Հ*"յերԸ
այսաեղ
աւլաքնակարգ
գէրքեր
ունէն։
Շ՛՛՛ւո
յ՚սռաքգէմեցին
ոմանք
(*) :
Սքանչե–
լփօրէն
կքէ
մրցին
ամէն
ազգի
Հեսւ : Անմրցելի
են :
Նաեւ
ուհ-ացումի
մէք անմրցելէ
: Մեղք
մեր Հե -
րոսներուն։
Մեղք նաՀաաակներուն
: Ասոնց
Հա ֊
մար չէր արմեր
ղոՀարերուիլ
:
Ալ
կր Հարցնէ
թէ մամր աեսա՞ծ
եմ : Ոչ։ Ո՛–
կ՝ուղկ
րանալ
ել
ցուցնել։
Բայղ,
կ՝րսեմ,
յեաոյ,
կամ
ուրիչ
անղամ : ինչո՚^ւս
պէաք
մամր։
Ւ՚^նչ
է
որ
սա
մամ
րս ո ւահ՜ ր :
Լալ՝
իրր ազգա
յին
Հաւա–
քատեզի
: Այլապէս
, կէօթէն
է որ կր գրէ– «
Շատ
մ ր անտանե
լի րանե րոլ
կր Հանզ ուրմեմ
, սակա
յ՛քւ
չորսր
ամ էնէն
գէ չն են ,ծթախոաին
ծ՜ութր , փայ–
աոքիւլր, սխաորր
եւ Բրիստոս»
:
իսկ
Պէոնաո
Շօ
կ՝րսէ • «ԱստուածաԼունչր
ամէնէն
Աւրք* սուտե
-
ՊՈհՏ՝Մ
ԾԻԾԱ%
ԵՏ
- ԱՌԱՋ
<1՚
իւս
ուա
ծոն
է
որ
7րբեք
գր,
ՐԱայ»
֊.
Ուստի
մամր
թող զիս Հանգիստ
ձգէ։
Խօսինք
Հա
յութեան
մասին։
Ե՛– այգպէս
ալ
^՚ՐՀ/՛"./՛
Փրակա
շատ
Հայ էլա՞ յ , կր
Հետաքրքրուի
քաՀանան
:
Ջեռքերուս
մատներուն
չափ
: Ոմանք
Հե -
ռաղան
վերքերս
: Ո՚-րիշներ
մեռան
: իրենց
օտար
կիներէն
եգա
ծզալակներր
Հա յ
չենք
Հաչուեր
բնականաբար
:
Անշուշտ
, ձեռքի
շաբմոլմով
մը իրաւունք
կու.
աայ
ինծի։
Հայուն
Համար օաարանալր
նորոյթ՛
է
Հ իմ ա :
Մ աաւո րական
քաՀտնտ
յ , ամ էն կէտի
մէք
Համակարծիք
ենք։
կր թուի
թէ երգ
մբ
կ՝երգենք
միասին
, որուն եզանակր
ծանօթ
է երկուքիս
ալ :
Տանկարծ
, իսօսքր գարձնելով
, կր փարի
կրկին
օ –
ձիքէս
՚
\
՛իու ո՛" փ ես , ա յ աղա
յ :
ՏՒԻՐԻԿՅԻ
^
աէր
Հայր։
էքրուա՞նգն
ես : Եբուանգր
չբլ լաս , Մ ոփսէս
էֆէնաիին
տզան : Ես ձեր տունին
քաՀ՛անան
էի ,
Պոչիս , Օրթագիւղ:
Ջե՚^ս
յիչեր
զի" ՝• Կը
ճանչ–
նամ
մ ամ գ , Հա յրգ
: Աթ , ՚" յո , գուն
Հոն չէիր
ա
յն
ատեն : կորսուած
էիր քարգերուն
: Զանոնք
բոլո
րր ես թազեցի
, երբ կրկին
փա թած
էիր գոլն
• • •
Գիտեմ
ձեր տունր։
Զեր պարտէզր։
Թթենիին
ու
թզենիին
տակ,
է.Ր^"1՚է^
՚Լս"՚Տ՝
չ"՚–Ր^երնիս
վարգ
ու ծազիկ
, կը նստէ ինք
լուսաՀոգի
Հօրգ.
Հետ
սպիտակ
սփռոցոփ
ծածկուած
սեղանին առաք
ու
օգի
կր խմէինք։
Բիչ անգին Վոսփոբն
էր ,
պչբու–
Հին։
Ալ–
բլուրներու
գիծր Հանդիպակաց
ափր
է
Ծառերու
պարր : Մ թին
Անատօլուն
:
Բակր
չոլրքս
կբ գառնայ
: Շրքապատր
կր
ցատկէ
վեր
էյֆէչէն
ու կը պարէ
Հոս
Հոն։
Կբ
դառնան
խելքս
ու գլուիսս
ալ :
Պիաի նուտզփմ
:
կ՝անՀանգստանամ
: Փախչիլ
կ^ուզեմ : Ո՚^ւ֊բ
Տ
Ւր -
մէ՛՛՛ն։
Աա
Համեսա
, տարագիր
, տառապած
Հա —
յէ՛՛ն։
Ոչ։ Անկէ։
Միւսէն։
Տիչաաակէն։
Գուն
ալ ծերացեր
ես . . • կբ նայի
երեսիս
:
Աիչատակը
տրտում
է : Յիչատակը
ցաւոտ
:
Մենազօրտ
Սիրտս
կր բռնկի
:
ԿՌ
վառիմ,
տէր
Հայր,
քուր
չունի
ք Հոս
I
ԲաՀանաներոլն
սենեակր
լնտիր
քուր
կայ։
Եկուր
։
Հոն
կը նաՀինք
Հին Տայսմաւուբք
մր, բան մր
բրած
ըլլալու
Համար։
Բանի
մր ուրիչ
փ՚՚րոփ
Հա
տո րներ : Բայց
խելքս
ուրիչ
աեզ է : կրլսեմ
մա -
մերգութիւն
: կր լսեմ գանգերու
կանչր : Կր տես–
(*) Յսւո-աջդիմած էին.նոյնպէս Պալքանի Հա
յերը, սակայն • • • :
՚^Որէական նակաա
կարմիրներու
ղեղին
բանակներբ
, այսօր
մամբ
25 ՜ՅՕ/Տ՛
գրաւեցին
Բխ–
մնկօ
բլուբր։
Մեր օգատոբմիգր
անձրեւեւք
անոնց
փրա
յ : Ր՚շնամ
ին մլոլկնե
բու
պէս քարգ ուեցաւ
եւ
անցաւ
Բլա խռ փու ղետին
Հ իւս իս—ա րեւե լեան
ե -
դերքին
Հարաւի
կոզմր։
Մեր Հարաւա
յին բանա կնե ր ր ետ
քա շո
ւելու
գիրքով
առաք անցան
Ա րնա գետին
լայնքէն
:
Հարաւա
յիններու
գիրքր
խիստ
ղօրաւոր
է
Հիւսիսա
յիններու
յա ռաք խաղա ց ո ւմ ին Հետեւան
-
քոփ
:
Հիւսիսա
յին կարմ րաղեզին
բանակ
մ ր՝
աքէօ
՚լարկսյլ
, ձախէն
թռաւ։
կեղրոնը
փնտռելու
էէր -
րտ
յ են :
Հինգ
գերի
տուինք
, Հինդոլկէս
գերի
առինք :
Այս
գեր
ինե
րր Հետաքրքրական
բաներ
կբ սլատ
-
մեն : Լուր
չունին
եզեր
որ պաաերագմ
ի
(լ ե րթան :
յ՚րենց
բսուած
է, ոբ Հարաւի
Բորէացիներր
քր իստոնէո
ւթի
էնր
լնգ ունած
են եւ կուզ ան
փեբ
գիրենք
ալ մկրտելու
:
Այսօբ
Հ իւս իսա յիննե
բր
յարձակում
գործեցին
մեր
գիրքեբու
կամրքաւլ
լուխ
ր գրաւելու
մտքոփ։
Մենք կամուրքին
գլուխր
ոտքին
կողմ
դաբձուցինք
եւ
փո խանակ
ւլետին
լայնքբ
ղնելոլ
,
ե րկա
յնքր
գրինք
ւլայն։
կ ա բմ րագլ՚ւ ւխնե րը երկար ատեն
կա–
մ ուրքր փնտռելէ
ետքր , Ա իմ ակո
յա
զ ետին
ձախր
ձգեցին
ու աքբ
ուղղուեցան
:
Մեր գիրքր
խիսա
ամրացաւ։
Մենք քաչուե
-
ցանք անոնք
յառտքացան
: Անոնք
ետ
քա
չուեցան
մենք յառաքացանք
• • •
Խումէգա
րլուրր,
իրարու
ձեռքէ
աււինք, - ա ր–
՚-ինք
։Մենք
երեք
կոլ
ըրինք
անոնց
2 կոլին
դի -
մաց...
Հիւսիսա
յ իններր , կուէիեքա
դետին
ե րկա
յնքին
կամուրք
մր նեաելու
փյւայ էին երբ մեր
Հարաւա–
յին րանակներր
գետին
քուբր
ցամքեցուցին
:
նեմ
յուզա րկաւո բութ իւններ
: Հոն չէի
՚ Զկրցի
ՐՐ՜
լալ : Ա չ ալ ծաղիկ
տարի
;
Երթալոփ
կր մթնէ
չուրքս : Կը մթազնին
աչ
-
քերս։
Մէւքօրէն
կր խաւարի
: Մէկէն
գուբս
կը
նետուիմ
ու կը սկսիմ
սուրալ
: Եաեւէս
Հաւլիւ
կը
լսեմ •
Մ է՛ յուսաՀաաիր
• • • տզաս
Ո՚լոբկ
ծ առո
ւզինե
բէն
կ՝ անցնիմ
փւախչելոփ
յիչաէոակէն
: Մ ինչ ան ծեծեր
է զիս : Կ՛՛ա ս ւզտնղա—
կէ՛– Կր մտրակէ։
Կըքրքքայ։
Ստզարթներռւն
տակ
աեղ
մր կր փլիմ
յողնած։
Ու կ՚անձրեւէ
այտերէս
փար
... :
Կ՚անձրեւէ՛ աղաս • • •
• . –կ՚անձրեւէ՞ երբեմն հոգիիդ մէջ ալ,
Կը ւքրսի" սիրտըդ ու կը դողդըղա՞ս
Խորհելով պայծառ, արեւին անցեալ • • •
• • • Րայց կուլաս , տըղա՚ս մութին մէջ , յանկարծ .
Ծա՚նըբ արցունքներ աչքէդ կը գլորին • - • :
Տիչատա՛կ
, յիչատակ
, ի՞նչ
կ*ոլզես
ինձմէ • . . ;
ԵՐ •
ԲՈԶԵԱՆ
Թչնամին
չուա րումի
մատնուեցաւ
, ՚սյս
ցամ–
քեցումի
ռազմափարոլթեան
առքեւ
... •
Հսկայ
սզոցնեբ
Հասնե
լու
փբայ
են
Ամերիկա–
յէն։
Բորէան
38
աստիճանէն
պիտի
սղոց ենռ
եւ
երկուքի
պիտի
բամնենք
:
Այո
լոէ-բը, Հասած
րլլալոփ
Հիւսիսի
կաբմրա–
գեղիննե
բու բանակա
տեղը
,Հ աս տպա
րաննե
ր
պատ–
բաստելսլ
՚իյւայ
են եղեր որպէսղի
երկու Բորէա
-
ներր
իրարու
կապեն ...
Մեր աք թեւի
րանակներր
, ԹաՀմուլա
րլուրի
ձախ
կուլմէն
ետ քաչեց ինք՝
մեր ղիրքք՚ՐԸ
ամբա
-
ցնելու
ել Հիւսիսականաց
ղիրքր
խԽխէոե
լու
Հա–
մ ար
:
Մեր
բանակի
զինուոբները
մեծ ցնծութեան
մէք
•են,
լուր առած
ԸԱալոփ,
որ Թուրք
գահբաման
զինուորներ,
Բոբէա
գալու
Համար,
պատրաստու—
թիւն
տեսնելու
միտք
ունին
եզեր։
Շոգեպինգ
թուրքերէն
"որփիլ
սկսան
բոլորր,
որպէսզի
այգ
«քաքերր»
դիմաւորեն
թուրք
լեզուով
:
Ընդունելութեան
օբր,
« վա՜յ ի)օշ կէլՆդին
Մէ–
միչ
է ւ ի է »
երւլր,
բազմաձայն
պիտի
երղուի
:
Այս
լուրր Հասած
րլլալով
թչնամիին
, սար
-
սափի
մ աէոնուտծ
է ամ բուլք բանակր
:
ԱՀա պաաե րաղմ ական
թ ղթա
կց ո ւթ ի ւն
մ ր ;
ԱՀագին
ծախք
րնել,
թզթակիցնե^
ր
ղրկել
ռազմաճակէստ։
ինչ աւելորգ
յոգնութիւն
:
Առ
թուզթ
- գրիչ , նստէ Հարեւան
սրճաբանր
եւ
՛լրի առ
չուբքի
ասէ—կօսէնե
ր ր
, զրկէ
թերթին։
Եթէ
ասոնք
Հեռաձա
յնոփ տա
լ ո ւ
ճարպիկու
-
թիւնր
ունենաս
,
եւ
եթէ
թերթին
խմ
բէՍէլրո
ւթ իւ–
նր)ւ ալ իր կոզմէ
« մ ե ր մ ա ս ն ա ւ ֊ ո ր թ ղ ա կ ի ց է ն ՝ ե ե –
Ո ա ձ ա յն ո վ »
մր կպցնէ : Աէւելի
չոզչողուն
եւ
աւելի
ազգու
կ՝րչլայ
:
ԵԼ
ա յս բոլորր
, յիսուն
ֆրանքոփ
միա
յն
...
Կ–
ՊԵՏՈԻՇ
ՈՒՐԿԷ" ԿՈՒԳԱՆ
ԵՒ
ՈՒՐ
Կ՚ԵՐԹԱՆ
ԱՑԱ
ՄՒԼՒՈՆՆԵՐԸ
Աբձակուրգի
զբօսափա
յրե
բու
մէք խազամ
ոլուՓ՛
թիւնր
մոլեգնութեան
Հասած
է ւ
Տոփիլի
մէք Եգիպտոս
ի Ֆարուք
թագ աւո
րին
Համտր
գրուեցաւ
թէ
27
միլիոն
չաՀած
է։
Ւ՛՛կ
Բանէն
կր Հագորգեն
որ տեղւո
յն կաղինո
յի
մէք
Նի՛– Եորքի
քօնֆէքոիււնի
թագաւորը՝
Զարլի
Մ ի լ –
կրիմ յատկապէս
եկած
է պաքաբայի
մէք
միլիոն
ներ
խազալու։
Եւ սակայն
ամէնէն
չատ
շաՀոգը
ե–
գած
է իտալացի
ճաբտարագործ
մը Անեէլի
որ \5
մի լիան շաՀելէ
վերքր
ալ չէ տեսնուած
:
Ֆարուք
թագաւոր
Տովիլէն
անցած
է
Փարի
Փլամ
ուր եւս յաքոզութեամբ
խաղացած
է
եւ
Հոնկէ մեկնած
դէպի
Հարաւ
Լա Պոլ կամ Պիարից :
Այս
քաղաքին
մէք, Աեպտ՛
^ին պիտի
արուի
ար
տասովոր
պարտՀանդէս
մ ր՝
«Նավա
լէոն
Գ • ^
տիտգոսով
զոբ կազմ ակերպած
է
Արման թինց
ի
միլիառատէբ
Տոտէրօ
: Այս մարդր
իբ Հրաւիր
-
եաներուն
Համ ար Փարիզեան
մեծ
դերձսյ
-կոլՀ
ի -
նե բուն
մ օտէն ապսպրած
է «երկբո րգ
կա
յս բու
-
թեան»
ոճով
Հարիլբ
չրքազգեստ
, որ միայն
աասր
միլիոն
կ՚՚աբմեն
ել պիտի
օգտաղործուին
մէկ
գի
չեր
մ իա յն :
«ՅԱՌԱՋ»Ւ
ԹԵՐԹՕՆԸ
(163)
ԵՐԿՐՈՐԳ
ՄԱՍ
ԵԼ
սկսեց
չոյել
ազքկայ
Հրաչէկ
ճակաար
:
Նբա մէք նորից
րռնկուեց
՚էւյն քնքշութիւնր
, որով
նա մի մամ անակ
վւա յփա յում
էր ա յգ
սիրուն
ե–
րեիսային
, այգ
Գայիանէին
, որ այմմ
ա յբւում
էբ
նրա
գրկի
մէք, կարծես
ուչաթափոլած
էբ,
աչ
խաբՀից
փե բացած
:
ՕՀ
, քեռի,
քեռի,
մ րմնքաց
այգ կրակը
եւ
էը
ԴԼ"՚–Է"Ը
^եքեց
նրա
ուսի
փյւայ։
Մեզ
Թուր–
քեբին
տուր , քեռի ...
Նա աղաչում
էր, իոկ
քեռին
Համբուրում
էր
նբան , Հանգստանում
էբ իր զւլոլանքներոփ
: Գրմ–
ուար
չէ կատարել
այդ
աղաչանքր։
Րայց
• • •
Աղքիկնե՛"բն
ագատեն
մեզ, արաասանեց
նա
Հազփււ
լսելի
ձայնոփ
:
,
/Տօսոլմ
էր տզամարգի
վիրաւորուած
ինքնա–
սիրութիւնր֊
• • Ւնչպէս՛
տղամարգիկ
նսաեն
, իսկ
այս
երեխաներբ
գնան
. . •
Մ ենք
, մ ենք , պատաս իսանեց
Գա յիանէն
^
Մենք լաւ ենք ձեզանից
: Մեզ
ուզում
են ՚ ՚ ՚ Աենք,
օՀ , զեղեցիկ
ենք՛
՚ . Ւսկ
ձեզ ատում
են ՚ . •
Տեսնենք
՚՚՚
Այգ խօսքով
Մելիքր
վերք էր
տաԱէս
նրա
թա–
խանձան^եբին
: Հաստաա
, գրական
բան
չկար :
Տեսնենք,
Ա
Ատուած
, երեւի,
մի
ՃանապարՀ
ցոյց
կուաայ
՚ ՚ ՚ Բայց
ինչ էլ լինի , պէաք
չէ տաքա
-
նալ
: ՋաՀիլոլթիւնր
փորձանք
է, ամէնալալ
մ
տ–
քերն
անզամ
նա կարող
է փւչացնել
իր
խակու
-
թեամբ՛
իսկ
Գայիանէն
չատ
է խակ՚աՀա
այմմ
նա քրտնել
է, մինչդեռ՜
ոչինչ
չկայ
մէքտեզր։
Գա յիանէն
չէր
Ուրանում
, որ
ինքն
չաապում
է
I
ա յբւում
է : Նա
՚լիչերներր
քուն
չունի ,
նրա
միտքր
միչտ
իր փ՛ոքբիկ
խէնքէսբի
Հետ
է :
Այմմ
նա
պատբասէո
է Համբերել,
սառնասիրտ
եինել։
Որք՛սն
ղոՀ է . իրան
լսեցին
, այս անդամ
չծագ–
ըետին
:
Տէր Աստուած
, սա առաքին
անգամն
է ...
ԵԼ
նա ա յլեւս
չէ պաՀում
Մ ելի՛քին , միա
յն
մ ր
չնորՀ
է խնդրում
նրանից
•
Կ"յ"
Հեղինէն
չչսեց , ոիրելի
քեռի."
Այգ
կինր սաբսափւելի
լեզու
ունի
եւ կարող
է քեզ
պէս
մարգուն
է լ խելքից
Հանել
:
Տեսնենք
, նորից
կրկնեց
Մելիք Աւանբ
:
Շէմքի
մօա,
մթութեան
մէք,
Մ ելիքին
կանզ–
նեցբին
երկու
ձեռքեր,
որոնք
յ՚սնկաբծ
պինգ.
փա–
թաթուեցին
նրա
ծն1լնեբին։
Միեւնոյն
մամանակ
մէկր
Հեւալոփ
թոթոփեց
՚
— Ես է լ, քեռի , ես էլ • • •
Մելիքբ
խոնարՀուեց
եւ տեսաւ
Աոփսէփին
:
ԳՈԼ
է ՞ լ ես
ւլնում , Հարցրեց
նա :
Ես կ՝ասեմ,
եթէ չծիծազես...
Աէ
ծի -
ծագիր
, ես լաց
կր
լինեմ
• • ՚
Րայց
քեռին
չկարողացաւ
չծիծազել։
Տոփսէ–
փբ, կրակոտ
արտասունքներ
թափյելոփ,
խօսեց
իր քբոք մասին,
կրկնեց
նրա ազաչտնքր։
Բոյրիկր
սուտ
չէ ասում
. նա աբղար
է ու խելօք
. ինչպէս
այն
մեծ
՚լիրքր,
որ մայրիկը
առել
է Ել՚իցման
~
կանց ՝Լանքից , փոխաբէնր
աալով
մ ի քու խտ
եգ
՚ •
Շատ
լալ , բա յց ղո՛" ւ • • •
Պատտխանի
փոխարէն
Աովսէփր
ցոյց
տուեց
իբ գօտուց
կախած
փոքրիկ
էսէն քաբ
ր :
՚ ՚ ^ ճ / ՚ ՞ է
է ՚ ՚ • ԱգէէԿ
Ժ"
"Ը Թուրքի
գնաս
՚
Ոչ, աղաղակեց
երեխան,
ես տզայ
եմ :
Այգ
Հպարտութիւնր
բոլոբոփին
սազ չէբ
դա—
լիս
նրան։
Մելիքընորից
ծիծաղեց
, բայց
Գայիա
նէն
Հիացած
էբ՛ գարձեալ
թւում
էբ նբան,
թէ
երեխան
րարձրանում
է , Հասակ
է քաչում
եւ
պն–
դանում
է՛՛.
Բայց
այղ ցնորք
էբ, որ չքացաւ
մի
ակնթարթոււմ
: Մ ելիքն ասաց ՚
Եր՚սնի
կր
լինէր , եթէ
աղքիկ
ծնուէիր
,
Աոփսէփւ : Գոնէ քեզ էլ մարգու
կր տայինք.
. .Րայց
ոչ
ազքիկ
ես,
ոչ տղայ
...
Երեխան
կուչ եկաւ , կարծես
կա
յհ ակ
խփեց
նբան։
Մելիքն
անցաւ,
իսկ
Գայիանէն
գրկեց
Տոփսէփին
, որ եբերւում
էր յանկարծակի
տենգսփ
բռնո ւած
ի
նման
Բրոք
չունչն
էր, որ Հանեց
նրան
այգ
գբու
-
թիւնից
: Բրոք
չունչր
Հալաաացնում
էբ , որ ո–
չինչ
էր մարգկանց
կաբծիքր,
ր իբանք,
այդ
եր
կուսր , մ իասին
կր
լինեն
եւ յաքողութիւնն
ա
յմմ
անկասկած
է ;
Յաքոզութիւն
, դուրս
թռաւ
եբեխայի
բե
րանից
յ
ԼԷՕ
Fonds A.R.A.M
