Ւ1^1^^7՚ՇՒ1
^օոձհ
6Ո
1925, 11.€.Տ.
376.286
I)^^^^սս^-^10թI^^է&^^6 : ՏՇ«. 1^11ՏՏ.\Տ1^Տ
17,
1Հս6 ՕՅաշտաշ - Բ^՚^աՏ
(13)
ն06.
15-70
Գին 10 ֆՐ ֊
յ*8Ո» 1678-63
« « « է ճ յ 4 ՃVIսԼ 1951 Չ որեք շ ա բթի 4 ԱՊՐԻԼ
27րդ ՏԱՐԻ -
27
^Աո6^
»օ.6423֊՚Սոր շրջան թ ի ւ
1834
ՄԵՐ ԽՕԱ-ք^Ը
ԻՆ21քհ ԱՆՈՆ^Ի ԵԻ ՈՋ ԳՈԻ՚Բ
Խմբագիր՝
Շ.
ՄԻԱԱԲԵԱՆ
Օ Ր Ը 0 Ր Ի ն
Բառախաղ
մը չէբ որ
գբել կուաար
,
կէւ""կի
օր , այս
էլին
վրայ •
— Ծերացան եւ եատան ; Ծերանոցներ բացին,
բ ա յ ց մնացեալր մսււցան :
Փորձեցէք
ակնարկ
մր նեաել
ձեր ասլրած՝ գա–
գութին
մէշ, եւ գաաեցէք
։
Ամէն
տեղ
ալ, մարղիկ
երբեք
չեն անճրկիր
,
աւանգական
, սովորական
ձեռնարկներու
առշեւ
։
Այոպէս
, եկեղեցիներու
ցանց
մր բացուած է
Մ • ՆաՀանղներուն
մէշ֊. Եւղեռ նորեր
կբ
ղնուին
կամ
կր վարձու
ին %
Բանի
մր տարի առաշ, մէկ
միլիոն
աոլարի
Հանղանակոլթ
իւն մր ծրաղրուած
էր,
եկեղեցի
,
առաշ^ւորղարան
, գսլրանոց
շին ե լու Համար
Նիւ
Եորքի
մէշ–. Արղէն
գործի
ձեռնարկած
են , աւելի
ամփոփ ծրագբով
մր :
Աեփական
Ակումբներր
ել ^կեղրոններֆն ալ
սլատկառելի
թիւ մր կր կաղմեն արգէն,
նոյն գա–
ղութին
մէշ :
Տակաւին
չենք
յիշե ր Հա յրենա կցական
ձեռ -
նա րէլնե րր , մէկր
միւ սէն բաղմ ածա
էսս ; Առանց
յի՜
շե լու Հա յրենի
քին
տրամ աղ րուած
գում
արներր
(վերաշինութիլն
, ներգաղթ
եւն.)։
Կբ նշանակէ
թէ աղբիւբներ
ր միշտ բաց
են ,
ղանաղան
սլաՀանշնեբ
գոՀացնե
լու
Համ ար :
Բայց
յանկարծ
կբ ցամքին
կամ
կաթիլներու
կր վերած
ուին , երբ կրթական
ծրագիբ
մ ր կ՝ արծարծուի :
Ողորմելի
բառ է
1կրթական»ր
, մեր
ներկայ
սլա յմաններուն
մէշ։
Ըսէ՛ եւ կրկնէ միշտ,
Աերունդի փ ր կ ո ւթի ւ ն ,
որ կր պաՀանշէ աբաակաբգ
մ իշոցներ :
ԲսանեւՀ
ինդ տարուան
Ամ երիկա
յի Համ ար՝
6 5
փորձառութիւնր
բաւական
չէ՛*
Համողուե -
լու
Համ ար թէ աքի լութեան
դա տապար տու ած ե
^լ՛
մեր տարրական
դաս րնթաց
քներն
ու ծաղկոցներր
,
առանց
միշնա կա րգ վա բմա րաննե բու ։
Այգ
կարղի
ճեմարաններու
ստիսլողաբար
պէտք
ունին
ֆրանս աՀա
յ , ամ եբիկաՀայ
ել իբա -
նաՀա
յ դաղութնե
բ ր ։
կրնայինք
յիչել
նաեւ իբտքր
եւ
Հարաւ՛
Ամե–
բիկան , բայց առ այմմ կ՝ամփոփուինք
այս
երեքին
վրայ
։
Այմէնքն
ալ կ՝րնդունին
պաՀանշին
սաիպողա–,
կանութիւնը,
բա յց , թարթափուն
, անճրկած
Հո– •
դեվիճակ
մ ը կը մ ատնեն
։
Այսպէս
, Փարիղի
մէշ Հրատարակուած
թերթ
մ ը Վիէննա
յի Մ թիթաբեաններէն
կը սպասէ ր ճե
մարանի
մր բացո ւմ ը Մ աբսէյլի
մէԼ ։
Անգին, Ա . ՆաՀանդներուն
մէշ՝
Հայ Աւլնոլ -
թեան
Մ իութիւնը
Լկ
.
/Սաչ)
,
իր
պաշտօնաթերթի
1950 - 51
Հոկտ. -
Ցունուարի
թիւին
մէշ, չեչ -
տելով
ճեմարանի
մը անՀ րամե շտութ իւն ր , կր ղրէ ՚
— « ՀայրԼնիք
» հարցարան մը բացաւ կրթա^
կան
գ որ ծին շուրջ եւ ձեոնհաս անձեր իրենց կար
ծ իքը աուին այս մասին : Ս տ եղծ ուեցաւ ո գ ե ւ որո ւ է
թ ի ւ ն ։ Րոլռրին բաղձանքն այն
էր,
որ
ձեռնար -
կ ո ւ է ր նման ղո ր ծ ի մ ր ։ Ա յ դ մտքով լսոստացուեցան
նաեւ կարեւոր կտակներ : Վստահ ենք
թ է ուրիշներ
ալ պիտի ղան
դեռ
: Հ • 0 • Մ ի ո ւ թ ի ւ ն , Հ • 3 • Դ •
եւ
Հ • Ե– Գ ՛ Պատդմ–
մողովները սրտապըն -
դիչ որոշումներ սաւին այս մ ա ս ին։ Աղգ ՛ երեսփ–
ժողովր նոյնպէս իր սրտին մօտ նկատեց գ որ ծը
եւ
մին չ ե ւ իսկ
իր պիւ տ ճէին մէջ նա|սատեսեց
որոշ
գ ո ւմ ա րն ե ր ։ Անցեալ տարուան Կրթական Յանձ -
նա խո ւմբը դ իմե ց Վենետիկ , սսւաջարկելով որ Ա–
մ ե րի կ ա յի մէջ դպրոց մր հաաատելու նախաձեռ -
Օա թիւ նր վանքին Մի ա բ ա նո ւթիւնը ստանձնէր» :
Շաբունակոլթենէն
կ՛՛իմանանք
թէ
Վենետիկի
Ա՝ խիթաբեանց
ԱբբաՀօր
ա յցե լութեան
առթիւ
,ան–
ձամբ
ալ դիմումներ
կատարուած
են ։
Ա՛ աբսէյլի
թէ
Ամերիկայի
պարադային
,
չէ՛՛ք փորձուիր
Հարցնել •
ինչո՞ւ
անոնք
ե լ ոչ դուք
։ինչո՚՛ւ
խեղճա
—
ն
"՛լ
եւ
Մթիթարետնց
վզէն
փաթթել
այս Համաղ
-
դային
Հոգը։
Ափ
մը նուիրեալներ
չէի՛՞ն
ոբ բացին
Պէյրու
թի
Հայ ճեմարանր,
նախաձեռնութեամբ
Համաղ
ղային
Ընկերութեան
I
Նոյն
ողին
չէ՞ր
որ Հատ
մըն ալ Հալէպի
մէշ
բանալ
տուաւ , աւելի
ծանր պարադաներու տակ ։
Այս Հարցումները
դուռ
կը
բանան
ուրիշ
խոբ–
Հբգածութեանց
։
& •
ԱՄԵՆԱԳԷՏ
ՏԳԷՏԸ
Եղկելին
Արէ լ
այլ անուամբ
Աղա Նաղար
կատղեր է նորէն
ել կր փչէ
ու կր փչէ ։
Կը փորձէ
կրծե լ Գա էակցութեան
կր ունկը
,
որուն
չուր2ր
կը սողար
երբեմն
։
Փա յտէ
ձիոլ
մը վբա
յ նստած,
պատդամնեբ
կ՝արձակէ
աշ ու ձախ •
^Ը. գրէ
"՚– ԿեԼ ի՚°սի
ամէն
րանի
մասին ,
պատմութիւն
, դրականս
ւթ իւհւ ,
փէլ ՚՝ոոփա
յու -
թիւն , լ^ կե ր ա բանօ
Լ
թ ի ւն , գիտութիւնւ
,
ր1ձնասի
-
րութիւն,
քերականութիւն
,
աս տ ո ւածա բանո
ւ -
թիւն , բանաստեղծութիւն
...
Կը Հոսի
ու կը Հոսի
նո յնքան
դիւրութեամ
բ
ինչսլէս
երբեմն
կ՝եբգէր
,
« Աիրում
եմ մի կնոշ» ։
Զ ո ւն ենա լո վ ուրիշ
Հոբիղոն
բացի
քառակուսի
կրպակէ
մր
ինչպէս
իր խելապատակէր
ոտքը
դետնէն
կր կարի , դրած
թէ խօսած ատեն
։
Երբեք
այսքան
լեղուանի
դարձած
չէր փարա
խէն փախած
այս փւախոլկր , որ երէկ
բոլորովյւն
"՚֊րի^
չ բան
կը պատմ է ր ե՛ ւ Հա յրեն իքի ե՛ ւ Հայ •
Եկեղեցւոյ
մասին
է
Գա շնակցոլթեան
Համ ար գաղտնիք
չունին
իր
երէկն
ու այսօրր
։
Եւ եթէ կան լ^կերներ
որոնք
երբեմն
կր
թօթ–
վեն իբ օձիքր, պատճառն
այն է որ ինքղինքը
ան
տէր ագարակի
մր մէշ կր կարծէ
։
Ոչ իոկ իր րնթերցողներուն
կր մեղքնայ ;
Իր Համայնագիտական
պաշարն անդտմ
փողո
ցէն Հաւաքած է ;
Վաղր կդմանաք
յ
ՎԱՀԷ
ՆՈՐ ՆԱՄԱԿ
ԱՑՆՃԱՐԷՆ
Այնճարի
(Լիբանան)
ՏԱքԻԱՋ
վարմա
րանին
թ ադ . իւո րՀուրդր
անգամ
մ ր եւս իր ^ ո րՀակա -
լութ իւնը կը յայանէ
մեր բարեկամներուն
, Աարտ
1 9
թուակիր
նամակով
մը.
— « Շատ սիրելի
Յառաշ,
տեղին է ընդ գ ծ ե լ
թ է
Մուս ա - Լերան մատաղ սերունդը շատ լաւ
կ ՚ ը մ –
ր ռ ն է որ իրեն տրուա ծ հ ա յ ե ց ի դւաւտիարակու -
•թեան մէջ, Փրանսահայ գ աղո ւթր նիւթա կ ան ե ւ
բարոյա կ ան գ ոհողո ւթիւննե ր ո վ , մեծ բ ա ժին մը
ո ւնի , որուն համար իր ջերմ երախ տ ա գ իտ ութիւնը
կը յ ա յ տ ն է » ։
(կնիք եւ
ստորադբոլթիւններ)
•ԲԱՆԻ
ՄԸ
ՏՈՀՈՎ
ԲՈՐԷԱՅԷՆ
Հասած
վեր2ին
տեղեկութեանց
Համաձայն,
չինական
9 0
զօրա րամ իննե ր մեծ
յար–
ձակողականի
մ ը կը պո տ ր տ ս ա ո լին : Զ^բ •
Մ էք
Ար թ ՐՐ ի բանակատեղին
կը ծանուցանէ
թէ Համ ա–
խմ բո ւմնե բը կը շաբունակուին
եւ թէ
300.000
կար–
միր
ղինուորներ
սլատրաստ
են անմիշապէս
յար -
ձակե լու ։ Ուբիչ
6 0
ղՕ
րա բամ իննե ր ալ կը
մնան
պաՀեստի։
Այս ումերուն
դիմաց
Աղգամողովը
որ–
նի մ՛իա յն \
7
զօբ ա բամ ին
յ
ԱՆԳԼԻՈՅ
արտաքին
նախարարը
, Պ • Մ ոբի -
սըն ճառ
մ ը խօսելով
, յա յտաբարեց
թէ Հասած է
Հոգեբանական
պաՀ
ը
քննելու
Համար
թէ
կարելի՛՞
է վեր2 տալ Բոբէայի
պատ
ե րաղմ ին ։
Մ իեւնո
յն
ատեն րսաւ թէ պէտք
չէ փախցնել
որեւէ պատե -
Հոլթիւն՝
քՍ
.
Մ իութեան
Հետ բանա կց ե լո լ
Համար
գեբմանական
Հարցի
մասին։
Արտաքին
նախարա–
րութ իւնն
ս տ անձն ե լէ ի վեր
առաշին
անգամ է ոբ
Հբապա րակա լ կ՝արտա
յա յտո լի Պ • Մ որիսլ^
:
Լա
ւատեսներ
կը կարծեն
թէ տրամ ագիր է
ծա
յրէն
սկսիլ , բարւոքելու
Համար
յա րարե րո ւթ իւննե ր ը
Խ ՝ Միութեան
Հետ ։
Մ. ՆԱՀԱՆԳՆԵՐՈՒ
ծերակոյտը
35ի դէմ
5 7
ձա յնով
որոշեց
անփոփոխ
պաՀել
ա յն
բանաձեւր
որուն
Համաձայն
նախադաՀը
պարտաւոր է խոր -
Հրգակցիլ
խորՀրդարանին
Հետ , երբ
Հարկ
ըլլայ
նոր
ղօբք
ղրկել Եւրոպա
։ Այս
քոլէարկոլթիւնր
պարտութիւն
մը կր Համարուի
թրոլմընի
Համար ,
որ լիաղօ բ ո ւթ ի ւն կր պաՀանշէ ր ։
ՋՈՐԱ ՓՈԽԱՆՈՐԳՆԵՐԸ
նորէն
դմուարու -
թեան
մ ատնուեցան
։ Ե րկուչա
բթի
օրուան
նիստին
մ էշ , Պ • Կ րոմ իքօ ան բաւա րար գտաւ
արեւմ տեան
երեք
պատոլիրաէթւերուն
նո ր օրակարգը
, որ կը
բաղկանայ
երեք
Հիմնական
կէաերէ
, գուբս
ձգե
լով պալքանեան
դա շնագի բնե րո լ վերաբեբեալ
կէ–
տը : Վիճա բանո ւթիւնները
կբ շաբունակուին
։
ԵէթհՆհկը կը վեէոկսհ
ՎԵՐՋԻՆ
ԳԺՈՒԱՐՈՒՒԻՒՆՆԵՐՆ
ԱԼ
ՊԻՏԻ
ՀԱՐԹՈՒԷԻՆ
ԵՐԷԿ
Մեթրոյի
ել Հանրակառքի
ա շիատաւո րները
առշի։ օր մողո վ ղում ա բե լով,
որոչեցին
գադրեցնել
դործադուլր
, պա
յմ անալ
որ
կառավարութիւնը
Հրամարի
պաամական
տնօր ինո ւթիւննե
բ է
(կրճա
տում
դոբծադուլի
օրականներու
եւն՛) ;
Գործադուլի
կեգր . կոմիտէն
րնդունած է կա -
ռավարութեան
առաշարկած
յաւե լում ը
\2,ու -
կէս , ինչպէս
երկաթուղիներու
պա շտօնե անե ր ը,
(նախապէս
կը պաՀանշէին
ամսական
6 0 0 0
ֆրան
քի ընգՀ ՚ յաւելում
կամ
2 5
առ Հարիւր)
է
^ՐէԿ^
երեքչաբթի
, աբգէն դտգբած
կը Հա -
մարուէր
գոբծագուլը
,մանաւանդ
կէս
օրէն
վեր2 •
Առտուն
տոմսակ
կը Հարցնէին
մ՛եթրոյի
կայարան–
ներուն
մէշ, թ է ե ւ պաշտօնեանեբր
տակաւին
չէին
Հագած
իրենց
Համազգեստները
եւ կառախում բե -
րը կերթեւեկէին
Համաձայն
կրճատեալ
ծրագրին։
Րայց
եւ այնպէս
, խլրտումներր
դագրած
չեն
տակաւին
; Պետական
պաշտօնեանեբր
բողոքի
ցոյց
մը սաբքած
են ուբրաթ
օրուան
Համ ար ;
Լիոնի
Հանրակառքի
ա չխատալո բներր
դո րծադոլլ
յա յ -
տարարԼցին
երկուչաբթի
օր, թ է ե ւ
10 14
առ
Հաբիլբ
յաւելում
կատարուած
էր անցեա լ շա բթու
X
100
ՄԻԼԻԱՌ
ՖՐԱՆԲԻ
ՆՈՐ
ՏՈՒՐԲ
Միւս
կողմէ
կառավարութիւնը
միշոցներ
կը
թորՀի,
յաւե լումնե րէն
դո յացած
բացր
գոցելու
Համ ար ։ ԳաՀ լիճ ր այսօր
ալ բացառիկ
նիստ
մ ը
պիտի
գում արէ , վե րշնա կան
ո րո շում տալու
Հա -
մար ։
Բոլորն
ալ կը Հաստատեն
թէ տուրքերբ
ան -
տանելի
չափեբու
Հասած
են արդէն
։ Պ •
էտկառ
Ֆոռ , ե լե ւմ
ո
ւտքի նախարարր
,
տ
ե ղե կաղփ ր մը
ներկայացուց
ոբ
3 1 1 0
միլիւառ
Հաշուելով
նախա -
իա չիւր , կ՝ ըսէ թէ
տոլ
րքե րը կը
քամ են
ազդ •
եկամուտին
31
առ Հարիւրր
(Մ •
ՆաՀանղներուն
մէ2՝
2 3
առ Հարիւր,
Անգլիոյ
մէշ՝
33
առ
Հա -
րիւր) ։ Նախարարր
շատ
ծանր
կր ղտնէ այս
Համե–
մ ա
տ ո
ւթ ի ւն ր , նկատի
առնելով
իւրաքան
չիւբ
բր–
նակիչի
միշին
եկամուտը։ Եւ կր բացաարէ թէ
տուրքերբ
այս
մ ակա
րդա
կին Հասած
են երբ
դեռ
նոբ կը սկսի
վերազինումը,
որուն
ծախքը
10
առ
Հարիւր
կը Հաշուեն
1951^
Համաբ ։
^ Յառաշիկայ
տարի
վերաղինման ծախ -
քեբր
պիտի
աւելնան
կարեւոր
Համեմատոլ -
թեամբ»
։
Եզրակացնելով
, նախարարը
ղդուշութիւն
կը
պատուիրէ
յ
էք՚ռղովր դա կաննե րը ,
ընկերվաբականնեբը
կ՝ բնգդիմանան
տուրքերու
յաւելմ ան
X
ՀիՍգ աայւ1էսԱԱևէ
յանոէԱ
խաղաղաբեաԱ
ՖՐԱՆՍԱՅԻ
ՆԱԽԱԳԱՀՒՆ
ՃԱՌԸ
Մ •
ՆԱՀԱՆԳՆԵ
ՐՈՒ
ԽՈՐՀՐԳԱՐԱՆԻՆ
ՄԷՋ
ինչպէս
երէկ
Հադորդեցինք
, Պ • Վէնսան 0 -
րիոլ կարեւոր
ճառ
մը խօսեցաւ
Մ ՚
ՆաՀանգնեբու
խո րՀ րգա բանի
միացեալ
նիստին , որ
յատկապէս
գումարուած
էբ այս առթիւ
։
Եկած
եմ այսօր
ըսելու
ձեզի,
թէ ինչ
կ^ոլ–
զէ Ֆրանսան
։ Ու Հարց կուտամ
ձեզի ՚
Երբ
ազդ
մ ր, իր անկախութեան
եւ ազատութեան
սրբազան
ղատին
Համար
1914 - 18^
ա չխա րՀամ ա բտին
տը -
ւաւ
1.357.000
մեռեա^եր
ու դարձեալ,
1939-45–
ին , ուրիշ
575
Հազար
մեռեա^եր
, որոնց
240
Հա–
ղարր
ռաղմ աճ ա կա տնե բ ո լ ՛Լրա յ ինկած
ղինուո ր -
ներ ,
1 1 2.000Հ
1
գնդակտՀարուածնեբ
եւ
ռմբակոծ–
ուածներ
,
182
Հաղաբը՝
Գերմանիոյ
մէշ
մեռած
աքսորականներ
եւ
4 0
հաղարր
բռնի
աշխատանքի
Հետեւանքով
մ եռածնեը
եւ երբ , միեւնո
յն դա
տին
Համար,
միեւնոյն
աղդը,
չորս տարիէ
ի վեբ
Հնգ
կաչինի
մէշ կը մղէ կռիւներ
ել միշաղղային
օրէն
քին Հաւատարիմ
մնալու
Համար
ալ կր
մասնակցի
նաեւ Բոբէա
յի պատե րաղմ ին , կը Հարցնեմ
ձեզի
,
թէ ո" վ կրնա
յ կասկածիլ
ա յդ ազգի
վճռականու–
թեան
վրա
յ ։ <(,Ջէզոքութիւն»
բարբարոսական
բա
ռը խորթ է ֆրանսական
մտքին ։ Աենք գիտենք
ոբ
առանձնութիւնը
մաՀացու է ել
չէզոքոլթիւնը
^
ղինե ա լ կամ
ոչ , չկրցաւ
պա չտպանե լ ոչ Պելմի -
քան,
ոչ Հոլանտան
, ոչ Տանըմարքան
, ոչ
Նորվե–
կիան ։ Վերշնական
յաղթանակր
պէտք
չէ
մոռցնէ
մեղի
նոր վտանգները
։ Մեր նպատակը պէտք չէ
րլլա յ ազատել
Եւրոպան
գրաւում
է եւ
ստրկացու
մէ վե
բ2
,այլ կանխել
այդ
գրաւում
ր ել պաշապա–
նելով աղատ
աղղեբր,
ապաՀովել
խաղաղութիէնը։
ԱյնուՀետեւ
, նախագաՀը
պարղեց
Հինգ կէաե
րէ բաղկացած
ծրագիբ
մը, զոբ Խ՛
Միութիւնը
պէտք է
լողունի
, եթէ
կ՝ոլղէ
վեր2
տալ
Արեւ
-
մ ուտքի
ել Արեւե լքի լաբուած
կացութեան
՚
1)
Յաբղել
ՄԱԿի
օրէնսգրոլթեամբ
ստանձ -
նուած
յանձնառո
ւթ իւններր
ւ
2 )
Վեր2
տալ
ռուսական
միշամտութեան
ու *
րիշ երկիրներու
նե րքին
գո րծե բուն
եւ
գադրեցնել
ա յդ երկիրներու
կառաւէա բո ւթեանց
դէմ
ամ
ենօր
եա
յ անարգանքներու
Հեղեղը
։
(Լտւքւ^աւ շա | սււճ ա կ ու^խ^^ կաթդւպ Գ* էքք^
Fonds A.R.A.M
