HARATCH, du 1er juillet au 31 décembre 1950 - page 424

«ՏԱՌԱՋ»
թեամբ. իւմբուահ–
Հայբենի
երկբի
ազաաագրոլ,
-
թեան
նուիրական
գատին
չուրք,
իրենց
պայքարբ
կբ տանին
;
Հ ա ՛ յ ժռղո վ ոՆր դ յ
քու երակներէն
ծով
- ա -
բիլն թափեցաւ,
քեղիւ պարգեւե
լու Համար
փառ
-
քերէն
մեծագոյնր՝
քու սեփական
Գրօչբ
:
՛Բու մեծ ու գաբաւոր
իտէալր
Ազատ, Ան՛–
կաթ , Միացեալ
Հայաստան
ծնաւ
եՕամեայ
գիւցազնամարտէ
մբ, որուն
զուգանմանբ
իր
տա–
բողոլթեամբն
ել իր զոՀեբու
քանակովյլ
չունի
եւ
ոչ մէկ մողովուրգ
;
Այսօր,
Հ.
Ա. Գա քակցութիւնր
է^ամեայ
յո–
բելեանի
այս նուիրական
պաՀուն
, յաւէտ
պտշտե–
լփ Ծռագո
յնի եւ Ազաա
, Անկախ
, Մ իացեալ
Հա
յաստանի
մեծ գաղափարականի
պաչտպանութիւ–
նբ քեղի
յանձնելով
, Գաշնակցութիւնր
լի է Հա -
ւատքով,
ոբ յանուն գաբաւոր
էրազիգ
պիտի
շ՛"՜
րունակես
պայքարգ
ու ալ աւելի պիտի
ամրացնես
ազգա
յին ճակատգ՝
60
աարիներու
անլուր
զո^ո -
ղութիւննեբգ
յաղթանակով
պսակելու
Հաւէաբ -.
Այս պայքաբրգ
մէք Գաշնակցութիւնր
միչտ
քեղ ^ետ պիտր
բլլայ,
եւ զոՀուոզեե բուն ւէ էք
Գ՚"շ՜
նակցականՆերր
մ ր շա առաքփննեբր
պէ՚"ի
բլլան :
Այս Հաւատքով,
այս Հանղիսաւոր
պաՀուն
Հ –
Ց՛ Գ– Գերաղոյն
Ա՛աբմինբ
ձեզի բոլորիգ
Հետ մի­
ասին
կբ ղոչէ .
կեցցէ՜
Հա յ մոզովոլրղ
՚%
կեցցէ՜ Ազատ, Անկախ,
Միացեալ
Հայաս
-
տանր ;
կեցցէ՜
Հայ
մոզովուրղբ։
1 Հոկա. 1950
Հ. Տ ՛ Գ –
ԲԻԻՐՕ
Ֆետայիևևէը
Ս
՚աԱիՓԱստը
Հայեր՛
Այսօբ
Հայոց
Հարցբ
նոր
շբքանին
մ է ք է ս ասում : ՚իաբերրց
ր վ՛՛ր ստրուկ
թրքաՀա–)
յաստաԱբ
աղատութ
իւե է պաՀանքում
:
|
Հայր,
որ գ ե ռ եբէկ
չէի^քր
ծռած
Աւ.րոպա յից ՚,
օգնութլււՍ
կ
ր
ազե
րսուՈ
, ա
յսօր
Համ ոզուե լով ,
ո
բ
օաարր
Վյրայ
գրաժ
յոյսբ
ցնորք
է , վճռել
է
իր -
ձԼռքլգ
պաշտպասԼլ
րր րրաւուեքբ,
րբ
կայքբ,
սլաալ,ւր , րէւաասիքր
.... ,
՚րարԼրով
ճեշուել
է
Հայ մողովուրգր
թուրք
բււնապսասէ,
բ
ր
լծ՜ր
տակ։
՚իաբերբ
րօթացքում
ցա­
նել կ , բայց
պտուղը
երբեք
չբ ղայելևլ.
աւաղակ
՛՛՛լ
ւ՚–՚լւլ
յս^ղ-չաակ^լ
է
՚իարԼ
ր ր ըւ,խացքում
անա րգե
լ են նրա
սրբռլ
թլւմեսրր,
բայց
յ բ կրել է այս րոլորը,
կրել
է
տաւ.
բԼ բութ սա.^ բ , շարուեակե
լոզ
1ւլլւ
,ղէ.
լ
•^տսյրև եի
Հ ՚ ՚ ՚ լ Ր
րր
ՔՐ՚ոխեքոՎ
... ՚իարեբի
րԱիէացքում
Հտյբ
կարծէք
թէ կաս եցաւ
ասլացոլցանել
մաբգկոլ
-
թեաե
, թէ կարելի
է աղատութիւն
ձեռք
րե րել
կսւլտոլրական
ճանապարՀով
:
Բաղաքակիրթ
Ալ -
րոպան խոստացաւ
վերք տալ
թուրքերի
բսւբբաբո–
սութ իւննե ր ին Հա յաստանում
Ա ակա
յն , անցան
տարիները
աարիների
յ ետե­
ւ ի ց ել Հայերի
զրութիւնր
իբենց
Հայրենիքում
ոչ
թէ
մ իա յն չլաւացաւ
, այլ աւե
լի ծանրացաւ
եւ
այմմ
աւե
լի անտանելի
, գժո խա
յին է
գարձել
:
Հա յի պէս
Համբե բոզ աղգն անգամ
անկարող
է
շարունակել
իր գոյութիւնը
այգպիսի
երկրում
;
իայց
Համբերութիւնն
է լ
ունի իր
սաՀմ
անր ;
Գաղաթնակէտին
Հասցրած
Հալածանքներբ
վեր
-
քասլկս
սթավւեցրին
Հային,
այսօբ
նա վճռել
է
կամ
մեռնել
կամ ազաաուե
լ ; Աւ աՀա
հրղրումյչ
ե ւ ա պ ա
կ՛ Պոլիսբ
աներկիւղ
բողոքում
են անիրա–
լութիւննե
բի գէմ • Հա յր ա յլեւս
չի խնգրում
•, այլ
պաՀանքում՛
է , եւ պաՀանքում
է ղէնքր
ձ ե ո ին
յ
Ա ուլթանը
սաբսափաՀար
է , թուրք կառավա
-
րութիւնբ
Դէու1սր
Կ ՚ ՚ Բ Ց ր ե լ է
տ
Այսօբ Ալրոպան
իր առաք տեսնում
է մի ամ -
Բ՚՚դք.
մողովուրղ
, մի
ամ
բողք ազգ ,
որ
սկսել
է
պաշտպանել
իր մարգկային
իրաւունքները
•,
Ա յգ
յե ղավա խական
գ ա զա փ ա ր ր ղրօ շակի րն է
մ է ք է՛ երէկոլայ
ստրուկ.
Համբերող
Հայաստան—
ցէն այսօբ յե ղափո իսաէլան է ղարձել
;
Հայոց
Հարցի
յեաաձղելբ
այլեւս
անկարելի
էէ
Այսպիսի
մի պատմական
ճդնամամի
միքոցին
,
առաքին
Հարցբ,
որ պէտք է զբազեցնի
ամէն
մի
լուրք
Հայրենասէբի
,
՚ " յ դ
Բ"
Լ"Ր
յեզավախական
ուժեբի
միութեան
ե ւ գանակցոլթեան
Հարցն
է :
Այդ յեզավախական
ղաղավւարի
ղրօշակիրն
է
« Հայ Գե զավա խականնե բի Գա ^ա կցո
լթ
իւն ր » ,
որ սո բանով
դիմում
է բոլոր
Հայերին
ե ւ Հրաւի
-
բում
է կանղնել
մի գրօչակի
տակ
:
« Հայ Օեզափխականների
Գա նակցա.
թ
իւն ր »
թ է ե ւ նոր է Հանդէս
գալիս
իբրեւ
կաղմակերպու
-
թիւն.
րայց նա վաղուց
ղործող
իսմբերի
միութիւ–
նլն
է. խմբեբի,
որոնք
նոյն
ինքն
Հ ա յ մողով բգի
ձզտւմների
ծնունդ
են : «Գա շնակցո
։
թ
ի ւն ր»
ձղտե–
լու է միացնել
րոլոր
ումերր, կապե լով իբ
Հետ
բսլոբ
կենտբոններր
:
Նպատակ
գնե/ով
թուրքաց
-
Հայսքստանի
քաղաքական
եւ տնտեսական
աղա
-
տոլ
թիւնր
, «Գա շնակցո
ւ
թ
իւնր»
մաել է ան
կռուի
մէք,
որ սկսել
է ինքր մոզովուրգր
Տաճկաց
կա
-
ռավարութեան
գէմ,
ուխտելով
մինչեւ
արեան
յցԱ՚բ.
— Հա տ ուա ծ մը Ռութէևի յ ո լ շ ե ր է ն
գմուա՜ բ , շատ
գմուա՜ ր է ֆետայիին
կեան–
ՔՐ ) Բ՚"յ9
՚ " յ Գ Գ^Ղ-^ՅԸԿ. է
յուղոլյէ
եալլ.ց
:
աե
-
աա
յին յոգնած
, քրաէւաթոր
կը բարճրաւյա
յ
լեռ­
ները, կր մանէ աստառեերը,
եւ ղամ <էայռր
մը
ներքեւ
Հանդիստ
կ՝առնէ
։
Աբագ
- արադ
յ ա ռ ա
քանալով
քրտինքի
մէք
կ^—յրԻ
է
յողնած
կ՚երկարբ
ծառերուե
տազ,
թաց
կանան չբ իբ աակ
, մ անաւանգ առաւօտեաե
ԱըրՀ^
Հցուրտ
քամին)
ոբ կբ չորացեէ
քուր կտբա& լ,ր
քրանաթոր
Հադուստներըւ
Ասախորժ– սարսուռ
սը
ցնցումներ
կուաայ
անոբ, ոբ երկաթի
նման
պաղ
կը շարմի
իր Հագուստներուն
ւ1 ԷԼ։
Ֆեաայբլն
գէմքբ
րնդ՛Հանրապէս
պղրեձի
դո յե կը
ստաւ^այ
այգ պայմաններսւե
տազ , առաւօտեաս
գկմ
քբ չ ս ր
կր սեւնա
յ , կամ կը կապուտնայ
ցրտկե : Աս զ ուզ^
շարմումներ
բեե լ, որ
քլ՚չ
՛՛Հ»
տաքււայ
, բայց,
ար—
շա լո յս ին
րոլոր շարէէուս
սԱբր
աբգլ,լուաօ
ԱԱէ
Ա,հ
ակաՕչ
պէտք
^
ղտրր
, առասց
օ
պտուՍ
Հա՜եելու,
որպէսղՐ
կա րեեայ
լսել ձայեեբե
ու
շշռլկսե
բը
•֊.ե–
ռուեեր^ն։
ւ՛նք աելսելբ
ե լ^ ասէւ շՍ ա րս լր սլդտք
է
մ ն ա յ Հետապեգող
էժշԱամիէն։
Ա
չբ ղբսար
էլաշա–
կել
քաղց բ րկ քուսր
լո ւսա բա ցրն •
րբ
կռսաէլը
պէտք
աայ րր ղյւսաղցի
կււսաղէն
,
ա ս ո ե ք
պ^աք
ք
սեղՍ
ուին րրարոլ
ել րրաբ տաքցսեե առասց
զրակր
ել ծուխի
: Լոյս՚ե
ու ծուխը
շատ
ղտաեգալյ,ց
եե
ֆետայրին
Համ
արէ
Զեայած
այգ
ֆիզվւքական
դմո ւա բութ իւննե
-
բուն ել տանչաՍքսելաւս
, աետառեեբու
մ գ չ , փայ­
տերու
վրա
յ նստած
, լուցկին
ալ դբպաներե
՝ չեե
կբեար կրակ
շինել եւ բոլորուիլ
աեոր չուբչը–
Ֆե–
տայրհ
յոգՆած
է
եւ սողած
, բայց
րր
պայուսակին
՚^էէ. պաշար
չկայ։
էէորթանի
կտոր
մը րերանր
կը
նետէ եւ երկու
փոր սառն
քուբը
կը խս է ,
ՀայՀո–
յելով,
որ երկու
չուրբ
վ՚"ր ՛՛ը ^ացի
տեղ
կը
րռնէ։
Ֆետայրներւ
նախաճաշն
այս
է
առտու
կա—
նուխ , արշալո
յսին
;
Ֆետայիին
կեանքր
ունի նաեւ
քաղցրութիւն
-
ն ե ր : Ան սովորական
մարղոց
պէս
չէ , որ
չ^ասկը–
նայ մամանակի
աբէք-էքը ե. աեոր մե ծ՚էասն
անցընէ
աննկատ
: Ա աեալանգ
արչալոյսին
, ֆետային
ա -
կանք կր կարի եւ նոյն իսկ կր լոէ իր սրաին բա ,
բախումները,
Համրելով
երկվա յրկեաննե
րը^
պասոզական
գրութեան
մր մէքէ վայրկեան
վայրկեան
, ան կր Հետեւի աստղե բու
չաբմման
,
արեւածագին
, ձայներու
ուղղութեան,
եղանակի
փոփոխման,
եւ այգ
բոլոբր
ոչ թէ սոսկ Հետա
-
քրքրութենէ
մղուած,
այլ անոր Համար
ոբ
անոնք
կապուած
են իբ գոյութեան
Հետ : Ա թէ կռիւ
սկ^ի
գիշերին՝
իր վաղուայ
գոյութիւնր
կասկածելի
պիտի ՐԱայ, եթէ
մըժ
րլլայ՝
իր րախտը
կր բանի.
եթէ
անձրեւոտ
րյյայ
կամ
ցուրտ
քամին
փչէ՝
չատ
պիաի տանք ուի , եթէ աբեւր
կէս օբբ կոտրէ՝
իր վէ՚լր
ծիլ
սլխոի կանղնի,
թչնամիին
պիտի
վր^
նասէ աոանց
ւթ՚՚սսուելու
, յաղթութեան
յոյսովբ
կր լեցուի
ու Հ՚սմարձակ
կր գաոնայ,
իբ ձայնբ կլ,
ձգէ անտաոնե րսւ եւ ձոբերու
մէքէն
եւ կ՝երղէ .
Այսպէս,
Ֆեաային
կեանքի
ամէն
մէկ
վայր^
կեանր կ՝ապրի։
Ո՛չ քնած
է, եւ ո՛չ ալ
մոոցած
րնո.թիւնր,
որ կ՝ապրի
անոր ամբողք
ձեւեբոլն,
աբտայա
յտո ւթիւննե
բուն
եւ
դա րձուահ
քնե բուն
մէք :
Ֆետայինեբբ
թէեւ
քիչ կեանք
ունին,
թիթեռ–
նիկի
նման՝
մէկ ժամէն
մինչեւ
քանի մը տարի ^
Բ ՚ " յ Յ
ինծի
կր թուի,
սր այդ կարճ
մամանակի
բնթտցքին՝
անոնք
աւելի
եբկար
կ՚՚ասլրխււ ,
սւլելի
րւսղմս՚կողմանի
եւ խոբ կերպով
ք ՚ ս ն
միլիոնաւոր
մարգիկ,
իրենց
70—80
տարիներու
րնթացքին,
մաբգիկ,
ոբոնք
չունին
իրենց կեանքի
վայրկէանՀ–
նեբր Համ բե լու կա բե լվաւ թ իւե ը , որոնք մամ անակը
կ՛՝անց րնեն քնած , կամ անուչագիբ
իրենց
օրերուն
ել տարիներուն
է
Ֆետայինեբբ
գէմքով
աարրեր
են
Հաստրակ
գիւղացիէն
, թկեւ
րոլորն
ալ ղրէթէ
գի՚ղացիի
զաւակներ
1
Անոնց մէք ոչ ուռած
՛ի՛՛ր , Լ՛ո՛լ ծե -
բուկ , եւ ոչ ալ դեղնած
ապուշ կայ , բոլորն
ալ
քղուտ , բարակ
մէքքով
, Հասակաւոր
ո լ լա յն թի–
կունքով
մ արդիկ
են : Անոնց կնճոտ
ե րեսնե րը ոչ
կսւբմիր
ունին,
եւ ոչ ալ սպիտաէլներ
, աաքով
ու
պաղով
թրծուած
, պղինձի
ղոյնով
են
ներկուած։
Գէմքերբ
լուրք են ու խոՀուն,
ոչ մէկ լացի
Հետք
կր նչմաբէք
անոնց
վյւայ : Շատերր,
կարծես
պոզ––
պատէ
շինուած
արձաններ
են , քիչ մր զայրոյթ
,
^՚– քիչ
՚^
Ը
)՛ "՛
Լ
գամանոլթիւն՝
գծագրուած
ծնօտ­
ներուն
վբայ
եւ աչքերուն
մէք
յ
Ո-ՈՒԲէն.^
տևւՈԱակս
Աը
(իոզովոլրզների
պատմութիւնբ
անցեալի
խի–
զախումնեբբ
՚էկկ
չ՚լէ^այ
է : Այն ժողովուրդնե
բր որ
խլ.ղախոլԱներ
չունրն
, պաամութրւե
չունին :
՚կատմոլթեան
Հիմնական
աղգակներր
ժոզո —
վուբգների
մ աքառո
ւմնե բ ր, խոյանքներր
սւ մաբ—
տրեչումներ
են
է
իւրաքանչիւր
ժոզովուբգ,
աղգ,
պետութիւն
, պատժութիւն
կը ստեղծէ
^ոբՀիւ
իր Հոգեկան
խոյանքին
:
Հա յոց պատժ ութ իւնր Արտաշէսի
, Տ իգրանի
,
վարգան
, վաՀան
եւ Ա՛ ուշեղ Ա աժ իկոնե աննե ր ի ,
Աչոտ
Ա րկա թի եւ բիւրաւո
ր մարտիկնե
րի խ իղա­
խո ւթիւննե բի արձանագրութիւնն
է :
Հա յոց քաքերի
Հե ր ո ս ո ւթ իւննե րն են
կենգանի
պաՀել
Հա յոց
ԱշխարՀը
, Հա յրենիքբ
,
ժոզովուր­
գը : Երբ
Հերոսներ
չի ծնել
ժեր երկիրր,
մ ութ
խաւար
է եղել
մեր պաամ ութիւնը
: Հա
յաստանի
անկախութեան
կործանում
ից յետո
յ սեւ է
դաբձել
մեբ
իբա կանո ւթ իւն ը : Օտարն
է նստել
մեր երկ —
րում , ստրկացբել
մեր
Հոգին։
Հայր
գարձել
է
վերքին
կաթիլը
կռուել
Հայրենիքի
ազատութեան
Համար
է
Ա իանանք
ամ էնքս
ժողովյւգի
Հետ,
որ րարձ
-
րացրել
է աղատութեան
դրօշակր։
Նա, ով եբես
կր
ղարձնէ
ժոզովյրգից
եւ չի Հետեւիլ
նրան, նա
այդ
ժողովրդի
Հակառակորդն
է, նրա
թշնամին
է.՛՛
Ուրեմն
, եղբա յրնե ր , մ իանանք
յանուն
սուրբ
գոբծի
լնգՀանուր
թշնամու
գէմ
:
ԵԼ
գուք,
ե ր իտասա րգնե բ , միշտ եւ ամէն
աեղ
վսեմ դազափարների
պաշտպաններ
, միացէք
ժո -
՛լո վրգի
Հետ
է
ԵԼ
գուք , ալեղարգ
ծերունիներ
,
ոգեւորեցէ՛ք
ձեբ ոբգոց
ել օգնեցէք
նոցա
ձեբ
բաղմամեայ
փոբձառութեամբ
;
Եւ դուք. Հարուստներ
, բաց արէք ձեր քսակ–
նեբր,
զէնք
Հայթայթելու
ժոգովրգին
, որ նա
կա–
բոգ
լինի պաշտպանել
իր կուբծքբ,
ոբ րաց է աբել
թշնամ ու դէմ
;
ԵԼ
դու,
Հայ կին, ողի նեբշնչիր
ղործի
մէք ;
ԵԼ
գու , Հայ Հողեւորական
, օբՀնիր
ւսղատոլ–
թեան
ղինո ւո րնե ր ին
. . .
Ապասելու
ժաժանակ
չէ
. . .
Հաժախժբուենք
, Հայեր,
եւ քաքոլթեաժբ
ա–
ռաք աանենք
Հա յրենիքի
ազատութեան
սուրբ
գործր
։
1890
Հ
-6
-ԳԱՇՆԱԿՑՈԻԹԻՒՆ
գերի, անարի, երկչոտ
է
Զէյթունի
, Եասունի,
՚Լարաբաղի
, պարբերա­
կան
րմբոստա ցումնե
բը , կայծակի
պէս
լուսաւո­
րել են մեր կեանքր
եւ ապա
Հայութիւնր
րնկել
է
կրաւորականութեան
փոսը
:
ԺԹ • գարը
նոբ դարձակէտն
է մեր
պատմու–
իժեան
է
Հայ ժոզովուրգր
նոբ Զ՚"րթ՚>նք
է
սկսել
ապրել։
Զարթօնքր
գարձրել
է ժեր
պատժութեան
անիւր։
Հայկական
խիզախոլթիւնբ
վերստին
խո–
յանքներ
է ապրել : Հա յկական
ա յրուձին
Տ րովա–
՛լ՛ս յի պատերի
աակ
չէր, կաժ
Բուչանաց
Ա՛Լ "**
իւա րՀ ուժ , Ալանաց
զռնե րուժ թէ Պ ա ղե ս տ ինո ւմ ,
սակա
յն Հա յոց րժ րոսա
ողին ղղրղաց րե լ է
Թուբ­
քիան
եւ Հարեւան
երկիրները։
Նրա
Հերոսական
ողիի
չնորՀիւ
պատմութիւնը
արձանադրել
է Մ ա–
յիս
28^,
Փետրուար
\^ր, Վանի,
Ուրֆայի,
Շ՛
ԳաբաՀիսարի
, ՄուսատաղՎւ
, խանասոբի
, Պանք -
Օթսմանի,
Հայ - թաթարական
կռիւների
, անձ -
նաղոՀների
աննկուն
մարտնչումնե
րբ։
Փոքրաթիւ
Հայ ժողովուրգր,
իր ուժերից
վեր
քաքագործւթ
իւններ
է կատարել
եւ դրեթէ
ժ իչա
յաղթական
դուրս
եկել։
Վերքին
չրքանի
Ժեր պատ­
մութիւնը
Հաւաքական
թէ անՀատական
շատ
Հե–
րոսութիւններ
է արձանազրել
ու անձնաղոՀ
նուի­
րումով
Հայոց
նոր կեանքը
կերտել։
Անգրւսնիկնե–
րր, Արաբօնեբը,
Թաթուլներբ,
Բ. Աիւնիներբ
,
Հբ"՚յր^երը
ու գ. Ջավոլշնեբր,
Նիկոլ
Գումաննե–
րը ել իյէչօնեբը
բիւր - բիւբաւոբ
են եզել
է
Ի՜նԼ խոյանքով
գդրդացրել
են Աոսկուայի
)
Բեր լինի,
Պոլսի,
Հոոմի,
Բաղոլի
, Թիֆլիսի
ան–
գորր կեանքբէ
Ի՜նչ
վրիժառու
դնգակնեբ
պատու–
Հասել
են թշնամին
։՜
Բանի
Հաղար
անձնաղոՀնեբ
Հիւծուել
են
թուբքական
րանտերում
եւ ռուսական
տունդրա–
նեբում
: Այդ
՚սնձնազոՀների
շնորՀիւ
է
ստեղծուել
Հայոց
նորաղոյն
չքեղ պատմութիւնր
: Հեբոսա
-
կան
այղ սերունգներր
ոգեւորել,
ծնել,
կերտել
,:
պաաբասաել
է Հ. Տ՛
Գաշնակցութիւնր։
՚հաչնակ՜Հ
ցութեան
գազափարնեբն
են կերտել
նոր
Հ"՚յԸէ
Հայկական
նոր Հերոսականր
:
Հայոց
նորա
-
գոյն
պատմութիւնբ
սկսւում
է
Գ
աշնակցութեան
կերտած
անձնազոՀ
նոբ Հայով
:
Մէկ
նոր Եղիշէ կր ղա յ խօսե լու
Գաշնակցու–
թեան
Հերոսականի
, նուիրումի,
Հայրենասի
-
րութեան,
՛Աննման
խոյանքի
մասին,
գա՚ինեպսակ
Հիւսելով
ազատատենչ
Հայութեան
արի
ղաւկին՝
Գաշնակցութեան
ղլխին : Աւ այն ատեն
ներքին
թէ
արտաքին
թշնամիներ
վատօրկն
պիտի
զալարէն
նախանձի
ճիրաններում
:
Թող յաւէտ
ապրին
Գաշնակցութիւնր
եւ
էր
Հերոսական
ոգին
է
ՀԱ6ԱԱՏԱՆ8Ի
Fonds A.R.A.M
1...,414,415,416,417,418,419,420,421,422,423 425,426,427,428,429,430,431,432,433,434,...460
Powered by FlippingBook