քաաՍ
ա 192Տ,11.€.Տ.376.286
17. ք^սէ 0«ա6«ո6 - Բ^1<1Տ (13)
ԱԽօ։
10Լ61^0
Վհցամո .
ֆր . , Տար • 2200 , Արտ • 3000 ֆբ •
76Լ Շ08. 15-70
ԳիՏ 10 ֆր– €.€Բ–
քցոց
167Տ-63
01^^^^^հ791Խ7^6^հք^
1952 Կիրակի 9 • Ն Ո Յ Ե ՄԻՍ Ր
28բգ ՏԱՐԻ - 28« ձւա«։
6912–՚նռր շրջան թ ի լ 2323
ՄԵՐ քտՕՄ-ԲԸ
Խմքսսգիր՝
&.
ՄԻԱԱԲԵԱՆ
Օ Ր Ը
Օ Ր Ի Ն
՚ԿՈՒԼՏՈՒՐԱաՆ
ԿԱՊԸտ
կապը
Հայրենէքի
եւ Ա փիւռքի
միքեւ.
թուլցաձ–
է երկար աաենէ
ի վեր
:
Աղաաագրութեան
վաղորդայնի՛ն
,
Երեւանի
մէշ կազմուահ
էր
«Արաադւտ՚հլքանի հէա
կ՚ււՆլտւո1ւ–
րական կապի հայկ • ընյկերււՆթիլյԹ»
մը։
կար
մամ անակ
,
երբ ա յս բնկերուի^իւնբ
ար
աասաՀմանի
Հայ մամուլբ
կ՝"ղ"ղէք
իր
յօղուահ–
%եբով , ո րոնք Երեւանէն
կբ
ղրկուէին
,
բնդՀան
-
րապէս
հեււագրով ,
զանազան
երկիրներու,
մս/^ւա–
ւանդ
Աքերիկայի
թերթերուն
:
^
Միայն
էյաււա քդիմ ական»
ել «Հայասաանա
-
"էր
» թերթեբբ
չէ , որ կ՚՚արմանանային
այգ
չնոր–
<ին
:
Ներզազթի
ել Հայկ– Գաաի
աբհարհման
ե -
բանեչի
օրեր էին
յ
Երեւան
շաա բարակ
չէր մա -
ներ : Ընթաց քւկ եւ գո րձ՜նական
քազաքա
կսն ու -
թեսւ՛ն
խնգքւր
անշոլշա
;
Ղ.ր կուահ
զ բութիւննե
բն ալ աւե/ի
շաա
ղրա -
կան
ել մշակոլթային
Հանգամանք
ունէին
,
քԻէ
անւլ ամ քազաքական
ել քարոզշական
նսլաաակնեբ
կբ Հեաաոլնդէին
;
Կ՝ոլզէին
արզ աբաղնել
բնկերութեան
անու
-
նը, մնալով
Հկուլաոլբական»
սաՀմ աննե ր ո ւն
մէք։
Աւելի
ետք,
րնկեբոլթիւնբ
Երեւանի
մէք կաղ–
մ ակեբպեղ
ղբոզնւերու
Համ ագում ար
մ բ ,
որուն
մա սնա կ զ ե ղան արտասաՀմ
անի « լաո աքգ
իմ ական»
գրոզ՚նե ր բ միայն
յ
Ոչ - յառա քգ իւմա կան
եւ ((.Հակա–
Հա յա
II
տ ան ե ան»
զ ք՛ազ է աներբ
Հեձոլ
պաՀ ուեցան
։
Անոնցմէ շատե ր Համ ագում ա ր ին մէք ռատավքեա
-
ուեցււն
եւ բուռնւ քննագատու
թեան
ենթաբկուե
I
ցան–։
^
Տարիներու
Հոլովումով,
<(կո ւլա ուր ական
կասլի
բնկե րո է թիւնբ»
թռւլցու
ց կաււլե րը ւսրտա
սաՀմ անի
Հետ
:
Այս թոլլացման
Հեա միամամանակ,
յօգուահ
-
ներոլ
րովսլՎգա
կութ իւնն
ալ իսս քէ փոփ ոիս
ութեան
ենթա ճկուեցաւ
; Հեո սւզ բով
յօգ ու ահ զր կե լո ւ ե -
ռանգ ր
Ր"
է"
Ր
"վի՚ն
մ ա բեցաւ
, մ ինչ
Հ,ա րտասաՀ
-
ման» բացատրութիւնն
ալ ՀեագՀետէ
Համեսա
նշա
նակութիւն
մբ ստացաւ
;
Ներկայիս
էջլքիաւծին// հւ Սռվեա • ձայաքստաՑ^
է քերէ ն է , որ
«էլւււ լտո ւրս, կտն
կւսսւ»ի
բն կե րու -
թ
ի ւն բ իր սլ ա տ դա
մն երր կբ գրկէ
ա րւոտսսւՀմ ան ի
Հայութեււ/1ւ
, որունւ Հ՛ամար
կը
Հրատարակուին
այդ
լոմ սա թեր թե ր ր
։ Հայաստանի
մոզովոլրգբ
չի
տեսներ
զանոնք , մանաւանգ
Հ^էքմի՚ահին»ը
, պաչ
-
աօնա
թ
ե ր
թ
ամենա
քՏ։ ՀայՈց
Հայ ոսւպետու թեան
%
^ԱրտասաՀմ
ան»ն
ալ տմ փոփո լահ է պ.լքսաւոր
րաբար
քիումանիոյ
եւ Պօւլկարիոյ
մէք, որոնք
են
թարկուահ
են Համայնավարական
ւիա ր չաճել
ին
։
Պուքրէչի
«Նոր
կյանք»բ
եւ Աոֆիայի
« Եք՚ե -
վան»ր
սլա րբե րա րա ր կր Հրտտա րակեն
«.կոլլւոու
-
րական կապի բնկերութեան»
իւմբագրահ
յօգուահ
նե ր բ , որոնք
այլեւս
֊ոչ մէկ կապ
ունին
Հայկական
մ շակո
ւթին
Հետ
եւ ղուտ
քարոզչական
նպատակ
կը Հետսւպնգեն
:
Ա,քս երկու
թերթերն
աք որգեգրահ
են
երեւսւն–
եււն՛ իսորթ
ուգզազրութիւնբ
, որ
արեւմւոաՀայ
բարբառով
բոլոբռվին
բարբարոս
ձեւ մը կբ ստա–
նա
լ :
Նմո լշ մբ տալու
Համար
թէ այսօրուան
Երե
-
ւտնր
թ՛ն չ կբ Հսւսկնա
լ «արտտսւսՀմ
անի Հեւո կուլ– •
տուրական
կապ»
ըսելով,
յիշենք
յօգուահ
մբ, որ;է
.վերքերս /ոյս տեսաւ
«Երեվան^ի
յաջորդական
եր–։–
կոլ
թիլերուն
մէք եւ որուն
իսորագիրն
է
«Գաչ
-
նակներբ
Ամերիկա
- անգլիական
իւմպե ր իտ լիստ
ների
րսկեյներն
են»։
կրնաք
երեւակայել
այլեւս
թէ ե նչ
զզուելի
սուտեր
լերիւրահ
են՝ արդտրացնելու
Համար
այս
իսո բագ իրր , որ
ինքնին
պեոճտիւօս
է :
Ըսելէ վերք թէ «Ամերիկայ՛ում
բոյն
զրահ
Հայ
սւգզ ի դաւաճաններր
Հ իէԻ.։ ա գ ոե ց ին
այսոլէս
կոչուահ
ԱՆՉԱ
կազմակերպութիւնբ»
ել Ամերի
-
կա
փոիսազբեցին
Գերմ անիա ապաստանահ
Հայե
րր,
Հիմա
ալ «արեւմտեան
Եւ
Ր
՚՛պայում
,
մնացահ
Հա/երի
մի լքասին դաշնակներբ
ձգաում
են տեզա–
ւ/քոիել
Արքին
եւ Մերձաւոր
Արեւեք.ռի
երկիրներր
,
Հետռւ/տ/ում
սովետական
Հայասաանի
սաՀման
-
նեբի
մօա կազմակերպուելիք
աւաոակա/հն
րան
-
դւմներում
օգ ւոագո բհե լու
յետին
մտագբոլ
-
« ԱՄԱՆ ՃԱՆԸ՜Մ • • • »
Զեմ կարհեր
ոբ աչխարՀի
վբա
յ կայ
մողո
-
վուբդ
մբ, որ մեզի չավ^
ու մեգի
պէս
Հակասական
ԲԱա
յ իր շարմուձեւեբուն
մէք :
Մ ենք՝
ել սեւ ենք , եւ ճերմ ակ ; Երբեմն
կլ" ր
ենք,
եբբեմն
քառակուսի։
^ատ
անդամ
ալ՝
եռան
կիւն։
Ուշիմ
ենք եւ արթնամիտ
, բայց
խենթ
Հո
վեր
ալ
ունինք։
Երբեմն
չաա
յամառ,
եբբեմն
ալ
ՀեզաՀամ
բո յր ու խօսք մտիկ
լնոզ
յ
Ընթերցասէր
ու գրասէր
ենք, բայց
բան
չենք
կաբգաբ
, ոբովՀետեւ
ամէն
բան գիտենք
:
Եկեզեցասէր
ենք եւ աստոլահավախ
, բայց
ե–
կեգեցի
չենք
ե րթա ր եւ Աստո ւահա շուն չին
երեսն
ալ չենք
նայիր։
Բագաքակի
բ թ ու քագաքավար
ագգեբուն
չաբ–
քբ մտահ
ենք -—• Հրաշք ~—, բա/ց
կբթութիւնբ
մեբ
գ.լխաւո ր առաքին
ո լ թ ի լ ն բ չէ : Շատ
զղա յուն
ենք ,
շատ
դիւրաղղահ
, բայց
եբբեմն
ալ չափէն
աւելի,
անզգայ
.ու չորոլցամաք
;
Ե
Լ
Գաչնակցական
ենք՝
ել Ո՛ամկավար
։
թ՛է
Հանբասլետական
եւ թէ միապետական
: ժոգովբ
^
զասլետութեան
բա րեկամ
ենք , բա յց բռնակալոլ
-
թեան
ալ թչ^ւամ ի չեն,բ
: 0/՛
մ ր /առա
քգիմ ական
,
օր մր յետաղիմական
։ Երբեմն
քե բմ
Հայրենասէր
կամ
Հա/րենտմոլ,
երբեմն
ալ կատարի
օտաբասէբ
եւ օտարամոլ
;
Այս րո լոր առաքին
ութեանց
եւ
թե
բութեանց
կուչւոին
կայ մեր անՀ ոգո
ւթի ւնբ
,ո բ
ազգա
յին
ղիհ է, ոչ թէ Հատուահական։
թուրքբ
պիաի
Ր
"էր
աուՆյ ւլոՆսրզ • • •
ԱՀաւասիկ
, դիմացդ
նստահ
է
մտաւորական
մր,
որուն
Հետ
կբ իւօսիս , օրինակ,
մեր Աեհա
-
սքանչին
մասին
.ու
գաէմՆօրէն
՜,՜1լ
բսես • ՝.՜ "՜՜~՜
, - Եգբայբ,
այս
ինչ թափթփահրւթիւն
–.^^ֆէ;.
ո՞ լր պիտի
Հաւն ի մեր
լեզուն
ա յս
լն թաց քով
։ԱւՀ^^
կաբգա
, սա
ղէր.ք
^Ր
՚ւ մէքբ՝
Հազար
սիսալ
...
1՜
Ու մտաւորական
բարեկամդ,
կբ պատասիսանէ
•
֊ ֊ Ամա՜Ց ՜ճաւնւը՚՚մ ..^
Ու/ւիշի
մ բ , կսկիհով
կբ սւատմ ես թէ մեբ
կու–
սակցակսն–
ամուլ
վէճերբ
մեր
առւ1ւբ
ււլիտիւ քան–
գ
.են , օս
մբ
։ Եւ կր լսես իր պաաասխանբ
.
- Ամա՜ն ճս–|(1^՜մ ...
կ՝ ուգ ես
որ
մեր
Հ անգ է սն ե
բ ն
ու
պա
բաՀ
անգէս-
նւեբր քք՛ չ մ ր աւ ելի շնորՀսւլիւ
բլլան
եւ
բա բեմ իտ
թե/առրո
Լ
թիւ ւնն
եր
կ՝ բնես
։ Գիմա ցինիդ
շրթուն
™
քին վրալ
է նոյն
երգբ.
֊ – Ամա՜ն հս։,նր՜մ ...
«Հայերէն
երզեցէք,
թուրքերէն
մի երգէք
»
էլ բսես
ու գիմ աղէդ
կբ պոռան •
՜ - Ամա՜՜ն Քաւնր՜մ . • •
՚
Ասսնկ
աննման
ազգ աեսա՛՛՛հ
էի՛ք՛՛ ՚
ԵԻՐՈՊԱՑԻ
Մ. ԹՈՐԼԱԲԵԱՆԻ
ՏՈԻՇԵՐՈԻՆ
ՀՐԱՏԱՐԱԿՈԻՒԵԱՆ
ՀԱՄԱՐ
« Հայրենիք»էն
կ՝իմռ/1անք
թէ
Տիթբոյթի
«Ա
-
գատամւոբտ»
ակումբին
մէք սեւյան
մբ
սարքուահ
է իէ պատիլ
բնկեր
Ա իսաք
թո ր լա քեան ի ,
անոր
՝Րալիֆո
րնիա
մե1լ1
։ումին
առթիւ
, նախազաՀոլ
-
թեամբ
բնկեր
Բմ. Բէշիշեանի
: Ընկեր
կ.
թանտբ^
ճեանի
ո ււյ ե րձէն
ետք,
նուէրնեբ
եզահ
են
Ջի՚ւան–
չիբի
աՀա բեկի չին
յուշերռւն
Հրատարակութեան
Համար։
Առա
քքն ղոլմսւբբ
եզահ
է Հազար
տոլար։
Հսւնգանակութիլնբ
կբ շարունակուի
Հ
թեամ բ . . .» :
՚ .
Այս դեռ
ոչինչ
;
ԱՀաւասիկ
չնաշիսարՀիկ
միտք
մբ, ղոբ տբ
-
ս/ահ են սեւով
ճերմ ակի վրայ, առանց կաբմ րե լու.
«1,բանք
(Գաշնակ^ւերբ)
սերտ
գաշինքի
մէք են
մ ւոնում սովետական
Հա յասաան
քն սաՀէքանակիւց
ո
լ
նրա
մոլի
թնալքի,
ոեակցիոն
կառաւիարոզ
շրքան–
ների
Հետ , բանկանալով
իրենց պ/աններն
իրագոբ–
հել եմեւբքական
եանչաբիների
միքոցով
• • •» :
ԱՀա
թէ
մինչեւ
որ աստիճան
ստորնացահ
է
« լնկերութիւնբ»
, որուն նպատակն
է իբրեւ
թէ
«կոլլւոուրական
կապ»
պաՀել
աբտասաՀմանի
Հա
յութեան
Հեա
:
ՀՐԱՆՏ
-
ԱԱՄՈԻԷԼ
ՀաՎտյԱավսԾ՚ոէթեաքւ
ՅՏէդ տաէևդաէձր
Աթաւլին կը նաւխագահէ զօրայ1ցքին
Մոսկուայէն
կը Հագորղեն
թէ
սպարապետ
Աթալին
Հինգշաբթի
երեկոյ
ներկայ
եգաւ
Աեհ
1ծ՝ատրոնին
մէք Հոկտեմբերեան
յեղափոխութեան
ՅՏբդ
տա րեդաբձին
աո թիւ
սարքուահ
Հանգիսոլ
-
թեանց։
Առռգք
երեւոյթով
եւ գորշ թիքլնոցակ
մր
Հագահ
նստաւ
բեմին
վրայի
եբկբո րգ կարդբ
:
Այս տարի ճառբ խօսեցաւ
փոխ
-
վաբչապեա
եւ նոր ՆախագաՀոլթեան
(նախկին
քաղաքական
Պիւրօն)
անդամ
Փէրւիոլքին,
Հիմ բռնելով
վեր
՜ ,
քերս Ա թալինի
Հրա աարա կահ
մէկ
յօգուահ
բ ար -
տաքին
քաղաքականութեան
մասին,
եւ բսաւ
• —•
«Տարակաբհութիւններբ
տակաւ
կբ
չեչտոլին
Ամերիկայի
եւ Անգլիոյ
, Ամերիկայի
ել
Ֆրանսայի
եւ աբեւմ տեան Եւբոպա
յի ուրիչ
ե րկի րնե ր ու մ ի ^
քեւ ։ Պս՛ յքարբ
կբ հէսնբանա
յ նաեւ
արեւմ տեան՝
Գեբմ անիո
յ եւ Ֆրանսայի
մ իքեւ ։կա ցութեան
հան
րութեան
առքեւ
Հանրա
յին
կաբհիքին
ուշադբոլ
-
թիւնբ
մ ո լո բեցն ելո
լ Համաբ
ամ եբ իկեան
ւս շխաբ -
Հակալութես/ն
քաբողութեանց
Հսկայ
մեքենանար–
ուեստէսէլան
կերպով
կր
Հ բաՀ րէ ռազմ ական
Հոգե
բան ութ իւնբ
;
Ասկէ յայտնի
կ^բլլայ
որ Ամ եբ իկա ց ին ե բ բ կո -
բուսահ
են իբենց յստակատե
սո ւթիւն ր եւ միշտ
եր
կինքբ
կբ դիտեն
ուր կր կարհեն
տեսնել
ամէնէն
•աբտաոոց
առաբկանեբբ
, ինչպէս
սաւառնազ սկա
ւառակներ
, զգալ
կամ տապակ
եւ Հրեզէն
գուն
-
գեբ
։ Կբ տարուին
նո յնիսկ
ենթադբելու
թէ
անոնք
ռուսական
թռոգ
զէնքեր
են եւ կամ
ուրիշ
մոլո
-
բակներէ
գբկուահ
գորհիքներ
ւոեսնելու
Համաբ
թէ ինչ կ՝անցնիէ կբ գառնա
լ երկրի
վբայ
;
Ամե րիկաց իէ աշիսէսբՀ ակա
լնե բբ
գեբմ
անական
ւիերաւլա բ թնո ւմ ին առքեւ
կբ քանան
զա յն
բաման՝
բաման
բնել,
Ասիոյ
մէք սաեզհել
աշխարՀակալ
ճափոն
մբ եւ ամ եր իկեան աիրա պետու թեան
ղ է՛^
ոմւլոՀ
են Անզլի՚ա
եւ Ֆր՚՚՚նսա՛
եւ ուրիշ
երկի/ւնեբ։
Ագգամոգով
ին մէք իքոբՀրգային
Միութիւնբ
եւ
ՀամաիսէէՀնեբբ
միշտ
պսւյքաբահ
են եւ պիտի
ււլայ–
քսւբին խագագութեան
եւ Հաւաքական
ապաՀո
էիութեան
Համար Հ
Միալն
անբումելի
ասլոլչներն
են ոբ լքեր խա
-
գագասիրտկան
աքս կամքբ
էոկարութեան
նւշան
Հա–
մաբեն։
քՍոք-Հբղային
մոզուիուրգբ
վախկոտ
չէ
է
Ջի վախնւար սլատե բազմէ
եւ իր զօրութիւնր ապա–
ցոլբահ
է
էքէկէ
աւելի։ անգամնե
ր ։ Պատմ
ութիւնը
ցո լիլ տուահ
է ո
Ր
այգսլիււի։ բանակ
մ բան իսո ցե լի՛է ե
ոՅւէ՚էէրիւ՚էրւ՜էցի ՜ ուսզմ սւ՜սէր՛նե րբ կրնանւ վսէուսՀ
ՐԼլ^Լ
՝ %ւբ սովեւոական
մւ։ ւ/ւ։ ւիո ւ յ, գբ
չա՚նւ թւււՀ ա բ ի։չ Հւււբ ™՜
՝1է
^.ահնէեբ ո վ պիտի
գիմ ագրէ , եթէ
փո բձենւ սովե ՚ -
տական
պետութեան
սաՀմ էււննե ր բ
անցնիլ»։
Այս ճառր , աւելորդ
է լ՛՛՛ել , քան քէցս
բոյ.՛^
հա ւիե բուի ոդքունոլ
եցաւ
:
Ուրբաթ
առտու
Աոսկուայի
կարմիր
Հրա^
պար ակին
վրա
լ տեզի
ու նեցաւ աւանգական
մեհ
գօբան։ ցքբ : Ա թա լին , Լենւ՚ինւի
քոլշարձսւնին
էւան
զ ու իէեբէնւ ելլելով,
Հոն։կէ
ոզքո ւնեց
ի։ւան։գ սւ։ի առ
մոզով ուբդբ
,իբ ձեո ^րր րս. րձրացեքուք
:
Աո ա 9ինէ
անգ։ւ։մ
բլլա լուի ալս
ե։լա\ակինւ
առաւօտբ
ձի՛էն
տեզսլլ
սկսալ
, բայց,
կ՝ բսէ
Մ ոսկուա
յի
ան.թե/ր^
«արեւբ
սկսալ
փայլիլ
երբ սկսաւ
մեհ ղ՚՚՝13Ր»՛.
Զ**–
բանցքէն
առաք
ճառ
մբ խօսեցաւ
մաբէշսւլ
Ր
՚իմո–
չէնքօ
:
՝^>Հ Մորիս
թոբէզ
ներկայ
չէ եգահ
, ՀաւանաԼ^
բաբ
բմշկական
արգելքով
I
՝)Հ^ Ան՛ւ լի ական՛ նաւա /ին կա ոեւո ր տարե ™
՚ւԻՐՔ ^Ր Կ՛՝Ր"է թէ Ամերիկա
թէեւ
աշխարՀի
բոլոր
նւււ։ ւա ւո ո բմ ե ր ո ւն ամբոգքէն
աւելի
Հգօր , Հսկա յա -
կան
նւաւային
ում մբ ունէի, եւ սակայն
հ) •
Միու
թ ի՛լ ննւ է որ տէ բնւ է աշխաբՀի
ամէնէն
ոլմեզ
բնգ..
հովեայ
տորմիգին
: իիուսիա
ունի
ա յմմ
370
սու -
՚յանւաւ , եւ շինուե լու վւայ
են նաեւ
130
Հատ
։Մ ինէ
Աւքերիկա
միալն։
200
սոլզանէսւ
ռւնի։
Կացոէթհւքհւ քկքդաժողույիՕ. Վկ
ՌՈԻԱԻՈ8
«ՄԱՐԳԱԱԻՐԱԿԱՆ»
ԱՌԱՋԱՐԿԸ
Ա
՛ւ
՛լ տմոզովի
շրքսւնակներբ
որ
վարտնումով
կ^տշիսատէին
մինչեւ
նախագաՀին
բնտրութիւնբ
,
Հիմա, Հանբապետակսէնւնեբու
յաղթաՀւակին։
վրայ,
աւելի
շէիոթա
քմեա՚լ
մաէոնոլահ
ենւ , քանի
որ ^
կաբգ. մբ կարեւոր
Հարցերու
մասին քազաքակա
—
՚1ւ
ո
;
ի1Լ ւււ
՚1։
վէովախոլ
թեսն
քլր սսլասոլի
:
Մինչ
մոզովին
օր։՛։ կար գքն
վրա
յ է Բորէա
յի
խնլգիրր
եւ կբ քննուին։
առաքաբկներբ,
ահգիէն։ նա–
իոագաՀ
ԱյգրնՀաուբբ
Հոն կ՚երթայ
քնքնւադլոլխ
;
Ի՞՛նչ հրազրով
յա յտնւի չէ ;
Ֆրանսայի
եւ Ա^՚լթ՛"/
արաաքին
Լաիէտրսւո
-
նեբր
այոօո ւէագբ կր Հա։ւ՝ի։ն
Նիւ Եոբք,
ւ>.ն։ցնւելու
իրենւց ւ
՚է
՚ոտոլիրա1ւութե
"է^
ց էլ/ոլխր
երթ
Ավ՚ոիկէի
իսնգիրնւե բբ զսւն : Ցայւոնւք։
է թէ այս երկու
եբկիբ
նե բր միաձա /ն ենւ մ ե րմ ե լ ո ւ ագգամոգով
քէն իբա
լ
անքբ
աւիրիկես^ւ։
ի՛ն՛գ ի/էնե րո
լ
մ իքամ ւոե/ու
մա
—ձ
սին
,
երբ ասիական
եւ
արաբական
երկիրները
(ԼոՆրերււՆ շար՚ունակա-թ-իւնը կարդալ Դ.
է յ )
Fonds A.R.A.M
