2
6
Ա Ռ Ա Ջ
ԸՆԹԵՐՑՈՂԻ՛Ն ՑՈՒՇԱՏԵՏՐԸ
ՅՈՒէԵՐ ՇՍՊԻՆ ԳՍՐԱձԻՍՍՐԷՆ
Եհ ԻՐ 1ԵՐՈՍԱՄԱՐՏԸ
1954^^» Հ՞յ"
ս՚եսալ.
Հ ա մ ե ս ա
Հեղինւսկէ
մբ
«Ցո՚-չեր
Հյապէն
Գ ա րաՀ իսա րէնի Հա~
""՛քէւ
՚՛ Ղ՝՚ք՜բ"՚խաարար
աննշմար
անցաւ. :
^ բ ե թ է ոչ ոք արաայայտուեցաւ.
Ա ա ր գ է ւ ս
Խ • Տէօւէլէթեանի
ա յ գ ւլիրքին
մասին,
որ
կչլ սչա րունակէ
ր ՛Լկա
յու թի ւննե ր մ օ ա ա —
՛֊II
ր անցեալի
սլաամ
ութ
ենէն ,
գէսլքեր
^
գէմքեր
եւ մանրա
ւԼԷսլե ր , տե՚լական
եր—
գ ե ր
իրենց
նօթ ա՛լ րութեամր եւ բ ա ռ ա -
ցանկ
մր աեւլական
բ ա ռ ե րու ՚.
Երբ
195՜/»1<
՚լրադէտ
Արամ
Հայկազի
կո՚լմէն
թմրադրուաձ–
Հատոբբ
այսօրերս
ս տ ա ց ա յ ,
Հ^ասլին
ԳարաՀիսար
ուիր
Հե րոսամ
ա ր ա ր »
խռ րաւլ րո՛է , ա ւե լո ր գ
^ ւ կ ա ա ե ց ի
առածին
Հատոբբ
անւլամ
մբ
եւս
թ ե ր թ ա ա ե լ ու նաեւ
բա՚լ՚լատել
ինչ
ինչ
գլոլխնե
բ Ա ր ա մ
Հա յկա
՛լի
Հատորին
Հեա։
Ա՛՛՛րդի"
Տէօ՚Լլէթեան
կբ խօսի
1895/՛
է
1908/՛
ինքնապա
չ՚ոպանռւթեան
եւ կո
իլ -
ներուն
մասին
, իսկ Ա ր ա մ
Հ ա յ կ ա դ
աւելի
մ ան րամ
ասնութ
իւննե
ր
կ ո ւ տ ա յ ,
ի
բրել
ականատես
191օ^
Հերոսամարտին
մասին։
Ա եհ՜ գոՀ ունա
էլութե
ամ բ Հոս
1լարձա–
նաւլրեմ՛
որ Ա ր ա մ
Հ ա յ կ ա դ
ար՚լտրութիւն
կ*բնէ
առաՕին
Հատորին
Հե՚լինակին.
« քյրախտաւդարտ
ենք, կ՝բսէ
,
լուսաՀոդի
Պ • Ա • Տէօ՚իլէթեանի
, եւ իր ա չ խ ա տ ա կ ի ց ՝
Աուրէն
Վեցիկեանին,
Հաւաքելու
ա յ գ
ա չ խ ա տ ա ն ք բ
կատարած
, ու Հ ռւնձքբ
մե—
ղի տրամա՚լ
բ ա ծ
Ր է չ ՚ " է " ՚ ֊ ն
Համար
» : Ակ
նարկութիւն
կ ա ր դ մբ նիւթեբուն
եւ
մաս–
նաւոբաբար
մ ո դո էէր ղա
կւսն
բանա՝։
իւս
ռւ—
թեան
կտորներուն
,
ոբոնցմէ
9
կտորէ՛ն
նօթադ
բութ
է՛ւնբ
տ ո ւ ա ծ է Ա ա ր դ իս
Տէ^՚է–
լէթեան
, չնոր՝,
իլ
երամ իչտ Ա . Գ • Ա ե–
սումենցէլ
ա չ է ս ա տ ա կ ց ո լ թ ե ա ն :
Երկրոբդ
ասլաւո
բութ
իւնս է Ա ր ա մ
Հա յ–
կ ա դ ի
խմբւսդբած
Հ՚ստռբին
դ ր ա կ ա ն
գրոչմբ,
եւ այն Հոգածութիւնբ
որ տ ո ւ ա ծ
է իր խօսքին
ու խորՀ
ր դ ա ծ ութիւննե
բուն
^
Գ բ տ դ է ա ի
չոլնչբ
ղդալի
է Հոն :
Յայտնի
է նաե լ ռբ Պ • Ա ր ա մ
Պ ե տ բ ո սեան
, (
8 ա –
ռ ա չ ա բ ա ն բ դրի առն ողբ) ,Ա ա բ՛լ իս
Տէօ՚է–
լէթեւսնի
աչէսա ա ռ ւթե ան տ ո ւ ա ծ է ՚" րղի
աչէսաբՀաբարի
՚ 1 Ր " չ մ բ ,
էէոքրած
ու
սբր–
բաղլ՚տծ
է ՚ւեդինակին
նէււթեբբ
եւ
աւելի
Հ բասլուբ
է՛ չ դա
րձո ւց ա ծ է ղ րքին
բնթեբ–
ցումբ :
Այս կե ր"1"՚է
եբկո
լ Հ ատո
րնե
բուն
բն–
թե րց
ռ
՛ւր
սլէ՛աի
նկատէ
ոբ երկու
ղի րքե
րր
ղիր՚"Ր
կր լրացնեն
;
Տ ե ՛լա կան ր ա բ ք ե րու եւ սո՚էո
բութի
էն -
ներու
մ ասէւն
առանձին
դլուխներ
փնտբ–
ռելոլ
սլէտք
չկայ։
Ա յ գ նիւթե
րբ
րնդե
-
լոլղոլած
են
աչռլ՚լնեբու
, –բմէ՛չկներռւ
,
ա ե դ ա կ ա ն
տէււգալ՚նեբու
եւ
Հարսանէ՚քի
նկարագբոլթիւննեբուն
մէ^,
մէւչա
Հա -
մ եմ ուած
փ"քրիկ
ան րա՛էէ
սլե բուէ
, յ ա ա –
կանչելոլ
Համար
որեւէ
աիւդալչ^
յ ք " " ^
սո–
էէոբութիւն
: Երր Աարւլիս
Տէօվլէթեան
կր
սլա տէէ է բմիչկ^ւերռլ
մասին,
Հէքիմ
ւդաւդբ
կբ
ղառնայ
մոդոէէբդական
դէմք
մբ, ո—
րոնց
նմ աննեբբ
ապրած
են
Հ՚"յ
մռգո–
ւ է ռ լ բ ՚ լ է ՚ ն մէ^, դանաւլան
դաբեբոլ
եւ քա–
՚լաքնեբռլ
ձ՜էչ :
Ն"յնբ
նաեւ
Արամ
Հէսյկադի
դ րքին
մէշ,
դ է ս լ ա ռ ա կ ա ն
բարքերբ
կենդանի
կբ ՛լ
ւ՛՛՛ւ -
նան,
կապոլելռւէ
ա ն Հ ա տ
տէ՚պաբներռլ
Հետ
% «Շապին
ԳարաՀիսարի
բմիչկնեբբ՝»
գլուէսին
մ է^ երբ կբ էսօսէ՛
մ ան կա բ ա ր -
ձ ռ լ Հ ի
Ա ա բ ի ա մ
3)ալանի
մասին,
ոչ
միայն
տ ի պ ա ր բ
կուտայ
իբ յաականիչ
—
նեբուէ,
այլեւ
ծննդաբերութեան
կ ա պ ո ւ ա ծ
սուէո
բութիւննե
բ բ կբ
տրուին
:
՛եո
յնբ
նաեւ
, երբ մ եղի
կ ո ւ տ ա յ Հակում է ՚ կ է ՚ ն կի՜
նր» , ՚լաւառացի
տ ի պ ա ր ի
մ բ դ եղե
ցէ՛կ
մէկ
՛էե բ ա բաադբոլթիւնբ
, ուր կր բա–
ցատրոլի
Հայ էլնռշ
Հոդէ՚ին
Հալատարմռւ—
թիւնբ
, էւբ ամուսնին
Հանղ է սլ , Հ ա կ ա ռ ա կ
III
յս
ւէերքէւնին
անտանելի
ւէէ՚Տա
1լնե ր ուն
է
Արամ
Հայկա՚լ
Հոս իբ ՚լբադէաի
գերին
մէ^ն է
;
կրցած
է մամանակաւռլ՚բ
ղանա–
ղանել
տ ե ւ ա կ ա ն
արմէքներէն
:
է՛ա րքե
բուն
եւ ս ո ՛էո ր ո ւթ ի ւնն ե ր ռ ւն նբ–
կաբաղբռւթիւնբ
կարելի
է
բնդՀանրացնել
դ ա լ ա ռ ա կ ա ն
— Հայկական
բոլոր
սո՚էոբռւ–
թիլննեբոլն
, քիչ տա
ր բ ե րութեամ
բ : Շ ՚"՜
պին
ԳարաՀիսարի
պ ա ր ա գ ա յ ի ն ,
նկաաե–
ցի ոբ ա յ դ քէսգաքին
բաբքեբր
մեծ
չափուէ
կբ
նմանին
Ակնայ
ր ա բ ք ե բուն
եւ
մուլո—
փբբղական
ս՚էփո
բութ
է՛ւննե
բուն :
Ա ր ա մ
Հ ա յկաղի
՚ է ր ք ի ն
" ՚ ֊ ր է չ ^ էկ " ՚ ՜
ռ ա ւ ե լութ
էէւնն ալ այն է , որ
բաւլմաթիւ
ա կէսնաաե
սնե րռւ
ւէկա
յութ
իւննե
րոէէ , եւ
նիւթեբու
նպա աակա
յաբմ ա բ դ ա սաւոր
ու—
մռփ, ան կբ կաղմ
է ամ բուլչական
պատ—
մութիւնր
Հ ե բ ո ս ա մ ա բւո ին եւ ա ռ Հ ա ս ա -
բ ա կ
Շապին
ԳարաՀիսարին։
Հեբոսա
—
մ ա ր տ ո փ
Հ ե տ ա ք բ ք ր ո ւ ո ւ ^ ե ր բ կբ
Հրաւիրէ
չ ա բունա
կութ
էէ ւնբ
կ ա բ գ ա լ
իբ
«Աեւլին
Ջ,տյն»ին
Բ. Հատորին
մէշ , ուր տ ր ո ւ ա ծ
են
«Մեր
խ ա չ ր » եւ «Բի ւրտիսաանի
լեռ—
նեբ ուն
մ էշ» ա յս երկու
կենդանի
նկա
ր ա
ւլ բութ
իւննե
րբ : Կ բկն
ութ ենէ խ ո լ ս ա փ ե
լու
Համար
է անչուչա
:
Բայղ
մենք
պ ի ա ի
նաէսլնարէինք
ոբ կբ էն ո ւէ ին ,
ռբոէէՀեաեւ
ասլաղայ՝
բնթերցոդբ,
մէսմանակ
անցնե
լէ ետք,
պիտի
չկրնա
յ թերեւս
«Տեղին
Ջայնբ»ի
Բ ՚ Հատորր
գտնել
եւ իր ապա–
ւո բռլթէւլննե
ր բ , ա յ գ Հերոսամարտին
մա—
սին,
պ ա կ ա ս ա ւ ո ր
պիաէ՛
Բէէ"՚ն :
Ուրֆայի
, Ա ո ւ ս ա
Տաղէ՛,
Վ ա ն ի ,
Ա ա–
ոունի
Հերոսամաբտներէն
ե տ ք
աՀաւասիկ
Շապին
Գարա–^իսարէէնբ
, իբբել
ւիառալոր
մ էկ
՛ԷԿ՛"
յ " ՚ – ^ է ՚ – ն
ինքեէսպա
չ տ պ ա ն ու -
թեան
, երբ է է ա ա ն դ ո ւ ա ծ , կեանքի
և
մաՀ
ուան
սսլէսռնա
լիքէէ
աակ
ապրող
մողո–
՚ Է ՚ ՚ ՚ ֊ Բ Դ Ր
՚լիտսւկցոլթեամ
բ կբ
նախլնտրէ
մեռնիլ։
Շապին
ԳարաՀիսարէւ
Հեբոսա–
մ ա ր ա բ
բ ա ց ա ռ ի կ է մ ա ն ա ւ ա ն դ
անով
, որ
ժողուէոլր՚էին
բոլոբ
տւսրրերբ
,
մեծո՚է
ու
՚Գղ՚"իկ"փ
\ ա ռ ա ն ց
էսաբութեէսն
, կբ
բերեն
իրենց
մասնակցութիւնբ
, եւ
մաՀուան
մէշ ի"կ կ՝եդբայրանան
:
Ա ա ր դ ի ս
Տէօէէլէթեան
է՛բ Հատորին
էէե
բ–
շա ւո ր ո ւթ ե ան կ ո ւ տ ա յ նաեւ
ԱբտասաՀ
-
(ք^. հւ վհրջին մաս)
Գ ի տ ա կ ա ն
էսոչոր
կ " թ " ՚ լ է
Հ / " " ճ ^ " ՚ 7
Ա ճ ա ռ ե ա ն ի
«Լիակատար քերականութիւն
Հայոց լեցուի՛
Համեմ
ատո
ւթեամ
բ
502
լեդռւների»
ինքնօրինակ
աչի՚ատութիւնբ
,
որբ
րա՚լկացած
է
10
Հատորից
: Այս մեծ
դործն
ս տ ե ղ ծ ո ւ ա ծ
է
տաէէնէսմ
եէսկներէէ
բնթացքում՝
մ է՛ւս
ա չ խ ա աւ՛ ւթ իւննե
ր ին
ղուղւսՀեռ
:
Ա շ խ ա տ ո ւ թ ե ա ն
Հրասլարա
-
կումն
սկսռւել
է Հեւլինէսկի
կենդանոլ
-
թեան
օրօք եւ շար ունա
կւում
է նրա մ ա–
Հ ից
յետո
յ՝
Համ ա ձ ա
յն նբա
ձ ե ռ ւ ս ՚ լ էւր
Հարուստ
մ առանւլ
ութեան
Հբատա
լ՛ա կմ
ան
մասէւն
Գիա ութ
իւննե
բ է՛ ակա
ւլե մ է՛ա յի նա
խ ա ՛լա՛է ութ եան
բնւլունած
ոբոշման
,
Որբ
յաշողութեամբ
իրտդործւում
է ։
Վ ե ր ո ֊
յիչեալ
աչխատոլթիւնից
արղէն
լո լս է
տեսել
չորս
Հաւոռլ՛
Հղբանցից
մէկբ
Հե
դինա կի կենդ
անութեան
օբօք) ;
Աճառեա–
նի կաակոէէ
ձեռւռղ
բերբ
էսմ բ ա ՛լ րում
եւ
սւպէււ՚լլ՛ ո ւթեան է սլաարաստում
իր աչա-
կ ե ր տ է գ • Ա ղ ա յեանբ :
Բաւլմաւէաստակ
դիտնւսկանի
այս աչ -
խատութիլնբ
իր յօրինուածքի
իլրայա
֊
տուկ
րնոյթոէէ
ու րնգղրկման
լայն
չ լ ՚ շ " ՛ –
նակնեբով
մէէ նորութիւն
է ռչ միայն
Հա–
յաղիաութեան
, այլեւ
րն՚լՀանուբ
լեղ ֊
ո ւ ա բ ա ն ա կան դիտութեան
մէշ ե լ եթէ
մանէն
յոլչեր,
ուր կբ
յիչէ
դ է պ ք ե ր ,
գ է մ ք ե ր ու Հանրա
յ է ՛ ն
դո րծո
ւնէ ութ եան
դրուաւլնեբ
, ոբոնք
կրնային
չդր"՚-իէ
Շ՛"–
"(ին ԳարաՀիսարի
յ ա տ կ ա ց ո ւ ա ծ
Հատորին
մէշ–.
Հետեւեալ
ա ո ՛լե բ բ սակա
յն պէտք
է
յ ի չ ե լ
՝> ՚՛՛՛ •
«Ե" կբ Հ ա ւ ա տ ա մ
կ՝ր"է
է
որ ա յս Հ ա տ ո ւ կ տ ո բ
յուչե
րս
էլոնէ
էբԲ
Հում
նիւթ
կրնան
ծառայել
ա պ ա ւ լ ա յ
պ ա տ մ ա դ ր ի ն »: Ա ր ա մ
Հայկադ
բարերախ—
տարար
Հաւատարէւմ
ղանուած
է ,իր
Հա յրենակցին
ւ ի ա փ ա ք բ
ի ր ա կանացնե
լուէ :
Հ ա ւ ա տ ա ր իմ
՛լան
ո ւ ա ծ է նաե ւ իր
անձին
Հանղ էսլ , երբ «Մ ե լան ո՛է ե ւ ւս ր ց ո ւնքո
ւէ»
ղրած
է Հետեւեալ
տո՚լերբ
, է՛բրեւ
Հտ -
րադաա
՛ է կ ՛ " յ " ՛ – ^ է ՚ - ն •
«
ՏասնեւՀինգ
աարէէ
ա պ ր ե ց ա յ այս ՀաւատքոէԼ
ռւ
Ն
ւս–
էսա սլա չէսբ
ումնե
բուէ^
ա պ ր ո դ
եւ
աւլա
^–
նոբդուող
իմ
սքանչելի
ծննդաւէայրիս
սքանչելի
ժ էււլուէուբւլ
ի ն Հ ե տ ՛ ու ա Հ ա քա—
ռասուն
տոէբէ՛
՚էեբշ,
երբ
"՛յ"
էշերուն
էէրայ
եմ՛ Հ ա կ ա ծ ,
յուղռլմբ
կբ
խեւլդէ
դիս,
ու Հո՛լիս
խո ւդ՛ս ր կե լռ՛է կբ
գանեմ
ոբ ա չէէ
՚էս
ր՝ա է՛ չ ա րն ու ր ա ր է՛ն չատ բան չեն
եւլծած
գ ա ւ ա ՚ ւ ա ց ի
ւ ո ՚ լ ո ւ իմ բաբէ՛
ու
միամիտ
Հոդէէիս
մէշ »:
ՄԿՐՏԻՋ
ՊԱՐԱԱՄԵԱՆ
1 •
«Տոլչեր
Շապէւն
ԳաբաՀիսարէն»
,
գ ր ե ց ՝
Աալ՚՚լէւէէ
ք/յ. Տէօւէլէթեան
:
Տառա–
շաբան՝
Արամ
Պեալ՚ոսեան
, Փաբիւլ
1954։։ ՝
2՛
«Շապին
ԳտրաՀիսար
ու իբ
Հերռ–,"
ս ա մ ա բ ա բ »
դրեց՝
Ա ր ա մ
Հ՚ււյկադ,
Պէյ–
1
/ ^ ^ ^ 9 5 7 ։ ^
Հ Ա Յ Ա Ա Տ Ա Ն Ե Ա Ն
ԳՐԱԿԱՆՈԻԹԻՒՆ
Գ ա տ ա ր ա ն ի
դաՀլիճբ
էեփ—լեցուն
է բ ՛
Նեբս
եկան՝
ղատալորր
, բ ա ր ձ ր ա Հ ա ս ա կ
,
չ ա յնա թ ի կո ւն ք , ոպիտակած
քունքե րոփ
ու
մոխրագոյն
աչքերի
խ ի ս ա
Հայետցքոփ
մ ի մարդ
եւ մ ո դ ո փ ր գ ա կ ա ն
ա տ ե ն ա կ ա լ -
ներր՝
երիայսսարդ,
սուբ
քթ"՚է
է՚նմեներբ
եւ տ ա ր ե ց , ա 1 ^ ռ ց ա ւ ո ր
ռլսռւցչուՀին
:
Թ ո յ լ տալոէէ,
որ ա ռ ա շ
անցնի
գ ա տ ա -
ա.ոբր,
նրանք
տեղեր
դբլլւեցին
ե ր կ ա բ ,
մուգ
կարմիր
կտոր ո՛է ծ ա ծ կուած
սեդանի
մօտ,
որէէ
մ ի ծայրին
ն ս տ ա ծ էբ ա ն փ ր դ ո վ
քարաուղաբուՀին
պ տ ա ր ա ս տ ո ւ ե լ ո փ
կադ–
մել
աբձանաղբութիւնբ
:
ԳաՀլիճում
լռութիւն
տէ՚րեց
:
Գատաւո–
բբ
յ ա յ տ ա ր ա ր ե ց
նիստբ
բ ա ց ո ւ ա ծ : Ն՛"
Հ ա մ ա ո օ ա ա կ է է
չ ա ր ա դ ր ե ց
ղ"Ր^Ր
է
Հաբ — ^
ցրեց
Հա յց ուռ րին
եւ ոլա աասխան
ողին
Հ
ա ր դ ե օ ք
չե՞՛ն
աոարկում
նրանք
գատարա–^\
նի
կաղմի
գ է մ : Առա
ր կութ
իւննե բ չ ե դ ա ն ։
Գ ա տ ա ւ ո ր բ
յայտնեց
մասնա
կիցնե
բին , որ
սուտ
ցոլցմոէնքների
եւ
զրպաբաոլթեան
Համար
մեդտլորներբ
1լ ենթարկուին
դա–
ա ա կ ա ն
պ ա տ ա ս է ս ա ն ա տ ռ ւ ո ւ թ ե ա ն :
Վկա–
ներր
ստոբաղբեցին
ե լ ղաՀլիճից
դուրս
ե կ ա ն :
^– Բադաքաց
ի Ա ա ե փ ա ն ե ա ն
էմմա
, -
ասսւ
ց գ ա տ ա ւ ո ր բ , —- դ իմ ելուէ
Հա յց
ոլո
րին ,
՚էեբ
կ ա ց է ք եւ
պէստմէք,
թէ
ինչի՛՛ց
դ ր դ ո ւ ա ծ
Գ"՚–ք
պ՚սՀանշուձ՛
էք իր
բնակարանից
ւէտարել
ք ա գ ա ք ա ց ի
Յակոբ–
եան
Հեւլինէին։
ՋաՀել,
սեւաչեայ
կինբ
արագ
ւէե ր կա
ց ա ւ
աեւլից,
եւ մ ի քանի
քայլ
ա ռ ա շ
անցնելոէէ
,
ւսնՀամարձակ
կանւլ
ա ռ ա ւ ,
չէէմ ա ն ա
լուէ
առա՛՛շ
՚ լ ն ա լ , թէ կարելի
է
եւ
III
յգ՛" ե ՛լից
խօսել
: Շփ"թ՚"–ած
դէմքր
բ ա ւ ա կ ա ն
դե՚լեցիկ
էբ :
ինժեներբ
նայեց
նրան
եւ
էսբաէսուսելի
մ պ տ ա ց :
Կինբ
Հանղա
ր տ ու ՚էսաաՀ
խօսեց :
Ա Հ ա
երկու
տ ա ր ի է , որ ես ամ
ուս–
ն ա ց ա ծ եմ , ամուսինս
ակբոնոմ
է , յա
ճաէս է լէէնռլմ
ւլործոլդմ
ան
մ էշ :
կեսուրս
սկղբում
ի ն ձ Հետ լալ էր, բայց
ա Հ ա ա ր
դէն կէս տ ա բ ի է , որ նրա չռլայտ
ապ–
բելակերպի
պ ւ ^ ա ճ ա ո ո է է մեր յա բ ա բե
բու–
թիւնեբբ
փոխռլել
են: Նա
ղւսդարել
է
ինձնէւց
ա մ ա
չե լ եւ յ ա ճ ա խ է ք է ֆ ե բ
ս ա ր –
քում : Ամուսինս
ե ր կ ա բ
մւսմանակ
ի ն ձ
չէր
Հալէստում
, որուէՀետեւ
ամէն
անղամ
նրա
էէեբագաբձից
յետոյ
տ դ ա մ ա ր դ կ ա ն ց
ա յցե լութ
իւննե
բբ
դ ա դ ա ր ո ւ մ
էին : Ե"
Հանդիսաս
կորցրել
եմ : Ա ռ ա շ
մենք
ե ր ե –
ք ո փ
ապրում
էինք
երկրորդ
յարկի
մեծ
ք
լուսաւոր
սենեակում
: Ամուսինս
ա ւ ա ր -
ա ե ց
առաշին
յարկի
կաոուցումբ,
եւ
մենք
ւոե՚լափոխուեցինք
ներքեւ
, կեսրոշս
թ՛՛՛ր՜
նելոէէ
մեր ա ռ ա շ ո ւ ա ն
սենեակում
:
«Հ^ա՛
նօթն
երի»
ա յցե լութիէննե
բբ
չէէն
դադա
րում :
Զ ՚ է " ՚ – ե լ ի է տ ե ս ն ե լ թէ ինչսլէս
աբ–
ւլամ ա ր գ ի կ
ասաիռ,աննե
րո՛է
ր ա րձ ր ան ո ւմ
են
երկրոբգ
յարկբ
ու դնում
նրա մօա ,
լսել
նրանց
անւէայել
խ օ ս ա կց ութ
իւննե
բ բ :
Ակսեցի
ամուսնոյս
սլաՀանշել,
որ
ւէւոխա–
նակենք
յարկԼբբ
, բ ա ց անելոէէ
կեսրոշս
Համար
առանձին
մուաք
բակի
կոդմից
:
Բայց
ամուսինս
չռւդեց
նոյնիսկ
լսել ա յ գ
մասին։
Ե ս գտնում
եմ որ մեր
յեաա՚լայ
կեանքր
նմ ան
պա
յմ աննե
րում
անՀնա
ր կբ
լ ի ն ի : հյնգրում
եմ գ ա ա ա ր ա ն ի ց ՝
լէաէսրել
նբան,
կամ
ծայրայեղ
գ է պ ք ո ւ մ
յաբկերի
փոէսանակութ
է՛ւն կատա
րե լ , պա
բտաւլրե
-
լուէ , որ նա բ ա ց անի իր Համար
մէ՛ ա–
ռանձին
մուաք
բակի
կո՚լմից
: Ա ե բ դ ր ա –
դ ե ց ր ա ծ
սենեէսկր
իբ դիբքռվ
յաբմաբ
է
նրա եւ իր «ծանօթների»
Համար
ամէն
ա ե ս ա կ է ա ի ց :
Աենք
չենք
ռւղում
ւէկայ
լէ՛նել
նրա ա ն ա ռ ա կ
կեանքէ՛ն
յ
Ե թ է գ ա տ ա րանբ
չբա ւա բաբի
իմ
խրն–
գիրքր^
ե" ս ա ի պ ռ ւ ա ծ կբ լինեմ
բ ա մ ա ն ֊
ուել է՛մ ամուսնուց
:
կինբ
լռեց : Գէստաւոբր
, ռբ
լսում
էր
ո ւ չ ա դ բռւթեամբ , ինչոր նչումնեբ
կա ֊
տ ա ր ե ց :
ա - Գուք
Համոդուա՞ծ
է ք , որ եկուլ
տր–
դ ա մ ա ր դ իկ
մօտիկ,
յա ր ա րե րութեան
մէշ
են նրա Հետ։
ինչո՛՛վ
կարուլ
է ք ա յ գ
Հաս–
ա ա տ ե լ ,
Հարցրեց
դ ա տ ա ւ ո ր ր ,
Հայ
ե ա ց ք ր
սեւեռելոէէ
ե ր ի տ ա ս ա ր դ
կնոշ յ " ՚ ^ ՚ լ –
ուտծ
դէմքին
յ
(Շար. 1)
Ռ՛ Պ Օ ւ Ո Ա Ե Ա Ն
թարդմանոլի
այլ լեւլոլներով,
Համաչ
—
էս՚ոլ՚՚>աքէւն
ճւսնէււչում
կբ ւլտնէէ :
Աբ
՛ւ
է ն լո յս տեսած
ն ե ր ա ծ ա կ ա ն
Հաա
՚է–
րբ
նւէւէ՚բուած
է բնգ՝էանւէւր
լե ղուաբա
-
նա կոն
՝,ալ՚ցե
լ՛ի : Այսաե՚լ
բնութ
աղ
րւում
է
լե ՛լ՛ւ ւա բան ո ւթ ի ւնն
իբբե
ւ
ւլ ի ա ՚ ՚ ւ թ է՛ւն
,
ցոյց են տրւում
նրա ա ե ւ ^ ու գ ե ր ր
մ ա ր դ
կութեան
ստեւլծէսծ
"՛յէ ՚ լ ի ՚ ո ո ւ թ իւննե
լ՛ի
Համէս
կարւլ ում ,
աէւ՛
բ բե լ՛ կւէւլէք ել՛ ուէ
բնո–
բռ չւում
է
"՛յ՛է
ւլիտ՚ււթեէսն
քննւէւթեան
առսէբկան՝
մէոր՚լկային
լեդուն
որ՛դէս
Հ աւլ՛է բ՛լ ակցմ
ան
մ է՚շոց ու Հ ա ս ա լ
՛ա
կ՛ս կան
երեւոյթ
: Համողիչ
կեբէւլււվ
շաբադրւում
են
մաբ՚լկայէ՚ն
լ ե ՚ լ ո ւ ի
ծտ՚լման
,
ւլաբւլէսց–
ման ու
աա
բ՚ււծմէոն
Հ"՚բք/եբր
, տրւում
է
աչէսարՀէւ
լեդռւների
ւլասւլասոլմն
ր ս տ
ա–
ռանձէւն
բնտսւն
է՚քնե
ր է՛ : Ա
ա
մ՛էւ ուր" յն
ձեռնաբկ
է , որբ յստակ
ւդէստկե րաց ում
է տալէ՛ս
լե ՛լռ լաբան
ութ
եան
Հ ի ՚ է
ուն^^երի
մ
ւս
սին :
Մէ՛ւս
Հատորներն
բնդղրկում
են
բուն
ք ե բ ա կան ութ
իւնբ :
Գբանք
րնթերւյռւլի
դարմ
անքն
են չ ա լ՛ժ ում
մ ատուցուուլ
քե—
բակէսնէսկան
բսէէլմ
ա Հ ա բուստ
տե՚լեկու
—
թ իւննե
բււվ
I
Տ ա ր բ ե ր
Հաաուահնե
բ ո վ
քննւսրկւում
են առանձին
էսօսքի
մասերէ՚ն
յատուկ
քերակ՚սնական
կ ա ր դ ե բ բ ; ԱյԳ
Հ ա տ ո ւ ա ծ ն ե
ր ից
իւրաքանչիւրն
ունէւ ե -
րեք՝
ա)
բնդՀանուբ
լեղուաբանական
^
ր)
Հնդեւրոպական
լեդռւների
Համեմա
-
ա ա կ ա ն
քերակէսնութեան
,
ց)
Հայոց
լ ե ՚ լ –
ուի սլատմ
տ—Հ ամեմ աաական
եւ սլատմ
ա–
կան
ք ե ր ա կ ա ն ո ւ թ ե ա ն
մասեբ։
Այ"
կտբբ–
ոլածքո՚է
է ծտլալլում
ամբ՚էւլշ
ա չ խ ա տ ո ւ
թեան
չարաղրանքբ։
Հեւլէւնակր
նաէս
ււ՛ա—
լէւ ս է քՆնաբկուո՚լ
Հարցեբէւ
բնորոչ
կող–
մ ե րբ
աչխարՀ
է՛
տ ա ր բ ե ր
լե ղոլաբնաա
—
նիքների
պատկանո՚լ
բ է ւ ւ ՚ լ մ
ա
թիւ
լե՚լունե—
րում
ն ՚ դ ա ա ա կ
ունենալո՚է
ներկալւսցնել
այն
Հանդամէսնքբ,
թէ տուեալ
իբուլու–
թիւնն
ինչ ղրսեւորումնե
ր
ունի
տ ա ր բ ե ր
լեդոէներում
, եւ բնդՀանուբ
լեղոլաբա
—
՛հ ա կւս՛ն ինչ արժէք
ունեն
ա
յդ դ լ՚սեւո
-
բումներբ։
Այնու՚էետել
ն ո յ ն
եբեււէյթբ
քննարկման
է ենթարկւռ։.մ
էնդեւրոսլա
-
կան
լե ւլո ւա բն
սէ
էսնէէք ի
սաՀմ
աննե
բռւմ՝
լեղունեբի
ծաւլ ո ւմն
ա
բան ա կան լնղ Հան -
բոլթիւններն
լ՚նդէլծոէլ
Համ եմ ա ա ո ւ թ իւե -
ներոէէ : Աբան^քք
Հ՚՚՚լ են նէսէսապաէորաս
-
տ՚էւմ
՛էե բ^ին եւ Հ իէՏնական
մառում
քբն—
նարկուռ՚լ
֊էարւլեբի
՝,է։մնալռբ
եւ
Է ՚ ՚ " Ր
ուսոլմնէսսիրութեան
Հաւէար
:
Ա յ ս տ ե դ
՝էե ՛լինա կն անցնե
լո էէ
Հայե
բէնին՝
ս լ ա տ –
մ
ա
—^
ամ եմաաական
մեթ
էէ
ւլոէէ ցոյց է ատ—
լիս
աւէւԼա
I
ե բեւո
քթի
նէէ ան ութ
է։ ւննե
բն
ու
տ ա բ ր ե բութ
իւննե
րբ
Հնղեւրռպական
ա դ՛լա
կէէ ց լեւլւէէ
ների
Տ
անւլ էսլ , ասլա
Հան—
դ ա մ անօ րէն
կանւլ
է առն էէւմ
Հա յերէ
նռւմ
ա յ գ
երեւոյթի
ունեցած
պ ա տ մ ա կ ա ն
դար—
ւլ ացման
վ ր ա
յ նբա գ ր ս ե ւո ր ումներբ
նբ–
կաբաւլբելո՚է
ւլրէսրաբում
, մ ՚ ի շ է ւ ն
Հայերէ–
նում
, ժամ ա ն ա կ ա կ ի ց դ բ ա կ ա ն
Հա յե
րէնի
ա բ ե
լե լեան
ու ա ր ե ւմ տ ե ա ն
Հ էստուածնե
-
րում
, է՛նչսլէս
նաեւ
բ ա ր բառնե
ր
՛է
լմ :
Լո յս տեսած
Հատորնե
րում
ա յսսլէս
ու–
ո ռ ւմնա
ս ի բ ռ լահ են գ՚ւյականբ
, ածակա
-
նր , թռլականլ՛
, գեբանունբ
իրենց
քեբա—
կ ա ն ա կ ա ն
բնորոչ
կ ա բ գ ե բ ո վ ։
ՄեծաՀմուււ»
դիէոնականբ
այս գրքում
օւլ տագործե
լ է
բ ա դ մ աթիւ
ուս ո ւմնա
ս
է՛ լ՛ ո ւ
թէ՚ւննեբոփ
նե բ կ ա յաց ուած
ա չխարՀի
502
լեղունե
բի
չատ
փաստեր
. դբանց
մէշ ՚ լ ւ լ ա լ է լ
աեւլ են
գրաւում
նաեւ
իր իսկ ուսո ւմնա
ս
է՛ լ՛ ւ՛ ւ -
թէէւննեբբ
: Պարւլ է , ոբ այսպիսի
դործբ
պ ա տ ի լ է բերում
ե լ այն
դէ՚տոլթեանբ^
որի
անէսոնշ
մ չ ա կնե րից էր ա յս
պատկա–
ռե լի ՛լ է՛անա
կանբ :
Մ եծ արժէք
ու ս տ ո ւ ա ր ա ծ ա ւ ա լ
դ ո ր ծ ե -
ՐԷՅ Է
« Հ " ^ յ " ց ւսնձնանունների բաոա -
րան
»ր՝
Հէն՛է
Հատորոէէ
(Հ
բապաբակ–
ուած
են չորս
Հատոբներր)
, ո բ տ ե դ
տրբ—
ւում են Հայ մ ա տ ե ն ա գ ր ո ւ թ ե ա ն մէշ գ ո բ –
ծածէէւած
անձնանուննե
բի
ծաղման
բա—
ցատրութիւններբ
,
այլեւ
էայն
աեէլեկոլ–
թիւննեբ
այն մասին,
թէ որեւէ
անձնա–
նուն
ե՛րբ եւ որտե՛ղ
է դործածոլել
, ա յ գ
անունբ
կրող
մարդիկ
ովքե՛ր
են
եւլել^
ի՛նչ
ղոբծռլնէութիւն
են
ունեցել
,
ի՛նչ
ղոբծեբ
են թողել
եւայլն։
Այսպիսոէէ
բա
ռարանն
ս տ ա ց ե լ է Հա յ անցեալ
կեանքէէն
վերաբերուլ
մէէ իւբա
յատուկ
Հանրագի
-
ա ա ր ա ն ի
բնոյթ,
որբ մեծ չ՚սփոէէ
ւլիլրա–
ցնում
է մեբ ժողովբղի
ք ա ղ ա ք ա կ ա ն ու
մշակութային
պաամռլթԼան
դ ա ն ա դ ա ն
Հարցեբի
ուսումնասիրութեան
ղործր։
Տ
Fonds A.R.A.M
