Հ
ժ Ա Ռ
ԱՋ »
1լէաով կր կազմէ
250,
իսկ
1950/*՛ 450
աոկոս
։
Այգ
^ ՞ յ * ՛
մամանավալրիսնին
Համ
աւզաաասխան
կեր՚զով
աճած է նաեւ գործարանի
Համախառն
արտագրութեան
ծալյռլր,
1941/5՛
Համեմաաու
-
թեամր
1945/5՛
կազմած է
275,
իսկ
1950/5՛
մօտ
415
տոկոս
։
Արտագրութեան
անրնզՀաա
վերելքի Հետ
միասին
զործարանին
մէք կր կոփուին
րանոլոր -
ներու ճարտարապետ
- մ ասնազիաականօ
րէն ա չ–
խաաոզկ,երոլ
կազմր։
Բերիայի
շբչանի
կ անանչսէ—
ւ^տ
այզիներոլ
մէք կր բարձրանան
հայրենա ~
գարձ
քազաքացիներոլ
րնակարաններր
իրենւյ
սչարտէզներոփ
ել այգինեբոփ։
Գործարանին
մէք
Հայրենագաբձներր
օրէ օբ կր
կատարելագործեն
իրենգ ատագրական
մասնագիտական
Հմտու -
թիւնբ :
Գործարանր
տարուէ
աարի
կ^րնգլայնէ իր
արտագրական
կարոզութեան
սաՀմտննեբր։
Աբ -
գէն
կ՝աւարտին
մետաքսի
գործարանի
նոր բա ֊
մանմունքնեբոլ
կառուցում
ր որ ւգիաի
գառնայ
Հանրապետռլթեան
Հիւսուածեգէնի
արգիւնաբե -
բո ւթեան
մեծագո
յն ձեոնարկներէն
մէկր : Իր
բազմատեսակ
ու բարձրորակ
արտագրանքր
կու֊
տայ ոչ միայն Աոփետական
Հայաստանի
, այլ եղ–
բա յբական
Հանրապետո
ւթեանց
րնակչութես՚ն
եւս :
Ա. ԹԱԻՐԵԱՆ
ՀՈԼԱՆՏԱՅհՆ
ՆԱՄԱԿ
ուսու–
Ամսթհբ տ ամէն կը գրեն մ ե գ ի —
Պելմ քայ
կա
թոլիկ
Հայերու
Հոգեւոր
Հոփիւ
Նալպանտեան
փրգ՛ քազաքս
այցելելոփ
Հայկական
ծէսոփ ու
զզեստալո
րում ոփ պատարագ
մատոյց
եւ
քարոզեց
աեզական
եկեզե ցիներէն
մէկուն
մ է ք ։
Իր քարո
֊֊
գոփ պարզած է Հայ մոզոփուրգին
քրիստոնէական
աոաքինո
ւթիւննեբր
եւ անոր գարաւոր
մաբաիրո–
սութիւնբ,
որսլէս
ամէնէն
Հին քրիսաոնեայ
մո -
ւլո փյւ ւբգնե
րէն
մէկր իսլամական
ծոփույւ
մէք :
Նալպանտեան
փրգ ՛մ ասնակցած է «Հռոմ
էա
կան խաղազութեան»
Համ ամոզոփին
որու
Համ
ար
Ամսթէրտամ
Հաւաքուած
են ամէն
ազգի
Հազար
եակ
մր
մ տաւորականներ
, ուր եւս ներկա
յացուց
մեր
մոզոփուրգին
գարալհր
մչակոյթր
եւ
Մերձա
ւոր
Արեւելքի
մէք,
ոբպէս
եւրոպական
քազաքա–
կրթութեան
ախոյեանր։
ՉնորՀակալութեամբ
յ ի
չած է Յէրո՚նսայի,
Պելմիոյ եւ Հոլանտայի
սիրա
լիր
Հիւբրնկալոլթիլնր
թուբքիոյ
զոլլու,մէն մա
զապուրծ ագաաած
իր Հա յ րենա կիցնե րո ւ^ւ , որոնք
այմմ
արգէն բարգաւաճ
գագութնեբ
կր ներ -
կայացնեն այգ երկիրներուն
մէք :
իչխան
ՊէրնՀտբտի
ե լ
քագաքապետին
կողմ^
ի պատիւ
Համամուլոփին
պատղամ
ալո
րներուն ար
քայական
թանգարանին
մէք
տրուած
րնգունե
լու
թեան
պաՀուն ալ փարղասլետր
Պելմիոյ
եւ
Հո լան
տա յի Հա յ գագութներուն
մ եծա րանքր
յա
յտնելէ
փ^ր1–< Ի
մէք
այլոց րսած է
֊ «25
աարիէ ի վեր
Մասթրիկ
կուգամ
Տէ. ՏշՈ՚31տ/
Հանգէսին
ւր
եղած
է
Հոլանաայի
մեծ
Օրէնսգէտը
եւ որ րստ
Պրիւք–
սէլի արքայական
գրատունէն
գանուած
էիկայոլ -
թիւններու,
եկած
է
Հայաստանէն
եւ
ծագումով
Հայ
է »։
Գաղոււ^ք^ գաղոէթ
ՀԱԼԷ՛ՊԻ ԵԽԱԿԱՆ
ՎԱՐԺԱՐԱՆՆԵՐՈՒ
ցիչներոլ
Հատոլցման
Համար
բանաձեւ
մը մ
չա -
կած է Րերիոյ
թեմի
Ուսումն
. իյորՀուրղբ եւ են
թարկած
Բազաք • մողովի եւ ազգ.
գաւառական
մոզովփ
վաւերացմ
ան
տ
Պետական
օրէնքով
Հատուցումներու
թուա -
կանի
սկիզբ նախատեսուած
է
1936/»։
Ազզ՛ ծխա
կան վարմարաններն
եւ
ճեմարանր,
Հայկագնեան
,
Ա աՀակետն
, Մ եսրոպեան
, Կիւլպէնկեան
եւ
Ա -
րամ եան ; Հատուցում
կր ստանան ա յս վարմա -
բաննեբուն
ուսուցիչ - ո ւսո
լց չո
լՀ
ինե
ր ր :
Անոնք
որ լնղ Հաաում
ունե ցած
են , Հատուցումները
կը
ստանան
վերսկսած
թուականէ
ն : Պա
յմ ան է որ
վարմարանները
իւրացուցած
րլ/ան
Ուսումն
•
Խ ո րՀոլրղի
Հաաուց ո ւմնե բու
ամ սա կանի
գբու -
թիւնր
, աղգ • իչքսանութեան
սնտուկին
փո խանցե–
լով գ ում ա րները :
19ւ>0 - 51
աա րե չր քանէն սկսեալ ագգ . ծխա -
կան վարմաբաններոլ
Հոգա բա րձո
լ թ
իւննե բ ր "՚ -
չակերտ
գլուքս մէկ սուրիական
ոսկիի
Հաչուով
պարտաւոր
են իրենց աչակե րաութեան
թիլին չափ
"ուբիական
ոսկի
յանձնել
ազգ.
իչքսանութեան
,
տւ1
էն տարի , անկախ տաբեկան
Հատուցումներէն
,
այս մէկ ոսկիի
գոլմարնեբր
պիտի
գանձուին ծր–
նուքերէն
տբձանաղրութեանց
րնթացքին
, երկ -
լաբգ, սլէտք է տարեկան
մէկ մարզաՀանզէս
կազ
մակերպուի
եւ Հասո յթր
յանձնուի
Ուսումնական
քսորՀոլրգի •
1950 - 51^^5՛
սկսեալ,
բացի
«թեկնածու
ու-
ոուցիչ ֊ ուսուցչուՀիներէն»
րոլոբ
ուսուցիչ -
ո
ւս
ո ւց չուՀ իներ ր սլիտի օգտուին այս կաբգա -
զրոլթենէն։
Անոնք կբ սաոբազբեն
ինր
ամսուան
Համար
ի զօրու պայմանագիր
մր
որ ամէն աաբե–
չրքանի
վախճանին կր քնքուի եւ ամէն
տարեչբր–
քանի
սկիզբր կր վեբանոբոգոլի
: Երրորգ տարե -
չրքանին՝
«թեկնածու»
ո
ւսո
լց ի չ կամ
ոէ
ս ո ւց չո ւ–
Հի Հատուցումի
իրաւունք կբ ստանան
եւ
տնոնէլ
պայմ անագ րութիւնը ի զօրու կ^րԱայ
12
ամսուան
Համար։
Այցելու
ուսուցիԱերր
Հատոլցման
իրա
ւունք
չունեն։
Ազգ.
իչխանութիւնբ
որեւէ պա -
տ ա ս իս ան ա տ ո
ւո
ւթ ի
ւն
չի ստանձներ
ո րեւէ
մ իու -
թենական կամ անՀատական
գպրոցներու
ուսու–՛–
ց
իքերու
Համար :
Մ ինչեւ յառաքիկա
յ
տարի կանոնագի
ր
ր
պիտի
յ զ ո ւ ի Հալա բա րձո ւթեանց
, գո բծաղրուելու
Հա -
մ ար :
ՈՎՐԱՏԵԱԼՏկՐ
ԵՒ ՏԻԿԻՆ
ԼԵՒՈՆ
ԱՃԷՄ ֊
ԵԱՆՆԵՐՈՒ
(զոՀ Ամերիկայի
մէք
Օգանաւային
արկածի)
յիչատակին
ՀոգեՀանգիստ
կատարուած
է Նիւ Եորքի Ա • Գրիգոր
Լուսաւորիչ
Մ այր
եկե
ղեցիին
մէք։
ՀոգեՀանգստեան
արարոզութիւնր
կատարած է Արսէն
քՀնյ .Աիմէոնեանց : Մարօ Ա՛
ճէմեանի ել տէր
եւ
տիկին
ԱնաՀիտ
Աճէմեան Ա–
ւազ եանի փափաքին
Համ աձա
յն
նուիրաաոլու
-
թիւններ
եզած են Հայ Օգն՛
Միութեան
,
որուն
անխոնք աչիաատկիցն
եղած
է Րմ . Լեւոն
Աճէմ -
եան :
աՕՆԵՐ
ԳԱՒԱՌԼՆ
ԱԵԽԱՏԱՒՈՐԱԿԱՆ
ԿԸ ԽՆԳՐՈՒԻ
ԳՐԵԼ
ՄԷԿ ԷՋԻ ՎՐԱՅ, ՄԵ -
ԼԱՆՈՎ։
ԿՏՈՐՆԵՐՈՒ
ՋԲԱԺՆԵԼ
ՋԵՌԱԳԻՐԸ
ւ
«ՅԱՌԱՋԷԻ
ԹԵՐԹՕՆԸ
ԵՐԿՐՈՐԳ
ՄԱՄ
Ե–
Եւ գոլ կանե՛՛ս
տյղ րանր :
Նազլուն
սաստիկ
ծիծաղեց : Որքան
միամիտ
էբ
այգ պառաւր
յ
Ես իսօսք տուել
եմ եւ փագր
երեկոյեան
մենք կր գնասռ
. . ,
Խօսիր
մ իա յն քո մ ասին :
Գոլ
չես ուզում
, ես այղ ոկզբից նկատե -
ցի.
Բտյց գու գիտե՞ս
ոբեբկնքի տտկ
իմ
մայրր
մի
ուրիշ
յոյս
չունի ...
Գիտեմ
, խեզճ
Նազլու
... Բա յց
Մ
ելիքի
*"Դ1ՒԿԸ
մեղք է .
֊
Մե՛՛ ղք ••• ՕՀ , սիրտս սլաաուում է, այգ
պէս
մի խօսիր ...
Տեսնո՛՛՛ւմ ես այս ճրագր,
այս օքախբ . . .Աե
ամբոգք
աուն կայայստեզ.
Հիւանգներր,
խեղճեբ
,
Հտ յ քրիս տոնեանե
րինմ ան կր մ եոնեն , փառք Աս
տուծոյ : Այս րոլորբ
Գայիանէի
արածն է։
Հիմա ես կբ պատմեմ
իմ արածր :
Բանն
III
յնպէս
էր , որ բաքստաւո
բնե բ ր սլիտի լաց լփ -
նէին, որես ուրախանայի
: Ես չուզեցի ոբ այգպէս
լինի եւ գնացի
Մ անասի
մ օտ : Գիտե՛՞ ս , մի
տուն
լի Հրացաններոփ
եւ սբերոփ
Երկ՛
(166)
"Ր այգ լաւ բանեբր
փերցնեն եւ գնան
իմ մօրն ա–
զատելու։
Բայց
ամէնքն
ինձ ծաղբեցին
,էլի
իսենթ
էէին
Համարում
• • •
՚ .
— Աստուծու
բանն է ...
Աուտ է, սուտ, գա մարգկանց
բանն է ՚,
Մանասր
լսել է, որ Մ ելիքի ագքիկր
գնում է
Թուր
քին եւ էգուց
միւս
օբր կր գայ՛ կը փաքսցնէ
նր–
րան . . • Բաքստաւո
ր ր Հարիւր ու մի
Հաւատաբիմ
մարգ
ունի."
Նբան
կ՝ աղատեն
: Րայց
իմ
մայրր..
միայն
ՆաղլՈւն
Արտասունքնե
րից
գողացող
ձա յնոփ նա ոկը–
սեց պատմել թէ ինչպէս տեսաւ
իր մօբր,
նկարա–
՚ւլ՚եց
ղերիների
գրութիւնը։
Այգ բոլոր
զմբախտ–
ներին
կարելի է ազատել. Հարկաւոր է միայն, որ
Նաղլուն ու Փերքն
՚Լազր
երեկոյեան
գնան
Մելիքի
տան
մ օա :
Նբա
խօսքր
յանկարծ
րնգՀատեց
մի
կատազի
Հեկեկանք, որ լսուեց անակի
անկիւնում
: կուրա
ցած
պառաւն էր, ձեոքեբր
ման էր ածում
*>գի
մէք,
կարծես
ուզում էբ չօչափել
իսօսոգներին :
Լաց էր լինում
, եւ մի չարք խօսքեր
խեզգոլմ
էին
նրան
Նաչխունր.
. . իմ Նաչխոլնր.
. . Նա էլ կ՝ա–
զատուի
. . . Աստուծու
սէրին ...
Փերին
իսկոյն վեր կացաւ, գնաց 7ւրա մօտ ,
ձեռքր
քսեց նրա ձեոքերին
, մի քանի իսօսք ասաց :
ԵԼ
խեգճր
եբեխայի պէս իսկոյն
Հանզարտուեց
,
սկսեց
Հեկեկալ
մեզմ , չտտ
մեզմ
ձա լնուի : Նազ -
լուն բաւական
չՀամարեց
Փերիի
մխիթարանքր,
ինքն
է լ Հաստատ
յո յոեր տուեց : Ւն քր ,ա յո , կ՝ա–
նէ , ինքբ կ՝ազատէ
ամէնքին
. . .
՛չեցի,
Տեսնո՛՞ւմ ես, Հաբցբեց նա իսեզգաած
ձայ–
ՍԷՆ
ՍԱԹՈՒՌՆԷՆ
ԼՎօքլիւզ)
, 2 Աեպտ,
«Յաոաք»
.-— Այս գիլգաքագաքին
մկք եգած
միակ
թուզթի
փոքր գործտրանր
ուրաեղ կ աչքսա -
տէին
բոլոր
Հայ րանուորներր
աՀա
մէկուկէս
ամիսէ ի փեբ փակուած է :
Յուլիս
14/5՛
վճարովի
արձակուրդ
տրուե
լու
ատեն
անօ րէն
ր «բացի»
մր խնղիր
յարուցանե
լով
Հաղորդած
կր թէ՝ արձակուրգէն
ետքր
Հաւանա–
րար
չկրնանք
վերաբանալ
զործարանր
այս պայ
մաններուն
տակ։ Աւ իսկապէս ալ մինչեւ
այսօր
փակ կր մնայ։
կ՝րսեն թէ փերաբացուելու
ալ
յոյս
չկա յ առ այմմ :
Հ,ա ստա տութ եան
եօ թանաս
ունր
Հինգ աչխա -
տաւոլներէն
22ր Հայեր
է քն
(6
րանուորուՀի)
,
որոնցմէ
միայն
մէկր փեբակացու
ըԱաւով
աչիսա–
տանքին
վ բայ
պաՀուած է առ այմմ ու մէկ Հատ
ալ
Հ իմ ակուՀ իմա տեւական
գո րծ
մ ր ճարած է
Մնացեալնեբր
երրեմն գաչտա
յքն աշիւատան.ք–
ներոլ
կ՝երթան
, սակայն,
քանի
մր օբէն
ատիկա
՚"1
ԿԸ
վեբքանայ։
Գրեթէ
բոլորն ալ
րնտանիքի
տէր ենու
մէկէն
մինչեւ վեց
գաւակներու
Հայր։
Առքեւր
ձմեռ
ըլլալով
մեբ
աչխատաւորներր
չոլարուն
վիճակի
մր մտանուած
են :
Թղթա կ ից
ՌՈՒՄԱՆԻՈՅ
ՌՈՒՍԱՑՈՒՄԸ
Մ • ՆաՀանգներու
արտաքին
նաիսաբարու -
թեան
Հրատարակած
աեղեկութեանց
Համ աձա
յն ,
Ռում անիան
մ էկն է ա յն երկու արբանեակ
երկիր
ներէն , որոնք
ամ բո ղքո վին
բոլչեւիկացած
են ;
Ե րկրո րգը
Պուլկտրիան
է :
Ռ՛ում անքա յ զինուորական
ումերր
տոնուաւլե
կրկինն ենա յն
թիլին
ո բ տ րտօնուած
է Հա չտու
թեան
գտ Ատ գրով : Արաօնո ւած ումերն
էին առ
առտւելն
120-000
ցամաքային
զինուոր
,
5000
Հա–
կօդային , Հինգ
Հազար
ծովայքն
, ութր
Հագար
օգանաւա
յին եւ
150
օդանաւ ւ
Այս
Համեմաաութիւնբ
կբկնապատկելէ
ւլատ,
Ռումանիա
ունի չարք մր Հրասայլեր
, իսկ Ռուսե
րոլ
զեկավարութեամբ կր պաՀԷ
ստուարաթիւ
քտզաքապաՀ
զօրք
մ ր ոբ կր կոչուի
ոսաիկանու -
թիւն : Մ իեւնո
յն ատեն
Ռուսերբ
իրենք կր սլաՀեն
աոնուազն
երկու
ղօրաբամին
Ռում անիոյ
մ էք :
Մ ք՛չա
նո յն ազբիւբներուն
Համ աձա
յՆ , որով
Հետեւ
Ռում անիո
յ ցամ աքա
յին եւ օդանաւա
յքն
զինուոբները
լալ կ՚ուտեն, լաւկր Հագուին եւ ա—
ւելի բարձր
ռոճիկ կր սաանան
, իրենց
բարոյական
կորովր
լնդՀանբասլէս
բարձբ է,
տոգոբոլտծ
տեսակ
մ ր
Հ պարաո ւթեամբ :
Արտաքին
նաիսաբտբր.
Տիկին Անա
Փաուքըր
որ ուգած
տտենր
կրնայ
ուզգակի
Հեռաձայնով
քսօսի լ կրեմլինի
Հեա , ամ էնէն
զօրաւոր
անձնա -
ւոլաւթիւնն
է երկրին
մ էք : Մ ոսկուան ալ
անոր
Հետ կը խօսի
ուղած
տտենր,
մ ասնաւո
ր Հեռա -
ձայնով
յ
^
իրազեկներ
կը Հաւաստեն թէ առ այմմ
վաիս
չկտյ
ոը որեւէ
անմ իք ական
ձեռնարկ
կատարուի
մաբեչտլ
Թիթոյի
ղէմ ։
Երկու
գլխաւոր
ազգակներ
նպաստած
են բո
լորովին
սով եաացնե
լու
Ռում անիան
է
Մ էկր ա յն է
որ Ռում անիո
յ
16
մ իլիոն
բնակի
չնե
րէն\^
մ
իլք՚ոնր
կբ պատկանին
ռուս
0
րթոաոքս
Եկեզեցւոյ
: Մ ոս—
կուան
մասնաւո բապկս
յաքոզած է սոզոսկիլ
եւ
քանգ ել
0
բ թոտոքս
Եկեղեց
իին աղգե ցութ իւնր :
Երկրորդ
աղզակր
ռումանացի
մոզովուբգին
ճկուն
բնաւո
բութիւ1ւն
է։ իրենց մէկ առածր
կ՛*ր—
սէ • « Եզէզր կր դիմ անա
յ վա թորիկին
,
բայց
Հաստաբուն
կտւԱին
արմատախիլ
կր
տապալի»։
Հրատարակուած
տեգեկազ
իբբ կ^եզր ակա ցնէ
թէ Հին սերունզին
բռնի
Հեռացումոփ
եւ նոբ սե -
րոլնղ ին տրուած
բո լչեւիկեան
դաս տիա րակո
լ -
թեամբ
Ռումանիան
աւելի
պիտի
ռուսանայ
յա -
ոաքիկտյ
Հինգ - աասր տարինեբու
րնթացքին :
նոփ , երբ Փերին
փերագարձալ
իր տեղր :
Նրան Հանգստացնելր
Հեչա է , փաոք Աս
տուծու
. . .
Բայց
ե՛՞ս... ի՞նչ պիաի անես ինձ
Համար։
- Լաց կր լինեմ..
. Յիչո՞ւմ ես ...
Նա մօտեցաւ
ազքկան,
բոնեց նրա ձեռքր եւ
թա խանձում
է ր :
Կը գան կանաԱւեբր,
ձմեռն
անփերք չէ ,
ասում էր նա։ Գետր
Հիմա է սառել,
այն մա -
մ անակ կր փ^չա
յ
ձո րոլմ . սա բե ր բա յմմ
են սպի-
աակ
, այն մամ անակ կր մ թնեն
. • • Լաւ
խօսքեր
էլասեմ
քեզ Համար
եւ դու լաց կբ լքնես . . .Ես քա–
բերն էլկր լացացնեմ
. . . Աիչո՚^ւմ ես :
ԼԷՕ
Fonds A.R.A.M