սեռային
արաաղրոլթեան
քանակչլ;
Անոնք ԿԸ
խնամեն
ու. կք. կերա կրեն նաեւ
նորածիններր,
ան–
չափաՀասներր
ել.
զինուորներր։
Այո
զինո ւո րնե ~
րուն
պարաակսւնոլթիւնն
է
Հսկել
արտաքին
պաչտ սլան ո ւ թ եան
ել ներքին
րա րե կա րզո ւթեան
Տ
Իթէ խազազութեան
չրքանի
մր րնթազքին
սնոլե–
՛էէ՛ ՚Գ՚"վաս
րլլայ,
զինուորներն
են
որ
կր
տուժեն,
ստանալով
նուազագոյն
րամին։ Եւ
յաճախ ա -
նոնցմէ մաս մր կր սպաննուի
րանուորներու
կող
մէ , ուտող
րերաններ
պակսեցնելու
համար :
Տերմիտներու
ժառանղական
թշնտմիներր
՛ք
Ր՜
քիլններն
են որոնց հետ կ՝ունենան ճակատագրա
-
կան
րախումներ
: Տ երմ իանե րր «խաղաղաւ-էր»
են
ու գրեթէ
միշտ պաշտպանո
զական
կոիւներ կր
մղեն։
Երկու տեսակ
ղինուորներ
կր
նշմարուին
ղանաղան
ցեղերու
մօտ : Շատեր կր կռուին
իրենց
Հատու,
աքցանի
նմանոզ
րերաններով։
Ուրիչներ
«քիմիական»
պատերազմ կր մղեն... արաագրե -
լււվ աեսակ
մր սոսնձային
նիւթ , որու
միքոցաւ
անշա րմո ւթե ան ել հեզձամ ահութեան
կր զատա–
պարտեն
իրենց
թշնամիները
:
Տերմ իտնե րր կր սնանին փտած,
չորցած եա–
ռերու
փայտերոփ
ու րուսահողերով
: Երկար մա–
մ անակ
կենսա
րաԿւնե
րր չեն կրցած
հասկնալ
թէ
ի՞նչպէս այգ միքատներր
էլր
մարսեն այգ սնուն -
գր որ մեծ մասով
խորշանիւթէ
(սէլիւլօզ)
կր
բաղկանայ
: /» վերքոյ
կարելի
եղած է լուծել այգ
ղաղտնիքր,
անոնց մարսողական
ղո րծա րաննե
րուե
մէք զանելով
միլիառներոլ
հասնոզ
մանրէներ
, Ո—
րոնց
՛լո րծունէութեան
կր սլա րտին
խոր շանիւ ՜
թի
խմ ո րում
ր
հետեւա
րար
մ արս ելի վիճակի վե
րածուի
լր :
Տերմ իտներ ր իրենց
սնո ւնզ ր ճարելու
համ ալ՛
կ ր շինեն
կանոնաւոր
գետնուղիներ
:
Ֆրանսացի
կենսաբան
էօժէն Աարէ
հարաւային
Ափրիկէ իր
ճամ րո րգութեան
րնթացքին
քուրէ
նեղուելոփ
երր
Հ ւ։
ր
մր փորել
էլուտար
աեւլացիներունւ
, պատաՀա—
բար
ե րեւան
Հանեց
տե րմ իտնե բ ո ւ ղետնուղ
ինե րէն
մին, որ մինչեւ
30
՚քեթր
խորութեան
կ՝իքնէր,
քուր
փո խագրե
լու
Հ ՛սմ ար տերմ իտանոցի
բնակ -
չո
լթեան
• . • :
Տերմ ի աներր
րնգՀանրասլէս
յաքորգական
սե–
րունզներոփ
կր բնակին
նոյն
բոյնին
մէք։
գ.
ՊՕՅԱՃԵԱՆ
Մ– ՆԱՀԱՆԳՆԵՐՈՒ
նախկին փոխ
նախագաՀր
Պ • Հէնր ի քքւոլլրս,
, որ կր քատագոփէ
ր
ռուս եւա–
մ երիկեան
մ երձեցում
ր ,
նամ ակ
մ
ր
պիտի
ուղղէ
Աթալինին
յա յտնե լու Համար , որ Աոփեաներր շատ
հեո՛ո՛՛ւնե
րր
գացինք , երբ ՚Րորէա
յէն
մ եբ
ուժերր •
քաշելէ
փերք յարձակեցան
ժ ե ր փրայ : Անիեա ան–՛
հրաժեշտ կր ղտնէ որ Ա՛ . ՆաՀանզներր
պատրաստ
րլլան
նո յնիսկ
աւելի
ծանր
կացութիւն
մ
ր
զ իմ ա–
գրաւելու,
ե ւ այդ նսլատակով
պէտք է
զօրաշարժփ
ենթարկեն
իրենց
բռլոր
ուժերր,
մինչեւ
անգամ
Հիւլէական
ղէնքր ;
ՊԵՐԼԻՆՒ
–ԲԱՀԱաՊԵՏԸ
Պ– Ռոյթէր
յ ա յ –
տարարեց
, թէ մ իա
յն
զին ոլորա
էլան
մ
իքոցներր
չեն րալ.եր գերմանական
տագնապր
լուծելու
Հա -
մար , որքտն ալ անՀ րաժե չտ
Րէլան
ամ
ե
ր իկեան
նո
ր
ուժերու
առաքումներր
: Արեւմ տեան
Գերմ ա–
նիոյ
կաո՚սվարութիւնր
պէտք է Պերլին փախա -
դրուի,
ց"յց տալու
Համար
Աոփետներուն
, թէ
Գերմանիա
փճռած է րնդզ իմանալ
անոնց
ծրազիր–
նե րուն :
ՄԽԻԹԱՐ
ԱՐՐԱՅԻ
ՄԱՀՈԻԱՆ
աԱՄԵԱԿԻ
ՓԱԿՈՒՄԸ
ՎԻԷՆՆԱՅԻ
ՄԷՋ
ՎԻԷՆՆԱ,
11
Աեպտ.
(Յառաջ)
«Այս ակա
նաւոր մարդր–.– այս էրեւելի Մխիր արը արժա–
ն|ւ է մեր աոանձին ուշադրսւ թեանը^ ,
կր
ղրէր
Միքայէլ Նալբանդեան (ձիւսիսափայլ,
Մոսկվա,
1858 յ
էք
101 - 102
տակաւին
անցեալ
դարու
կէսե–
բուն։ Ա խիթար
Աբբայի
երկդարեան
Յոբելեանր
3910
1930
առիթ
մբ եղաւ անդամ
մր եւս ա–
պացուցանելու
թէ Հայուիժիւնր
միշտ ալ իր
« ա –
ռանձ ին ռ ւշա դրո ւթե անբ» առարկայ
րրած ու ղր՜
նաՀատած
է թէ՛ Մխիթարի
անձր ել թէ՛ իր
զործր :
^
Աւստրիո
յ ե ւ անոր մայրաքազաքի
յետ - պա
տերաղմեան
բացառիկ
վ իճակր
թ ո յլա տոլ
լէ Ր \
րնականարար
, լա յն առում ով
Հանգէսնե
ր
սարքե
լու
Հոս, ուր կարելի
րլլար
Հրալիրել
նաեւ ար -
տասաՀմանի
Հայութիւնր։
ԱՀա թէ ինչու
Վիէն -
նայի
Մ խիթարեանց
Յորելէ^անի
վւակումն ալ
(10
Սհսլտ • )
աւելի
կրօնական
հանգիսութիւններու
՝էանւլամանք
ունեցաւ ;
Հանգիսութիւններու
կեղրոնր
կր
կաղմէբ
՛հայրապետական
ձայնաւոր
պատարազբ,
ղոր մա—
աո յց Մ խիթարեանց
ԱբբաՀա
յրր , Մ եսրոպ
արք •
Հապողեան
: Գասին
մ էք բաղմ ած էր
Ե՛լ
իպտռսի
կաթ.
Հայոց
առաքնոբզ
, Յաէլոբ արք–
Նեսիմ —
եան
Պատարազէն
վերք
Հ ա յ ե ր ո ւ
ր^ւգունելու
—
թիւն
մր տեղի
ունեցաւ
վանքի
գաՀլիճին
մէք,
ուր
խօսք
առնելով
Գեր • Հապողեան
նախ գոՀունա -
կու թիւն
յա քտնեց ռր Մ խիթար
Աբբայի
յոբել -
եանբ տե սաէլ
մ ր Համ աղղ ա յին
տօնի
նկարադիբ
ստանալով
արժանապէս
տօնուեցաւ
ղանաղան
եր—
կիրներու
մէք։
Յետոյ
բսալ թէ մինչ
փա կումբ կր
կատարենք
200""^
եակի
մ ր՝
միւս
կողմ է
արդէ
ն
մեր առքեւ
ունինք
Մխիթարեան
Մ իա բանււ
ւթեա՚ի
• Հիմնաղրոլթեան
՚Հ^Օամ/ւա/լի
յոբելեանր
1701 –
1951։
Ամ էնուն
փափւաքին
փրա
յ փոքրիկն
ԱնաՀիտ
Արսլանեան
արտասանեց
Հետեւեալ
ձօնբ
.
•Բեղ , Մբխիթար
, ես կբ բերեմ
Փունք
փունք
ծաղիկբ
աեսքոփ
փրսեմ,
Տարղողներէւլ
" է ր Ր " յ
նրւէբ
,
• 5՛"^
սրբտերէ
անկեղծ
իղձեր
Գուն ծագեցար
աստրգ պայծառ,
Հ՛՛՛յ
"՛չ ՜
խարՀին
լռ յս մեծավւառ
,
Մ րտքեր , սրրտեր
նոր
ուժ տռ ին ,
Պ բտ ո լղ բերաւ
Հա յոց
աղղին :
Անանց փառքիդ
սուրբ յիշատակ
•
Մեր
ս
րր~
ա1։ րո ւն ժէք անյատակ
. Պի՛ոի ապրի
թւսրմ ե ւ
ղալար,
Հայոց
պարծանք մեծ Մխիթար
է
Պէյրութէն
նոր Հասած
Ախիթաբեանղ
18
ԱէԻ^՝–
ներբ
երւլեցին«։Օն՛
միանանք»
ե ւ «Օն սանիկնեբ»
։՛
Յե՚ոոյ
փանքին
յատուկ
րմպելիով
(միքիթ՜արին)
Հիւբասիբուեցան
ներկանեբր
:
կէ սօրէ վերք տեղի
ունեցաւ
աւանգական թա
վւ որբ , որուն
Հրաւիրուած
էին, օրեր առաք, տե–
՛լաց ի զա7ւաղան
մ ի ութիւննե
ր ու
բնկե րռ
ւթիւն
ներ : Աւելի քան
12
լնկե րութիւններ
, իւրենց
դր–
րօչնե րո՛ք ՝, րերած
էին քւրենց
մ ասնակց
ոէթիւնր
:
Թավա
լ՛ին
ւլա րգր կբ կսւղմ է քն Համ ալս արանա
էլան
ուսանոզնե բ իրենց
յաաոլէլ
Համ ազգե ս տո վր , իր
բ ե ւ «Ա . Հաղորդութեան
պաՀակներ»
:
Յետոյ
սկաուտ
զա յլի կներ
ե ւ սպիտակազգեստ
քաՀ ա -
կք՛ւ՛ աղքիկներ
, եւն • եւն • : *Լիէննայի
ժողովուր–
՛լին
սիրելի աւս թափաբքն
ներկայ
եզած
էն, անց
եալ ղարուն
, Նէտպոլսոյ
թագտւորբ
ե ւ Աւստրիո ք
կայսրր :
ՊԵ ՀԱԱՐ
Գաղոէթհ
գաղոէթ
^ԱԼԱԹԻԱՅԷՆ
տասբ
Հայ երեւելիներ
մաս -
նաԼոբ
նամակով
մր ղիմած
են իսթանպուլի
երես
փոխան
Տոքթ.
Ան՚ոռէ
ՎաՀրամի
ե ւ խնղրած որ
ներքին
գործափարութեան
մօտ
գիմում
կատարէ
որպէսղի
Մւսլաթիոյ
մէք բացուի
եէլեղեցի
մր ե ւ
ապաՀովոլի
քաՀանայ
մբ, քանի որ անհ րաժե շ ֊
տութիւն
մր զարձած է քաղաքին
Հայութեան
Հո
ղեւոր
մատաէլարարութիւնր
:
՚քյամ ակաղ իբնե բ ր
կր յայտնեն թէ Մտլաթիոյ
Հայութեան
թիւն
է
Տ00)"/>»1.ք
Հողազոբծութեամր
կր պարապին
ե ւ ի–
րենց աշքսատասիբութեան
չնորՀիւ
բաբօբ
փիճակ
մր ունին , այնպէս
որ ոչ թէ մէկ այլ քանի մր
քա
Հանայ
կրնան
ապրեցնել,
ինչսլէս կր ղրէ « Ժա -
մանակ
^ .
Մալաթիացքներբ
կ՝աւելցնեն
թէ
տարիներէ
/՚ ՚Լ^է՛ էրենց
ննքեցեալնեբր
աոանց
կրօնական ա -
րա րողո լթեան կր թ ա ղ ո ւ ի ն ե ւ իրենց
նորածին -
ներն ալ առանց
մկրտութեան
կր մեծնան
,
ք՚՚՚Կ
հարսանեկան
ա րա բազութիւննե
ր կատարե
լու
Հ ր–
նարալսրութիւն
չունին
: Հետեւաբար
փստաՀ են
ւա աա
ր ։։լա(
որ ներքին
գո բծավա
բութեան
մ օտ կէ
գիմում
ին բնթացք
սլիտի
տրուի :
ՄԱՐ
ՏԻՆԻ
կաթո՛լիկէ
Հս՛ յոց
վիճա՛կաւոր
բ
՛Հյ ե րսէս
արք . թա
յր" յեան
Հ ետեւեալ
տեղեկու -
թիւններր կբ Հաղորգէ
«Աասիս»ի
,
Մարաքնի
մէք
ութսուն
Հայ
րնտանիքներ
քան, իսկ
2յ"~1՚ք
հինգ
Հարիւր
յիսուն
լնտանիք՝
քրիստոնեայ
, ա–
սորի
կաթոզիէլէ
, քւսզգէացի
եւայլն) : Հայ Հա -
մ ՛սյնքր
քլաղմ ուած է մ ասամ բ Հ ին մնացողներէ
ե ւ
մասամբ
Ա. բնգՀ . պաաե րաւլմ է
դարձողներէ
:
^այեբր
րնգՀանբապէս
արՀեստաւո
րներ են
(գերձակ,
կօշկակար,
Հիւսն
եւայլն) : Պաշտօն -
եաներ
չկան։
Առեւտուր
լ ն ո լ ^ ե բ ալ կան։
կանո–
նսււոբարար
ւլինոլորական
ծւււ՚ւայութիւն
էլ՝լնէւ^ւ
՚.
Նոր
րնարութիէններոլ
Հետեւանքով
աւելի
լայ ֊
նամ
՚ոութիլ^ւ
ել ժողովրդավար
"գի ցո յց կբ ար
ուին : Պղտիէլներբ պե տական
վաբժարան
կբ յա -
ճախեն
: ՚ԲաՀանայ
ժր Գէոբզ
՛յք.
Ջանտրէ^ան
Հոն
կր մնա յ : Հակառա/լ
օրէնքին
, թ ո յլ տրուած է որ
արքեպ իս կո պո սր իր եկեղեցական
աարաղով
չրր՜
քի : Պետական
սլա շտօնե անե ր ր ափւուութեամ
ր ե ւ
քարւլսնքով
վտ ր ո ւած
ենՀա
յՀ ո դելո բաէլան ինՀէճտ :
Ե կե զ ե ց ա 1լան կա լո ւածնե բբ վ ե րագա րձուտծ
են
մեծ
մ ասով
է
իրենց տէ րե բուն : թա յրո լեան
արք •
ան իւա իր րո լոր
քրիս տոնեանե
բուն
մեծարանքին
արժանացած
է
էկ ;. ^
.
ԱՏԱՑԱՆԲ^
–\՝՝՜–^^..^.
ՀԱՅԿԱՐԱՆ,
է. ե ւ Ը. տարի։
կազմեց Ր.
Թաշեան
: Վաւե բացուած
Ե՚լք՚պտաՀայ
Ո
՚ - ՚ ՚ ո ւ ժ ն -
ԽոբՀոլրդէն
: Հտտլնտիր
նիւթեր
ծանօթ
ւլլաղնէ,–
բէ , Հէլենսադրական
տե ղեկո
ւթ
իւննէէ
բով)
, քեբա–
1լանական
կԽնոննե
ր
եւն • : Պատէլերաւլարդ
:
400
էք։ Գքն
50
եղ. գաՀեկան։
Հասցէ
թ. 73օհւՁՈ .
6. Բ. 868, Լշ ^^^^^ (Ը§յ՚Բէ6) :
ՀԻՒԱՆԳՈԻԹԵԱՆՑ
/լ՛ոմ անօթութեան
Հետե
ւանքոփ
96-000
ԳերԺան՚սցիներ
Ժեռած
են
մինչեւ
Հիմա
քսորՀրգային
կեղրոնացման
կայաններուն
մէք՝
Ուրիշ
37
Հազար
Գերմանացիներ
Աիպերիա
աքսորուած
են ։
«ՅԱՌԱՋ»Ի
ԹԵՐԹՕՆԸ
(177)
ԵՐԿՐՈՐԳ
ՄԱՄ
^ •
Հիմա՞
էլ եմ ես բաքսաաւոր
. • .
Փերին
քեզ Համաբ
սպաննոլեց
Հեծեծաց\
՚ո՚լքիկր :
ԱՏ՛յդ է իմ բաքսաբ • • • Փերին
ինձտնեց
լ՛ս՛
էր • երանի
նրան , մքսիթարում
էր թշոււսոներին
:
ք*նչ
Կր
չփնէիր
դու, եթէ չդտնէիր
նրան։
Խեզճ
Փերի ...իմ սիրտն
էլ է նա Հոփացրել
. . •
Նազյուն
երեխայի պէս Հրէէուտց այգ եւօսքե—
րից. Զեռքր
գնելոփ
Մարթայի
զլխին , նա
ծիծաւլ–
կոտ
Հայեացք
գցեց
Մելիքի
աղքկայ
փբայ
ե ւ ա -
սաց.
* ՝ •
Լաւ , թաղիր
նրան , դու Հարուստ ես • • •
Նա արժանի է • • • 0 , ես չատ լացկրլինեժ
. . . Հէնց
Հիժ ա Ժարդ
ուղարկիր :
—- Պէտք է ուղարկել
: Այնտեղ
Հիւանգներ
էլ
կ՛ոյին
. . .
Նրանց
անկոզինր, թէ այս պատր. . • ոչ ոք
չէր
շարժւում
• • •
Մեռել
են . . . Տէր Աստուած,
որքան ծա -
զիկներ
էլնացքն
այս ձմեռ...
Ե՛–
Փերին
չկայ , ո փ
Լ՚"Ց
Կռ
լի՛՛՛ի խեզճերի
փյ,այ :
Գայիանէ
ի աչքերից
երկու
կաթիլ
արտասունք
րեկան։
Նաղլուն ցած գրեց
Մ արթա
յին ե ւ մօտե -
նա լոփ Մ ելիքի
աղքկան , ասաց .
0
, զու ուրիշ
կերսլ ես խօսում
• • • Գ ո ՛ լ
չես
Թուրքի
կինբ ...
Մ ենք ամ էնքս , մի Հաստատ
ձա յնով պա -
ւոասքսանեց
Գա յիանէն
. ա յստեզ
տզքիկ
չկա
յ , որ
Թուրքի
կին
չլինի...
Միայն ռու ես • • .
Նրան
լնգՀատեց
ազքկայ
կոպիտ
ոոնոցր
:
Ես , բացականչեց
նա : Աս • • •
- ֊ Գիտենք,
\ ա ղ լ ո լ , ամէնքս
գիտենք,
ե ւ որ՛
քան լաց եղանք
քեզ Համար
: Եթէ տեսնէիր
• • •
Ի՞նձ
Համար... -
՛Րեղ Համաբ. դու ,մ ե ր
քոյրն ես ...
՚—֊ Հիմա
էլ դու ես խենթացե
լ,
Մելիքի
աղ–
քիկ... = ի-նչպէս :
Ասա
ա յ գ խօսքերր
մ արդկանց
մ էք . ասա
Որ
գոլ իմ քո յրն ես կամ ես եմ քո քո յրբ
• • • Ո
՛ք
կր Հաւատա
յ :
0
, ղու խենթ
ես • • .
Մ արդկանց
կարծիքր
մեղ Համաբ
ոչինչ է :
Թող ինչ ուղում
են՝ ասեն։
Մենք..՛
Նա բռնեց
Նազլուի
ձեռքր , Հանգարտ
մօտե–
Ցբեց
փոքրիկ
սլաՀարանին
: Ետ
ձգելով
չթի •քա–
Բ
՛ո՛լո
յրր , նա մատով
ցոյց տուեց մետաքսէ
թ՚սչ–
կինակների
վբայ
դրած
՚էիրքր,
"րք՛ կաղմր
զար–
գաբուած
էր արծաթի
խաչով :
Աա Աւետարան է, ասաց նա։ Այստեղ
կանգ
նել են շաա ազքիկներ
. ով Համբուրել
է
Աուրր
^Իբքբ^
՛ե՛"
ք՚՚յբ է դ
՚"Բ
^ել.
• •,
Ամէ՞նքր
Համբուրեցին՛..
Միտյն
Նաղլուն էբ մնում . նա
Թուրքերի
Հետ էր • • •
Եւ դուք
լա՞ց
եղաք
նրա
Համար
• •
.Հ
=Շատ :
Նտզլուն
երկու
ձեռքբ
ներս տարաւ ,
վերցրեց
Աւետարանր
ե ւ դռղալով
սեզմեց
նրան
իր
կրծքին։
Ապա
նայեց
Գայիանէ
ի Հեզ, ուրախ
ղէմքին
,
ինյն
էլ ուրախացաւ
, ծիծաղեց
, ե ւ յանկարծ
,
անբս–
պասելի
կերպով,
դլուխր
թեքեց
ԳԷ՚ՂԷ
Աուբբ
Գք
՚ՐՔՐէ
րայց
մինչեւ
նրա
շբթունքներր
կր Հաս -
նէին , երկու
քսոշոբ
կաթիլ
արտասունքնե
ր
լնկան
արծաթասլատ
կազմի
՛քրայ ...
Գոլ մեր
քոյրն
ես , գոչեց
Գայիանէն
ե ւ
պինդ
գրէլեց
նրան
յ
Մի վայրկեւսն
նրանք
դողում
էին
միմեանց
գրկո՚-մ
: Նաւլլուն
խուլ
Հեկեկանքներ
էր արձա -
կում : Գայիանէն
պինդ
Համբուրեց
նրա
ճակատ։՛
ե ւ ասաց ,
Լաց
չ լինենք,
քոյրիկ։
Հիմա ես կբ պատ
մեմ քեղ ամէն
ինչ ...
Ոչ, Հարկաւոր չէ քո պատմութիւնր,
տսաց
Նաղլուն
, գուբս
զալոփ
նրա
զրկից
՝• Ինձ տար քո
մօր
մօտ :
֊ –
Ր՚սյց
ո՞ւր է Մ արթան :
Նա քնած
էր : Երկու
ազքիէլներբ
ղղուշոլ -
թեամբ
ծածէլեցին
նրան ու գուբս
ղնացին :
Նաղլուն
չոքեց
Աննա
Խաթունի
աոաք
ե ւ աբ–
տասունքներր
կուլ տալոփ, ասաց.
^..1
մի ՀայՀոյիր,
Աելիքի
էչին : Եւ
ուզում
էի աղատել
իմ մօրր։ Ասա, այժմ
ժ ե ր
դռներր
պինդ փակուած
են , չէ՞ : Գու ծիծազո՞ւմ
ես :
Ծիծաղի աեղ չէ • ասա ինձ՝
սլի՞նզ
են
գռներր։
ԼԷՕ
Fonds A.R.A.M
