111111/1X00
6 ո ւ 9 2 5 , 1 1 . Շ . Տ . 3 7 6 ՚ 2 Տ 6
17, 1Հս6 Օաոշտաշ - Բ^1Տ (13) 1\46էւօ։ 10Լ6ն\ն
՚Լէւցամս. 1100 ֆբ • , Տար– 2200, Աբտ– 3000 ֆր •
ա €08. 15-70 ԳիՏ 10 ֆբ– € . Շ ք • քՅՈ« 1678-63
ՕււէՅՈշհտ 7 Տ6րէ6ահ« 1952 Կիրակի 7 ՍՍՊՏԵՄք^ԵՐ
ի
ՐԱՆԵԱՆ;
1 Թ Ն Ճ Ո Ի Կ Ը
28բդ ՏԱՐԻ - 28^ ^ « « 0 6859-Նււր շրջան թիւ 22^|0
ՄԵՐ
ԽՕԱԲԸ
էՍմրագիր՝ Շ– ՄԻՍԱ-ԲԵԱՆ
ԱՄԱ8
ՈԻԹԻԻՆ
<
Տակւսլին
լասւ քէ էե ք կ՝ըմբոնեն ա/ս աՀաէ-Որ
վտանգքԼ որկր սսչառնայ
սւարսւգէր
րսւզմութեանց
• մսւաւոր
կեանքէն
,
էրրեւ
Հեաեւանք
<ույ–երու.
սսլա՚ռման :
Տարուէ տարէ կր սլարոչուէ
ամէնէն տարրա •
կա՛ն
եւ. րանուկ
ասպարէզր
,
ուոոլցչութէւն
Ամայութէւն
ոչ
մէայն
,ու
մէշ
յյն
ղաղւ
ւթներ,
այս
ափերուն
փյ""
յ ,
Հոհ՜ ռազմու. -
թ
՜էւՍնե
ր
ե լ
գսԼրI։էյա
1ԼաՆ ցանցեր
ունէնք :
Ամէն տարի այս եղանակին
աղգեր
է^երեւան
թերթերու
մէշ ,
<ձՈւս"ւցէչ
կ՝ուղուէ–» : Մ անա՛
ւանգ
Հայերէնի
ուսուց
է
չ %
ԵԼ աարուէ
աարի կր րաղմապատկսւին
ազգե՛
,ՐՐ
:
ՀեաղՀետէ
աւելի
ստիսլողական
կր գառնան
կոչերը :
Ուսուցիչ
կ^ուզեն
Եգիպաոսէն
մ
էնչեւ
Իրաք ք
ել
ՊոլսէՆ
մէնչել
իրան : ^աղութներ
ուր
ամենօր՛
եա
յ գսլրոցներ կան տասնեակ
Հաղարաւոր աշա -
յլերտներոփ ;
Տակաւին
չենք խօսիր
Եւրոպայի եւ
Ամերիկայի
֊մասին , ուր ճրագոփ կր փնառուին
տրամագրեչփ
<Տ.կամալո րնե
ր» , գոնէ չարաթական
գասլ^թացք
-
ներու
Համար :
Երր
Հայերէնի։
ուսուցիք
անգամ
գմուար կը
ճարուի
,գիւրին է չափել տագնապին
խորութիւնը։
թիւնը
1
Պիաան՚ի
ուժերու
նօս րաց՝ում
ր
կրթական ճա -
կատիՆ
փրա
յ , կր պա րղէ
Հեռանկար
մ ր ՛որ րա -
ցատրոլթեան
չի կարօտիր :
Երբ չունիք փաբժապետր
որ վկռէ կոփէ» , ի՛՛՛նչ
՛պէս կրնաք, սպասել Վատոք
ցորեն կարմբաՀատ»
:
Գիտակցաբար
փոխ կ՚առնենք այս Հ՚նօրեայ
֊ո -
•ճերր,
իբրեւ
կեեգանի
պատէլեբ
մը անոնց
Համար
ոբոնք գեր մր կր կատարեն մեբ Հանրայիւն
կեան - \
քին
մէշ :
^
Այո,
ի՞նչպէս
կրնանք ապաՀոփել
մտալոր
սե^՝՝^
յ։ունգի
, մ շակո
յթ/՛
ղա րգա ցումը : կապը՝
երէկ
- •
•ուան ել այսօրուան
միշեւ
:
յ
Մտալոր
ժառանգ^ութիւննեբն
ալ չուտ կբ մա
–է
չին,
մանաւանգ այս ափերուն
փբայ ;
Ո՛՛փ փոբձեց
փիճակագրութիւն
մբ կաւլմել, չտ
փելու
Համար տա րագքւութեան
տարինեբոլ
կո -
րոլստնեբր։
Բ՝է՛ րնւսւկան պատճառներոփ
մաՀ •
եւ թէ իբրեւ
Հետեւանք
միշափայբի
փռբձութեանց
եւ մեր անՀ տոկաց
ողո
լ թեան :
ճամբան
Հեսու չէ
ո
ւս
ո
ւց
չո լթենւէն
մինչեւ
Հանրա
յին գո բհ՜ո ւնէո լթեան
մ իւս ասպա
րէղնւեբբ
։
Բիչ
մր ամէն
աե՜ղ, պատրուակ
չի պակսիր
նո–
րաՀասներուն
Համաբ,
որոնք
խմբոփէն
խոյս
կուտան
Հանրա
յէն
հառա յութենէ
:
կարհես
կրակր
նետուահ
պիտի
բլլա յինւ–, եթէ
Հ էսնբօղ ուտ ասպարէղհ
մ ր տրամ ագբէ
ին
իբենց
•ա
բժանիք)։ե
ր բ
է
Ջենք
ուղեր
աւե
լի խտտցնե
լ գո յնեբբ
,
յիչելոփ
ա
յ լապէս
փ
ՐԳ
"փի է սլա
ր ա գանե բ :
Ղ՛արմա՞նր։ ~ Բացատբահ
ենք բաղմաթիւ
ա -
ռիթնեբոփ
եւ
անղ ամ մրեւսկը յիշեցնենք
,
Արտա կարգ ճիգ մ բ փո րձել
,
Համ
աձա
յն
աբղիա -
կան
հրս։փ.բի
մ բ ;
Ամէնւէն առաշ, անՀբաժեչտ
է եքժէ ոչ Հրապու
րիչ , ՛լ ոնքէ տանե
լ ի
մ ակարղաե
ի
մ բ փերահել ու -
սուցչութիւնր
տնտեսական
տեսակէտոփ ;
Մ ասնաւո րապէս
^ ա յսօրուան
պա յմ աննե
րուն
մէշ,
քրէական
յանւցանք է պանիր - Հացոփ
ուսու -
ցիչ
պաՀել.
•լ աւա նգութիւնր
Աչիսա բՀ ր լա
յն՛ է , եւ ասպաբէղ չի պակսիր ա–
մէնէն
Համբակին
Համար ալ :
Շատերոլ
Համար
կոչում
բ ,
նեբքին
կրակր
յանձն
առնել կուտան կարգ
մ ր
ղո Հ ո ղո լթի
ւնն ե ր :
Բ՚"յ9
ուրի
չնե
ր ալ
թերեւս
աւելի
բաղմաթիւ
չեն
ուղեր
իբենց
արժանիքներ
ը
մ աշեցնել
բաբռ -
յական եւ նիւթական
տաղն՚ապներու
մէշ։ Ա՝անա
ւանգ եբր չեն տեսներ
որեւէ բաբեփոիսում՝
աւան–
գակա՚ւ՞ կա րգո ւսա րքին մէշ :
Ա քսքան.–ր իբրեւ
յառաշարան
:
ի՞նչպէս կ^րմ բռն
ենք ա րտակարգ.
ճեղ
ր :
Մշակել
եռամեայ
հրագիր մր,
յատկապէս
կրթական։
մ շա
՚կՆեր
եւ մ տաւոր
•ուժեր պատ րաս -
տեւս լ Համար
յ
Օ Ր Ը
Օ Ր Ի Ն
ԳՆԳ՛
ՀԷԱԲԸԼ
Այսպէս կը կոչուէր
այն ամերիկացի
սպան որ
էեռեր է Օգոստոս
\3ին , ինչպէս
Հաղորգեց
Յա.–
Գնգապետը
ոբ ղօբափար էբ փերշին պատե -
՝,բաղմին
Հայաստան
ղրկուեցաւ
1919^
.ամառը,
հբբել
լիաղօր
ներկայացուցիչ
գա^ակից
պետու —
թԼ
"՚՚եւյ ել իբրեւ
բնգՀ • փեբատեսուչ
Ամերիկեան
Լւպաստամատո
յց ի ։
Տեսակ
մր գիկտատոբի
Հանգամանք
ուն։էբ
, այն
՝ատեն
։ ԵԼ խառնաւահ^
ալ կը Համապատասխա
-
նէր ա յգ պաչտօնին
յ
Զոր
.ու ցամաք
ղօրակս/նի
մ ը տպաւո
րո ւթիւն
ր
գո րհահ էբ շատե րուն
փյ՚ա
յ , իր շա
րժուձեւեբոփ
եւ խօսոլահքոփ
։
Երբ Թիֆլէս կբ Հասնէ, պտոյտ
մը
կատաբելով
գլխաւոր
պողոտաներուն/
փյ՚այ
,
ուշագրոլթեամբ
կը
գիտէ
բազմաթիւ
փառաւոր
ապաբանքնեբ
եւ
պալատներ :
—
Որո՞ւն կր պատկանին
այս չէնքեբը
I
թարգմանր
կուաայ
չաբք մը
մեհտՀարուստ
Հայերու
անուննեբր :
Բանի որՀայերբ
այսքան
մեհաՀարուստներ
ունին, փարթամ
սեփականոլթիէ^նեբոփ,
ինչո՞ւ
նպաստ կր սպասեն
Ամերի կաց
ինե
րէն ։
Երկար
չտեւեց
գեգապետին
պաչտօնր
Հա յաս
տանի
մէշ։
Ջուբերբ
չուա պղտռրահ
էթն, Փարի.^
զէն
մինչեւ
Ամերիկա։
Վերագաբձին
, թէյասեղտն
մը
սարքուեցաւ
Պոլսո
յ մէշ, ի պատիւ
իրեն :
Գն։գապետր
խօսք առնելոփ
նկէսրագրեց
^ ՚ " յ
։լին՝ո ւո ր ինւ քաշո ւթիւն
ր , բայց
ւնա
ել կրահ
զրր -
•Հ։անքնեբբ
։
Ղ՚ժուաբ թէ մեբ ղինհւորներբ
կարենային
գիմ անա
լ այս,բան
յսնտսրնւելէ
թչուտռութեան
մբ ,
(Հագուստ - կապոլստ
, ուտեստ
եւն՛)
Հ Մեր զի^ -
ուորնեբբ
ունին
առանձին
զդեստեզէն
եւ ճերւքա -
կեղէն
, ամ բան
,ձմրան կամ ա շն^-ան Համար
,
ււ։ -
ռատ
ուտելիք եւ բմպելիք եւ ուրիշ
ամէն
տեսակ
յա
րէք ա բ։։ լթի ւննե ր : իսկ Հայ ղինուորր այս պայ–
մանւներռւն
մէշ կբ կռուի
եօթր տաք.իէ ի փեբ • • •
իսկապէս,
շատերր
թաշկինակ
ան՚զ.ամ
չոլյնէի։ն։
Մենք ալնոր փեբագարձահ
բլյալոփ
Աբաբատ–
եսքյւ–
ղ
աշտէն ել Արարատէ
լան։ շեր
էն , տառա -
եան էմաստռփ
բանա էւօս ո ւ թ իէւն։ մր
սարքեցինք
Պոլսո
ք մէշ եւ գո քացաւ
800
ոսկե , ի բ ՚ ՚ ե ւ
ա՛ռաշին
գումար
եզբա
լ րական
աշա
կցո ւթեան՛ :
Հէ սքրլնե
ր բ տեսան ու գատեց
ին։ . մեր փա -
խ ո լկն ե ր բ մինչեւ ա քսօս ՛ա լ չեն բմրոն
եր
«ինչն ու
ինչ»ր
...
. . . .
^^^^^
ՄԱՐԱԷՅԼԻ
ԶՈՀԵՐԷՆ
ԵՐԿՈԻԲԸ
ՀԱՅԵՐ ԵՆ
ՄԱՐԱԷՅԼ
(յապազած)—-
իլղէ
ղորհարանէ
սլայթումէն
Հետեւանքոփ
, աշիսատաւոր
գասա՛ -
կւսրգի։
39
րնտ
ան էքնեբ
կ՚ալբան
իրեն՛ց կոր ո՛ւս -
՛որ։
ԶոՀերէն
երկուքր
Հայեր
են , մէկբ՝
Եսայեան
Խաչիկ
(Մ . Տ՚երոմէն)
հանր փիրաւոր
, իսկ երկ -
բոբղբ մեր սիէրելի Խոբէնբ
(Ղ՚ա՚սգասեան
, Պոմո–
նէն)
, բնիկ
Մարաշցի
, Համեստ ել անձնէուէր
Հայ
մ բ : Աոանց անգամ ատետրի
Ղ՛ա շնակցական
մ ր ;
Տ առապանքր
ցմ րուր
քամ
ահ , իր տքնաշան աշ ֊ -
իսատաև՚քոփ
ըԼ
տանւիք
կազմ
ահ
է բ : Որբ կբ ձգէ
չորս զաւակներ եւ նոյն^օան
Համեստ
իբ այրին ;
Ո"փ չի ճանչնաբ
ղինքր
, մեո բո
լո բ ձեռն՛ա
•• կն՚ե–
բոլն
իր բեբա՛հ ա շխատւսն
քևե
ր ո փ ր : Ո՛՛՛փ
է.՚՚ՂԱ՚"Ս
իր եղերական
մաՀր : Աէրելի
Հ3"–՚ռաշ » ,
էնչպէս
գուք
^ ես եւս չափազանց
ժլատ եմ
գոփասանքի
մ ասին
՚. Բայց մեր Խ ո բէնին՝ ա յո չատ
"էրելի
պատուական
Հայուն
Համար
պսէ բտա կան։ո
ւթիւն
կր սեպեմ
աւելի
լայնօբէն
խօսիլ
յառաշէկայէն
:
Առ
այմմ
Հանդէսա
տառապահ
Հոգուգ
,
սիրելի
հքորէն ել մխիթարութիւն
, Համբերութիւն
մայրի–
Կէ գել եղրայրնեբուգ
, րնտանւիք^։գ ել
զալակնե–
րոլգ^
անեբձագիղ
^ Աարղիս
Մխճետնին եւ փեսիգ
Ա՛ Հանո յետնին :
^^աղաքապետութիւնր
եւ նաՀանգային
իսոր^
Հուբգը
երկու
միլիոն
ֆրանքի
փարկ մր քուէաբ–
կեցի%..^
3՚Րէ1հ. ՏէօքւքԱէսւն
Վե րշ (ւն լոլբե։.՚ոլ
Հաւք աձա
յն , մեռեա
լներուն
թԻ՚֊Ր
բա բձ ր ա ց ահ է \^ի ; Յո
յն բանուոր
մ բ մե -
ռահ
,
63
տարեկաՆ
կին մբն ալ յոլգումէն
յանկար–
համաՀ
եդահ է ։
Լոնտոնի
թերթերր կբ ղբեն թէ Իրանի
փա բ չա–^
սլետբ քէ արտասանահ
փերշէն
խօսքը եւ
կրնայ
փսխել էր միտքր,
անգլեւամ
ե ր էկեան նոբ առա -
շաբկի՚յ. առթիւ :
թէՀրանի
անգլ՛ գոբհակատաբր
կը
յուսայ
թէ
Տոքթ. Մոսատեղ
Հակառաշարկներ
պիտի
ներ
կայացնէ։
ՄաՆաւանգ որ խորՀրգարանը
բացառիկ
նիստէ
Հբաւիբուահ
է ։ Նոյն
աղբիւրին
Համա՛ -
ձայն,
ՇաՀն ալթելագրահ
է չմերժել
անգլեւամե–
րիկեան
հրագիրբ.
Ամերիկեան
մեհ
րնկեբութեան
մը ներկայացուցիչը^
որ թէՀրան
կը
գտնուի,
Հաւանաբաբ
ԼոՆտոՆ
այցելէ , ելք մը գտնելու եւ
բանակցութիլններր
փերսկսելու
Համար
։
թէՀբաՆի
ամերիկեան
գեսպանր եւ անգլ՛
գսբ՜
հակատտրբ
շաբուեակ
շփման
մէշ են ։ Անգլ՛ գաՀ–
լիճր
առշի
Օր
գարձեալ
նիստ
գումարեց
,
քՆնելու
Համար այս խնգիրբ։
Այս առթիւ
գիտել կբ տրուի
թէ
Անգլիա
այլեւս
տբամտգիբ չէ նոբ
ղիշումնեբ.
կատարելու : Ամէն պաբաղա
յի մէշ, պիտի
չուզէ
սա կար կո ւթեան
մ անել
Անգլեւիրանեան
լոկերու -
թեան պաՀ անշահ
Հ ա տ ո ւցմ տն
մ ասին
։ Մէ ե Հն՛ո յն
ատեն
՚1լ
լ^գռւնին թէ այգ րնկերոլթիւնը
այլ եւս
չէ կրնար
մենա^որՀի
փերահել
Ապատւսն՚ի
քա -
րէւղին
փաճառում
ր
եւ սաիպոլահ
է գոՀ՚անա
լ ա–
ռանձնաշնորՀեալ
գնորղի
իբաւունքոփ
;
Տոքթ՛
Մ ոսատեզ ալ Համ աձա
յն է ա յս տեսակէտին
, մա–
նալս/նգ որ ԱնգլելիբաՆեան
ընկերութիւՆբ
շաա
լայն
միշոցնեբ
ունի
քարիւզի
փոխտզբութեան
եւ
փաճառման
Համար :
ՀաւանակաՆ կբ Համարուի
Նաեւ որ Մ • Նա -
Հանգնեբր
աւելի
մեհ փարկ մր տբամագրեն
իրա
նի
(անցեալ
շաբթոլ
առաշաբկահ
էին տասր մի -
լիոն տոլար)
՚
եւ Մոսկոէա
Մ • ՆաՀաՆգնեբսլ
նախագաՀական
պա
յքարին
առթիւ
բուռն ճառ
մ
ր խօսեցաւ
ԱպաՀոփութեան
Խ ո
րՀ
ո լ
րղ ի ն սո փետական
պատուիրակր
, Պ ՚ Մ
"՚՜
լիք՛
Ըսաւ թէ
ամերիկեան
երկու
կուսակցութիւն–
նեբն
ւ։ լ Համաձայն
ենւ
<ք
.յարձակո
զա կան ղինակ -
ցութիէննէեբ
կազմելու
Խ • Միութեան
գէմ : Նա -
խ ա գ ա Հ
թրումլ^
, ա
բտաքին
նախաբտբ
էԼի"րն«
զօր
՚ Այղրն՛ Հաուրր
պատրաստ
են
լաբձակողակաՆ
ւլինակդո
ւթիւն
մ ր
կազմ ե լու
նրս յն՛իսկ
ս ա տս։Նա
յ
իՆ
Հետ
. է՚թէ
կարելի
րլլայ : Հանրապե
՛՛ան թեկ -
նահուն
(ԱքղրնՀ
աուրբ)
օղնեց
կա։լմա կերպե
լու
Ատլանտեանի
գաշինքը
, Եւրոպան
պաշտպս
/1ւե
լու
կեւլհաւոր
սլատ
ր։։ւտ1լո
ւէ՛
բայց իր ։լլիստւոբ նպա -
տակն։
է
նւաիսս. յարձակում
Խ • Մ
իու /մետն։
եւ
մո -
ղոփբդակսԻհ
Հան րապետ։՛
ւթեանց
գէմ եւ
ււլատ -
••բասւոութիլն
երրորգ
ա
շի։աբՀամ
ա
րտի
մր
Ֆ
Խ ո
բՀ բ գ ա
յի։ն պատուիրակր
այս աո
թիւ
ամե -
րիկեան բառ մբ գոբհահեց
, թ ե 1լնահունե
ք. ուՆ Հա
մաբ
, վսն։։։լէկոսթբր»
, ։։բ ՀՆարուահ
է
1895/5՛
;
Իր
Հա։։ կաց
ո
։լ ութ եամ
ր , ա քգ
բաո բ կբ
նւշանա
կէ
^մարզիկ
որոնք
աՆպարկեշ։ո
են քաղաքական
պայ–
քաբի
մէշ,
կեզհա
լոր ,
։լ
բ
։։լա րտի
չ եւ
ոբոնք ան —.
խաիբ
որեւէ
մեթոտ կբ զ
ո
րհահեն
եւ որեւէ
խոս
տում
կուտան
իրե^ց
նպատակին
Հասնելոլ
Հա -
» :
ԵԼ
՚ փ ՚ ղ ^ ղ ^է նաիսազաՀական
թեկնահունեբուէէ
նսքաաակբ
իսաղաղութիւն–
Հաստատել
չէ , այլ ^բռ–
ն։ի։ սլտբտագրել
ամ ե րիկ եա՛ն՛
կե՛.. ցաղր»
:
քիաւքկափա
ք. թեկնւահունւ
, Աթիփենսբն
, նոր
ճառ
մ բ իսօսե/ոփ
, էսստօբէՆ
քՆՆ ա գա տե ց Հակա -
ռ՛ա կո
բ գն ե բ ր
եւ
մ ասնաւո րա պէ ս ԱյզբՆՀ ա ո ւբ ո ր^ո ր
կբ
սպաոնւսք
պատերաղմիլ
ղերի
ժող
Ո
ւէո ւրղն.ե բ ո
լ
ազաատգբութետն
Համար,
սպառնալիք
մը որա–
մէնուն
մս։խ
պատճա ռեց րԱ– ց
ի
քհո
ւ
սաստան//^նւ » :
Յետոյ
րսւոէ. Թէ Հան
ր
ապե տ ս. կ
անք1
ե ր բ, րՀ^մ^կ
.չի–
^ արաբ
հոագիր
ուն.՛՝՛։, եւ Այղրն
Հաուրր
քնք
չէ
՝\յ^
կր պատոաստէ
էր խօսահ
ճառե՚.բ :
^
ԱյզբնՀաուբր
յէսյտարա
րեց
թէ.
սեւամորթ
մո
սքիտե
սւռն-է իր ւլուՀլք<ճին
մէշ, Լ ք^է
յար։^ար
թեկնահու
մր
ւլտն
։է :
«& / /
ւատեութ1
։ւ^նե
ր
էԱ
՚.տի։
վՀնտո
եմ , հառ ՛ս՛
քե/ու
Համաո
Մ •
7."՚Հ
ւ։.նղ^ ե ՚՜. ան
եւ եթէ քարմար
թեկնահու
մբ
զտ1եմ
սիրոփ
պաշ
տօնի
պիտի
կոչեմ » :
ք լ ո է ո հ բ ո » ; ա ր Յ ւ 6 ա կ ւ ւ ւ թ | ւ ւ 6 բ հտբւյ.օւյ դ.
ԱՄԵՐԻԿԱՀԱՅ
ԶԻՆՈԻՈՐ ՄԸ, ճէք Թաք.
թաքետն,
սպաննուահ է Բոոէտյէ
մէշ,
Օղոստ.
Յթ. : Ծնողքբ
Րէյսին կր բնակին
:
ԵՈԻԿՈՄԼԱԻ
ղինսւորական
պատուիրակութիւն
մր Աեպտ.
15/-5/
պեաի
այցելէ
Յունո ոտան, ապա
թոլրքիա : իրազեկներ
Հաւանական կբ ղտնեն. զին
ուորական
Համաձաքն
ութիւՆ
մր եբեք
երկիրնե -
բուն
մԻ9եւ
ԲՈՐԷԱՅԻ
կարմիր՛– երբ աւելի
քռ/ն մէկ
միքիոն
ինուոր
ունին,
ինչպէս
յայաարա՜ոեց
ա.Րերիիի
,1դ^
Տրգ
բանակին
Հրամանատարր,
ղօր.
3
)լիթ
։
Ո՚Նին
նաեւ
մեհտրս^Նակ
զի՚ամթեբք՛.
Բայց
զօրս։.իարռ
չ ի կարհեր
որ
յարձակում
գոոհեն
այս աշնան
ւ
Fonds A.R.A.M