Օ Ր Ա Թ Ե Ր Թ
քօռձշ
6ո 1925
I. Շ. Տ6ա6 376-286
Տ֊^ճՅՕէւօո շէ ճճաաւտէք^էւօո։32,Տ.Ա6 ճ© X^^V^տ^,I'^^^տ֊9՚
ա ։
Ո^Օ. 86֊6օ
ւ՚&ււտ 1678-63
ԲԱԺԱՆՈՐԳԱԳՐՈՒԹԻԻՆ
5)բանսա եւ (յազութ-ներ՝տարեկան
3000
ՓՐ"
յ
վեցամս–
1600
Արտասաեւքան՝ տա րեկան
3500
Փ
Ր–
Հատը
12
ֆր.
ԿԻՐԱԿԻ
1 7
ՅՈԻՆՈԻԱՐ
17 յ/V^4VI^^^
^ 1 9 5 4 ^
ՅՕՐԴ ՏԱՐԻ - ԹԻՒ
7271
30«
Խմբագիր՛ ՇԱՒԱՐՇ ՄԻՕԱ-ք^ԵԱ՚ն
ՆՈՐ ՇՐ
^ա՚ե,
10ՐԴ
ՏԱՐԻ, ԹԻՒ
2682
Մ՛ԵՐ խՕՍՔԸ
« ԷՋՕ ՝ԻԱ ԾՆԱ Ա Ե Ր>>
Նոր ստացանք
«կչմիահինՖ
ամսաղրէն
1953
Հոկտեմբերէ
թ է ՚ ֊ ր եւ.
էւմբագրակա–
նէՆ կօրէնակենք
այս բառր,
անվւոփոխ
պաՀելով
ուղղագրութէւնր
:
Խմբագրականէն
խորաղէրր
,
«Ամե -
նայն Հայռց ընդհանրական Հայըասլե -
տությունը եվ Մեծի Տանն Կիլիկիո կա–
թ-ռդիկոսությունր»:
Հ է ՜ յ աչխարՀ : Ո՚֊ղղական
«Կէչէկէա» ,
սեռական
«Կէլէկէո» : Եւ. €սէր»ն ալ
սեր ,
ռր , եթէ չենք
սխալէր,
կ՚աբաաղրուէ
կռլվսռղխ
աղաբակներուն
մէջ՛ • •
Գոնէ
չնո՜րՀ
րնէէն
արտօնելու, որ դա -
րաւոր Հաստատութ
եան մր պա չտօնա
թ եր–֊–
թր գասական
ուղւլագրութեան
Հետեւէր ,
էրրեւ. յէչատակ
;
Անցնէնք
օբակարղէն
Ամենայն
Հայոց
կաթողէկոսութեան
պաչաօնաթերթր
Հէնղ. է^է վբայ կր պար–
ղէ էբ տեսակէտներր
երկու
Աթ ոռն ե ր ո ւ
յաբաբերութեանց
մասէն
-,
Այս
առթէւ կր յէչէ ղանաղան
վկա
յու -
թէւններ
,որոնց վաւե բականո
ւթ էւն ր ճշ–
գել՝ կր թողունք
մասնաղէտներու
:
քցմբաղբականէն
մէ^ մեր
ուչտղրութէւ^
նր ղբաւեցէն
երկու պարաղանեբ
յ
Նախ՝ օաաբոտէ
եւ
յարձակողական
չեչտ
մր, որ անչուշտ
սլղտոր
աղբէւրէ
մր
կր բխէ : Յետոյ՝
ջերմ
յանձնարաբական
մր՝
ներկայ տեղապաՀր
կաթողէկոս
լնտ–.
րելու
։
Խմբագրականը
կր յորդէ
Հայրական
եւ^
աղգասէրա1լան
յորղորնեբով։
Բայց այս
երկու
խորթ
ձայներր կր տէրապեւռեն
ա–
նռնց վրայ, եւ ամէն
էնչ կր գառնայ քա–
րողչական
մարզանք :
ԱՀաւասէկ
յարձակողական
մ ասր , ա -
ռաըն
էջին վրայ
.
— « Գաղտնիք չէ, որ այսօր Սփիւռ -
քոււք, յատկապէս Սիրիայում եւ Լիբանա–
նում կան հայ մռղովրդի, Հայաստան -
հայց Առաքելական Եկեղեցու միասնոլ -
թ-եան յայտնի եւ թաքուն թշնամիներ,
քաղաքականապէս վաճառուած, բարոյա–
պէս այլաոհրուած, «անպիտանք ի հա
ւատս» մարդիկ , որոնք բռլոր աններելի
միջոցներով աշլսատում են քայքայել հայ
ժռղովրդի
կույ1.
միասնութիւնն ու համա–
իմբուածութիւնը մեր Եկեղեցու շուրջը» :
ինչպէս կր տեսնէք
, մէնչեւ
էջմէաձ֊էն
փոխագրուեր
են զանազան
քսութէւննեբ
,
գրաւոր թէ բանաւոր։
Եւ֊ որովՀետեւ
կտ–՛
թոզէկոսր
մ էա
յն քանէ
մր
գէմ
ակաւոր
թերթեր եւ Հատլնտէբ
ճամբորդներ
կր
աեսնէ , էլբացուցեբ
է բոլոր ասէ - կօսէ–
նեբր :
Բառերն
անդամ
արտահ՜ռւմ
են : Փո -
խանցուաձ–"
թեբթէ
թերթ ել բերնէ բե -
րան
I
ինչո՞ւ
այսքան
էրար անցեր է
պատմա՛֊
կան
էջմէաձ-էնր
, բամանման
վտանգներ
երեւակայելով
ե նոյնէսկ էր
նախլնտրահ–
թեկնահ-ոէն
առաջարկելով,
էբրեւ չար -
խափան
:
Աենք սկէղրէն է վեր վեբապաՀ
գէրք
մր
րոնահ՜ ենք այս Հարցէն
Հանդէպ
^ սպա -
սելով որ էրաւասու
մարմ էններ ր
յանգէն
լաւագոյն
եղբակացութեան
•
Եթէ
այսօբ կր խօս էնք, պատճառր
այն
: որ «կջմէահէն»
էսկապէս ապերախա եւ
ձախաւեր
փորձ մր կր կատարէ
, էբրեւ թէ
մէասնականոլթէլնր
սլաչտպանելու
Հա -
մ ար
I
Թերեւս
էջմէահնէ
մէջ տակաւէն
չեն
գէտեր, կամ այգպէս կր ձեւացնեն •
Այսաեդ,
ազատ արտասաՀմանէ
մէջ ,
դժուար չէ Հաստատել թէ որոնք են Հա յ .
Եկեղեցւոյ
«յայտնէ եւ թաքռւն
թ^ամէ ֊
ներ»ր , «քաղաքականապէս
վաճառուահ՝ ,
բաբո յապէս ա յ լա ս ե ր ո ւահ՝՝» մ աբդէկր •
^^անէ որ սկսանք , վերջացնենք»
:
Օ Ր Ը
Օ Ր Ի Ն
Ո ՚ԻՐ ՊԻՏԻ ԳՈԻՄՍՐԵՆ
ժ Ո Ղ. Ո Ը
ՄԻՋԻՆ
ՃԱՄԲԱՅ
ՄԸ ԿԸ ՓՆՏՌԵՆ
Երէկ
լուր տարահուահ– էր թէ
արեւմտ
եան
Գա ^ակէցնե
ր ր Հաւանահ՜
են ոբ
3ունուար
Ղ^է ժռղռվր վախն է վ՚ոխր
դու–
մ արուէ
Պերլէնէ
արեւմ տեան եւ ա
բեւել
եան
շրջաններուն
մէջ, էնչսլէս
էլաոա -
ջաբկեն
Ռուսերր :
Մ • ՆաՀանգներու
արտաքէն
նախարա -
բութէւնր
անմէջասլէս
Հեբքեց
ւս յս լու -
րր։ Պաչտօնատան
խօսնակր
յայտարարեց
թէ ոչ մէկ ոբոչում
արուահ՜ կ Ամերէկա -
յէ , Ֆբանսա
յէ եւ Անղլէոյ
կողմէ եւ թէ
բանակցութ էւննե ր ր կր չարունակուէն
գէ
ւանագէտական
ճամ բով
յ
Զորս
Հ րամանաաա
րնե ր ր նոր
ՀրաՀանզ–
ներ ստացահ՜
ըլբ՚՚լով
, Հէնգեբոբդ
նէստր
պէտէ
ղ ում արէէն
երէ կ , վերջնական
եղ–
բակացութեան
մ ր յանղե
լու Համաբ
յ
Փա–
Ր
1"
Լ
1՛ ՚^էշ, Հրջահ՜ լոլբերռլ
Համաձայն
, ա -
րեւմ տեան
պեաութէւննեբր
սլէտէ առա -
ջաբկեն
չէզոք
Հռչակել
Վերստուգէչ
յանձնախումբէն
չէնքր, ոբ կր ղտնուէ ա–
մեբէկեան
չրջանէն մէջ եւ կամ ուրէչ չէ–
ղոք Հաւաքատեզէ
մր ղտնել : ԱյԳ
պարագայէն
չորս պետութեանղ
ոստէկա—
նական
ուժեբր պէտէ
ասլաՀովԼն
չէնքէն
չէղոքութէւնր
: Արեւմտեան
Գերմանէոյ
կառավաբտկան
շբջանակնեբուն
մէջ մեհ՜
կարեւոբութէւն
էլլնհ՜այեն
այս վէճաբա–
^,'ոլթեանց
I
Կր կարհ՜ուէ թէ կարելէ
պէտէ
րլ րո
յ բանաձեւ
մր գտնել,
տեսակ
մր
Վատէկան
կամ մէջազզա
քէն քագաք րս
տեւլհ ելու Համար , ոբպէսղէ
կողմեբր աբ–
ժա՚ււապատուութեան
խնւլէրներ
չյա
բու -
ցանեն
։ ինչպէս կր յէչուէ
, Գաշնակէց -
նեբր նաէւապէս
ստ կար կահ՜ էէն
ժողովր
գումարել
Զուէցե՜րէոյ
Լռւկանօ
քաղաքէն
մէջ,
բայց Խ– Մէութէւնր
մերժեց
։
X
Աէ^է
՚"յ՛՛
՚^ւ՚նէ
" ՛ յ ն , Հակաճառու
-
թէւնր կր շարունակուէ
մէջազղայէն
մա -
մուլէն մէջ, Յունուար 2օէ
խորՀրդաժո–
զովէն
յաջողութեան
մասէն։
Ամերէկեան
մամուլր
բարենշան
չէ ղտնեբ
Մոսկուայէ
թերթերուն
վերջէն աբտա
յտ
յտութէւննե–
րը՝
ղեբմանական
Հաբցէ
մասէն։
Անոր
կաբհէքով
, Խ ՚ Մ էութեան
քադաքակա
-
նութէւն
ր չէ փոխուահ՝
ել էբ
առաջսւբկահ՝
պայմաններր
անլնդունելէ
են
յ
Մէւս
կողմէ վէճաբանութէէն
մ ր բաց —
ուահ է ամերէկեան
թերթերուն
մէջ , Խ •
Մէութեան
կարադ եւ ուրէչ
սլէտոյ^^եր
հախելու
մասէն։
Այզլ^ւՀաուրբէ
կառա -
վարութէւն
ր արամադէր
է զարկ
տալու
երկու
երկէբներռւն
առեւտրական
յարա -
բե րութեանց
,
բո՚յց
"՛՜Բ 12.
Հոսան^^եր
1լ լ^ւդդէմանան
: Այս առթէւ
առեւտրական
, նախարարր
յայաարարեց
թէ կարագր ա–
ւ֊ելէ աժան պէաէ չհախեն Խ՛
Մէռւթեան,
է վնաս ամերէկացէ
տանտէբուՀէներուն
:
X
Ուոչինկթրնէ
խորՀրգայէն
ղեսպանր
ել Մ • ՆաՀանգներու
արտաքէն
նախարա–
Բր նոր տեսակցութէւն
մր պէտէ ունենան
,
Պերլէնէ
էարՀրդաժոդովէն
առա9 : Այ"
տեսակց ութեանց
մ ասէն
տեգեկութէւններ
կր տ բուէն
Անգլէոյ ;
ճկԼԱԼ ՊԱՅԱՐ ԱՄԵՐԻԿԱ
Կ՚ԵՐԹԱՅ
Թուբքէռ
յ Հանրապետութեան
նախա -
դաՀ ր Մ ՚ ՆաՀանղներր
պէտէ
երթա
յ
Յունուար
2՚էէն, էբ կնռջր, եւ բազմ ան ֊
գամ
չքտխումբէ
մր Հետ։
Զորս օր
^Է՚֊Բ
պէտէ ՐԱայ Տէր եւ Տէկէն
ԱյզրնՀաոլըբէ
:
Ուոչէնկթլնէ
մէջ սլէտէ դէմաւոբուէ
փոխ
նախագաՀ
Նեքսրնէ
կողմէ։
Առաջին օրը
Ապէտակ
պալատէն
մ էջ անցլ^ելէ ետք ,
Տէր եւ Տէկէն
ճէլալ
Պս՚յար պէտէ առաջ~
նորդուէն
Պլեր
Հաուզ , ոբ
պաչտօնական
բնակարանն
է ականաւոր
Հէւրեբու ;
Հեռաղէբր
1լ րսէ թէ արտակաբղ պատ ֊
( Շար.ը կարդալ Գ՛ էջ )
ՊԱՏԿԵՐՆԵՐ
...
Նորէն կը թղթատեմ Լիբանանի հ՛այկա
կան կուրանոցին թեբթը ,
Վո
յս»
^
որ մի
եւնոյն ատեն տեղեկագիրն է հաստատու
թեան 25ամեայ յոբելեանին:
Պատկերներ , պատկերներ, մէկը միւսէն
խօսուն:
Ահաւասիկ աչագուրկ աղջիկ մը որ կը
գրէ կոյրերու յատուկ տառերով (Պրայ) ։
Աչագուրկ մանչերու դասարան մր ,
վարժուհին ալ կոյր:
Աչագուրկ պգտիկնելաւ մանկապարտէ -
գր, ուր խսւղեր կը սորվին :
Աաբգանք աչազուրկ տդոց ;
Դարձեալ մարգանք, ուղիդ շարքի կե
ցած :
Նուագախումբ աչագուրկ տղոց, գա՚^^~
գան գործիքներով:
Աչագուրկ վարպետը կողով շինել կը
սորվեցնէ իր աշկերտին:
կուրանոցի արհեստանոցը սկղբնական
շրջանին:
Աչագուրկ տզաք ուռիի Քիւզեր կը կեդ–;
ուեն , կողով շինելու համար :
իւրաքանչիւր աչագուրկ իրեն յատուկ
աշխատանքով գբաղած :
Եղէգէ աթոռներ եւ թիկնաթոռներ՛ ա–
չագոլրկ տզսց կողմէ շինուած:
^
Աչագուրկ աղջիկներ՛ իրենց տնական
գործեբով գբսւզած :
Աչագուրկ փոքրիկներ պտոյտի կ՚երթան
իրենց ճաշերով ;
Աչագուրկ աղջիկներ բուրդէ թելեր կը
փաթթեն:
կապերտի արհեստանոցը, ուր կը գոր -
ծեն աչագուրկ աղաք եւ աղջիկներ :
Տակաւին յիշէի՞ :
Տեղեկագրէն կ՚իմանամ թէ 1925 Ապրիլ
ւէն ասդին, ՚էաղիրի կուրանոցին մէջ պա–
տսպարուած են 116 աչազուրկներ (59
մանչ եւ 57 աղջիկ) տ
Տարիներու ընթտցքին այս թիւին վրայ
աւելցած են 163 կո ւրեբ, խուլ - համրեր
եւ անդամալոյծներ, ուրեմն համագու -
մար 279 դժբախտներ :
« Աչազուրկներուն մեծ մասը եւ մանա
ւանդ կիսովին
կ ՚ ՚ յ բ երիտասարդները
կեանքի մէջ տեղ մր գրաւած են, ամուս
նացած եւ աոռղջ զաւակներու տէր եղած
են եւ համեստ օրւււպահիկ մր ապահո -
ված»:
կան որ դարձած են կաբող արհեստա -1
ւորներ, նոյնիսկ |>ւանութի տիրացած : յ
Ել այժմ կը մնան 77 կոյր , խուլ - եամր^
աշակերտներ , պա;՚աօնեաներն ալ հաշուե–^
լով։ (Հաստատութիւնը Պէյբութի Պուր&
Համուտ թաղր փոխադրուած է այժմ) :
ի՛՛նչ կ՚ուզէիք ոբ աւելցնէի այս վկա -
յութեանց վրայ , ւսյնքան կենդանի եւ շօ–
շափելի :
ՎԱՀկ^
ՆՈՐ
ՆՍԻ՚ Ա Գ ՍձԸ
ԳՈՐԾԻ ՑԵՌՆԱՐԿԵ8
Հան ր ա պե ա ո ւթ եան նոր նախաղաՀ
ր , Պ •
Ռք՚ւ՚է
՚Րոթէ
, չարաթ օրէէէզէէ
պալատը
փոխագրուեցաւ
սովռ րական
Հանգէ սաւո
րութեամբ
• ԳաՀ ա կա լո ւթ է ւն ր
ժռղովուր–
գէն
Հաղորդուեցաւ
թնդանօթէ
21
Հար -
ուահներով։
Ըստ աւանդութեան
կարմէր
գորգ
մր փռուահ էբ էէյէղէէ
պալատէն
մ էջ ; ՚Բսան
վա յրկեան
անցաւ ա յգ
ղոր -
գէն
վրայ
կոխելէն
մէնչեւ
պա չտօնէ
ձեռ
նարկելը ;
ինչսլէս
որոչուահ
էր ,
պաչտօնական
աբարոզութ
էւննե բէն եւ Փարէզի
քաղա -
քապետարանէն
մէջ սաբքուահ
լ^գունե -
լութենէն
վերջ, Պ՛ Ռրնէ
՚Բոթէ
նախորգ
նախադաՀր
առա^ռրղեց
էր
մասնաւոր
բՍակարանը,
Հետէոտն : Ժամ ր
3
՚ՅՕ^^
նոր
նախադաՀ
ր ա յցե լեց
Անհանօթ
Զէնուորէն
գամբտրանը
եւ Մ ոն Վ^ալեռէ էն
գնաց
,
հաղկեպսակ
մր ղնելու
Համաբ
գէմադբա–
կան ճակատէ
գոՀեբուն
դամբարանէն
վը–
րա
յ : Անթելր եւ Հեռատեսէ
լը
Հթելեվէ
զէռն) ժամր
ժամէն կր ներկա յացնէ
էն նա
էւա գաՀ ական
պա չտօնէ փոխանցում
ր եւ
մէւս աբարոգութէւննեբր
:
ԿԱՏՈՏԹհՏՆԸ եԳհՊՏՈՍՒ ՄԷՋ |
ՆՈՐ ԶԵՐԲԱԿԱԼՈՒԹԻՒՆՆԵՐ
ԵՒ
\
ԽԻԱՏ ՄԱԲՐԱԳՈՐԾՈԻՄ
\
Եզէպտոսէ
կառավարռւթէւնր
Յունուար
\
\օէն
Հրատարակե՜ց էր յայտարաբութէւնը ՜.
որով պաչաօնապէս
կ՚ամբաստանէ
իսլամ \
Եզբա յրութէւնր
թէ գաւեր
սաբքահ է պե
տութեան
գէմ , կապեր
Հաստատելով
Անգլիացիներուն
եւ
Համ ա յնավա
րներուն
Հետ :
Հեաապնգումներր
եւ ձեբբակա
լութէւն–
ներր կր չարունակուէն
է Աբտակարգ
մէ -
ջոցներ
ձեռք առնուահ
էէն ուրբաթ օր ,
բա յց որ եւ է գէ՚գք չպաաաՀեցաւ
;
Հտ -
բէւրաւոբ
Հաւատացեալներ
Հ տն դա ր տօ բ էն
ազօթեցէն
է լ ԱդՀարէ
մղկէթէն
մէջ որ
էս լամ ութեան
օրրան
մրն է :
ԳաՀէբէէ
անգլէական
դեսպանատան
նեբկա յացուցէչր
վճռապէս
Հեբքեց
ա
յն
մեղաղբանքր
թէ բաբձբ պաչտօնաաար
մը
տեսակցեր է իսլամ
Եզբա յրութեան
վա -
բէժերէն
ԱալեՀ Աչմաւէէ
Հետ։
Թերթեբը
ռւչադրաւ կր գրեն որ Յեղափոխական
կո–
մէտէն էր զեկո յցէն
մ էջ յատկապէս
կր
յէչէ
Անգլէան
, մէնչգեռ
ուրէչ
ատեն կր
ղոՀանաբ
ք
օտար պետո ւթէւն » բացա -
տբութեամբ
% Զեկոյցր
անգլիացէ
՚զ"*Լ
~
Ո՛Վ. ՊԻՏԻ ԸԼԼԱՅ
ԿԻԼԻԿԻՈՅ ԿԱԹՈՂ-ԻԿՈՍԸ
•
ԷՋՄԻԱԵՆԻ
ԹԵԿՆԱԾՈՒՆ՝
ԽԱԳ ԱՐԲ–
ԽՄԲ՛
—
Ամենայն Հայոց կաթողիկոսու
թեան պաշտօնաթերթԸ,
«էջմէահէն»
հե -
տեւեալ տողերը կը սսւհեցնէ 1953 Հոկտ –ի
խմբագրականին մէջ, Կիլիկիոյ կա;թողի–
կոսական ընտրութեան առթիւ
«Մխէթարական
է նւ-ւեւ այն ոբ Անթէ -
լէասէ
Մէաբանութեան
չարքում
գտնւում
է կաթողիկոսական
Գ-յ/ՀԷ
արժ-անաւոբ
ա յնպէս է
մ է թեկնահու
, էնչպէսէն
Մ եհէ
Տանն
Կ է լէ կէ ո յ կաթոզէկոսական
լնդՀա–
նուր փոխանորդ
Ամենաււչատէւ
Տ ՝
Խագ
արք
՚ ԱջասլաՀեւսնն
է , որը վայելում
է
ոչ մէա
յն Ամենա
յն Հա յոց
Հա
յրապետէ
բարձր
Համակրանքն
ու
վստաՀութէւնր
էրր աիպաբ , Հայբենասէբ
ու էջմէահնա -
սէր եկեղեցական
, այլ նաեւ էր
Աթոռէ
մէաբանութեան
ել կէլէկեոն
Հայ ժողո —
վուբգէ
անվերապաՀ
սէբր ու յաբդանքր
,
ռրէ անՀերքելէ
ապացոյցն
է այն
փաստր
որ տեղէ մէաբանութէւնր
մէաձայն
լնտ—
րել է նրան
կաթողխկոսա՚լան
տեղա -
"չաՀ » :
տօնեանեբոլ
անուններն
ալ կը յէչէ
: ծ՛–
խօսքր
ուղղելով
իսլամ
Եզբա յրութեան
,
կ՝աղդարաբէ
թէ «երրեք
թ ո յ յ պէտէ
չտան
որ նոր չաբէ^Փ՚եր
գոբհուէն
կրօնէ
անու -
նով եւ երկրէն
ճակաաաղրէն
Հետ էւաղան
է չաՀ անձնական
փառասէրութ/ւ՜անց»
:
X
Եդէպտական
մամուլր
Հբաաարակե -
լով կառավարական
ղեկոյցր,
ուրէչ
ման—
բամասնութէւննեբ
կր Հաղորղէ ամ "
բոգջ անցուդարձէ
մ ասէն ; Երեսուն սպա
ներ
աբձակռււռհ
ենոստէկանական
վար -
չութենէն : Բանակէն մէջ ալ մաքրազոր
-
հումներ կըկատարուէն
;
իրազեկներ
կր կարհեն թէ իսլլ՚ւմ Եղ -
բա յրութէւնր
գագտնէ
ղ ոբհունկ
ութեան
պէտէ
նուէ բուէ ա յսուՀետել
, էնչպէս
ը–
րահ է ուրէչ ատեն;
Զօր– Նեկէպէ
կսւոա–
վարութէւնւր
վստաՀ է էր
վերնական
յաղթանակէն
ւէրայ
յ
ԹԵՀՐԱՆԻ
անղլ՛ դեսպան
նչանակռւե -
ցաւ Պ՛ Սթէվրնս, ոբ նաէւապէս կո վա -
րէր
ԱթոքՀոլմէ
դեսպանութէւնր։
ԼԼյսպէս
կր վեբաՀաստատուէն
զէւանադէտտկտն
յարւսբերութէւններր
որոնք
խղուահ էէն
1953
Հոկտեմբերէն
է
Fonds A.R.A.M
