2
9–.։
քհսւզմավւււրա1լւսն
մ ի օրէնք
դոյութիւն
այլնի
. ե թ է
թշնամււԼն
չես
կարուլ
Հար
ռւածել
ճ ա կ ա ի ց , ա չ խ ա ա ի ր
թեւերից
կամ
թիկոլնքիւյ
ղարնել։
Վախ
չունիմ,
որ
ա ր ո ւ ա ծ
Հարցին
չկարողանամ
պաաաս
-
խանել
Հ<ճակաաից»
:
Ընդո1–0ա՚՚կ է Հայը
-..
Հայր
ամէն
րանի
րնգունակ
է.
երր
Վ ա ն ր պ ա չ ա ր ո ւ ա ծ էր մաՀ
րերող
թչնա–
միներոէԼ
, ամենաՀաշա
թշնամի
Հա
յ ե ր ն
անւլամ
միացան
եւ ճ ա կ ա տ ե ց ի ն
թշնամու
դէմ։
էքրր,
միւս
կողմից,
ծանր
երկուն
~
քս՛է
ծնունդ
ա ռ ա ւ
Հայասաանի
Հանրա
-
սլեաութիւնր,
Հերոսների
մէք Հերոս
մ ի
Հայորղի
լքեց
–էա
յրենիքր
եւ
Հ ե ռ ա ց ա ւ
արաասաՀմ՚ան՛
այն կ ա ր ճ ա մ ի ա
ա մ ր ա ս —
ա ա ն ո ւ թ ե ա մ ր
, թէ՝
թուրքն
է ^որՀել
մեղ
ա ն կ ա խութ
ի լ ն
ր , կ ա ր ծ ե ս իր եւ իր
աղ՚լա–
կից
Հա յրենակիցնե
րի
թաւիած
ա ր ե ա ն դի
նր
չչինէր
Հայաստանի
ա ղ ա տ ո ւ թ
իւնր
:
Ա^., ^՝էլարմտնալի
ա ղդ է
Հայր
լնւդոլ–
նակ
ամէն
րանի,
բայց
մեր ժ ա մ ա ն ա կ ա -
չրքանում
կարո՞դ
է
մտածել
եւ
ղործել
աղդաէին
, կ ա ր ո ՞ դ
է
՚էեբք
" " " Հ
նե
րքին
պ ա ղ
պ ա տ ե բ ա դ մ ի ն , դժուար
է
ս լ ա տ ա ս
—
խանել
^ ճ ա կ ա տ ի ց » ;
Ընդունա՛՛կ է
չդիտեմ
, բայց
դիտեմ
,
որ
պէտք է :
Ի Հարկ
է,
քանի
Մայր
-
Հայրենիքր
ա դ ա ա
չէ
, աներեւակայելի
է
, որ
Ափիւռ
քի
Հա
յութիւնն
է լ մի ա ն ա
յ ք ա ւ լ ա ք ա կ ա ն -
»րէն
աղդոէէին
: Մէկի
Հայեացքր
ուդ -
գ ո ւ ա ծ
պիտի
էինի
գ է պ ի Ա ոսկուա
,
միւ—
սինն՝
դ է պ ի Նիւ
Եորք
Ա ո՚էե
տներր
կամ
Միացեալ
Աղգեր։
Այ՛՛
երկու
փիլի
-
ս ո փ ա յութիւննե
ր ր կարելի
չէ
Հաչաեցնել
ք ա ղ ա ք ա կ ա ն
գ ե տ ն ի
փրայ։
ի՝այց
ժ ո գ ո -
փռւրգների
կեանքր
միայն
քագաքակա
-
նոլթիլեից
բ ա ղ կ ա ց ա ծ
չէ 1
Ա ն տ ա ր ա կ ո յ ս
,
ք ա ղ ա ք ա կան ութի
ւնր
Հիմնական
ա ղ դ ա կ
է,
միայն
ա ն կ ա խ ո ւ թ ե ա ն
սաՀմաննեբում
ա ղ գ ե բ ր
ղ տնում
են իրենց
լ ր ի ւ ֊
ինքնոլ
-
թիւնր
եւ
ղո
յութետն
եււ ղար գ ա ց մ ան
տ–
պաՀոփութիլնր
: Ա ակա
յ ն ,
անկախոլ
-
թիւնր
մ իակ
ս տ ո
բող
ե լ ի ն չէ
ա ղ դ ա
յ ի ն
գոյութեան
կան եւ
" ՚ - բ ի չ ,
թերեւս
, տ -
ւելի
է
ա կ ա ն ր
Հ իմնա կան
ս տ ո
բող
ե լինե
ր :
Հւ
՚՚ԳՐ՝
է ք ր բ
^ – 4
֊ ՚ ղ : Ա՜րայս
սԵփակա
՜հ
հո -
ղ ի ՛էրա
յ կարող
է աղղր
յ ՛ ս բատե
ւե
լ
եւ
ւրիւ
կե ր պ ո փ բ ա բ գ ա լ ա ճ ե
լ : Ա չտկոյթր
ա ռ ա ն ց
աղւլա
յ ի ն
մչակոյթի
անկախութիւն
էլ
Հնարաւոր
չէ
: Աանալ՚սնղ
,
Հայրենիքի
սա^մաններից
դուրս,
Ավւի՚^ոքում
, մչա -
կոյթր
՛է 1\ռական
գործօն
է
աղղտւղաՀ
-
՛պանութեան
: Ա ի մողոփուբգ,
որ կոր -
ցնում
է
իր
մ շակո
յ թ ր
դաա տպա
բ տ ո ւ ա ծ
է
մաՀուան
աղդոփին
եւ ք ա ղ տ ք ա կ ա ն ա
-
պէս
:
Մ շակո
յ թ ր
մ ի
մ ողոփոլբղ
ի
մ տ ա ւ ո բ ու
Հ ո գ ե կ ա ն ս տ ե դ ծ ա դ ո բ ծ ո լ թ ե ա ն
արդիւնք
է
ե՛– իբ էութեամբ
Համաղղային
է
:
Լեղու,
կրօն,
պետութիւն
, ա ր ո ւ ե ս տ ,
ղբտկանու–
թիւն
սբանք
են աղւլա
սլւսՀ
պ ա ն ութե ան
Հիմնական
ղործօննեբր
եւ
րնղՀանուբ
սեփականութիէն
են աղւլի
բոլոբ
ա ն գ տ մ –
նեբին
I
ք
՛ա
յնակցական
Ղ՚անիէլ
Վ ա ր ո ւ ժ ա
ն ի բ ա ն ա ստեղծ
ութի
ւննե
րր ողե լորում են
ամէն
Հտյ՝
եւ ՚իաշնակցական
եւ
քիամկա–
փ ա ր
, եւ Լուսաւորչական
ե լ կաթոլիկ
ու
բողոքական
եւ
նոյնիսկ
ր՚՚Լէեւիկ
:
իիամ–
կափաբ
Վ ա Հ ա ն
թէքէեանի
ստե ղ ծ ա դ ո բ -
ծութիւնր
Հ տ ր ա ղ տ ա
է
որքան
Ա ՚ ա մ կ ա փ ա –
բի , նոյնքան
եւ Դաշնակցականի
սբտին
:
ք՚ոլշեւիկ
Ե՚լիչէ
Զա րենցր
միայ ն Համա
յ -
նափարնեբի
ս ե փ ա կ ա ն ո ւ թ
իւնր
չէ
ՀամաՀալկական
է I
Մ չակո
յ թ ր
միակ
գետինն
է
, որի ՚էրտ
յ
սանխաիբ
բոլոբ
Հա
յեբր
Հ ա ւ ա ս ա ր ա պ է ս
կարող
են ո տ ք դնել : Եւ
ա ՝ է ա
այդ
գետինն
է,
որ խոլսախում
է
Ափիւռքի
Հայերի
ոտքի
տ ա կ ի ց : ՚ք՚ագաքտկիրթ
եւ
՝։աճելի
յէեւեբոփ
Հա
յերի
կ ո տ ո ր ա ծ
է
տեղի
ունե
նում
:
ճսբճ
Մ արտիկետնի
Հետ ես նեբկա
յ ե–
դայ
Պոէ-էնոս
Այլ՚էսէ՛
Հայ
ուսանողական
միութեան
ղ ա ս ա է ս օ ս ա կ ա ն մէկ
ժողաէին
ւ
Արժանթինի
մէշ,
չուրշ
40
Հաղար
Հո -
դի,
Հտյկակտն
, կարելի
է
րսել,
ա մ ե ն ա –
եբիէոասաբղ
դաւլութն
ունինք
բ ա բ ե կ ե -
ցիկ,
՚լոբծունեայ
եւ Հայրենաբաղձ։
Պու—
էնոս
Այբէսէւ
Ուսանողական
Միօւթիւ֊^Ը
մօա
երեք
Հարիւբ
անղամ
ունի՛
առողշ
ա ե ս ք ո փ , աչխոյմ
տղանեբ
ե լ տղշէւկնեբ
։
Եւ. սբտի
կսկիծով
մենք
տ ե ս ա ն ք , որ մ ի
մասր
բոլորոփ
ի ն
Հայերէն
չ
՚լիտէ
ե լ մեզ
Հեա
խօսում
էին թարղմանի
միշոցով
.
միւսնեբի
մեծ
մասն
էչ Հ ա ՚ լ ի ւ
թոթովում
էր
Հայերէն։
Մարտիկեանր
ա ր տ ա ս ո ւ ե ց
ի
ՏՆՏԵՍԱԿԱՆ ՀԱՐՑԵՐ
եհՐՈՊԱՅՒ ՒՒՐԱՆՒՈՍՒ ՊԱէ;ԱՐԸ
տես
տ յ դ
ողբերւլութեան
;
Նոյնն
է պ ա տ կ ե բ ր
եւ
Ուբոլղուէյի
մ ա յ ր ա ք ա ղ ա ք Ա "նտէ վի աէ ո յ ո ւ մ , ուր
25
ա ա բ ո ւ ց ի վ ե ր ապրում
են
§ - 10 "000
ա չ խ ա տ տ ւ ո
ր
Հայեր
:
էքլ
Պբտղիլի
Ա ա ն
Փաուլոյի
մօտ տասր
Հաղար
բարեկեցիկ
եւ
շինարար
Հտյ ղաղութւււմ
;
Ալ
Լատին
Ամերիկայի
միւս
երկրներում
, ուր
սեւ
ճ տ կ ա տ ա ղ ի բ բ
նետեչ
է
Հ
,այեբի
ղաւակնե—
ր ի ն ։ Ե թ է այս
՚էէ՚ճակր
շաբունակուի
, մ ի
քանի
սե բունդ
ա ն ց ա ծ
Հարաւ
՚ Աձ՛ ե բ ի -
կայէն
այլեւս
Հայութեան
Հ ե տ ք
չ ի
մնայ,
ինչպէս
չէ մնացած
Գալիցիայում
կամ
գ ր ե թ է չէ մնացած
Հնղկաստտնում
;
Ա ղ դ ա քին տ ե ս ա կ է ա ի ց
աւելի
ս տ բ ս ա
֊
փելի
է
Հիւս.
Ամերիկայի
250-000
Հտ -
յերի
վիճակր։
Հայաստանի
Հ ա ն բ ա պ ե -
տ ո ւ թ ե ա ն
ել
Կիլիկիա
յ ի
վ՚լուղում
ից
յ ե -
տոյ
, ԱմեբիկաՀայ
պանղուխտներր
, ո -,
րոնք
ապրում
էին հայրենիք
ւէեբտղառ
—
նալու
յոյսով,
1921 - 22
թ ո ւ ա կաննե
բին , •
դիմեցին
ղանղուածա
յ ի ն
ամ
ուսնութեան
այլեւս
Ամ՚երիկայում
Հա^ւտատոլելու
դի -
տ ա լ ո ր ո ւ թ ե ա մբ :
Երբ
ես,
1930/՚յ՛ ,
նոբից
այցելեցի
Ա -
մերիկա,
Հ ա մ ա ր ե ա իմ բոլոբ
ծանօթներր
ամ ուսնացած
է ի ն , տուն
- տ ե գ
ունէ
ի ն
ղալա1^եբի
տ է ր : Ապչեցուցիչ
էբ ե բ ե
խա—
ների
բաղմ
ո ւթ
ի լ ն ր
Հա յաբնտկ
վա
յբե
-
բում
:
Մ ինչեւ
7 — 8
տ ա րե կտն
սքանչելի
մանչեր
եւ ադշիկնեբ
Հիանալի
խօսում
է—
ի ն
՝էա
յերէն
:
Երբ
1939/՚5՛
նոբից
վ ե ր ա դ ա ր ձ ա յ Ամե -
բիկա
, ց ա ւ ո վ տեսա
յ , որ նախկին
Հտ
յտ–
խօս
սերունգից
քէչեբր
պտ՚էել
էին
իրենց
մայրենի
լեղուն
, շ ա տ ե բ ր քիչ - չատ
Հտս–.
կանում
էին, բաքց
չէին
կ ա ր ո գ
Հայերէն
ա ղ ա տ արաա
յտ
յտուե
լ , չատ - շատերն
է լ
Հա
յերէն
չ գ ի տ է
ի ն : §եղակրօն
ո ւ խ տ ե
րում
դ ե ռ
մնացե
լ էր Հա յեբէնր
, բ ա
յ ց
ժ
ողով–
ներում
,մեծ մասամր
,տիրող
էբ
անղլերէ–
ն ր ։ Եւ մեր ղեկավարոլթիւնբ,
խ ո ւ ճ ա պ ի
մ ա տ ն ո ւ ա ծ
, ղտրմտն
էբ փնառում
ճեր -
մակ
շաբդի
գէմ ;
Աքսօբ
այլեւս
Հայ քյրիտասարդաց
՚իտչ–
նակցլթետն
ուխտեբուձ՛
Հայերէն
չեն խօ
սում : մ՚ողաինեբ
, աբձանաղ
րութիւններ
,
գաստխօսութիւ
ննեբ ,
թղթակցութիւն
-
ներ ,
ամէն
բտն
կ ա տ ա ր ւ ո ւ մ
է ՝էայե
-
րէն
: Ձեւի
Համար
միայն
, իրրեւ
ծէս ,
Հ
^եբկբորդ
քաբտոււլաբր
» կաւլմում
է ՜՛տ—
յերէն
արձանաղբութիլն
, որ ոչ
ոքին
ո–
չինչ
չ ի ասում
: Այժմ
այլեւս
ւլո
յ ո ւ թ ի ւ ն
չունի
Հայ Ամելւիկացի,
այլ
Ամելփկացէւ
Հայ . . .
ԵԼ
եթէ այս է պատկե
րր
Ա՛ք ե բիկա
յ ի
՛իա շնա 1լց ա կան նոր սեբունւլի,
ոբ
աժ՚էնից
աւելի
նախանձախնդիր
է Հ ա յ տ պ ա ՚ > պ ա —
նութեան
, կարելի
է երեւակայել
, թէ ինչ
գրութեան
մ՛էշ է Ամեբիկա՜Հայ
մ՛իւս երի -
տասարգոլթիլնր
: Վիճակաղբռլթիւն
չ ի -
կտյ,
բայց
կարելի
է ասել.
թէ
ա մ ե ր ի կ ա –
Հայութեան
կէսէն
աւելին
Ամերիկա
ծնած՜
սերունդ
է : Այ՛լ
սեբնդի
Հաղիւ
10—15
ա ռ
Հաբիւրր
մնացել
է Հա յութեան
ա ղ դ ա
յ ի ն
մթնոլոբտում
: ՆախաղաՀ
Ալիլսրնի
օբե
բին.
Հա
յ ր Ամ եբիղա
յ ո ւ մ
Համարւում
էր
ամ է նից
գ ժ ոլա
րութեամ
բ
ձուլուող
տար
րր
% Այսօր
, աւաղ
, Հա
յ ր շ ա ա արտդ
կոր–
ցնում
է իր
աղղային
ինքնութիւնր
;
Պատճառր
Հ ա ս կ ա ն ա
չ ի է ր թերեւս
,
եւ
բնական
, բայց
կարելի
շէ Հաշտուել
աղ–
գ ա կ ո բ ծ ա ն այդ
երեւոյթի
Հեա :
Յաւաչի
է կացութիլնր
եւ Եւրոպայում
,
մ ա ս ն ա ւ ո բ ա պ է ս
Ֆ ր ա ն ս ա
յ ի Հոծ
ղաղոլթի
մէշ..
Ա յ ս տ ե գ եւս « ս պ ի տ տ կ
շ տ ր գ ր »
ա ւ ե ր
է գործում
:
իսկ
ի ՚ ^ ն չ է անում
Հա
յութիւնր
ինքնա–
պ ա շ տ պ ա ն ո ւ թ ե ա ն
Համաբ
:
Իյօսքս
ի Հարկէ,
Ափիւռքի
Հայութեան
մասին
է : Երեւանին
Հ ե ա ա ք ր ք ր ա կ ա ն չեն
այս
Հարցերր
: «.Երեւանն
է խօսում
» -
ամէն
օր Երեւանի
ռատիռյի
խօսնակր
ա -
ն ո յ չ
խօսքերով
թ ո յն է նե ր արկո
ւձ՛ ր Ա -
փիւռքի
֊.ա յբենակաբօտ
Հա
յերի
մ
տքերի
մէշ,
յ ի մ ա ր ա կ ա ն
առասսլե
լնե
ր
Հ
իլս
ե
լուէ
բաղմիցս
«լէկուէղա
յեցէ–»
ենթարկուած
՛իա ^ւա կցութ
եան
մ ասէն
եւ՝
պա չտպա
-
նութեան
աակ
ա ռ ն ելոփ
ղանաղան
նենղա—
մ է տ
ստաՀա1լ1ւե
րէ , բտյց
մ էւ օր
չ լոե
ց
էնք
կ ա ր ե կցութեան
էսօսքե բ կամ
Ափ՚էւոքէ
ցաւեբր
դարմ
անե
լու
տ ր ա մ աղր
ու
թէւն
:
Զոբս
տ ա ս ն ե ա կ
տ ա ր է ն ե ր
ա ռ ա շ ,
երբ
Մէասնէկեան
յեւլափաէսութեան
էբ
մւլում
տ ա բ ա դ էբ Հա յ եբէն էրենց
պ ա տ ս ս լ ա բ ո գ
եբկրնեբէ
էչխանութեան
գ է մ եւ
ք.մտքբա–
գ ո ր ծ ո ւ ա ծ »
Եսա
յեանէ
րե բանով
յա
յտա
-
« Նէւ Եորք
Հերալա»\ւ
մնայոնն աշխա
տակիցներէն Եան Հասպրուքի մէկ
յ օ դ
ուածէն կը քաղենք հետեւեալր :
\ ^ ր գ
գարուն,
Եւբոպայէ
տ ն ա ե ս ա կ ա ն
գ ա ր դ ա ց մ ա ն
ւլլխաւոր
աղղակնեբէն
մէէլն
այն
էր , "Ր Հարուստ
էր տյղ
շբքանին
ուժ
տրտադ
րող գլխաւոր
նիւթ ով
Հան–
ք ա ծ ո ւ է ա վ
:
՚շՕրդ
գտրուն
, սակայն
,
ա ր գ է ւ ն ա ր ե –
ր ա կ ա ն
գռբաււէբ
տնտեսու.թ
էէն
մր ունե
—
նա
լու
Համ
աբ
քէսբէլղր
ւլա
րՀւած
էբ ան -
Հ րաժ
ե շտութ
էէէն
՚ էսէլ
Եւբոսքտ
շ ա տ աւլ -
քատ
է
քարիււլի
տ ե ս ա է չ է տ է ն , եւ
էրեն
պէտք
եէլած
քաբէւղէն
մէէլ
շ ա տ
փււքբ
մասր
ձ ՚ է ա յ ն
էլբնտյ
արտաէլրէէլ
:
՝ 2
\ բ ՚ լ
՚չոէրէէւն
,
իւրանիու1՚1/
է , որ
էէլէտէ
դառնայ
ուժէ
էչչխաւււր
աբաաէչբէչր
եւ
ա յնպէս
/չը
թուէ
թէ Ե ւ ֊ բ ո պ ա շ տ տ
աւեչէ
•Հ ա
բ
էէ լ ս տ է
իւրանիռմ/1*/
քան ք ա
ր
էււչէէէէ
է
Աակայն
, եթէ
«.էւբէսնէոժ»է
նոբ եւ Հտ–
բուստ
հանքեր
չդտնուէն
Ե ւ բ ո պ ա յ է մէք ,
Ե ւ ր ո պ ա
«էւլէանէէւմ»է
գարուն
մ՛էք
եւս
պէտէ
չրլլա
յ տ ն ա ե սա կան
ա ռ ա ք ն ա է չ ա ր դ
ց ա մ ա ք ա մ ա ս
՛է՛ը,
էնչպէս
էբ
Հանքածէէւխէ
ղարուն
է
/• . ա չ խ ա
րՀւսմ
տ րտէն
տոաք,
^էւրա
—
նէոմ»է
դործածութէլնր
շ ա տ սա՛Հմանա
—
փաէչ
է ր , ե լԵ ր կ ա թ է
ւէա րաղ
ո յ ր է ն
ւլէպի
աբեւմէււտք
ւլւոնուոէլ
եւբոպաէլան
ց ա մ ա
—
քամասին
մէք «իւրանէոմ»է
է տ ն ք ե բ ղո —
յութէւն
ունէէն
մէայն
Փոբթուէլալէ
մէք։
/» • աշէսաբՀ
ա մ ա
րտէն
էէե
ր
քաւոբութեան
յա
յանէ
եւլաւ , ոբ
ա
ս լ ա գ ա
յ է
Հ բանէւթ
ր
^իւրւսնիոմ
»ր
սլէաէ
րլլտ
յ ՚ եւ տմ՛էն
երկ
րէ մէք սկստե
պեւլումներ
էլատաբուէլ
ա յ դ
յարդէ
Հանքր
էլտնելոլ
յոյսէէէէ։
Ե՚րո՚ղա—
կան
ե ր էլէ
բն ե
բ
է ն Ֆրանսան
է ր
առաքէնր
որ
լուրք
ա շ խ ա տ ա ն ք
թ ա փ ե ց այս
ուղղու—
թ ե ա մ
բ
. էր ճ էւլե րր յաքալութեամ
բ պ ր ~
ս ա կ ո ւ ե ց ա ն • եւ այսօր
Ֆ ր տ ն ս ա կր ՝, ան—
դ է ս ա ն ա
յ
^էլրտնէոմ
»ի
առաքին
աբաա
-
գրիչ
երկիրր՝
Եւբոպայի
մէք։
Լի մուղէ
-
ն ի , Մ ասիֆ
Ա անթբաչի
, Վանտէ
ի , Ատ
-
տաքասէլտբի
եւ կտպոնի
մէք կր էլան
ուին
«իւբանիոմ»է
ֆ ր ա ն ս ա կ ա ն
Հ ան քե բր . տ
յլ
չրք
աննե
բւէ լ
մէք աչ
փնտոտէէլքնե
ր ր էլր
յյս^ռ.Նակէաւ
յ/է, , եթէ
Լ^.»^^,
չ..,.ՆԼ^-^՚է,^
Բոնէլօն
(ձ՜
ա
սնա
Լէէ
ր
ա
բ ա
բ
պե
չժ է ա կան
Բոնկօն)
, ամբոէչք
Ե՚֊բոպայէ
ու էր ղա -
ղո
ւթնե
բ էէ էն
«էւրանէոմ
»է
աբաաէլ
բու -
րաբւում
էր է դիաութիւն
ա ր տ ա ս ա Հ մ ա
-
ն ի
Հտյեբի
, թէ
քցորՀբւլային
Հայաստանի
էչառաէէաբէէւթ
իւնր
«ամ
ենէէէ
յն
Հա
յ ւ ւ ց կա -
ռաւէարութէւն
չէ» , նման
ւէերտբեբումը
ւլեռ
րմ բէէնե
I
էէ
էբ ,
բէՍ
քց
ա
քսօբ , երբ
չատ
սլաւլ
ու
տաք
քուր
անցել
է Ե ր ե ւ ա ն է
էլա—
.մ ուր
քնե
ր է տակէց
, աոնուաւ^
աննե
բ ե
լէ
է : կարելէ
չէ ամէն
չտրէք
բացատ
րե
լ
մէ—
այն
Մ ոսէլուա
քէ
սլա
բէո
աւլ բ ա ն ք ա է , ան —
էլասկած
• Ե
բ ե
ւտնն
է լ բաժ
էւն
ւ ւ ւ ն է ր Ա -
փէլռքէ
մէկ
մէլէոն
Հայութեան
դէմ Հե -
տ ա պ ն գ ո ւ է է դ
ո ճ ր ա գ ո ր ծ
ք ա ւլա ք ա էլէսն ո
լ —
թեան
՛քէմ
: Այլապէս
. քտռասէէւն
տաբ—
ո ւ ա
յ
րնթացքւււմ
դոնէ
է էլ Հ տ տ է կ ան -
կեգծօբէն
ս ր ա ց ա ւ
էսօսք
,
մ էկ
Հ տ տ է կ
շէէնաբաբական
ծրաէլէէր,
՛քէէլ
՝^աէոէկ
՛լ
ր–
րէէէէլան
ձեռնաբէլ
, մէէլ
անւլամ
աէրլայէն
մ տ ա Հ աչութ
էէւն , լսուած
կր
լէնէր
Երե -
լան
է՛ց Ա
էէէ
ի լոքէ՛
Հա
յութեան
՚էէճտկբ
բա
րելաւելու
նպատակոէէ
: Բ ա բ ա ն տ ա բ բ ե
—
բութէւն
/ալագռյն
ւլէպքոլմ
եւ , ա ռ Հ ա -
ս ա ր ա կ ,
աաելութէւն
ու
թշնամանք
այս
է
ե լ լ ե լ եւ շարունակում
է մնալ
բոլ–
շեւիէլնեբի
ք ա
ւլտ
քաէլան
ութ
իւնր
ղէպի
ա ր տ ա ս ա Հ մ
անի
Հտ
յութիւնր
:
Այսպէէսի
ւղա
յմաննե
րում
, քանի
նման
էէեբաէէոխումր
շէ էէոխոլած
, կաբելէ
չէ
գ ր ա կ ա ն
գ ո ր ծ
սւղասել
Եբեւանէց
:
Ե թ է
մեղ
Հանէլէստ
ձւլեն,
ղրա Համար
է լ
պէտք
է ^որՀաէլալ
լէւնենք
: ՛Իրտկան
ւլոբծ
էլա–
րելէ
է եւ պ է ա ք է սպասե
լ Ա էէէւռքէ
Հա -
յ ՛ ՛ ՛ ՛ թ է՛ւնէց
: ինքնա
պա չապ
էսն ութ եան
եւ
էնքնապաՀպսէնոլթեան
բնաէլդր
պէտք
է ,
է ՛էե
րք"
յ , ղարթնէէ
լլ բ ա մէք՝
մ ՛լե լուէ Հա–
մէսւրլտյէէն
ւլոբծունէութեան
օրուայ
ա -
Հաւոբ
չ ա բ է ք է
ա պ ա ղ դ ա յ ն ա ց մ ա ն գ է մէ
Ար՛է՝
է
՚^^լ.
Կ՚"րելէ
է ե լ պէտք
է
անէ
Ավ՚էւոքէ
Հայութէւնր։
Ո՞րն
է այս
ծ ր ա –
՚քէրԸ.՝
"
Ր Ւ Հ՛՛՛՜Ր
^
Հնարաւոր
է
ւէէղւլայէւն
ճէւլեբէ
Հաձ
՚էս
էսմ
բում
ր ւ ԸնգՀանուր
նը–
պ ա ա ա
կէէ
չ ՚ ՚ ւ լ ՚ ք ՝•
Տ ե ս ա ն ք արդէն՝
բնդՀանէէւր
նպատակ
՛լո
յութէւն
ունէ
մչակոյթր,
էբբեւ
աղ–
դ ա պ ա Հ պ ա ն ո ւ թ ե ա ն եւ ադւլայէն
ուժերէ
միացման
Հէմնական
գործօն
։ Բ ա ւ լ ա ք ա -
կանութ
էւնր
նեբէլայ
մամ
ա ն ա
էլն ե ր ՛ւ ւմ
թեան
Հ է ն ւ լ
եօթներորգր
կը
պ ա տ է լ ա ն ի
Ֆ ր ա ն ս ա
յ է :
«իլրանէոմ»
կրնայ
ղտնուէլ
ե բ կ ր ա բ ա ~
նական
որեւէ
կաղմութեան
մէք,
յ ա ճ ա խ
ուրէ՛չ
մետաւլներու
Հետ
էէէսռնուած
՚ որ
եւ է Հանյէ
մր, որ 2.
ա ռ
ՀէՈբէւր
«էւ–
բանէոմ»
կր պարունէսէլէ
,
աբէլէն
է
" կ
Հարուստ
Հանք
կր նէլատուէէ
:
Այ"
1՛"^
պատճառւէ
՚է
, շ ա տ աւելէ
Հ ե տ ա ք բ ք բ ա է չ ա ն
է էչտմ՚ան
լչւէ բծ
տ բաննե
բ ր
էոեւլլէէ
յ ն
էէրւէւյ
բարձրացնել,
եւ ղտուած
էւբանէոմր
մե–
տագ
- էլբանէոմէ
(Իւ - 238)
՛էե ր ա ծ ե
լ ^
քան թէ մեծ քանակութետմր
Հոէլ
ե լ
Հանք
փ ո է ս ա գ բ ե լ
Հ/։ռաւոր
՚ է
՚ ՚ ՚ յ ր է
ր մէք, ւլտ -
նուող
գ ո բ ծ ա
բան
մր :
Ֆ ր ա ն ս ա
էսյժմ
այս
ձեէ է
երէլու
էլէէբծա֊
բաննեբ
ունէ,
որոնք
180-000
էժէէն
մ ե տ ա ղ
գտելոէէ
տ ա ր ե կ ա ն
350
թ"^՛
Ի՛– - 23Տ՛
կ ՝ ա ր տ ա դ բ ե ն
Հ
1959ի
"Կէ՚էՐՐ
երէչէէւ
նէէր
էէէէրծ ա
ր
աննե բ եւս սլէտէ
ոլնէ.նտ
յ , Ի " ^ լ
1901^Տք՛
երէլու
ուրէ
շ1էէ.
բ
եւս :
Պ ս ՛ տ ե ր ա էլձ՜ էն
է
էէե ր
Ֆ ր տ ն ս ա
աբէլէն
է
՛սէլ
ծ ա խ ս ա ծ
է
35
մ էլէոն
աւէ
լար
սլե —
ղոլմնե
բու ե լ տ
յ ժ մ
բանալ
երէլու
ւլ էէր -
ծ արէսննե
բէէւն
Համար.
1909/՛^՛
րացւէւելէէք
երէլու
նոր գործարաններուն
Համար
յտտ֊..
կ ա ց
էէ լցտծ
է
20
մ
է
լէէ ււն տէէլար
եւս • է՛"^
11
մէլէոն
աոլար
ալ այո
էււէլւլութեամր
ծ ա խ ս ա ծ
է Ա ատաքասկալ՚էէ
եւ
Ավ՚րէկէէ*
մէք։
Ֆրանսէս
կր
յուսայ
Իւ - 238^
տ ա
—
րեէլան
էբ ա ր տ ա դ ր ո ւ թ է ւ ե ր
՝,աղաբ
թոնէք
բարձբտցնել
մէնչեւ
1901,
2500
թ
՚ ՚ ն է ՝
.յ
մ էնչեւ
1970
եւ երեք
Հաղարէ՝
մէֆչեւ
.•
1971 :
Մ էնչեւ
նոբ պ ա Հ ե ս տ ն ե ր ո ւ
յա
յտնաբե—
րումր,
Ֆ ր ա ն ս ա
այժմ
ունէ
15-000
թոն
ի լ - 238^
պ ա Հ ե ս տ մր, եւ
50 - 100 • 00 »
թէէնէէ
Հասնոէլ
մետաւլ
-
իւրանիոմ^
յա ֊
լելեալ
պ ա Հ ե ս տ մր :
Եւբոպայէ
մէւս
եբկէբնեբէն
ո՛չ
մէկր
այս
մարղէն
մէք կր Հասնէ
Ֆրտնսայէւ
Հ ա կ ա ռ ա կ
անոր
որ ամէն
կուլմ
սլեւչսւմ
-
ներ
կր կ ա ա ա ր ո լ է ն մեծ թտէէոէէ
։ Գեբ -
մանէս
յ մէք գտած
են
խոստմնալէց
էլէ ֊
աեբ
եւ չուտով
պէտէ
ձեռնէսլ՚էլեն
աշէսա
-
տ ա ն ք է ։ ի ա տ լ է ա եւս կր յուսա
լ ^էէւբա
-
նէոմ
»է
Հանքեր
գտնել
էր
Հուլէն
վբա
լ
է
Մէնչդե
ռ
այնսլէս
կր
թւլլէ
թէ
Պ ե
լ ժ
էա
^
Հոլսէնտա
ել
Լէւքսամ
ւղո
լբկ
էլրկսւած
են
տյս
թանէլաէլէն
մետաէլէն
։
•է"
– / • • " • ^ ՚
.յՆք.
էՆ աք
ւ
/՚եձ՝
ՂՐ
ժ ֊
բախտութէւն
մր չէ
նեբէլա
յացներ
Պել -
մէոյ
Համար
,որաէՀետեւ
Պ ե լ ժ է տ կ ա ն Բ
էէն–
էլոյէ
մէք
«էւրանիոմ»ի
Հէսրուսա
Հան ֊
աղւլա
էւլ ա
՛է
պ ա ն
էէ
ան
տւլէլակ
չէ ։
Ընգ^աէլտ—
ռաէլն , տղգացրմտն
ււլ
էէլտոտէլտման
աւլ —
դտկ
է :
Հ ե տ ե ւ տ բ տ ր , Ավէէլռքէ
Հէսյութէ՛ւնր
^
աւրլա պա
՜է
սքա՚1ւ
ութ
եան
ւլո բծուձ
, էչաբւէղ
է
եւ
սլէէոք
է
մէէսնա
ք եւ բոլոբ
էէւժ՜երր
էլեգ—
րոնտցնէ
Հայ Մշաէլէէյթէւ
շ ՚ ՚ ւ ր ք :
Ա
էէ
՚է
՚լռ
քէ
Հ՛ս յութե
սւն
" ՛ ՛ լ ՛ լ
ապա՚>պանու
թեան
ւլլխաւոքէ
՛լէնք
ր , աք՚՚օբուայ
էւլէէ1
յ —
մաննե
րում,
մեբ կարծէքոէէ,
եկեւլեցէն
էէ
Եկեւլե
ցաէլան
ա ղ գ ա էլէ
կ տ բ ե լոր
ութ
է
լեր
Հասէլէէէցել
են ն է է յ ն
է՛՛՛էլ
էլրօնէ՛
մա՛Հացու
թշնամ՛է՛
րոլշեւէ՚կներր
: Խօսքր
/չրօնաէչէսն
էլգացէէւմէ
մէսսէն
չէ ,
" ՛ յ լ եկեւլեցու
քնէլե–
րայէէն
գեբէէ
։Անէլլե.սաքսոն
եւ Լատէէն
Ա—
մեբէւէլանելէէէւմ–,մանւէէւանւէ
, եէլեւլեցէն
մեծ"
ում
է
ժոգոէէւէւբդներէէ
կեանքում
: Հ ա կ ա – ֊
կրօն
Համայնաէէաբնեբն
եւս , ա ռ տ ն ց
մէ—՚
քոցներէ
մէք էէւտրոլթէււն
էէնելու,
օ՚լտա
—
գ ո ր ծ
ւււմ են այւլ
ում
ր
է՛բենց
նպատակ
-
նեբէ
Համար
յ
Ա փէ՛ւռքէ
Հա յութեան
էն քնա
սլա շտպա —
նութեան
տ ե ս ա կ է ա է ւ ց
եւս
եէլեւլեցէն
մեծ՜
արժէք
ունէ,
բայց
Հայ
էրականէււթետն
ա մ ե ն ա տ կ ա բ
ճակաւոբ
եկեւլեցէն
է
:
Աւ֊
տյէէ ոչ թէ այն պատճտռոէէ,
ւէ
բ Հայու
—
թէւնր
րաժանոլած
է
յաբանէէԼանութէ՛ւն
—
նե բէէ , այլեւ
ամէն
յա
բանէււտնո
ւթ է՛ ւ ն էն—
քր էբ
մէք։
Հայ կ ա թ
ոէլէկէութ
էւնր ,
օրէ
նաէլ,
որոշ
կերպոէէ
շերտաւէէբուած
է
ղուա
տէլէլայէն
եւ , այսպէ
էէ
ասենք
, լատէւնաց
—
ման
կուսաէլէէց
Հ ոսւսնքնեբէէ
, որոնք
շ ա ա
էչ
Հաշտ
չեն մէւմեանց
Հեա : Հայ րոէլո
-
քաէլան
ութ
էէ
ւնր
աւելէւ
մ տ ա Հ ո դ է չ
պատկեր
է
ներէլա
յացնում
աղւլա
յ է ն աեսակէտէց
։
^ւ՚ւՂ
է
՝ ՛էե բքե
բս
, մ ա ս ն ա ւ ո ր ա պ է ս Լէ -
բանան
ո լ մ , յ՚սէոկասլէս
ե ր
էէէոաստ
բ ւ լ ո լ -
թեան
մէք , էլա բծես
աէլւլա
լէէն
աբթնէէւ
—
թեան
շբքան
է
ս կ ս ա ծ , Ամեբէէքէսցէ
Հա
յ
բէէէլոքականութեան
ս ա ո ւ ա ր
դան՚չ
ուածր
անշեէլ
քայչեբաէ
եւ
թ լ ո լ ՚ ք է թէ
դոՀւլլ
-
նակէէւթեամբ
ւլէմ
ում
է
ղէլղէ
օտէսբա
-
ցում
:
Զէ"
որ «աբքայութէւն
րնէլունուե–
լու
Համար
աւչէչայէն
անցաղէր
շէ պ ա Հ ա ն –
քլում
»:
(Մնացեալը յաշորդով)
Ա.
ՎՐԱՑԵԱՆ^
Fonds A.R.A.M
