17. 1Հս6 ՕտատՅաէ - ք ՚ ^ 1 Տ (13)
Վհցամո • 800 ՓՐ ՚ • Տար– 1600. արտ 2500 ֆր-
V^^5«յ^13՜0^էօհ^^ 1950 Ուրբաթ 13 ՀՈԿ Տ ԵՄԲ^
26բդ ՏԱՐԻ - 26^
ւՏօ. 6279-Նոբ շբյան թիւԱ690
ՄԵՐ ԽՕԵ-ՐԸ
էտ
-քբաղիբ՝
Հք, ՄԻՍԱ՛ԲԵԱՆ
Օ Ր Ը
Օ Ր Ի Ն
ԱՄԷՆՈԻՆ ԿԸՀԱՕՆԻ\ ԲԱՏ /».
* , ա
յ ա խօ ս
Հ^ճւսղեերր
Օրն ի բու.ն
դ՚էր՚յ
"՛գին
ւլաԿւ՚ւ՚կՆԼ
ր կր Հնչեցնեն
աչխարՀի
րո
լււ ր երկիր -
նե րու.
ել. խնգիրներու.
մասին,
բագի
Հայկականէն
ւ
Ամենայն
Հայոգ
1լաթուլիկոսն
անգամ
րեմ
Հանեց
ին , որպէսղի պաՀանքէ • • • Բորէա
յի պ
Բ՛
աաե–
ր՚ս՚լճ ին ղ աղ ա րում ր : կամ բողոքէ
«անգլօ—սա
քսոն
իմպերիալիսանեբու.
, Հրձիգներուն
գէմ^ :
Ր՚՚՚ղէ՚ք
իրենց գ րական պարբե րա կաննե րն աք ,
եւ պիաի գանէք
րոլո - բուււ բողոքներ,
«ցաս
ման
խօսքեր՝»,
միչա
նոյն
ուղղութեամբ
:
« Ս ովե ա՛ս կան
Ղ–րականութ
յ"ւն եւ Արվես՚ո Ֆ
ամսաղրի
1950
Օ՚քսս՚ոսի
թիլին
մէք,
ոմն
Գր •
Ս արգսեան կբ պանծ՛ացնէ
«1
)1 "՛ղա ղութ եան Պ"է ~
ղիան՚ե
( Բանասաեղծութիւն)
:
Այս աո թ ի լ յիչե քսվ թուրք րանասաեղծ
Նս՚ղք^մ
Հ,իքմէթի գէմ կաաալւուած
Հալածանքնեչւր
, Հր —
ւգար՚ոոլթեամբ
կրպաամէ թէ Հ՚սյ
բանասաե՚քծներ
՛Աք
ձայն
բա
րձ բա ղուղ ին , անոր ա՛յա աո
ւմր
Հանքե լով X
՝Ը. "է՛
՛ՍՂ՛
իրենց
չա բագր
ւթեամ
Ի՜ՆՉՊԷՍ ՉՅԻօԵԼ • - •
կարղաց
իք
անչուչա
,
Հաղա րաւո ր
թուրքեր
իսոնուած
են պուչկարական
սաՀմանին
վրա
յ , եւ
՝>րամանի կր սպասեն
, թուրքիա
մւոնեքու
Համաբ։
Բա
յց
է
կաո ավա բութ իւնբ
վւա կած է սաՀմա -
նագքուիսր,
իրենց
Ի"Կ
ցեւչակիցնեբուն
աո^եւ։ Աւ
նոր
բողոքագիրն
եր կր ՛գաա բասա է Պ"
է
-քկ"՛ր ի" յ
՚էէմ
, որ վճոած է
250.000
Թուրքեր
Հեոացնել
իր
երկրէն :
Աւրեմն
, Հաղարաւոր
ա յրեր , կինե ր ե լ մա -
նոլկներ կբ մնան երկու
սուրի
մէք։
Պուքկարիան
չոլւլե ր պաՀե
լ ղանոնք , Թուրքիան ալ մամ անակ
չաՀիք
կ՛՛ուղէ
. . .
Այս
ողբերգ
ութիւնր
ձեղի
չի՞ յիչեցնե
ր ա յն
մ իւսր .
Հա քաք ինք աե գաՀ անո ւթիւնր ,
որուՅւ
Հեա
Հեււաւոր կապ ան՚լամ
Լունի
ներկայ
ողբեր —
՛լութ
ի ւնր :
ԵրեսոլնեւՀինգ
աարի առաք , ւ՛չ թէ իբ երկ
րին
սաՀմ անաղ լուխն էր մ իա յն փակ , անաէր եւ
ան ւղա շա պան
մ ողո փուրգի
մ ր առքեւ
, այլեւ փակ
էր
նո յնիսկ անապատին
ճամրան
, մանտս՚բմ
անե -
— « ՚Աագիմ ՀիքԱ՚էթի ացատոսթեան միահա.–
մուււ սւահանջն աբտայայտռՆած է Րւաեւ սու1ետա–
հայ պոէզիայռւմ , որտեղ լքեբկացւում են անղլօ -
աԱ՚եբիկեան իւքպերիալիղ Ա՛ի
պլացդաբմ (բ1&է6
ճ՚քԱ՚տճՏ, ցինակայան,
ցօրակայան) դարձած
Թիւբքիան եւ նբա ոէակցեոն կաււավաբութեան
վայրացութիւններր» :
Այս էգէս , թուրք րանա
ս տե ղծ ին տաղեր
նուի
րած ենՆայիրի
Զարեան
, Վ^աՀագն
Գաւթեան
,
Արչալոյս Ա արո յեան եւԳ֊ էմին
^
Այս
փերքինր
, «Ս տամ բո ւլում–» խորա՚լբոփ
րա–՝"
նաստեւլծութեան
մր մէք,
Հանո՚լռք
ճչմաբ
եւ
աբ՚իւնարյրոլ
«չէթէ»ներէ
արտա
—
բու
, աւագակնե
բու
փո^մակներով
:
Ի՞՛նչ պիաի
իսորՀէին
Հրէչածին
Թալէաթնեբբ,
ՊէՀաէատին
Շտքիրներր
ել Նտգրմներր, եթէ ի -
րենց աչքերով
տեսնէ
ին իրենց
«մ ուՀտճ
իր՚^ներուն
վ իճակր
, որ մէկ Հագա բեր որգե անղամ չէ իրենց
կատաբածին
:
Զեմ. գիտեր ո՛ր վւիլիսոփան
գոչած
է •
,« Ասաոլած
մատբ մարգուս
աչքր
չի խօթեր պատ–
մեքու
Համար
ւլայն ^ ;
Մեր չսպիացած
վէրքերբ
կ՝արիւնին
ամէն ան–
կր կենղանանան
մեր աչքին
1915 1918/
Գ՛
մ, ե,
ց իութեամ
բ՝^ կր մերկացնէ
եղեր
«Ե անկ
ինե ր ի ճի–
Սարսափներուն
րո լոր
քստմնելի
մանրամասնու
նից եկած
իր տէրերի
կամքոփ
ղնում է ղէպի գա–
Հափէմ
անկում՛» :
րաններում
գալաբւող
Թիւբքիան
, որբ Վաչինկտո–
թիւններր
, երբ կր տեսնենք ու կր լսենք
ուրիչ
մողոփո
ւրղնե
բո
լ
գլիսուն
սլա յթած
փոթէ1րի1լնե
-
բր
, եթէ նո յնիսկ
Հեււաւոր
երկբի
մբ
մ էք ւգատտ–
Հ ած րչյան :
Հա յո՛ քին ք Ս արսափնե
բու
կագմ ակերպի
չնեբբ
գաբերու
պաամութենէ՞ն
ալ խրատուած
չէին ,
երբ գէպի
բնա քր՛քում
կ՝ ա ռա
քն ո ր գէ
ին անմ եղ եւ
Կաոէխ
ԶիԱաստաԱի
Խկքոէդ
ազդաոսագխԱը
Համ ա յնափար
Զինաստանի
կաոափաբու
թ ի՛– ~
նր , տասն
օրուան
րնթացքին
երկբո
րւլ
աւլղ արա -
րութիւն
մբն ալ ուղղեց Ա • ՆաՀանղներուն
, սլ՛"—
~,անքե լոփ որ Հեռու
մն՚սն
Հիւսիսա
յին
Բոբէ այի
սա-էմաններէն : Հոկտ
֊ \ ին էբ ոբ արտաքին նա-
խաչւարր
ուղղե ց
աոաքին
ագգա բար
ութ իւ նր ,
յա յանե լոփ թէ Զինաստան
«անչարմ՛»
պիտի
չմնայ,
եբր Բորէ ա յի փրա
յ
ար չաւանք կատա բուի : Այ՚(
առիթով
, Փէքինի
կառափարութիւնր
^ապօրինի »
՝,ո.չակած էր ՄԱԿ
ի որո չումներր
, որոնց
Հ
իմ ան
փրայ
՛լօր. Մէք Արթբրին
կլ՛ թոյլտարոլէր
անց -
նիւ
Յճբղ
՛լո
լյչաՀ
եռա կանբ :
յԶ"՛
յնա սփիւ ո ի մ իքոցաւ
, չին կաո ափա բու -
թեան մէկ ներկա
յ ՚ " ց " ւ ց ի է լ ՛ , ոլյլղե լով
ե րկրո
րգ
աղգարարոլթիլնբ,
րսաւ Հեաեւեալր–
«Զին
մո–
՛ւ՛՛՛Լ՛՛՛՜բ՛ա էի
Կրնար
անչարմ
մնալ ա յսքան
լուրք
կացութեան
մբ առքեւ, որ սաեղծուած
է Մ • Ն՛"–
Հ անղնե
բու եւ անոնք
մ ե ղս ակի
ցնե բուն
Բորէա
յի
վրա
յ կատա բած
արչաւ անքին
Հ
ե տ ե լան
րո
վ : Մ ե ր
վաբչապետբ
րսած
էր , ոբ չին մոգովուրղ
լ։ խան–
գավաոօրէն
կբ սի՛րէ իսա ղ՛ս ղութ իւնր , բա
ւց
՛լ՛ս
յն
պաչտպանելու
Համար
ալ , անիկա
երբեք չէ վախ–
ցտծ եւ երբեք
պիտի
չվա իսնա յ ՛էիմ ագրե
լու
յար -
ձէսկոգական պաաե րաղմ ի
մ ր : Զին
մողովու
բ՚ք֊լ՛
Հաստատօրէն
կ՛ուղէ
քո րէ ական
Հարց
ին
խաղա՛լ
լուծում
բ ել վճո ապէս կր Հակաո "՛կի
Բ՛՛ րէա
յի
պատե բագմին
ծաւալմ
ան Մ • ՆաՀան՚լնե
բու
ե ւ ի–
րենց մեղսակիցներուն
կողմէ»
:
X
Ի բտ՚լե կ չրքան ակնե ր
բո
լււ ր ո վին
անՀ
"՛ւ՛"–
նական կբ գտնեն
չինական
սպա
ոնա
լիք ի՛ե ւլ սրծա–
ղրութիւնբ
: Պատճառնե
բէն
մէկր ա յն է , որ Բո
րէայի պատերաղմ
ին
մ ասնակցե լով
, Համ այն ՛ով
՛սր
Ջ ինա ս ա ան բ պիտի
՛լրկու ի ՄԱԿին անգտմ ակցե -
լու սլաաեՀութենէն
, ինչ որ այսօբ
աւելի
ք՛՛ն կա–
ւ
՛ելի կր թուի։
Աւրիչ պաաճառ
մբն ալ այն է, թէ
չինական
ումերր
ի վիճակի
չեն պէտք եղածին պէ"
կոու ելու Բորէ այի ռաղմ աղ ա չտե բուն
վր՛"
յ •^իչ՚1
է որ Հետե
լակ
աղօ րքբ
որոչ արմէք
մ բ կր ներկա
յացնէ , բայց ԱԱԿի
ումերուն
ղէմ կոոլիլբ
, քա -
՚լտքաց իական կոիւ
մ ղե լ՛ււն չ ի նմ անիր : կան մե
քենաչարմ
ղօրամասեր եւ սակայն
, անոնք
էսնչար––\
մու թեան
պիտի
մ տան
ուին
մ եծ
մ ասով
, Մ ԱԿի
**՜^
գանաւա
յին
ու մերու
ղե րակչռութեան
շեոլք^իւ
։Հ
կայ վեբքապէս
օտաբ
Հողի
վր"՚յ կո ՛՛ւե լու անպա–\
տե
Հոլ
թիւնբ, իսկ լեղուի
խնգիրր՝
կարմիր
Զի
– ւ ՚
նացփնեբու
կրելիք
բագմաթիւ
գմոլարութիւննե
-
րէն
մէկն է :
՚Բոէեայի
պտտԽազւ1ը
ւն սւ
նե
գեռ
ո՛՛բքան
րտառուչ
արտայայտութիւն–
•րձակ թէ ոաանաւոր
, ինպասա
մի ք աղղա
յին բռնութեան
, աչխարՀակալութեան
ղոՀերուն ,
որոնք
միչտ արեւմտեան
ճակատին
վրայ կբ գրո՛–
նուին , եւ երբեք
արեւելեան :
Այս
աչխարՀագղոբգ
մխորին,
գոռամ
— գ ՚ ւ –
չումին ելբարկտճայթ
աղաղս՚կներոլն
մէք ոչ
իսկ
մանկական
ճիչ ՛քր՝ յանուն
այն
մողովուրգին
ոբ նոյնպէս կբ տառապի :
Ոչ ի"կ վբ՚էովումի
չարմուձեւ
մր, կոչ մր ,
ոտանալո՛
ր
մ ր ինպաստ կամ ի յիչատակ
"՛յգ
նո ն մոոոմուրո.ե
տաոանո
ալո
ո
ոալաենեոուն
՛ յ "
էԻողովուրղի
տաղսւնղալոր
ղ կ եյւուէ
որոնք րանտա բկուե ցան , աքսորուեցան
կամ կո -
՜տո րուեցան
խմբովէն :
Ա^յնքան
երքանիկ է մեր մողովուրղր
, է՛ր
Հայրենիքէն
մէք թէ գուրսր, որ ուրիչ Հոգ չի
մնար իբ վաբէւչներուն
ել գրիչներուն
Համ ար
,
եթէ ոչ օգնութեան
Հասնիլ
աչէսարՀի
բ՛՛լ՛՛ր ատ–
ոապեա
լնե բուն :
« ճ՚սգ
՜^ր ամերիկեան
ղէ։ւտ
է ։ Բտ
յռ աՀա կր
տեսնենք որ մուրճ - մանգաղբ կբ լրացնեն
անոր
ու
ու
անճար
մո ւլո վուրգ.
մ ր , իրենց նախաՀա
յրերն ալ
գեբաւլանցե
լով :
Նո
յն բար րարո սութե անց
ղոՀերբ
չէ ի՞ն
Պուլ–
կարներն ալ, երէկուան՝
Հ\\Յձ.^\օն ե ր ր , որոնք ա
յժմ
ասսլարէղ կբ կարղան
իրենց ,
տռանց
սակայն
ան
ւլո
ւած ա յ ին աքսորներ եւ քարղեր
կաղմակեր—
ԱՕՍԻ
գասգւ
ե
լու
"է
ԵՐԵՒԱՆՆ է ԻՕՍՈԻՄ
.տու -
քն
փո
էս
աբե րաբար
գործածել
պակասներր
, ղա յ
եւ մոգոփուրգնե
բու
գիտակցոլթիւնր
թմրեցնելու
Հ
Համար:
Այնպէս որ, իր Հաւատարիմ
ունկնգէէրնե
ր ր
կա՛մ թոլճապաՀար
կբ փախչին, եւ կամ երեսգ
կբ նայէ՛ն
ասլչաՀար
, եթէ փորձես
Հաբ-լնել
, Օրի–
ե– ՄԻՈԻԹԵԱՆ եւ քց. ՀԱՅԱԱՏԱՆԻ
Գի՛
թեանց
Ակագեմիաներոլ
ասաեղաւլիտական
մ իաց
եալ ա ր չա ւա խո ւմրբ կիբոփա կանէն Ե րեւան
եկած
է ; Արչաւախոլմբի
վարէւչներր
, Պ՚՚ւլկովարի
եւ
աստղաղիտարանի
տնօրէն
Մեյլինքովււսած
են թկ
ա
ւաստա
ն իր ր՛ս
րձր
լեռնե բով
ն պա
ս տա ւո ր
նակի
Համ ար
,
ինչո՞ւ
«րնկեր»
Բէմ ալին
յանձնեցին
Աուր -
մալուի
ղաւառր, որ եբբեք
Աոմ • կա
քսրութեան
սլատկանած չէ ՝.
Պաամութիւնր
կ՛րսէ թէ այգ գաւառր նախա—
պէս մէկ ամբողքական
մասն էր «Երեւանի
խանու–
աււնո
ւեւ
Պարսկ
III ր
ս
կ
սւ ս
ա
ա
նէն
թեան»
, որ ե տ
1828/5՛,
Թիւրքմէնչայի
գա^ագրով,
ինչպէս
«Նախիքեւանի
խանութէււնր»
: Երկու.ւ>ր միասին կր
կաղմէէւն
երբեմնի
^Հայկական
նաՀանդր»
, ցարե
րու
օրով :
ԵԼ
սակա
յն , իմ ասաո
ւն եւ Հեռատես
Մ ոս -
կուան
իր իոկ ձեռքով
տնօ ր ինե ց անոնղ ճակա
—
տագիրբ : Մէկր
Անղ արա
յի յանձնեց
իբրեւ պար
գեւ : իսկ Նախիքեւանբ
, որկր գանուի
Երեւանի
քթին տակ
,
էո աոաւ
անղին։
Միչա
ՀամախորՀուրգ
Թո՚-րքիոյ Հետ
կասլեց Բագուի
, 4 500
քիքք
եւ
՛լո
րծակից
Ա՞ յս ալ ոաանաւոր
մ բ
չարմեր
պա
յմ աննե ր կբ ստեւլծէ
մ ե ր տ ե ս ո ղո ւթ ե ան Համ աբ
բացաււիկ
պւս յմ աննե ր , ո րոնցմ է գուրկ են ու
րիչ աստղագիաարաններ
: « Այստեղ մէկ ամսուան
մ էք Հա րէւ լրա լոր
աստ
ւլե ր
լո ւսանկա րե ղ է՛նք : Այ"
.յաքո
ղո ւթ էէւն բ կր բացատրուի
անով^ որ մենք
օմ
աուած
է ինք
բարձր
ո րակեա
լ
ղո րծ իքնե րով , եւ
այն
օւլնւււթեամբ ոբ մեւլէ։ ցոյց տուաւ
Հայաստտ—
նէւ Գէւտոլթէււններու
Ակաղեմ իան »:
ՊԵՏԱԿԱՆ
ՀՐԱՏԱՐԱԿԶԱԿԱՆԸ
լոյս
լ՚նծայեց
Վարագղատ
Տարութիւնեանի
«Գուին
քագաք»
ճտրատրապետակտն
՚լիլ՚քր.
Վերքերս
Գուին քա
գաքի
պեղումներու
րնթացքին,
մէքտեղ
ելած
են
Հնագէւտական
նիւթեր
, որոնք
լոյս կբ սվւռեն
Հայ
մողովուրղ
էւ պատմ ութեան
վրա
յ : Հնաղ
իտական
նիւթեբր
, ոբոնք
երեւան
ելան
1947/5՛,
կբ սլատ -
կանին
քաղաքէւ
ղա րգա ցման գանաղան
չրքաննե -
բուն : Գիրքր կր պարունակէ
նաեւ քաղաքէւ բաղ -
մաթիւ
լուսանկարներ : Վ^ . Յաբութիւնեանի
աչ -
էսատութիւնբ
էսմ բագրած է պրոֆ– Առաքելեան
:
ՆՈՐ ԱՐԶԱՆՆԵՐ– - Աուրէն
Ա տեփանեան
փերքացուց
քք/աչատուր
Աբովեանէլ
արձանր
, որ
կ՛ա րտա
յալ՚ոէ մեծ Հ՛ս յրենասէ
րի
ւալւստեսու -
ԳԱԵՆԱԿԻՑՆԵՐԸ
ԿԸ
ՇԱՐՈԻՆԱԿԵՆ
ՅԱՌԱՋ
ԽԱՎԱԼ
Փեոնկեանկի
ճամ բուն
վբա
յ ամերիկեան
Հե -
ծելաղօբքի
առաքին
ղօրա րամն
էն յառա քխաղաց
ու–
մ ր կբ չաբ ունակս
ւէւ , Հակառակ
Հ իւս իսա
յին Բււ -
րէաց
ինե
բու վճռական
ղիմ ագրութեան
:
Ամ ե ր իկաց էնե ր ր , բբիտանական
եւ աւստրա
լիական
ումերու
գո րծակցութեամբ , կր լառաքա—
նան
երեք
ուգղութեամբ,
քանալով
տկարացնել
կարմ
էւ բնե
բու
պա չա սլան ո ւթ
ի ւն բ :
Հարաւային
Բորէացիներն
ալ կր չտբուեա
ւ–> ՚
կեն իբենց յառաքխաղացումր,
ակար
գիմա՚լբու -
թէււն
մբ միայն
գտնելով։
Տակաւին
չի
գիացուէւր
թէ ինչ պիտէւ
բլլա
յ Հ արաւա
յ էւննե բու
գո րծո ՛լու -
թեանց յետագա
յ րնթացքր
: Պիաի
չսւ
րունակե՞ն
բարձրանա
լ ծովեղերքն
ի վեբ Վոնղանէն
անղին ,
թէ
ծ ռե լո վ գէպի
արեւմ ուտք
պիտի
ո ւղղո
լին
գէպի
մ ա յբաքաղաքր
: ինչ ոբ ալ բլլա
յ , սակա
յն ,
Վոնղան
ի գ բաւում
բ լր^՚՚րէն
տկարացուցած
է Հա
մա յնավար
պա չտ պան ո գա կան ր եւ Հնարաւորու -
թէււն կուտայ
Հարաւային
ումերու
Հբամանա ֊
աաբւււթեան
, ծուէի եւ օգի ճամբանեբով
նոբ ու
կարեւոր
ումեր
թափելու
այս
Յձակաաամասեն
փրայ :
՝^Հ^ Պտ չտօնական
ղեկո
յց է՛ մ բ
Հ ամ աձա
յն ,ա
մ ե րիկեան
բանակր
ց՚"լ՚գ
24.163
կորուսաներ
ունե
ցած է Բորէայէւ
պատերազմին
մէք։ Սպաննուած -
ներոլ
թիւն է
3614։
Այս
թ ի ՚ ֊ ե ր բ սակայն
չեն
ներ
կա յացներ
կորուստներու
ամբողքական
պատկերր,
որովՀետեւ
մամանակ
էք
անցնի
մինչեւ որրնտա -
նեկան պարազ անե
րբ տեղեակ
պաՀուին
է-րենց կո–
ր՚ււստնե
բու
մ ասին :
((,ւււ|ւեբու շաբունակութիւնբ կարդա; Դ՛ • էց է
րային
պտրտէզին
մէք պիտի
զետեգոլի պաաե բաւլ–
մի
Հերոս
Նեքսոն Ատեփանեանի
արձանր,
ք՚"ն -
ղա կո լած՝ Արա Ա ա րգի սեանի
կողմ է : Պաաուան -
ղանին
փրա
յ պէւտի
տեսնուին
իր կեանքէն
գրլ՛ -
ւգներ
իբ
II ւո
սւ
ռաւ
չքանչաննե
ԲԲ
^
.
թիւնբ՝
զ է ՚ գ ի ա՚գազան : Ն"յնսլէս
«կիրով»
Հան–
ԱԶԱՏ
ԸՆՏՐՈԻԹԻԻՆՆԵՐ
աոա քարկեց
էն ա -
բեւմ տեան
ղա չնա կիցներր
, ամ բոզք
Գե րմ անի^ւ յ
Համար , Համաձայն
Փոցտամի
ղաչինքին
, մեր -
մելով
քց . Մ իութեան
սարքած
լնտ
բութ էււննե ր ր
արեւելեան
Գերմ անիո
յ մէք։
(Այս
րնարութիւն
-
ներր պիտէւ կատարուին
կիրակի
Օր՝)
յ
Fonds A.R.A.M
