դործագբէին
էբենց
եղբայբասպան
ծբագէրԸ :
ք.ԱանեսՀինգ
Հոգէ
շբ1ապատելո
.1
բնկեբ
1^"֊"՛–
Գեղունին, ոբ գոբծի
կԳբթաբ,
անլոլբ
ռանին^
նեբու
ենթռբկեչէ
վեբ1, կբ դնգակաՀարէէն
«՞«^––
՚է՚էն ոչ Հեռոլ^
Պէվէոի
բաբձունքէն
վյա՚յ։
Գեգունէն
ծանբապկո
վչ, բա ւո բո ւած ,
կ՝աղ՚ս–
ղակէ Հաւաքուած
Հայերուն
.
Հայերն
են որ ղիո սսլաննեցին : Ի՛՛նչ
րՐ"՚ծ
էէ
ձեզի որ ղիս կլ,
սպաննէք • • •
Ո րաղո բծնե րր աեսնելով ոբ վիրաւո
որ
կրն
՚Այ
մեռնելէն
աոաք
մ անրամ ասնու
թ իլննե ^
աո՚լ ,
քունքին կբ պարսլեն
մաՀացու
ղնղակր եւ Գեղոլ..
նին կբ լո,է յաւիաենապէս
՚.
Լեւ։,ն
Գեգունին
(Փիւյիւկեան)
ծնած
Կր
1910/5»
իքաբբերղի
Գաաէմ
ղիւղր,
րնգՀանուր
" • " • ֊
րաղրոլթեան
Հաղիլ
Հինղ. տարեկան,
կորսնցու
ցած
իր Հայրր
միեւնոյն
սլարաղաներուն
մէք։ Որ֊
բեււսյրի
մայրր
աննկարաղրելի
ղրկանքներով
կբ
պաՀԷ ու կր մեծցնէ
ղայն։
Թուրքերու
իոկ ինա -
յած այս որբր,
ինքնա չխաաո
ւթե ամ բ կրցած էր ,
ղ րականութեան
վարձեր
բ ^ ՚ ե լ ,
կ՝ ա չքսաաակցէ
բ
ճՏաոաիին
ել «Հայրենիք–»
ամսաղրին։
իքոսամ ֊
նալից երիտասարգ ել Համողուած
Գաչնաեցական
,
օղտակար
եղած էր կարտանի
ր"լ"ր
Հա յութեան
:
Հա յանուն
թուբքերր
անմեղ
զ"Հբ
սպաննելէ
՚/յ՚րք
1
ամուսնոյն
գիակին
վրայ
լացող
կինր
ր " ֊ ~
նեցին ել մաղերր
իոուղելէ ետք
առաքկաբղեցին
բանտ,
տնՀիմն
ամ րաստանութիւննե
րո վ :
Հրէ
բ բ այս ալ բաւական
չսեպելով
, ձեբ -
բակա քեցին ինր Գաշնակցականներ
որոնք
նոյնպէս
պիտի
սպաննուէին
, եթէ օղնութեան
Հասած
էրլ–
լար
ւսւլկլիլ Ֆրանսաց
ի մր կարտանի
քաղաքասլետ
եւ այս չրքանի
0. 1^.
ի^վւ ղեկավար
\Ղճ01
ՏՅV^Ո^/է
Այս
մատնութեան
ճակատի
Հերոսներու ա,լ~
գա՛լ
սւ լութեան
աՀաւո
րո ւթիւն
ր ապացու ցանե
լու
Համար , յիչենք վաւստ
մբ եւս ՚–֊– Անոնք
75
Հայե֊
րու
անուններր
ուղարկեր
էին կաբտանի
քաղաքա-
պետին
, իբրեւ
ղ ե րմ անասէ րներ : Այգ մատնու -
թեան
ւիաստաթոլղթր
կբ գտնուի
քաղա քա պե տ ին
՚լիւանւսթոլղթերոլ^։
ւքէք։
Գեււ
չենք
յիչեբ
անոնց
կատաբած
կո ղւ։ ւղուտնե
ր ր եւ "ւրիչ
բռնութիւն
-
ներ , Հարիւր
Հաղաբաւոբ
ֆրանքի
փր կաղ.իններր
դոր չսրթեցին
Հայ աոե ւա բա կաննե բէն , ՛լէն ի ձե
ռին : Այգ աւաղակներէն
մէկր
յանցանքի
Վր"՛յ
բոնուե ցաւ : Գե ղունիի
սպան իչնե րէն
11
Հողի
իրր
քրէ ական
րանց աւո րներ մէկ ամիս րանտա
րկուեչէ
փերք ՚սռժամ ապէս աղատ ա ր ձ ա կո ւեց ան ե ւ ներ–
գաղթի
միՕոցին
փախան
ՀՓոսլետա»
շոգենաւով
,
ան ալ որ նոր պատեՀութեանց
կբ սպասեն • ••
Այգ սարսափէի
օրերուն,
տարաբախտ
Գեղիւ—
նին թաղուեցաւ
անշչուկ : Ոչ քաՀանայ
ունեցաւ ,
ոչ ալ Հե տեւո րգ ;
Հ ՚ 6 ՝ Գ • տեղական
կաղմ ր եւ չրքանի մար-
մ իններր
յուչարձան
մբ կանգնեց
ին , որուն բա -
ցում բ տեղի
ունեցաւ
ճիչգ փեց տարի
վերքր
յ
Աեպտեմբեր
^ ի կիրակի
օրր : Առտուն
Հ ՚
Տ • *հ ՚
«Գեղունի»
տան մէք կատարուե ցաւ
ՀողեՀանղստ
եան պատա բաղ. ք^արկէն
քա Հան՛ո
յ
քԼսլանեանի
կողմէ։ Կէս օրէն վերք մամր
4
։ին բաղմա
թ ի լ ն մբ
խռնուած էբ կարտանէն
, էքսէն
, Ա՛ իլէն
, եւ Աաբ
սէ յլէն : Տո ւշա րձանբ ծածկուած
էբ
Հա յկական
եւ ֆրանսական
ղբօ^՚երով
եւ ծ աղկեփո
ւնքնե րով ;
Ոաբկէն
քաՀանա
յ ի
յո՚֊՚լիչ
ա րա րո ղութենէն
եւ
գամբանականէն
վերք , տեղական
կաղմ ի
կողմ է
խօսեցաւ
լնկեր
Հ . Աւետիսետն : «Գեղունի
, քե՛չ
սպաննեցին
, բայց
քու յիշաւոակգ
Ողք
է
միշԱէ
մեր
Արտերուն
մէք , ա յս յոլշարձանբ
ր ո ղ ՚ ՚ ք է
^."^"Ղ.
մբ պիաի
մնայ
բոլոր
եղբայրասպաններուն
գէմ» :
Յուշարձանին
բացում
բ կատարեց
բնկեր
Բմ .
Եր • հ)ա թանաս եան : Տանուն
Մ արսէյլի
Շբք՛
կ՛–՜
միտէին
խօսեցաւ
լնկեր Ա. ՛Բէօսէեան
, որ պատ -
մեց թէ (Լստոլած
ինչպէս կոտո շներ բոլսց ուց կա
յէ նի ճակատին
՛իրա յ , խա բանե լով
իբրեւ
եղրա
յ–
՝
րասսլան : «Այս
յուշարձանն
ալ խարան
մ րն է Հայ
կա յէննե
բու
ճակտին
, որպէսղի
ե բ բե ք
չմ
ոռցռլի
անոնց
եղրայբասպանութիւնր
՝» ւ
կաբտանի
Տ.
V.
I. 0./
ներկայացուցիչ
եւ
1^6515–
էՅՈՇշ//
ղեկավար
ք^Օ§6ք Լշքէ1Ց
եւս իսօսելով
, նկա -
րագրեց այգ ո ճ բաղործներո
ւն արարքներր
իբբեւ
ականատես
, յիշեց
Գեղունիի
բտբեՀամրոյբ
ղէմքր
ել գո բծուած
ոճիբբ նկատեց
ֆրանսական
մ աքուր
ք^(;Տ1ՏէՅՈԸ6Հ/
արատաւոբոգ
արարք
մբ : Այս
առթիւ
ցաւ յայտնեց
իր լ^ւկե րնե
րո ւհւ եւ
պարագաներուն։
Հ՛
3–
Գ՛ կեգր՛
կոմիտէին
կողմէ խօսք առ -
նելով,
րնկեբ Ա. Տէր Թովմասեան
, րսաւ թէ Գե–
ղռւնին
բոլշեւիկեան
բռնակալութեան
ղոՀերու
ա—
"֊աքինբ չէ
է
«Բո
լշե լիղմ բ , Գա էակցութիւն
բ
Հաչ–
ուե յարղարի
են թա բ կե
լո
լ մ ո լո ւց քէն
տ՛ո րոլած ,
սպաննեց
անՀամար
Գեղռլնիներ
, կացինաՀար ր–
րալ
Համաղասպներ
, վաՀան
ի)որէննե–բ , Ա իպե -
րի՚՚յ
սառնամ ան իքնե ր բ
ուղարկեց
Հաղարաւոր
ղ աղա փար ակի ցնեբ : Աշխա բՀ ի աւլա տ ա տեն
չ
բն -
կերփարական
մողոփրղապետոլթիւնր
այլեւս
Հաս
կցած է անոր աւե
բ ի չգի րքր։Ֆ
ր՚ոնսա
յի
աղաաասէր
մողոփոլրգր
կ^րմբոնէ այս ոճիրներուն
իմաս -
տր։ Ալս բւն ակա լութ իւնն ալ իր վախճանր
պիտի
ուէւենայ
ուչ — կանուխ »է
վերքին
խօսողն էբ լնկեր Եր՛ հքաթանասեան
,
որ րսաւ ,
« Գուք ի գուբ եղբայրասպանութիւն
կր
վնտոէք։
Գեղունին
սպաննողբ
Հայ չի կրնար
բէ՜
Լալ։
Հայր
լ^ւղունակ չէ այղպիսի
ոճիր
գոբծելու,
ի ղուբ
Հայուն
անունբ կ՝արատալռրէք
,
Գեղունին
ւպաննող
ր օտար է Հա յութենէն
, Գե ղո ւն ե ին գան
կին արձակուած
գնգակր
, օտար գնգակ է , ծած
կուած՝
Հ՚սյ
անունի տակ : Օտարն է լարած եղ -
լ՚այր
եւլբօր գէմ - ան է ղինած
այգ
ոճ րաղո
րծ
ձեռքր։ Այս ոճիրնեբբ
Հայութեան
մէք վերք
կբ
գտնեն
մ իա
յն ա յն
ժամ անակ , երբ ա յղ չար ող ին
գոյոլթիւձւ
ունենալէ կր գագրի
, նոյնպէս
Համայն
մարգկութեան
Համաբ»
:
Բարկէն
քաՀանա
յի ՊաՀպանիչէն
վերք
,
ներ
կանեբր
«Ա՝ չակ
րանոլոր»ով
բաժնուեցան
նաՀա -
տակի
ղերեղժանէն
:
ՎԻՐԱՊ
ՏՒ/ՐՈՒՆԻ
Ընկեր
Մկրտիչ Տէր ԱբրաՀամ -
եան մեոած է Ֆիլատէլֆիռյ
մէք (Ա . ՆաՀանգ -
ներ)։
Բնիկ
Հէքիմխանցի
էր՛ Տակաւին
երիտա -
սարգ մտած է Հ՛ Տ ՛Գ՛ չաբքերբ։
իսկ իր ղա -
ւակներր
ե ր իտասա րղական
. շարքերէն
մ տած են
Գաշնակցութեան
չտրքեբր : ՄԿրտիչի
փափւաքին
Համ աձա
յն փոխան
ծաղկեպսակի
նուէրներ
(359
տոլար՝) եղած ենԱ • Գրիգոր
Լուսաւորիչ
եկեղեղ–
ւո
յ եւ Պէյրութի
Համ աղղա
յին
ճեմ արանին :
X
Օգոստոս
19/՛.
Հ"՚Լէ"էէ
Ալթունեան
Հիւան
ղանոցին
մ էք փախճանած
է ՎաՀան
քՀն ք . Անի -
ղոմ շուե ան , պատրաստուած
ե կեղե ց ա կան
մ ր։
Գաղութի
գաղութ
ԱԵԼԱՆԻԿԻ
մէք Հ՛ Գթութեան
հքաչր եւ Հ՛ Ր–
Ը– Միութիւնր
ղործա կցո ւթեաժբ
կաղժ
ակերպած
են աշակերտական
ժիացեալ
ճամբարլ։
որ Հաս -
ա՛ստուած է քաղաքին
ամէնէն
օդասուն եւ մաքուր
փ"՛ յրե րէն
Արսաքլրի
(Փանօրամա)
բարձունքր
,
ծառախիտ
պուրակի
մ բ քոփ :
Բանի
մր աարիէ ի փեր Հ-Գ ՛Խտչր
Լկասլոյ՚ո
Խաչ)
ձեռնարկած
էր տ յս կարեւոր եւ օղտակար
ղործին ել անոր
Ամերիկայի
կեդրոնր
կր մաս ֊
՚^՚"հօէր
կարեւոր
նպաստով
մր։ Իսկ անցեալ տա
րի ղրկած է մեծ վրան
մր
50
Հոգինոց
, եւ երկու
փոքր վրաններ ալ 12ական
Հոգինոց : Այս տարի
ասլաՀոված
են քաղաքին
Հ՛ Բ՛ Ը՛
Միութեան
մասնաճիւղին
ղ ո րծակցո
ւթ իւն ր Հինգ
միլիոն ար–
րախմ ի ղրամ ական
նպաստով
,
յանձնախում րբ
կեդրոնէն
(Աթէնք)
նպաստի
բաժինր
բաբձրա -
ցոլցտծ է ^էն
10/։
Աթէնք
(իր չբքաննեբով)
տասբ
Հաղար
Հայոլ թեաժբ եւ երեք ժեծ
բտբեդործտկան
ժ իութեանց
ւլո րծա կց ո ւթե աժ բ
կաղմ ակե րպո
ւած
ս՚շակերաական
ճաԺրարբ
, երեք
անղամ
60
աշա–
կերտի
Համար
քսանական
օրուան
կայան
մբն է :
Աելանիկի
Հաղար
Հողիէ բաղկացած
Հայութեան
կաղմ ակերոլածր
, ղո յգ
Մ իու թիւննեբու
ղործտկ–
ցութեամբ
,
60
աշակերտներոփ
40
օրուան
Համաբ
է : Վար
իչ մարմնին
էոբսր
Հ. գ. Խաչէն,
Յր Հ–
Ր– Ը՛ Միութենէն
են : Վարչութիւնն
է որ կր
Հո՚յթայթէ
նախնական
քսան
միլիոն
տբախմի
ղր–
րամադլուխր
: ճամբարին
մէք Հ. Գ– Խաչի
եբեք
տնգամուՀիներր
յարատեւօրէն
անձնուիրաբար
կ՝տշխատին
, Հսկելռփ
պղտիկներուն
առող
քու -
թեան եւ մաքրութեան։
Մեկնելէն
առաք
ամէն
սբլտիկ
բժշկական
քննութենէ
անցած է
2ԱՏՆԵՐ
ԳԱՒԱՌԷՆ
ԼԻՈՆ
ՏԷԱԻՆ
Հ. Մ՜. Ը. ՄԸ
ԼԻՈՆ •
Ջգելոփ
ժարղական
րաժնի
ժանրա -
մ ասնութ
իւններր
Հ՛ Ա՛ Ը՛ Մի
թղթակցին
,
մարղագաշտի
բացման
առթիւ
քանի
մը
խօսք
1լ ուղեմ
րսել մեբ անխոնք
մ ա բղիելնե րու^ւ :
Լիոն - Տէսին
Հ. Մ– Ը– Մբ ունի իր սեփա -
կան դաշտբ ոբ մ ինչեւ ա յսօբ շբքապատուած
՛էր
փա
յտի
Հասարակ ա ր գե լա ր աննե ր ո փ , այնպէս որ
իւաղա րկո ւթե ան միքոցին
ղուրս
ր
կեցողներր,
ներ.՛ ր մուտքի
դրամ
տուողներու
պէս կր դ իտէ
ին
խաղաբկութիւնր։
Ա^յո տարի
իրենց եւ քոնի մը
յարդելփ
անձերու
շնորՀ
իլ
դա շտին
չորս
կողմբ
պատ
քաշուեցաւ
եւ դաշտբ առաւ
իրական մար —
դարանի
մ ր կեբպարանքր
:
Եղանակի
բացմ ան առթիւ
նեբկա
յ էր ստուա–
բաթիւ
բաղմութիւն
մր, որուն
մէք կր
նշմարուէին
Տէսինի
քաղաքապետր
, ոստիկանապեար
,
մ ար -
ղական
ղանաղան
ներկա յացուցիչնեբ
, ինչպէս ել
բնկերներ
Րժ. Եր. Խաթանասե՚սն
, Ա՛ Տէր Թով–
մ ասեան : Րոլոր
Հ ի ՚ ֊ ր ե բ ր րնղ ունուեցան
մարղա -
կան լարգանքով
եւ կա րդապաՀո
ւթեամ
բ
է
Միքնարարին
խօսք
տրուեցաւ
բնկեր
Խ՚ոթա–
նաս եանի , որ ղնաՀատե
լով
մեր
մ ա րղիկն երու ե -
ռանգբ
, րսաւ
՚–— Գուք
ձեր գո րծունէ ո
ւթեամր
«ՅԱՌԱՋ»Ի
ԹԵՐԹՕՆԸ
(176)
ԵՐԿՐՈՐԳ ՄԱԱ
Հակառակի
պէս այսօր չատ են մ արգիկ
գիլ–
ղամ ի քում եւ ի Հարկէ կր ծիծաղին այս
ղղդղուած
աղքկայ եւ այս նոր որբի
վբայ՛
. . Աւ նա բաբ -
կտցած
քաչում էր ւիոքրիկի
թեւից : Բայց
մի կին
կանչեց .
Խենթ , չե՛՛ս տեսնում որ երեխան
րոբիկ է :
Այն ժաժանակ նա յարձակուեց
Մարթայի
վր–~
բայ
, ժի ա կն թա
բ թո
լժ
ղ ցեց նրան
իր խտիտի
Ժ էք
եւ սկսեց Հաժ րոյ րներ թափել նբա դէժ քին , սկսեց
մատաղ
գնալ
նրան : կանդ առնելով
մի
կտուրի
ետեւում
, նա դգուշութեամբ
սրբեց
ձիւնր երե -
թայի
ոտներից : Նրա սիրտր
սլատառւում
էր այղ
անգթոլթիւնից
. նա Հեծեծում՛ էբ, միտր
բերելով
որ ադբանոցից
մինչեւ
այստեղ
քարշ էբ տուել ե–
րեխային
ձիւնեբի
միքով
5
Եւ նրա մէք րոնկուեց
գուրգուրալու
՛քի կտ ֊
տաղի
ցանկութիւն
, ա րտաս ո ւնքնե ր ր Հոսում
էին
նրա աչքերից
, նա Համ բոլրում էբ տյգ
սառած
ոտներր
, տաքացնում
էր իր բեբանի
չունչով
X
Բաւական
չՀամարելով
աքդքանր, նա պառկե -
ցրեց
նրան
իր թեւեբի
վրայ եւ ոտներբ
գրեց
իր
ծոցում...
Ոչինչ
քանք նա չէբ խնայում եւ Հան–
ղիստ
չունչ
քաչել
սկսեց , երբ
երեխան
մ ի
քէ ք
Հանգա րտո
լեց :
Այլեւս
ժաժանակ
չկորցնելոփ,
նա
ւէաղէփազ
գնաց դէպի
բաբձբ,
ժի շունչով
Հասաւ
Աելիքի
տան
գռներին։
Բայց
ժի վայրկեան
անգամ
կանգ
չառաւ այգտեգ,
ինչպէս
պայմանալոբուած
էբ •
Նա չնա յեց էլ, որ տեսնէ թէ ռվ կայ։
Բէօսա -
Մուիւտտրբ, որ արդէն
դարան էր մտել մեծ քարի
ետեւում
, ձեոքերուիբ
նշան
արաւ ,
Հանգարտ
շուացրեց
, րայց ի ղուբ.
. . Նաղլուն
Հեւտքով
նեբս
վաղեց , բարձրացաւ
վերեւ
Բաց
անելով
առաքին պ աաա
տ
ա Հած^
գեո. ոչ ոքին չտեսած
սկսեց
խօսել
՚
Ասում ենոր շատ ես սիրում
ոբբերին.
. .՚ Ա–
Համ
էկր , սա նոբ է , ա յսօր ո բ բացաւ
...
Ե րեիսա յին
գգոլշութեամ
ր ներս
տանե լով ,
՚էԲ^Յ
Ղ"Ր՚էէ
Վբ"՚յ
՚
Բ"՚1՚^Ր՚"ՏԲ^Տ
Գք
՚^Իբ
եւ այգ
ժամանակ
տեսաւ
Գայիանէին
, որնստած էբ իր
մօր եւ ՄեՀրէէ
մէքտեղ։
Ջեռքբ
մեկնելով
գէսլի՛
նբան , Նաղլուն
գռղացոդ
ձա յնով
աւելացրեց
Փերին
սպաննեցին
...
Ի՛՛նչ ես ասում
, ՚Լոչեց
Գայիանէն եւ
թոաւ
դէպի
երեխան :
Նաղլուն ետ քաշուեց
, կանգնած
գրան
առաք
եւ մի խիստ
ձա յնով
Հ բամ ա յեց .
Գուբս
չգէւաս • . Այնտեղ
. . .
^
Փերիին
. . • Աքս , Աստուած
, ո՞վ
սպան -
նե ց...
Այս անդամ
Գայիանէն
Հարցը
ուղղած
էր
Աաբթային։
Բռնելով
երեխայի
ձեռքեբից
, նա
նայեց նրա աչքեբի
մէք եւ Հասկացաւ։
թուխ,
անմեղ
աչքերում
լճացած
արաասունքր
վկայում
էր որ, այո, պատաՀել է մի սարսափելի
բան :
ճշմաբիտ
է, ժայր, ասաց
Գա քիանէն ,
տանե լոփ
երեխտյին
իբ ժօր մօտ : Տ եսնււ ւմ ես • • •
Խեղճ Փերի,
խեղճ
...
Րայց
Մ արթան լաց եղաւ : Երեք
Հալին չկա
րողացան
ղրաւել
նրան՛ եւ դուրս
պրծնելով Գա -
յիանէի
ձեռքից
, նա լեղապատառ
բղալեց եւ վտ—
գեց գէպէ
Նաղլուն
, ոբ իսկո
յն
՚լբկեց
նրան :
Եւ ո՛՛վ պիտի
անէր
այղբանբ.
Հարց րեց
Աննա Խաթունր.
միթէ" այդ խեղճն
է լ ունէր
թշ–
նամի
...
Այո , խեղճ էբ , ոչ ոքին
վաաութիււն
անել
չէր
կարող,
կբկնեց
Գայիանէն։
Ո՞ր անխիղճբ •••
Ն՛ո սպաննուեց
քեզ Հւս՚քտբ,
բախտաւոր
յանկարծ
, ասաց
Նտզլուն :
Բտյց
ո՛՛՛վ սպաննեց
, ինչսլէս
՚ • •
Գժուար
չէր ՚ խեղճր , ղա ժի ծիտ է . կբ
մեռնէ, եւ ո՛՛վ է Հարցնոզր թէ ինչ էր^ նա։ Ջեղ
"էէ"
խեղճր
. . .
Գու
էլի եկար
մեղ անարզելո՛՛լ
, բարկա -
^՚սլ.
Աննա Խաթունր :
, դա
ալ
ելորդ է՝։ Բոլոր
խեղճերը ձեգ
•>ամար ենստեղծուած
• ես նոբ Հասկացտյ
, որ
այգպէս է ու եկայ
լաւութիւն
անելու՛ • •
Աեղ Հաբկաւոբ չէ քո լաւութիւնը
,
մենք
րախաաւոր
չենք ...
Պտ յքս՚ՐՐ
խիստ կերպարանք
է ր րնղ ո
լնում
Րայց
Գայիանէն
մէք մտաւ,
ինզբեց իբ մօրր որ
լխօսէ
, եւ բոնելո՚ի
^աղլուի
ձեռքից
,
տա
ոաւ
յրան ու
Հարցրեց
եբեխ՚սյին
իր սենեակբ։
Այգքէե Գ
ԼԷՕ
Fonds A.R.A.M
