Ո111Ս17(8՚"«
" 1925,11 օտ 376 286
Օետօէտա : ՏՇՍ. Ո1Տ5)Աատ
17. ք^Ա6 ՕՅաշտաշ ֊ ք * ^1 Տ (13)
Աէէւօ։
10Լ6ԱՇ
Վհցամս. 1100 ֆր • , Տար– 2200, Արտ– 3000 ֆր •
յց.
008.15-70 Գին 10 ՓՐ–
- բ&ա
յ6Ա(1ւ 13 1«076ահւ6 1952 ՀիՐւգշարր-ի 13 ՆՈՅԵՄհ/
28րդ ՏԱՐԻ - 2Տ«
ԽռԽ
1^0 6914-Նււր շրջա|ն թիւ֊ 2325
Խմբագէր՝
է՛
ՄԻՍԱ՚ԲԵԱն
ՄԵՐ ԽՕԱ-ԲԸ
ՆՍՏՈՒԿ ԱԶԳԱՍԻՐՈՒԹԻԻՆ
Օւչագրութեւսմբ
Հեւոեւեցէք
մեր
Հա՛նրային
կեանքին
ու մամուլին
, եւձեր առքեւ
սլիաի
ոլար–
ղու֊ի
ամգոյն
սլատկեր
մ
րՀ
1ցմալուր
մխոր մր ամէն ճակաաի
ւիրայ : Ժիս"Ր
մր որ աւելփ
լայն աեղկրբռնէ քան իրական
դոր–
հը։
Օ Ր Ը
Օ Ր Ի Ն
ՄԵՐ
ԼԵԶՈԻՆ
ԻԴՋ
ՄԵՀ՚Ր
ՈՒՆԻ
Պէյրութի
«Նայիրիֆ
գրական
շաբաթաթեր
^
թր , իր Նամ ակաաուփի
րամնին
մ էք,
Համ
առօաա՛
կի կր սլա աաս խանէ ր երկու
կենսական
Հա րցե րոլ ,
մ ամ ո՚-լի
լեղուն
ել մեր թերթե յ։ ու արաատսլում -
նե
«կարհիք
ցանողնյեր
՚^ոէ
ւեղ : Առանց աք - ձախ նա յել
րաղ
ե
,ոլ
մոլթիւն
մբ
ամէն
կը
բաւէ
որ գի
շերբ երաղ մր տեսահ կամ ցերեկը
«ազգ՝^
Հոլոփահ
ըլլան :
Եւ բաղձանքնե
ր ու սլաՀան
քնե
ր
:
Առա քա
րկներ
եւ հրաղիրներ : Ն" քն ի՛սկ Հանճարե՜ղ
ղիւտեր Հ
Ան շուշտ
իրաւղկս
րան իմաց եւ սրացաւ
տար՛
րեր ալ չեն պակսիր : Րայց
անոնց արտայայտոլ
-
թիւնը կր իոեղւլոլի
միւսներու
իսաոնաձայն
մխո -
րին
մէք :
՛Օ՛՛,
՚"յն միւսներր։
Տեսակէտ
եւ բանաձեւ
ու
նին ամէն
Հաբցի
մասին։
Որեւէ մամ՛անա կա
շրքանի
մէք եւ տարուան
Բ"լ"բ
եղաՆակնեբուն
;
՝1
Կբ բաւէ
որ տսւնէն
գուբս
չելլեն :
|
կը նստին
րաղմոցի
մր անկիւ՛ն բ կամ թիկնա՝ - ;
թոռի
մր մէք, ակնարկ
մր կր՜նետեն
սլաաոլՀանէնՀ
գուբս ; Եւ արղէն պատրաստ է իրենց
Հ ե ղինա կա–
լոր
կաբհիքր :
Ե0Է
այսսլէս
շարմահ
ձրլլայի՚ն
, Հետեւան -
քր տարբեր
կ՝րլլար
...
Մի
Հարցնէք
,
Պարոն,
ո՞ւր
էիք
գս՚֊ք
այն
ատեն , երբ ճտկտտազրական
իւնղ իրներ կր լուհ -
ոլէին; Երբ Ամենայն
Հայոց
կաթողիկոսն
անղամ
՛սուր
կ^օբՀնէր,
իւնչպէս
այսօբուա՚նբ
խաղաղոլ -
թիւն կր քարողէ :
Թ՛
ղո
յնո
եւ
•լր.
ւմ փոփո
լ ինք
մեբօր–
ՐԸ ՚՛
Թէեւ
երկուքր
իր արմ է տարբեր
խնգիրնեբ
են
եւ կարօտ՝
առանձ
ին քննութեան
,րա յց
«Նայիբի^ի
րնթերցող
նամակագիրը
երկուքը
միասին
շօչա–
փահ
բլլալոփ,
թեբթը
պաաասխանահ
էբ
երկուքին
ալ։
կ^աբմէ
սակայն
անգրագաոնալ
մէկին թէ միւ
սին,
քիչ մր աւելի
խորս/նալռփ :
Հայերէն
թերթերու
լեղուն ; Ուրկէ՛" ^Կ"Իե եւ
ո^ւր
փ ե բքացնե
լ լեղոլի
մ աքրոլթեան
Հարցը ;
Հա յաստան» է՛՛՛ն ՝. Ինչ ղմբաիատ
սկղբնտւոբոլ
-
թիւն
մբ սլիտի
բլլս՚ր
մեր իսեղճ
մ ա յրենիքին
Հ՛ա -
մաբ– որ ի ր ա յնւքան Հասունէ կառոլցուահքոփ
, ճո–
իսութեամր
եւ ինւ-քնուբոյն
ղաբղացումոփ
տակաւին
չի
ղոՀսւ ցներ կարգ
մ բ «պո լիա իկո ս՚^նե ր , Աեւա -
ն՛այ ափին
բազմահ
եւ իբենց կռնակբ
տուահ Հա -
յոց
Մասիսինւ :
Այ՛է Մասիսին
անէէ՛"հքն ալ չեն֊ լսեր , երբ աչ -
խարՀի
բո լս բ լեզունւեբր
իրար
իւա ռնե լոփ «սռփետ–
տաՀայերէն՝^ կր ղբեն :
Աւելորգ է նմ ո յշներ
շարել ; Տ արիներէ ի փեր
կբ կաբգանւք
ու կր լսենք այգ չնւտչխարՀիկ
Հայե–
բէնւբ «Հ. ս՛ Ա՛ Ռ
–Ֆ
թեբթերունւ
ել
գիբքեբուն
մէք :
իսկ տ րտ՛ասաՀմ ա՛՛՛նր ; Գա գութէ
ղազութ կը
տարբերի
անէ չո լշտ , րայց
րնւզ Հանուր թափթփա -
հսւթիւնբ
, անէՀաբաղւստ
(թ բքա բանութիւն։
, Յէր -
բտնէսէս բանո լթիւն
եւն • ) արտա
յա լտ ութ իւնւնե
ր
ր ,
նա իսա՚գասո ւթիւննե
րոլ
սխալ
ղ ասաւո րումնե բ ր
չենւ կրնար արղաբանալ
օտաբ բաոեբու
Համեմա -
եայ
ի րականո ւթեան
՛Լրա յ ;
Րոփ անգա
կ աչխարՀ
անն ա իս բն թա ց
ալեկոհոլ–
թեան
մ ր մ աէՐքՏւ՚ուտհ է : Յախուռն կամ
ձախաւեր
քայլ
մր կրնայ
էիերիւիայր
շոքել
ա՛մէն
բան
Մենւք աք մաս կբ կազմենք
այս ա
շի
Ցիբուցանւ՝
՛անոր ամ էնէն
խոցելի
փբայ։
Ենթակայ՝
Հազարումէկ
փորձոլ
րՀին :
ափեր
թեանց
ուն
եւ
աա
ռա
բաբ նու՛ագ
գոբհահութեամր
փւո բձանքն եբու;
Մէքն՛ ԲԱա լոփ Հա
լրենիքբ
Աբգ,
ունի՛՛նք
րնւգՀանուր
ուզեղիհ
՚^ Բ , ղա -
նազանք
քա՚ր հքնե քւ կանւ իսե լու
Համ տր :
Մ ենք Աստհու
«բնտրեալ
մողոփուրգբ՛^
չէ^ք ,
*՝ Բ ՚ դ է ՚ ՚ ղ ի բացառութիւն
կաղմ ենք
ո րեւէ
փո թո
րի–
կի ատե^ւ :
Մն՛աց որ , այս տեսակ
պարաղաներոլ
մէք ,
Աստուահ
Մրն՚րոյի
փարգապետոլթեանւ
կբ Հետե ~ ՚
*–ի ; Զի իսաոնռւիբ
աշիսարՀի
գորհերուն
;
Ուբեմն/,
ինչպէ
ս ա մէն
մողոփուբգ
, մենք ալ
եւ մանաւանգ
մենք
ստիպուահ
ենք մեր
ղլխուն
ճարը
նայիլ :
կարելի՞ է այգ ճարր գտնել
, տունբ
ն՚ստելոփ
եւ
կարհիք
յա յտնելոփ։
թեր ու գէմխօսե լոփ,
առանց
մատբ
մոխիբր
թաթիսելռւ :
Եթէ
նւսաոլկ
ազղասիրութիւնր
արմտնիք
մր
կազմէր,
շատոնց
կ՝ոլնենայինք
ամբոզք ական
Հայ
րեն՛իք մբ, ազատ
եւ անկախ :
Տար բա՛կան տրամ աբանւսլթիւնբ
կրթե լագրէ
պաատսիսանատուո
լթիւէւնե բ , պա բտա կանո ւթ իւՆ -
ներ
ստանձնե
լ , որեւէ . տեսակէտ
աբմեցնելու
Հա՚–
մ աբ ;
ԱնւՀ րամեշա է ասպարէզ
նետուիլ
ուղղակի կամ
՛անուղղակի,
եթէ կ՚՚ուզենք
բարիք
մը
ապաՀոփել
կամ
չարիք
մբ կանխել
;
1
ի՛՞նչ
կ՝ա բմեն
ամ էնւ էն
իմ աստուն
մ իտքե ր բ ,
երբ ոչ անցո
ւղա
բձէն տեղեկո
լթիւն
ունիս ոչ ալ
տբամ աղբ ութ իլն՝ պարտականութիւն
մր ստանձ -
նելու :
Անշուշտ
մեր կամքէն
կախուահ չէ
գէպքեբոլ
էլնթացքը
ճիշգ է ոո ա՚բտասաՀմսնի
թերթեբր շատ նւե...
զբ մնւացահ ատեն կբ գիմեն
օտա
րինւ , փաիս առնե
լոփ ՚լԻ՚տ՚ական
բառեր, կամ նոբ Հ՚նւաբուահ
ղ"ր -
հիքնեբոլ
, նիւթերու
եւնւ • սնուննեբ
Հ
թելւեւս
մամ անակի
րնթացքին
անոնք ալ պակսին։ :
Րտ
յց
ինչ որշատ մ բ թերթերու
անՀոգ
խմբաղ
իբները
թուզ թին՛ կբ յանւձն։ են։ իրրեւ
Հա յեբէն
ին։քն։ին բա^
լականէ է սէէլազակելու
•
՝^Ի է ^ քԼ Ի՚ԻՂ^
՛ւ ք՝ "էր ազղութեսն
:
Ի՚^ն չ
ոճիր
էքՈրհէէւհ է մեր էէէնէնւմանէ լեզուն ոբ •կուրհ -
քէն , կէւհակէն թէ կողէն կբ գաչռւնաՀարէք
ան -
խնտյ
...
ԱՕԱԻ
ԿԻԼԻԿԻՈՅ
ԿԱԹՈ՚ԼԻԿՈԱՈՒԹԵԱՆ
^^^^^.^.^
ՀԻՆԳ
ԹԵԿՆԱԾՈՒՆԵՐԸ
էՈԻՄԱՆ ԵՒ ԻՏԸՆ
ՀԱՄԱԶԱՅՆ
ԵՆ
ԻՐԱՒԱՍՈՒ
ԹԵԱՆ
ՄԱԱԻՆ -
ԸՆԳՀ–
՚ՐԱՐՏՈՒ՚ԼԱՐԻՆ
Ա ֊
ՆԱԿՆԿԱԼ
ՀՐԱԺԱՐԱԿԱՆԸ–
-
Նոյեմբեր
10
րնգՀանուր
նիստին
մէք,
ինչպէս
կը սպասս ւէ բ , Ֆրանսա
յի ա՛րտաքին։ նաիսարար Պ •
թուման
իր սլաամական
ճառը իսօսե ցաւ
, մե րմե
լու
Համար
աղգամողոփին
իրաւա՛սութիւն
ր
ափրիկեան
խնգիրնե
րու
միքամտելու ;
Պ • Նուման
հափեբոփ
ողքունուեցաւ
երբ
բեմ
կ՚երթար : Արար-ասիսւկան
եւ խորՀրղային պատ–
ոլիրակներր
լուռ
ու անչարմ
էին :
Օրուան
նախագաՀր
Փիբսբն
մռզոփյէն
բացմաՆ
՛ատեն իսօսք տուաւ
Հնգկա ստանի
պաաուիբաէ^
տիկին
Փանտիի ոբ առաքարկեց
գոՀացում
աալ
թունուզի եւ Մարոքի
մողոփուրգնեբուն
ցանկոլ -
թեանց :
Պ • Նուման
29
էքէ բաղկացահ
իր
ճ՛առը կար -
գաց
յսէոակ եւ Հտսէոատ
չեչաոփ
մր
Աղգամոգոփը՛
« ղգուչացնելոլ
Հէսմար ապագայ
փտանղներէ » ^
քանի ոբ բոլոր աղգերր
մեհ յոյսեր
գրահ
են անոր՝
էիբայ
ել կարգ
մբ աղղեր կր ղատուին
իբրեւ ա -
^արղաբոլթիլննեբ
գորհել
տուռզ ;
Պ– 7քուման
եբկարօրէն
էզարղեց թէ ազգամո -
զոէիի
ղ։ւէշինքին
Հակառակ է ^էնոլթեան
ենւթաբկել
երկու
երկիրներու
միքեւ
ազատօրէն
կնքուահ
գաշնագիրբ
. եթէ աիս սկղբունքր
րնգունոլի
, րո–
լԴր
եբկիրնւեբու
իրարու
մի՛քեւ
էլնքուահ
Համաձայ–
նութիւնները
պէտք է Հոս բերել
փեբտքննելու
Հա
մար :
ԱՀաւասիկ
իբ ճառին
գլխաւոր
մասերբ •
Ազգամո
զո փին
պարտական՛ութիւնն
է իմ աս ^
տռւն կեբպոփ
գիտակցիլ
իր պաշտօ՛նին
սաՀմաՆ -
նեբուն եւ Պատմ ութեան
առքեւ
չառնել պաաաս -
խանատու
քա յլեր
որոնց
Հետեւ՚անքնե
բ
ր
անՀա չ -
ո ւե լի ե՛ն ;
Ֆրանսա
թուն։ուղի
կապուահ է
1881
ի Պար -
տո
յի եւ
1 883/՚ւ1ւ
Մ
ա
րսա
յի գա
չ1
։ագի
բնե բով
,
Ի՛՛է.
Մարոքի Հետ
1912/՛
Ֆէղի
գա
^ա՚ւլրոփ։
Այս երկ -՝՝
կուլմ անի
զ ւս ^աէլրեբռփ
մ
ասնաւո՛ր
իրաւական
ւլ բութ
իւն
մ
ր կբ Հաստատուէ
ր Ֆբանսա՛յի եւ այգ
երկիրներու
փարչո ւթեանց
միքեւ։ Այս եբկկող -
մանի
ղա չին ք՛ն ե ր ո էն ^նութիւնր
գուբս է Աղղա
մոզոփի։
գաշինքին՝
կնւքուահ
Աան Ֆբանչիոքո
լի
մէք
՚– Մ էկ
Հաւանէականւոլթիւն
կա լ
ԱզզամռգոփիՆ
մ
իք^ամ
տե
լու ,րսա
իր գա
չինքին
7
րգ
յօգո
ւահ
ին ^
Ա*–՜յն խն՚լ
րնե
րո լն
մ
էք , երբ կա
յ «սպաո
^ւա
լիք խա–
ղաղոլթետն
գէմ , կայ իսաղաղութեան։
իւղում , կայ
յարձակո
ւլա կան արարք
մր»։ Ոչ ոք , այս
մռղռփթն
մէք կամ գուրս բ ո
ր
չափ ալ կողմն ակա
լ
րլ լա յ ,
ոեւէ
Հ իմնաւո
ր
փա։։տոփ^ չի կրնա բ յաւակն
իլ
րսե
լու թէ Հ իլս իւս
ա
յին Ափրիկէ
ի մէք արգի
կացու -
թիււնբ
սպաոնւսլիք
մլն է միքազղային
խաղսւղու -
թեան :
Ֆբանսա
իբ բոլո բ յանձնա ռո ւթ ի ւննե ր ր
պիտի
կատսէ րէ Աղւլա
մ
ո ղո փին։ գա
շին քին
սաՀմ աննե
բուն
մէք,
բայց անկէ անւգին չի կրնա՛ր երթալ
՚.
Գան, ղատողներբ
մ
իեւնո
յն աղատո ւթենէն չ^^
օգտուիլ։
ամէն
կոզմ : Նո յնիսկ
թերեւս
չեն ալ
ղ.որհագրեր
իրենց
երկիրներուն
մէք։ Աբտաէւոց է
Հոս գանգատիլ
երկրի
մբ մա՛սին
ուր
քննագաառւ–
թիւ^Ր աղատ է եւ չարմում
բ գիւրին
ել զայն
Հոս–
ամբաստանութեան
տակ գնել,
քան
այն։
եբկիրնե–՛
ԲՐ ուր Հակաճառութիւնն
իոկ տեէյ
չունի ; Ագզա–
մողոփր
տիեզերական
ղ ատա
ր
ա
ն
մր
չէ եւ ոչ
աչ
Նոյեմբեր
Յին Անթիլիասի
կաթող.
տեգապաՀ
Իյագ • արք . ԱքապաՀեան
նիստի
Հ բաւի
բահ է Մ ի–
ա բան սւ կ ա
Միաբան
ն
բնգՀ
թեան
մէււյոէիր որուն մասն՛ակցահ
են
1
անւլամներր
, եւ պատրասւայս.^ւ֊
կաթոէլ • րնտրելիներուն
Հնւ
•ՐՐ*
ւգ՚անոլն
ցանկբ :
Գաէլտնի։
քո
լէ
ա րկո ւթե ամ բ պատրաստուահ
է
ցանկր
Հետեւեալ
եկեզեցտ
կաննե րէն •
Գա
րեգին
ւեան , իյագ
սւն
։
Ար.Բ - ԱքապաՀեան–
արք •
Ի1ա
չա-տոլբԵա
Տ իրան
արք
.
Նե րսո յե ան , Ա ամ
բրէ
՛ա
րք
• Սիր՛
եան
ել Փառէն եպս– Աեքյէոնեան ;
ն–
ՀՆԳԿԱԶԻՆԻ
մէք ֆրանսական
ումեբբ
կ՝առա -
քանանւ եւ յաքոէլահ
ե՛ն կտրել
Հակառակո
րգին պա–
Համ ա շիսա բՀա
յ իէն կառափա
րութիւն
մր :
Ֆբա՛նսայի կատա րահ քաւլաքա կր թա կան ու մը
-4
շակռւթային
գորհբ
Հիւսիս - Ափրիկէի
մէք ան
4
սաՀմ սն է , մեհ ա շխատանքի ու ղոՀ
ողութեւսնց
էսրգիւնք։
Մենք
լնգունւահ
ենք անոնց աստիճանէէա.
կան յառաքգիմ
ութեան
եւ
ին քնա սլ ա Հ ւ։ ւթ եան
"կղբունէքր։ Ալգ երկիրներուն
մէք մեր
ձեռնարկահ
բարենո րոգո ւմն երր լրացնւելուն
մէք,
ո՛^ փ
պիւոի՝
ճշգէ աս ստի ճանն երն ու Հանգբո
ւս
/1ւն
։ե ր բ ռբ Ֆբ -
բասայի
իրաւունքն
են : Ո՞՛փ է որ այգ բանր
պիտի
" րո շէ մե քէ տեոր ՝. Ֆւ՚անւստ
տեւյ ի սլիւոի
չաա
յ Հ
Հանղ իսա
լ ո րապէս եւ փճռականօրէն
կ՝ ա պա
Հ ո փե մ
այս
բանր,
րնիկ
մռ զո փուրգնե
րո ւն անՀուն
մեհա -
մասնոլթեան
Համ էէէձա յնո լթեամ րր :
Ասոնք
լաւ
ղիտեն
ոեւէ մէկէ
աւելի
որ Ֆրսնսան։
սնՀրամեշա
էենալորման
ճամբան
ուրկէ ռուսակէսն
150
րեռնա– է Ի՚ենւց
Հէսմար
եւ թէ ոչ ոք կրնայ
օզտակար
՛յլեր
կ՝օմանղսւկէին
անոնց։
Ամերիկայի
ա^աշտ^ "էէ՛* բ ՚ ւ ն ե լ անոր
տեղը
էէ։րա -
Րայց,
էլան՚էոելով
Եւքո՚զ՛
պարտաւո
ր ենք նա խատեսել
կարդ
մբ հան րակ
չի՛ռ
^^պաբւսղ
տնեբ
/
Ո՞ փ կրն՛ա լ երա շիւաւո րե
I
թէ նո քնքւսէ/ ա՚պա ^
Հոփութեէսն եւ դո յութեան
խնգիր
պիտի
չռլնե -
նս/ն^
, ինչսլէս նախոբգ
պատերաղմին
, երբ նբս -
տուկ
աղդս՛ սի բութ իւն։ ր սեւ եբաղնե
ր
կր տեսնէր
է
՛յի
պոբաին
փրայ,
էէ–
պսնոլթեան
նաիէարաբ
Ֆօսթբր
որ Ծայրագոյն Ա–
րեւե/ք
ղացահ
էր,
վերդա\Հձին
յայտաբարեց
թէ
՛Րո րէա
յէ անմիշապէս
ետքր
Հնգկա
չինն է որ նա–
խրնտրարար
պիտի
րնգոլնի
՛ամերիկեան
զէնքեր
է
ԱՐԵՒՄՏԵԱՆ
Գերմանիոյ
փոխ
վարչապետը
Հ բաւի։ բեց Աարի
գե րմ սնա՚ս է քն ե ո բ բո զո քե լ
Նոյ •
ՅՕի
ւնա րութե
ւսն։ց պաՀուն
Աաոի
փաբչապետին
գէմ
։ Այս ըն^գգիմադիքներր
ղիրար ճանչնալու
Հա ~
մար սսքհէոաե
ղ քու Ի"ոփ
դն։գասեէւնեբ
պիաի
կրեն ի–
բենց
օձե.րին ետեւի։
կույմբ :
Լ՚ԲԵԱԼ
ԳՈՅ՚ԲԵՐՈԻ
խ ՚ ՚ ՚ ղ հ ր
՚^Ր
յարուցուահ
էր փերքեբս
Թուբքիո
յ ՚քէք , ոբոչուեց՛աւ
վերքա -
ցահ
Հ՛ամարել
եւ թաղել
ղայն ,փր յաբուցահ
անքոլ–
հե/ի
դմո է ա
յ։
ո ւթեանւ ց պաաճառով, կր դրեն
Պսլ -
սոյ թերթեբբ
:
Թունուզի;
պէյին,
մեո պատո
լի ոտննէե ր բ ներ —.
կա յացուցահ
են^ բարենւո
ր ողման
ման րաէԲասն
հրա–
գիր
մբ որ կր կաղմէ
Հս/նդբուան
մբ դիպի
՚ ն ե բ ք ի Ն
ինքն ավարոլթիլն
: Աենք կբ ցանւկանք
որ
տեւլացի–
ներր,
մանաւանգ
եբիտաստրդն.եբ
մէւ/նեն
էիսւրչու -
թեանց
մէ9
ել ՀետղՀետէ
աւեքի
լ ա յ ն պատասխա
նատու ռ ւ թի ւննե բ ստանձնեն :
Մ աբոքի
մասին ալ նոյնն է ։ Ամրանցել
դայՆ
այնպիսի
Հաստատ
ո լ թիւններո
էԼ ,
ո ՛֊.
կարենայ
պաՀւղէսնել
իր շաՀերր,
արմեցնել
իր
աղբիւբները
Իբր ինքնավար
պետս
ւթիւն եւարքայական
կառա
վարութիւն ;
Իվերքոյ կր յայտարարեմ
որՖրանսա
ոեւէ
( Լ ո Ն ր ե ր ւ ւ Ն շար՚ունակոՆբ֊իննր կարդաւ
%•
է յ )
Fonds A.R.A.M
