ԱՌԱՋԻՆ ՇԱՐժււԻՄՆԵ ՐԸ
(Ր– եւ վերջին մաս)
1892^
ւսչնանլշ , Պետօ՚ե
1լւլ
վելւագառնայ
կովկաս
,
ԿԱ
մասնսւկց
Ի
ԸՆգՀ
.
Հք
՚ւււչովէ՚ւ՛
,
որուն
ւէեկուԱու.մ կու.սւսւյ էր ո ւ.ս ո ււէ ն ա ս է՜–
րութէւններու
մասէն,
եւ. կրկէն կր վե–
րագառանյ
՛Լան
;
՚եսւ
՚"յմմ՛
սնանկացած–
չկրչէ
Կէ
ե՛. նոյնէսկ շաա ա՚լքաա
ւ Կր
գաոնայ
վւողուքներ
ր
֊Հգեազ»
(.րարէւ֊ղ)
հաԼսալ ; Այս ժամ անակամէչոցէն
1"""
ոերա
յարարԼ
րութ էւններ կր
հասաատէ
ԱրմենականնԼ
րու Հեա, րայւյ
անոնք
գեո.
եւս Հասաաա
չգէաեն թէ Պեաօն
յեղավւո–
թական է; Աոաշէն
անղամն է Արմ ենա -
կան ղեկավար
Գէորգ Աաեասնէ ասւ^էը
յե–
ղափոԼսական
ճաո
մ
ր կր
թօսէ , որ
ւէ
եհ՜
զարմանք
կը
պաաճաոէ
րոլորէն
;
Ոչ ոք կրնար կասկահէլ
թէ այղ
աոեւ
արականր
կրնայ յեղափոէւական
ԸՌ"՛Լ
՚՛
Այգ
օրուրնէ
սկսահ,
Պեաոյէ
Համրաւր
կր
աար
աձա
յնուէ
ժողովրղէ
ժ՛ է^ եւ
կր
ՀասնԼւ
նոյնէսկ
աաճէկ
կառավարութեան
ականեր։
իրժէ ձեւով
մր
կասկահներր
Հե–
ռացնեչու
Համար
, Պետօն
կր
ղառնայ
ք անք անճի
(Հոր
մ աքրող)
, որպէսղի
մէկ
կողմ է ղետնէ աակ աչԼսատեէով
աննկա -
աելի
մնայ, եւ մէւս
կողմէ
Հքանքանճէ»
-
ներր Գաչնակցական
գար
ձնէ։ Այս շյվա–
նԼւն Պեաօն արգէն
յեղա փոԼսական
քարո -
ղէչ է, առանց տալու
Գաշնակցութեան
ա–
նունր,
ե՜լ Արմ ենա կաններր
այղ
յեղաւԼւո–
թա կանէն
սկսահ
Կէն
կա րեւո ր
ութէւն
աալ։
Լաչուէ
առնել
անոր Լսո րՀ ուր էլնե ր ր :
Անոր ԼէէՈրՀ ուր էլով է որ Զլէն ղար
Փան ուէր
եւ Նչանր
կ՛՛ուղտ ր կէէ ւէն Պարսկւսէէտան եւ
Աալմաստէ
Հաւթւան
ղ է ՚ ֊ ղ է ն մէ^
կր
Հէմ
նեն Արմենական
ւլին աղոր հէէէրան
մր
: Անոր
էէրղմամր է որ կոմ էսէ ր ՆուրԼէն
կր
սպան
նուէ
1892^^ :
Այգ
վէոանղէ1էւէւր
մարղու
ս սլան ո ւթ է լն ր էոնՀրաժե
չտ էր , րա յց ա
յղ
Հակւսէւլեէոակսէն
քայլր, որ առաչփնն էր ,
աեղացէներր
կր
Համ արէէն
ւԼտանղաւոր
էրենց
Համար,
որովՀեաեւ ատկէ կրնա
յէն
տումել
անոնք, ի վերջոյ,
՚ԲէՆքէնէ Աով ֊
Հաննէսր եւ Փէոնոսր
կր
սոլաննեն
՛կուրէն
փողոցէն մէչ, եւ կ՝անցնէն Վարագ :
Պեէոոյէ գէմ,
1Տ92
թուէն,
Արմենական–
ներու
Լսէէչոր մաս
մր
չատ էլրգռուահ
էր ,
որովՀե տեւ էսն , կ՚րւէէէն
, չէովւէն
աւելէ
«աւլրե սԼէւ» է եւ ատէկա
անՀամաէղատէոս–
թան
կր
ւչտնէԼէն Արմենական
հրաւէրէ
ոէչ–
ւ ո յ ն
Ոէ.
էլէէրհե լակե րէղէն : Նոյն
1892
թր~
լականէ
վերքերր
, Վէսրաէլայ
Վանքէն
մէչ,
Պետօն աոէոչէն
անղամ
կր
յայտնէ
որ էնքր ոչ թէ անանուն
յեղափոթական
մրն է , այլ
կր
պատկանԼւ
Հ՛Ա՛
Գաշնակ -
ցէէլթեան : Ծրաւլէրն
էէւ կանէէնաէչէ ր ր հո -
ցէն
Հանելով, կր սլարւլէ Լւր կուսակցու
-
թեան
տեսէսկէտներր
յեէէէոփո
Լսէէլթեան
մէէէսէն։ Ատոր Հետեւանքր
1լր էԼ՚նէ այն ,
որ Արմ ենա կանն եր էն Աս կանր
,
Վէսղղէնր
( Տ էղրան
տ է րո յեէսն
) եւ էԼե ց Լսուէք ր կր
մէանէսն
Պյեաէէյէն
,կ՚րնղունԼւնԳաշնակցու—
թեան
հքէէՈէլէրր,
որմէ
յետէէյ
անէւր եւԱր
ժ՛ ենա կաններ
ու
յարաբերութէւններր
է
սէղսւռ կր Լսղուէն ;
Պետօն
1լր յաչուլի
շւէւաուԼ ղւոնել էր քա–
րո՚լչութ
եէոնց Համակէ ր անՀէոանե ո
եւ ,
ստեէլհե լով կուսէո կցութ եան
Համ էսլւ
էրրեւ
պատուսէնղան
հառա
յող քանէ
մ ր Լւէում -
բեր քաղաքէն մէչ, Լւր ուչաղր
ութէւն
ր կր
ղէէւրձնէ
էէէսւաէւէն
էԼրէսյ : Կր կէէէն չէ էր րն—
կերներր
Պա րս կ՚սստանէն
ո րւղէսւլ է
օգնեն
իրեն ա յղ
ղորհէն
մ
է^ • քքւ էրօք , Պարս -
կաստանէն
կուղան Ա ր ուանւչր(Վէ չթէէւն
Ար—
ղութեան)
, Աաքօն,
Վէորղանր
(1894^՛՛)»
որոնք Հասնե
լ ով Վան էրենց
Լսուէք բով
,էս–
կո յն Պետո յէ ցէ/ւցմ ւււնքնե րով
կ՚՚էոնցնէն
գաւառ։
Աէոքօն եւ Եբուանգր կր լէնէն ա–
ռա չէնն ե ր ր Վ էս ս պո ւր
է1է
կան
Լւ
ղ աւէոռա կ ա ն
այն
գորհԼւչներէն
, որ կ՚երթան
դէ՚-՚էերր
եւ էլաչթատէն
այնտեէէ էուսրէսհել այն էչէս–
ղէոէէարներր որ Վանէ մէչ կր յ>արողուէ -
ին : Գժուէոր էր այգ ժողովր
էէէն ժէկ ան —
դամէն ոտքէ Հանել,եանոնք
կր
Հանգէպէն
Հ^ղդէմէէւթեսէն
որոշ էսնՀէէէէոնե ր ո ւ կոէրքէ,
որոնք այս կամ այն քէւրտ
բէ կէ
Հէէվանա–
ւոբոլթեան
տակ կր ւէէոնուէԼէն :
Այդպէսէ–
ներու
թէւր
.գէչ չէր եւ անէէնց ր^ւղւլէմու -
թէւն
էսլ այնպէսէ
ձեւեր
կ՚առնէր
, ոբ
անՀրաժեշտ
կր Համարուէ
աՀաբեկումներ
կատարել
յ
՚
Այգ երկու
ղէէբհիչնեբր
երկէոբ չեն
մնար
Վասպէէւբական
, կր վերաղաոնան
Գերէկ
,
թէէ
ղնե
լ էէէԼ կուսակցութեան
էլորհր Վար -
ղէոնէ եւ ՊեէոոյԼէ վրէսյ :
Մ էնչեւ
1890
թէւր
,
Վանէ
ժողոէԼուբղր
իէէՀեմ
քէո ղաքա կան ութե ան կր Հետեւէր
X
Ան կանէլնէսհ էբ էր էրաւունքներբ
էւաղաքէ
մ էչոցնե րով սլաչտ էէլանե լու
տեսէսկէտէ
ՈԻԻՆԱԻՕՐ ԸԼԼԱՅ
կր Հարցնէէնք
մեր նախրնթաց
թժ բա -
դրականով
, թէ կր
կատարե՞նք
ժեր
պար
աքր :
Ջենք ժթաեբ
որ , այս էոաբէ , քէչ մ ր ա–
ւեվ, կր Հետաքրքր
ուէնք կրթական
ղոբ -
հ՜էէվ. քէչ մր աւելէ կր ւլւլանք
ապաղւլայ–
նէսցման
էէտանղր •
կրնանք
րսել քէչ մրաւելէ
կ՚աչէւա -
տէնք :
ք՝այց բաւակա՞ն
է ա յս
«քէչ մրէուե -
լին», նկատէ
ունենա
լուԼ էէէյն հանր կա -
ցութէւնր
1
ուր կր գտնուէնք
. . .
Անչուչտ
, մեղադրանք
կայ այս տողե -
բուն մէչ :
Աւնէնք
կրթական
կեէէր .
Յանձնաթումբ
եւ կրթական
դորհէչ
, էւրոնք օժանղակու
-
թե՜ամբ
տեւլակէսն
կրթէսկան
3
անձնա -
Լսումբեբէււ
, յաչււ
ւլե ց ան ^անէ մ ր
գպբոց
աւելէ Հասէոատել
, ուր որ վւակէէւահ
էր
Գ՚ղբոցբ
վե բա բա ց էն , էււր ոբ բնաւ չկար
,
նոր գպբոց Հաստատեց
էն :
Աւելցուցէն
նաեւ՝ տեւէ էոեղ , էս չակե բաներու
թէւր :
Ասէէվ կր էԼեբչէոնա՛^ յ
մ եր ւէոբհր • կբ -
նա՚^նք
Հէսնղարէո
թւլճոէԼ
րսել թէ կաաա—
րահ
ենք մեր պաբաքբ ;
Կր կարհենք որ չենք կրնար
յ
Ա եր ՜էլո/րէէցնե րն ու էէա ս լն թէէէ ց քնե ր ր ,
բացառութեամ
ր թերեւս
քանէ
մ ր
Հայա–
չաւո քաղէո^եբու
, -
Լււս Անճէլրս
, Ֆր -
բէղնօ , Տէթրոյթ,
Ֆէլատելֆէա
, Փրո
էԼիտէնս եւն . Լւբրեւ
էէէչէէէկեբտ
էււնէ՚ւո^
Հաւլէւ
10–15~20
Հողէ–, մէկ եբկլււ
" ՚ ե ղ ^
թերե ւէէ քանէ
էք ր Հ ոգէ էէէւե
լէ
• Հ ւէհ
ւլա
էէութներու
ւչսլրէւցնեբր
կբնայէն
ունենալ
կբ էլնա սլատ
էկր
, նուաղաղոյն
Հարէւր ա —
չակերտ,
մէւս
էլաղութնեբր,
50^^
4.^1՛*
աոն էէ ւաղն :
Ամենափւէքր
ղաղուԼժներն
էսկ
է
աոանց
բէսցառոլթեան
,
կբնայէն
ունենալ
առնուաղն՝
25—30
Հողէ
, ան • աչ
լնտբէէվէ
: Անպա տ ճա ռ
8—12 յ
կամ
ւ6–20
տաբեկա՞ն
պէտէ րէէան
Հայերէնէ
Հետե -
ւողնեբր։
Կրնէոն ե ր էտասա
րէլնե ր ալ ժաս —
նակց
է
լ , նո յնէսկ
չափաՀասներ
: Ջէ՛^ որ
ժեր նչանակէտր՝
Հայ լեղուէն
փբկութէւ–
նրն է, անով
ւէրկելոլ
Համար
մեր նորա -
Հաս
սեբունղր
.
Եկե էլեց
է
չե՛՛ն երթար
մեհ
երն ու վ՚ոք—
րերր,
աղօթելոլ
Համաբ
. բոլոբ
անոնք որ
կր
Հաւատան : ինչո՞վ պակաս է մեր
լե -
էլուն, մեր աղէէէս յէն
դէէյւէ ւթեան
թաբէո -
Լսր , Հաւաքական
պա շա էղան ո ւթե ան
Ոլ
սլաշտամունքէ
էոռարկայ
ղէոոնալու Հա —
մ III
ր ; Ա էնչեւ
էէէյս
վե
րւէւ
րե
ր էւ ւմ ր չունւե -
նանք աղղովէն
, ժ
եր
ե ր
էտաՍա
րդութէւնր
շէ
կրնար
Հետէսքբքբուէլ
ժե՜ր
լեղուով,
ոչ ալ մ չակո յթով. Հետեւաբէոր
ոչ
էր
ոչ
ալ մեր էչո յութեան
պայքարով
:
Աակայն,
չէ
րէսւեբ
ւլւլ
էո ց էէ ւմ ո վ չբչա —
պատել
մեր լեղէււն , ղայն սէրելփ
ղարձնե–
էու Համար
ե բ Լւ էոէսսա րղութեան
Հ
Գորհնա—
կան
կէէէրեւո բութէւնր ալ էէ ւնէ ան , մեր
ժամ տնակներուն
• Լեղու
մ ր աւելի գէա -
նալր Հաբստոլթէլն
մբն է : Հայերէն
էլէտ–
ցող պաչտօնեայ
մր
մէչտ
աւելի
նաթլ^տ–
Վր՚^յ.
Զղոյչ եւ մեւլմ քաղա քական
ութ էւն
ԷէԼ ՛Լ՛՛՛ւ՛էէ՛ նաեւ էլառավարոլթէւնր
,
որու
ներէլայացուցէչն
էբ Նաւլբմ
ւէւսչան : Րսւ
յց
Աոքյիս - Յունէս
ամԼւսնեբուն
, էլառավա
-1
բութէւնր
էլր փոթէ էբ քաղաքականու
- յ
թէւնր եւ էլր նչանւսէլէ
նոր պաչտօնեաներ
,,|
ոբոնք
աւելԼւ
ագրեսիլ
էէն, էնչպէս Աաա–՛.
տէտԼւնր ոբ նսւթապատրաստողր
ՀանդԼւ -
սացալ
յետաւլ ա յ կււաո րահնե
բու
յ
Ան «
պաշտօնի
գէուԼս անցնե լով , կր սկսէ
չրչէէ
գէւղեբբ,
կր կագմակերպկ
՚Բէլրա^երը եւ
ղանոնք
էլբ ղրգռէ
Հւււ յերու
ղէմ ;
Ատոր
Հետեւանքով
սպանութ
էւններ ր եւ ալան -
թալանր կր չատնսւն
շբչաններու
մէչ։
կառավա
բութէւնր
կր դէմէ
վւււովռքասիօ–
.նի
ալ։ Ան էլր սէլսէ ուժեղ
պբէւսլաղանլէ
մր
քաղաքէ եւ շրչաննեբւււ
մէչ՝ րսելով ոբ էր
ձ ե ռնա ր կա
հ Հետասլնղումներ բ անոբ Հա
մար են մէէսյն,
ռբ
յե ւլւս էէ ո թա էլւսնն ե ր
կան Վասպուրական
, ռբ գրսէ
ժ՚արգէէլ
ե—
կահ՜ են Հոն եւ որ եթէ անոնք
չլէնէէն
երէլրէ վէճսէէլր
Լսաղւսղ ւղէտէ
ժնար։ Կ՛ա—
ռաչէոլւէլէ
ժողովուբղէն
ւԼտէսբել էբ
մէչէն
յեղաէէռթտէլւսններբ
, Հակառակ
սլարադա–
լէն ան թստօրէն
պէտէ պատմուէ՝
անււնց
աեէէ ւււ ասլաստան
տալու
Հաժար ; ԱյԳ
ռւղւլութեէէւժ
բ
քւո ր ուլչո ւթէ
ւննե ր անՀե —
աեւանք
չէէն
անցներ : Տ՚ողռվուրդէ
մէչ
էէէլսահ էր ուբմ ատ
ձղել ա յն տրամ
աւէրոլ–
թէւէւ բ, որ եթէ ղբււեցէք,
մասնաւորապէս
մ ա ր տական
ուժերր
, բացակա
յէէն
, Վանր
աւելէ
ղէւրութեամր
պէտէ
կարենար
թուսավէէլ
կւէտոբահէն
:
Ա ասամբ ա յղ. տրամ ագրութեան
Հետե
ւանքով ել մասամր ալ ուժեր
վւո թագրե
—
լու նպատսւէլոէԼ, Վանէ յայտնէ
ռաւլժէէլ —
ներր
էլ անցնէն
նոբէն
Պ ա ր ս էլաս տան : Ար–
մենէսէլէսննէւբէն
էլ՝ երթան
ամէնէն
աղղե՜ց
էէլ
գոբհ՜էչներր
, էնչւղէս
Գաբեէէէնր, Վարա -
բէկբէ
Ներսէսր
, Գրբէն
, ՖարՀաար,
ո -
րոնց
մ ենք տեսանք
ձե ր բաէլա լուսւհ
Խռ
յէ
մէչ
, սլարսէէլ էլառավա բ ո ւթ ե ան
կողմէ ;
Գա^ա
էլց ւս կաննե բ էն կր մեէլ^ւԼէն
Նէկօլյր,
Շերօն
, Րժէչէլր
էլարհ՜եմ
43
լԼնէլերներով
:
Այղ
ուժե բու
ՀեոանէսլոէԼ
, Վաէւսլուրա -
էլանր կր թւււլւււ՚նայ թէ ոէսղմւոէլան եւ թէ
բաբո յաէլան տեսակէտէ
, մ անաւանղ
որ
գուբս
ե1լւէէլ^ւերր
բոլորն ալ Հռչաէլ եւ Հե -
ղէնակութէւն
ունեցող
ղորհէ^ւեր
էէն :
Ա՝եհ Հաբռւահ
էբ մտսնաւորապէս
Գոլ -
մանէ
(Նիէլօլ) բացակա
յութէւնր։
իողագ -
՛Րե ասանէ եւ Աարա
յէ էլռէւնե
րէն
ետք ,
տն գա րձահ
է բ էլեդր ոն
էո
էլան անձնաւո -
րութԼււն
մ ր ււչ
մ էա
յն Գ ա շն
էէէ
էլց ւս էլանն ե -
բու,
այլեւ
ժողովրդական
բոլոբ
թաւերու
ա շքէն
յ–
Ան դա րձահ էբ ղէնուռբական
Հե–
ղէնա1լութէլն
ժր եւ Հերոս
մր,
ուղղաէլէ
առասպելաէլան
անձնտւոբութէւն
մր։
Նո յնր
պէտք
է րսել
Գոէրէւղ էնէ ,
Ներսէսէ
եւ
մէւսնեբու
մասէն ; Աք~
նռնց բացակայոլթէլնով
1լտոավաբռլթէւ–
նր մասամբ
Հասահ էր էբ նսլսւտսւ1լէն եւ
աւելի
դԼււրացուցահ
կոաոբահէ էր հ-բա–
Ղ
՜րէ էրս՚գորհումր
:
ՌՈՒՐԷՆ
Վ Ա Ս Պ Ո Ի Ր Ա Կ Ա ՚ ՆԻ
Հ Է Ր Ո Ս Ա Մ Ա Ր Տ Ի Ա Ռ Թ Ի Ի
Դ Ա ՆԻԷԼ Վ Ր Դ ԶԱՏՈՅԵԱՆ
Մկրտիչ Մանուկեան եւ Արշակ Ալլահ–
վէրաեան ,
կարէլէոոցէ
.–.^ Յ՚՚՚նգոււչն
աՀա–
բեկէչներ
, ււրոնք ղետէն
փռեցէն
էրենց
գաւառէ
պատռւՀաս
՚Րիլբտեբր
,
Գասրմ
ու
՚Րեամէլ
; Եղան եռանգուն
յեղափո խա–
էլան էէէւրհէչներ
էւԼ ուս
ւււց է Լնե ր : Ապրէէ -
եան
ղժնղակ
օրե բուն՝ Ա ԷՀրան
Ջաթռ
յ -
եանէ եւ ուրէչ
րնէլեբներու
Հետ ,
ստռյղ
մաՀԷ աէլաաելէէվ
Հաղարաւոր
ժողռւԼուբէէ
,
ապաՀով
էլերսլււվ առաչնորղեցէն
Փեսան - \
ղսւչա, եւ Հոն աէ Հանւլէսացան
ղլԼսաւոր ՝
զէնա1լէցնե–բ
էնքն
էս
պա չտպէսն ութե
ւսն ղե - ^
կավար
Լեւէէն
՛էք ւսղոյեանէ ;
Տիգրան կարապետեան,
Հայոց
Ջոբցէ,
էէւսուցէչ՛
Արէ
թժ բապետր
Ասլէաէէէէլ
էԼ լոնքէ /լո ուէն
Հերոսաժ արտէ
ատեն :
3
է "նա պետ՝ Արարատեան
ղաչտ է կռէւ -
ներուն
Ժէչ։
Արտաշէս ք^արսեդեան •-.-
ԳնաՀ ատուած՛
ուսուցէչ։
Րանասէր
եւ
աչԼսատա1լէց
յւս րոնէ ուղդադԼէր
էքրռւանդ
Լալւսեւսնցէ
:
Օհան կարօ,
ուսուցէչ,
բանաստեղհ
եւ
յեղափոթսէէլան
եւ Հանրայէն
եռանղռւն
գոբհէչ
է
ԵԼ
ղեռ ուրէչներ ;
3
ով ււէ էէ Գա բունեան
1լր պաաժ էբ
նաեւ
թէ
1901յ^^
Գան Լւէլ վարգապետ
վւութա -
ցահ էբ քաղաք
, էր ժէչոցաւ
տեսաէլցելու
Վ^արւլէլէսէ Հետ , որ նոբ է բ
մ տահ Վան ,
եւ առաչարէլահ
էբ հառա
յո ւթ է ւ^ւ ր
Ա •
Գորհէն;
Նոբեէլ
մեհ ղորհէչէն
Համաբ,
սվւ Ոէէ արաբ եւ յուսադրէ
չ եղահ էր ւէա բ–
ղապետէն
ա յս նուէ րում ր. Ա րոէԼՀետեւ ,
այգ
օրերռւն,
՛Լւս "պուր աէլան է վեղաբա
—
լորներն ալ, Լնչէն բացառութեամբ , Հա -
կառակ էէն յեղափո
թութեան
•
Վարւէգէ"է Հեա էլր
տե"աէլցէն
նաեւ
էլարդ մր Հէն Գա շնակցականնե
ր ղաւառ -
ներէն
, կր ստանան
ՀրաՀանղնեբ
, եւ
էս ան
1Է1"
վառո
ւահ
անոր
նեբէլա յութենէն
,
Գանէէլ վարդապետէ
Հետ էչռրհէ
էլր լհ -
ուէն
բուռն եռանգով •
1902 - 1903
թուականներուն
կր ղղա -.
ւէնք թէ , ^որՀէւ
այ"
աշԼսատւսնքնե
—
րուն , մթնոլոբտր
էլր փոէւուէր ; Գսւշ^ւակ–
ցութեան
ցնցող , ս թ՛ա ւէ ե ղն ււ ղ էլան չր Հա -
"ահ
է ր մեր ՚էէւղեբ
ր ու մտահ
երղէ^էե -
րէն
ներս։
թմրւսհ, էբ ստրէլաէլան
վէճւո -
էլԼն լուռ ու մ ունչ
Հանղուրժ՜ռղ
,
երէլչոտ
ե բէտասա
բղութ
էւն ր էլր սկսէր
արթննալ ,
բողոքող
դառնալ
, ա ր էւսնսւ
լ։
Աովորական
էէն
րժրւէսէոութեւււն
ու վրէմէ
սլռռթէլուժ–
ներր : Աաէլայն
, դժրաԼստարար
, Վաբղ -
գէ"՝
ղեռ րոնակա
լներու
սանձաՀա
բուլ
էլենղանէ
էչո րհր
կէսղժ աէլե րպե
լու
ժում տ -
նակ
չռւնեցսւհ՝
ձե ր րա էլա լուե ց աւ ել աք–
սոբոԼեցաւ
:
Աքս ււլէստճառւսլ
բռնսւէլա լներ ր սանձտ ր.
ձակ կր չաբունակէէն
քամել
անպաչտպան
րելէ է նո յնԼւսկ
աւք ե րէ էլեան պետաէլան
յ
առեւտրական
կամ մչէէէէլութայէն
Հաստէս^
աւււթէւննեբուն
ժէչ։
Արէնաէ^եբ եւ փոլէ–
ձառոլթէւններ
ունէնք
ա յգ
ուղւլու -
թեէէէժբ։ Ա էչաւլէլայէն
էլեանքր
րոլորւէէԼփն
նոբ
պաՀանչեր
կր ւէնէ
յ
Հասէլնալի
է ;
Անղլերէն
ւլէաէյէււլնեբ
, եբէաասաբղ
կամ
ե բէտաասբւլէէլՀԷ
, չատ
էլան
.
Հա
յերէն
ւլէացողնեբ չատ քէչ : Կր վւնտռեն
,
կ՚լնա–
րեն
անոնք
, որ Հտ յէւ բէն
ւլէտեն
յ
Ւնչ կր վեբւսբեբէ
մ տ էո ւո ր ա էլան չբչա -
նաքլնեբռւն
, նոյնսլէս
Հայերէնր
ւււնէ իր
կտ բ
եւո
բ ռ ւթ Լէ ւն ր , որովՀետեւ
Հա
յեբէնով
կր հտնօթանան
թէ Հայ եւ թէ Հին Արե -
ւելեան
մ չա էլռ յթէն
•
Յէշեցէնք այսքանէ մր էլէաեբր,
րսեէՈլ.
•^էսէք էււր որ մԼէէ" յն «սււլղա " Լւբա բա ր» չէ որ
պէտք է "որվէնք
մեբ
լեղուն
էլամ
սոբվե–
ցնենք
, ա յլ ղորհնա
էլան
նպատտէլ^ւերով
Րայց
սորվեցնելու
Համար չէ բաւեր ա–
չւոեե րտնե բու
մեր ունեցահ
քանաէլր.
չէ
է,
ե ր
նէ
քաբաթաէլան
ժէէլ -
երկու
ժամր՝
Հւո յերէնէ
յատկացուահ՜
, մ անւււ -
ւէէէնգ որ
((.ցուրտր» ,
«ղբաղումնելւր»
,
ղոյնղղոյն
«ժողով»ներր
չատ
անդամ
պատճառ կամ պատրուակ
կր դառնան Հա–
յերէնԼէ
ժսէմեբր
էքրճւստելու
• . •
Հայերէնր
սակւււյն
ւէէլռբժութ^^աժբ
էլա -
րելէ չէ սորվիլ :
I
Ա՛էէ վերաբերուէք
ր , անչուչտ
,
արղէէնքՀ
է ալն մտահման
, թէ էնչ ալ բԿւենք
« ^ ա ր – ^
կաան»
մ րն է . ամ էն բան «կոբսուահ»
է\
ել
Լլնչ որ էլլ^ենք կամ պէտք է
բաւենք Վ
մէւբ ԼսԼ՚գճր Հանդարտեցնելու
Համար է . . ,Հ
Ա՚քնչեւ
չփոԼսէււ.է այս
յոռեաեսութԼււնր՝^
մէնչեւ
արմատէն
չչնչենք այս
մտահումր,
չենք
էլրնար չօչէսւէելէ
աբգէւնքէ
Հասնէլ .
չենք էլրնաբ Հաւատք ու Համողում
էէնել
մէւբ աշփւտտանքէն
ու չանքեբուն
ժէչ :
կա
ք անչուշտ վտանդ
մր, բայց
երբ ՛վր–
տանղ
Լւն առչեւ
«էքո րււ ուահ
»ենք , «էմն -
ցահ»
^^նք , ((տասբ տսէրէէն»
վեբչսէցսւհ՜
ենք
էքր յայտարարենք,
ոչ մԼւայն
արղէւն—
քԼէ չենք Հասնէր
, այլ էլր էէութացնենք
մեբ
վւոԼսճանր։
Ձմււռնանք որ այդ ոդէով եթէ
աէէ/ք/էբ Հայ ժռղովուրղր
, չատոնց
արղէն
անՀետացած՜
կ՚ըլլար
:
Հա
յչ,
յուսաՀատա–
էլան Ժամանէսէլներէ
, չաբւչեբէ,
էսրէւնէ
Ու
տւսբաէէրութէւններէ
ւսղատահ է
ո ւ
ւԼեբւէւ–
պրէսհ , ^ռբՀէլ
էր Հաւատքէն
ո ւ
աււլլւելոլ
էւամ ք Լէն
I
Ոչ մէէլ պատճառ կայ, որ ապ -
րելու էր կամքր աղատութեան
մէչ չղոր–
հէ , ՀամապատասԼսան
մէչոցներով
յ
Այս
մէչոցներէն
մէէլր՝
Հւլ օբաէէււյնբ
մեր
լեւլուն է։ Պէաէ սորվեցնենք
զայն,
ւքեր
"լարտքն է , մեր ղսլբոցնեբուն
մէչ,
եթէ
՛Լ՛՛՛՛է^
է՛՛է
անՀ ե սւ անա
լո
լ
գատապար–
տուահ
րլլանք. Ա ււրլէեցնե լու Համար սա -
էլւսյն , մեբ գպրոցնե
բ ր պէտք է
լեցուէն
բաղէքոլթէլննեբով։
Աեր տուներր
սլէտք է
ղառնան
Հայերէնէ ու Հայ մչակոյթէ
էԼա–
ռաբան,
մեր սրաՀներր
աւլօթատեւլի
;
Այգպէս
ապրահ են մեր Հա յրեբր, սե -
բունգէ
սերունգ
: Այգպէս
պէտք է
րնենք
մ ենք
, սլաՀելու
Համ աբ մեր լեղուն
ու
ազդա
յէն
կերսլաբսւնքբ
;
(Խմրագրական ՀԱՅՐԵ՚նԻքփ)
Հա յ չէնաէլանէն
արէւնր ;
Ջեմ
էլրնաբ
մ ոռնէոլ ա յն օրեբր՝
ե՜Րբ
բերէլէ չարէէաբար
պէէքր ձէաւռլլ
Լսում
բով
մր յաճաէւ
էլ՚էչնէբ
Նարեէչայ
վւսնքր
էբրեւ
«Հէւբ» : Ալ մէնչ
էլաււն ու Հաւերր
էլր սէլր–
սէէն
Լ՚՚որովէէ
, "՚ յ " ղաղաննե բ ր սլսւտչ -
ղամբ , օւլէէ
շէշեբռւն
շուրչ
բոլէւրուէսհ ,
մեր
էլուլմ ր
էլ ուղւլէ էն
էրենց
մոլե ՛լէն
,
կատաղէ
Հայեացքներր
երբ ղասամէչո
—
ցէն
ղ ուրս
էլ՚ելլէԼ։նք
յ
Ու "ա
րէ
՛ո՛֊"
"ւԼ կր
էէզտյէնք թէ էլր լքոլէէէսւյէն
էբենց
էէէոնէք -
նեբու
մէչէ՜ն •
«Որքէէէն ապէէլաբ
եղահ՛
ենք
մ ենք
ոբ ա յսքւսն կեավուր
է
աղաք
էլքէցէսհ ենճողոպբէլ
մեր ""ւբեբէն
ու էլա–
ցէննեբէն»
I
Յետոյ
էլր լւսւէէէն
ւԼանքէն ա–
մ էնէն
Հ ւււմէյղ ուտե լէքն ե բր , եւ ււլէէէրէքե բն
ալ լեց
էէ
լցահ
Լսեւլճ վէէէնաՀօբ
«նէււէ րնե -
րով»
Լւրենց որչերր
էլր վերաղառնայէն
,
յաչոբղ
օբր ^Հէւբ»
էւրթալոլ
Համար ու -
րէչ
էԼանքեր ու էլէւզեր :
ՅԼ՚սոլնեւՀէնղ
տարէ վերչ,
դէւռ ա չքե–
բու"
ւէէռչէ.լ է չւսրանր
տրօրնեբու
եւ էէու–
թաններււլ
որոնք
էլբ Հէ.րէլէԼէն ււլէէլէն ո՛ր -
"՚^ՐՐ
՚. Կր յէչեմ
Ր՚՚՚՚յմու.թԼււնր
ւլնէլոտէնե–
րով
հ էսհ էլո ւահ՜ ,
բոէլււտն ,
էլԼւււաքաղց
մէԱքւզ."էլ
եւ կէնեբու
ււրոնք էլր տեւէէն ա —
նոնւլ էքէչ։
կէսբէսււէէնբ
սայլէյրոլ
հւոնբա -
բէտոն ցւէէւենուԼ ու էւո տով,
որոնք
լլէ պ է
րեբգր
էլր բարձրանա
յէն
ճռնչե լուԼ :
ՎԱԶԱՐ
ՆԵՐԿԱՐԱՐԵԱՆ
(5)
(Շէէւբ.)
Fonds A.R.A.M
