տ
ԱՌԱ
Զ >
ԵՐԱԺՇՏԱԿԱՆ
ԵՐԵԿՈ6Ւ
ՄԸ
Ա– հԱՋԱՏՐԵԱՆԻ
ԳՈՐԾԵՐՈՎ
ԱԼԺէ
(Յաո-աջ)—
Մայիս
&ին, Աչժէի
անգլ •
մաաենագարանի
սրահներուն
մէշ,
ժ ի չ
Թոպէո
«Վերքին
մամ–» իրիկնային
օրաթերթի
երամչաա
կան քննագատր,
գասախօսութիւն
մշ կարգաց ,
մեր
մեծանուն
երգաՀան
Արամ իքաչաարեանի մա
սին,
նուագի
րնկե րակցութեամ
ր ։ Կր
Հովանաւո
րէր
Ալմերիոյ
րնգՀ
. կառավարիչ
Պ • Նէմրլէն :
Երիաասարգ
գասախօսր,
Ա՛
իքաչաարեանի
կենսագրութենէն
վ ե ր ք ,
ներկայացուց
«Հայ
մո -
Գ"Վրգի այս Հանճարեղ
ղալկին»
,
երամչաական
թէքնիքը
եւ ղայն ղասեց մամանակակից
աչիար -
ՀաՀռչակ
երգաՀաններու
առաքին
գծին
վրայ։
« կարելի է նոյն րանր աեսնել
, րայց
միեւնո
յն ձե
ւով
չՀասկնալ»
, կ՝րսէր
Փասթէօր
: Արամ
ի)աչա–
արեանր աՀա այն երգաՀաններէն
է, որ
ամէնուն
սլէս
«միեւնոյն
ձեւով
չ ի Հասկնար»։
Գասախօսր
կանգ առաւ
, մասնաւորասլէս
,
Գայիանէ
Օէիերա–
յի,
Թրիոյի, Թոքաթայի եւ ֊է^օնսէրթոյի
վիայ
-.
Նուագով
կ՝րնկերանային
Տիկին Աէռա
Ա ո ո օ
, Պ–
Պ • Ռէչթ
եւ
Մարչի
։ Երեքն
ալ
Հիանալի
ն ո լէս
գոգ—
ներ : Ի վերքոյ
գասախօսր
ինքն ալ նուագեց
գաշ–
նակի
վյրայ
ԹոքւՍթան ,
խորունկ
ներ^չումով
ու
խանգավառութեամ
ր :
ԱրաՀի
լնաիր
րաղմութիւնր
Հիացումով
կր
լսէր Հայ մեծ երգաՀանին
գործերր։
Մոլորած
կռունկի
նման,
քանի մր Հայերս քով քովի
գալով
մ եր
յո ւղո ւմն ու սքանչացում
ր կր
փոխանցէինք
իրարու
, որովՀեաել
ի/աչաարեանի
երամչաու -
թիւնր
, ամ էնէն չաա , մեր խռովա
յո յգ Հոգինե -
րուն կր խօսէ ր : Մեր լեռներր
, մեր
ձ ո րե ր ր , մեր
գետերր
, մերմողովյէգական
երղերու
Հողեթով
խաւլե ր ր , մերթ
կա րկա
չո էն , մերթ
փոթորկոա ,
մերթ
արաում
,
կր
Հեկեկային
,
կր
խօսէին
,
կ՛եր–
գէին եւ կ^արձագանգէին
մեր Հոգիներուն
մէք :
Հայութեան
Հրաչք գաւակներէն
է Ա> ի1աչա–
արեան։ Ան մեր Շոփէնն
է ։
Լսեցէք
ի ր
Գայիանէն։
Հայկական,
վրացա -
կան, թաթարական
, քրաական
ամբողք
ւի
Ո
քլորը ,
արեւելեան
գոյնգգոյն
երանգներով
,
արեւմտեան
չղարչ նետած
իբենց
ուսերուն
, կր
ներկայանան
մեգի
։ հքաչատբեանբ
արեւելքի
եւ
արեւմուտքի
սլատուաստն է, թրթռուն
քնարր։
Ամերիկայի
մէք
ձայնապնակներու
վերածուած
ե ն
«Գայիանէ»ի
ղանագան
մասերր
,
Լիւլապին, Այշան, Շալա -
կօն, փրաական պարր , Աապր տանսը
եւայլն,
ո–
րոնք արեւելեան
մոգովուրգներու
Հոգեկան
Հարս–
տութիւնբ
կր պատկերացնեն
ա յնքան
սրտա
յոյց
գ ե գ ե ցկութեամբ
:
ք ՜
Պ– Պ– թոպէռ եւ Ռէչթ–, չուաով
պիտի կաե -
մակերպԼն
երեկոյթ
մ ր , Ալմէի
եւրոպական
Հփ -
սա բակութեան
ծանօթացնե
լու
Համ ար Հայ մո -
ղովրգական
երգերր :
^
Վ
Ա
Հ Ա
Ն
ԱՎՄՈԻԿԸ
ԳԱԳՐԵՑՆԵԼՈԻ
Համար , ոստիկպ–
նութեան
վերատեսուչր
խիստ
կանոննե
ր սաՀմա -
նեց , աւելի քան քսան տեսակ
արգելքներով
: Այս–
պէս , արգիլուած
է գորգեր
թօթվել
առաուն
մա
մր 7էն
առաք,
ծանր րեռնակառքեր
քչել,
ինքնա–
չարմներու
չփակները
Հնչեցնել
րարձրաձա
յն , եր
գել կամ սուլել
փողս գնե բու
մ էք,թմբուկն
եբ
գոբ–
ծածել
աօնափաճաոնեբու
մէք եւն՛ :
Գաղոէթէ
գաղութ
ԻՇԻյԱՆ
(Հ– 6 Գ )
Գաւադրութեամր սպաննուած՝ ապսաաւքբութե–
նէն քանի ւքր օր սսւաջ :
Ա. ԵԿԱՐԵԱՆ
(Ռամկավար)
անգամ
Զինուորական
Մ
արմնի
ԼԻԲԱՆԱՆԻ
Պուրճ Համուտ
Նոբ Ատանա թա -
գամասին
մէք ամսէ ամիս
Հայ մրաքան
բագոլկր
կբ բարձրացնէ
50 60
տոլննոց
նոր բոյներ , մկր–
տելով
Հայրենանուէր
անուններով
Բնակ -
չութեան
մեծ մասր
կիլիկեցիներ
, ամէնէն
աւելի
Աաանացիներ
են : Ր՚աղեր կան որ կր կոչուին
Նոր
Եոգկատ
, Նոր Թոմարգտ
, Նոր Ամանոս
,կիլիկիա
,
Հայաստան : Ներկա
յիս
թ աղա կանո ւթիւն
ր կ՝աչ -
խատի
վե րանո րոգե
լ եկեղեցին եւ ղպրոց
ր • Եկե -
գեցիի
առքեւի
ճամ րան
բացուեցաւ
եւ սալար —
կուեցաւ
չնորՀիլ Պ • Լութֆիկ
Պուլտուգեանի՝
ատենապետ
թագ . խորՀուրգի
է
/^աղ. խորՀուրգր
վարմարանին
տնօրէնին
Հետ
•^աէք
ա խո րՀո
ւրղ
որոշեց
տարուան
"կիգբր
Գ"էՐ"311
բարձրացնել
բաձրագո
յն նախկթարանի
աստիճա—
նին
, կագմ ելով
՛յրգ գասարանր : կիլիկեան վար -
մ^րանր որ տախտակէ
Հ , թաղականս
ւթ իւն ր ո -
րո չած է Հողր սեփականութիւն
գարձնե
լ եւ վրան
բւքէրձրացնել
քարակերտ
ղասարաններ
: Նաեւ րն—
գա րձակե
լ Աբգարեան
նա խակր թա րան
ի րակր
ուր
606
ա չա կե ր տնե ր Հաղիւ
ոտքի կենա լու տեգ ու -
նին : Գործր կր կարօտի
գրամի
Ծագէլաղարգին
թագ • խորՀուրգր
եւ Ատանա–
յի Հայր՛
Միութեան
վարչութիւնր
ի յիչատակ Ա–
աանա
յի քարգին
41
բ գ տարեգարձին
կաղմ ակե ր -
պած
են սղատօն
մր :
ՏԽՐՈԻՆԻ
Գորտոպոյի
մէք
(Արմանթին)
յանկարծամաՀ
եղած է Տօքթ–
Յարութիւն
Աս ֊
տուրեան
: Պետական
վա
րմ ա ր ան
ի լատիներէնի
ււ ւ–
սուց ի չ^ւե րէն էբ : Ուսած է Վենետիկ
, ապա Գեր -
մանիա : Երեք տարի աոաք
Հ րատաբակեց
«Հայոց
պաամութիւնր»
որու մէք յայտնօբէն
խեղաթիւր -
ուած
են մասնաւորապէս
1918 20
չբքանի վերա -
բերեալ չատ մր իրողոլթիւններ
:
ՀԱԼԷՊԻ
մէք աասնրՀինղ
Հաղար
Հոգիի
նեբ -
կայութեան
Հ.
Մ ՚ Ը՛ Մ ՛ր յաղթած է «Վասպու ֊
բականին» եւ տիրացած
«Աղատագրոլթեան
վա -
Հան»ին :
ՄԱՐԶԱԿԱՆ
ԿԵԱՆԲ
ԱԼՖՈՐՎԻԼ
Կիրակի օր Հրաւիրած
էինք,
մեֆ
ղբօսավայրին
վրայ
,
Ր1 1
ի սկսնակ եւ կրա -,
սեր
՝ԼշՅ
.Հ
^Շէ)
խումբե
րր,
ղնգակախաղի
մ րցում ի
Համար : Առաքին
անգամ
սկսնակներր
նե րկա
յա -
ցէմե* գաչտին
վրայ։
Միքախաղին
երկու
խում
բեր
րձ,
պակքարելով
մէկով մէկ էին։
I
կարճ ղաղաբէ
մ ր վերք
, մեբ սկսնակներր
,
յաքո ղեց
ան
Լորո կէտ նչանակե
լ : ՇնորՀիլ
իրենց
կռանգուն
խաղարկութեան
մեր խումբր
յաղթեց
5֊\ով
:
Ժողովուբղին
ուչաղրութիւնր
գրաւե
ց
կրտսեր
խում բին
նե րկտ
յութիւնր։
Բուոն էբ պայքարր
եր
կու
խումբերուն
, բա յց
մ եբ
աղոց
արագ տ չարմ
խաղարկութեան
^որՀիւ
, Կ • Ագաչեան
չորս կէտ
նչանակեց
առաքին
կիսախագին
: Ե րկրո րգ կիստ -
վխաղին Հակառակո
րղր
փո բձեց տիրապեաել
գաչ -
"ւին , Ֆ՛
Հ *
Մ՝ Ը՝ Մ– կր պատասխանէր
Բ,1՝.7./
ումգին
Հարուածներուն
:
Այս
մ իքոցին
մեր խումբէն
Ֆէբնանտէղ
կրցաւ
կէտ
մբ աւելցնել,
գարձեալ
խաղին
վեբքաւո -
«ՅԱՌԱՋ»Ի
ԹԵՐԹՕՆԸ
(77;
ԺԱ.
Հաւա–
Ուրեմն կր մնայ որ գոլ լսես ինձ :
0
, Հ-
տացիր , ոչ ոք ինձ չէ սովորեցբել
, ոչ ոք չէ ցոյց
տուել
այն տեղր ուր այմմ
գտնւում եմես
յ
Խոս
տովանում եմ կար մի բան, ոբ օգնում էբ ինձ ,
մի րան որ այն էր միայն
ասում թէ ես մենակչեմ
,
աոանց
նեցուկի
չեմ :
Ի՞նչ էր ղա։ Անունր
չգիտեմ,
բայց եթէ ե -
բագներ
ասեմ
, չեմսխալոլի : Երաղնեբ : Գու երբ
եւ իցէ րաց աչքերով
տեսե՛^լ ես երագ, երբ եւ իցէ
սլատաՀե"լ է քեզ չինել մենակ,
բոլորովին
մենակ
ել զգալ, որ մէկր քեղ Հետ է, ման է գալիս
քեզ
Հետ,
տեսնում է քեզ ամբողքովին,
խօսում
է,
բայց
ինքր
մարմին չէ , երեւոյթ
է լ չէ
։Հապաի՞նչ
է, կբ Հարցնես
գու։
Զր գիտեմ
, երեւի
մի
չունչ,
գսւցէ
մի թեթեւ
գողոց : Զր գիտեմ
նաեւ թէ ինչ
պէս կւ նա գալիս ։Կարո՞ղ ես իմանալ թէ ամաո
նային առաւօտի
չունչր
ի՚^նչ ՃանապարՀով
է դա
լիս եւ ուր է գտնւում :
Նա էր, որ սովոբեցրեց
ինձ մի քանի
Հրա
չալի
բաներ
, չարունակեց
Գայիանէն
մի վայր -
կեան
լոելուց
յեաոյ
սովոբեցրեց
թէ աաելի է
այս
վախկոտութիւնր
, վատ ու անաբման
բաներ
են այս Հասա պաաերր,
երկաթի
սնտոլկներր : Որ
քան
անուչ,
որքան
աբբեցնոգ
էին նրա մեզմ թե–
լադրութիւններբ։
Բայց մի կարծիր թէ նա
միայն
չ՚՚յել,
ղուրգուրալ
գիտէ։ Նա ինձ ծաղրում
,
տանքում
է բ այսօբ , այս երեկո
յ : «Տես , տես»
,
ասում էբ նա եւ ինձ ամաչեցնում
, երբ
մայրիկր
գատապաբաում
էր Մանասին
, իսկ մայր
Հեղինէն
թաղցնում
էր իր կո յսերին ա յն պատճառով
, որ
վանքի պատեբի
մ ի քանի
քարերր խախտուած
են
երեւում :
« Տես , ասում էբ , մեծերր
, ումեզնեբր
պինգ
տեզեբ են որոնում
, ուրեմն
մ օտ է
սարսափելի
փոթոբիկր
, գրանք անՀաանեբ
են , Հինգ թէ տասր
Հոգի , եւ կր գտնեն» : Եւ ապա
Հարցնում էբ . «իսկ
ի՞՛նչ անեն
Հարիւրներր,
Հազաբներր
, ի՞նչ
անեն
նրանք
դրսում
, րաց ու արձակ գաչտի
մէք». . •
Նա ինձ տանքում
էր , երբ գու պատմում
էիր
ստո րերկրեա
յ սենեակի
մ ասին :
Աենեակր
գեղեցիկ
միքոց էր ղաղաններից
ա–
զատուելու
Համար : Եւ ես ասում էի ինձ տան -
քոզնեբին։
«ինչո՞ւ չէ , եթէ այգ
ստորերկրեայ
անցքերում
աեղաւորուեն
Վարանդայի
րոլոբ ագ -
քիկնեբը
, ես է լ կր լինեմ
նրանց Հետ» :
Րայց դա րոպէական
պատրանք էբ ; ինձ աան–
քոգր ծիծագեց
ճրագի
ետեւից։
Հասկացայ
թէ
ինչ է ասում նբա գաոն
ծիծաղր
, բոլոր
աղքիկ -
նեբր չեն տեզաւո
բուի • • • իմ պապր, որքան
է լ ի–
մաստուն
լինէր,
երբեք չէբ էլմտածի
այնքան
լայնարձակ
տեզ պատրաստել, որ իր երկրի
բ՚՚լոր
ազքիկներր
թագցնէ
այնտեգ
Խեզճ պապ : Եթէ նա այսօր
կենգանի
լինէր
,
ՄեՀբիի
նման
կ՝ասէր՛
I
<;
ինչո՞ւ ես վախենում
, կարմ
իր խնձոր , տես
քեղ
Համար
ինչ տեղ եմ պատրաստել»
: Եւ նա
նո յնպէս կբ ղա յրանաբ
, եթէ ես ասէ
ի • «Տես , պա
պիկ , ինձ պէս կարմ իբ
խնձո րնե
ր չատ կան , աՀ ,
որքան չատ. չես խղճոլմ
նբանց»։ ԱՀա, ԱեՀբի ,
ա յսքան
զա բմ անա
լփ է այն չունչր
, իմ
երազների
այն
աներեւոյթ
Հոգին : ի՞նչ է ուգում նա : Արդ
եօք
այն, ոբ ես թոզնեմ ա յս երկաթի
սնաակնե–
րր ու գնամ եմք"յբերի
մօ՚^տ
. • •
Գա յիանէ
՚ • ՚ Գա յիանէ - • . ինչե՞ ր ես ա -
սում •••
ՄեՀրին
լաց էբ լինում • նբա թեւր
ղոզում էբ
Գայիանէի
ձեռքի տակ ։
Բա
յց որքան
փոխուել էր Մ ելիքի
ազքիկր :
Նա այլեւս
չխղճաՀաբուեց
, նբա խօսքր
Հոսում էր
ազրիւրի
նման , ղարձեալ
գաոն էբ լի
անոզորմ
Հեզնութեամբ
:
Ա պաս
իր
, ասաց նա • գ ե ռ ա յստեղ եմ ե ս :
կարծում ես թէ ա յնքան
Հե՛* չտ է ա յս սլատե
րից
դուրս
գալր։
Ո՞ւր էր, եթէ ես ամէն
ինչ Հասկր–
ցած
լինէի - Գա կր լինէր իմ տանքանքների
փերքբ :
Մ ինչգեռ ա յմմ
մ իա յն սկիզբն է • դեռ ամ ենազ մ -
ուաբր
կանզնած
առքեւս : իմանալ ոբ մենակ փակ—
ուելբ փատ Հ - դեռ չատ քիչ է ։ Յետոյ։
Այ ,
«յե–
տոն է» մութ,
գմուար
•••
ԳՈԼ ԿՐ
քտնգես
այս աունր,
Հարիւր տար
ուայ
տունր
, բացականչեց
պառաւը
Հեծեծանք
-
ների մէք :
կամաց,
ՄեՀբի,
մի թէ դու ուզում ես աղ
մուկ
բարձրացնել
• • •
Ի՞նչ անեմ • . . սարսավւա
մ եմ քո լեզու ից
Fonds A.R.A.M
