0. Տ. 37«.
1-8(5
^Լջա
^սա ՂՆօաա ձաաա
ա ըաօրւ–։
17. ք<սէ Օտատտաէ
(13)
՚Ացամո– 800 ՓԲ ՚ ՚ Տտբ • 1600, արտ. 2 5 0 0 ^ ^
Տ<աօհ6 1 7 ՚ 1 6 Տ ^ ^ ^ 9 5 0 ՜ Կիբակի 17 ՍԵՊ8ԵՄ-
26րււ ՏԱՐԻ - 26^ ^^ւա« յ(6. 6257–Նււբ շրյաքւ թիւ– 1668
» ^ Տ ^^ւ^ * Կ ^ Տ ^ ՛ ^^^^^ ՛ ՛ ^^ ^ ^ ^ ^ ^ ^
ծմթագիբ՝
Շ–
ՄԻԱԱԲԵԱՆ
ԱԵՐ ԽՕՍՔԸ
0 > Ը
Օ Ր Ի Ն
Ա6Ա
ԱԼ ՄՇԱԿՈՅԹԻ
ՃԱԿԱՏԸ
Կւսրելի՛^ է անտեսել այս ճակատչչ
, երբ
Ա
՛չ-
ւմ կբ պաՀանչեՆք
Հանբային
եեանքի
՛քէ
9
է
սկսԼլով
եբիտասաբդութենէն
Կբ բալկ
Հաբեւանւյէ
ա1լեաբկ
մբնեաել, Հտ–
սոգուելոլ.
Համաբ
թ՜է չատ ա
ւեւփ
տժգոյն պաա ֊
կեբ մբ կբ նե բկա յացնէ գբոց - բբոցնեբու. ճակա–
"՛Ը • Ամէն տեղ , բայց մանաւանգ
մեր
գաղութին
մէ1 ։
՛Լեր քերս
պարղեր
էինք այս Հարցին մէկ ե -
րեսբ,
(՚Օսաուկ իմաստււՆնէւ1յր, 6
Օղոսա.)։
Բանի մբՀատուածներ
, լրացնելու
Համար
մեր
խո րՀրղած
ութ իէննե բբ .
— « Րաւական սլատկաււելի համրանք մը կը
կազմհն երկչոտներն ու նստուկ իմաստունները,
բոլոր գաղութնելաւ մէջ :
Երկուքին մէջ ալ, կան բաւլմաթիւ պիտանի
տարրեր, որոնք ասպարէզ նետուելով^ գոբծելով
միայն կրնան վւրկուիլ:
.• - ժամանակնեբը մեզի չեն սպասեր, իմաս–
տուրեան տուփերը բանալու եւ բեռ
շալկելու
համաբ» :
Ա կւլբնական
մեղք
մ բ կբ ծանրանա
յ մ ասնա -
ւո րապէս
անոնց
վյ՚ա յ որոնք խրտչելով
որեւէ
գրօշէ , կբ յաւակնին
պաՀել
իրենց
անկախու -
թիւնր :
Անոնք օրուան
շարմոլմին կբ քսոլին
ու
կ՝անց֊
նին։ Ե
՛լ
ներկայ ենե
՛լ
բացակայ։
* Ամէն պարագայի
մէք, կը գժկամակին
մխբ -
ճոլիլ , տարածուիլ
: կամ պատասխանատուոլ
-
թիւններ
ստանձնել : Եւ կամ պա րղա պէո դեբ մր
կատարել : Եթէ նո յնիսկ
Հաբցբ
ուղղակի
կապ
ու^ւի Հա յկական
Մ շակո
յ թ ի
պա շտ սլանո ւթե ան ,
ղարգացմ
ան Հետ :
Երբեմն
մինչեւ
փողոցին
անկիւնբ
1^րնկերա—
նան
քեղփ , Ր՛" ձՅ յանկարծ կբ կենան։
Զեն
ուղեր
ա ոո ւսա կել ճ.
շ ր
Երբեմն ալ լիոփին
Համ ամ իտ րլլալոփ
Հան -
գերձ , կբ նախրնտրեն
անցուգարձին
Հետեւիլ
իբ
րեւ
պարղ Հանգիսատես
:
Անշուշտ
իրաւունք
չունինք
սպասելու որ բո
լորն ալ խորՀին ու շարժին
միեւնոյն
ուղղու -
թեամր :
կաղմակերպուած
կուոակց
ո
լ թ
իլննե րն ան —
գամ
չեն կրնար ա յգպիսի
պա
յմ աններ
գնել
իրենց
անգամներուն
՚էրտյ , երբ Հարց մր ^^նած եւ որոչ
եղրակացութեան
ժը յանգած
չեն :
Բայց , խնգիրներ կան ուր ոեւէ
ժողոփուրգի
մտաւո րականութիւնբ
պարտաւոր է գիրք
ճշգել ;
Այգպիսի
սլաբագանեբու
մէք , ան պիտի
ո լ -
նենայ
որոշ ղիմագիծ
: Պիտի արտասանէ
իր Հա ֊
ւանութեան
կամ գատապաթաութեան
խօսքբ
է
Մ էկ խօսքոփ , պիտի գործէ
իբրեւ
մ իացեալ
ճակատ : Ոչ թէ Հաճո
յք սլատճաււե
լու
Համ ար ա–
քփն կամ ձախին , այլ պարղապէս գեր
կատարելու
Համ ար , Համ աձայն
իր կո
չումին
Այգ
մխիթարութիւնր
չունինք
այսօր , երբ աչք
մ ր կբ նետենք ա յն գրոց - րրո
ցնե բուն
փբա
յ , որ
կր խլրտին տաբագիր
րաղմութեանց
մէք։
Եբեւութաւղէս
անկախ
, անոնք մեծ մասոփ^
գերիներն ենիրենց
նախապտչարումնեբոլն
եւ
կանխակալ
կաբծիքնեբուն
է
կա՛մ
ըսելիք
չունին
, եւ կամ կր փախնան ոբ
«գէշ մարգ
կ՝ըլլան՝»։
Փորձեցէք
Հարցնել,
օրինակ, թէ ինչո՛՛՛ւ
ձայն
ԻՆՉԵ՜Ր Կ՚ԵՐԵՒԱԿԱՑԵՆ • • •
Հաղոլաղէպ
է որեւբոսլացի կամ ամերիկա -
ցի լբաղբող
մր Հայկական
խնղիբներոլ
մասին
խօսի, առանց
պատմական
, ա շփսա րՀ աղ բական
կ
՛ոմ • • . Հոգեբանական
սխալ
մը գո բծե լու :
Օտաբ
խմ բագիբներ կան որոնք
Հտյբ կբ չփ"՜
թեն
քիումանացիի Հետ, կամ Հայաստանբ
կբ ցու–
ցրնեն
սաՀմանակից
. . . Աֆղանիստանի
:
ԱՀաւասիկ
պատմ ութիւն
մը եւս :
«Յէր անս Ա ուար»
յօղո ւածա շարք
մ ր ունի
Պատերա՞ղմ
թէ
խաղաղութիւն
ուր կբ
նկա
րագրէ
ե րկրագունգին
խո ցե լփ կէտե ր բ :
Աեպտեմրեր
15/՛
թիւին
մէք, կարգբ եկած էր
իսթտնպուլի
(Պոլիս) :
Պատմ ե լէ փերք թէ Ռուսե
րր ա չք
ունին Նե -
ղուցնեբուն
փբայ, ցարերու
շըքանէն իփեր, թեր
թին ա շխաաակից
ր Հաւանական
չի գտներ որ
Մ ոսկուա
ղինուոբական
ուղղակի
յարձակում
մ ր
կատարէ Անգարա
յի ղէմ :
Ո"՚յՑ
՚ —
ւ"եցէք
Իր բերնոփ
.
— « Րայց տեղական թաքուն այլ սուր վէն մր
Թուբքիան դէմ դխքաց կը դնէ դրացի Հայասաա
նի ընկերվաբական յսոբհրդային հանրապետու -
թեան հետ։ Հայերը կը պահանջեն Կարսր , Աբտա–
հանր , Տբապզոնը , էրզրումը , Պիթ լիսը եւ Վանր ,
զոր էոզանի դաշնագիրր (1923) Թուրքերուն յանձ
նեց : Մոսկուան երբեք չէ ճանչցած Լոգանի դաշ
նագիրր : Մոսկուա նենգօրէն կաոչած կը
մնայ
նա|սագահ Ուիլսընի նախընթաց մէկ իրաւաբա -
րութեան, որ 1920ին Հայաստանի կր ձգէը
՚ ՚ ^ յ գ
շրջաններուն մեծ մասր» :
Այս
ոչինչ։
կարգացէք
մնացեալր.
— « Ի՛՛նչ պիտի ընեն Թուբքիա եւ
Մ. Նա
հանգներր , որոնք օգնութեան դաշնագրովմր
կապուած են,եթէ Թուրքիոյ
150-000 Հայերու
խովայոյգ փոք րամ աս նութիւնբ օգնութեան կանչէ
դիմացի իրենց հայ «եղբայբնեբը» , յայտարարելով
իրենց յարումը Հայաստանի ընկերվաբական իւոբ–
հրդային հանրապետութեան » :
Շա րււ
լ^ւտկոլթ
իւնր կր փերա բերի
իրանեան Ա–
տբպատականի
: Բայց
ղանց
կ
՚առնեմ ;
ԱՀա
ուրեմն
փարիղե-ան
թերթ
մր,
որ
գաղա–
փար
անգամ
չունի
թուրքիո
յ մ էք ողք
մնացած
Հա յկական
րեկո բներու
իրական
կացութեան
մա
լէին : Ն"յնիսկ չի գիտեր թէ ո՛ւր կր բնակին :
Զի ՛լիտեր թէ այգ անտէր
րեկո բնեբուն
55 -
65-000/5
կբ ՚լ-տնոլին
Պոլիս, իսկ մնացեալր
(30 -
40 ՛ՕՕՕ)
ծուարած
են արեւելեան
նաՀանգներէն
չատ
Հեռու,
բուն Անաաոլոլի
խորերր։
կ
լանուած՝
թրքական
ղանղուածին
մէք։
Այս տարրական
բաներր
չղիանալոփ
Հանգերձ
,
կբ
Համ արձակի
«խռոփաբար»
ներկա յացնել
Համ–
րանք մր որ իր շուքէն կբ փախնայ
,
1915^5/
իփեր
է
Ուրեմն
այս ցիրուցան
, աշխարՀէն
պէխապէր
բեկորներն
են որ պիտի
՛Հնչեցնեն
աՀաղանգր,
գուռ բանա լոփ • . • Երրորգ
Աշխա րՀամա րտ ին :
ՎԱՀԷ
ԳԱՐԵԳԻՆ
ԿԱԹՈէԻԿՈԱԻ
ԳԱԱ ԱԽՀ)ԱՈԻ ԹԻԻՆ
Ը
՚Բաեայի
պատԽազմը
260 ՆԱԻԵՐ ԵԻ ԱՀՌԵԼԻ ՌՄՐԱԿՈԵՊԻԹԻԻՆ• -
ԱՄԵՐիկԱՑ1,՚լ,լյրք. ՍԷՈԻԼԻ ՎՐԱՅ ԿԸ ԱԼԵՆ • -
Օրուան
մեծաղոյն
ղէպքն է •Բոբէայի
մէք կա
տարուած
ցամաքաՀանռւմներր։
Ամեբիկացիներր,
քորէական
ծովեղերքնեբոլ
չորս կէտերուն
ւ1րայ
զօրամասեր
Հանեցին արտակարգ
յաքոզութեամ
բ
մր •
ՑամաքաՀանումներէն
երկուքր
կատարուեցան
արեւմտեան
, երկուքն ալ արեւելեան
ծոփ եզերք -
ներուն
՛փյւայ։ Արեւմտեան
կողմբ,
ղրաւման
թի
րախն էր ինշոն եւ գէսլի
աւելի
Հարաւ
Բունզա–
նբ, իսկ արեւելեան
կոգմբ
Եոնկտոքի եւ Փո -
Հանկի
Հիւսիսային
շրքաններր։
Այս չորս
կէաերն
ալ
այժմ կբ գանուին
ամերիկեան
ուժերու
տիրա
պետութեան
տակ : Այս գոբծողութեանց
մէք ա -
մէնէն
կարեւոբը
ինշոնի
գրաւումն է ,
ոբոփՀետեւ
" ՛ յ " քտղաքբ
կարմիր
բանակի
վա խաղր
՛ւ ւթեանց
յատկացուած
գլխաւոր
նալաՀանգիստն
էր , իսկ
միւս կոզմէ , անոր մօտը կր գտնուի
Հտմայնավար
նե րոլ.
մ եծագո
յն օգակա
յանր
Բիմվան որ գրաւ^
ունեցաւ
անկա րզե լաւո րնե բ ո
լ
կոզմէ :
Ամերիկեան
եւ1^բրիտանական
նաւային
ումե
րր , նախապատբաստական
ուժեղ եւ երկու օր
տեւած
ռմբակոծումներէ
վերք
գրաւեցին
նախ
Վոլմի
կղզին, ոբ, մեծապէս
ամրացուած,
կը
պաշտպանէր
ինշոնի
մուտքր։
ԱյնուՀետեւ,
ծո -
՛է՛" յին
Հետեւակազօրքր
սկսալ
ցամ աք
ելլե
լ : Ա -
՛ար յաքո րգեց
ինշո
յի ՛իբա յ ցամ աքաՀ անում
ր , ՛՛
րո լն
մ ասնակցե ցան Հետեւակ
, Հրասա
յլա
յին ու
թնղանօթաձզային
ուժերբ։
Օգանաւային
ուժերն
ալ
ժ եծապէս
գիւրտցուց
ին ա յս գո րծո ղութ
իւննե–
րը։ Անոնք,
350
օգանաւերով,
անլնգՀատ
ռրմ -
բէոկոծեցին
վ^ոլմին,
ինշոն ելինշոն - Աէուլ ճա
կատամ ասր
է
Տամ աքաՀ անմ ան ա յս
ղո րծո զո ւթ ի ւնն ե բ ր ան–
ձամբ կը վարէր
լնգՀ
• Հրամանատարբ
ղօբ • Մէք
Արթրր,
իբ-նաւուն
վյւա յէն :
Գոբծողութեանց
մասնակցեցան
262
մեծ
" Լ
փոքր նաւեր,
որոնց, ա–
մ էնէն
մ եծն
է ր՝
աշիւարՀի
մ եծագո
յն
՛լբ ւ
՛է
Հաւո
բր
ամերիկեան
«Միսուրի»ն
: կային
194
ամերիկեան
,
12
րրիաանական
, երեք քանատական
, երկու ա -
ւստրալիական
, երկու
նոր
զելանտական
,՚ ^ է կ
ֆրանսական
,
՚քէկ
Հոլանտական
եւ
32
ճափոնի
յանձնուած
ամերիկեան
մարտանաւեր
:
Այս
ցամտքաՀանումներոփ
,
ւլ
ա^ակիցներր
կ^ուզեն
միանղ ամ լ^գ մ իշտ կարե
լ Համ ա յնավար
քւ^նակնեբու
ՀաւԼՈրգակցութիւններր
իրենց պա - ,
րենաւո
րմ ան կեգրոններուն
Հետ եւյետո
յ
զէպի
վտանգուած
ծովեզերքնեբբ
քաշել
քորէական
այն
ուժերբ
, որոնք կը գործեն
Հարաւա
յին ճակատա– •
Ժասե՜րոլ
վրայ ել այսպէսով
գիւրտցնել
գաշնա —
կիցնեբոլ
յարձակողական
ձեռնարկնեբր
վարէն՛
՚լէ՚ղի
վեր։
Հիւսիսէն
Հարաւ
իքնող ժեծ
երկաթու–
՛լին , ոբ ինշոնի
ժօտէն
կ՝անցնի
, արզէն իսկ կբ
ղտնուի
ծովա
յին
Հետեւակաղօրքի
սպառնալիքին
աակ : կարմիրներր
կբ փութան
կարեւոր
ուժեր
՛իո իւա ղրե
լ Հարաւէն
գէսլի
Հ իւսիս , ինչ որ պիաի
՛ո կա բ ա ցն է իրենց
սլա շասլանութիւէւր
Հ ա բաւա
յէն
ճտկատաժ ասե
րու
փրայ : Այժժ , ինշ՚ն
հքած ֊ա -
՛էե րիկեան
ուժերր կբ քալեն
Հա բաւա
ւին
Բոբէայի
մայրաքաղաքին
Աէուլի
վրայ, ուրկէ \"
քիլոմեթր
Հեռու
էին եբէկ :
(Լուրերու ;)արունակութիւնր կարդալ Գ՛ է»՝)
ՀԱՅ
ՕԳԱՋՈԻ ՄԸ
ՀՐԱՄԱՆԱՏԱՐ
ԲՈՐԷԱՅԻ
ՄԷՋ
՝ Գարեգին Ա՛ կաթողիկոսի
գասախօսութիւնբ
« Հայ - արաբական
բժշկական
գիտութեան
եւ
ժ շակութային
յա րա րեբո ւթեան
խնգիրներ»
նիւ -
թին
շուրք
տեղի
ունեցաւ
Հինգշաբթի
ղիշեր Փա–
րիոի
Հա՚ող
եկեղեցիին
ժէք,ի
ներկայութեան
ծպտուն
չեն Հաներ աաբիներէ
ի վեր, գրաւոր կաժ խուռն
բազժութեան
ժր :
Ծեբո^ի
Հ " ՚ յ ր ՜
րանալո
ր , ի պա շտպանո
ւթի
լ^ւ
ա լն անթիւ,
մ տա -
ւո րականնե
բուն
ո րոնք
տ բոբ ուե ցան , աքս ո րուե -
ցան,
ղնգակաՀաբոլեցան
կաժ անՀետ
կորսռւե -
ցան
քս՛
Հայաստանի
մէք։
իյ՛ Մէո՚֊թեան
անծայ–
րածիբ
տարածութեանց
՚իյ՚այ :
Հարցուցէք
թէ այսղլխատումր,
քանի մր սե–
բունգէւեբոլ
անճիտում
ր
որեւէ
տարբերութիւնէ
ունի
Հայ մ աաւո րականու
թեան
1915/՛
սպանղ
էն
Հարցուցէք
թէ ինչո՞՛ւ քաբ լռութիւն
կբ ՛ղա–
Հեն , երբ Հասուն կամ ւոՀաս
մարղիկ
խաոնիճա
-
զսնճի մբ կր ՚թբածեն
մայրենի
լեղուն,
անղին,
Երեւանի
մէք։ Երբ անղաբմանելփ
աւերներ
կր
գոբեեն
, յանուն
կեղծ
յեղափոխութեան
մր :
Հարցոլմր
կրնաք
ուղղել
փ ե ղա րաւո
րնե
րո
լն
ալ, որոնց մէք ոչ Հեղինակներ կբ պակսին
, ոչ ալ
Հեղինակաւո
ր ձա
յներ
Այսպէ՚^ս
էինք եբէկ,
Պոլսոյ կամ
Թիֆլիսի
մէք ։
Ե.
սլետբ
զլիսաւոբաբաբ
ծանրացաւ
Երուսաղէմի
370
թ ի լ
բժշկական
ձեռաղբին
փբայ , որ ղրուած
է
1294/'Տ՛ :
Շեշտեց թէ բժիշկ
թոբգոժեանէն
մինչեւ
Հայաստանի
ներկայ
բանասէբներր
կբ կարծեն թէ
այղ
ձեռաղբին
ժեկենասն է Անիի
Գաղիկ
թազա–
ւոբր
է
Մ ինչզեռ րստ իրեն կարսի
Գազիկ
թագա
ւորն է ժեկենասը :
Մ ոգական
լապտերոփ
ցոլցագբուեցան
Բագ -
րատունեան եւ Ռուբինեանց
չրքանի
աբձանագրու–
թիւններր եւ ժանրանկաբները,
որոնց ժէք երկու
նկարներ
ժիակն են Հայկ
. բժշկական
գրականու–
թեան
՚քէք
I
12/՚7–
Դ"՚բէ առաք :
Գազարի
ժ իքո
ցին Աբտաւաղգ
արք. յայտա
րարեց
այն նուէրներր
ռրոնք եղած
են
Անթիլիասի
թանղա
բան ին , Գարեգին
կաթողիկոսի
Փարի
լ
յցելութեան
առթիւ.
Տիկին Տակոբ
կիլրճեան
Ամերիկեան թե րթ մը,
«.Ֆրէզնօ Պի »
(Մեզու
Ֆրէգնոյի) կը գրէ (16 Օգոստ–)
Տեղակալ
ճան ճ • Նաճարեան
Բոբէայի
պա
տերաղժին
ժէք կր կատարէ
սքանչելի գեր ժր։ Ան
20
աժիսներոլ
օգային
թռիչքներու
փեթերան
մրն
է եւ ՝կր պատկանի
ճափան
Հաս տաա"
ւած
Օգա
յին
ազատարար
խում
րին է
րքերս տեղակալ
Նտճարեան
, երեք
օրերու
րն թաւլ քին , երկու
անգամ
թռի չքնե բ կաաա րեց
Բոբէայի
պատերաղմական
ղօտիին
փրա
յ ,ւլին ուոր–
նե բու
լնտանիքներուն
պատկանոզ
անձեր տեղա -
ւիո խե լու Համաբ :
• Տեղակալ
Նաճարեան
ճափոնի
«Մի՚՚ավա» օ–
ղ՚ոկայանի
լնգՀ • Հբամանատաբն
է : Ան է ոբ կը
վարէ
Հետախուզութեան
գացող
օգատոբմի՚լներբ
%
^աաԱգալո
ր
գ ո
րծե
բու
աա
ւեն՝
գար ձե աւ տ եռա -
կա^ է որ կբ վնտռուի
:
Տեղակալր
որգին է բնիկ
Զարսանճաղ
ցի Տէր
ել Տիկին կարտսլետ եւԹուբփանաա
Նաճարեանի
:
19.35/Տ՛
Փարիզ,
գործն է ոզբացեալ
յայտնի ար -
ձանաղործ
Տակոբ
կիւբճեանի
; Անթիլիասի
թան–
՛լաբանին
նկարներ
նուիրած են Տիկին Վափա Խա֊
չատուրեան
եւ Պ • ԶտրեՀ
Մութաֆեան
:
––^
Արտաւազգ
արք. կոչ րրաւ
ներկաներուն
ո ր–
նուիրած է Նորին Ա. ՛Օծութեան
պզնձեայ կի - պէսղի
իրենց
նուէրներով
ճոխա ցնեն
մ եր թան •-
սանզբին : Այս կաբեւոր
նուէբր
,
քանղակուած
րաններր
։
Fonds A.R.A.M