1
27ր4 ՏԱՐԻ - 27 ^^0066 « օ.
ՄԵՐ 1սՕՍ–յ1Ը
6523–՚նոբ շրտ^-ան թբւ 1934
ԼԸ ՐIտV1IԸI^
ցսօւաւօ^
^\աV1ԼԻ^աI^
ռ^ւ
աւՀ0Ր1^
17. ք^ս6 ՕՅտշտաշ - ք^^1Տ (13; .աւա։ ւ Օ Լ Տ Ս Օ
Վեցամս. 1100
Փ Բ
– ՛ Տար. 2200, Արտ– 3000 ֆր •
7€1.
ՇՕՏ.
15-70 Գին 10 ֆր–
Շ
.€.ք.
Բտոտ 167ծ–63
յշսժւ 2ձՕՍւ 1951 Հին ց շ ա րթի 2 ՕԳՈՍՏՈՍ ՚
Խմթագիր՝
Շ.
ՄԻՆԱՍԵԱՆ
ՍԿՍԻԼ
աՆԿԱՊԱՐՏԷԶկՆ
Ամէն
սէնղ ամ որ աղգա պաՀ պանմ ան եւ. նոր
ււերունղի
փրկութեան
խօսք
կ՝րյ±այ,
մէքաեղ կր
նեաոլի
ղաղոլթներոլ.
մէք Գ՚Ղ^"^
րանալոլ. հրա
գիրր :
Եւ
ղ
պրոց րսե լոփ առՀասարակ
կր Հ ասկնան
մ իքնակարղ կամ երկրո րղական
փա րմա րան
(1>՚ -
ՇՇՇ) ,
որպիսիներն
են փարիզեան
չրքանին մէք
Օէվրի
Ս ամ "ւէլ Ա ուրաաեան
փարմարանն
էոլ.
Րէնսիի Գպրոցասիրաց
աղքկանց
լիսէն :
Անուրանալի է
1մ
ան
ղ պրոցներու
Օղ
աակա -
րութիւնր
գաղթաՀայութեան
Համար % Անոնք
ա -
վասիսներ
են Սփւիւռքի անասլաաի՚հ
մէք
յ
Օ՚րոակար
են մանաւանղ. անոր Համար, որ
յիչեալ
երկու փա րմա րաննե թն՛ ալ ունին
նախակր
թարանի
րամին
յ
Աւելի օգտակար
կ՝ րլլային
անչուչտ՝ եթէ
Հնա րաւո րո լթ իւն
ունենային
մանկապարտէղփ
րամին մրն ալ րանալոլ :
Նոր սերունգի
վւրկոլթեան
Համար
երկրո ր -
գական
փարմարանր
կիսամ իքոց մրն է
միայն։
Ա անաւանգ
որ րոլորին
Համար մաաչելփ
չեն մեր
ունեցահներր։
կարեւորր
մանկապարտէղն է :
Գմ
ո լ ա
ր է ս^ն-չո ւչտ
ման կա՛պա րաէղ ել նա խա–
կրթարան
րանա
լ այն մեհ քաղաքներուն
մէք, ուր
Հայերր
ցրուահ– կ՚ապրին :
Աակայն կարելփէ է փորձեր կաաարել
Հայա -
չատ
արուարձաններու
եւ փսքրիկ
քաւլաքևերու
մէք–, ուր Հայերր ամվափ կ՝ապրին :
ԱնՀրամեչտ է ու սո ւմնաս իրել
տեղական
օ -
րէնքներր։ Կր կարհենք , որ, եթէ լրա^ենք պա -
Հան^ոլահ
բոլոր պայմաններր
, Հնարաւոբ կ՝րԱտ /
արտօնութիւն
ձեռք բերել :
Ֆբս*նսայի
մէք մեհ թիւոփ ոչ—պետական
ղպ–
բոցներ կան րացուահ
անՀ ատական
նախաձեռ -
նութեամբ
(աչխարՀական թէ կրօնական)
, որոնք
ունին մանկապարտէղի
եւ նախակրթարանի բա —
ժին ։
ք՚նչո՞
լ
Համ աբ Հա յերս ալ չկարենանք
նմ ան
գպրոցներ
բանալ , յարմ արե լոփ սլետական
պա ր -
տաղիր
հրաղրին , որոմն փրայ կ^աւելցուի
Հայե -
րՀ նր (լեղու,
գրականութիւն
եւ պաամ ութիւն)
1
Պիտի առարկուի թէ ֆրանսական
հրագիրր
չատ
խճ\ո ղո ւահ
ՐԷԼալ"փ » փ՚"ՔՐ1՛^
աչակեբտներր
պիտի չկրնան
Հասնիլ
Հա յերէնի
բաժնին , իսկ ե–
թէ քանան
Հասնիլ՝ տկաբ պիտի
մնան ֆրանսե
-1
րէնի
բամնին
մէք։
իրաւացի է ա յս առաբ կութիւնբ ։ Աակա
յն
չմոռնանք,
որ տոկուն
եւ աչխսէաասէբ
ժողոփոլրղ
ենք : Եթէ կ^ուղենք պաՀե լ մ եր աղգոլթիլ^նր՝ ո -
րոշ ղոՀ սղութիւն
պէտք է պաՀանքենք
նաեւ
մեր
ղաւակներէն
:
թուրքիո
յ
մանաւս/Լգ
Կ1՚Լիկիո յ ել
թրքա–
խօս քաղաքնեբու
մեր ղպրոցներուն
մէք Հայե—
րէնին Հետ միաժամանակ
կ՝ ուսուցանէին
նաեւ
թուրքերէնր,
որ աբաբական
տառերոփ կր ղրուէբ
ել գժուար էր սորփփլ։ Եւ սակայն
մեր
սերունգր
կր սոբփէր երկու
լեղոմ1ւերն
ալ։
իսկ չաա մր տեղեր նախակրթարանի
մէք եր
րոբղ. լեղու մրհ ,ալ կ՚աւելնար
անոնց ՛Լրա յ
ֆրանսերէն կամ անղլիերէն
Համաձայն
ղաւառի
է
Ուրեմն նկատի առնելոփ այս բոլոբր,
կու -
գանք այն եղրակացութեան՝
որ Ափիւռքի
մեր նոր
սերունղբ իսկապէս
կրնանք փրկել
այն ատեն
մ ի–
ա յն՝ երբ Հնա րաւո րութ իւնե ր ստեղհենք
բանալու
Հայկական
մանկապա րտէղնե ր եւ նախակրթա -
րաններ :
Նման ձեռնարկ
մր կր պաՀա՛նքէ մեհ
ղբամա–
ղլուխ։
ԱնՀատնեբ
չեն կրնար առանձինն
Հայ -
թտյթել
անՀրաժեչտ
ղումարր :
Աակայն
մենք
ունինք
Հայ
Բաբեղորհ՝ական
ԸնղՀանուբ
Միութիւնր, ոբ կր
սիրէ
կոչուիլ
Հայկական
^11ւՅՈՇ6 1տք361ւէ6/՛
ել որուն
հրագբին
մէք կարեւոր տեղմր կր բռնէ կրթական
գոբհը :
Հրէական
Ալիսնսը
Հրաչքներ
ղորհեց
Ափիւռքի
Հրետներու
կրթութեան եւ փւրկոլթեան
Համար :
Ո՚^բ օրուան կր սսլասէ Բա րեղո բհական ր իբ
իսկական
գերին
մէք մտնելու
ել լրքօրէն
նուիբ -
ուելու
Համաբ ա ղղա պաս Հ պան ման
ղոբհին : Ըն -
գունելի չէ որ անիկա իր խիղճր
Հանղաբտեցնէ՝
տարեկան նպտոտներ
բաչխելով
ղանաղան
գպրոց
ներու :
ՀՐԱՆՏ - ԱԱՄՈԻԷԼ
ՄաիսըԱի
յօդուածը եւ
€Փոսվ9ա»յի պատասխանը
Ա ն գ լիոյ արտաքին նաիար|յւր Մորիսրն փեր–
ջերս ասսլարէգ կարդացած է րիյորհրդային թ-եր–
յ*–երւււՆն՛ ո րհրատարակեն իր մէ կ յօ դ ո ւ ա ծ ը ե թ է
իսկապէս ագւ՜-ստ ե ն :
« Փրավաա»
ձեո֊նոցը վերցնելով, երէկ հրա–
աա|րակեց Մորիսրնի 1500 րաււ պալւուՕակող յ օ դ
ո լ ա ծ ր , անոր միացնելով իր2600րաո.նոց պաաաս–
իւ1,ււնը: Ահա՛ գ լ լՆ ա ւ ո ր կէտերր
ՄՈՐԻԱԸՆ
Կ՚բսէք թէ մենք
պատեբաղմի
ՀրձԼւղնե ր ենք ել մԼւնչեւ ա կռան Լւս կր ւլփնոլԼփնք
յարձակելու
Համ աբ 1ւքորՀրղա յին Ա Լւ՝ո լթե-ան
փը՜
լւա յ եւ նոբ պատե րաղմ մը կը պատրաստենք
: Ա–
սիկա ճիչգ չէ : Ո՚ուսիոյ
մէ^ խօսքԼւ
աղատութիւն
չկայ ել Հոն մաբղիկ
չեն գիտեր թէ
աշԼսարՀի
մ նա ցետ
լ մասը ի՜նչպէս
կ՚ապրի
եւ ի՛նչ կը մտա–
^> է • Այ՛է է պատճ՛առը որ անոնց մէք փաէս սլ կաս–
կահ կրհաղի եւ չեն գիտեր թէ միւս
ժողոփոլբգ–
նեբր ինչ կը հ բագրեն
: Շատ կը ցաւիմ
որ մեր
եյւկրի
անցուղարձին
մասին անտեղեակ է ձեր
ժողոփուբղը
: Նո յնիսկ
կը Լս անգա ր է ք անգլ . ան -
թե լին ձեր ե րկրԼն
ուղղահ
տեղե կա տ ո ւո ւթ ի ւն -
ներր։
Զ,եբ կառավարալթիէնը
Լնչէ՚^ն կը փախ -
նայ։
ԱնղլԼայ մէք աղատօրէն
մտիկ
կ՝րԿւեն խոր -
Հբղա յին անթե լին Հաղո րղ ահ
անղլիե րէն լոլ - •
բեբր : Մեր ժողոփուբղը
կը ղ նէ ոչ միա յն ան՛ղլ
• 1
Համայնափար
թերթը,
այլ նոյնիսկ «Փրափաա^ն
։ ՚
Մեր կարհիքոփ , աղաա
ել լուսամԼւտ
ժողոփբ - \
ղաւէաբական
կարգեբոլ տակ, ամէն ոք կարող է \
Լէր լսահին ել կարգացահ՜ին
մասին գատողէէւթիւԱ ՝\
ւնե
լ
յ
« ՓՐԱՎՏԱ»
ԽորՀբգային
Աիոլթեան
մէք
ԼոօսքԼէ , մէէէմ
ոէվի
եւ կաւլմ ակե րպութեանց աղա -
տութիւն
չկա
յ ժոգոփոլրւլԼւ
թ^ամ
իներուն , յե–
ւլափո խութեան
կողմ է տասլալոլահ
կալուահատէ–
րերուն , ւլբամատէրներուն
, անուղղայ
աւաղակ -
ներուն, օտար ղաղտնի սսլասա րկո ւթե անց
կողմէ
՛լր կուահ խռոփա ր՛ա ր ւլո րհակա լներուն ,
աՀա
բե
կի փերուն
եւ մարւլա սպաննե բուն
Համ աբ
ո րոնք
սպւսննեցին
Լենինը
է
« Ոչ մէկ երկրի մէք Լսօսքի , մամուլի
եւ ան -
Հատի
աղատութիւն
կայ, •որքան
իյորՀրէլային
Մ իութեան
մէք : Ան՚լլ • անթե լի Հաղորգահ
լու -
րերր Հակամ ո ւլո փ րգա կան քա րոգո
լթ
ի ւննե ր են ե ւ
մԼէքամտոլթիէն
մր կը կաւլմեն ԽոբՀրգ՛
Միու -
թեէէէն
^էե
րքին
գորհերուն :
ՄՈՐԻԱԸՆ
Անւլլիոյ
մողովուրղը
չի փա -
փաքիր եբրորգ պատե րաղմ մը։ Մեր
էլին ակց ու -
թիւնները
պաշտպանողական
Հանղամանք
ունին :
Աեւլի Հետ կնքահ
ենք
1942/
ղինակցութ իւնր :
Հիւսիսային
Ատլանտեանի
ուիստը
"՚՜բԼԼչ պաշտ —
պանողական
ղինակցէէւթիւն
մլն է։ Անոնք
ու.ղ —
ղուահ ե միայն
յ՛արձակող
սլետութեան
մր ղէմ :
«ՓՐԱՎՏԱ»
Եթէ ատիկա
ճիշղ է,
ինչո՞ւ
սւրեմն Ատլանտեան
Ո ւի՛աի
նա խաձե ՛ւնա րկնե բր
անա ր
էք
ա սնա կց ե լո
լ
չեն Հրաւիբե ր նաեւ քԱ ո րՀբղ .
Մ իութիւնր
: ինչո
՚^լ
կր էլւրո լշանան
֊անկէ եւ անոր
կոնակէն
՛լա ցանի կրղորհ են :
ՄՈՐԻԱԸՆ
Մենք յուսացինք եւ փորձե -
ցինք ւլորհակցիլ
ձեղի Հետ ՄԱԿի
մէք։
Բայց ա -
ւա՜ւլ մեր յոյոերր
իէ
ղերեւ
ելան։
Անոնք
կասկահի
ւիոիս ՛՛ւե ցան՝ երբ ձեր կա
ռա
վա բո ւթի ւն ը մ երմեց
էլոբհէսկցիլ
մեղի Հետ Գերմանիոյ
մէք ել Եւրո -
պա
յի անտեսական
վե լ՛ ա կան գն ո ւմ ին
Համ տբ ւ
Այս կա սկահն երր Հաստատուեցան՝
երբ տեսանք
Համա յնավար
վար չաձեւե բու պա րտաղրում
ր Արե–
ւելեան
Եւրոպայի
մէք եւ կ՛ոմինֆորմի
ստեւլհոլ -
մր։
«ՓՐԱՎՏԱ»
Ռուսները
չէին, այլ Անէլլիա–
ցիներն
Ոէ.
Ամերիկացիներբ
, որ
էք
երմ եցին
՛լոր -
հ ակց
իլ
երբ Հասկցան թէ մենք
չէ Լ՛նք
կրնար
Համ աձա
յնիլ
ֆաչիղմ ի ւիե բ
աՀա
սաա տ
՛է
ւմ ին Գե ր -
մանի՛ս ք մէք։
Նո յնպէս
Հ ակա ռակ
է ինք Ալւեւմ տ
եան Գե րմ անիան վե րահ ելո
լ
յարձակուլական խա
բիսիս ի մր . • • : Ն"յնսլէս
անՀիմն է պնգել թէ
քիողովր գա
յին Հան բասլե տութ եանց մէք
Համայ -
նավա րներր
բւն ի ումով իշխանութեան
ղլուիս ե -
կան : կ՚ւմ ինֆո բմ ր բոնոլթիւն
չի քարողեբ
է
ՄՈՐԻԱԸՆ–
Արեւմուտքր
զօրքեբր
ցրուեց
պատերաղմէն
վեբք, Ռուսի՚սն
ոչ։ կամաց
կամաց
Հասկէլտնք
ոբ Խ որՀ րղ ՛սյին Ա իութեան ել տրե
լ -
մտեան
պետութե՜եյնց
միքեւ
ւլփնուո րական
ումե -
լաւ անՀա
լաստ
րակշռո ւթիւնր կր վտանւլ էր մեր
ի՛՛կ
՛լ " յ"՚–թԼ"–նր
, ւղաէէէե լ՛ աւլէքէն խո^.սաւէե լու
Հ
ա–
ԱճգւեւխաԱեաԱ
վեճը
Անւլլիական
չորս թո բփ իլաՀալահնե ր խարս -
խեցին Շաթկ Արապի
մէք,
ար
իրանր կը բամնէ
Իրաքէն։
Պարսից
հոցին մէք ներկայիս կրգբտ -
նուին
Լ՛նր անւէլիական
մարտանաւեր
:
Առաքին
անգամ
րլլալաէ այսքան
կաբեւոր
ումեր կր պա–
^է Անղլիէա այս շրքանին
մէք։
Հ,էրրիմ լն թէՀրան
վե րա ւլա ոնա լո վ , լաւա -
տե ս յա յտա րարո ւթիւննեբ
ըրալ
ել յա
յտնեց թէ
գլխաւո բ
բո
լո ր ղմո ւա բութ ի ւնե րր Հա րթո ւահ են :
Մ է ճլիսը երկու
ամ՛ սուան
Համ ար եւս ե րկա -
րաձէլեց պաշարման
վիճակր
Հարաւի
քարիւղփ
Հանքերու
շյ։ քանին
էէ
՚էք, ուր երեք անղլիաց ի գո բ–
հ
ալո
ր՜ւ, ե լ։ ս պանն
էէ է
ահ է ին անցեալ
ապրիլին :
ԹէքակաԱ ԱաւատոէԱիԱ
աագՎափոէձԽը
^^^^^^^
1
Այս շտբթու
թրքական
հովային
ումերը Աեւ
՛Ծովու մէք
5
օր տե ւող մեհ ռաղմ ափո բձեր պի՜
տի կատա րեն , մասնակցութեամբ
որսորգ
քբօ -
էլանա լեբու եւ ամ բողք նաւատորմին
: Ռաղմ ա -
փոբձերէն
վերք նաւատո րմր
տՈէլանցք
մը
պիտի
կատարէ
Զ՚նկուլա՚սքի
առքեւ :
Վ,եբքեբս յա ճախ
ււո
ւսա կան
սոլղտնաւեր եւ
շոգեմ ակո յկնե ր կը
տեսնուփէն
Ր՚ուր քի" յ Աամ աքա–
մ երձ քու բե բուն
մէք։ Ասոնց
մ օտենա լը ա բւլի լե լու
Համ ա ր , ռա՚լմ ափո րձե բէն վե րք
13՛^
աբտտնաւերէ
բաղկացեսւլ
հոփային
ուժ մը տեւականօրէն
պիտի \
պաՀուի Աեւ
է
^ոէխ՚ւն
մէք։
Այ ս ՛ո ւմերը ամէն ամիս ՝
ՀերթոէԼ պիտի
ւիո
խո
լին :
Ընւլ.Հ - սպա յակո յտի նաիսաղաՀ
զօր •
Նուբի
Եամոլթ
Զսնկուլտաք
Հասահ է
լնկերակցոլ - ^
թեամր
հոէիային
ումերու
Հրամանատար
ղօր՛
Ս
՛ա–)
ս՚ըգ Ալթրնճանի
:
ՀԱՄԱԼՍԱՐԱՆ
ԱՐԵԻԵԼ–
ՆԱՀԱՆԳՆԵՐՈԻՆ
ՄԷԶ
Անղաբտյի
անթելր
Հաղորգեց
երէկ , որ
թուրք
կառաւէէս
բութիլնը
որոշահ է Համ՛ալսարան
բա —
նալ արեւե լեան
նաՀանւլնե բու՛ն
մ էք : Այս
առթիւ
Հանյւասլետութեան
նաԼսւսղաՀ
ճէլալ Պայար, լն
կե րա կցո ւթեամ ր կրթական
նա խա րա րին
ել
կարղ
մ ր փրոֆէսէօրնե
բոէ.
գալ չա րթո
լ
պիտի
երթա
յ
Պո լիս , ուր խո րՀ րղա կցական
ժողոփ մր պիտի
ու–
նենէսյ
Համալսարանի
միւս ո ւսո ւց չա սլետնե բո ւն
Հետ,
ոբոշելոլ
Հաւքար թէ Անատոլուի
Որ
քաղա
քին մէք եւ ինչ ճի՚ււլի՛ վեբ աբեբե ալ
բար
^բւսգո
յն
վարմ
•։ւրաննե ր (ֆաքԼււլթէ)
պէտք է բանալ :
Մյ՚լ֊ խ
ո
ր Հր՛լա կցո
լթ
են էն վերք , մասնագէտ -
ներոլ պատուիրակու
թիւն
մը օգանաւով
պիտի
մեկնի Վան :
֊ . – ^ ^
՚
(ԼոՆրերՈւ շարունակռն.թ)»ւԱթ կա^ւդաւ Դ • է» է
ՊՈԻԼԿԱՐԻՈՅ
կեգբոնացմտն
ճամբարներուն
մ էք ա բգե լաւի
էււ կո
լահ , տարաղրոլէօհ կտմ ձերբա
կալուահ
Պուլկարներու
ել Տո յներու
լնղՀան՚ո
ւբ
թիւն է
300.000
Հողի , կր ղրէ Ակիւպի
«Նոբ Աա -
կեէէւնիա»
Լմերթր :
ԺԻԻԼ
ՄՈ՚Բ, սլա շտպանութեան
նախարարը
օղանաւով
Ամերիկա
մեկնեցաւ,
մասնակցելու
Համար
Անղլիոյ,
Ֆրանսայի , Ամերիկայի
ել ՚Բ.ա–
նատտ
յի պատերաղմ ական նախարարներու
խոր–
Հրղամւո բովին , որ կը բացուի
այսօր
Ուո չինկթ ը–
նի մէի
մար անՀրամեչա էր ումերը
Հ աւա սա րա կշռել :
«ՓՐԱՎՏԱ»
Ախալ։
ԽորՀրղային
կ առա -
՛Լա բութիլնը
արղէն պաշտօնապէս
յա յտ՛տ րա բեց
թէ ցրուահ՜ է
32
տարեկան
ղասակարզեր, թէ
ներկայիս
իբ բանակը
ղբեթէ
երկրորղ
Համաշ —
իսարՀա յին պատե բազմ էն առա քո լան
խաղաղու -
իմեան ժամանակի
հաւալնւ
ունի : Աինչ լնդՀակա -
էւակն անղլ– ել ամեբիկ՛
բանակներու
թիւր Ր՛
մեհ պատերաղմ
էն առա քո լան
թիւին
կրկի՛նն է ;
Պտտմո ւթեան
մէք չկայ նախ լնթաց
մր ոբ Ռուսե
րր յա րձա կահ
րլլան
Անգլիո ք
՚Լբ՛" մ ՚ Ա ակա
յն
սլատմ ութիւնր կր վկայէ թէ Անղլի՛՛աց իք
քանիցս
յաբձակահ եւ ղրաւահ
են
ռուսական
Հողերր։
Տեսն ուահ՜ չէ որ Լսո բՀրղա
յին
զինոս« ր մր
զէնքը
էէլա
րպէ Լոաղաղ մողովուրգի
մը վբա
յ : Բացատրե
ցէք թէ Լ՚նչոլ անղլիաց ի զինուորները
կը
սպաննեն
՝Բո րէա
յի խաղաղ քագաքացիներբ :
ՄՈՐԻԱԸՆ
Այ՚՚օր
մոզովուբղները
ամէն
տեւլ կր վախն՛ան պատերաւլմէն
: Յանուն
անղլ .
կէս
ռավարութեան
կրնամ ասլաՀովցնեք ^եղ
տ
ր
ԽորՀրգային
Աիոլթեան
մողովուբղին
Հանգէպ
մ ե՜ր քաղաքականո
ւթենէն
վախնալիք պատճ՛ա ռ մ ը
էԿ՚"ձ •
« կբ յուսամ թէ այսքան
սրտբացօբէն
ղրահ -
ներս պիտի հառա յեն լաւ՛աղո
յն
Հասկացողութիւն
մը աոաք բերելու
մեր ժոզո վուրղնե բուն
միքեւ
եւ
թէ
Հ իմ ա ո բ «Փբավտա»ն
իր սիւնա1լներր
բացահ
է առքեւս , ղարձեա
լ առիթ
պիտի ունենամ
անղ
լիական տեսակէտներր
պսւբղելոլ
ռուս
մոզովուր
ղին եւ պատասիսանելու
«Փրավաա»յի
լնելիք
ղի
տո ղո ւթիււններուն » :
Fonds A.R.A.M
