HARATCH, du 1er janvier au 29 juin 1952 - page 339

լը բւ<աւա Չսօւաւա ճա^՚ււիյաբ^ ւ^ ըսք^օբը ք
ԵւՎտակաԱօէհԱքըիՀւեաքկոՆէւցաՆ
Լօոճէ 6ն 1925.«.Շ.Տ. 376.286
Վհցամս. ՈՕՕֆր • , Տար.2200, Արտ. 3000 Փ1» ՚
16Լ €06. 15-70 Դփն10 ֆքւ •
Բտոտ 1678-63
28րդ ՏԱՐԻ - 28« ^ Ո 6 € « 0 6735–՚Նււր շրջան թ խ 2146
ՄԵՐ
ԽՕՍ՚ՐԸ
ՄԻՇՏ ԱՆԳԼՈՒԻ՛
Ամիսներ
առաք
կրկին
արծարծեցինք
Հիմնա՛
կան եւ ստիպողական
պաՀանք
մր,
ներքնապէս
կազմակերպել
ֆրանսաՀայ
ղազութլչ,
կեդրոն
մր
Հաստատելով
Փարիղի մէք ։
Այդ
կազմակերպութիւնը
երր արմատ
րռնէ եւ
զարղանայ
, կրնայ
կեդրոնաձիգ
ում մը
դառնալ
սաՀմանամերձ
գաղոլթէէերուն
Համար,
*կելմիա,
Անգլիա,
իտալիտ
, Զ"ւիցերիա։
Աւելի
վերքը՝
թերեւս
Աւստրիա ել Գերմանիտ ;
Այսպէս
կ՚ունենանք
աեսակ
մը միացեալ ճա­
կատ
, որ կրնայ
բարերար գեր կատարել
իսաղա -
ղութեան
թէ պա՛տերազմի
պարագա
յին :
Ոչ
բարձր
քաղաքականութիւն
կր Հեաապլ^ ֊
գենք ա յս իսնղիբը
յո լզելով
, ոչ ալ Հ բաշքնեբ կը
նա խա տ ես ենք :
Տարրական
պաՀանք մբե է մեր
տռաքարկածբէ
Ա՚ովորական՝
յեաին։ օտար
գաղոլթին
Համ ար :
Առնենք մեր դաղոլթը,
որ Հեռաւոր
սոլրբի
Հմայք
մր տարածեր է տմէն
կողմ :
իրականին
մէք, ^անունը կայ,
ամանումը
չկայ »: Մ՛անաւանգ
վերքին
պատերազմէն
ի վեր,
երբ
այնքան
արմէքաւոր
եւ գործօն
գէմքեր ան ^
Հետա
ցան
յա ւիա ենա սլէս :
Գաղութին
գլուխր
, Փարիղ
, ունի
բաղմաթիւ
եւ բադմաղանւ
աղէէ, կաղմէսկե րպո ւթիւնն ե ր ,
րայց
չունէի կեդրոնական
Հասցէ :
Ամէն կաղմակե րպո ւթիւն
առէսնձին
գործի
մբ
նուիրուած
է եւ մնացեա լոէէ չի Հեէոաքր քրոլիբ
յ
Եկեղեցին
իրենէ յատուկ
Հողերով կր զբագի
է
\
^^Ի"Ը.^ "Ր փակուեցաւ,
կր գործէր
Համաձայն
սա՛Հմանափակ
ուզեցո
յց ի մը։
Մնէացեա
լ
մա րգա
սի րական
,
լսարանական
,
մ չակութա
յին ել ե բ ի աա սա րգա կտն
կաղմակեբ -
պութիւններր
կբ կազմեն
ք^էդՀանուր ել
ցիրուցան
գո րծո
ւնէութեան
մ ը
լրա ցուց իչ տա բրեր բ :
կրնայինք
յ ի չ ե լ նաեւ
Հայր, եւ Վերաչինաց
մի­
ութիւնները
, որոնց
Հո րիդոնր
կ^ամ ւիոփուի
Հին
Ոէ–
նոր քաղաքնեբու
, գիլգեբոլ
կամ թաղերոլ
մէք
յ
Մեծ
մասը աչքերբ
յառած
գէպի
Ամերիկա,
ի
խնգիր
օւլնութեան
:
Պատկերբ
աւելի
մխիթարական
չէ
մայրաքա^
դաքէն
դուրս։ Եւ արգէն պարդած
ենք,
զանաղա՚նւ
առի թնե րոփ :
Ի փերքոյ
ո՞րն է զաղդին
տունբ»։
Որո՞ւ Հ\աս.
ցէն պիտի տանք
Հայուն եւ օտարին
, իբրեւ
գլուխ
եւ կեգրոն :
Ամենօրեայ
պատմութիւն
է,
անճար մբ կբ
գիմէ
եկեղեցի
, ոբոչ
էլյէբծի մբ Համար, եւ կբ
պատասխանեն
թէ իրենց չի վերաբերիր
:
Ան՛չուչտ
ուրիչ
Հասցէ
մ բ կուտսէն :
Խեզճր
Հ ոն ՛ալ կբ դիմէ, նորյուսախաբոլ
-
թեան
մը մատնուելու
Հա՛մար :
% ո յ ն իսկ մարգասի րական
Հաստտաութիւն
^
ներր
չուն՛ին աշիսատանքի եւ պ ա ր տ ա կան ո
ւթեանց
բաժանում
: Այսինչը
կ՚՚օգնէ
, այնինչր
ուրիչ Մի -
•ո ւթեանէ
մ ր Հասցէն կուտա
ք :
Ե րբեմնի
Ան՛ատօլուի
մէք անդամ
այսքան ան­
կերպարան
եգած չէր մերաղգային
կեէսնքբ : Աք
ռտքնո րդա րաննեբ
ունէինք , ի։բրել
Հասցէ ,
կեգր. վարչոլթիւններով
եւ Գաւ՛առ,
ժողուինե -
բով։
Այսօբո ւան
Պ՚ո/քսն
տնդամ
Պատրիարքարտն
մբ
ունի, Հոգ չէ թկ նաիսորգին
շուքը
մնացած
բլլայ :
Այգ պատրի՚ա՚բքաբանբ
գէշ - աղէկ գիտէ թէ
ինչ սլէտքեր
ոէձւինէ Անատօլուի
խորերբ
մնացած
Հայկական
սակաւա
թիւ
բեկորներր
:
իսկ
այստեւլ
ոչ Փարիղբ
Մարսէյլով
կը Հե–
տաքրքրուի
, ոչ ալ Մարսէյլբ
Լիոնով կամ Վա
.
լանսով : Եւ փոխագարձաբար
:
կր
թուի թէ իւրաքանչիւրը
կղքի մրն է
ինքն
իր մէք, իրեն յատուկ
սաՀմաններոփ
.ու
Հոդերոփ։
Ակներեւ են ա-յս անտիրութեան
Հետեւանք ֊
ներբ,
որոնք
ամէնէն
առաք կը թմրեցնեն
աղգա -
՚ յին գիտակցութիւնը
ել կըքլատեն
նոր
սերունդին
փրկութեան
աչխատանքբ
:
Ո՚^փ
կրնար նախատեսել
այս անդլ
՚ոլխ
քա՛շ -
քըչուքին
վախճանը,
փոթորիկի
մբ պարագային...
Ո՛՞ր Հբաչադործ
սուրբին կր սպասենք , մեբ
տունբ կարգի
դնելու
Համար, այս ճակա.ոադրտ -
կան
օրերուն
:
2՛*
Խմբագիր՝
Շ– ՄԻԱԱ-ՐԵԱՆ
Օ Ր Ը
Օ Ր Ի Ն
ԳՈՆԷ ԿԱՅԾ ՄԸ
Աբսքառուչ
գբուագ մբ պիտի կարդաք
այսօր,
երկրոբգ
էքին մէք, Հրաչեայ
Աճառեանի
կեանքէն։
Նամակ
մբն է, գրուած՝
\Տ97ին, երբ կ՝ոլսա–
նէբ
Փարիւլի
մէք։ Տեաակ մբ կենսագբակտն
, ուր
իր ո ւս ան՛ո ղտ կան կեանքին
ելեւէքն՚երբ
կբ պատմ
է
անտրտունք
։ Աոփորական
բանի մբ պէս եւ
ժոզո–
էէբդական
լեզուոփ .
— « • • • Մէկ աարի ա)ն«քււՆցի իլք ունեցաւծ՜ գը–
րամովս • վեց ամիս ալ 1աս (Փարիզ) աշլսաաելով
դպրոցս շ՚ւսլաՆնսւկեցի: Իայց ի՞նչ աշիատեցայ • • •
չէքէր^Ի
է
ֆԲ"՚"բխճի
,
լրագրավաՔաո. եւ
իլանճի
:
Այս արհեսաներր ըրի գիշերները ,երր դպլացը
գ ո ց ո Ն է լ ւ ,
երբ դաս չըլլար, կիրակի օրերը։ Մնաւց–
եալ ժաւքանակը դպլացը կը շարյււնւակէի - • - »
Անչուչտ
առածին
ղրկեալբ չէ ծե րուն՛ի ակա -
գեմ՚սւկանբ :
Րա յց , ի՞նէչ կրակ ու կո րոփ ՝ երբ կր քածէ
ր Օ–
էՈէէէ
՚բոլթեան
մէք, ^մակոյկի
մը պէս որ
փւոթոբիկի
բռնուէսծ
բլլա
յ » :
— ինկայ . ելայ եւ հիմա սակաէյն խաղաղ օրե–
րըս հասան ի1նծ համար :
Ի՚^նչ են ա յդ «խազտզ
օրեբը» :
Կաբգացիք
արղէն՛
,
« շ է ք է ր է ի , ֆըստըխճի ,
իլան՚նի»
կը գառնայ,
ասլրուսձւբ
ճարելու ել ու -
սանելոլ
, մասնէէււլ իտոլթեանւ
մրՀ եէոեւե լո ւ Հա­
մ՛ար ;
Այգ
օրե բունէ ոբո"
լ
միտքէնէ կ
՝Աէնէցնէր
թէ այս
ղ իշերտշյէքիւկ
շաքա բաւիաճառբ
տար
ինե
ր եէոք պի­
տի գաոնա
ր բացաէւիկ
Հ ե ւլփնա կ ո ւթ ի ւհ
մ բ
մի ՚
քէսղղայ ին չափւանիշոփ : իբբեւ
նէ
եր Հուն
մասնէս՝ -
գէտ
լե ղուա բան՛ո ւթեան եւ
յարակից
ւլ իտո
լ -
թե,է^նց :
Արգէն
ութսունբ
անց,
Աճ՛առե՛ան
թերեւս
ւք ոռցած է այդ նա՛մակբ։
Մանա՛ւանգ որ,
այլապէս
գաոն
տատպէսնքնեբ
կրեց
բունւ իոկ
Հայրենիքին
մէք :
Գեռ եբէկուան
պ՛ատմութիւն
է իրեն
դէմ
սարքուած
գռեՀիկ
Հաւապա՚քԱնոլթիւնէբ
:
Մ ազ
մնէսց որ հւլեբա՚կէսն
ւէաիսճէսնի մը յանէ–
գէբ
՚" յգ Հալած՚անքբ
, եթէ նոր աղգանչան
մ ը
էորուած
չբլլար , վեբքինէ
սլաՀուն
,
«Հանճաբեղ»ին
տռաքնո
րգոլթե՚ա՚մ
բ 1
Շէքէր՜նի, ֆրսաըխ՜նի
ել
իլաննի:
Եւ սակայն
մ իչտ
իէէանգավա՚ռ եւ տոկուն ; Աննկո ւն :
Ո՛՛ւր էբ
էէր
Հբաչեաներոլ
կրակէն
կա՛յծ մբ
սլայծառացնէբ
նորերոլ
նայուածքբ,
ն՛ոյն Փարի -
՛Ժ մէք ...
ՎԱՀԷ
« ԶՐաՆք-ՆԵՐԸ
ՊԻՏԻ
ԳԱՐՄԱՆՈՐԻՆ»
-
Մարտ
ՅՕին Պոլսո
ք լրա գրո դներ էււ. լ^կեբակ -
ցութիւնբ
Հացկեր՛ոյթ
մբ սաքքած
էբ ի պատիւ
վարչապետ
Ա ենտ ե ր է ս ի : կ բ
մ ասնակցէ
ին
՛ա՛ւելի
քանէ քսան
թեբթեբու
աբտօնտտէբներբ
եւ խմբա–
գբապես^եբը
: Այս առթիւ
դեմոկրատ
նախ՛արա -
բը Հետեւեալ
յ՚այտա բա րո լթիւննւե ր բ բրած է «Ժա–
մ անէակ» ի
(31
Մ արտ
) .
« ինչսլէս որ արեւելեան
նաՀանգներուն
մէք տարիներէ ի վեբ չատ ծան՛բ էլրկանքնեբոլ
են..
թա՛ր կուած
Հա քրենտ/լիցներ
ունին
յ։ եւ ՛անոնց կբ–
բած
էոառապանէքներբ
մեղմելու
Համ աբ
բացառիկ
կաբդտգբութիւններոլ
ձեռնարկած
ենք ,
նոյնէէլէս
•ալ էլիտենէք թէ Պոլսոյ եւ ուրիչ կարդ մր ւէա յրե ֊
բու մէք ոչ - իսլամ
Հա՛յրենակիցներ
ունինւք
,ոբոնք
նո յնպէս
նւիւթական եւ բարո լականէ
էէառնութիւն–
նեբ կրած
են : Ա յգ գա ռն ութի
ւնն ե րէւ ւն
յիչատակբ
միտքերէնր ե Հոգիներէն
միանէլամ
բնէգմի չտ
քնքե -
լոէ. Համա՛ր , էէէնՀբաժեչտ
տմէն բան պիտի
րնենք ՛֊
Այգ
Հայրենակիցներուն
Հ՛անգէպ տլ աւելի
գոբՈէէ
ցո յց պիտի տան՛ք , որպէսղի
կարենան
մ ոռնալ ի–
բենց ցաւերբ » :
« թուրքիայէն
Հեռացած
ն՛ախկին
Հայբենա -
կի ցներ ու վերւէէդաբձին
եւ Հոս Հտստատմ ան մտ -
սինէ եւս ն՛ոբ 1լարւլ ագր՛ութիւնէներոլ
ձեռնարկած
ենք։
Իբբել
աոաքին
քայլ,
՚այգպի
սիներ
ուն
երթե­
ւեկին
Համտր
էսմէնէ դիւրութիւն
պիէոի
բնւծտյուի
է1
«Այս
Հէս յրեն՛իքր մեր բոլորինէ
Հաւաքականդ
ժաոանէղ ոլթիլննէ է
I
Խ ա բականէութիւնբ
այլեւս
տեղ պիտի
չունէենտ
լ եւ ճչմ ա՛րիտ ռամկավաբոլ
-
թիւննէ է .որ էէլիտի աիրապետէ » :
Եբսէնւի՜ Հաւատացողնէերունէ
...
ՏԱԱՆ ԱՆԳԱՄ ՎԱՏԱՀՈՒԹԵԱՆ
ԲՈԻկ
ԻՒՐԱԲԱՆՁԻՒՐ
ԼԱՐՑԻ
ՀԱՄԱՐ
Աղգ
մոզոէէը
երեքշաբթիէն
չորեքշաբթի
լուսնալու
գէչեբբ
ամ բո ղքո լթեամ
բ քուէարկեց
ել­
մտական
օբէնքբ,
կանխելով
նախէս՚բա
բական
էէոսղնապ մբ ;
ինչպէս
յայտնի է, վարչապետը,
Պ– Փինէ վս­
տաՀութեան
քուէ պաՀանքած
էր
իւրաքանչիւր
Հաբցի
Համար : Ուբեմն
, յաքորգաբտբ
քուէաբ -
կուե ցան
.
Վւաըկերու կր€ասսււ–մ 95
միլիառ
ֆրանքին
206ի գէմ
325
ձայն :
Թեթեսաւցում ժւաւանգական տուրքերու. 100^
գէմ
456
ձայն :
Պաաիժնհր հարկային
խաբդա/սութեանց
Հա -
մար.
Արգելք իր արՀեստբ ի ւլո րծ
էլնելու ,
(102/՛
դէմ
411
ձայն)։
Հբա
էւլարակո
ւմ
էորուած
պէստիժներու
(\00ի գէմ
448
ձայն)
Պատիժներ
առտնց
Հաչուեցոյցի
կատարուած
վաճառումներու
Համ ա ր
(100/^
գէմ
449
ձայն)
Զրկում
Հրապա.
բակային
աճուրդներէ
(100^
գէմ
445
ձայն)
Պարտաւորութիւն
յա յտնե լու
գնո րգներ
ու
ինքնու–
թիւնբ
(101^
գէմ
438
ձայն) :
ե)նաւյողութ–իւն
քազաքային
ծախքերու
,
110
միլիառ
(209ի գէմ
270
ձ՛այն) :
Ընդճ .ներում հարկախոյսւնեբու. 210^
գէմ
250
ձայն :
Ամբոգք
ծրաւլրինէ
քո ւէա րկո
ւթի
ւն
բ՝
206/՛
գէմ
311
ձայն :
՚Րուէարկոլթիւնբ
, որ սկսած էբ առտուան ժա–
մր 8ինէ , էէերքացաւ
1 3
ժամ ետքբ :
Պատերազմի
գաղտրումէն
ի վեր աոաքին
տնգամ է որ եբքաա–
ցո լցբ կբ Հտւասէէէբակչռուի
աււանէց
նո ր տուբքե -
բու,
միեւնոյն
ատենւ մեծ՚ագումէսբ
իսնայողու -
թիւնէնէեբ կատս-րելՈէի
ծախքերու
վբայ :
թերթերբ
էքտէէնէէու՛որէսէղէս կբ շեշէոենտ թէ Պ– Փինէ .լաքոզե -
ցաւ
շնէորՀիլ ալն էիճակտն
յա յէոա բար ութեան թէ
էոեդի ս/իտի չտա՛լ ;
Այսէէլէս,
1952/՛
ելեւմուտքբ,
3494
միլիառ
ֆբէսնէ ք , պիտի
Հա ւասա՚րակչո
ուի , ապաՀով
ելով
ֆբանքինւ
արժէքբ ;
Ամէնէն
բուռն
էէիճա բանո լթիէննե
ր բ կատար -
ուեցան
այն օբինա՚գծին
փբայ
՛որ
բնդՀ • ներում կբ
չնորՀԷ
Հաբկա
յին
դէսնւ՚ց առո ւթեան
ց
Համ տր : Գլ -
իսաւո ր վանագէս տնե բն էին րն կեր ւէա րականներ բ ,
Հ
ամ՛ա՝
յնափա րնեբբ եւ ղօր • տբ Կոլի
կուսակիցնե–
րԲ
, բայց երբ ւէար չասլետ
բ ուրի չ աւելի
գո րծնա–
կ։։^է ծրադիր մբ սլտՀանքեց
, քս/աէո
՚ասիէքյ/ֆ
^եցին
:
Խնէէէէ քոզոլթեանց
առա՚քարկն՛
տ լ
քնւնա
գա՛տ ուեց ալ
է
Վ^իճ՚աբանո
ւթե էսնց
րնէ
թաց
քինէ
,
վարչապետբ
խօէէք աոնե լո էէ բսէսւ •
Մէկ
տմիսէ ի վեբ ում տուիք
էէւսՀլիճին*
ֆբէէէնէքինւ՛ էի բկո լթեան
Հ ամա՛ր
։ ԱռաքիՆ
տրգիւՆք–
նէեբբ
լա
յտնի
ենւ .
քիան թ բ
( պետական
աբժե ֊
թոււլթ)
80.50^^յ՛
բա րձրացաւ
82.40/՛ ,
տոլարբ ,ա -
էչէոտ չուկայիՆ
մէք 490էն
իքաւ
425ի ,
ոսկին՝
4860^5՛
4230
ֆրանքի
: Ապրուստի
ցուցանիշբ, ոք
144.8
էր Փետրուտբին
, իքաւ
142.4^։
Արտաքին
էէլա րէէէքեր
բ
ւէճա բուեցան
առանց
ոսկի
դոլրս Հա–
նւ
՚ելու էէլաՀեստէնէ ; Ր՚էէէ լց կ՛ա տա ր՛ո լած գործո
ղու -
թիւնր
իր ուժբ
էէլիէոի
ստանա
լ
խոբՀ
ր գար
անի
քոլէներէՆ։
ինչ որ կ^առաքաբկուի
ձեղի՝ տբէսմա.
բանէ ական
, միակէոուր եւ արի
քա
ղաքա
կանէՈ
ւթիւն
մբնւ է։ Հարկա
յինէ խա
բ գ ա
խո
ւթիւն
բ անխնայ պի­
տի ՀեէՈէսսլԵգոլի
այսուՀետեէ. : Պաաիժնեբ
պիտի
տբուինէ
մինչեւ իր արՀեստէնէ
գբ
/լելոլ
աստիճան։
Այժէք Հարկային
էէտուգոլմի
ենթէսկայ են սա -
կաւաթիլ
Հաբկատոլնեբ
: Ելմտակւսն
յանձնաժո
ղոէիր էլիէոէ այս սլարսէդտն
, քտնէի որ մ
իաձա
լնու -
թեէսմբ
Հինգէն
երկու
տարուան
իքեցոլցած
էր
՛անցեա
լ Հաչիւնէեբու
քէ
^՚ո
լթե
ան
մամ
անակա
բբ ^
քանբ : Յանձն՛աժողովին
Համա
լնէէէւիար
ե լ
կոլեան
ան՚ղամնէեբնէ տլ քուէարկած
էին տյս
պարագա՛ն։
« Տասն անգամ
պիտի քուէարկէք,
բայղ մի -
՛այն մէկ ելք ունիք, մէկ անելիք
, վասնզի կառա­
վարութեան
ծբագիրբ
ամբողքութիլն
մրն է : իբ
քաղաքէսկանութեան
Հիմբ
վստաՀու/Ժիէնն
է։ իբ
նէէէլաէոււէկՆ է վստաՀութիւն
նեբ^չել
երկրին » ;
X
Վարչասլեէոբ
ուրբաթ օր
իսո
բՀրգժոգովի
Հ բ ստւի
բած
է աբտակա րգ
նյււ
Հ անդ ապե
տնե
բր ել
աղդ. տնտեսութեանէ
րնդՀ • քննիչները
խորՀբբ ,
դտկցելոլ
Հտմ
ար
գիներու
կրճաաման
մասին : ի
Հարկին
դեղչեբ
ւղիտի
ւգէս
րտագրոլին
փարչակս/ն
Հ
բսէէք աննե րոփ :
(Լո֊ւրէրու շարռւնակութ֊իւնր կարդալ դ. էջ^
ԵԳԻՊՏԱԿԱՆ
կառափարութիւնբ
լուծեց
«Բա–
րեէլոբծութեէսն
չաբաթ»
կոչուած
կադմակեբպու–
թիւնբ, սր Հիմնուած
էբ ՆաՀաս
փաշտյի
կնոք
կողմէ,
1942
Սեպտեմբերին
: Այս ձեռնաբկբ, ռր
կր
էէալելէբ կտռաէէա րութեան
,
Մ իո
ւթիւննեբոլ
եւ անՀտտնեբու
աքակցութիւնբ,
ո բ եւ է Հաշիւ չէ
նէե րկա՛ լացուցած
1944էՏ՛
ի փեր :
կառափարութիւ­
նբ կբ (սորՀի
Մ իութեան
Հիմնագբամբ
յատկացնել
բուժ արանի մբ ։
Fonds A.R.A.M
1...,329,330,331,332,333,334,335,336,337,338 340,341,342,343,344,345,346,347,348,349,...606
Powered by FlippingBook