Րք^աւըք^ ՉՍօւաւըԻւ ^ւՀք^1ա\՚աք^ ա ըա օրը %
՛է. 0. տ. Տ7«.–յՏ8
26րղ ՏԱՐԻ - 26^ ձա ւ« յ*օ. 6278–՚Նոր շրջան թիւ 1689
0ս–«էէ6ա–Րքօք)Ո6էՅե–6 : ՏԸՍ. Ո1ՏՏձ1(Աք4
17. յՀս6 ՕՅաշտաէ ֊ Բ/^1Տ (13)
՚ 1 հ գ ա ւ / ւ ւ ՏՕՌ Փր–. Տա(ւ– 1600. արա 2500 Փր
քՀ17ն06. 15-70
Գին 7 Փ Ր - ^ Օ - Բ Ր Յ Ո Տ 1678-6^
յշսքԱ 12 Օօէօհքշ 1950 ձին գ շ ա բ թի 1 շ ՜ Հ Ո Կ Տ ԻՄՐ Ե Ր
5000 զիԱուա կոոաած
ևդկւսչխյի
ւ1կ
ՄԵւ՛ ԽՕՍքՀ
ՀԱՑԱԻՕԱ
^ՃԱԶԿե^ՆՏոԸ
"Լ -
Հրնգ
աար
էէ ի վեր րովանդաէ
մ ա րդ1լո ւ թ ի ւ ն ր
խաղաղութիւն
էր փնառէ,
փորձելոփ
րո/քր ՛Ա՛ ֊
լ
՚՚Ա^՚եՐ1լ
:
Եւ ճարաՀաա
յանղ ելոփ
ինքնապաշա–
պանութեան
,
ուժի ղէմ ուժ ։
Հ,ինղ. աարիէ ի փեր ամ՛բողք
մողոփուրղներ
երկիրնԼբ
ե լ պեաութիւններ
ղո յութեան
պա
յքաբ
կբ
մղեն։
կր ղողան
իրենղ
ււահմաններուն
ապա -
Հոփա
թեան
, անկախութեան
ե լ
վբայ :
Հ ի ն ղ աարի
վերքր
,
ՀեաղՀեաէ
լա րուե լով եւ
որուելով,
մասնաւորապէս
«Ա՚եծ^եբու
րսրաբե
-
րութիւններր
Հասած
են կէաի
մ՛ր որ ոչինչ
ունի
րարեԿւչան
:
Այս
բոլորին
ականաաես
եւ ականքալուբ
վկա
ներն ենք ամէնքս
ալ , աչիսարՀի
բոլոր
ափե
բուն
՚էյ՚ո՚յ
է
Օրուան
բոլոր
մամերուն
:
Հեռաւոր
ղէպքերոլ
Հետ, կր տեսնենք
եւ կր
լսենք
այլապէս
վրղովիչ
երեւոյթներ
եէ.
իրողու–
էժէէւննեբ
, ոբոնք
ուղղակի
կամ անոււլղակի
կապ
ունին
նաեւ
մեւլի Հեա : Հայրենիքին
կամ աարա–
՛էէր
րաւլմութեանց
ճակաաաղրին
Հետ :
կան
պարադանե
բ ուր կացութիւնր
կբ պա -
Հանքէ
արթուն
ե լ պաւլարիւն
դէբք • /՚
Հարկին
ւււմե բու
էսմ վւէէվաւմ :
ի ՞ ն չ կբ տեսնենք,
իրականին
մէք։
Մասնա -
ւււ րապէս
Հինւլ տարիէ ի վեբ :
֊ –
հ) ում անա
յին
«ճաղպանւո»
մբ , որ
պաբղա–
պէս
ծավւ
էլարնել
կուաայ
Հայութեան
բոլոր
թրչ–
նամիներուն
, չէսբախինդ
քրքէ՚^ներսվ
:
0
ովո րական
«ճազֆբ
, որքան ալ ձախաւեր
րլ–՛
լայ , կր ծաււա
յէ
ւլոնէ
ղո լա րճա
ցնե լո ւ :
0
րօրե
լու
ե լ
մինչեւ
աււտու
պարել
տալու :
II ա ւէէւմակէսւոր
էսառն
իճ աւլանճին
«ճէ
պանտ»ր
ա յղ
չքմեղանքն
ւս լ չունի :
ԱՀ
ա
Հ
ինղ. տէսրի է էւր ա յւլ
խմալոլ
ր
^ճաղ»բ
կ^արձակեն
քյ րեւանէն
, էւբրեւ
«Հայ
մւէւլովուբդի
ոխերիմ
թ^ամ
էւ»
նե րկա
յացնելու
Համ ար
ք՛աչ -
նակղութիւնբ
յ
— « Նրանք չեն զզւոււք հայ ժուլովուրդի դա–
րաւ֊որ թշնամիների՝ թուրքական ոէակցիոներների
հետ ցործակցելուց :
. • • Դաշնակներն այժմ լայնօրէն ցործակցում
են թուրքական ենիչէրիների հեա»։
(«Աովետական
Հայասաան»,
1950
Ա՚Ղրիլ)՛
Ներածում - արւոածում
կաաարելով
Երեւանէ։
Հեա
, աղաա
արտասաՀմ
անէ։
գ ո յնւլդո
յն
թութակ–
ներն ալ կաաարեալ
Հալատա
րմ ութեամ
բ կր Հն
չե–
ղնեն
ն ո յ ն
թմ բուկն ու ծնծղան
: Կբ թբվ;ւան
ու
ւ
^ոսէոոսաեն
լնկերակղութեամր
ն ո յ ն
նւոցոլանա/Տ# :
քք րկու^է
ալ գիտնա
լով
Հանդերձ
որ ,
թուրքր
եւ
թուրքիան
ե րբեք ա յնքան
ս էւր ակցո
րդ գո րծա–
կից մբ, գինակիղ
մ բ չունե
ղան
, որքան Ր"
լչեւիկ
եան
իչխանութիւնբ
:
քլւ այս՝
լման
քսանեւՀինւլ
տսւրի : Հայ մողո—
վուրգի
պատմութեան
ամէնէն
ճակատաղրական
մէկ
չրքանին
:
Այսօր ալ , երբ կր ւլտնոլինք
նո յնքան բախ -
տորոչ
օրերու
մէք, ն ո յ ն
Հրէ չային
ոդէւն
ո՛խ՛ե
է որ էլ ա րծա
րծ ո լի Մ ոսկուա
յ է ն Ե րեւան
եւ Ա րե
ւանէն
ԱրտասաՀմ
ան : Նո
յն
մ ո լուղքր
ճեգքերր
խո րացնե
լու , քուր եւ արիւն
պղտո
րելու
Հ ամ ար
:
ԱնղՕ^ր
կատաւլոլթիւն
, ի Հեճուկս
՚Իաչնակ ֊
ցութեան
, որուն
յարատեւութեան
եւ
ւլօրոլթէւան
գաղանիքր
չեն կրցած
գտնել
տակաւին
:
Ա իչտ
անձնատուր
Հա յաէսօս
«ճաղպանտ»է։
խառնաձայն
մխորէն
,
գիմակաւոր
թւլուէ^ւեբբ
չսորփեցան
տակաւին՝
թէ կարելի
չէ դատ
չաՀիլ,
քնաբեր
մասալյ՚է/՛
Հբամցնելոփ
անճար
րագմու
-
թեանց
:
Անոնք
աղդային
- քաղաքական
գ ո րծունէու
-
թիւնր եւ Հա յբենասիրութիւնր
չվա թե լով
էսումա–
նավարական
քսութեանց
եւ մատնութԼանց
ՀԼտ ^
թուրքին
քագացքն
է որ կր
բանեցնեն,
ի վնաս
Հայ
մողովուրգի
կենսական
չաՀերուն
:
Ո՛՛վ որ կր Համարձակի
օղա/լ մր վւրցնել կամ
էստխտել
ցիրուցան
բաղմութեանց
ինքնապաշա
-
պանութեան
ցանցէն,
գլուխն
բլլալով
Հ– 3– Գաչ
նակցութիւնր,
իրաւունք
չունի
խօսելու
ոչ Հտյ -
րենիքի, ոչ ալ Հայրենասիրութեան
մասէն :
Հայախօս
«ճաղ»երբ
ի ղուր կր փորձեն
մոլո
րեցնել
Հանրային
էլարծիքբ
,
իրենց
անճոռնի
մխոբոփ
:
^
^
ծմրտգիբ՝
5,
ՄԻՍԱ-ԲԵԱՆ
Օ Ր Ը
Օ Ր Ի Ն
ԻՍԿ
ՈՂՋԵՐՈ՚ԻՆ
ՀՈԳԻՆ..–
Ատենէ մը ի վեր, ցանացան Հայր– Մ1աւթինն–
ներ դիւրին միջոց մը գտեր են պատմական աւպւե–
դարծներ տօնելու կամ––– անտեսելու համար :
Հոգեհանգիստներ կը ծանուցանեն , երկաալ
ագդեր ուղղելով թերթերուն :
Ահա քանի աարի է որ Փարիգի Վտնեցինելւււ
այդ անգամ շատ կը տեսնեն, «լսոհեմ» լռուրիւՏ
մը պահելով 1915 Ապրիւ - Մայիսեան Հերոսա -
մարաին առթիւ:
Փարիգի Տարօնցիներն ալ, շատոնց թմրած .
այս տս^րի գոհացան հոգեհանգիսսավ մը :
Եթէ–չեմ սխալիր, հերթապահ տէրտէրը մոռ
ցած էր յիշել իրենց անունր կամ տարեդարձր , երր
կը կարդար օրուան հոգեհանգիստներուն ցանկը :
Չեմ գարմանար, քանի որ փոխանակ
հինգ
հաղարի, վնարհր էին միայն հազար։ Եւ կամ ոչ
իսկ այդքան :
Ի՜նչ Տարօն– Տուրուրերան, երր ջոջ Պօղոս–
ներ կամ Պեարոսներ կան, լիագումար վնարհւմ––
ներով - . .
Լուր ունի՞ք՝ Րարձր Հայքէն, Սեւ Ծովու ա–
փերէն,— Տրապգոն, Ս ամսոն , Կիրասոն , Օրաու։
Կիլիկեան շրջանէն — միշտ Փարիգի
մասին
խօսելով — Հանընցի - Մարաշցիներր վւոխն ի
փոխը կէս - րերաՍ հոգեհանգիստ (քը կը ծանու
ցանեն էւ ուրիշ ոչինչ :
Ուրֆան քանի մը անգամ կատարեց իր պարտ
քը . պատշանօրէն :
իսկ այս տարի րաւական սեպեց հոգեհանգիստ
մը, ընտանեկան հաւաքոյ թով մը :
Ուրիշ բագմաթիւ շրջաննհբ
մոոացոլթեան
տուած են ամէն բան :
Ի՞նչ մեղքս պահեմ,— երբ աչքի առջեւ կը
բերեմ այս տժգոյն պատկերը, հարց մը կը ցըց–
ուի, փուշի մը պէս •
Միայն մեռելնե՞րն են ոբ
հոգհհանգստբ
պէտք ունին։ Հապա ինչո՞վ պիտի հանգստանայ
ողջերու հոգին, երբ կբ ձգեն որ անոնց յիշաաակն
անգամ թառամի :
Եթէ այս ու այն շրջանին ժաոանգորդնեբը ի
վինակի չեն ամէն տարի տօնակատարութիւնմը
սարքելու, դժուա՞բ է ընտանեկան - հայրենակ -
ցական հաւաքոյթՕեր կացմակերպել համեոտ
լսարանի մր մէջ :
Որո՞ւ հրամանին կամ արտօնութեան կր սպսւ–
սեն, քով - քսվի գալու եւ գոնէ մեռելներուն յ ի
շաաակր արծարծելու համար :
Իրենց իսկ հոգին ողջ պահելու համաբ - • -
ՎԱՀԷ
ԵԻՐՈՊԱՅԻ
ՎԵՐԱԶԻՆՄԱՆ
ԽՆԳԻՐՐ
Աղգ. պաչտպանութեան
նաէսարարր
, Պ՛
Ժ՛իւլ
Մ ոք , Ուո չինկթրն
գնաց ; Այսօր
Հոն կր
սււլասուի
նաեւ ելմտական
նախարարբ։
Եբէլուքր
միասին
պիտի
էսււրՀրղակցին
Ամե րիկաց ինե բուն Հետ, ղ ր–
րամ ական եւ ղինուո րաէլան
էսնգիրնե բու
մաս էւն :
Իբագեկ
աղբիւրէ կբ Հաղորդեն թէ
Ֆրանսա
պատրաստ
է
Ա)
900.000/.
բարձրացնել
էւր գին—
ոլորներուն
թիւր, որ
800.000
է այմմ։ Ր) Ատանձ–
նել
Հինգ
միլիառ
710
միլիոն
տոլարի
(2000
մի -
լիառ
ֆրանք)
ծրագիր
մբ, ղէնք եւ
ոաղմւսնիւթ
պատրաստելու
Համար :
Նոյն
ադրիւրին
Համաձայն
, Ա • ՆաՀանղնե -
րը, որոնք
4
միլիառ
500
մէւլիոն տոլար
քոլէար -
կած
^^ն Ալրոպայի
օղնելոլ
Համար
(1600
միլիառ
ֆրանք)
, տրամադիր
են նա իւա պատո
լ ո ւ թ իւն տալ
Ֆրանսայի
, ամէնէն մեծ բաժինր
յասէէլացնելոփ
անոր : Տակաւին
ճչղ ուած չէ գում արր :
Ա՛ւ՛ւ ՚ ոլա չտպանո
ւթե ան
նւս խարաբր
մասնա -
ւո րապէս
պիաի
ղբաղի
Գերմանիոյ
լէեբաղինման
Հարցոփ , ղօ ր • Մարչրլի եւ Պ– էչիորնի Հետ :
Հոկտեմբեր
24ին մողով պիտի
գումարեն
ղի–
նակէլցնեբու
լնդՀ • սպայակոյտին
պետելլւ,
Նիւ֊
Եորքի
մէք,
իսկ
28/5»
որոչումներ
պիտի տայ Ատ՛
լանտէւանի
պաչտպանութեան
էսորՀուրղբ
:
Արղէն
Համաձայնութիւն
գւէյացած է գերա -
դո յն
Հ րամ անա տար
ութե ան
մ ասին
( Հաւանա
բտր
ղօր - ԱյլլբնՀաուբր
): Մեծ գմ ուաբութէււ
ններ
չեն
նախատեսուիր
կաբգ
մ ր ե բէլիրնե բու (Գերմանիա
,
թուրքէ.ա եւ Յունաստան)
պաչտպանութեան
մա
սին , եթէ յարձակում
կատարուի : Ամէնէն
վիճելին
ղ ե րմ անական
ղօր տրամ էւննե բու
կաւլմ ակէ, րպու -
ՈՐՈԾՈԻԵՑԱԻ
ՀՈՆ ՎՐԿԵԼ ԶՕՐԱՎԱՐ
ՄԸ
ԵԻ ՆԱԽԱՐԱՐ
ՄԸ
ինչպէս
Հաղորդած
էինք եբէկ,
Հնդկաչինի
ֆրանսական
ուժերուն մէկ մասր , Վիէթ - Մ ինի
կարմիրներու
մէկ ծուղակին
մէք
իյնալով
ծանր
պարտաթիւն
մր կրած է : Հաղիւ
քանի
մլւ
Հարիւր
Հոգի
էլրցած են աղատիլ
: Աւելի քան
3000
ֆրան–
ոացի
ղինուորներ
սպաննուած
, վիբաւո րուած կաւէ
գերի
բռնուած
են : Այսպէսով
Հիւսէւսայէն
թոն -
քինի ֆրանսական
պաՀակաղօրքր
, վեբքին մէ/չ
ամ սուան
րնթացքին
կորսնցուցած
կ՝բ1լ"՛
յ //՚ " ՛ ֊ ՜
մերուն
երկու
երբոբդր։
կաբմիրներոլ
ձայնաս -
փիւռբ
Հագորգած
ՐԱալոփ թէ կարգ
մ ր վիրա -
ւորներ
սլէւտի
վե րաղա րձո
լ էւն Ֆրանսաց
րնե րո լն ,
կարճ գինագուլ
մբ պիտի
կնքոլէւ եւ երկու
կող -
մերէն
առո ղքա պաՀ ական
խում բե ր Հանղ իպում
մր
պիտի
ունենան
կամ ուրքի
մ բ վրա
յ , վիրա
ւորնեբր
փոխանակելու
Համ՜տր :
Հնդկա
չինի ստՀմ անադչիսուն
փբա
յ Ֆրանսա -
ցիներուն
կրած այս պարտոլթենէն
փերք, կաոա–
փաբութիւնր
որոչեց
անմ իքապէս
Հսդկսւչին
ղրկ^լ
Մարոքի
ղէւնոլորական
Հրամանաաարր
,
Գ**Ր ՚
Ժուան
, անՀ րաժե չտ
մ է քոցնե րր ձեոք
աոնելու
Համար : Զօբափաբբ
պիտէւ
մեէլնի
կիր"՚կէ՛
Օր , 0—
գանաւով։
իրեն պիտի
րնկերանայ
դաՀլիճէւ ան ֊
գամնեբէն
Պ • Լաթոլբնօ
, ւլաղթավա
յրե բու
յարւս–
բերութեանց
նաէսարարր :
Ա աՀմանա
յին ումերու
այս բնաքն քումբ վաան
ղաւոր
կացութեան
մր կբ մ՛ատնէ Ֆրանսաց
ինե ր ր ,
որովՀետեւ
եթէ կա րմ իրնե րր յա քողէն
Հարո լածէ,–լ
լրքօրէն
տ կա ր ւսց ած
Լանկսօնի
Հարաւա
յէն ամ -
րււ ւթիւնր
, թոնքէւն
է։ եւ Հանո
յի
բրինձ
ա
րւոաղրող
կենսական
չրքանր
պէւտէւ
էւյնա
յ անոնց
ձեռքր :
Վա րչա պետա բան էւ պա չտօնատա
րնե րէն
Պ -
Պուրմ
Մ անուրի
յայտարարեց
, թէ Ֆրանսա
, այ
սօբ , աւելի քան երբեք
սլէտք
ունի աէքերէւկ - ղէն-
քերու։
Բանի
մր ամիս առաք, Ամերիկա
էլր
թուէր
աւելէ։
Հետաքրքբուած
ՐԱա
լ Եւրոպա
յով , քան թէ
Ասիո
յ գո րծե բով
, բա յց ա յմմ
երեւան
էլոլգա
յ ,
"է՛ էրերր
կր.
Ա
՛եսնէ տարբեր
լո յսի տակ :
Աւրիչ
ագբիւրէ
մ ր կր Հաւաստեն թէ ոչ մ է^էլ
սաՀմ ան մնացած է Հնդկա
չինի եւ
Զին՛՛։ ս տանէւ
Համա յնավա րնե բուն
միքեւ : Այս պարադան էլր
Հաստատեն
Հնգկաչինէ՛
վեբքին
անցքերր : Ֆրան
սա քանիցս
մե՚լագրած
է կարմիբ
Զէնաստանր
թէ,
կ՝օղնէ
Հնդկաչինի
րմբոստներուն
: Ուղ՚լակի ա -
պ՚սցոյցր
չէլայ տակաւին,
բայց երբ ձեոք
ձղուի ,
Ա
՛ յ ն ատեն
Ֆր՚սնսա
Հաւանաբար
պիաի
բո՚լո
քէ
ՄԱԿ
է ն : Ապստամ
րներր
յաքողոլթիւն
կր գտնեն
ոչ թէ տ յն պատճառով
, որ իրենց
ուժր
ալե
լցած
է , այլ որովՀետեւ
նոր ղէնքեր ստացած
են :
Մինչ
ֆրանսական
ումերր
չեն կրցած պէտք եգած
ՀբԼ^—
տանին
դո բծածե
լ :
Ամերիկացի
ղօրավար
Պրինք Հասած է Աայ -
էլոնէւ օգակա յանր , իրրեւ
Հրամ անատտրր
Հնգ էլւ։՛–
չինի մերիկեան
ղէւնուորակւսն
խոբՀրդաաու
մարւք–
նին , որ արգէն
սկսած է գոբծել :
՚^Ոէեափ
պստԽազՎը
ԿԱՐՄԻՐՆԵՐԸ
ՄԵՐԺԵՑԻՆ
ԱՆԶՆԱՏՈԻՐ
ԸԼԼԱԼ
ինչպէս
գրած
էինք. Հարաւ.
Բորէայի
ուժե
րր գրաւեցին
Վոնգանկ
նալաՀանգիստ
— քաղաքր,
որ
150.000*՛"^
բնակչոլթիւն
մբ ունի։
թչնամիին
պաչտպանութիւնր
յանկարծակի
տկարացած
րլ -
լալոփ,
կարմիրներր
լքեց ին քաղաքր
առանց
որեւէ
ւէկ՚աս Հասցնե
լու : Զո ւգա
Հ ե ռա կան ր ճեղքէք լէն աս–
դին Հարաւա
յէւն Բո րէաց ինեբու
ապաՀո՚էած
մ ե -
ծագո
յն յաքողութիւնն
է ր Վոնղան ի ղբաւում
բ :
Մ ՚" յրաքաւլաք
Փ է՚ոնկեանկի
ուղղութեամբ
յառա քացող
ամ երիկեան
ձիաւո ր ումերր
չկրՅան
չարունակե
լ իրենց
յաոաքէսաղացում
ր , սաՀմ ա -
(Լուրերու շարունակութիւնը կարդալ Դ– է» I
թեան
խնգիրն է : Կբ Հաստատուի
թէ ՛լօր •
Մ"՚րչրլ
Հասկցուցեր
է Որ եթէ Ֆրանսա
չարունակէ
լնգ–
դիմանալ,
կարելի
պիտի
չրլլա
յ
պաչտպանու
֊
թեան
՚լիծր
Հաստատել
էլուայի
վբտյ եւ
պիտի
ոտիպուէն
Հռենոս
ի վրայ
գիրք
բոնել :
Վերքէն
լուրե բու
Համ՛ աձա
յն , Ամ ե ր էւկաց ի -
նԼ։ րր կր յուսան թէ կարե լի պիտի
րլլա
յ ձեւ
մ ր
գտնել
, գոՀացնելով
բոլոր
էլողմեբր : Եթէ
ոկրղ–
բունքով
Համաձայնութիւն
ղոյանայ,
5
էէա շնա՛
կից
զինւոբի
դիմաց
պէւտի
լնղունոլի
մէւայն
մէ/լ
՛լե րման
ղինուոր :
X
Պելմիո
յ աղգ • պաչտպանութեան
նախէս -
բ՚սրր
գեկուցում
տալով Խ - Մ իութեան
ւլինոլո
րա
կան
ումե բու
մ ասէն , բսաւ թէ անոնք
ունին
\
70
ղօրաբամին
,
4.1(ա.000
գոբծօն
ղինուոր
,
|2
միլիոն
պաՀեսաի
: Պատերաղմ
էւ պա րագա
յին
կլ նան
Հ ւււ
՛ն Լ I
1 70
ղօրաբամին
, մ էկ
ամ իսէն , \
45
ւլօլւաբէս -
մին եւս՝
60
օրէն,
180
՛սլ՝
մէէլ ւոարիէն :
Զինուո
րութեան
չբքանն է ե րկու տարի
ցամ աքա
յին բա -
նակին
,
4
տարի նաւատորմ
ին ,
5
տարի
օղ աւոււ ր–
միղին
մէք :
Fonds A.R.A.M
