ւտ Րէ^աւտւ^ Չսօոօւատւ ձւ^^աւը^Վ ա
ը ա օ բ ւ
•ԲՈՐԷԱ8Ի
ՊԱՏԵՐԱԶՍ՚Ը
Ք՝ՕՈճ6 6Ո 1926
0.
8. 376.ՁՏ
26ւււյ ՏԱՐԻ ֊ – 26^ ձաւ€« Ւ1օ. 6246֊՚Նււր շրջան թիւ. 1657
Օւ«էէ6Աք–1>քօբո6է8Մ6 : Տ€Ո. ՈւՏ Տ^ւաք
17. 1^Ա6 ՕՅաշտաշ ֊ , Բ ; \ ա Տ (13)
Վեցամո– 800 ֆր • , Տար– 1600, արտ. 2500 ֆր–
ք^^ՕՏ. 15-70
Գին 7 ֆբ– €.Շ.Բ.ԲՅա 1678-63
Տ5ա^5 Տշբէշահէշ 1950 Երեքշա^ւԴ 5 ՍԵՊՏԵՄ ՐԵՐ
ՄԵՐ ԽՕՍ֊ք^Ը
ծյՐէք
ԱՏԱՉՐ
ՏասՆԼւմէ1լ
ւոսւրի անցսււ. "՛յն օրէն է ՛էեր, երբ
^է^Լէրէ
բ՚՚՚նա1լներբ
ւչ իշերաՆւյ
յարձսւէեցան
Լե–֊
ՀասսւաՆԷ
փբ՚՚ւ
յ , յանկարծակիի
բե րե լուէ ա յս նո–
բագաս։
սլե աութեան
վա ր ի ^ ե ր ր :
1939/
Օգոսաոսին
Անգլիոյ
եւ.
Ֆրանսայի
նեբկա յագոլցի^եոբ
Ա ոսկուա
յի մէք բանակգու
-
թիւններ կր վարէին
իյոբՀբգային
քք իութեան հետ
աւելի եւս ամ ր ա սլնգե լո
լ
Համ ար
իրենց
գինակ -
ցութիւնր
այս վերքինին Հեա եւ սանձ մբ
գնելու
Հիթլէրի
աիորմակներուն
:
՚
Այգ օրերուն
աշխարՀի
խագագութեան
սպաո.–
նացոգն էր \,ացի Գե րմ անիան
, որ իրտրոլ
ետեւէ
կո՛–լ կուաար
Հա րեւան
՚իոքբ
պե տո
լթ
իւննե բ ր , Ա–
ւսաբիա
,
Զեխոսլովաքիա
կարգր եկած էբ ԼեՀասաանի։
Տանցիկի
խրն–
գիրր Հրաաապ
փուլի
մէք
մ աած էր ւ
Գիւրին չէր սակա
յն կ//ել ԼեՀ աստանբ
ա -
ոանց ապաՀ
ո փե լո լ թիկունքր՝
Արեւելքէն
:
Ֆրանսա եւ Անգլիա
երաչխալո
րած
է ին Լե -
Հաս տանի
Հ ալ՛ս յին ամ բոգքութիւնր
մ ասնալո
ր
գաչնագի
րնե րոփ ել խոսաացած
օգնութեան
Հաս
նիլ՝ երբ յարձակում
կրէ ո րեւէ
կողմ է :
Ա ոսկուա
յի գիւանագ
է աներր երբ մէկ կողմ է
ի լուր աչփսարՀի կր բանակցէ
ին Անգլիո
յ եւՖր–
րանսայի
Հեա, միւս
կողմէ
գաղտնի
Համաձայ
—
*
նութիւն կբ կնքէին
Հիթլէրի
Հետ՝
ԼեՀաստանր
իրենց
միքեւ
բաժնելու
Համար :
Ու– երբ Օգոսաոս
23/5»
Գերմ անիո
յ
արտաքին
նախտրար
քիիսլրնթրոփւ իր չքախու^բոփ
կր Հաս—
նէր
Մ ոսկուա՝ Ա ոլոթոփի Հեա կնքելո
ւ
Համար
ծանօթ
գաչինքր
սարսափր պատեց
խագաղտ
—
սէր
մարղկութիւնր
տ
Հիթլէբ ել Աթալին՝
ձեոք
ձեոքի տուած
էին,
նո ր
ւիո թո
ր իկ
մ ր պա լթե
ցնե
լու
Համ ար
աչխարՀի
ղլխուն :
ԼեՀաստան
չկրցաւ
երկաբ
գիմանալ
։ ք՛ր գաչ
նակիցնեբր
նոյնպէս
յանկարծակիի
եկած եւ ան -
պատրասա
ժամ տնակ
չունեցան
օգնութեան
Հասնելու : Գերմ ան բտնակնեբր
18
օրէն
Հասան
Վաբչաւա : ԼեՀաստան
գէնքերր
փ՛որ
կր գնէր՝
եբր
արեւելեան
կողմ էն խո րՀրղա
յին
րանակներր
առաք չարմե
լոփ
գրաւեցին
իրենց
րամին
ինկած
մասր, րստ Հիթլէբ - Աթալին
գաղանի
Համաձայ
նութեան :
Անացեալր
ծանօթ է :
Այգ
օրէն ի փեր ԼեՀաստան չէ փերագտած
իր
անկախութիւնր։
Գերմանական
լուծէն
ագաաոլելէ
վերք,, րոլորոփին
ինկած է սոփեատկան
մականին
Խակ :
Հագիւ պա յթած էր պատերաղմ
ր, երբ տչ -
խարՀի
բոլոր
Համայնավարներր
ղիբք
ճչղեցին
ի
նպաստՀիթլէրի
րնգգէմ
իրենց
իոկ
սեփական
Հա յրենիքին : Անոնք գարձան
կարեւոբ
տարրե րր
Հինղերորղ
զօրասիւնին
, որուն
չնորՀիլ
գերման
բանա կները
գիւրութե
ամ բ գրաւեցին
Պե լճի քան
,
Հոլանաան ու Ֆրանսան :
Համա յնափարնե
րր
իբենց
գե րմ անաս ի բոլթե -
նէն
Հրաժարեցան
այն օրր միայն, երբ
1944
Տունիս
22ին
ՀԻ^լէր
Իր ղէնքերր
ուգզեց
հոր–
Հրղա
յին Ա իութեան
գէմ :
Աեպտեմբերեան
այս օրերուն լաւ է թարմա
—
ցնել
քի չ մ ր
յի չոգո լթիւննե
բ ր ել պարզե
լ
ճչմ
աբ–
տութիւններ
, որոնք,
աւա՜ղ,
չատոնց
մոռցուած
կամ խեգա
թ իւրուած են :
Այսօր գարձեալ
փաանգուած
է աչխարՀի
խա
ղաղութիւնր
:
Մ արգկութիւնր
կրկին է^ապբի նոր պատերազ–
մի մր մզձալանքին
տակ :
Երէկ
ՀԻԷմլէրն էր
1
որ կր սպաոնար
պայթե
ցնել փոթոբիկր
, իբ աՀա րկու եւ սպառազէն
բա
նակնե բով :
Մ իլիոնաւոր
մարղիկ
ամբոզք
Հինգ
տարի
կռուեցան
ու զոՀուեցան
ի վերքո
յ տապա
լե
լու
Համ աբ
Հ ի I է րն ու իբ անպաբտե
լի
կարծուած
զինուորական
մ եքենան :
Այսօբ
,
նոր սպառնալիքին
աոքեւ
,
ազատա -
տենչ ու խազազասէր
մոգովուրգներր
, կեգբոնա -
կան Ե՚֊րոպտ
յէն
մինչեւ
Ամ երիկանեբր
աՀազանգբ
Հնչեցուցած
են ու գիչեբ
քյոբեկ
ծրագիրներ
կ՜՛ո–
րոճան
ինքնապա չտպանութեան
Հ ամ ար :
Անոնք չեն ուզեր
«ագատազբուիլ»
,
ինչպէս
Հազատազ֊բոէ ած» են ԼեՀաստանր
,
քիում անիան
,
Պուլկարիան
, Ջեխոսլավաքիան
, Պալթեան
երկիր–
Օ Ր Ը 0 Ր Ի ն
Ո՛ՐՆ ԱԼ ՈՐ ԸԼԼԱՅ • • -
«Հանբապեաականնե
ր ր» բան մ ր կը
փնտռէին
«գեմ ոկրատնեբուն»
օձիքէն
բռնելու
Համ ար :
Այս
երկու ծանօթ
կուսակցոլթիլննեբոլ
անու
նր
ձեզի անմիքապէս
Մ - ՆաՀանգներու
մասին
Ի՚ոբՀիլ
պիաի
աայ։
Աանաւանգ
որ
լնտբական
պայքարը մօա է :
ք՝այց , Հեռու
ինձմէ Նոր ԱչխարՀ
ի Հզօրնե -
բուն
զոբծին
խառնուելու
յալակնոլթիւնբ
:
Պարզապէս
մեբ «Հարեւան»
թուրքիռյ
մասին
է խօսքր
, ուր երկու
մեծ
կո ւս ա կց ո
լ
թիւններ
պարաեալ
Հալքբ
(մողուիյէգ ական) եւ յագ
թական
Գեմոկր ատբ
Լնե րկա
յ կառավարութիւնր
)
իրար
կը
գզեն :
է
Եթէ
Հետեւիք
իրենց նսր վէճին ,
« Բորէա
զինուոր
ղրկել թէ ձղրկել»
, անմիքապէս
պիտի
Հասկնաք թէ պատրուակ
մ րն է օձին գլուխր
ցցե
լու եւ «մենք
ոզք ենք տակաւին»
ըսելու :
Կր սպասէ ինք որ այգ պատրուակը
սա նչանա–
՚-որ
< ՚ 1 ա բ լ ր ք » ր րլլար :
/՛այց ատիկա
ոչի՜նչ։
«Հալք»ին
կր
վայլէ՞
գրօչակ
պարզե լ ա յգ
մ եզագրանքին
Համ ար , մ տ–
նաւանգ. որ վստաՀ են վէճին
անՀետեւանք
մնա
լուն
յ
Ո՛՛՛ր մողովրգականր
, գեմոկրաար,
Հանրա -
պետ ականր
, լնկեր վար ականր որ թուրք
անունր
կր կրէ տասնոց
մր ետ պիտի տայ
«վաբլրք»ով
մոխիրի
վրայ նստած
Հայուն
, Տոյնին կամ Հրետ–
Եթէ
այղքան
արդարութիւն
փնտռեն
աւարի եւ
քարզի դասական
Հե րոսնե ր ը , «ո՜
Հ , ա յն ատեն ես
կր մեռնիմ» • - • , պիտի
րսէր դա րե բու
թուրքիան
:
կարծեմ
4500
զինուոր
Բորէա
ղրկելով
, Ատ -
լանտեա՚Խի
աւազանին
մէք
մ կրտուելու
յո յսր
ունի
թուրք
դեմոկրտտր,
իսկ «
ԼԷ
, պիտի
ԷԳրկենք »
րսալ Հանբապեաականն
ալ ԼՀալք՝) ոտքով
— ձեռ
քով
մողովուրղին
աչքր
մանելու
ակնկա լութիւն
ր :
Եթէ
այսսլէս
չա րու^ւակուի
, բանալս
ր կամ
գրաւոր այս վէճը
կրնայ
մենամարտի
կամ կռփա
մարտի
փերածուի
լ :
Ա ՕԱԵ
«ԲԱՆԻ ՈՐ ՌՈԻՍԻԱ ԿԱՐԱՆ
ՈԻ
ԱՐՏԱՀԱՆԸ
ԿԸ ՊԱՀԱՆՋԷ »
Լոնաոնի
«Օպղէբփրբ»
թերթր կր յիչեցնէ
Ա՝ի–
քին
Արեւելքր
զօրացնելու
անՀ րամե չտո ւթիւնը
,
արեւելեան
ամէն
յարձակումի
գէմ կ՝ըսէ.
« Այն օրէն ի վեբ ուր Աովեթնեբը
կարսը եւ
Արտա Հանը
սլաՀան քեցին
թուրքիա
յէն եւ փո րձե–
ց ին Ատ բպէ յճանր
ան քատե
լ իրանէն
, չեն
գագրած
քիղք՛լ՛ու
սլատերաղմ
մղելէ այս երկիրներուն
գէմ :
Թէեւ
փեբքերս
Բրէմլին
գաղբեցուց
բարբանքանք–
նեբր
անոնց գէմ, բայց պէտք է արթուն
Հսկել
միչտ : Ո՚ուսիա
ցանկութեամ
բ յառած է մ իչա
իր
աչքերր
աչիւարՀի այգ մասին։
Հետեւա բտ ր , ամէն
ատենէ
աւելի
անՀբամեչա
է զօրացնել
Աիքին Ա–
րեւելքի
պաչտպանութիւնր»
:
ՊԵԼԺ ԿԱՌԱՎԱՐՈԻԹԻԻՆԸ
որոչեց
մէկէն եր–
կու տարուան
բա րձրացնե
լ զինուորական
ծառա -
յութեան
չբքանր
Պելճիքայի
մէք։
Զօրակոչի
տա
րիքր պիտի սկսի^19էն՝
20/
փոխաբէն : Նոր որո -
չումր
պիտի
յղուի
խորՀբղաբան
առ ի ւէալերա -
ցում եւ պիաի
ղոբծաղրուի
1950/
ղասէն
սկսեալ :
նեբր եւ մ իւսնեբը
:
Միացեալ
Ազգերու
կաղմակեբպութիւնր
ան -
կարոգ է այսօր
արգիլելու
պատերագմր,
ինչպէս
ժամանակին
Հանզուցեալ
Ազգեբոլ
Գաչնակցու
-
թիւնն ալ չէր կրցած
արգիլել :
Ո՞փ է յանցաւորր
, եթ է ա
յսՕր
ամ էն ազգ իր
գլխուն
ճարր կր նա յի , զինուո րական ծաոա
յու -
թեան պա
յմ
անաժամ
բ կ^եբկնցնէ , իր ե լմ տացո
յ–
ցին
մեծագոյն
բաժինր
սպառազինութեանց
կր
յատկացնէ
, ղրաց ինեբուն Հետ զինա կ ց ո
լթ
իւն կր
Կ՚եքէ։
Մազթե՚նք
ել յուսանք
, Ոբ
խաղաղութեան
Համ աբ ստորագրութիւն
Հաւա
քո ւլնե րբ
անկեզծ
րլլան
իրենց
ձեռնարկին
մէք ել
մ արգկութիւնր
նոբ
փորձանքի
մր չենթարկեն
:
ՀՐԱՆՏ-ԱԱՄՈԻԷԼ
Ալքեբիկացինեբր կացութե^սն աէրն են հաբաւ֊ային
ճակաաին վրայ , ուր կարմիրներու, յարձակոզա ֊
կանը մասամբ (|սպոՆեցաւ
Նոբ յարձակողական
Թակ ուի եւ Փոեանկի ուղզութեամբ :
^ Երկու
Հարիւր
քիլմ •/ փյյայ բռնկած կր
մնայ
քոբէական
ամբոզք ռագմաճակատր
եւ
Հիւսիսէն
մինչեւ
Հարաւ կատազփ
կռիւնե
ր ր կր շարունակ -
ուին։
Ամերիկեան
զօրամասերր
՝,ակայարձակո
—
ղականի
անցած
րլ յալոփ , կա բմ ի րնե
ր ր մտսամ
բ
կորսնցուցին
նախաձեռնութիւնր
Հաբալսւ
յին ճա
կատին
՚իյրայ ել այմմ
անցան
նոբ
յաբձակոզակա
նի մր Թակուի եւ ՓոՀանկի
ոէզզութեամբ
: Այս
իրերա յաքորգ
յարձակումնե
բով
թչնամ
իին նպա -
տակն է ցնցել
դաչնակիցնե
բու
պաչտպանողական
զիծեբր ել մէկ ճակատէն
միւսր
քչելով
անոնց
սլաՀեստի
ումե ր ր ,ակա բացնե
լ ել ս սլա ռե լգան ոն ք :
Կ ր թուի սակա
յն , թէ կարմիրներու
ա յս
ծրագիրր
պիտի
էկրնայ
իրականանալ։
Ամ ե բ իկաց ինե րն ու
Հարաւային
Բորէացիներր,
պազարիլնովու
ճար–
տարօրէն կր դասաւորեն
իբենց
չարժումներր
։Նախ
կը նա Հակ, քեն
, բտյց
յետոյ
Հակայարձակոզականի
անցնելով ետ կր մզեն յաոա քացած
թչնամին։
Ա–
մէնէն
նչանակալիցր
այն է, որ անոնք,
գրեթէ
չեն
գո բծածե
ր իրենց պաՀեստի
ումերր
,
որոնք
մեծ բան մը չեն արգէն
, այլ քախքախիչ
(արձա -
կումնե բու կը գիմեն
իրենց օգանաւե րով : կարելի
է ր՛՛ել
, որ այս պա յմ աննե բու
մ էք
, կարմ
իրներր
բնաւ պիտի
չկրկ՛ան
ծովր թափե
լ տմ երիկեան
ու
մերր, եթէ երբեք նոր անակԿւկա^եր
չպատաՀին
:
ի րենց Հակա
յա րձա կո զական
ին
^ոբՀ
իւ
, Ամե րի -
կաց
ինե
ր ր կատարե լապէս
կա ց ո ւթ ե ան տէրն են
Հարաւային
ճակատին
փրայ եւ կարմ իրներր չկբ -
ցան ու պիտի
չկրնան էապէս
օղ տ աւլո րծե
լ
իբենց
սկզրնական
յաքո գութի
ւննե ր ը : Մ իեւնո
յն վստա -
Հութեամբ
պէտք է
սպասե
լ նաե ւ
թակու -
ՓոՀանկ
ճակատին
վյ՚ա
յ
Համա
յեա վ ալնե
բու
ձեռնա րկած
նոբ յա րձակո զակակւ ի արգիւնքիԿ՛ :
ԿԱՑՈԻԹԻԻՆԸ
ՃԱԿԱՏՆԵՐՈՒ
ՎՐԱՏ
Ամե–>.
րիկեան
Հետել^ակազօրքր
ու զրաՀասլատ
ղօրա -
մասերը,
ՆաքթոԿ՚կ
գետի կեգրոԿւակաԿւ
աւլեզին
՚էրայ, որ կարմիրներու
տմէկյէկ՛ յառա քացած
կէտն
է , Հակա յա բձակում ի աԿւցան
, քանալով
գետին
մ իւս կոգմ ր նետել
Համա յնավա բԿւե րր :
Բոցարձակ
ռում բե ր ա րձակե լով աԿ՚ոնք
յառա քա ցան
1500
մեթր
Ե՚՚նկսաԿ՚ի
տբեւմտես՛ն
կոզմր եւ գրաւե
—
ցին այս քազաքր
արեւմուտքէն
չրքապաաոգ
բոլոր
բլուբկւեբր։
Այս ճակատի
Հարալակ՚ւղմբ
եւ գետին
միւս
ավւին
՚Լր՚ոյ
ամերիկեան
Հակա յարձակո
ւմր ,
որու
չԿւոբՀիլ վերա գրաւուած
էր Համ անր
, բա -
խեցաւ
կարմ իր
ումերու
բուռն
րնղդիմ ութեան
:
կաբմիբկւեբը
կբ փորձեն
յառաքս՚նալ
Նամ գետի
երկս՚րութեամ
բ եւ Զինեու - Մ ագան
խճուգիին
փրա
յ : Առ ա յմմ ամ երիկեան
գիրքեբր
անվա
փոխ
են
, թէեւ
թչնամ ին կրցած է փեց կէաե լալ
վբտյ
գրաւել
յառաքապաՀ
գիրքեր
, որոԿ՚ցմէ
մէկր կր
գտնուի
ՄտզտԿւէն
11
քիլմ
- գէսլի
արեւմուաք
է
Այս ճակատամ
ասին ամ էնէն տկարն է ամ ե րիկեան
2օրղ
զօբարամնին
աք թեւր : Եթէ
այս
գիծր
չճեղքուի
, ճակատամասին
որեւէ
վտանգ չ ի
սպառնար
:
ք^ակոլէն
՛լ էպի արեւմ ուտք
Նաքթոնկի
եբ -
կա յնքին
որեւէ
նոբութիւն
չկայ ; Այգպէս չէ սա
կայն
կացութիւնր
այս քաղաքին
արեւելեան
եւ
Հիւսիսային
կոզմերր,
ուր կարմիրներր
լնգՀա -
նուր
յարձակումի
անցնելով
, Բիկեէ
քազաքի
ճակատամ
ասին
վբա յ
զ բաւեցին
\
1
քիլմ
- եր կա
րո ւթեամբ
տարածո
լթիւն
մ ր։ Ե րկու
քիլմ • յա -
ռաքացան
թակուի
եւ Թապուտոնկի
մ իքեւ ,
3
քիլմ • ալ Նաքթոնկէն
անդին։
թչնամին մեծ ու
մեր թափած է ա յստեգ , իսկ ամ ե րիկեաԿւ օգ անա
ւե րբ անխնա
յ կր Հարուածեն
մ արգկա
յին ս՛յս Հե–
զեղր : Ըսա երեւո
յթին , կարմ իրներր
կր քանան
Հասնիլ
Բեոնկմու։
Եթէ այս քազաքր
՛լբ աւո լի ,
այն ատեն
երկաթուզային
Հազհբգակցութիւնները
՛գիտի
կտրուին
Ֆուզանի
, ՓոՀանկի եւ
Ր՛ակուի
միքեւ :
֊ ԵԹԷ ԹՇՆԱՄԻՆ
ԱՏԱ ԱՆԳԱՄ ԶԱԽՈՎՒ ,
ԱԼ ՐՆԱՒ
ՊԻՏԻ ԶՑԱՋՈՎԻ
Ամերիկեան
՝2կգ
Հետեւակ
զօրա բամնի
Հ րամ անատարր
զօր •
Բիին
յտ յաարարեց
օրագբութւե
բուն , թէ կարմ
իրներու
ա յս յարձակողականր
, անոնց
կողմ է
փո
բձուած
վերքին
ճիդն է ղ բաւե
լու
Համ աբ ՖուզաԿ՚ի
կաբե
ւոր
նաւաՀանղիսար
ել եթէ այս անգամ
ձախոգի
,
ալ
բնաւ պիտի
Հյաքոգի : «Մենք պէտք է մեբ ու–
նեցածոփ
պաչապանենք
մեբ զիծեբր,
աւելցուց
գօբափաբը, ել կր կարծեմ թէ պիտի կրկւանք »:
ՏՈՒՆԱՍՏԱՆ
ԵՒԱ ԿԻՍԱԲԱԺԻՆ
ՄԸԿԸ ՎԸՐ–
Կէ
.
Տ
ո ւն ա ս տանի ազգա
յին
սլա
չտսլաԿալթեան
նախաբաբր
յայտարարեց
, թէ Տունաստան
, ցա -
մաքային
կիսաբամին
մր պիտի գրկէ
Բոբէա ,
թէեւ տակաւիկ՛
յայտԿ՚ի չէ թէ այս
կիսաբամինր
կանոԿւաւոբ բանակէ
ն սլիաի
աոնոլի
, թէ կամա–
լո րկ՛ե րով պիտի
կազմուի :
Հ
Լուրերու շայաւնակութիւնյւ կարգալ գ. է յ ^
Fonds A.R.A.M
