€ Ց Ա Ռ Ա Ջ »
Գաղութ հ գաղոէթ
ՀԱ8ԵՐԸ
ՊԵՐԼԻՆԻ
ՄԷՋ
Ա ն ց ո ր դ ս՜ը
հհտեՆեալ
տ ե զ ե կ ո ւ թ ի ւ ն ն ե ր ը կ ը
հ ա ղ ո ր դ է Պ ե ր լ ի ն ի
հ ա յ
դ ա ղ ո ւ թ ի մ ա ս ին – —
Պերլէնի
սյ ր ե ւմ ա ե էսՆ շրջանին
մէ^
/չը ԳՌ"* ~
նուին
180
Հայեր
Լ կան
13
մանու1չեեր
որոնք
չեն
կնքուած
: ՇաՀլամեան
վարգապեա
ի վիճակի
չ ը լ –
լալով
հոն երթալու,
Վիկննայի
իլթիւճեան
վար–
դապետր
Հրաւիրւււած
կր վերտերս
, այս պղաիկ -
ները
կնքելու
Համարէ
Վ.եր2երս երկու
Հայեր
^աււեւանդուած
> եւ
միւս
շբ2անը փոէսադրոլած
են
ԻՐԱք՚Ի
Կ արօտելուց
թնամակալութեան
(Կ ՚
Խաչ)
21
րդ աարեդարձը
առնուած է Մ
արա
Պաղտատի
մկշ , նա իւադաՀ ո ւթե ամ ր Րմ • Բալա
յ–
եանի։
Ներկայ
եղած
են առաշ. տեղապաՀ
Գրի -
դոր աւաղ
քՀնյ
. Տէր Ցակորեան
, Մ–
Օր2անեան
եւ Գ • Գուտուլեան
քաՀանաներր
: Օրուան
րանա–՛
խօոր
րմչկուՀի
Րէկի Աոֆար
\Զթրեան)
,
րացման
խոսքին
մէշ րսած է թէ Ա փիւռքի
Հայութիւնր
այս
միշոց
ին աւե
լի եւս սլէտք է մ տածէ
ի րե րօդնու -
թԼան
մասին, վառ պաՀելով
աղղային
ղիտտկցու–
թիւնր եւ ղարղացնե
լով
մ եր նախնիքնե
րուն
մ եղի
ձղած
մառանդութիլնր
: Ապա չեչտած է որ՝
թէեւ
մենք
իրրեւ աղգ ցրուած
կ՝ապրինք
, սակայն
ձուլ
ուած
չենք։
Ունինք
մեր սքանչելի
լեղուն
, մեր ե–
կեղեցիներր
եւ ղպրոցներր
: կարօաելոցի
կաաա ֊
րտծ
գործր կր նմանի
մեր շնչած
օգին,
որուն
ան–
Հ րամե շտո է թեան
կ՛՛անգրադառնանք
երր
դոց
ենք
մ եր քիթն ու րերանր
: Եթէ դաղրի
կանացի
ա յս
Մ իութեան
ղ ո րծունէու
թիւնր եւ օմ անգա կո ւթ իւ՛–
նր , այն աաեն է որ ՀեղձամաՀ
կ^ՐԼէանք :
21
մոմերով
ղարդարոլած
կարկանդակէն
ղո–
բոցած է
53
աինար :
ԳԱՄԱԱԿՈԱԻ Պապ
թումայի
թաղր
չոԽ*^
աով^ պիտի
ունենա
յ ի՛ր մ անկա սլա րտէղր ,
իրրեւ
մէկ
ճիլղը
քաղաքին
միացեալ
վարմարանին : Գո ր–
ծ՛ր– յաշողութեամ ր դԼուխ Հանած է Ա իացեալ
վար–
մարանի Պապ - Բ՚ումայի
մասնաճիւղր
իր
92
ան
ղա ւՐ^ւե րով :
Նաճի Գարաճանր եւ ղա յն ճաշի վար դրած
: Գա–.^
րաճան ա յսսլէս կր պատմ է իր տպաւորութիւն
–՝ք
ՏԻԱՐՊԷԲԻՐԷՆ
Պոլսոյ
թերթերուն
կր ղրեն
թէ Մարտ
\4իւն Ա. կիրակոսի
մատրան
ներսի ա–
պակիները
խորտակուած
եւ ղողութիւե
պատա -
Հած
էր : Ո ոտ իկանո
ւթիւնը
տեղին
վրայ Հաստա -
տած է ղողութիւեը։
Անծանօթ
չարաղործներ
ղողցած
են եկեղեցական
անօթներր,
չէ չէ
մ՚է2
առնուած
միւռոնը
, քաՀանայ-ին
վ՚էլոնր
,
սեղանի
ճերմ ակ ծածկոցը
, քաՀ անա
յի՛ն վե լ՚արկուն
, Աւե
տարանի
՚բռն ի չր եւ դրամ պարունա
կող
ղ տնձա -
նակները,
որոնց
մէկուն
մէշ
70
ոսկի կար, Է"Կ
միւս ինը չէր Համ րուած։
Գողերր
Հոդետունէն
դա
գաղ
մը առնելով
, պաււ-հն
կրթնցուցած
են եւ ան
կէ վեր ելլելով ա պա
կին կ։ւտրած
են :
Տիարպէքի–
րի թաղ.
իսորՀուրղր
ել քաՀանան
դիմած
են Պոլ
սոյ
ոսկերիչներուն
որպէսղի եթէ իրենց ներկա -
յացուի
եկեղեցական
անօթ
մր, չուր տան ոստի -
կանութեան : Գողցոլած
անօթներէն
մէկը Ա . Նչա–
նի բեւեռի
ամ անն էոր ունի
ե րկու
փոքրիկ
դուռ–
ներ,
պշնաղա
բղո լած
երկու
Հ բե չտակ^ւե րո ւէ ,
մէշ–
տեղր ծակ եւ չորս
կողմր րանուտծ
ծաղիկնեբով
:
Վրան կան լատիներէն
մտւ յունարէն
դիրեր :
ՏԽՐՈՒՆԻ.֊
Պուքրէչի
մէ2 մեռած է Միքտ–
յէլ Նորատունկեան
: Ծնած
է ր Պոլիս եւ կբ պատ–
կէսէւԼ
բ Ն՚՚րտաունկեան
ղերդաստանին
: Գրած
է
դէրք
մ ր ապաՀո վաղ րութեանց
մ ասին
:
՚/^ձ
ր2ե բս
ստստնձնած էր Պուքրէչի
Հայկ .եկեղեցիի
նոբողու–
թիւնր :
X
Աոֆիայի
մէշ մեռած է Ռօզալի
Պէնլեան ,
որ լայն
մողով
րղ ականութ
իէլ ն կր վա քե լէ ր Պէն-
լԼան թատերտխումբին
մէշ եւմեծ
խանդավառոլ–
թիւն ստեղծած
էր է
X
Ը,նկե ր
Տակոբ
Տոնի կեան
մեռած
է Գոբտոպա
քի
մ էշ
ք
Արման
թի։ն
) Փետրուար
8ին։
Գոբտոպա
յի դաղութին
Հին եւ Հիմնադիր
անդամ
ներէն էր եւ անդտմ
Հ ., 3 • Գաչնակցութեան
: Ծր՜
ն.սծ էբ կէօմէտի - թոմարղա
,
1890/1՛ :
ԲԱՐԻՒՀԻ
ԱՐՏԱԳՐՈՒԹԻՒՆ
՚
Հարցր,
սակայն,
արտադրութ
իւն ր չէ
միայն։
Նոյնքան
կենսական
կարեւորութիւն
ունի՛ն
նաեւ
քարիւղի
զտարաններր,
որոնք չզտուած
քարիւղէն
կր պատրաստեն
ճա րտա
րա բո ւե ստ ի մէշ
ղործած–
ուող
նաւթային
այլ ա ր տաղ
րո ւթ իւննե ր :
Աշի՛՛արՀի
ամենամեծ
ղտարանր
կր
զանուի
Պարսկաստան
, Ապաաանի
մէշ եւ
սեփականու
թիւնն է Անգլելիւրանեան
քարիւղի
ընկերութեան
։
Ունի
25
միլիոն
թոնի տարեկան
տարողութիւն
է
Երկրորդ
մ՛եծադո
յն
ււոէո
ոա1
Աթան
տա
ոտ
Օյլի ոեւիականոլթիլնն
է եւ կր ղտնուի
Արուսլայի
մ է շ ։ Ունի
18
միլիոն
թոնի
աարողոլթիւն։
Կէս
երկվեցեակ
մը մեծ ղաարաններ կան նաեւ
Մ •Նա
Հանղնեբու
մէշ ֊ ինչպէս
Պաթռն
Ռումը -
որոնց
ամէն
մէկր տարեկան
10 12
միլփոն
թոն
քարիւղ
կբն
՛յ զաել :
Անղ լեւիրանեան
րԿւկե րութիւնր
Հարիւրին
50
շաՀարամին
ունի Բոլւէայթ
0 յլ րնկերու թեան
մէ2։
՚իուվա
յթի արտագրու
թիւնր
, ո բ անցեա
լ
տարի
էր
աւելի քան
17
միլիոն
թոնի,
ղրեթէ
ամ բոդ2ոլթեամ բ եւ Հում վիճակով
արտածուած
էր՛. Մէկ կամ երկու
միլփոն
թոն միայն
զտուած
էր
տեղին
վրայ :
նե
Յարգելի
նախագաՀ
ին իսօսքերէն
տին եզ -
րակացռւթեան
յանղեցա
յ թէ ներկա
յիս
երկրին
մէշ յետադիմական
եւ մոլեռանդական
Համա -
խում բ շարմում
մր չկա
յ : Մ իա յն
Հինէն
մնացած
թափթփուքներ
կան , որոնք
րնաշինշ
եղած չեն
տակաւին : Փոքրաթիւ
էսմբակ
մր կ՛՛ուղէ օդտա -
դո բծել ա յ դ բեկորներր
, եւ մեր պար աակ
անո
լ -
թիւնն է ա չալր2ոլթետմբ
Հետեւիլ եւ մաքրադո
բ–
ծե
լ ղանոն ք :
Փ
Առնուաղն
չարամտութիւն
է պնդել թէ Գե -
մ ոկրատ
իշխանու
թենէն ետք
յետագիմ
ութիւնր
գլուխ
ցցած է : Մեր աղդային ա րթնամ տո
ւթիւնը
ել օրէնքնե ր ր բաւարար
ե րա շէսիք
մ լ ^ են այս
ուղղութեամ
բ : Գաղավւաբի
աղատութիւնր
պաՀե
լով
Հանդերձ
, իւ Հարկին
կրնանք
օրինական նոր
մ իշոցներ
ձեռք
առնել : ԱնՀոդ
եղէք :
Պարսկաստանէն
Հասած
տեղեկութեանց
Հա -
մ՛աձայն
, Պարսիկ
վարչապետը
Հիւսէ
յին Ալա կը
շանա
յ ելք
մ ը ղտնել ա յն կացութեան
մէք , որ
ստեղծուեցաւ
Անղ լեւի բանե ան քարիւղի
րնկերու
թեան
մ ենա շնորՀ ի աղդա յնացմ ան
Հետեւանքով
1
Վարչապետր
կ՝ուղէ լիակատար
Հատուցում
տալ
յիշեալ
րնկերութեան
եւ կամ ,յասլաղե
ցնե
լ երեսփ •
մողով
ի ո րո շմ ան ղործադ
բու թիւնր
։ Անոր կար -
^իքո՚ի
) մենաշնորՀի
ազդա յնացում
ր պիտի
նշա -
նակէ պարսկական
քարիւղէն
գրկել
Անղլփտն եւՄ *
ՆաՀանգներր
;
- %ւ՚^«յ*>՚^»^.՝ք^՝–^՛՛
ՇաՀեկան է զ իտնալ , թէ
Համ աշխարՀ ա յին
արտ
՛ող բու թեան Հեա Համեմ ատե լով , ի՛նչ քանա–
կութեամ
բ քարիւղ
կ՝ արտագրէ
Պարսկաստան
:
Անցեալ
տաչէի , պարսկական
քարիւղի տարե -
կան ա րտադբո
լ
թ իւն ր աւելցաւ
Հինդ
միլի՛ոն թո-
նով եւ Հասալ
32
միլիոնի
:
Արդ
, նոյն տարին
, Մ • ՆաՀանղնեբու
մէշ ,
չղտոլած
քար
իլ
ղի արտազ բութ
իւնր Հասած
է ր
270
միլիոն
թոնի։
Խ. Միութիւնր
արտագրած
է
37
միլիոն
թոն,
Աէոլտի
Արաբիան՝
27
մի՛լիոն եւ
Բուվայթր՝
17
միլիոն։ իսկ Վէնէզուէլան
,
Մեքսի–
կան,
իբաքր,
Բոլոմպիան,
Արմանթինր
եւ Գտնա—
տան,
մ իասնաբար
արտադրած
են
100
Հագար
թոն
քարիւղ :
ԼՐԱՏՈՒ
ԱՐՈՒԵԱՏԻ
ԺԱՆ ԱԵՄ
Վեր շերս
Հաէէո
յքը
ու նեց անք այցե լե լու երի -
տասարդ
նկարիչի
մը
ցոլցաՀ անգէսը
08ւ1շՈ6Տ
1
)0ԱՇ61/՛
մէշ :
Արուեստադէտր
, առաշին
առթիւ
իսկ կր ներ
կա յացնէ
աւելի
քան
երե սուն պաստառ
, ուր կը
տեսնենք
արդէն
զ ե ղեցիկ
խոստումներ
:
իր աաղանդբ
աւելի Հաստատուն
եւ Հասուն է
ՈՅէԱք6
աՕճշերոլ եւ բ
€1
^լտ^Ծ,Շտներու մէշ,
ուր
դիե՚ի
ել դո յնի
յաշող
ներդաշնակութիւն
մր կր Հրա -
պուբէ
դիտողր
յ
Անգին
իր գէ։մ ան կարն ե ր ր ուր կր
գտնէք
ինքնատիպ
արտա
յա յտու թեան
մ ր
Ք՚՚Վ
տեսակ
մր ճիգ՝
նորութիւն
մր փնտռելու
, պաՀե -
լով երգիծական
գիծ մր;
Աիրեցինք
Ն^ա^շր, Հ^ՀՏւՈ^էը, ՀԼտհՅւՈշ
Յստ ^հ^V-
Նուաղ
Հաճելի՛ է Հա յկական
Հարսնիքր որ կր
պատկանի
Հա յկական
թանղ ա բանին
:
Ընգ
Հանուր
առում ով իսոսամնա
լից տաղանդ
մ ը , ինչպէս
կը
Հաստատէ
նաեւ տեղական
մ ամ ուլը %
«ՇՅ
1
Շ
11
Շ
ՕօՍՇՔէ/՛
մէշ,
յա յտնու
թիւն
մր ժան
ԱեւՐր, ԼՅ • Աէմէբճեան)
երեսունէն
պակաս
մր որ
կր մօտենայ
կռիւսլեռիւն
: ինք ալ ցոյց կուտայ ե–
զերական
տեսիլք
մր մարդոցմէն
ելխիստ գծա —
զ րութեան
մր կր մ իացնէ
գո յնի
նուրբ ճաչակ
մր։
Րտն
մ ր ունի
րսե լիք , եւ զա
յն կ՝արտա
յա յտէ
ու
մեղ
ձեւով » :
Ա,
ԱՐՀԵՍՏԻՆ
ԳԻՏԱԿԻՑ
•
ՅաՔախորդր •
Հազուստիս
դրպանին ու յա–
ոաշամ աս ին եղե րքնե ր ր րո լո բով
ին պաառե ր էք ;
՛ Ն ե ր կ ա ր ա րը
Բարեկամ
, իմ պաշտօնս
մաք–
րել եւ արդուկել
է. մաքրելու
Համար
ինչ որ ան–
Հ րամե չտ է , ստիպուած եմ լ ^ ե լ
է
|
«ՅՍՐ^Ա^Փ
ԹԵՐԹՕՆԸ
(19)
կ. ՊՈԼՍՈՅ գրււԻՈԻԱԸ
Ա.—
ՊԱՇԱՐՈՒՄԸ
օ
«
Եւ կայսբր,
երախտագիտութիւնով
զեղուն
,
ըսաւ
Վենետէւկցէւնեբուն
թէ Պոլսոյ բախար
աւելի
իրենց
ձեռքն էր քան թէ Յոյներուն
ելթէ
իրեն
Համ ար խո բունկ
ուրա էսո ւթիւն
մըն է բ
գուռներու
բախտր
իրենց
յանձնե
լը » :
Այս առիթով,
Պարպարօ
, Հսլարտոլթեան
գե -
գեցիկ
շեշտով
մր անունները
կուտայ
բոլոր իբ
ա յն Հայրենակից
Վենետիկց
ի ափաւականնե
բունէ ,
Որոնք ներկայէեղան
քսյս յիչատակելի
պաշարման
։
Հ Այսպէս
, պատմութեան
մէք առաշին
ան -
դամ
Րէլա լո վ , կ՝ րսէ Պ • Մ օրթւք ան , Բա թ ա լօնե ան
գաշտերոլ
մէշ, Ատտիղասի
էսառնիճաղանճ
խում -
բերոէն դէմ մղուած
արիւնալի
կռիւներէն
ի վեր,
իրենց
ղո յու թեան իսկ ս՚ղառնացող
վտանղր
բոլոբ
քաղաքակիրթ
ումերր կր մղէր
օսմանեան
վտան -
ղ ին դէմ յսնՀաւասար
կո իլի
մ ր ։ Այս մ
տածումն
էբ ոբ միակ
ղիծով
մը շնշելով
այնքան
ատելու -
թիւններ
, ու այնքան
երկպառակոլթիւննեբ
, բո
լոբ դտսակաբւլեբը
, ամէն կարդի
, ամէն
պայմանի
վե բաբերող
անՀատնե
րր
Հաւաքական
ղործունէ
ութեան
մը կը մղէր :
Յոյն
ու ճենովացի
, *Լենետիկցի
, Բաթալան ,
կաթոլիկ,
օրթոտոքս
, միութենական
,
մոլեռանդ
կղե ր եւ աղա տամիտ
գրասէր
,
ՍլՈԼրԺուա
ու
վարձկան
, բիւղանղական
ա ր լ ս ոԶ դ
ու
իտալական
ք օ ն տ օ թ ի է լ ւ է ,
ուս ուսի
ամէնքր
միասին կր կրռ -
ուէին
Օսմանեան
ղրոՀի՚ն
դէմ , կ.
Պ՚՚լսոյ պաա -
նէ շին , Եւրոպայի
վեր2ին
պաշտպանութեան
կէ ֊
տիւն ՛իրա յ , ամ էնքն ալ պատրաստ
մ ինչեւ
քետին
կտթիլր
թավւելոլ
իրենց
արիւնը,
^Աստուծոյ
փառքին եւԲր իստոնէութեան
Հասարակաց
պաաի–
լին Համար »:
Ապրի
լի երկրորգ
օրն ալ յի շտտ ակե
լի թուա -
կան
մր եղաւ : ^Այդ
օրն էր որ , կ՝ըսէ Պարպարօ
,
մեհ ապա
յծառ
կա յսե ր
Հրամ անով
, վենետիկց
ի
Պայւթօլօմէօ
Սօլիկօ
առաշին
անղամ
րլլալով
ղր -
բաւ այն Համբաւաւոր
շղթան
, ոբ ամէն պատե րաղ–
մ ի վաանդի
պա րագա
յէն , կըհառա
յէբ
նաւաՀան–
դի ստին
մ ուտքր
փակելու
անոր մէկ ծա
յրէն
մ
իւ
սը՛» , ա յս իւնքն Ա ուրբ Եւգինեա
յ աշտարակէն
, աբ–
դի։ Հին պա լատին ԼԱարա
յ Պ լ՛ունի
) Հ րուան
ղ անին
մօտէն
, մինչեւ
կալաթայի
Խաչ կոչուած
աշտա -
բակը
, քաղաքին
պատերուն
նեբսօքր
,
գբեթէ
Մ ոմ Հանէի
Հիմակուան
Հրուանդանին
տեղր :
Այս
աՀաւլին,
Հարիւրներուէ
մեթր
երկայն
շդ–
թան , ո բ ա յնքան
զ է՛շե րնե ր ու ցԼ րեկնե ր թրքա -
կան
տորմիղին
դիւՐացր,
իր ետեւը
Ոսկեղ2իլրի
մ էշ դիզուած
յո յն եւ իտալական
նաւերուն կա -
տաբեալ
ասլաՀ ո վո ւթ իւն ^ո րՀեց , կազմ ուած
էբ ,
կ՛՛րսէ
Պարսլս՚րօ
, փա քտէ
աՀ աղին
կ լո ր դնղ ակ -
ներէ , ոբոնք
իսոշոր կեռեբով
եւ երկաթէ
շղթանե -
բով
իրարու
ադուցուած
էին •
երկու
ծա
յրերր
Հսկա յական
երկու
օ։լակ կար , որոնց
մ ին *Լալա -
թիոյ
պարիոպի՚ն
Հին մէկ աշտարակին
կասլուտծ
էբ , ղրեթէ
այն կէտին
վրայ
ուր այսօր
Առող2ա–
պաՀական
վարչութեան
նոր չէնքե բ ր կր բարձ
բա
նան
եւ միւսն ալ Պոլսոք պարիսպին
, Աոլբբ Եւ -
ղինեայ
գրտնր
բարձրոլթեամբ
, Հիմակուան
Եալր
քէ օշկ ըսուած
տեղր
։ Անմ իշապէս
եաեւր ա յս
չըղ–
թա
յի՛ն , որ Պոլսո
յ ինքնա պա շա պանո ւթ ե ան ղոր -
հին մէշ ա լնքան կարեւոր
ղեր մր պիտի
կատարէր
եւ որղրեթէ
ճիշդ ու ճիշդ ա յսօրուան
՛Լա լաթ
իոյ
կամ
ու ր2ին
ղտնու ած տեղր
Հաստատուած
էր ,
ճչմարիա
փոքրիկ
նաւատո
րմ իղ
մ ր
զե տե զե ց ին
ղայն պաշտպանելու
Համար : Տասր մեծ նաւեր , ո–
բոնց
Հի՚նղր ճենովակտն
, երեքր քանտիական
, մէկ
Հատ
Անքոնայէն եւմէկ Հատն ալ
կայսերական
նաւ ատորմէն : Բոլորն ալ կարգով
շարեցին
ճիշդ
շղթա
յի՛ն երկա յնքր , իրենց
յետ
ս ակողմ ր ղէպի ա–
ռաշ
ղարձոլցած
, եւ պէտք եղած պարաղա
յին ա -
նոնղ օգնելու
Հա՚քար
քանի
մը Հատ ալ երեք
կարգ
թիեր
ունեցող
երկար ցռկանաւե
բ յատկացուց
ին :
^ –
Մ արտի
վե ր2ե ր ը Աուլթանին
պատբաստու
-
իմիւննեբր
գբեթէ աւարտած
էին։
Եւրոպայի
եւ
Ասիոյ
բոլոր տրամ ագրե լի բանակներր.
Հետեւակ
թէ ձիաւո ր , Ադ բիանոլպո
լիս Համ ախմրուած
է ին :
Ամ էն մէկ գօբ ագո
ւնգի
մամ անում
ին , ղա յն կը
բամնէ
ին զանազան
րան ակն երո
լ մէ2 որոնցմէ ո -
մանք
նիզակներով
զինուած
էին, ոլրի^եր
պար -
սատ
ի՛կնե բով եւ որմէկր՝
ազեզնե բով , ոմանք
ալ
՚լրաՀ կր կրէին
ել այդ պատճառաւ
զյէաՀապատ
զինուոր
անունը
կը տ բո ւէ բ անոնց :
(Շար.1
Fonds A.R.A.M
