<9
Ա Ձ՛ ԱԶ
»
ՀԱՄԱՋԳԱՅԻ՚է՛
ԼՍԱՐԱՆ
՚\$^յ
՚^յԳ
/ *
եւ չուզեցի
չ ե զ ի լ անկէ
ւ
,
-
*է
՜ ՛՛Հ՛ Խոնգ1^արէքա1 աեղեակ
է մամոլլի
Հբաաա^
է Հ ա յ կ ա կ ա Ա
Գւս^յւ
ե է ե կ
է է սI^սօ^^
7ՀէՀէա%էԼթե1՚՚՝է–1^^^^
նէբոլ. արաաաաՀմաևէ
կարգ մր
կաղմակերալու
-
րուՍ
,
որոնք
1լր ձգաին
իրենց
էրկիրներաւ.
թէան
: Ամեր՛
կ-մէ՚րէէ
ներկայացա-ցիչ
-
Համաղգայէ
Լսարանի
վերքին
Հէրթական
գասաիքօսութիւնը
աեղի
ունեցաւ
Գեկա.
16քնգ
^էջՇՈէ
սրճարանի
վերնայարկը
:
՝՝
ՆախագաՀ
Պ՛ Պարսամեան
րացում ր կաաարե–
լով
րսաւ թէ Հայկ. իրականոլթեան
մէք մչակոլ
֊
թային
կեանքը
եւ քաղաք .կեանքը գուգըԼթաց
քա.
չահ՝ են : « Հայ
մողովոլրգինյ
արգար
Հատուցում
մ-ը չէ եղած– գեռ;
ԱշխարՀի
որ ծ՜այրն
ալ
գանուի
գաա
մը ունէ ել սլէաք
է միշա
արձ՜արձ֊ել։
Այգ
մաահ՜ումով
սարքուաէք
է ներկայ
գասախօսութիւ–
%ը.
վՀայկ. Գաաը երէկ
ել այսօր»՛.
՝•*•
Օրուան
դասախօսը
Լրանա
Աամոլէլ
մէկ
մա֊
քէ աւելի
աեւող փասաացի
դասախօսու
թեամ ր մը
%երկայացուց
Հայկ. Գաաի
փուլերը
\%70ական
թը–
լականներէն
մինչել
մեր օրերըւ
կ՝արմն
որ
գասա֊
իօսը
առանձին
յօգուահ՜աշարքով
մը
Հրաաարակէ
զայն
։
Խոյ6դկա|»ն11
<3՝ •
6արղելի
դասախօսր
պէաք
քր իր դասախօսութիւնը
սկսէր
այնաեղէն
ուր
վերքա^ուց
; Ա՛ ե ր անցեա
լի սլաամ ու թեան
ամ փո
-
փում ը աուալ
շաա
գեղեցիկ
կերպով
, րա յց
մեղի
Համար
աւելի
չաՀեկս^ն
պիաի
ըլլար
եթէ
րսէր
թէ ՚
ինչպէս
կը պատկերանա
յ ա քսօր Հա յկ
. Հարցը
ել
թէ
լուՆմ ան
ին չ մ իքոցներ
կան : Հա քսւսաանը
են֊
թակա
/ է հյ՛ Միութեան
I Միւս
կ"ղմէ
Հայ եւ օ -
աար
թերթեր
կր գրեն
ել արդէն
դաղտնիք
չէ
թէ
կաղմուաձ–
է Ամերիկեան
կոմիաէ
մը, որ
ծրագրած
^ արտասաՀմ
անի աարաղիրնե
ր ր ի մի Հաւաքել
։
յ՚*նչ
է իրենց
ծրաղիրր
: Այս մասին
կարեւի
չէ*
աեղեկու
թիւններ
ստանալ,
Հնարաւորութեան
սաՀ
մանին
մէք։
Հ.
Սւաքուէլ
Իրրեւ
նիւթ րնտրած
էի
«Հայկ.
Գատր երէկ
եւ այսօր»
՚. Ամըողք մէկոլկէս
մամ
խօ֊
նե ՐԸ կը յայանեն
թէ իրենք
միայն
գրաւոր
Խւ
րա^
նալո ր՝՝քա րողութիւննե
րով
պիաի
տանին՝
իրենց
պայքարը։
Հասաաաած
են մեծ ռատիօկայան
մր ,
ուրկէ
մօտօրէն
պիտի
սկսինխօսիլ
ղանաղան
լեղու–
ներով։
Այն օրը –որ խորՀրգ
. իշխանութիւնը
տա
֊
պաէի ոեւէ ձեւով,
իրենց
դործունէոլթիլնն
ալ
պիտի դադրի
յ
թ՛երթերը
մամանակին
գրեցին
թէ ռուս
եւ աչ
ռուս տարագիրներու
Համամողւէվ
մր տեգի
ունե ֊ ֊
ցած
է Վիսսքատէնի
մէք
1951
Նոյեմբերի
սկիղրր
է
ուրիշ
մբն ալ աւելի
վերքը
Աի՚-՚^իխի
մէք
՜
195^
Հոկտեմբերին։
ք^ոլոր տարագիր
կաղմակերպոլ
-
թիւննեբը
չեն։ մասնակցած
աքդ
Համամողովնե
-
բուն : ՈրովՀետեւ
տա րակա րծո ւթիլնն
ե ր կան
ի -
րենց
միքեւ
խորՀրդ.
կաբղերու
տապալումէն
ետք
ստեղծուելիք
վարչաձեւ
ի մասին :
Մասնաւորապէս
ռուս
եաղմ ակե ր պո
ւ թիւննե ր ը կողմնակից
են
որ
մողովրգավար
մեծ Ո*ուս իա
մ ր կաղմ ոլքէ եւ
փ"քր
աղղ երբ գա^ակցա
յին կերպովդ կապու ին անո ր
է
Ոմանք
Հս^ բաքուէով
կ՚՚ուղեն
ճշդել
ապադայ
վա ր չաձեւր
, Ի"կ ուրիշներ
ալ կբ պնգեն
ոբ ա յմ -
մէն
բնդունոլի
իրենց
երկիրներու
բացարձակ
ան -
կախ
ութեան
սկգրունքը
I
կաք
նաեւ
ուրիշ խմբակ
մ ր՝
Մ՚ք՚՚֊նիխի
«կով
-
կաս»
թերթին
շ"ւրք
, որ լոյս
կր տեսնէ
անդքերէն^
ռուսերէն
եւ թուրքերէն
լեղուներով
; Աքս
խմբակը
Հակառակ
է ամերիկեան
կոմիտէին
ել
ենթակայ
ուրիշ աղգեցու
թեան
է
Զանաղա)
Հսւրցումն.եբ
ուղղեցին
Պ՛ ^ ՚
Ս՛
՝Բրմո քեան , Վ
. Զէ քթունւցեան
, Պետրոսեան
եւ Ո՛չ–
տունի , որոնց
բո լո ր ին պաաասխանեց
դասախօսը
,
յ
Նոյն իմաստով
խօսեցաւ
քքղնիկ
քՀ՚նյ՛
Վ,1**ր -
գան եան ; Տ եսակցու
թեան
մ բ ըն թացքին
Հարցուցի
Աերովբէ
վրգ
՛ին թէ գոնէ
Հիւս
. Ամերիկայի
եւ
Պուէնոս
Այրէսի
Հայ գաղութւեբէն
ձեռք
բերուած
^արդիւնքէն
գո՛՛Հ է
I
*
^ Շ՚"ա
դոՀ եմ » , բսաւ
:
Հոսեւս
բնդՀ •
ՀՀանղանակու
թեան
մը ձեռնարկելէ
առաք
Հրաւէր
Հ՚ալղղած
էբ ծանօթ
Հայրենակից՚է
երոլ
ել
պԴ՚"է^
՝)քՀաւաքոյթով
մը գոյացած
էր
40Օ
քօնթի
գումար
՚ Համ աձա լն՝ ա յս տարի ներկա յացոլ ց չական
մ արմ֊
քի ։ (Մէկ
քօնթը
1000
քրօղէրօ
է, մէկ
քրօղէրօն
^Աէն
12
ֆրանք),
՝
Թեմ ա կս/ն կան՚ոնաղ
րին
1
երդ
յօդու
ածի
Համ աձա
յնբ ա քս տարի ներկա յացուց չական
մարմ֊
%էն գադբսէծ
23
անգամն
երո
լ բնտ ր ո ւթ ի լն ր
աեղի
0ւնեցաւ
Գեկտ՛
2) ին ,կիրակի
օր։
(Ամբողքոլթիլ֊
էը
41
է) ։ ՛քուէարկելու
իրաւունք
ունեցող
,
21
աաաբիքր լրացուցած
եւ իրենց աղգ՛ տուրքր
վճա
֊
րած
450
անդամնե
րէն քուէարկեց
իւն
251
Հոգի
ել
գրեթէ
մ իաձա
յն ութեամ բ րնտրուեցալ
Հ. Տ՛
Գաշ֊
նակցութեան
եւ իր Համակիրներոլ
ցանկը
որոնց
կարգին
առաւելագո
յն քոլէ ստացող
Հինգ
Հոգի
ոբպէս
փոխ ա^.գամ :
1)
Անտրէ ւ^աֆէրեան
,
2)
Ար–՛
մենիօ Գասպաբեան
,
3)
Աւետիս
Աթէշլեան
,
4)
Պետրոս
Մ իքա յէ լեան ,
5)
կարապետ
էքի ղեան ,
6)
կարապետ
Փանճարճեան
,
7)
կարապետ
Տատեան
,
8)
Ցակոբ
Զիլլեան,
9)
Ոովսէփ
թոմաոեան
,
10)
Տովսէփ
Տիչչէքէնեան
,
11)
Գէորդ
Մաքսոլտեան
,
12)
Գառնիկ
Պաղարեան,
13)
ՄիՀրան
Պօյաճեան,
14)
Նաղաբէթ
Բումբուեան,
15)
Ատեփան
Տա
֊
բաքճեան
,
16)
Աաեփան
Տէր Ատեվւանեան,
17)
Աի՜
մոն կակոսեան,
18)
ՎաՀրամ
քՎօթէնէճեան
,
19)
Վ^աՀագն
Մ ինասեան
,
20)
ՎտՀան
Զո րպաճեան
,
21 )
Վարդան։
Զո րպաճեան
,
22)
՝Լարդ.եվառ
Նե -
բուն եան
, 23 )
Ե րուանգ
Գալէմքեա
րեան
է
Հ
/՚^Գ
փո քս անգամ՚ւ. եր ԱաՀակ ^աչատու
րեան ,
Գէո
րգ
Փանճաբճեան
, թորոս
Ձալըքեան
, Տակոբ
Գաւիթ
֊
եան : ք՚ոլոր
Հոսանքներէ
բաղկացեալ
քննիչ
յանձ֊
նախումբբ
օրինաւոր
դտնեքով
բն տբոլթիլնբ
ստո
-
րադրեց
առ
ի վաւ երացումնւ
։՝ԲաՀանային
ՊաՀսլա֊
նիշով
ցրուեցալ
մողովոլրգբ
այն
գոՀոլԼակոլ
-
թեամբ
որ իբ աղգ . գո բծե ր ր յանձնոլած
են վըս–
տաՀելի
ձեռքեբու։
Տաքոբգով
ուրիշ
աեղեկու
-
թիւններ
՚.
6ՈՎՀ՛
ՏԷՀ)ք–ՄԷՃԵԱՆ
0ԱՈ–ԱՋ»Ի
ԹԵՐԹՕՆԸ
(98)
Հ Ռ 2 Ա Կ Ա Ի Ո Ր Լ Ր Տ Ե Ս Ո Ւ Հ Ի Ն Է Ր
^ 9 – –
ՍԻՐՈՑ
ԲԺԻՇԿՆԵՐԸ
Ռ"՚–թ
նոր Հրամաններ
աուալ
անոր եւ Օքոլ
-
աայի
Հետ աեաակցալթենէն
եւ քիութի
նշանուելէն
Ք^չ
՚Ս՚Ր1.Ը^ տոքթ՛
՚Բիւն
սկսալ
ամէն
օր թափսա–
աիլ
Փրրլ
Հարպբբի
ամ բացուած
մասեբուն
մէք ՚,
Հանս
Ե՚՚աքիմն
աչ Հետդ
առ,
Հրամայեք/
Փաւթ
:
Հանս
Ե՚՚աքիմ,
որ այմմ տասը տարեկան
ւէր ^
%աւադի
մը պէս
Հադուած
, մեծապէս
օգտակար ՚
ֆբ * Հ՛այրը, րացաարեց
գէմ
ի ծովայթն
տեսաբանը
Փաղուն
,որ խենթի
պէս
կր Հեաաքբքբուէբ
ամե
-
րիկեան
նաւատո րմ՚ի
րո լո ր մ ան րամ ասնո ւթիւննե
-
րո՚Ի
Տ
ժամանակ
մբ ՚Լեբքբ,
ամեբիկացի
նաւավնե֊
րը
Հրաւիրեցին
աղան մարտանաւի
մբ վրայ
ել
,.քքոյց աուին
այս
Հսկայ
խաղալիքին
Հբաշալիքնե
֊
րբ։
Տոքթ՛
՚Բիէ-նի , իրրեւ օտարական
մբ,
երբեք
.>թ՚՚յլ
պիաի
չտրուէր
մարասւնալբ
բարձրանալ
ել
ան բնաւ ճարպիկ
մէկր
չէր ենթադրելու
,
թէ
կր^՝
•,յեայ եանաններբ
աանակոխ
ընել
է
Այնպէա
որ ^ղաճ
թոյլատրեց
առանձին
եր -
թալ
:
Միեւնոյն
գիշերբ
,
/հութ՛ Հանդիպում
ալնեցառ
միեէնայն
մարաանաւի
ապաներաւՖ
Հեա
եւ
յաքարգ
՝առաւօտո
մն աեգեկութ
իւննե ր տուաւ
ղաւկին
, աղ֊
քըկան
եւ
Հօրը
անունով։
Տեղեկադիրը
Հաղոր
֊
գուեցալ
Թոքիօ
եւ Պեբլին
։ Ու»շ)ւնկթլ^
, ամենա —
ի1 Լ թ Լ ։ գաղափարն
իսկ Հոա^քէր այս իրագարձոլ.՛
-
թեանց
մասին
;
, ^աքռղոլթիւնբ
Հղեց
զանոնք
աւելի
մեծ
արկա֊
ծախնդրութեանց
յ
քիութ , Վէչա պատրաստ
գերա–
գանցելոլ
իր խորթ
Հայբբ,
ղրկեց
ղա յն տեղեկա
֊
ցնելոլ
ճափոն
՚ Հիւպատոս
Օքուտային
, թէ պաա–
րաստած
են նշաններ
տալու
դրութիւն
մբ
։Ծրագր֊
ուած
էբ աեգեկո
ւթիւնն
եր Հաղո րգել
Փրրլ
Հար
-
պբբի
մէք
դտնոէոդ
ամերիկ
՚ նաւերու
թիլին
աւ
ոէեսակնեբուն
մասին , յայտնել
նաւատորմին
ճրչ^
գրիտ
ԴԻԲՔՐ եւ ընգՀանբապէս
տեղեկացնել
՝նալի֊
րալ
չարմումները
։
Հիւպատոսը
թելադրեց
աւելի
պարղ
ձեւի
մբ
վերածել
ծածկաղիբբ,
բայց
յարմար
գաալ
գայն
ճափոն
. նաւաաորմին
ֆ^^ա^/ներ աալոլ
տեսակէ
-
տով
;
՛Բ իէնւե րբ
ունէին
երկ բոբդ
տուն
մբն
ալ - ՚
փոքրիկ
բ^ակարան
մր Բալամայի
մէք, որ
գիւղա
կան
Համայնք
մբն էր Բաիքուի
(ՕաՀոլ^
շրքանին
մէք,
ոչ շատ
Հեռու
Փրրլ
Հարպրրէն
, քիութ
այմմ
շատ
մամ անակ
կ*անցբնէր
իրենց
այդ ամաբս/էւա
-
ցին
մէք։
՛Օր մբ դնաց եւ գնեց
18
ումավ
ել Պաաւչ
ել
Լոմ պ վաճաոանի
^ով Հեռաո կտակ
մ ր ,
որ -
նում
մր, որ անսովոր
կլ^ար նկաաւուփէ մա/նկա
-
մարդ աղջկան
մը Համար
՚.
ել եզրակացոլց
*
֊
Երբ
Լօզանփ դատագիրը
կը
վաւեբացուէ0
Ֆրանսայի
երեսփ. մողովին՝
մէէ,
արծարծուեցաւ
նաեւ
Հայկ.
Հարցը
I
Այգ
առթիւ
խօսեցաւ
յայտնի պետ– գէմք
էա՛
ուաբ
էրիօ , որ ըսաւ
թէ երկու տապանաքար
կսկ
Հայաստանի
վբայ,
մէկը թրքական
, միւսը
ո ո ւ֊
աական
: Երր Միացեալ
Հա՜յաստան
կբ
սլաՀաֆՒ
քենք
, կը նչանակէ
թէ չենք Հրամարած
թրք՛
Հ՛է՜
ղերէն
, իսկ երբ անկախ
կ՝ըսենք,
այդ
ալ կը վե
^
րաբերի
վարչաձեւին։
կարեւորը
այն է ոբ
ՀաՀթ
միշտ պաՀանքատէբ
է ։՝Բազաք.
վաբչաձեւերր
ծթ.
դաշինքները
վերքնական
եւ յալիտենական
չեն Հ
*Լերքին
պատերազմը
ցո յց տուալ
թէ
ինչպ^րՀ
երէկուան
թ ^ամէ^Լե բ բ
՚ իրարու
բարեկամ
հյս
բարեկամներն
ալ
թ շնամ ի դարձան
; կարեւորն
ա^՝
է ոբ ունենանք
Հաւատք
Հայկ՛ Գաաի
մասին.
Հս
կելով
ա չա լոԼրք
, հ րպէսզի
երբ
մամը
Հնչէ , ան ՝ք
սլատյւաստ
չգահուինք
։
Ժամ անակը
անցած
էր եւ նախազ աՀ բ փակԽա
Լսարանը,
յայտնելով
թէ շարունակութիւնը
տԾ^Լ
պիտի
ուն1ք1այ
Յունհւ^Ար
9ին (այսօր),
եւ
Հրալքթ
րեց Պ՛ Խոնդկարեանբ
, որ բստ
իր
փափաքին՚Վ
լայնօբէն
պարղէ
իբ տեսակէտները
։
• • \
Պ՛ ՊԱՐԳԵՒ
՚
• օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ * *
ՏԱ6ՆԵ/ ԳԱԻԱՌԷՆ
ՆԵՐԿԱՑԱՑՈՒՄ
ԼԻՈՆ, 5 Օ/ունուար
.
Եզ՚"՚՚"՚ԿԷ
առաքիններ^
կայացումը
տրուեցաւ
Հայ Աւետարանական
Հս1՝>
մ ա յնքի վարչու
թեան
կողմ է , Յունուար
Յին ,
շավ^
բաթ
ղիշեր.
Սալ Ֆրանսուա
Բոփէի
մէք :
Բե
• ադրո
լ եցաւ
քիասինի
կրօնակս^ն
թատեբաքսազփ
Հ,Եսթեր»ը
՛ի նԿրկայութեան
խուռներամ
րտղմոլՀ^
թեան
մը Հ
Թերեւս
առաքին
եւ վերքին
ներկայացումն
է
այս,
քանի
որ ոչ մէկ չաբմում
կր տեսնուի
:
՝
Ունինք
սիրողներ
, բա յց ոչ մէկը արամադիա
է աչքոաաելու։
Եթէ
քանք թափեն
կրնան
բնտիր
դասական
կտո բնեբ ներկա յացնել
, բա յց կամքն
^
"Բ կր պակսի
է
Հ.Եսթեբ»–ի
ներկայացումէն
առաք , կար
դեղա^
Ո^ւեստական
բամին
մբ, որուն
կբ մասնակցէր
նգ՛
բաՀաս
սերունդրէ
Հայերէն
սաՀուն
աուՈդանոլ
^
թեամբ
արտասանեցին՝
Օր • ՇաՀպաւյեան
,
^ր) \ ի"կ
Պ– Աամոլէլ
ԱաՀակեանւ՝
Թումանեանի
Հկկուն
ու աղուէսբ»
չատ
Հաբաղատօրէն
, ել ոաք
բիւրեր
որոնց անուններբ
չկրցայ
ճչղել։
Օր՛ Փա
Խ՛
լիկ Մեսրոպեան
դաշնակի
վրայ
նուազեց
Շով։էն1Ը^
երկու
կտորներ,
իսկ մէք ընդ մէք լսեց՚քնւք
քսրմ
-
բերգն եր երկսեռ
ե րղչախումբի
կողմ է : քՏում րը կք^
վարէր
Տիկին
Լութեր
Օրքանեան
:
Աւետարանական
Համայնւքի
ՏիԿնանց
Միոլ^՛
թեան
կողմէ
դիր մբ կարդաց
Տիկք՚ն
Թուզթիկեա^
շնո րՀակալու
թիւն
յա քանելով
Հանդ իսա կաննե
բու^
ոբոնք եկած
է ի՛՛նէ քաքալերել
ա յս ձեւլնաբկը
յօ -
գուտ
Հա քեբէնւ լեղուի
ուսուցման
I
Աքս՛ առթիւ
գովեց
իոում բ մբ աիկիններ
որոնք
.հայերէն
կբ սորվեցնեն
30
մանուկներու։
Տետո^
՛Հրաւիրեց
ծնողն երբ Հոգ տանիլ
՛ի րենց ղալակնե^ >
րուն,
եւ ղանոնք շարունակէդ
դպրոց
ղրկել,ոբպէքլ
ղի Հա քե րէն
սորվին
։
՝ \
Մի^աբաբէն
ետք
սկսալ
ներկայացումը
, Հ " / * ^
արար,
բա քց կարճ
է
՚ ՚՝
Գե բակատա
րնե ր ր , բոլորն
ալ
Ֆրանսա
վարմ առոգ անոլթեամբ
կատարեց
ին իրենց
գե բե ^
՛րբ ՜, առա^ո
դու թեամբ պաաուե
լի
Ա աՀա կետն ի^
,,^աՀ
մբ յք՚շեցինք
անմաՀԴ վ^արգանը,
Արա
ք Գե -
ղեդհկբ,
Արշակ
Բ.ր ել ուրիշ
ազդ. դէմքեր
: իք.
բենէք
Հ չէ դ ո ,թո Լ թ ե ան.» գէմ
՜մեղանչա^ծ
կ^բք քա էին
՚-՞յ,
^^է
մ՚"Բդեւք՛
կաղմ ակե րպի չնե րբ այգ
գէմքեբէ%
մէկը
ընտրէին,
վառ
պաՀեչոլ
Համաբ
աղգ . ո -
գիՌ :
Մէկ
բան
ուշադրութիւնս
գրաւեց
ք^ի^գ իմ առքելի
նստարանին՛
վբայ
երկու
ակ ֊ ֊
կիններ
իրարու
բուներ
մր կբ փսփւհսա
քիւն ,
մէկ^
Հայ,
իսկ
միւոքէ Հրեաք
է Հաք
ՏեԿ՚քւնբ խագր
կ^լ
թաբդմս/^. է բ ,Հրեա
կնոք, ոբ եկած
էր գիտ՜եքոլ
ի ^
րենց
աղգային
ՀեբոաաւՀին
, աչքերը
փայլունւ
ոԱ
կոլրծքբ
ուռած
է
ԾՄԱ^
ԳՐԱԿԱՆ
ՏԱՐԵ,ՀՈ8Ց
(Արձագանգ Մ^ ւ ւ է , փ ) .
Թ՛ տարի,
1953 է
Կաղմեց
Լեւոնէ ճէրաՀեան
է Օրս/ -
ց՚՚՚յցի
րամինւէն
ղաա
կբ պարունակէ
ա
քմմէակս/ֆ
ել պատմական
աեգեկո
ւթիւնն
ե՛ր ։ ԳԻն
300
- «
Հասցէ
—
ՅշեւՅ, աւՅ. <1«3 ^^սV^էէշտ. ՏշՅսաօոէ, ^օր*
•ԲՆՆԱԳԱՏՆԵՐԸ
ԶՂԱՑՆԱՏԱԾ
ԵՆ
։ Գրկ՝^
Հր.
րանա
–Բ՛ Արմէն;
Լ,ա
1^Հէլըա,
1952։
Fonds A.R.A.M
