աբ
—
Հ խ . Ամերիկայի Մեսեչուսեց նա -
հանգին ւիռի կաաաւվարիչը հետեՆեալ յայտարա .
րոՆթիՆ1ւր ճրատաւրտկած է Փետր– 18ի տարէդար–
ձին այււթիՆ, Փեար– 15 թոՆակաքավ —
« 1952//
Փեարուար
\%ր
31 ր»շ–
ա ա րեգա րձն է
"*յն
յաիղ
ապստամրութեա՛ն
^ որ աեղի
ունեցաւ
խորՀրդային
իչիս անո ւթեանց
գէմ՝
^ այաս ւո ան ի
մոգովրղավար
տարրերուն
կոգմէ։
Մեսեչուսեցի
նաՀանգէն
մէշ րնակոգ
60.000
Հայերուն
մեծա
-
մասնութէւնր
ւխարած
է
մո գուք
րգաւիարութեան
ոկդբո՚-նքներուն
ել բուռն
կերպով
գէմ
է
Համայ
նավար
ա՚շվսա րՀակա էութեան
:
«
Հ ՛ " յ Տեգավւոխական
Ղ՝ա^ակցութիւնբ
, ադ–
գային կագմակե
րպութ էւն մբ, նուիրուած
է, ա -
րեւելեան
երկէրներոն
մէ9, բռնակալ
տէբապե
-
տոլթեան
տտկ
տսլրոգ
Հայութեան
Համ ար
մ արգ^
կա
յին
ի րաւունքնեբ
եւ մոգո վրգավա
բութէւն
՛ա -
պաՀովեէոլ
ա՚չթատանքին
:
« Այս կազմակեբպութիւնբ
ծնաւ
1890/՛^՝
ի ֊
րեն նպաաակ
ունենալով
պ։աշտպանել
Հ՛այ մոգո
-
վուրգին
ֆիդիքական
գոյութիւնր
եւ անոբ
մարգ,
կային
իրաւունքն
երբ։
1903/»5ք,
սաՀմանէն
անգին,
քիուսաՀա յաստանի
մ էք , ցարբ
բոնաղ բաւեց
Հա ֊
յաստանեա
յց եկեղեցիին
եւ դպ ր ո ցնե ր ո ւն
^ " ՚ Հ ՜
ուածներբ։
Աաիկա
փորձ մբն էբ ռուսացնելու
Հա
մաբ
Հայ ադդբ , քայքայելով
անոր
ինքնոլբոյն
մբ–
շակո յթը : Հ • Տ • Գաշնակցութիւնբ
շարմմանլ
մէք
գրաւ
ադգին
բոլոբ
ումեբբ
եւ ղեկավա
րեց գպրոց–
ներու
եւ եկեդեցինեբոլ
ղինեալ
պաշապանութիւ
-
նբ։
ճՀա յասաանի
անկախ
Հան բապե տութիւնբ
Հիմ
նուեցաւ
առաքին պաաե րաղմ ին եւ
ճանչցուեցաւ
Ա՛իացեալ
ՆաՀանղնեբու
կողմէ : ՆաիսաղաՀ
Ո՚-իլ–
սբն , ոբ քերմօրէն
կբ պաշտսլանէր
Հայ
մողովուբ
գին ագաաութիէնբ
միքտդդային
մ–ողութ։երու
մէք,
մ երմեց
ճ՛ան չնա
լ Հա յասաանի
ղրտլում
բ իբ թբշ^
նամինեբուն
կողմէ
:•
մ ասնագիտտկան
ծանօթս
ւթեանց
; Շաբմուն
գբա։
մ ատունեբ
Հաստատելով
գի ւղա կան
շբքաննեբու
մ էք , Հոգ
սլիտ\ի աա՝բսւի
գիւգացիներռւ
ս։ ց.ո գքա.
պաՀ ութե ան զանաղան
պաՀ անքնե բուն՛ :
Ա
ինչեւ
անգամ
բժ-շկական
տա բ բա լո ւծա բաններ ո ւ
ցանցեր
պիտի
տար ածուին
գիւզա՚կան
Հեռաւո ր շբքաննե
֊
րբ
՚ Երկրո րգական
վա րմ՛ա րաննե բո ւն
ռւս՚ո՚լց
իշ -
ներ սլատրասաելու
Համար
պիտի
Հաստատուին
մասնաւոր
դպրոցնեբ
, աւանդելու
Համաբ տնաե
-
սագի տնա՛կան , վաճառականական
գաս
լ^թացքներ
ե կենցաղավարութեան
յատուկծանօթո՛ւթիւննեբ
:
Աիեւնոյն
աաեն պիտի
ձեոնա բկո ւի
փորձառական
շատ
մբ տ շխատանքնե
բու , օր ինակ՝
՝ագի
քուրէն
շատ
աւելի
ձուկեր
կարենա՛լ
ստանալու
կարելիու
թիւններ
ստեղծել
: է՛սկ
Լի թան ի գետէն աէ^կտ բ
՛ո՛ւած քրա ե լե կտ բական
ումոփ կարելփ
սլիտի
րքլայ
Հաստատել
թեթեւ
ճ արտա բարո ւեստ ի
Հիմնար
֊
կո լթիւննեբ
:
Գեռ
կարելի
է երկարել
չ՛" րքը
ծրագի րնե -
րուն , ո րոն՛ք մամ անակի
եւ նիւթական
լայն
մի -
քո ցնե րու կը կարօտին
իրագործուելու
Հա՛մաբ
:
(Խմբագրակտքւ ԱԶԴԱԿի)
<ձՀայ մողովուրդը
, միակամ
,
ապստամբեցաւ
եւ վերք տուաւ
խորՀրգային
բռնակալութեան
,
1921
Փ ետ րո լարին
ւ
« 1921
Փետրուար
\8ի փառաւոր
թուականբ
,
ւէնչպէս
նաեւ յիչատ՛ակբ
այն քաքարի
մարտիկնե–
բռւն , որոնք,
այդ
Օբբ,
իբենց
Հայրենիքէն
փտա
֊
բեցին
Համտ յնավա ր թշնամ
ին , գարձա՚ծ
են ներ -
շնչման
ազբիւր
աղատատենչ
Հայ
մ-ողովուրգին
Համար , ամենուրեք։
Այքէն տարի, այդ
տարեգար
ձին Հայերբ
նոր յոյսերով
կբ իսանգավառոլին
:
« Այ" կազմ ակե
րսլո ւթի ւնբ յա՚րատեւօրէն
աղ
գա րա րած
է ամ բողք աշիւարՀ
ին իսո րՀ բդա
յին
Հա.
մատ
իրո լթեան
մասին : Այս տ՛ա ր ի անգտմ
մ բ եւս
կբ շեշտէ
իր նո՛ւիրումբ
ա յ՛ււ ճիգին , ո րու՛ն նպա
-
տակն
է ՛ա՛զատագրել
ո է միա յն
Հհւ յ մոգովուրգբ
,
այլ եւ այն փոքբ ամասնո
ւթ իւններ
ը , ոբոնք խոբ
^
Հ րգային
բռնակա՛լութեան
ենթարկուած
են :
« Հետեւաբար
, ես,
Ջարլղ
Տէ • ճէֆ
Աալիփբն,
Ա՝ եսե չուսեցի
նա Հան դին տեղակալ
ու փոիսան
որդ
կտռափարիչբ
, կբ Հռչակեմ
1952/՛
Փետրուար
18/^
յիչա՛տակի
օրբ այն յաքող ապստամբութեան
,
ոբ
կազմակե
րպո ւեցտլ
ԻյոբՀրդային
Ա իութեան
գէմ,
եւ յարդանքի
օր մբ ի նպաստ
իւո բՀ բդա
յին ՛ո՛ստի
կանական
պետ՛ութեան
Հ սլատա կ
յ-սղոփոլրղներու
գտտին
» :
ՆԵՐԿԱՑԱՑՈՒՄ
ՄՈԻՐԱՏ
ՌԱՓԱՏհէԵԱՆ
ՎԱՐԺԱՐԱՆԻՆ
ՄԷՋ
՝ծապէս
Հաճելէ
ա՛նցաւ։
Շատ
՚լեղեցիկ
էբ (տա
-
րաղ եւ յարգարում)
Գոռնէյլի
«
Ա իտ
»
ող -
բերդոլթենէն
առնուած
քանի
մը տեսիլներու
բե–
մագբոլթիւնբ,
ժամանակին
տաբտղով
եւ ասպե
-
տական
բարքերով։
Ներկայացումէն
վերք ֆրան
-
սական
Հիլպատոսբ
քերմապէս
շնորՀալոբեց
տես
չութիւնբ
:
Բազմութեան
մէք կբ
նշմարոլէին
նախկին
սաներ
իրենց բնտան իքնե բուէ
ոբոնք
կբ
բնակին
Վենետիկ
կամ
Փ ատոլա
, Մեսթբէ
ել
Վենետիկի
մօտակայ
քաղածներուն
մէք։
իտա լաց ինե բուն
տր
ուած
օր բ վ ա ր ժա ր ան ին թտ տ ր ոն ի սբաՀ ը սւ յնքան
խիտ
էբ բաղմոլթեամբ
ոբ չէբ կարելի
ոտքի
՚էրայ
անգամ
տեղ
մբ աղատ
գտնել։
Ֆրանսական
Հէւ -
պատոսին
քով
բազմած
էբ
Հանդիսականներու
ռաքին
գծին
վբայ
Աունաստանի
Հիւպատոսբ,
որ
/ատկապէս
կբ Հետաքբքոուէր
ՏուԽԱստանէն
ե -
կած
ա չակերտներով
եւ անոնց իսաղա րկո ւթեամ բ :
Բաղմոլթիւնբ
մեկնեցաւ
գոՀ եւ գուաբթ,
ե ֊
րեք Ժամ ղուաբճանալէ
վերք
%
էյերկսւյ մը
ԼՈԻՐԵՐ
ԷԱՑՐԵՆԻԲԷՆ
ՎԵՆԵՏԻԿ
, (յապաղած)
•
թատրոնբ
աւան
-
գութիւն
է Մուրատ
քիափայէլեան
էէտրժարանին
մէք։
Հոն է ՛որ ծն՛ունդ առած
են Հարիւբ տարի
ա.
ռաք
III
յն գեբասաննեբբ
եւ թա՛տե բագէ րնե ր բ , ո–
րոնք
արեւմ տաՀա
յ գբականու
թեան
մէք
երեւելի
անուններ
դարձան
,
Պէշիկթաշլեան
, թէբղեան
,
թղլեսէն
, Փափազեան,
Աճէմ եան
եւն.։
Երկբոբգ
միքաղգ՛ային
պատերաղմի
աղեաալփ
տարիներէն
փերք փեբաբացուած
Մ ուրատ
Ռա
֊
փայէլեաՆի
աչակերտներբ
, մեծ մասոփ Ֆրանսա
-
յէն եւ Ցունաստանէն
, ՚աբժանէսւ՚ոբ
յաքո րգներ
ու–
զեցին
բլլալ
իբենց
նաէսնիքնեբուն
, իբենց
անգրա
նիկ փարձերո։ն>
մէք ցոյց տալոփ
յաքողութիւն
,
եռանդ
եւ խա՛նգափառութիւն
թատրոնի
Հանդէպ
տ
Մ արտ
22
եւ
23 I
երկու
բնտբուա՛ծ
օրեր էին ,
նուիրուած
նեբկա յա ցո ւմնե բ ո ւ : Առաքին
օբբ
նեբ՛
կա՛յա ց՚ոմ բ տրուեցաւ
Հայ դաղութին
Համ աբ
,
երկրո րգբ վաբմասլեաներու
բնտանի^^երուն
ե
վե՛
նետիկեան
լԽաբանի՚ին
առքեւ,
՚ո՚ք-ոնց մտքին
վբայ
Հ՛ա՛յ պատանիներ
բ միշ՛" դեգեցիկ
յոլշեբ
թ՛ողած
են իրեց մսՒբզական
ու գեզա՛րուեստական
՚^ԲՐ -
ցումնեբուն
մէք,
շաՀելով
առաքին
եւ կամ
երկ
-
բոբդ
մբցանա1լեերբ
:
Հայ
դաղութին
Համաբ
ա շակե բաներբ
նե բկա–
յացուցին
ԵՐԿՈԻ ՀՆԱԿԱՐԿԱՏՆԵՐԸ,
կատակեբ
-
գո՛ւթիւն
մբ մէկ արարով,
շատ
յուզիչ
եւ բարո
֊
յա՛կ՛ան տբամ
մբ
է
Տեգի
ունեցան
ոկրիչ
գեղեցիկ
1
բնեբւ
նեբկա յացումնեբ
, մէկը
երգախաոն
զաւեչտ
մբ,
որուն
մասնակցեցան
վարժարանին
փոքբիկներբ
։
իտալերէն
լեգուոփ
՛ուբի՛չ կաաակերգտկան
կաոբ^
ներ, եւ ամէնէն
փերք Րիչչի
եզբայբնեբու
«Գբիս–
փինո՚յ՛»
օփերայէն
զուարթ
Հ՛ատուած
մբ , ոլ մե–
Վյ^ՊԱԳՐԻ
ՄԸ ՄԱՀԸ
Բագրատ
Ատաֆֆի
(Հմայեակ
Մելքոնեան)
Հայաստանի
երիաասարգ
արձա կագիրբ մ եռած
է Գեկտ.
\7ին։
էքնած
է
\9\3ին
կաբսի
Մովակ
ղ ի ւ ղ բ ։ Պղաիկ
տարիքէն
որբ մնալով
մեծցած
է Ամերիկեան
ոբբս՚նոցները։
Աւարտած
է Լենինականի
մանկավարժական
դպ
-
րո՚ցը
եւ Մոսկուայի
պատմութեան
եւ
գբականու՛
թեան
Համալսաբտնբ։
Գրել սկսած
է \930Լ՚ն
եւ
իբ առաքին
Հատորը
լոյս տեսած
\932ին
պատ
-
մուածքնեբոլ
ժողովածու
մը
հլկանաչ
քազտք»
է
Հրատարակած
է նաեւ
Հ(,ովելներ»
Հհվիէննական
անտառի
Հէքեաթներ»
նորավէպերու
Հաւաքա՛ծս
-
նեբբ։
\947ին
լոյս
բնծայեց
ՀԱտեվւան
ՇաՀում
-
եան» պատմական
՚էէպը
,
1950/5՛
<Տ.Փորձո ւթիւն
»
վէպբ
որ նուԼւբոււած
է Հայրենական
պատերաղմի
տաբինեբուն
1Ս
•
Հա յաստանի
տ րգիւնա
բեբո՛լ
-
թեան
եւ գիւզա տնտե սութեան
:
ՕՏԱՐ
ՀԻՒՐԵՐ—
Երեւանի
թեբթերբ
կբ
գրեն
թէ տարուէ
տար՚՚Լէ կ^տւելնւայ օտաբ
Հիւ^րերու
թիւբ ՜.
1951^5/
• Հայաստան
այցելեցին
Ալպա
նիո յ դիտնականներբ
,
Հո ւնղար ի ո՛յ
Հանրային
գոբծիչերբ
, անգլիացի
կիներ , Պուլկարիս
ք մ շա -
կութա յին սլատգամտւոբնեբ
, Ո ւբո լկուէ յի
մ չա
-
կոլթա
յին գոբծի
չն՛եր եւ Ռ"ւմանիո՚ք
մա րզա կան
կաղմակեբպութեանց
վաբԼւչներբ
: Պուլկար
սլատ–
•ռլ\իբակնեբ
բ յա յտա բա րած
են թէ
Հա՛յ եւ
պուլկար
ժողովոլբզներոլ
ճակատտղիրբ
շատ
նման
են ի–
բաբու
, երկուքն
ալ ա՚առասլած
րլլալով
թրքական
լուծի տակ։
իսկ
Լիումանիոյ
պատուիրակոլթիւ%բ
մ ասնաւո րապէս
Հետաքրքրուած
է
Հտ
յաստանի
տնտեսական
, մ շակութա
յին
եւ մ աբղական
խբն–
դիբներովէՈւբուկուէյցԼւներբ
յայտարարած
են թէ
«մեծ
ուբտխոլթեամբ
տյցելեցինք
Հայաստան
,
ոԱ,
րովՀետեւ
մեբ երկրին
մէք կայ Հայկական
գա
-
գութ
մը » է
ԿԱՐԳԱՑԷԲ
ԵԻ
ՏԱՐԱԾԵՑԷԲ
« 6 Ա Ռ Ա Ջ » Ը
«ՅԱՌԱՋ»Ի
ԹԵՐԹՕՆԸ
(44)–
(4.ԷՊ ՎԵՐԶի-լ, ՊԱՏԵՐԱԶՄԷՆ)
Գաբձեալ
Լէյսին
, գոչեց
Փօնթիւի
:
Պիաի
ձերբակալէ՛իք
ղինքբ,
ՀաբցուցՄիլբր
:
Առ
այժմ
ոչ ։ Շատ
չնոբՀակալ
եմՊ • Ֆէբլի
,
ըսաւ
Փօնթիւի
ոստիկանին
դառնալով:
Հիանալի
է այս աբգիւնքր
• կրնա՞մ
արգեօք
անգամ
մբ Հե
ռուէն
տեսնել
Ֆրէնքլին
կոչո՛ւած
ա յս մարգբ
:
Գիւրին
է , այս վայրկեանիս
ճաչասբաՀբ
կբ գտնուի
, ձեղի
ցո յց կուտամ
:
^՚ԻւԸրէն
բաժնուելով
վար
իքանք
ոստիկանԼւն
բնկեբակցութեամբ
: ճաչասբաՀին
գրան
՛ա՛ռքեւ
այս վեբքինբ
ցոյց տոլալ
մեգի
Ֆրէնքլինբ,
ոբ
սեղանի
մբ առքեւ
առանձին
կբ ճաչէր։
կարճաՀա–
սակ
աննչան
մարգու
մբ տպաւո
բութիւն
բ կբ թո -
ղուր։
Իւրաքանչիւր
չարժումբ
կ^արտայայտէր
իր
քղային
վիճակբ
: Գեբման
գագտնի
կաղմակերպու^
թիւեը
ի՞նչ պէտք
ունէր
այսքան
Համբակ
գործա*–
կալ մը պաչտօնի
կո՛չելու։
Միւս
լրաեսներբ,
Հօբ–
լօք ել Լէյսի
խելացի
էին եւ պազաբիւն
: իսկ
այս
մաբդբ
ամէնուն
ուչագբութիւնբ
իբ վբայ
կը Հրա–
՚-իբէբ,
ինչ որ մաՀացու
սխալի
մբ Համազօր
է
լրտեսի
մբ Համար
:
ճաշէն
վեբք
Ֆրէնքլին
սրաՀ քաշուեցաւ։
Օգբ
զովացած
էր եւ կբ վառէր
սբաՀին
վառաբանբ։
Ֆրէնքլին
մօտեցաւ
կրակին
եւ կռնակբ
դարձնելով
Հոն կեցաւ
: Իր ՚էյ՚այ
Հսկելու
պաչտօնբ
Յէէբլիի
յանձնելո՚վ
տուն
վեբադաբձ՚անք
։ Մարչբլ
մեգի
կբ
սպասէբ
:
Մաբթէ
ՌօլոյԼւ
Հեռաձանին
գազտնիքբ
լու1ծ–՛
ուեցաւ
, բսալ
ղոլարթ
չեչտով
, գիտէ՛իք
թէ
ուրկէ
կբ Հեռաձայնեն
իրեն
;
Այս օրերու
նորաձեւութեան
Համա՛ձա^
պէաք
է որ Լէյսիի
սենեակէն
Հեռաձայնած
բլլան,
բսի
:
ճիչգ ագպէս
•••
Փէլբթայնէն
կբ Հեռա
-
ձայնեն
ամ էն օբ
յ
ԱյսուՀանգերձ
գեռ
չեմ Հաւատար
թէ
Լէյ
սին իբենց պետն
է , բսաւ
Փօնթիւի
: Պակաս
բան
մր
քլ"*յ –^դ^"– •
Ըստ
իս պակաս
եղածբ
Փօնթիլիի
Համբերոլ
֊
թիւնն
էր։ Մինչեւ
Հիմա
երեւան
Հանած
էինք
սարդին
Հինգ ոտքերբ
Փօնթիլիի
սիրական
բա
ցատրութիւնով
Հօրլօք,
Լէյսի,
Լէմլի,
Տիկին
Րաչէլ
եւ վեբքապէս
Ֆրէնքլին
: Ասոնցմէ
մէկբ
մեղ պիտի տռաքնորգէբ
իբենց պետին
մօտ
:
Անոնք գիտեն
թէ մասամբ
տեղեակ
ենք ի–
բենց գործելակերպին
, բսաւ
ՓօնթիւԼւ
,
տեսէք
Հօրլօքբ,
կաբեւոբ
դործ
մբ կը
կատարէր
, յան
-
կարծ
գադրեցուց
իր գործունէոլթիւնբ
:
Մէկը
ղգոլչացոլց
ղինքը։
Թերեւս
գուք կասկած
Հբաւիրեցիք
ձեբ
վբ–
բայ , Փափա , բսի մպտելոփ
:
ի՞նչ
... գոչեց
ե՛՛ս , խենդեցա՞ք
• . . ; Ոչ
մէկը
Ղգո՚֊չացոլց
դինքբ,
կ՝բսեմ
ձեղի։
Հիմա
լուռ
է ան, բանսվ
մր չի զբաղԼւբ , Հակառակ
անոր
որ իբ մեղսակիցբ,
Օր՛
Օրլէթբ
Հեռացուցած
են
իրմէ։
Մինչ
այդ,
Օրիորգը
արդեօք
ինչ
կ՚՚բնէ
.
սլէտք
է որ անգամ
մը տեսնենք
զէնքբ
:
Գիաէի
թէ ինչ կբ ն՛չանակէր
այս խօսքբ : Ան^
գտ
մմը որ Փօնթիւի
մտադրէ բ բան մը բնել,
իս -
կո՛յն գործի
կբ լծուէր։
Տաքոբգ
առաւօտ
կանուխ
գացինք
Օր՛ Օբպէթի՚աունբ։
Խեզճ ազքիկբ
գեռ
կբ
զգար
մեծ աղէտին
ամբողք
ծանրութիւնբ։
Ջգա
յին
դբութիւնբ
խանգարուած
էր : Մեր
էսօսակցոլ–
թենէն
յայտնի
եգաւ
թէ ՝0բ –Օրպէթ
ղբեթէ
ոչինչ
դիտէր
իր նչան՚ածին
անձնական
կեանքին
մասին է
Երբեք ծանօթացա
ծ էք իբ
բնկեբներուն
Հետ , Հ՛աբցուց
Փօնթիւի
Հ
Ոչ^
միայն
անգամ
մ բ շոգեկառքին
մէք իբ
բարեկամներէն
մէկուն
Հանգիսլեցանք
, չեմ յի
շեր իբ անունբ,
կարծեմ
տսլագբիչ
մբն էր։
Մեծ
օդո՚ւա
մբ չունեցաւ
մեբ այս
տեսակցոլ^
թիւնբ։
Միայն
տարօրի՛նակ
զուգադիպութիւն
մբն
էբ այգ
Հանդիպումբ
, տպագբիչին
Հետ։
Թէեւ
վս
տաՀ
էինք թէ
Անգլիոյ
մէք չեն ապուած
պարի
ծանուցումնեբբ,
այսուՀանգերձ
մեր ուշագբսւ
-
թիւնբ
գրաւեց
անծանօթ
ապագրիչբ
:
Մինչ
այդ ոստիկանութիւնբ
գազտնօբէն
կը
շա–
րունակէր
քննել
թգթակցոլթեան
վարմաբանէն
ղրկուած
բոլոր
նամակնեբբ։
ԱպաՀոված
էինք
բո
լոր տ չակերտն
երուն
անուններբ
, որոնց
մէք
կբ
գտնուէին
գեբման
գործակալներ
: Առայժմ
մեզխ
անծանօթ
նամակներէն
ոչ մէկուն
մէք գրամ
կը
գտնուէր
: Մարչբլ
եւս գոբծի
լծուած
էբ
եւ
գաղտնի
բնութիւն
կբ կատարէր
աչակեբտնեբոճէ
մասին :
(Շար.)
Fonds A.R.A.M
