« (է ԱՌ ԱԶ »
Աէէօր ե
ո^
փակուի
ԽՄԲ
Պէյրութի
Ազդարար
շարա՜թ աթհր ֊
թէն կը քաղենք հետեւեալ կոչր, «Տւ««"՚^»ի ըն ֊
վերցողներուն լոլրյ ուշադրութեան
յանձնելով
ցայն. -
1939/՛
ամրան
Մուսա
Լերան
մոզովուրգր ոաք
գրաւ
Այնճար։
Մինչեւ. ձմեռ
Հարկ էր Հազարա -
լոր աուներ
շինել՝
ւգաասւզարուելու
Համար
մօ -
աալուա
ձմրան
խսաոլթիւններէն
% Առաքչն իսկ
օրէն՝ աշխաաանքի
վյւայ էին բոԼորր, մեհ ու պրզ–
ս,իկ անխաիր։
Նոյնիսկ
ծերերն
ու երեխաներր :
^ամրու
աամանքներր
րաւական
խախաած էին
մեր լեռնականի
առողիլթէլնր։
Հարկ կ, , որչափ
կարելի է չուա,
երգիք մր ունենալ։
Պարզ
կտալէ
փրաններր
արգէն
կարգ մր
Հիլանգութիւններոլ
սւոքեւ ճամ րայ կր բանային՝
մոզովուրգր
փճագ–
մ ան աանե լու
Հ ամ ա ր
յ
Նաիսաաեսոլած
մամանակին,
կարգ մր պաա
ճառներով,
պէաք
եղածին
էո՚փ
աուներ
չկրցանք
ունենալ։
Ֆրանսական
իչխանոլթիէնր,
սաիպուած
եգաւ
կիներ ր , երեխաներր եւ անկա րնե ր ր փոխա–
Գւ՚^Լ
1.Րէ.՚"Կ՚"յ արարական
գիւղերր
ուր Հիլրլն ֊
կա լո ւե գ ան
գնաՀաաելի
Հանգուրմոզոլթ
եամ ր ,
կարելի է րսել
սիրոփ։ Եթէ ԷՐԱար չրքակայ ա -
րար գիւգաց
ինե րուն բարեացակամ
ութիւնր՝
մո -
ղոփուրղին մեծ մասր
զերեւլման
կ՝առա^նորգոլէր
:
Շինութեան
աչխաաանքներր
աւելի
րու ոն թա~
փ։ոփ չարունակուեցան
գարնան՛
րայգ , այս ան-
գամ , ա չխաաանքէ
ղե րծ կազ ուց ուե ցան
մ անուկ -
ներն ու ուսուցիչներր՛
պէտք էր նաեւ, գպրոց
ու
նենալ,
որովՀետեւ
տու7ւին եւ Հագին չափ անՀրա
մե
էտ
կր Համ արէր աեղաՀան
«լեռնականր»
նորա
Հաս սերունգին
գաստիարակութեան
գործր • բա
յց
կր պակսէր
փարմարանի
յարմ ար
չէնքր : Ա տիպ -
ուած
եզանք մաղէ Հիւսուած
քանի մր
աազաւար–
ներ քոփ քովի
բերել եւ պայմաններուն
Համա -
պաաասխան
վարմարան
մր ունենալ :
Անմիքապէս
մագէ
ւիրաննեբր
մեղբաչատ
փեթակներու
փեբած–
ուեցան :
Հովր չաա էր , կարմիր
փոչին առատ ,աչա -
կերաութիւնր
վւոթորիկի
վրայ
ծալլասլատիկ
, եւ
ուսուցիչբ
անվճար
, աբգաՀատելի՝
բայց
եռան - |
գուն՝ պարտականութեան
գիաակցութեամբ
գոբ–՝,
ծի լծուած :
Ցաքորգ
տարին,
չնորՀիւ
«Տառաիի
բացած
Հանգանակութեան
, ունեցանք
արգիական
, աղիւ -
սա չէն վարմարան
մր
է
Հայկական
ել ռուսական
գրականութիւն
: Անու–
չալան
Միքայէլեան
(ճեմարանի
նախկին
չրքա ֊
նալտբա)՝
գբտբար
: Զմմաոի
ճեմարանէն Ֆ •Բոբ–
քանեան՝
կրօններու
պատմ . ել Ա • գրոց
մեկնու
թիւն : Անթիլիասէ
չր քանաւարա Ե • Վարգեբես -
եան
Հա յոց եկեղեց
. պատմ ութիւն
, աստուածա–
րանութիւն,
Ցի սուսի
կեանքբ
, կարգ
աստուածա–
պաչտոլթեան
եւ քրիստոնէական
վտրգասլետոլ
-
թիւն , երամչտագէտ
՛ի • Վազարոսեան
ելՆիկո -
ղայոս
քՀնյ . Րավէաեան՝
երամչաութիւն
,
բմ -
Ա՛
Մուչեղեան՝
բմչկ՛
ղասախօս եւ
առոզքա -
պաՀութեան
Հոդատաբ :
Գո յութիւն
ունին
Գա րակէօզեան
, Հ ՚ Գա -
ւոլգճետն
, Եզիա եւ ճանիկ
Ջտգբր
սաներ եւ ու
րիչներ ։
Պէտք է յիչել
նաեւ
Հ
.բ . Ը.Միութիւնր որ
նո րակառո
յց վա րմա բան ին տրամ ագրեց
բո լորո -
փին նոր գրասեզաննե
ր եւ նստա րաննե ր՝
գորս
մ ինչեւ
Հ իմ ա կ՝ օգտագո
բծուին ;
1940 - 41/5/ 083
աչակեբտնեբով
եւ
14
ուսու
ցիչ
ուսուց չուՀ ինե րով,
ուրաիս սրտով եւ տաք
խանգավառութեամ
բ փոխագրուեցանք
նոր փար -
մարանի
չէնքր,
զոր կոչեցինք
«Ցառաի՝
Փարիզի
«Յառաք»
թերթին
անունոփ :
Գպբոցբ
ունէ ր նախակրթաբան
եւ մ անկա -
պս՚բտէզ
: Նախ ակր թա բանբ
չորս գասա բաննե բոփ
սկսալ
:
Հետեւեալ
ծանօթս
լթիւննե
ր ր գագա
վւա
բ
մ ր կուաան
մեր վարմարանի
տասնամ եա
յ կեան
քի
մ աս ին :
1910 - 41
տարեչր քանի նախակրթարանի
ա ~
չակԼրտոլթիւն՝
22\ մանչ, %7 ազքիկ , մանկապար–
աէզ
201
մանչ, \74 ազքիկ,
րնգՀ . գումար
683,
ուսուցիչ՝ վեց, ուսուցչուՀի
ութր։
(իյՄԲ
Զանց
կ՚աոնենք ուրիշ աարեշրջաններու թիլերը) :
Հետեւեալ
թիւե րբ ցո յց կուտան
1947 48 ,
948 — 49 եւ 949 — 50 տարեշրջաններու ելեւմու–
քր եւ բացերր :
1947 ^ 8 / .
չրքան
Պիւտճէ՝
6770 / •
ոսկի։
Բաց՝
3565 Հ ՛
ոսկի :
1948 - 49
չբքան—
Պիւտճէ՝
8795 / •
ոսկի :
Բաց՝
2870 Հ–
ոսկի։
1949 ֊ 5 0 / .
չբքան—Պիւտճէ՝
9070 /–
ոսկի։
Բաց՝
3578
լ՛
ոսկիէ
Աոաքին
տարիներուն
ուսուցիչ եւ ուսուց
չու–
Հիներր չաա էնչին
ղոլմարնեբոփ
փարձատրուած
են. իսկ փերքին
երեք աարիներուն
ինչպէս
կր
տեսնուի
փերի
թիլերէն
, ոչ մ իայն
գոՀացուցիչ
տարե թոշակներ
, սաՀմ անուած
չեն ուսուցիչնե
-
բուն,
այլեւ խոստացուած
գումաբնեբուն
կէոր
մնացած է պաՀանքելվւ : Հակառակ
այս իրոզոլ —
թեան
ոլսուցի^եբբ
յամառօբէն
կառչած են գոբ
ծին եւ իբենց
բոլոր
կարելի
մ իքոցներով
կ՝ ա չիսա–
տին գպրոցր ա րգիւնաւո
ր գարձնե
լու
Համ ար :
Ութր տարուան
րնթացքին
, ունեցած
ենք
91
չրքանաւա
րտ , ^2ր մանչ,
39/»
աղքիկ,
որոնցմէ
27 բ
կբ յաճախեն
եբկրորղական
վարմտրաններ
, Տ՝ա -
ոանգալո
րաց , Անթիէիաս
, ճեմարան
, Մ ե լքոնեան
ել օտաբ Հասաաաո
լթիւննե
ր :
Մ եր մ եծագո
յն մխ իթա րո ւթիւ1ւ ր
օզ աակար ,
եւ սիրելի այս Հաստատութիւ1ւր,
գմբախտաբաբ, \
չունի Հաստաաուն
յենակէտ :
Մ եր
մ իքոցներր
|
չատ
անբաւարար
են կարենալ
զայն կանգուն
սլա– ՚,
Հելու
Համար :
Ս րտի գառն ցաւով
անգամ
մ բն ալ կրկնենք ,
որ Ալնճաբի
Հայութիւնր
սեվւական
միքոցներով
չփ կրնար
կանգուն
սլաՀել
վարմարանր։
Արտաքին
ն պա ս տնե բն ալ երթալով կր
նուագին
. գրե թէ
ղաղրած ենաբգէն : Այս կացութեան
ղէմ
ի՞նք
պէաք է րնել։
Պէ՚^տք է մեր մանուկներուն
առ -
քեւ փակել
ղպրոցի
ղռներր.
սլէ՛^տք է
յայաաբա–
բել , ո բ իբենց
Հոզ իներր աաքցնոզ
օճախր
մ աբած
է այլեւս. •• Որ բերանբ
պիտի րսէ աաիկա։
ՀԱՐԻՒՐ
ԲՍԱՆ տարեկան
Ալմեբիացի
գին -
ուոբ մբ , Պեբեմքա
Մ ուխթար
իբ
ատբեգարձր
տօնեց
փեբքերս : Ֆրանսական
բանակին
մէք գին ֊
ուորազրած
է
1850/»1՛ ,
մասնակցած է քՅբիմի պա–
տերագմին
(1856)
եւ Փարիզի
պաչտպանութեան
(1871) :
Տեաոյ գացած է թոնքին եւ
Հնգկաչին
ՕՏՏՅ)։
Կոյր է եւ գրեթէ
խուլ ,
ՆԱՄԱԿ
ԻՏԱԼԻԱՅԷՆ
« ԱՌԱԱՊԵԼԱԿԱՆ
» ԱՐՄԵՆԻԱՅԻ
ԳՈՐԳԵՐԸ
ԿՈՒԱՍթԱԼԼԱՅԻ
ՄԷՋ
աՌԱՋ»Ի
ԹԵՐԹՕՆԸ
(171)
ԵՐԿՐՈՐԳ ՄԱՍ
Ւ
՜— Ես է լ միեւնոյնն
եմ ասում
։ Այմմ ես բո–
լորոփին ապաՀով եմ այգ կողմից.
երեխան լալ
պատրաստուած
է գերեզմանի
Համար։ Գու է լ Հտ–
*–ատացիլ, ^ Աննա , ես ինքս աեսա յ . գա
Հաստատ
բան է .
Նա երկու
խօսքով
պատմեց իր տեսածն ու
Լ՚՚ածր,
զանց աոնե լով
ման րամ ասնութիւններր
.
խիստ
պատուիրեց
, որայգ մասին ոչ ո ք ի
ոչինչ
է՚"ոէ,
նոյն իսկ Գմէյիանէին :
Գոլ կր վւճա չնես
ամէն ինչ , ասաց՛
Մե–
լ / ՚ ք ր ։ ^ Չկարծես թէ ես Հաւատում եմերեխա յի
գործին... Ոչ, երեխաներին
չէ տրուած
տչիաբՀ
կառավաբելր։
Բայց ես յոյս
ունեմ, ոբ
մինչեւ
՚^մԳ մի գռբծ
էլ ինքս կր սկսեմ
։ Աստուած
ոզոր
մած է , ո՚^վ գիտէ ինչ կաբոզ է պատաՀել
փագր :
Ինչ Որ էչ լինի, ասլաՀով
եզիր , ո ր նա մեզ չ ի
Ի՚այտաոակի
;
՚
Աննա իսաթունր
Հանգստացաւ
: Եւ Հեզինէն
է լ
ւ
՚^էր–, եթէ միւս օբր մանէր
Մելիքի
աունր :
Առաւօտեան
եկաւ Աիւլէ յման
րէկը եւ պա ֊
Հանքեց
աղքկան : Մելփք Աւանն աբգէն
գիտէր թէ
ինչ սարսափելի
կբքեբ ենվառուած
Թուրքի
մէՀ,
բայց եւ այնպէս, չէբսպասում թէ նա
այնքան
յանգուգն
կր լինի ա յստեգ
, Վարանգա
յի
իչխանի
տանր : Նա կարական
կեբպով
յա յտարարեց
ոբ
Գայիանէն
իրան է պատկանում
, թէկուգ
ամբողք
աչխարՀր
աակն ու վրայ
ղառնայ :
Անոզոք
ղազանր
իրան
վայել կտտտզի
Համար–
ձակոլթեամբ
թաթր
ղրել էբ որսի
վյւայ ել ասում
էբ • «իմն է , մ իայն ես պիտի
վայե լեմ» : Նբա
աՀարկու
աչքերր
էէին
թաղցնում
, ոբ այղ
որսր
նրան Հանգսաո
լթիւն չէ աալիս
ւ Ի՞նչ փ ո խա ր ինու—
թիւն , ի՛՛նչ փրկանք կաբոգ
էին լնգունիլ
այգ
կրքեբր : Զուր են կարծում թէ գաղան
ը
անսիրտ
է լինում : Բէկն
ուղղակի ասաց, որ Գայիանէն
իր
ամենասիրելի
կինր կր լինի։
Որսր լաւ էր չգթա
յե լ
գագանին : Աւելփ լաւ, եթէ այգպէս
է. աւելի
լաւ
որսի
Համար, ոբ այնպիսի
մտքեր
ունէր։
Մելփք Աւանբ
մ իանգամ
այն գոՀ էր. ղսպեց իր
լ&ածին
Հպարտութիւնր,
տարաւ
բոլոր
փիրաւո -
րանքներր
, սաոնաս րտութեամբ
նա յեց իր ոխե
րիմ
թ^ամուն
, ինչպէս
սոփոր էբ նայել
նրանից մե -
ծին, Մուսթաֆա
փաչային :
Այղ մարգը, ոբ այնքան
լաւ ղիաէր
թագցնել
ներքին
զգացմ ունդերը
արաաքին
անխռոփ տես
քի տակ , սկսեց պարզ ու Հանգիստ
կերպոփ
խօսել
իբ եւ իր քրոք Համաձայնութեան
մասին։ Եթէ Մե
լիք
Հիւոէյինի
ազքկայ
ճակատին
այղ ամուսնու -
թիւնն է գրուած,
ո՛^փ պիտի
արգիլէ
Աստուծու
այգ
Հրամանր։ թոգ կաաարուի
բէկի
կամքր, եթէ
միայն
երկու
կողմ երի մէք ղբանով
բարեկամու
թիւն
սլիաի Հաստատուի :
Բարեկամութիւն
, եւ ուրեմն ոչ մի
կոզմից
բռնութիւն.
Հակառակութիւն
պիտի
չլինի։
Աա
Միլանոյէն կը գրեն մեգի
Պ– Յակոբ
Ալիքսանեան
1923^5» 1945
Հաս -
աաաուած էր Հռոգոս
կզզին , ուր րացած էր արե
ւելեան
գո րգե բու արՀեսաանոց
մ /» ել պա չտօնա
կան մարմ իննե բու գնա Հատմ ան արմանացած
:
Վեբքին
պաաերազմէն
ետքր նա խ լնտ րեց անց
նիլ Մ իլանօ եւ Հոն չարունակե
լ իր զործր ,
աւելի
ղարկ տալու
Համար
անոր։ Պ– Ալիքսանեան
իր
Հետ
յաքողեցաւ
բերե
լ Հռողոսի
իր աչխաաաւո
բ–
^^ՐԸ1
քսանի չափ լնաանիքնեբ
:
Իր նոր ա չփւաաանո ց ր փեբքերս
տ յցե
լութիւնն
լնղոէնեց
պետական
անձնաւո
րո լթիւննե
բո
լ
, ո -
րոնք մեծապէս
գնաՀա աելոփ
Հայ
գո ր գ ա գ ո րծին
այս ձեոնա րկին կարեւո
րութիւնը
խոստա ցան օ -
մանղակել
անոր
յ
ԵԼ
խօսքր
ղործի
վերածելու
Հտմտր,
աՀա
այն
քարոզութիւնը
զո ր կատարեց
իտա
լիո յ պե -
տական
ձայնասփիւռը,
որու բառացի
թարգմա
—
նութիւնր
կուտանք
ստորեւ •
« կուասթալլայ
գեղաղէմ
եւ
ծազկաղաբգ
գի՚֊զաքազաք
մլն է
(15
Հազար
բնակիչ) Ր"յի
գաչտագետնին
մէք : Ծանօթ է պատմութեան
մէք ,
իրրեւ
մ իքնաղարեան
չքեղաչուք
«կոնծակա»նե
-
բուն
գքսոլթեան
մտ յրաքաղաք
( 1
) տ
Փօ գետբ Հոն կը Հոսի գանգաղ եւ փսեմ, ու
նի ութր
Հա բ իւր
մ եթր
լտ յնութիւն
, ափերր ա -
ւազուա են եւ չբքասլատոլտծ
է Հ րապուբի
չ պու–
րակնե րոփ , ուր գո յնգգո
յն բաղմ ութիւն
մ ր կբ
խումէ , գտնելու
Համաբ սփոփանք եւ զոփոլթիւն
:
Այս իբ րնա^ոբՀ
գեգեցկութեանց
,
այմմ
կո ւսա թա լյայ կբ յալելու
առասպելական
Արմե -
նիայի
ել կովկասեան
ու իբանեան ա րքա
յութեանց
մչան քենա
լո
ր խո րՀ րգաւո բո լ թ ի ւ ն ր :
Գրեթէ
18
ամ իս առաք՝
Հա յ
ճաբաաբաբոլես–
տագէտ
մը՝ Պ ՚ Յակոբ
Ալիքսանեան
, իր ո րգինե–
բուն աքակցութեամ բր Հոն Հասաատած
է , Հիմ -
նուելով
իբ երեսունամետյ
փորձառութեան
փրայ,
յուսագրիչ
արգիւնքով
զոբծատեզի
մբ։ Ամիս մր
առտք կե գր ոնա կտն
իչխանո
ւթ իւննե ր ը եւ քազա -
քա պեաա րանի փար իչներր ի աես
անՀաաական
ձեոնարկին
յաքոզութեան
եւ գնաՀատե
լոփ ար -
ուեսաագիաոլթկան
կարեւո
րութիւնն ու ա րմէքր ,
նամանալանգ
նկատելոփ ոբ գո րծին
լնգՀանբացոլ–
մր նախաիսնամական
սփոփացում
կրնայ
ԸԱալ ա–
լանին մէք տիրող
անգո բծութեան
, կր խոստա -
նան գրականօրէն
քաքալերել
զա յն , Հասաատե
լոփ
ութամ սեա
յ տեւական եւ գործնական
գասլնթացք
մր, ուր ուսուցանուի
չքեղափայլ
եւ կակուզ արե—
ւելեան
ղո րգե բու ձեռագոբծր
:
Գպբոց
ին
մ ատակարա
բո ւթեան կր մ ասնակ
ցին՝ աչխատանքի
նախա բա րութիւնր
չ՛օչափե
լի
գում տրոփ մը, իսկ տեզական
իչխանութիւններր
կր տրամաղրեն
յաաուկ
րնգաբձակ
զոբծատեզի
,
անՀրամեչտ
գո րծիքնե ր եւ այլ եւ այլ պիտոյք :
ԸնգՀանուր
տնօբէնութիւնբ
կը յանձնուի
Պ •
3 • Ալիքսանեանին
:
Այսպէս՝
ամիսէ
մրի փեբ. Հին
գռրծատեզիին
կողքին կըբանի
բանուո բապատրաս
՛ոա կան
(3 )
դոլրոցր
, ուր ^ոբՀալի
ազքիկներ կր նու իրո
լին
Հա յկական եւ առՀասարակ
արեւելեան
գորգերու
լ^ւտիր ձեռագո
րծին :
Գաս րնթացքր
պիաի
աւարտի
ութր
տմ իսէն :
Սնոր կը մասնակցին
90
րանո ւո բո ւՀ ինե ր :
Ամէն
աղքփւկ կր ստանայ
օրական
300
լիրէ^\
գաս
լնթացքին
փեբ քաւո բութեան
յաքող աւարտ -
եալներր
պիտի ստանան
երեք Հազար
լիլ՛է թի նր–
ուէ բ մը եւ յատուկ
փկա յական :
Ա յն աաեն՝
կուասթալլա
յի Հայկական
գո բ -
գեբբ
պա չտօնապէս
մուտք
պիաի
գո բծեն
մ եբ
տուներուն
մէք եւ պիտի
զարղարեն
զանոնք
պատրաստ
րնգունելու
մեբ չնորՀալի ու
նուրբ
աիկիններու
քնքուչ
քայլերր »:
(1) — Փօ՝ (Րօ)։ Հիւսիսային Իտալիոյ րա–
րեբեր հովիտին անուն տուող, երկարագոյն եւ
լայ նագոյն գեան է :
կուասթալլա
յի
զ քսո
ւթիւն
«ՕսշՁէօ
ճւ
ՇսԶՏէՅւԱ»
ւշՕՕԷն մինչեւ 1780 տիրող
իշիւանութիւն: Միլանոյի հւ Վենետիկի միօեւ, 50
քիլոմեթր հարաւ։ կը պատկանի 116§§1Օ &ւա1ւ&յի
եւ IV[^^ոէՕV^յի նահանգներուն :
(2) « Րանուորապատրաստական դպբոց » =
ՏԸԱՕ1Ձ
ճւ
ցԱ31ւքյշ32ւօո6
:
«€Շօ16
ճշ
ցս&1ւքւշ&էւօո
թօսէ
օսVՈ^^6տ»
ւ
այգ
ամուսնութեան
առաքին
պայմանն
է ։
Մելիքր
յայտնեց եւ մ իւս պայմ աններ ր , Հաստատեց
, ոբ
գրանք չատ բնական
են , չատ է լ Հասաբակ : Նրա
նուրբ
մ իտքր ճաբտաբոլթեամբ
գոբծեց • բանակ
ցութիւնը
կարճ էր եւյագթական
. գազանբ
քուխտ
ոտներոփ
լնկնում էբ թակա րգի
մէք.,.
ԼԷՕ
Fonds A.R.A.M
