1>Մ6էէ61Մ–Րք01>աէ&ւո : ՏՇՍ. Ո 1 Տ Տ ա ^
17, 1Հս6 Օ&ատտաէ ֊ Բ^Ա11Տ (13)
Վհցտւքց. 800 ֆր • , Տար– 1600, արտ– 2500 ֆբ–
761. 006. 15-70
Գից 7 ֆբ –^Օ.Բ.Բցք1տ 1678-63
աէձւ
12 Տշբէէահքշ 1950 Երեք^^^1^ի 12 ՍԵՊՏԵՄք^
26բււ ՏԱՐԻ - 26՛^
քյօ. 6252-Նււր շրջան թ ի լ ւքքՅ
ՄԵՐ ԽՕՍՔԸ
ՄԵՐ ՀՈԳԵՐԸ ՄԵԶԻ ԿԸ ԲԱԻԵՆ
Ահա
նորէն
սէչուձ ։
Այս
Ա
՛յն եղանակն է ուր գիւղացին
կ*ամբարէ
ամրան
բերքր,
իրեն
ե ւ
բոլորին
Համար։
Եւ
կր
Աքաարաստոլի
նոր Հերկին
ու
ցանքին,
ինչսլէս ա–
մէն աարի :
Ան չո
ւշա
ՀեաղՀեաէ
ալե լիւ
ամ փոփուե լոփ .
քանի որ աշուն է,
ե լ
ապա
ձմեռ։
Գիւղացի
չմնաց
մեր աշխարՀացրիւ
բաղմու -
թեանց
մէշ, եթէ չՀաչոլենք
Մ ի1ին
Արեւելքի
կարալ մր շրքաններր :
Գարձանք ոչ միայն
ցիրուցան
աարագիր
,
այլեւ
^ք՚ս՚լքցի»
, միքաղղային
իմասւոով։
Երբեմնի
գիւղացին
բանուոր է այսօր, օաա -
րութեան
մէք։
ԵԼ
կամ արՀեսաաւոր
ու
առեւարա–՛
կան :
Տեաոյ կան մ իւսներր,
անոնք ոբ կբ Հեաե–
լին աղաա
աբուեսաներու
:
Աշուն է նաեւ ասոնց Համար : Շրքան
ամ։իոփ~
ուելու
, ամ առնա
յին
յոզնոլթիւններէն
կամ ար -
ձակոլրգներէն
վերք :
Կ՛՝ ոււլէ ինք Հաւատալ թէ ամառր
հ՜առա
յեց
կաղղուրուելու
ոչ միայն
մարմնով,
այլեւ
մտքով։
Ուբեմ^ւ , արգար է քիչ
մ ր
աչիւոլժացում
սպասել
աչնան
վերամուտ
մաաւո ր թէ Հան
րա յին
ւլ ո բձ
՜ո
ւնէ ութե ան
մ էք :
ք)
չ մ իա յն կեգրո -
նացեալ
, շինա րա ր ա շիսատանք
, ա յլեւ
վե րանո րո–
՚ւէէ
՚ քննական
ողի :
Ա անալանգ
որ , աՀա նորէն կր գանուինք թո–
րապէս
՛էր Գ" վիչ
Հե ււան կարի
մ ր առքեւ :
Նո րէն
մութ
խաչոլղինե
բ կբ բացուին ամ-
բոգք մարգկութեան
, Հետեւաբար, եւ մեղի Հա -
մար։
Ասգին թէ անգին :
Որքան
փոքր ելանճար , այնքան
աւելի են -
թակույ
փ ո
րձ ո ւթե ան : ԱշիւարՀի
բո լո բ
ճամբանե
րուն
՚էբայ : Նոյնիսկ
Հայրենիքին
մէք :
Ոչ վայբերան
կանչեր
, ոչ ալ չոնգալից կամ
ալե աաբեր գո լ շակո ւթի ւննե ր :
Պարղապէս
նոր փորձ մբ լր քութեան
ել ինք
նամփոփ
, աոկուն եւյարատեւ
աշխատանքի
:
Երբ
Հսկա յական
ուժեր
ասպարէղ կր կար -
գան փռխագարձաբար
, սաստկացնելով
ղինաբշա–
ւր եւ ուրիշ չարաշուք
պատրաստութիւններ
, աբ
գէն գանգ
ժ ր Հնչաե
կ՝ րլլա
յ վ՚ոքբ
ժողով ո ւրգնե–
բուն
Համար ;
Այգ դանգբ
մ ա րտակռ
չ
մ ր չէ անպատճառ :
Կբ նշանակէ
նաեւ կոչ արթնութեան
եւ իմաս -
տութեան •
— Ի՞նչ ընել որ ոաքի աակ չերթանք :
Այս
Հոգր
ունէինք
եբէկ : վաղր
կրնանք
ու -
նենալ չտտ աւելի
աՀաւոբ անա1րւկա
լնե բով ;
Ո՚-րեմն
պիտի
բլլանք
արթուն եւ կո րովտ -
միտ, մեր ներքին
ուժերր եթէ ոչ բաղմա պատ -
կելու,
գոնէ անվթար
, առոգք
պաՀելու
Համ աբ :
Պ՚սբտգանեբր
կր պաՀանքեն
օրուան գէպքե
րր
գատել
սեփական
աչքերով։
Ոաց աչքերով, եւ
ո*
թէ վախ տրուաե
ակնոցներով,
որոնք գուռ
կբ
բանան
սնամէք
մարղանքներու
։
Պարտգանեբբ
կբ թելագրեն
ղգռւչանալ
ա յն
բոլոր
արարքներէն
որ կրնան
կաղմ ալուեել ղա–
գոլթներու
ինքնասլաչապանոլթեան
կորովր։ կամ
եղբայր
եղբօր գէմ Հանել : կամ թ իւր իմ ա ւլ ո
ւթիւն
ներ ստեղեել
մեր րնակաե
եբկիբներուն
մէք :
Մեր
Հոգերր
մեղի կր բաւեն:
Ա՛յս
ժ տաՀոգո
ւթեաժբ
տոգոբուաե
են
ժ եբ
չարքեբբ եւ ուղեկիցնեբբ է
Ատոր Հաժաբ ալ, կբ քանան
նոր նուաճուժ -
ներ կատա րե լ , եր իտա սա րգա
ցժ ան ճաժ բով ;
Նո
յն
մ տաՀող
ութենէն
չեն կրնար
խուսափի
լ
մ իքանկեալ կամ Հրո լո րտ իքեան»
Հ
ո
ս ան քնե բ ր ,
անկախ
կոչուին թէ չ է ՚ ր ՚ ք ՝•
Անոնք ալ, իրենց
կաբւլ ին, կրնան
կոուան
կամ
յենարան
Հանգիսանալ
ղանաղան
Հ անրօղ
ուտ
կաղմ ակե րպո ւթեանց
, Համ աձա
յն իրենց
րնկե
րա
յին եւ քաղաքական
դաւանանքին
:
Հբաչք
մբ պիտի
բլլտբ, եթէ նոյն
լեոնակոլ–
տակ
Հ
ո
ղե ր ո ւն եան րութե
ան
աակ ,
սթափէ
ին
նաեւ
անոնք որերեսուն
տարիէ ի
փեր
օբր իրի -
կուն
կ^րնեն , փոս մր եւ տապանա՛քար
մր փնտռե–
լոփ Գաչնակցութեան
Համաբ :
վաթսուն
տարուան
պատմութիւնբ
կ*ասլա -
ցուցանէ թէ տյգ կարղի
բոլոբ
գաւերն ու
խոլ -
ժանափաբութիւններբ
եառայաե
են միայն
թչնա–
մին խնդացնելու
:
401 ՀՈԳԻԷ՛Ս 228Ը ՍԱՀՄԱՆ1ւԵՐԷՈ;
ԴՈԻՐՍ ՀԱՆՈԻԵ8ԱՆ
Ֆրանսա
ապբոդ
օտար
Համ ա յնավարնե
բու
՛ւէմ
Հինգշաբթի
օբուրնէ
ասգին
ձեռք
առնոլաե
՛միքոցներր,
կ՝րսէ
ներքին
նախարարութեան
պաշ
տօնական մէկ զեկոյցը, կր ձգտին
մաքրել եր -
կիրը Հակաֆբանսա
կան
գռ բեռ ւնէ ութ
իւն
մ ը ու
նեցող
տարրերէն : կառավարութիւնը
ուզեց
վեր
քին աղգարտրութիւն
մբ րնել այս կարգի օտա -
րականներոլն
, Հասկցնելով թէ Ֆր՚"նսայի
մէք ի–
րենց ղտաե
վեՀանձն
ասպն^ականութիւնբ
թ ո յ լ
ԻՆԶՊԷԱ
ԿԸ
ՀԵՏԵՒԻՆ
ՄԵՐ
աՏԼԵՐՈՒՆ
չփ
տար
Հակաֆրանսական
գորեունէութեան
քԼ
Խժրագիր՝ Շ– ՄԻԱԱ՛ԲԵԱՆ
Օ Ր Ը
0
Ր
Ի
ն
Նոր տեսա
յ վերքերս
եանոլցուաե
՛լփՐՔԱ »
« Ւարիխտէ
կրմէնիլէբ վէ
էբմէնի
Մէսկէ՚՚Ւ
(Հայերը պալւլլքութեան մէջ եւ Հայկական Հար -
ցր» :
Տպուաե՝
Անղարա
,
1950)։
Հաստափոր
Հատոր
մը՝
78օ
ժ եեագիր
էքե րոփ :
Հեղինակը
էս ատ
Աւր աս : Ե թէ չեժ սխալիր ,
Թուրքիո
յ ԱպաՀոփութեան
Տ ե ս չո ւթե ան
ա յն
պա շտօնատա
րբ , որուն
Համ ար
կ՝ բսէ ին թէ տի -
րարար գիտէ
արեւմ տեան ել արեւելեան
Հայե -
րէնր
(1916):
ինչպէս
ուրիշ թրքական
, թբքամէտ կամ թրր–
քա շունչ
Հրաաա բա կո ւթ իւննե ր , ա յս գ իբքն ալ կր
Հետապնդէ
Հիմնական
նպատակ մբ,
յանցաւոր
Հռչակել
Հայերբ
, իրենց կրաե աղէտներուն
Հա -
մար։
Ակսելոփ յեզավախական
կոմիտէներէն
մին
չեւ
կաթոզիկո
սնե բն ու պաարիարքնեբր
,
ազգ՛
ել
օսմ անեան
երեսփո խաննե րբ :
Հազիւ
թզթատաե
, ուշադրութիւնս
գրաւեց
բացաւ։իկ
պարագայ
մբ ։
էսատ
Ո
՚-բաս
իբ վկայոլթիլկներն
ու փաստե
րը մեեագոյն
մասովքադաե
է Հայկական
աղբիլբ–
նեբէ։
Մատենագրութեան
ժէք, ինչպէս
իւրաքանչիւր
էքի տակ պիտի տեսնէք
րտզմաթիւ
անուններ
, ի–
րենց գիրքե բով
, թերթերով
եւ է քերով :
Այսպէս
, Հայոց
պատմութիւնբ
եւ Հայաստա
նի աշխարՀադրութիւնբ
ներկայացնելու
Համար
լայնօրէն
օղտոլաե է Մովսէս
քցոբենացիէն (Խո–
բենլի
Մ՚՚վսէս)
, Փաւստոս
Բիլզանգէն
, Ագաթա–
գեզոսէն
, Զենոր
Գլակէն
, եւ ուրիշ գասական
Հե
ղինակներէ :
Հայաստանի
սաՀմաննե
բն ալ
կ՝արձանագրէ
Համ աձա
յն անոնց
վկա
յութեան
, գետե բու , լեռ -
ներու,
լիճերու
եէն՛
Հայկական
անուննե րով : ^^^^
Երեք - չորս էքյատկացուցտե
է Հայ
թազյսք^^
ւոբներու
ցանկին:
քք՚ամ անակակից
դէպքերուն
Համ աբ ,
իբրեւ
ւսդբիւր եառայաե
են բազմաթիւ
Հեզինակնեբ
, ա–
կանալոր թէ աննչան
(^ինչպէս ելօտարներ) :
կարզացէք
Հետեւեալ
անուններր
եւ
պիտի
խոսաովանիք
թէ անոնք
աւելի
ուշազբութեամբ
Հետեւաե
են մեր ներքին
անցուգարձին
եւ .Հրա -
տարակո ւթեանց
, քանմ ենք
անոնց
յա յտնի եւ
գաղտնի
ձեռնարկներուն
՚
Հ - Վարդան Հացու֊նի, Գ • Խաժակ , Պատկան–
եան,
Րժ– Տաղալարեան, Քալանթար, 3– Շաճ -
բաց, Չաքմաքնեան (պատմագիր) , Րագբատ Խա–
լաթեան, Պէրպէբեան (Պատմ– Հայոց), Չամիչ–
եան, Վարդան վարդապետ, Սմբատ Րիւրատ ,
Զէյթունցի, Յովհ– Պապէսեան, Օբմանեան, 3–
Թէբզեան (Կիլիկիոյ ջարդր) , ճիհանկիպեան, Ա–
բով, Աբշակուհի Թէոդիկ , Քբիստափոր Միքայէլ–
եան. (Ամբոխային տրամաբանութիւն),
փրօֆ-
Թումայեան, Ս– Զաւարեան, Մինաս Չերազ, Ար
սէն Միքայէլեան, Մուշեզ եպիսկ–, Պապիկեան
(երեսվալսան) , Ատոմ (Յար– Շահրիկեան)– Վ–
՚հաւասարզեան, Մ– Վարանգեան (ամբոզջ էջեր),
Ա.Խատիսեան, Ռ– Խանազատ , Սապահէլիւլեան .
Լէօ, Արամայիս, Գ– Օտոնեան , Վ. Փափազեան ,Կ •
Րասմաջեան, Գ– Մեսրոպ, Ալիշան,
փրօֆ– Ա–
Խաչատրեան. Ակնունի, Չալխուշեան, եւն– ե ւ ն ՛ ։
Շուտով
կփմանաք
այլապէս
շաՀեկան
ման–
րամտսնոլթիւննեբ
:
ՎԱՀԷ
ի ՊԱՏԻՒ
ԿԻԼԻԿԻՈՏ
ԿԱԹՈՎԻԿՈԱԻՆ
Շաբաթ
կէսօրէ
վերք
Լէ՚֊թեսիայի
մեե սբա
Հին մէք Հ. Բ՛ Ը ՛Մ– Փաբիզի
վարչութիւնր
թէ–
յասեղան
մր սարքաե էրի պատիլ
Կիլիկիոյ
Հայ
րապետին : ՛Լյեբկա
յ էր Հրաւի րեա
լնե բու
բազմ
ու
թիւն
մր, մօտ Հաբիլր
Հոգի։
Բաբեգորեականի
վարչութեան
կոգմէ
խօսք
֊առին
եբեք
ներկայացուցիչներ
,
Գպրոցասէրի
կողմէ՝
տնօրէնր, Պ՛ Թ– Պօյաճեան
,
փառարանե–
լոփ Գարեգին
կաթողիկոսին
գիտական
եւ. դրական
փաստակբ
, ինչովս եւ Բա բեդո րեա կանի
բերաե
օժանդակութիւնր
կրթական
ղորեին
, ագգ. Հաս
տատու թիւններռւ
եւ Անթիլիասի
Գպրեփանքին
(տարեկան
երկու
Հազար
տոլար) ; Պ՛
Ջօպանեան
Հայ գրագէտներու
եւ ժտաւորականներու
յար -
գանքբ
ժատոյց
Հայրապետին
, յիչելոփ
անոր
մ շտ–
լեոլիլ
,
Արտաքսմ
ան
Հ րամ տնաղրեր
ստոր ագր ոլաե
են
404
օտարնեբու
դէմ։ Այս Հ բամ անագրե
բուն
288/՛
ղորեաղբուաե
են արդէն։
Արտաքսոլաե
են
177
Ապանիացիներ
,
5
Զեխեր,
11
խորՀրգային
քազա–
քացիներ,
չորս
ո
՛ո ւմ անաց ինե ր ,
59
ԼեՀեր,
13
իտալացիներ
, փեց Հունղ ա րաց իներ , չորս Ցոյ -
ներ,
երկու
Պուլկարներ եւ չորս
Հայրենաղոլրկ
-
ներ։
Գումար՝
288։
Արտաքսումի
ենթակայ
կբ
մնան գեռ
116
Հոգի,
զոբս կարելի չէ եղաե
գտնել։
Ասոնց
Համ ար ալ
Հ
րամ անագրե
րր իզօրու կբ
մնան \
Արտաքսոլաեներէն
113
Հոգի
ճամբուեցան
երկաթեա
յ փա րագո
յրէն
անգին : իտալիա
զրր -
կուեցան
12 ,
իսկ
150
Հոզի ալ կեգր ոնա ց ո ւե ց ան
Թուլոն։
Երկու
Հոգի
ոլզաե
են իսրայէլ
երթալ։
Բոլռր
գո բեռ ղ ութիւննեբր
գլուխ
Հանուեցան
առանց
որեւէ
միքտդէպի
Հ
Ներքին
նախարարութեան
զեկո յցբ
կ*աւել -
9^է
1
թէ էբենց
ամրոզք
արժէքբ կբ
կորսնցնեն
կարգ ժբ թերթերու
այն զրաեներր,
որոնց Համա—
ձայն, գէկտտաորական
վարչաձեւ
մր միայն
կրր—
նայ
արզ իւնաւո րապէս
կռուիլ
Հինգեբորգ
ղուն —
գէն դէմ : Վերքին
օրերու
գորեողութիւններր
ցո յց տուին
, որ ժո ղո փբ զա
սլե տ ո ւթ ի ւ^ն ալ կրնա ք
էնքղէնքր
պաչտպանել
ազգու կեբպոփ :
^
«Օռոռ»
(աքակոզմեան)
կբ ղ րէ թէ չտ -
բաթ օր ձեռնարկուեցաւ
խմրոփէն
արտաքսելու
150
Ա պան
ի ա ց ինե ր ռրոնք
ձե բբակա լուաե
է ի^՛
Հինգչարթի
օր : Բոլորն ալ շոգենաւ
գրուելոփ
,
ղրկուեցան
Հիւս՛ Ափրէկէ ՚
Նո
յն
ազրիւրին
Հտմ աձա
յն ,
փախստական
զօր ՚ Լէս թրր է Հ րամանին
փրա
յ
20—30
ւսրձակա–
ղէններէ
կազմ ուտե
խումբեր
աեզւսւո րուե ր
է էն
Թուլուզի եւ Պէբէնեան
լեռներու
շբքանին
մ^ք։ Ա–
սոնց պաշտօնն էբ Հսկել
ֆբանքեւսպանիականսաՀ–
մանին
փրայ,
ընգՀարումի
մր պարաղային
եւ ա—
սլաՀոփել
Համ ա յնափ ա ր կուսակցութեան
տիբա -
սլեաութիւնբ
այգ շբքանին
ժէք։
Հաժ ա յնավար
կու ս ա կց ո ւթի
ւ7ւ ր ել Աշխա–
տանքի Գա նա կցո ւթի
ւնր կր չարու^ւակեն
բ՛՛զ
ոքի
ցո քցեր կազժ ակերպել ; Հրատա րակոլաե
տեղե -
կութեանց
Համաձայն
, այս ցոյցերր մեե
յաքողու
թիւն
չեն զաներ
։ Նիսի , Լիոնի եւ ուրիչ
քադաք–
ներոլ
մէք երթեւեկի
ել աչփսատանքի
կարճ դա -
գա րնե ր տեղի
ունեցան ւ
՝^Հ ԼեՀական
կառտվտբութիւնր
բողոքեց Լե–
(Լուրերու շարունակութիւնր կարդաւ Գ– էօ՝
կութա
յին ա չխատտնքբ : Արտաւազգ
արք ՚ եւս
յաբղանք
յա յտնե լոփ
չե չտեց
օժանգակութեան
պէտքբ : Տա յտազիրր կր պարունակէ
ր նաեւ գե -
ղաբուեստական
րաժին
ժր,
նուաղ ել աբտասա–
նութիւն ։
Աժէնէն
փերք խօսք առաւ
Հայրապետր
ին.ք ,
եռանդով ելյաճախ
յուզում
ոփ , կո չ ուղղեց ժո
դովուրդին
առաաաձեոնութեան
, ո րպէսզի կա -
րենա
յ ի կենզանռւթեան
լրացնել ոչ միայն
կիսա–
ւարտ գրական
գոբեերր
, մ ասնաւորապէս
ձեռա -
գի րնե բու ել
յի շա տակա րաննեբու
Հաւաքաեռն
(6000
էք, Ա՛ Հատորր Հրատարակուաե,
1200
էք) ,
ոբ պիտի գաոնայ
մեր պատմութեան
ամէն՛էն
Հիմ—
նական
աղրիւբներէն
ժէկր , այլեւ
Բաբգէն
կաթո–
զիկոսի կ . Պոլսոյ
ձեռագիրներոլ
ցուցակադրու
-
թիւնր։ Այս առթիւ
բսաւ թէ Հազար
թանկաղին
ձեռագիրնեբ
կորսուաե
են
1915/՛
տեզաՀանոլթեան
ատեն : ^Լուսաւո
ր չի կանթեղը
Արա բատ
ի զագա–
թում
անմ ար է , ինչպէս
ինքր , մ եր ժողովուրգը
:
Ես Հաւատք
ունիժ նրա ապաղա
յի մասին : Ունիմ
եւ սէր, եռանգ, աշխատանքի
կամք, երազ իր, պի
տի օգնէք
ինձ , խօսքր
ձերն է : քօնգբում
եմ , եղէք
միաբան,
ոչինչ բանե րով
իրար
մի ուտէք,
մի լի–
նիք
մ ո լեռանգ»
:
^
Այսօր,
եբեքշարթի
, ժամր
օին
Փարիզի
՛Վայոց
եկեղեցւոյ
թիւ
1
սրաՀին մէք ,
Գարեգին
կա թո
զի կո ս ի Հովանա
լոր ութեամբ
կր
րացուի
Հայկական
թանգարանի
բաժին
մր, ի
ներկայու
թեան
Հրաւիրեալներոււ
թանգարանր
բաց է վա
զբ,
չորեքշաբթի
օր ժոզովուրգին
Համար :
X
Պ– Հայկ
Ազաբէկեան
կիլիկեան
շրքանէն
երեք
Հայկ՛
գբամներ
նուիրեց
կաթողիկոսին
ԼԼե–
ւոն Ա՛էն,
Հեթումէն
ուԶապէլէն) :
Fonds A.R.A.M
