ^բսէ թէ ՛էն՛է ակ
մ ր ձեռքին
զարկաւ :
Կ ր իտ ո փո ւլո ս կ^բսէ թէ ղնղակր
մեհ էբ որ
անցաւ
ղբաՀէն
ել կո լրհքբ
հակելով
կոնակէն
զուրս
ելաւ։
Ուրի՛շ Հեւլի՚նակնեբ
բոլորոէիին տար—
բեր
կ՛րսեն : Գալով Պտբպարոյի
, Վենետիկցիի՛
իր
կոյբ ա՛ոե լութեան
մ էք ճենո ՛Լաց իին
զ էմ՝
որեւէ
վէրքի՛ աէլնարկութիւն
Լ՛ոկ է.ք^^V ^՚՜
սլարղապէս
կ՛ամբաստանէ
ղա
յն
Լ՚րբ վատ , եբկչոտ
ու վւա -
խոլստ
տուող ;
^ Այս բանր տեսնելով ,
^Բ՛՛է
է
թուական
աոաւե լու թիւնր
,
բնկճույահ
պաշտ րե՜ա լնե բուն
յուսաՀ ատո ւթիւնրպատմելէ
ետքը
,
ճենովացի
Ժան
ճիուս
թին իանի իր տեղր
ձւլ ել վւախիլ
որո
շեց
ել գէպի իր նաւը վազեց ոբ Շղթային
քով կապ -
ուահ էր , եւ փախահ •ատենւր , Հակառակ
լնգՀա -
նուր Հրամանատարը
ըլլալուն
, կը պոռար
.«Թուր
քե բը քաղաք մտան», ել իր իսկ բերնով կը ստէր ,
քանի որ տակաւին
մտահ^ էէէ^
՛անոնք»։
Րո լոր ա յս վերքէն
աո ղե բ ը գարշելի
սուտեր
են պարզապէս :
ճչմարտութիւնը
այն է որ այզ քաքը Լ՛բ նաւը
տա րուեցաւ
իրեննե բուն
կողմ է , առանց
նո յն իսկ
բառ մը կարենալ
արտասանելու,
այնքան
կը տա–
ռապէր իր վէրքէն
I
ք^ր նաւուն
՚Րիոս Հասահ •ատենը
Հաւանաբաբ
արղէն իսկ
մ եռահ՝ էբ :
ճ ի ո ւս թ ին իան
ի
մ եէ^ւում ր սակա յն
Հակառակ
ամ՛էն բանի, մութ կը մնայ
ղարձեալ։
ՊաՀը չա -
փտզանց
ղարՀոլրելփ
տաղնապալի
էբ ,
ոբպէսգի
"րելէ
մամ անակակից
վկա
յո լթիւն՝
բո լո բովին
•անկողմնակալ
կարենանք
րն ւլո ւնի լ : Լէոնառ
ա
ր–
քե՜ պի ս կո պո ս ը , որ սակա յնճենովացի
էր
հնունղով
եւ որ շարունակ
ճիուսթինիանիի
մ ասին կը խօսի
ամենամեհ՜
Հիացւմով
, շաա իսիստ է անոր նկատ
մամբ, իր
1453
Օ՚լոստոս
16/՛
Համբաւ՛աւոր
նամա
կին մէք այն տարօրինակ
ձեւին Համար
, որով սն
լքեց կռիւի
՚էս՚շտը։
Ըստ ի՛րեն, որքան
մինչեւ այն
պաՀր քաԼ եղահ էր, այնքան վատ
զանուեցաւ :
Արիւնին
կորուստէն
սարսափտհ,
մաՀուան վա -
Լսովր
լե ց ո լահ
, ղաղանօբէն
իբ կռիւի վա յրը
թո–
ղուց եւ ղնաց բմիչկ փնտռե լու :
Fonds A.R.A.M
