HARATCH, du 1er juillet au 31 décembre 1952 - page 379

րար
խ՚՚յ"
կուաան
իրմէ.
Հազիւ
օրՀնեալ
բեբաՆր
բլյյցաձ–
•• Հյեշաեմ ել աքե , ոբ
զբ ո ւցա սւ բս լթի լն բ
կբ սկսի
^"՛յեբէն
, վեբքանաչու
Համաբ
թու
րքեբէն
լեզուով,
մինչ ես, բաղգաաաբաբ
օաաբ մբ, զբս–
պուահ
Համբերութեամբ
մտիկ
կ՚ընեմ
զինքը
-.
փազաքաւԼա
բո լթեան
վնասները
:
իր
անցեալը
մութ
ք ,
սակայն
րստ
եբեւոյ -
թին,
Գռլբանի
վա րգասլե տութ իւն ր
Հաչտեզոլցաձ֊
է Աւետարանին
Հետ , /իբկելու
Համաբ իր կա շին :
իբ նշանաբանն
է՛ ՀԱկիղրն
իմաստութեան
է եր -
կիւղ Տեառնդ։
իւրաքանչիւր
նիւթ կր
Հ՛իմնաւորէ
համաձայն
Աստո ւահա
չո լն չի
այսինչ
գլոլխին
:
ՇնորՀիւ
Ս՛ Գրոց մէշ ունեցահ
Հմտութեան,
վիճարանահ
է քաՀանաներոլ
եւ
ւղատուելինեբոլ
Հեա եւ ղանո՛նք ափ ի բերան
թողահ : Իր անուտն ,
Տրգատ
, ստուգաբանութիւնն
անզամ
կուաայ Հա­
մաձա
յն կրօնական
տուեալներու
.
« 5ք/՚ -
Գատ
(Արա) • Ալիքսանեանր
^Աչիք - (սա) - սան :
Նաիսասլէս իր րնակահ
գիւղի
րնակիչնեբր
ղին­
քր
յորշոբշահ
են ճփարմասչետ՝» : Ես զայն կր կո­
չեմ
<ձՀաճի սլա սլա–» ; Աակայն չեմ գիտեր թէ ուր
ստացահ
է Հաճ իո ւթիւն
ր։
Մէքքէ" թէ Երուսա -
զէմ : Արդարեւ
ՀՀաճի։
սլապային֊;^
սե՚եեակբ
ամէն
կիրակի
աււտոլներր
կր փեբահուի
աղօթատեզիի
տ
Կ^եբդէ շարական
, մեղեգի
եւ պատարագի
արա -
րողո ւթի ւններ
,մեբթ
Հա յեբէն
,մերթ
թուրքերէն
է
Ավէսոս ո ք։ թա լմ ուտ
մ ր կր պակսի ;
Արղաբութիլնր
կր պաՀանշէ
, սակա
յն , րսել
,
որ մեր ^վարմտպետ–»ր
կ՚ապրի այնկեանքր
որուն
կր Հետեւի : Արադարամիա
է, անոխակալ.
Հիւրա­
սէր եւ անկա շառ. :
Ունի անՀաանում
պաշար առակներու
, բարո­
յացուցիչ
բայց
ոամիկ
ոճով պատմուահ
:
իսկական
^փոդոցի
Հայն
Տ
է ան։
Ա՛ Հ–
յ
ՏՈՄԱեՐ
ԿԸ ՆԵՐէ-ք • • •
ՆԱՄԱԿ
ԽՄԲԱԳՐՈԻՒԵԱՆ
ՀԱՄԱԳՈՈաԿՑՈԻԹԵԱՆ
ՆՄՈ6Շ
ՄԸ
\
Արնուփիլի
Վաբադայ
Ա
՚իյաչ
եկեղեցւո
յն նո–՛
րող
ու թեան
պարագաներուն
մ ասին
տեղին է որ
կարգ մբ բա ցա տ րո ւթ իւննե բ արուին
Հայութեան
,
ո բուն
գո րհօն աշա կցո ւթեան
շնորՀ՛իւ կաբե լիւ ե -
դաւ
հբազրուահ
շինո լ թ իւնն ե ր ը զլուիս
Հանել :
Արնոլփիլ
կր գտնուի
Փարիղի
Հիւսիսա
յին
մ ա-
սին մէշ, ուր կարելի է երթալ
կար տիւ
Նոռէն
(Փտրզէն
15
քիլոմեթր
Հեռաւորութեան
փրայ)
%
Այս
ղի՚-ղր
Հայկական
շանասիրութեան
Հետե-է
լ ւսն քոփ Հաստատուահ
է ասկէ
27 28
տարինե
բ
աո
IIէ
շ ել ՀետղՀետէ
տուներուն
թիւբտւե
յնալոփ ա–
ռահ
է
զ
ի ւզա ւանի
մ ր կերսլարսնքր
ե րկա թուզ -
ւո յ կայաբսն։
ին ^իչդ մ օւռիկր : Հոս Հա յ մողո -
վ ու րգեն
դրալչմ ունքր
լնդՀանուր
կերպով գե բձա–
կութիւնն
է ՚ կան ուրիչ ա րՀե ստաւո
րնե
բ , սա ղ սւ յՆ՝
անոնց
թիւր սաՀմանափակ
է ; Ամէնէն
լ^ւթացիկ
գորհբ
ինչպէս
րսինք՝
դերձակութիւնն
է - փերար–
կոլի , բաճկոնի եւ տափատի
փբայ,
այնպէս
որ
մողոփուբդր
իր յարատեւ
եւ ճ գնա
շան ա չիսատու–
թեամբր
կրցահ է իր։ Համեստ
րնակարանր
ունե -
նալ ել րարելաւել
իր տնտեսութիւնր
: Այս աեղ ոչ
փաճտռական
կայ եւ ոչ ալ մեհաՀարուստներ
, այլ
օրր
օրին
իրենց օբապաՀիկր
ճարոդ
րնաանիքներ։
ինչ
փո բձանքնե
բու մէշ կը գլորին կարգ
մը
բարեմիտ
մաբդիկ,
երբ կբ փորձեն
. ղրադէտի
,
բանաստեղհի
Հոփեր առնել
եւ՛՛՛ « գրաբար » գը–
րել։
Հաւանաբաբ
ուրի*
աւելյւ
Համեստ ձեւ մր
չեն
ղտահ
ապացուցանելու
Համաբ թէ իրենք ալ
^ղրել
՛գիտեն »:
Բարեմիտ
մաբդիկ,
ինչպէս
րսի
է
որոնց
հանօ–
թոլթիւնր,
կարգ մր բառեբու
նչանակութեան
մա­
սին
չատ
քուբ կր փերցնէ
՚,
Կբ յիշեմ այս գասակարգին
պատկանոզ
մէկու
ը Տիսբունիին
քանի մբ տողերը •
Ամէնքէն
սիրուահ
Աարիամ
էՍաթունր աբ -
գասաւոբահ
էբ եօթը
զաւա1յներ
չորսր
աղայ ,
երեքբ
աղշփւկ , ինչսլէս
նաեւ տասնրեօթր
թոռներ...
իր չաբ բախտէն
,մեր բարեկամը
իբա բու Հեա
շփոթահ
էր ^աբզասաւորել
»եւ
չարգասաւորուիլդ
բա յերր
մ էկբ
նե րզո
բհա
կան , մ իւսր կրաւո
բա­
կան : Աւելս
լւգ է րսել որ երկրորգր
գո բհահե
լու
պարագային
ալ փորձանքէն
աղատահ չէր ըլլար :
Անուշադրութեան
Հետեւանք
, անչուշտ,
ս -
բուն գէմ կբ բողոքէ ոչ մ իա յն բառա
րս^ն
ր , ա
յլեւ
• • • բնախօսոլթիւնբ
: Հարցուցէք
բմիչկի
մը կաբ–
^Իքր
՚–
Պէ աք կա^ ր ա յդքան ^բար կանա
լո ւ» ել վգբա -
բար՛ք– լլրելոէ. , երբ , ^մայոն էո եօթր
զաւակներռւ
եւ մեհ մայրր
աասնրեօթր
թոռներոլ՝^
բացատ -
բւ՛լ.թիւնն ալ լիո՚֊լի
կր բաւէր
՚ • • ԻՀարկէ
պէտք
չկաբ , բայց մեր բա րեկամ ր ուզեր է քիչ մր ղրա–
կա%ութիւն
իսս՚ղալ • • •
հյեղճ
կինր ոփկէանոսեն
անգունգին
փրր -
փւբաղէղ ու ալեկոհեալ
ալիքներուն
անսաՀմանու
-
թ ե ան չա լի հո փահ աւա
լ ու աղի ա բցո
ւ նքնեբ թա -
փւահ էբ իր աչքեբէն
. "
Իր
տառապանքներուն
սնվախճանոլ
թիւնր
բոլոբ
սաՀմ աննեբբ
գլահ ,
անցահ էր • • •
Բաւի
սխալ այս խօսքին
մ է շ ։
Յիչենք
միայն
մէկը.
Եթէ
աշխարՀի
հնունգէն
ի վեբ ֊-. քանի" մի­
լիոն տարի առաշ էբ
եկող,
ղացող մարգոց թա­
փահ
աոցունքներռւն
կաթիլներր
Հաղաբոփ ու մի–
լի՚եոփ ալ րաղմապատկէք
ոչ թէ ոփկէանոսի մր,
այլ մեր Աեւանայ
լճին չափ ալ շուբ չէք կրնաբ
ունենալ.
. . Ալ, ուր կր մնայ մէկ Հոգիի մր աչ -
քին
արցռլնքր,
եթէ նոյնիսկ
Հաբիւր
տարի
ալ
Հոսահ
րլլար • • •
Տիսրու՚եիներու
եւ մաՀադդևերու
մէք,
չաա
յաճախադէպ
են Հետեւեալ
սխաքներր
.
է^անգոլցեալր
ինքնօդնռւթեամր
Դրել ՜
կարդալ
սորփահ
անձնաւորութիւն
մրն էբ––– Նր–
պարեդէնի
խանութ մր ունէր
...
^Անձնաւորութիւն–»
են թբումրնւր,
Ջ.քՀԻ1Ր
1
էռիօն,
էչիսրնր,
Փինէն :
Բայց,
թագէոսնւ
ու կիրակոսր,
Աաբկոսն ոԼ
Փիլիպռսբ՝
Հանձ»
են ;
Աւրիչ
խօսքոփ,
Յանձնա ւո րութիւն»
կբ նշա -
նակէ մեհ տարդ, իսկ Հանձ»՝
ոեւէ մէկր ,
ոեւէ
Հասա բակ
մ ա Հ կանա ց ո լ :
Մեր
Հա յրենակից
բ փաիսճանեցաւ
կի բակի
առտու
...
Աշիսա րՀա կաննե բր , միա
յն արեւելեան
Հա -
յաստանի
մէշ է որ կր չփաիսճանին»։
Արեւմտեան
Հայաստանի
մէք, պաբդապէս
կբ չմեռնին»՝
ա -
ռանց եբկար - բարակ
արարոդութեան
:
Մ իայն
կղե րականնւերն են որ կր ^փախճանին» :
Ու ա յս երկու
ղասերունւ
պատկանոզ
ննքե ց ե ա լ–
նե բուն
ղաղաղինւ
փբայ կբ գԼենւ ^հաղկեպսակ»
,
ոչ թէ Հհադկեփունվ
»...
ԵԻՐՈՊԱՑԻ
Կբ Հետաքբքրուին
աղդա
յին
ա՚նցուգարձեբոփ
:
Տարուան
լն թացքին
5
6
անդամնւեր
տեղի
կ՚ո՛ւ­
նենան թատերական
եւ րնւ տան եկան
Հանդիպում
-.
՛ն՛եր։ Գաղութր կր բաղկանալ
Աֆիոն
ԳարաՀիսար–
ցիներէ , Ամ ասիացիներէ
, Ա ե բաս տացին եբէ
եւ
այլ
Հայկական
դաւտոնեբու
մողոփուբղնե
բէն
։
կան
նաեւ Գաղաաիացի
կաթոլիկնեբ,
ոբոնք եւս
ունին
իրենց
եկե
ղեց ինւ : Գաղութ
ինւ
մ եհամ
ասնռւ–
թիւնւբ կբ բաղկանւսւյ
Հայաղաւաններէ
, որոնք
ու­
նին
իրենւց Հայկական
ոճոփ շինուահ
սիրուն
եկե­
ղեցին : Այս եկեղեցին
կառուցուահ
է ասկէ
քսան
տա բինե ր աււաշ , ճարտարա՛պետ
Պ • Արմ էնւ Աակոբ–
եանւի կոդմէ : Եկեղեց
ինւ ո ւն, ի իբեն կից ե բկյար կա­
նւի բնակարան
մ ր , ո բուն փարի յաբկր
Հ ինւղ
չաբթի
օրերո՛ւն կր գս րհահուի
Հա յերէնի
ղ ասրնթացք1ւե
-
բու
Համար,
միեւնոյն
ատեն։ մողոփատեղի
Հողա -
բարձոլթեան
(խորՀրղարանւ)
ել
երիտասարդաց
միութեսւնւց
ալ Հաւաքատեդի
չաբթուանւ
քանի մր
օրերու^ւ։
Ունի լնդաբձակ
բակ մր, որ
շինութենէն
սկսեալ կր մնար անիսնամ փիճակռփ^ ել եբեք
կողմն
ալ առանց պարիսպի
:
Եկող գացող
Հո դաբա
րձո ւթեանց
միակ փա -
փաքն էր եղահ , փերք տալ այս անւատեՀութեանց
,
մաքբելոփ
բակբ աղտոտո
լ թ իւննե բէ եւ պաշտպա -
նել
շէնւքնէ ալ պարիսպոփ
մ ր : Վերշապէս
Հ ող ա -
բաբձութեան
ել քաՀ սնա
յինւ ալ քանքե րով
կրցան
«ՅԱՌԱՋ»Ի
ԹԵՐԹՕՆԸ
(36)
ՀՌ2ԱԿԱԻՈՐ ԼՐՏԵՍՈՒՀԻՆԵՐ
Ե,^ ԳԵՎԱՆԻ
ՀԵԼԷՆԱՆ
Ան՛որ
Հարցումները
գրգիռ մր կ՝ՐԱա յին ի -
րեն , իբ ամէնէն
ումեգ
ճառերէն
մէկ քանին խօ -
սելոլ
Համար ; Փոլ կը "իրէր
անոր
մեղմ ՈԼ դաչ–
ն՚ալուր
ձայնր։
Եւ նուրբ, պաղ, գրգռիչ
ձեւով
մբ,
Մայսլնի
մէկ
ֆ|ւկիւրի՚ն1/.1«
պէս գեղեցիկ
էբ
աե
:
Զարմացահ
եւ Հետաքրքիր
, ինք սկսաւ
Հարց
սլ փորձել
ղայն։
Ի՞՛նչ կ՝^էր
.այստեղ։
Արդեօք
լրտեսս
մբն էր։ Ի՛՛նչ կբ յուսար
չաՀիլ
ատկէ։
Յայտնօրէն
, նեղութիւններ
ունեցող
բանուոր
մբ
ւէր՜՛ Իր մաձրիկ
ձեռքերբ,
որեւէ տեսակ
աշիա -
աանքի
Հետքեր
չունէին։
Ուսուց
չո
՚֊Հ իի մր չէր նբ–
մաներ
բաւական
գրական
մէկբ չէր այգ աբ -
Հեստին
Համաբ : ՈւոանողոլՀիի
մր տարիքէն
մեհ
էր ել Համայնավար
կուսակցութեան
կամ
անոր
մաբղ ոցմէն
մէկուն
պատկանելոլ
երեւոյթբ
չու -
նէր։
^Պաբդապէս
" " / " / / ՛ Հ
էը փարձեմ» , բսաւ ,
հրապուրիչ
ալլ իսուսափոզ
ձեւոփ մբ ։
Հելէնա
Պէնւթրն
ֆրանսերէնբ
կր խօսէր սա -
Հունոլթեամբ
մբ, որ, ինչպէս բացատրեց,
կու
գար իր նախա՚Հայր
Հիւկրնօներէն
.իր միւս աղգա–
կաննեբլ,
,երեք սերունդնեբոփ,
Նիու
ինկլէՆացի -
նեբ
եղահ
էին։
Հելէնա,
լայն
մ իքո ցներ եւ բադ -
մաղան
տաղանդներ
ունեցող
աղշիկ
մրն էբ : Աբ­
տասաՀմ ան գացահ
է ր
ուս անե լու
ս ո փ ո բա կան րա­
նեբ,
արուեստ
, քանգա կազ
ո րհո
ւթիւն եւ թատ­
րոն : Ան արգէն
հհահ էր աւա՚նգական
մ չակո
յթ -
ներր եւ իր խուզարկու
միտքը գրգիռ
մը կր գտնէր
աւելի ա բմատական
ձեւերոլ
մ էշ ։
Մակերեսային
կեբպոփ
զբազեցալ
փերացա -
կան նկա
ր չո ւթեամ
ր , •փորձառական
թատրոնոփ
^
րնկեբա
յին նոր փի լիսոփւա յոլթիւննե
րոփ :
Հանգի–
սացաւ
յե.զափռ խական
ձախակողմ
ե ան
արուեստի
մեհ
չա րմմ ան մէկ մ ասնիկը ; Ան սաՀմ ան
գումաբ–
նւերոփ , րնդունե
լութեան
սրաՀնե
ր բացաւ
Փ ա՛բ ի՛զի
կամ
Նիւ Եորքի մէշ, կերակրելով
չքաւոր ու
ա–
նօթի մտաւո րականներ
ր , քաշալերելով
անոնց
ա
չ–
իսատտնքհ ու անվե րշանա
լի խօսակցոլթիւններբ
I
Ս ի րաՀ արո ւեցաւ , " չթէ մէկ անգամ
, այլ բաղմ
ա–
թիւ
անգամներ
ելխո րապէս
վայելեց
շատերբ այգ
սէ բերէն , րնհա
յե լով
ինքղինքր
ա յնքան
աոատա–
ձեռնօրէն
եւ ուրախութեամբ
, ինչպէս
կ՝ լնհա
յ է ր
իր նիւթական
բարիքներր
։
Եկահ էր , րսաւ
անոր , Հաւա՛քելու
իր անի -
մաստ
կեանքին
բեկս րներր։
Ի^նչ էր յաշորգ
քա
յ–
լր : Փսլ Հասկցաւ
եւ
ռսբվեցուց
անոր : Ա իասին՜
էին
ամբողշ
ամառբ,
ցեբեկր
գիալեկտիկանւեբ
եւ<.
Համայնավար
աշխատանքի
ձեւեր
ուսումնասիբե
–՝ձ
լով եւ գիչերը
սիբարանելով
, ինչպէս որ սոփո -
րութիւն
էբ €քէմփ»ին
մ է շ ։ Միասին
ունկնդրեցին
^Բ"՚–արրր,
Հաուրրտ
Ֆէսթր եւ ուբիչ
այցե -
լու դասախօսներ
;
կ. գ.՝
բ.
ԶԻՆԿԸՐ
գիմել
մողոփուրգիՆ
շինար՚աբական
ողիիՆ , որմէ
քաշալերուեցան
լիսփին : Նոլէրներ
Հաւաքեցին
թէ
գիւղին եւ թէ շրշանին
երկու
Հայաբնակ
գիւղերէն
Աարսէլէն
եւ կուսէնփիլէՆ
, նայնպէս
գիմեցին
Փա­
րիղի աղգա յիններուն
եւ յաշողեցան
կոկիկ գոլ -
մար մր գոյացնել։
Այմմ պէտք էր գոբհի
սկսիլ։
Հբա
լի բուե
ցան
քանի մր յանձնառո
լներ Հասկնա -
լու Համաբ թէ ո՞րքանէ գումարով
կարելի է
դլուխ
Հան։ել
հ բազ րո ւահ
չինոլթիլնր
,անոնք չատ
բաբձր
ղինէէր
ուղեցին։ , ինչ որ փեբ էբ
Հոալաբարձութեսն
նիւթական
կա ր ո զո ւթ ենւէն : Ա ինչ
՛այս
կացութեան
մէշն էբ Հողա րա րձո
ւթիւն
ր , գիլղբնոր
Հաստատ -
ոլոգ
ե րբեմն
իլ ճարտա րապետ
^մ բ , Պ • Մ կրաիչ Ա -
զապէկեան
, կր իսոստանայ
նուազագոյն
գինով
ղր–
լուխ
Հանել առանց
վարձատրու
թիւն։
պա^սնշե -
լ ո ւ ։
ՇնորՀիւ
Պ՛ Մ –Աղապէկեանի
վեբՀսկսղու
-
թեսն ել շանքերուն
, ձեռնա
ր կո ւե ցաւ աչիոատան, -
քի եւ այւլ մեհ ա շվսատէւլթիւնր
֊աՈգա բարձս ւթե ան
ունեցահ
կոկիկ
զ ում արով թէ բակբ
ամ բողշու -
թեամ
բ սա լա րկո եցաւ ել թէ պար իսպ
շին ուե -
ցաւ
։ Այս զոՀաբերող
անձին
չնոբՀիլ
եկեղեցին
նւեբկուեցաւ
ել մաքբուեցաւ
, պա բղե
լով
ներկայա­
նալի վիճակ մր, որ տեսնողներուն
՛ալ զնւաՀաաոլ–
թեսն
արմա՚եացաւ։
Բակին մէշ երեք րոլորակա -
ձեւ
աեէլեր յատկացուեցան
հազկանոցի
եւ
չին ՚
ուեցալ
աղբիւբ
մլն ալ։ Գազութր
^որՀակալ
է
ճաբտաբապետ
Պ • Աղապէկեանէն
, որ
ձբիօ ՛էն
էէտանձնեց այս ա չիսա ա ս Լ թի
լն բ եւ գլուխ
Հ՚ւնեց
յաշողութեամբ
:
Կր մնայ
ներկայիս
բուն իսկ եկեղեցիինւ
մէշր,
որ պէտք
էն ի
նո րոգո
ւթե
անւ : Նախ՝ առա
.։ •ոաւչին
ղանտզսն
մասերէն
շուբ կբ թափանցէ
ներ . եւ տր–
զեղ տեսաբան
մր կբ ներկայացնւէ
. եբկր՛ ք.գ՝
Հիւ­
սիսային
պատին
Հայկական
ոճոփ Հարթ
ւ՛քանգակ–
ներբ մասամբ
իւոնալութենէն
եղհուահ
են։ , ՛որուն
առաշքբ
աոնել եւ ազատե
լ եկեղեցին
քիոանղէ ան–
Հբամեչտութիլն
մրն է. փերշապէս
ւ՛ա
ղեղեցի՛կ
շինութիլնբ
Հեռուէն
թէ մօտէն կբ ղ^.ւցաղբէ աղ­
ղային
ճարտաբապետոլթիլնբ
, յս՛՝՝" օտա րնե
բուն
ոբոնւք երբ տեսնեն, անդամ
մր կս-նղ կ՚առնեն
եւ
ուչի
ուշոփ կր դիտեն։ կր յուստւրււի
մեր սիբաոփ
Հարուստ
եղբայբնեբէն։
որ նկաաո
կ՚ունենան
այս
թերութիւնն
ալ եւ կր քանան
րնձԼռել
իբենց
օման–
դակութիլնր
է
Բսւնիլ մբ խօսք ալ Աեպտ–
28 /
մատադօբՀնու
-
թեան
առթիէ : Ամիս մը առաք
Հանգանակութիւն
մբ եդալ
^ դնուեցան
երեք ոշխար, որ
եփուելոփ
րամնուեցաւ
խուռն
բաղմութեան
:
Եկեդեցւոյն
քաՀանան՝
Տ ՚ Ադղէ Փա քլակեան
օրուան
նիւթին
շուրշ իոօսեցաւ
նաիս մատաղին
հադոլմր
Հինէ Հե -
թանոստկանւ
ել Ա • դրական
շրշանն
եր էն սկսեալ ել
լայն
հ անօթո
լ թ իւնւն։ ե ր տուաւ Վա ոաւլ. լեոնե
բուն
։եւ Հոն կանգնահ
Հայկական
փանքերու
մասին ,
ո րոնք աւաւլ ա յսօր ո * եւս են։ ա յլեւս : Այս քանի
մր խօսքերբ
ոբպէս
Համարատուութիւն
,
պարտք
ղղացինք
Հ՛անրութեան
նեբկայացնւել
:
ՄՇԱԿ
Կա.րգԱՏէբ
ծԻ
տամՊ^կ^էէբ
Հ
6
ա
Ռ
Ա
Զ^^
Ը
Fonds A.R.A.M
1...,369,370,371,372,373,374,375,376,377,378 380,381,382,383,384,385,386,387,388,389,...608
Powered by FlippingBook