Յ Ո Ի Շ Ե Ր
ԼԻՊԱՐԻՏ ՆԱԶԱՐԵԱնՑԻ մԱՍԻն
(ԻՐ ՄԱՀՈԻԱՆ Գ– ՛ՏԱՐԵԼԻՑԻ
ԱՌԻԹՈՎ)
(բ. է ւ վերջին մաս)
Ե" երկար
չմնացի
Րե ր լինում , րնդսւմկնր
մէկ
կիսամեակ : Վերագարձայ
Աարրոլրգ
, ոլր սկսած
էի ուսանողութիւնս
եւ ուր մտադիր էի ալարաել
ուսումս : Շարունակելի
սակայն
կասլս
ՐԼրէինի )
ինչսլէս
նաեւ
աւելի
մօտակայ
՚իարմ՚չտաաի
Հեա ,
ուր նմանաոլէս
կային
մի քանի
Հայ ուսանո
դներ ,
ղրեթէ
բոլորր
րնկերներս
թիֆլիսի
Ներսիսեան
դսլբոցից
, անղամնե
ր այնտեղի
մեր աչակերաա -
կան « Հայկաղեան
Եղբայրութեան
»;
1903/5>
յաք՚՚րղող
տարիներին
աւելի էր ստուա–
րացել
Րեր լինի Հա յ ուսանողութեան
թ ի ՚ ֊ ր ,
աւելի
էր կաղմ ակեբսլուե
լ այն։ Երր
1905/
Յունուար
ամսին
Հայրենիք էի վերաղառնում
ես ել մի ք՛"՜
նի օր այնաեղ
մնացի,
վկայ
եղայ այդ
բանին։
Աււաւել եւս
1908/
ամառր, երբ գսլրոցական ար–
ձակուրղնեբիս
մ էկ
մ ասր
դարձեալ
Րեբլինում
անցրի եւ մ օտէն
չփումնեբ
ունեցայ
տեղւո
յն Հայ
ուսանողութեան
եւ մ ասնալո րապէս
*)՚աչնակցա -
կան
ուսանողութեան
Հետ , որ ունէր
արղէն ի(
կուսակցական
կաղմ ակե րպո
լ թ ի ւնր : Ա յնտեղ
է ի՛՛
այդ մամանակ՝
Մարտիրոս
Յարութիւնեան
, Եր–՜
ուանդ
Ֆբանգեան
, Ապիրիդոն
Մելիքեան,
Գրի ՜՜
գոր ՇաՀլամեան
եւ
ուրիչԿւեր : Արչակ
Ջամալեան
,
որ ա յգ. տարին
նմանապէս
Րերլին էր ոլսանոււէ ,
ամ առուա
յ արձակուրդին
բացակա
յ էր քաղաքից ՝•
Լիսլարիտն
այնտեղ չէր այլեւս,
կովկաս էր
վերադաբձել
արղէն
1906/5՛ ,
Ր՚իֆլիս :
Այնտեգ
էի
բնակութիւն
Հաստատել
նաեւ ես ,
նաթորգ
տարոլանից
, որսլէս դասատու
Ներսիսեան
ղրոլ–
բոցի : Մ իեւնո
քն մամանակ
, մօտէն կապեր
ունէի
կուսակցական
կեանքի
Հետ ,
մ ասնալո րապէ ս
մչակութային
ու լրտդրական
մաբղում
:
1905/
վելվին
չարաթներին
եւ
1906/
սկգբի
օրերից ՝ թիֆլիսում
Հ իմ է ր գրուե
լ
կուսակցական՝՝
մ ամ ուլին : « Յառաքգի
չուբքն
էին
Հաւաքուել
բաղմ աթիւ
րկւկեբնեբ : թերթի
թմ
բագբութեան
դլոլխն
է ին անցած՝
Եղիչէ
թովւ չեան , Գա
րեգին
քցամակ , ասլա նաեւ կարծեմ
քիչ յետոյ
միայն
Աւետիս
ԱՀարոնեան
, Միքայէլ
Վաբանդեան
, այ–
լեւ , աւելի ուչ Լիպարիտ
Նս՚ղարեան
։քւլմբագրա–
կան
բուն ա չխատանքբ
վաբում
է ր Եղիչէ Թոփ-
չեան :
1903/
ռուսական
Հոկաեմրեբեան
առա^ի^ւ յե—
ղավւոխո
լ թ իւնն
իր Հետ բերել էբ մի չարք աղա—
տութիւններ
, դրանց
թւում
նաեւ՝
մ ամ ուլի սւ -
ղատւ։ւթիւ1ւ։
ԱաՀմանավւակ
չավւերով
միայն :
Շաա
չանցած՝
աւելի ու աւելի
էին սեղմլոլմ այգ
ՀՏ, աղատութիւձւնե
բ ր » : Մէկր
միւսի
ետեւից վար
չական
Հ րամ անագ րե րով փակւում
է ին մեր կոլ -
սակցական
թերթերր
« Աս
՚ռաք
.
«
Ալիք »,
« Զ"՚նգ » , «Խարիսխ–» ելմի քանի
ոլրի
^յեբ
,
մին
չեւ
«Հոբիգոն»
(
1909) ,
որբագգատաբար
աւելի
երկար
կեանք
ունեցաւ :
Լիսլարիտր
չարունակում
է բ իբ գործօն
մ աս
նակցութիւնբ
մ եր ա յգ թերթե րին , ո ր չափ մա -
մանակ որ թիֆլիսում
էբ գտնւում : Նոյնն
ասել
պէտք է նաեւ կուսակցական
–կաղմ ակե
բպակաէւ
ա չխատանքնե
ր ի , մանաւանգ
գրաւոր ու րանաւոր
պրոպադանգի
մասին : Րուռն չէր եւոչ էլ մոգո–
փրգական՝
իր խօսքր , ինչպէս որ Խամակինն
էր ,
ոչ է լ յամ առ ու տոկուն իր ա չփսա տե լա կե բպր ,
ինչսլէս որթոփչեանինն
էր։ Նուրբ էր
սակայն
Լիպարիտի
խօսքր.
Հենց առաքին
տարիներից,
գդա
յուն
իբ տրուեսաքսսէր
Հոգին , գուսպ , չտփ
ուած ու ձեւուած՝
ԳՐ իԷՐ
՚
Հրապարակի
մարդ
չէր
Լիպարիաբ եւ ո չ՝ մոգոփբգական
Հռետոր : Ծ ր–
նած էբ արուեստի
ոլորտնեբոււք
թեւատարած
սաւառնելու
, , մ աքի
աչխարՀում
խոկումնեբի
յանձնե
լու
Հ ամ ար իր անձր : Հայր եւ
եւրոպացին
միաձուլոլած
էին իր անձի
մէք։
ԱյԳպէ"
էլ մնաց,,
մինչեւ
փեբք,
մեր ող -
բացեալ
րկւկեբր։
ինչպէււ
ոմանց
ուբի^երի
, նրաս
եւ ս կեանքի
սլա յմաննե րր չէին փիճա կած
իր բա՛ն
իոկ
կոչումր։ Այդ պարադան
գառնօրէն
ղղալի ե–
գալ
նրա Համար
իր կեանքի
նաեւ
փերք ին
երես–
նամեակին : Ապրեց ու մնաց օտարութեան
մէք՝
որսլէս «պանդուիստ
մ տ ա ւո ր ա կան» , «կեանքի ե -
զերքին»
Հպած
մի կերպ, ինչպէս
ճչգօբէն
բնո
րո չուեց նա իր մաՀուան
Օբերին
: Զրկուած՝
իր
տա րե րքին յատուկ
գո րծ ո
ւն
է ո ւ թ
ե
ան
Հնարաւո -
րութիւն
ից , խ լո
լած՝
Հա րաղաա
մ
իքափա
յրիղ
ւ
մատնուած
անկարողութեան՝
բոլորանուէր
ղար—
գացնելոլ եւ մանաւանգ
արաայայտելոլ
իր Հո—
դեկան բոփանգակ
ումերր
: Եղաւ , իր կամքից ան
կախ
, քանքարաթաքո
յց %
Այնպէս պատաՀեց
, ոբ մեր երկրին ու մողո–
գոլրդին
ցաւագինօրէն
փիճակոլած
ճակտաագբից
յետոյ՝
19Չ2/
տչնանր ես Լիպարիաին
նորէն
Հան
դիպեմ
Րեբլինում
, ուր բնակութիւն
Հասաաաել
որոչած
էի՛. Աք՚հաեղ տակաւին
չարունակում
էր էր
սաՀմանավւակ
ղ ո րծունէ ո լթիւն ր
Հայասաանի
Հ^ան րասլե տութեան
գիւանագիտական
ներկայա -
ԻԱչ կ՚էսԱցԱի կը դաււԱա)
Վերքերս
Հաղորդեցինք
, թէ Աուրիոյ ԱտՀմա–.
նադիր
Հիողուիյւ
քախքախիչ
մ եծամ ա սնո ւթե ամ բ
վաւե րացուց
նոր Ա աՀմ անաղրութիւն
ր ; Եւ֊ , յա
քորղ
օրն իսկ լնտրուեցաւ
նոր նախագաՀր
, յան
ձին աղղայնական
պայքարներու
վաղեմի
ղեկավար
ա թսունելՀնգամեայ
Հաչէմ պէյ Աթասիի : Այս -
պէս , վերք գտած
կ՝ րլլա յ՝ ա յնքան
ամ իսնե ր է ի
վեբ Գամասկոսի
մէք տիրող
անստոլյլա
թիւնր ^
ոբուն կր յաջորդէ
քագա քական
կա յ ո ւ ն վարչա -
ձեւ մր :
Նոբ Ա աՀմ անագրութեան
կաբգ
մ ր
յօդուած֊
ներր կո ուախնձոբ
դարձած
էին քաղաքական
ոլ
կրօնական
Հոսանքներու
միքեւ,
բայց
կարելի ե ֊
ղալ՝
ղ բեթէ
րնդՀանուբ
Համ աձա
յնո։ թեամ ր
քուէարկել
ղանոնք , չ^ւորՀիւ
երկիմասս–֊
բանա
ձե ւո ւմնե բու , ա յնպէս որ իւրա ^քանչիւր
Հոսանք
պիաիւ կրնայ
իւր ուղած
մեկնութիւնբ
տալ անոնց
Այսպէս
փիճելի
Հարց
մր եղած է միչտ
ի -
բաքեւս
ուր իական
մ իացում բ : Ա յս Հաբցը
չօ չափող
յօդուածին
մէք կ՚ըսուի, թէ ^Աուրիա արաբ,
ժ ո–
՛Լ՛՛՛ւ
ՐՂ
""(."՛Ր
^՚՜ խո
բՀ
րղ
ա բանական
Հ
ան
բապե տու
թիւն
մրն է , որուն
Հողէն ոչմէկ մաս կրնայ
ու– ,
բիչի
վ՛ ո խան ց ո լի լ» ե լ թէ
Հ
^սուբիացի
մալոփոլրղր
|
տբաբ
աղղի մասկր կաղմէ» :
^
Մ եծն Ա ուրիո
յ կուսակիցներն
ու Հակաո ա -
կո րղնե ր ր լնգո ւնե ց ի ն ա յս բանաձեւում
ր ,
մէկ .
կողմր
րնգունեց՝
որոփՀետեւ
ատոփ կբ
ճչգուի
Հանրաւղե տական
փարչաձեւբ, իոկ միւս
կողմն ^
ալ տեսաւ
որ «ուրիչ
արար
աղգերու
Հեա»միանա–
|
լու գուռր բաց ձգուած է
:
1
Հակամ ա րաութեան
դուռ բացած
ուրիւչ
խբն–
դիր մբն էբ սլետական
կրօնքբ։
իսլամ
կրդնսւսլԼտ—
ներու
ճնչումին
փրայ, սաՀմանադիր
յանձնտմս–
ղոփր լՐւդունած էր յօգուած
մր,
որուն
Համա -
ձա յն «իսլամ ական
կրօնքբ
պետո ւթեան
կրօնքն
է» : Մ իւս րոլոր
կրօնական
փոքրամասնութիւն
-
նԼբբ
՝Ր բիսաոնԼ
անե ր , Տ իէ֊րգ ինե ր , Ալէ փիներ
,
եւ նոյնիսկ
Շիի իս լամնե ր, յտռաքղիմա1լսն
տար–
բերու Հետ միացած,
ծառացան այս
սկղբունքին
դէմ : Մինչեւ իսկ
14
քրիստոնեայ
երեսւիոիւան
—
նեբր սսլաոնացած
էին Հրտմաբիլ, եթէ այս յօդ—
ուած ր վաւերացուէր
:
ԱքստԼղ ալ ղտնուեցալ
լուծման
միքին
ձ Լ ւ
մ ր , որուն
Համ աձա յն Հանրապետութեան
Նախա
գաՀր
իսլամ պէտք է րլլայ
, իսկ իսլամ
կրօնա -
սլետնեբն ալ գոՀացում կր ստանան
շնորՀիլ
Հատ
ուածի
մբ, ուր
կ՝չւսուի թէ «նկատի
ոլՆենարւվ
որ
մողովոլրղի
մեծամ ասնո ւթ իւնր իսլամ է, պետու
թիւնբ կբ Հռչակէ
իր յտրոլմբ
իսլամութեան»
:
Փոքրամասնութիւններբ
, այս վաւերական
Իրո —՝
ղութԼա՚էւց
առքեւր
գլուի։
ծոելէ ղաա ւււրիչ ելք մբ–
չունին :
Մէկ կէտի
չուրք միացած էր իսորՀրղ
արանի
մԼ ծաւք ասնութիւնր
,
րնդ գ իմ անալ
Շիւքրի
՚Րուաթլիի
վերաղւսրձին
Ն՚ոխկին
նախաւլաՀր
, որ գործէ
Հեոա^ուած
էր
Հի,...նի
Զայիմիի
կո։լմէ,
ԳաՀիրէէն կր վարէ՝
ր։։։ո
Լ լ։եւ։ւ
յ թ ի ն Եղ իսլտոսի եւ Ա է ուտի
Արա րիո
լ
յէաքա
լ Լ րո լթե ամ բ , ճ։սր։ոար
քս։ րալո
լ թ ի ւ1ւ մբ •
Անոր կո ւս էսկի ցնե ր ր կ՝ ր։։են ,թէ աչքի աոաք
ու
նենալով
1949/
Մարտէն ի վեր Գամասկոսի մէք
պա յթած
խռո վոլթի
լ ննե րր , ինչպէս
նաե ւ ղին -
ոլորական
խմ րակցո ւթեանց
մ րցակցութեանց
ՀԼ–
տեւանքով
ստեղծուած
մտաՀոգութիւննե
րն՝^ ։ււ
իրաքեան եւ յո րղ ան։սնեան
ւլո րծակա
^։ե բու
սաղ–
բա1ւքնե ր ր , նաիսկին
վարչաձեւ
ի
վեբաՀաստատսլ֊.
մր
սլի։ոի
կրնայ
վերք մբ աալ Հաչէմեաններւ։լ
մե֊–
յմ։՚1։ս։ բ, ւթեանց եւ ղինուո րականնե
բու փաոասի -
րութեանց
:
Ա.(ս անձին
։իերաղարձբ
արւլիլելոլ
Համար է
որ Ա։սՀւքանագիբ
քիողուիր
փութաց
քուէարկել
նոր
ԱաՀմ անադ բութի
ւնր եւ րնտրել
Հանրապեաու -
թեան
՚\ւ։։։խաղաՀր ;
Նոր Ա աՀմ անաղ բութիւ1։բ կր ղօրացնէ
օրէնս -
գ ր։սկան
իչխանութեան
Հեւլ ինակո ւթի է^ւր ի գէմ
ւլ
Հքհշայիճ ոճխը հւ զոդս
յուէաւ՚ձաևը
ԿԱՐՏԱՆ,
11 Սեպտ– (Յաււաջ)
1944
Օ գ ո ս ֊
աոսի կիոուն,
Ֆրանսայի
։ս,լաատղ րութեան
օրե «
ր,լն
իսումր մր Հայտնուն
գաւաղիրնեբ
,
1<յ39 ()^
գոռոոս
23էն մինչեւ
1941
Յունիս
21 ,
քտտագո./ելէ
վերք
Հիթլէր ֊ Աթ՚"Լ1՛՝^
.լործակցոլթիլնր,
մէկ
օրէն
միւսր
դարձան
«Ֆրանսայի
Հայբեն։ոսէլ, ^
ներ»։
Աաեղծեցին
Ա՛լդ– ճակաար որ անմիքա.ղէ.,
ցոյց տուաւ
իր Հար՚տլաա
գիմտգիծր,
գա։։նալով
մատնութեան
եւ բռնութեան
ճակատ
մր։
Այս խմբակբ
այնսլիսի
ոճիրներ եւ խայտա -
,ւս։կութիւններ
կատարեց ոբ, ֆր։։ւնսական
կառս,–
վարչութիւնր
ի վ ե ր ք ՚ ՚ յ լուծեց
ղայն , իբբեւ
,ինա^
սակար կաղմակե բպութիւն
մր։
կար։ոանի
մէք ալ կային
քինախնդիր ել ւսբիլ.^
նածաբաւ
արա րածներ
, որոնք
։։։նմիքաւղէս
ձեռ
նարկեցին
խաչաղո
ղութ եանց , ղե կա։լա րոլթեամբ
Ասեցի
Վաղինակ
Փ ա չա սլէ ւլե ան ի ել Հովանաւո -
րութեամբ
Մարսէյլի
Ազդ–
մատնութեան
ճա
կատին։
ԵԼ
իրենց
գլխաւոր
ւլոբծեբէն
մէկն էլ,
«լիկվիտացիա»յի
ենթարկել
Գաչնտկները
:
Փառք
ԱլլաՀին
, Գաչնակցական
վրիմառռլ
ւլնգակով
ինկած
թալէաթներն
ու ճէմալնեբբ
կր^
նան Հանէլիստ
քնանալ
իրԼնց
գեբեւլմ անին
մէք ^
որովՀետԼւ
Հա յանուն
թալէտթնե
ր սրսկաս
չէ՚յ,
աբտասաՀմանի
մէք։
կաբ։ոանի
աղատ աւլ րւ։ ւթենէ
ն չորս
օր վերք ,
1944
Օգոստոս
25/
առաւօտուն այգ Հբէչները կր
նախագաՀի
լիագօրութեանց
: Նախա,լաՀր , ասկէ
վերք,
ստիպուած
է
երեք օրուան
րնթացքին
ստո–
ր,ս։լրել
ի։ոբՀր։լարանին
քոլէ։սրկս։ծ
օրէնքներր :
Նախկին
վարչաձեւի
կուսակիցներուն
դործր
ղլուխ գալր
արգիլելով
Հանդերձ,
երեսվախան -
ներր
ում կուտային
Իրաքի եւ Աուրիոյ
ձուլման
կալմնակիցներուն
; Ցարգ,
Հաչէմեան
ծրա։լիրնե–
րսւն
ւլլխաւոր
Հակառակո
րգնե բ բ կր
գանուէին
բանակին
մ է ք ։ Զինուորական
չրքանակներու
ներ
կայացուցիչր
սեպոլող
Հանբապետական
խմբակին
պետր՝ Պ • էքրէմ
Հաւրանի դեռ վերքերս
յայտա -
բարած
էր , իժէ բանակը, ի ղին ամէն
բանի
պիաի
Հակառակի
ձուլմ ան փորձերուն : Վերքերս
մ իայն
բանակի կաբգ
մր Հրամանատա
րներ ր,
միանալով
չէրքէգ եւ տիւբղի
սպաներու
, որոնք երկաբ մա -
մանակէ ի փեբ ԱպտոլԱաՀ
թագաւորին
Համա–
կիր են , սկսած են իրե^ց փերարերումր
փախել :
^
Միւս կողմէ, գօրավար
Հիննաուի
, պետր
այն
խմ բակին
, որ Հիւսնի
Զայիմր
սպաննեց եւ իր
կարգին
, Պալլտաաի Հեա միացած
րլլալու
մե -
էլագրանքով
չնորՀաղրկուած
ու
բանտէս բ կո լած
է բ , ագատ
արձակուեցաւ
ե լ ՀատուցուէՐ
սաանա–
լուի , նէէբէն աւէնուեցաւ
բանակին
մէք ։
իրԼբու
այս վիճակին
մէք ուչագրութեան
տ–
ռարկայ
ւլաբձած է նաեւ
՛ձբգ պետ.
Հարուածին
Հեւլինակր
գնգ.
Զիչաքլի ,որՀիննտուին
տա -
պալած էր։ Գնդապետր
մինչեւ
Հիմա
նկատուած
է Հանրապեաական
վարչաձեւի
ե լ
սուրիական
անկէսխոլթեան
ախո
յեէսն
, ուղե լոէէ
չարոէնակել
Զայիմի
յեղաչրքումր
: կարւլ մր
Հաւաստիքներու
Համաձայն
, Զիչաքլի
այմմ կբ ծրաղրէ
պեաական
նոբ Հարուած
մր, բայց
կարելի չէ
Հիմակուրնէ
ճչգել այս Հարուածին
նպատակբ։
կ՝ոլզէ
արգեօք
Գէսմասկոսի
ճամբա՛րն
բանալ
Հա չէմ եաննե բու առ
քեւ
կէէէմ
Շիւքրի
–Րուտթլին
գործի
գլո՛՛ւխ
բերել :
Գմուար է պատասխանել
այս Հաբցման,
մանա -
ւէսնգ
որ
սուրիէսկան
Հարցերու
րարդուի^եան
Հետ
կէսսլուէսծ
են
նէսեւ
Օէոար
պեաոլթեէսնց
ի։ա,լերր
Տ
ք–աղ։սքակ,սն
այս իրաղ էս րձո ւ թեանց
Հետ \
^ւ
անտեսական
ղմ ուա բութի
ւննե
ր
ո ոոա եսէ^
Կ՛
տէԱէէ–
կւսէեւ
լ
֊ ֊
–շ
——
֊՚—ր ււչ^բւ
՚ւԱէւր
ցոյց
տան թէ Աուրիա կր գտնուի
իր յեղւսշրքման -
նապալի մէկ վաւլինմէք։
Պէաք է սակայն խոբ -
Հիլ, թէ ոուրիացի
մողոէէոլրւլի
ո էլքմ
էոո
ւ թիւնն
ՈԼ
Պ– Հաչէմ
քԼթտսիի
իմէէէէէտուն
քաղւսքէսկանութի^–՜
նր սլիաի
կրնան
Հարթել
այս
գմոլյսրութիւններՐ՛
^V10ԻII)Ը
ցուց չութիւնր
, Ջեմ ս
*^՝րինֆիլգի
դլիսաւորոլ -
թեամբ : իր խորՀրգականն
է ր Լիպաբիէո Նագար -
եանց , ոբ չատոնց
կրկին
Րե ր լինում էր գտնւում
,
ճւււլոպբելաի
Մոսկուայի
Զեկայի
ճիրաններից ;
Այն։։լ.ՀԼտեւ
, ա յլեւէէ ե րկար
մամ անակ չկա -
րալացաւ
չարունակե
լ իր
։լ ո յութիւնր
Հան րասլե -
տական
Հա լասէոանի պետական
ներկայացուց
—
չութիւնր
Րեբլինում
, ուր մի որոչ մամանակ
իր
գործ՛ս կցո ւթիւնն էր բերում
նաեւ ՎաՀան Փա -
վւէսղեան : Գերմ անեւխորՀրգա
յին
դա չինքի
(1922)
ՀետեւանքնԼրից
մէկն
էսլն եգաւ , որ ՚/երք
ւլէոալ
նաեւ
Հ - Հանրաէւլետոլթեան
դիւանադիտական
նեբկայացոլցչութիւնր
Գերմանիայում
:
Այւլտեղ
ծա
յբ տոլէսծ
սոսկալի
կացութիւնր
, ոբպէս Հե -
աեւանք
էլ երմ ան գ բամ ի արմեղբկմ
ան ,
աՀռե/ի
չափերի
Հասաւ :
Աւելի
տանելի
չէին
էւլայմաննե բբ
այլ Հա–
կառակբ
բոլոբոփին
—• , երր
1923/
՚էերքերին կա–
յոլնացալ
գերմ ան
մ աբքը ; Ապրուսա
ը սղեց ան-
սաՀ՚քան
չավւերով,
անկարելի
դարձաւ
կեանքը
չատ
չատերի եւմէսնաւտնգ
մտաւորական
մարդ ՜
կանց Համար։ Աեր Հա յրենակիցնե
ր ի մեծ
մասր
ստիպուեցտւ
Րերլինր
ել առՀասարակ
կ՚երմանիան
թալնել եւ Հեռանալ,
գրական
աշիսատանքով ան
կարելի էր աէղբիլ
մեզի
Համար։
Վիճակնիս թե՜
թեւցաւ
մի վաքր, Լիպարիտի ելիմ , եբր սկսանք
աչխատակցիլ
գերման
մամուլին։
Լիպարիտբ
Հարկաղրուեցալ
1925/Տ՛
Հեռանալ
Րեբլինից։
Մի առ մամանակ
Փարիզսլմ
մնաց »
գարձեալ
նեզ էզայէք էսններոււՐ , յետո /
Ե՚լիպաո"
մեկնեց եւ «Տուսաբեր»ի
խմբադրութեան
մէք մր–
աաւ։
Այգտեւլ
էլ, ԳաՀիրէ,
ապրեց
մինչեւ
վերք
որպէս
«պանզուխէո
մտաւորական»
, «կեանքի ե
զերքին»
ղամուած։
Հանղիստ
իբ աանքոէէոծ
ոսկ–
բեբին : Հայ մտաւորականութեան
էէրստմութեան
մէք
իրենց պաաոլալոր
տԼլլն
ոլնին
I իպարիա
Նաղտրեանցնեբր
:
Ա. ԱՐԵՎԵԱՆ
Fonds A.R.A.M
