« Յ Ա Ռ Ա Ջ »
99
հւՄԲ
—
« Յ ա սարեր» հետեւեալ խււրհր–
դածւււյ>|ււ110երը կ ՚ ը ն է այս խորագրււվ
յսլքրագրականի մր մէջ :
.. .Համաձայն
Աեսլաւդ
Ա ւողիսււէրու։ է
վաղմահ– ցուցակին
^
Համայն
աչխարՀի
մէչ
ցրուած
Հայերէն
ձեռաւ/ի րնե ր Ո ւ
թի՜
ւր կը Հաոնի
24–00()/ (9-10 ֊ՕՕՕք՝
միայն
Երեւանի
մէչ) :
Հաղար
Հինղ
Հա,ր իւր
աար
ուան
լրյթաց–
քին
միայն
24։՚000
Ղ1՚1՚Ք^՛^ Բ
ղրուած կամ
րնգօր
ին ա կո ւած են ուրեմն
. ոչ , ի Հար՜
կէ
։ ի՞նչ
եղած ենմիւսներր
• սչարւլ
է ,
ԿՈՐԱՈՒԱԾ ԵՆ ֊.
ԱՀ
" ՜
քանի
մր ՛ԷԿ՛"յ"ւթիւններ
,
որոնք
Կր
հ աո ա յեն Հասաատե
լու
մ եր
՚" յ՛՛ եղ -
րակա
ր,լթիլևր
հքո ր ս նացի կր գրէ Մ ե րո լմանի
մասին
էոօսե լու աո ի թով՛
« - • • Զ
"1"՛
՚^՚ի անգամ
գիրս ղաանէ ր՝ այրէր»։
կաղան կաւո ուա ՜
ղ ի եւս կ՝ ողբա
ք
Հ
(ղմ աաենից
ե ւ ղկաակա -
բէսնաց
Հ ր կի ւլո ւթ ի ւն» : Ա աեվւանոո
Արրել–
եան
իր կարւլին կր վկայէ, թէ
՚Լափանի
Բաղարերղր
ղրաւոլւոծ
աաեն
թչնամին
այրեց տասր
Հ աղար
մ աաեանն
եր
^.1,2է
^ին :
^*էր
մը ետք,
1241/՚5/I
ՀՀանթիւ
՛լոյին կր՜
տակարանք
աոաուածային
ւրրոց»,
ինչ -
՚գէս
^լրոէ Գանճակեցի
, սակայն
ղանոնք
կողոսլաեցին
ֆ՝ ա թ ա րնե րը եւ
վաճաոեցին
^չին
ղի՜եերով
Պս՚՚սլսլէքի
ւլրաւման
մամ անակ
Կ
"Ր —
սուեցան
աւելի քան աասր Հաղար
Հայե -
րէն
ձհո".–1 իրներ : Լենկ - թիմոլր
, Հա -
յաստանի
ա չաւանքէն
վերագարձի՛՛
,
բեռներով
«Հա
յեր
էն գրեանք»
վւո խա
գրեց
իր
մ ա յրա քաղա քր՝ Ա մրղանսւ եւ Հոն ա
չ՜
աարակի
մը մէչ սլաՀել տուաւ
ղանոնք՛
ՅովՀ ՚ կարրեցի
կաթողիկոս
կր Հաստա -
տէ ա յս սլա ր ագան ՝ Ղ՚՚՚րոլատի
Համ ա լսսւ~
րանի
ուսուց չա սլե տնե
րէն
Կլոսիոսի
՛լր ած
իր մէկ նամակին
մէչ՛. իսկ Ներսէս
գ.
կաթողիկոս
կը ՚չրէր
, թէ
աոտուածասլաչ^
տ ո ւթ ե ան
թ չնամ
ինե
րր
Հ
^րաղում
ան
գամ
արչաւեալ
կո ր ո ւս ին ղկտտ կարանս եկե ՜
զեցւոյ » :
Մէսիթար
Ապարանեցի
կը սլաամէ , թէ
Իր Օրերսւհէ այլեւայլ
կողմեր
ցրուած Հա֊
յերէն
՚էիրքերր եթէ Հնար րԱար
Հաւաքել
ել <(,մողովեէ ի մի ՛է"՛յւ՛,
աւելի
՛Լ՛՛՛ր
ք"՛՛՛՛
ղՀաղար
րեռն»
:
Մեր
Հին , սլաամական
արժէք
ունեցող
ձեռս՚ղիրներէն
մինչեւ
Հիմա
գտնուաձնե–
րր
«նշխար
մի Համա րելու է չգտնուած
-
ներսւն եւ չղտնուելիքնե
լաւն» Հետ
րա՚լ՜
գատմամր
, կը վկայէ
Ալիչան
Ա՛լ թամ
՚սրի
*Լուկաւք գրապե ուր , Լենկ ~֊
0՝իմուրէն
աղատելու
Համար
Հին մատ -
եա
ներն ու մագաղաթներր
, տակառհե -
րո,. մէչ կր լեցնէ
ղանոնք ել կը թ՚սղէ :
՛էէ Ոքն ճակաաաղրին
ենթարկուեցան
ան -
չո։ շա
ր՚սւլմ աթիւ ա յլ ձեռագիրնե
լ։ ա րա–
բական եւ թա թար ական ա ր շա ւան քն ե ք։ու
աաեն
ՎԻ՚Աոգ
Հայաղէար
իր
Հ՛՛՛յ -
լ՛ոս՛ին
րա՚ւաբանին
վեբչբ կը ւրրէ •
<ձՅս՚ւնժ։ո։ք
(138Տ
թուին)
՚լբեթէ
Հայ ղրես՚նքն ամե -
նեվ
•• մաշեցան ի Հու ր» :
I - ելԳաւ^րիժեցի
նոյնսլէո կբ վկ՚ս ֊
յ " " ւ : • > ^է տգիտութե^-ոմբ
սլնւլացած եւ
ամա յացած էբ Հա յոց
"՚Գ՚էէԼ
՚ " ձ
է՛"
/՚՛
չէին
կ՚որգաբ,
այլ եւ շէ ին ի^կ գիտեր ,
իէէ ինչ է գիվ՚քբ
ե*. Ի՛՛Լ
՚լօբսւթիւն
։ւլնի :
Ան սլէ ա իր կբ նկ։սաուէ
ին ա յն ատե
ն
ւլվ։ր–
Ք^ւ՚Ր , ՛ ի ՛ " յ ՚ " ի կտորներու
սլէ ս
նետուած
այս ու այն կողմ կամ Հալով ու
մ՚։խիրւ։վ
ծածկուած
:
Տիշատակե՞նք
նաե ւ մեր
Պս՚ս՚մաՀօբ
վկա
յութիւնբ
տ յն մասին , թէ
քրիստս՚ւէ—
ութեան
ա՛ւա չի ն
ւլա բե բուն
մ եր ք բ ի " ՜
տ։ւնե ա յ
^լ՚՚ւսալւ։
րի չ»ներբ
կ՝ա յբէին
կբ
վւճացնէ
ին ինչ որ ^Հեթանոսական»
է ր :
Այս
ձեւուէ եւ ՛ս յս էգատճա՚ւով
րն՛է
մ ի չ՛"
կոր սուեցան
մ եր ւլուչթան
երգերբ
,
որոնք
^Հեթանոսութեան»
Գ1
՚ոչմը
ունէին
իրենց
վբայ
...
Ղ՛եբման սլատմաէէէտբ
Աս՚քսբն՝ կբ վբ՜
կա
յէ , թէ Հա յաստան
^ան
յունւսցեսւլ^
երկիր
մբ մնաց
միչտ , երկար ատեն եե -
թակա
յ Բէլալով
Հանղերձ
Բիլղանգիոնի
քաւլաքական
ել մչակութա
յին
աղղեց՚ււ -
թեան : Եւ ան շուշտ
ստե՚յծեց
ինքհուրոյն
՚^՛ Լ՛"
հ"
յ ^
^ աղ՚չային
շունչով ու
ւլրոչմով։
Այղ
՚^չակոյթէն
չատ քիչ րան Հասած է
մեղի :
՛ԱՀա քանի
մբ
" ՚ ֊ ր ի չ
՛էհ՛"յ՚՚՚-թի՚^՚՚՚եր
մեղի
աւելի մօտ ժամանա
կ^։ե բ ո ւ մասիե
•—
Վանքերու
ւէանաՀայբերբ
իբբեւ
ն։ււէր
Պոլսոյ
ամիբանեբոլն
կր ՚էրկէէ՚ե
րնտիբ
ԳԲ
Լ՛" ՛էի րնե ր ,ո րոնք յաճախ կը կո ս ս ո ւէ–
ին : Թովմա
Արծրունիի
սլատմ՛ութեան
ձե՚ւսււէիր
մ՛էկ օբինակբ Ա իչագիւ՚լ
աւքի ~
րայի
մր <Տ.թաւան իչի՚^էն
գտնուեցաւ, կը
սչա ամ է ԱբրաՀամ
Այվաղեան
եւ
1լ
աւե
չ ֊
՚յլ^է
• « հոՀմային
այն ան։էին
մաղա ՜
ղաթեայ
մ ատեանբ, որ Ո՚՚կեգարու,
՝^"՚յ
լեղուալ
, բա
յց յունատառ
գրուած եւ ւս–
սորերէ ն տառերով
ծանօթ ագր։։ լած էր ,
քի՚Լ տարիներ
առաչ
ո չն չացալ
» ;
ճ՚ոմրորղ
մբ կբ սլաամէ , թէ Հա^աս -
տանի
ւլիլղե
րէն
մ է կուն մէչ տուն
մ
Ա
Հիլ–
բասի րուած
էր : Ղ՝ի չեվ՛ բ , չ՚՚ւր
իսմ ե լու ա–
աեե
, կչչ տեսնէ , որ այէէ տան
չյւամանին
՚ԷՐ՚"1
1 ԷՐՐ^՛–
հ ՚ " ՚ է ՚ " Ս է Լ ^
մա՚էաղաթեայ
ձեռաւէիր
մ բ գրուած
էբ՛՛
Ոմանք, թէ մեղ ելթէ իրենք
՚լիրե՚՚ք
միսիթաբելու
Համար
թերեւս
, Ա՛յս կո -
լ. ո ւս տն ե բ ը կբ նկատեն
«աղգե
բու
մ աբսո–
ղութիւնլլ » ;
Հալանաբաբ
ճչմ արտութեան
բաժին
մ բ
կայ այս վկայութեան
մէչ՛. Բայց
Հթմա ,
քսանեբոբղ
գարուն
, ներելի չէ ա
յլեւս
« ա։լւէե ր ոլ մարսողութեան»
ա յս
ձեւբ :
յ^նամքով
, ։էուբ ղուրան քով կբ
Հ։սւաք -
ուին ու կբ ւղա Հոլին
Հիմ ա Հին
ձեռա -
գիրնեբ բ , որք։սն ալ աննշան
, որքան աէ
սլակասալոբ
բլլան :
Ատար
ժբ, Վիկտոբ
Լանկլոււս
,
մեւլմէ
Գ
՛ոլ։
մ ր առաչ
Հաւաքեց ու
Հրատարակու~
թեաՆ տուաւ
Աուբինեանց
շրչանէն
մ՛նա—
ցած
։չ ի ւան ա թ ո ււլթե բ ու վաւեբա
թուղ -
թեր
, ոբոնք կբ ծառայեն
իբբեւ
ատաղձ
^Րհրէ
Ր
քաւլաքական
սչա տմ՛ ո ւթ ե ան :
Հիմ ա , բոլոր ա յս կորուստնեբէն
ետք ,
մեր
ոչս՚րտքհ է ղուրղուրալ
մեր
ունեցած
քի Լին
՚Իձ""
ձ ՝• Մեր առաչ
բերած
վկա
յ ս ւ ՜
թիւններ
բ կար էլա լով , թերեւս
Լե՛՛՛ք
է ՛ ՛ հ
ան ։
ԷՐ
ա ղառնա բ , թէ կորս ուած
ձեռաւէիր––
նեչւը անղաբմանելի
բ՚սց
ժբ ձղած
են ։)
մշակոյթի
սլատմութեան
մէչ ;
Վերչ՚ոցնենք
այս ախուբ
ւոատմութիւ
-
նբ,
ղսւբձեալ
յիչատ։սկելով
ԱբրաՀամ
Այ–
ԹԱՏՐՈ՜Ն՛Ս ԱԼ
Տ ԱԳՆԱՊԻ ՄԷՋ
Առչի
օր Աո֊լէ ն Փւսէիաղե ան
չա Հ ե կան
։ոեսութիւն
մ՛բ ւչրած
էր
շարժանկարի
ներկայ
տաղՍասլին
մասին : Այ"
առթիւ
կը
մ ատնան
շէր
մ ասնաւո րասլէս
թէ
« թատըոքփ դասականները կարելի է տա
րին 12 ամիս ցույլսւդրել, վստահ ԸԱալսվ
որ Սւրահները պիտի լեցւււին
հանդիսա -
կաններսվ , նոյնը չ է պարագսւն շարժա -
նկարին համար » :
Յօգուածագիբբ
կչ, յա յտնէ թէ արգիա՜
կան
նիւթեբուն
Համաբ ալ ւղաբաղան
նոյն
է եւ տա ր բե րութիւնբ
կբ տեսնէ
բեմա -
ղբութեան
ժէչ; Մինչ թատրոնը կբ ստի՜
"1է
"ր Հանղիսականբ
երեւակայէ
այն
մասերբ
ղոր բեմբ չի կրնար
ներկայացնել,
չա րժա ՛՛կար բ ամ էն
մ անրամ ասն ութի ւե
ներկայացնեէով
, կր ւղարտաւէրէ
Հանղի -
սսւկանին
իր իսկ լղարած
ւղատկե րնե
րը
եւ. ՛ս յ՛չ սլատճ առով ալ
յ ո ։չն ո լ թ ի լն չի
սլ՚ս։ո՚%առեբ
Հսւն։լի
։ւա աե
ս ին :
Կբ խոստովահիմ
որ իբ միտքբ է""–
չՀասկցայ։
Յօւլուածին
"կի՚էրբ
Ժեղի կու
տայ
տ յն տսլս՚ւո
ր՚> ւթիւե բ թէ աւե
լի չատ
մ ա ր գ թատրոն
1լեբթա
յ , քան սինեմա ,
նո յնիսկ մէկ նեբկա յացում
բ
2—3
անղամ
կբ տեսնէ , ՚^՚Ի
^ԼԴ
եո
իլ։ մատնտնշած բե՜
մ ագր ութե ան տարբերութիւներ
բաւական
է ո ր շարժանկար
չլ ։ուե լի շատ Հանղիսա -
տե ս ունենայ
:
Ուրիշ
կէ՚ո
մբ1։ ալ ուշ։ս՚էրութիւնս
՛էբ ՜
բաւեց։
Ա՚ւլէն
կ՝բսէ թէ թատրոնի
ղասա–
կան
կաորնեբր
մ ի չա կբ ցուցագրուին
եւ
ժողովուբ՚էբ
կԳրթայ,
րայց
նոյնը
չէ
չարժանկարին
Համար :
Նախ
կ՝ուղէի որ բացաաբէբ
թէ ի՛՞՚՛
Լ
կր
Հասկնայ
չարժանկա
րի
<^ղասական»ով :
Եթէ
՚Բոքթոյին
«Բանաստեղծի
մբ արիւ՜
նր» կամ Շառլոյի
Համր
չաբժանկաբբ
,
վաւլեանի
մէ կ վկս– յ
՚"~թի
՚–^ր
•
՛ձ Օր մր,
կր սլատմէ
Այվաղեան
,
կրե տացի
Հա յ մը կլ։ նեբկա յանա
յ Հա
յբ
Ալ ի շան
ի եղյէօր
եւ , ցո յց տալով
ձեռաւլի ր
մբ,
կ՝բսէ
. « Այս տես։սկ տասբ կտոր
ձե–
ւլա
։
ԷԻ
բներ թաղեց ենք կբեաացի
Հա յ՛"–
մ՛ բ
Հեա , որ չատ կբ սիրէբ
ղանոնք՛» ;
«
Ալի չան ի ե՚լբայբբ,
ի լուր
՚ոյս
յ"՚յ"՚~
նութեան
, կչչ յոււչ։ււի
. ի"կ կրեատցի Հա՜
յր , մե՚լւէելու
Համար
անոր
յուգոլմբ
,
կ՝սււեչցնէ.
ՀՀոգ
մի բներ,
"՛յ՛է
ձեռտւէիբ–
ներբ չատ Հին էին , շ։ստ
՛էին • •» :
/* ։ոես եւ ի լու–ր
մ եր անթիւ
անՀ ա մ՛ար
կ։։բուստներուն
, ոման՛ք
մ տած
են թերեւս
,
կրետացի
Հայուն
՚գէո ,
թէ
ոչինչ,
Հո՚է բ~
նեէու բան չկ՚՚՚յ
, ք ՚ " ն ի որ "՛յ՛է
կորսուած
՚էէ՚ՐՔ^՚ՐՐ
՚ ՚
թ ս ւ ն կ է ս ։ է ի ն
ն շխա րնե չ։ ,
« Հին էին , շատ Հին • . •» :
Հին
էին
,՚։ւստի
ն։։ւեւ առաւե
չ թան ~
կաբժէք
էին , քան նոբեբբ
%
Հին թէ նոր , մենք
կր ։չ ո լր ղո լբ ան ք
Հայ
՛լիրքի՛՛՛
՛Լր՛"
յ
1
՚՛ լ՛ ո վՀ ե տ ե ւ
ղ իտենք
,
կր ի։ոստովանինք
մեր թուխ
Արամաւչւչին՝
ԱՀաբոնեանի
Հետ,
թէ
«մի ՚էի՚բքբ
ժի աղէէ
է , մի այբուրենը
մի
ամբւ։ղչ
ւլեէէի
սլատմ ութիւն ; Աւ
՚"
յ Բ ՚ " – Ր ^ ^ ի ւ /
"՚–
՚1Րք1",1
՛լու րւէ ուրիշ էէչատմ ոէ.թիւն
չկայ » ՛
կամ
Աեչիէսի
Ա՛ռաչին
ղոբձերուն
է որոնց
կ՝ակնաբկէ
, չեմ կարծեր թէ կարելի
է
Հաւասարէ
Հաւ՚սսաբ
նկասւել,
թատբէւնի
էլասականներու
Հետ
թ,ոտրէ։նին
մէչ ղաոական են
Հեւլինակչչ
ել
նիւթբ, իսկ չ՛սրէք անկարին
Համաբ
դասական
բառբ կր ղործածուի
փոխարե–
րաբար
չաբժանկաբի
առաչի՛ն
ւչործերոլն
Համաբ
որոնց
արժէքը ոչ նիւթն է , ոչ
Հե՚էինակը,
այլ թու՚սկանբ
չ՚սբժանկարի
ւղա։ոմութեան
մէչ,
այսինքն
ւգաբղ «տո ~
քիւմանթէււ»
արժէք
մբ կըներկայացնէ
է
կարելի՞ է , է։ւբեմն
րաղւլատ
ութե
՛սն
ղնել
Մելիէոի մէկ ղոբծբ եւ «Մոլիէո.»ի «Ա -
ւէաՀ»բ,
երկուքն ալ իբր (^էէասական» ;
Ուբիչ
էգաբաւլտյ
մբ եւս ;
Եթէ
նո յն անձր
ք՚ս^ի
մր անղամ
կբ
տեսնէ
«Աիրանօ տբ Պեչւժբլ։աք»բ
կտմ
« Տոն Ժ"ւան»բ
թատբւ։նի մէչ
էչչխալսբ
ոչսէտճառբ
։սյն է "բ էոաբուէ տաբի բե~
մաէէրիչնեբբ
կէսմ
էլե րաոա՚ննե ր բ փոփւ։ -
խոլթիլ1։ներ
եւ նո բո
ւթ իւններ կբ
բերեն
որոնք
կչ, Հետա քրքրեն
Հանղ իսատեսբ ;
Ժ՚1չ .ղարէն ի ՛իեբ կբ ներկայացուի
Համ -
լէթ Բ ) բ՛" յ՚յ աէք էն
մ արղ կբ նե րկա
յացնէ
«Իչ՛»
Համչէթը
եւ Հոգ է թատրոնին
՛լա–
ս ա կաննե չ։ ուն ղլխսււոբ
չաՀ եկան
ութ իլ -
նբ էսէւանց ւսնտեսե
լւ։լ նաեւ
է։ր էլա սա
կան
թատրոնբ
էէւղրոցմ՛բն է ամէնուն
Համաբ) :
Բայց
ս ի ե ե մ ան չի կրնա ր չաա
նո
բութիւն
չւեբել
նոյն
նիւթբ
աոնելով,
որովՀետեւ
առաչին
առթիւ
ի՛՛կ օ ՛չաա ւլո բծած է բե—
մ էսւչ բ ո ւթ ե ան
Համ էսր ,
։է։ռաւե լաղո
յն
«թեքնիք»
կա բե չի ութ
իւննե ր ր :
Աշ՛տարակէ։
յս , Լ"""
աւե
չի
մ արէէիկ
չէէէչ։ժ։ոնկաբի
սրւսՀներբ կր յաճաիսեն
քան
թա։որոն
ը
Առիթէն
օ՚լ ա ուե լով
կ՝ոււլէ ի ակնարկ
մ չ՛ն
ալ նետեչ թատբոնի
էոաւլնաէղին
վրայ :
«Ֆիկաոօ»
անցեալ
օբ տեսակ
մը վիճա—
բանական
Հանղիւգէ։ւմ
Հաստատած
էր
թատրոնի
չուրչ մէկ բեմագրիչ
- ՚լեբա -
սանի
(ժ՚՚՚ն
Լուի
Պ՚ոչ՚օ)
, մէկ
ւէեչւո՚սանի
(Փիէբ
Պբասէօր)
, մէկ Հեղինակի
(Արման
Աալաքբոլ)
, եւ երկու
քննաւլէստի
((Ի .ժ՛
Կոթիէ , Րոպէր
՝Բէմ,ի)
միչեւ :
Փ՚սրի՚է
ունի բացառիկ
ղիբք
մր իր
52
թաարոններ՚էվ
, ինբ եբաժչտական
թատ~
ր.,ննեբով
(Թէաթբ
Լիբիք) ,
34 մի ւ ց իք
նռւերով եւ ^ապաււէնեբով,
310
չ՛ս րժա -
նկարի
սրաՀնեբով
(130
աչ աբսլարձան
-
ներու
մէչ):
Այս
ճոէ։ւէււթիւնբ
՚էայեէուլ
ք։ււ։լաք
՛է՛բ,
/ ՚ ^ ՚ ՚ չ
կբ բերէ թատրւ/հի
գաբգացման
Հա
մար
Տս՚ր՚սկո
յս չկա
յ թէ վեբչին
տաբինե -
չէուն տժէէՈյն է թատերակա՛ն
կեանքբ
Փ՚սբիղի
մէչ : Ոկրեմն
տաղնասչ կայ նաեւ
" ՛ յ "
^Ի՚֊՚լէ՚ն
մէչ ; Այս Հարցի
մասին կար
ծիքէ՛ փոխանակոլթիէւն
ունեց։սծ
են
ձեռն–
Հսէս ան ձնէէէ ւէէբէէ ւթի
լնն եր , էւրէւնց
աւէէն
՚ ^ է հ ր թս՚՚ոբոնբ
կբ տեսնէ
իր անկիւնէն :
Ժ՚՚՚ն
Լուի Պարօ կը նկատէ ոբ
Հեղինակի
"՛՛՛է
Լկ՚"յ
• Ի^ք տարին կբ ստանայ
1800
ձե՚ւաւլիվ, եւ ՚էիաել
կուտայ թէ
՚էերչի՛՛՛
՚ոաբինեբբ
երեւան
Հանած են ժիբոնտու
,
Աչ՚սր , Նբվէօ
, Անույ,
Աաբթր
,
•Բամիւ,
Լի՚էւոէն
եւա
յլն ; Բա յ՚յ
նե՛
՛ւ՛
ւնե
է՛է
վ
՚է,ն։ոեսակ,.,ն
ոլայմաններբ
,
Հեէլինակներբ
այլեւս
չեն աչխատիբ
միայն
Արուեստին
Համաբ : Թաաերաղիրը
այսօր
իր
ոլղածբ
ԵՐԲ ՆՈՐ ԵԿԱՆ– ԷԻՆԲ
•
Եբր
Հա յ
ղաւչթականնե
բբ
Ֆրանսա
Հաստատուեցան
, երչանիկ էէն անոնք որ
արՀեստ
մբ կամ մ ասնա
ւլի ասւթ իւն
մր
ունէ ին ; իսկ մնացեա
լնե րբ
իբբեւ
միակ
ասչալէն
ունէին
էլասակտն
միչոց
Ա
, րա -
ղոլկին
ուժը ; Այս էէաստկարղին
Համար
ամէ նէ ն աւելի
ձե՚ւնտու
է ին
՛լո րծա բան -
ներբ, թէ վճաբւււմի եւ թէ
՚չիւբութետմբ
գործ
՚չտնելու տեսակէտով
;
Ռբ)՚՚օ , որուն
25 - 30
Հաւլ՚Ավ՚նսց բան -
ուո բական
ղանգոլածբ
յաբոտտեւ
նոբ
է։ -
գութե
ան ենթակա
յ էր , ամէն
աղ՛էի
՛լ ործ
փնա
ււ էւ ւչն երու
հ էսնրւ։ւթեան
կ եգբոնն
է ր
Աէէէ ն օր Հարիւրաւորներ
կբ գիմ
էին :
« Պիւո-օ տ՛՛ամսլոչ»ը
յարատեւ
եռուգեռի
մէչ էր ուր իբաբ կըխառնուէին
մեր —
ժուոգբ եւ րնգոլնուռղբ
,
ուրախութիւնն
ու տխրութիւնբ.
իսի լէ Մուլինոյի
ռա՛չ -
մանիլթի
էէքէրծաբանը
,նչանէսւէւչւ
«փիչէն–
կի էիաւչիքա»ն
մեծ թի՚-՚՚՚է
Հ՛" յե ր
իրեն
քաչեց
, մասնալորապէս
բանուո
բոլՀ
ինե բ ,
աչխէստանքր
Համեմ ատա րա բ թեթել
բլ -
լալուէ : Հայ
կնււչ,
ինչսլէս
նաեւ
իբ ֆբ~
րանսացի
քոյրերուն
, տէէւնբ մնալբ
այլեւս
ժամանակավրէսչ
մբն էր՛. Ընտանիքին
մէչ
քիչ
մ՛չ։ չէուբօ բութ
իւն
բեբեէէէւ
Համ ար
ստիսչէէւած էր ամւււսնէւյն Հեա
ձեէւքձեռքի
աաչ եւ նետուեցաւ
ասսլաբէղ ;
Այստե՚Լ
փակաէէիծ
մբւ
1914^4»
առաչ
,
Ֆբան։ւա
յի
մ էչ
կիներուն
գռբծունէու
-
թ եան
ասւղաբէղբ
սաՀմտնա՚իակ
էր , չա՜
տե բբ տւ։ւնբ կբ մ՛նա յին
ւ
Բարեսէր ե քր՜՜
րիստոնէական
" է ր ՚ ՚ ՚ է
՚ո՚՚՚էոր՚՚ւ՚ոծ
կիներ
ել
ա՚լչիկնեբ
ձ րիո։ չւա ր
1լ
։ս շիւս։ էէւ էին ի -
րենց աան մէչ
, բա ր են սլա տա կ գործ
երու
Հ ամ աբ , կար , ձեռագործ
,
Հիւսուածք ,
եւ՛ս յլն , մի^որղ
ութեամր
մ՛ա յրասչեա -
նեչ։։։ւ ; Ա ակա
յն ա յսօր
մ արգկա
յին
գոբ–
ծունէւ։։
թեան
ամէն ասպաբէէչի
մէչ
կիներ
կան ,
է։ չ միա
յն փւս ստա
բանն եր եւ
բժիշյ–
կոլՀինե ր , այլ եւ կին ճա րտա րաէէէտնե բ ,
քիմ իաղէտներ
, առե ւտ ր ա կան
Հաստա -
տէէլթեանց եւ ՛
Է
ո բծ ա ր անն ե ր ս ւ կին տնօ -
բէննեբ ; Երբ ղոբծատէր
մր կամ մեծ ա~
ռե ւտբա կան
մ ր մ եռնի , իր ա յբին
սեւեր
Հագնելով եւ տունը նստած
լալով
ժամա–
նակ
չանցրներ
, ՛ս յէ քաչաբար
իք ամուս՜
նոյն ձգած
գործը
ինք կբ սաանձՆԷ եւ կբ
վարէ ձեոնՀասութեամբ
:
Անցնինք
մեր ^՚^է^^լյկ^"ւչվէչ1՛
էրյ՛^
ծա րաննե ր բ կր կ^ա
կ
ա՚ւաւե
լէյլթիլենե
բ
1լ
է^ւծայէին
, թէ բնակելու
յարս՚մաբոլ
-
թիւն
կո՛ր ե՛. ւլիւրին էր ։լւէրծ
ճար
ել
եր՜
կու սեռերուն
Համար–,
Ուսս՚ի մեծ
թիւով
Հայեր
Հաստ՚ստւէւե
ցան
Աէֆ
"Ր
՚էէ Ա,՛
՚^Է2. •
Եթէ
Հայերբ
իսի լէ Մուլինոյի
եւ Ալ -
ֆ" րվէ
չի մէչ
։է։էէղո լթնե ր
կաւլմ եցին |
Լկբքքս՚ն
միեւն։։
յնբ
(Լ՚՚եէ
Պէ
յանքուռին
մէչ։
Պ"""ճաոբ
այն էր որ էսնկաբելի էբ
բետկաբան
ղտնել
Հոն
;
ՈԼ
է՚"կ աուն
չի -
նեէէւլ յարմաբ Հոգ կար % Եթէ
ամէէւրիներր
տե ՛լա ւո բ ո ւե ց ան ւգտն էլո կն ե լ։ էւ ւ
մ էչ
, ըն -
տանիք
ունեցուլներբ
Պի յ "՛նք։։
ւէւ էն
ւչ ուրս
^
յորղեչով
ղացին
Հաստատուեցան
Շալիլի ՚\
մէչ ոբ այն ատեն
Հանրակառքի
։չիծւ։վ
մրք^
Հտւլւէր՚լ
։ւ։կց՚։ւթե
։։ւն մէչ է լ։
Պի
յանքւ։լռի
Հետ։
կարելի է ըսել թէ Հքաւիլէ՛ Հայ գա -
ղութին
Հէ՚ժր
էէնոէչ^։եբբ
եղան
Իհընոյի
բան
ւ։ ւ՛էբն ե բ բ : Եւ երբ այբ եւ կնոչ աչ -
խտտանքով
ւլէ1 յացած
էսնայուլւ։ւթիլնբ
չօ–~
չափեչի
ղում
"՛րի
մ բ Հասաւ
, տան
՚ոէբ
գառնալու
Հաճեչի
Հեռանկարը
ուբուաէէծ–
ուե ՛լաւ իրենց
առչեւ եւ սկսան րեակա -
վէաննե ր չինել եւ ա յոօր ա յգ գաղոլթնե
–՜
րուն մէչ
՚լրեթէ
մեծամասնոլթեամր
տանտէր
են
իմ Ռ^** աչխատելու
առածին
չրչանէ%
(13
օր) միա
յն մէկ յիչա։ոակ
ուեիլք
;
Օբ
մը մեքենայ
։է՚բ չէր րանեբ
,։լացէւ
«չէֆ^ին
« ք ^ օ ո տ ւ շ ս ք , 1Յ տՅշհ1ո6 ՈՔ ք օ ո շ է ւ օ ո ո շ թ Յ Տ » ՛
Մ՚ոբւլը որ ՚լի՚-՚լա՚յիի
երեւոյիմով
մէկն
էր ,
ինքն ալ իմ րսածս
կրկնեց
Հեւչնէէւթեամբ
:
Եւ երբ քսվէն
քալեէսվ
՚էէ"ւի
մեքենան
կ՝ուէէ՚էուէինք
։քիչտ իմ ըսածս կը կրկնէր է
Հւսսկցայ ոբ ՛լիս կբ ծս՚՚էբէբ
, թէեւ խ» -
սածս
"՚-՚լի՚լ
ֆ լ՛ան սեր էն էչ՛ : ՛Լե չ՚չբ երբ
Ֆրո՚նսէսցինեբու
Հետ չւիէէ՚ան մէչ մ տա
յ ,
՛ո յն
սւ։ոեն Հասկցա
յ էէր
ւչ սչքւէւցբ սէէ րված
մ եր ֆրանսե րէ նբ ա։է՛էն տեէլ
Լ՚՚՚՚^^ք՚՚իր
1
Հ՛՛ն էղէտք է բսէի
« ՚ - Յ տՅօհւոշ Ո6 քՈՅքՇհք թ35».
Ե ր կ ք ՚ ՚ ր ՚ է
անւլամ երբ Ռէ^Օ
մ տա յ ^
յանձետրարէէււսծ
րլլ՚"լ"՚ի՚>
"՛ռանց
Հմ ա —
նէ օվռ»ի
բովէն
ան ցնե լ՛։ լ
,
վսէր։ղե
՚ոբ^
(քսնթռբմե
թբ)
" ՚-՚լ՚լ՚ո կի
՛լի" տարաւ
մ ե–
քենէսյի
մբ ք՛՛՛է,
որուն՛ ւիբայ մարգ
մ՛բ կր
բ՚սնէր
, եւ ըսաւ.
^Ջանացէք
ժա
։1՛
ա -
ռաչ
"՚՚ր՚էիլ,
քեզ այսպէէսի
մեքենայ մբ
սչիտի տամ , էւրսւն
՛էլ՛ա յ կւոէւրի
Հաչւէւով
սչի՚ոի ա չխաէո
իք»: Եւ «<^շ^ոշ^(^շx••Vօ^^տ».
րսեչով
բաժնւ։լեցալ
ինձմէ : Ե"
" ՛ յ " խօ"–՜
քէն բան մբ չՀասկցա
յ ;
ՎյԱՐԱՄ
ՄՈՍԿՈՎԵԱՆ
( Շ - լ ր )
(1) .
Fonds A.R.A.M
