Պ ՈԻՏ ՚Մ ԾԻԾԱՂ
Երբեք
ուչ չէ , մեր աղգայի՛ն
կեանքի
մէք
մեր \
գոբհ-ահ– ււխա^եբուն
սւնղբաղաոնալու
Համաբ
ւ
Այս
անղամ
կրկին
մեր քաղաքական
մէկ
մ եծ՜
սր֊
խալին
վրայ
ծանրացած֊
է, Հայոց
աղղին
չաՀե֊
բուն
անխոնք ոլաՀակբ
Պ • Արշակ
Զօսլանեան
: Կր
գրէ
թէ՝
«Լեւոն
Շանթբ
երեւան
եկած
է իրր
կրք""՛
գո՛բհիչ
մբ։ Պաղայւիլնոլթիւնբ
սլաՀել
չգիացող
կուսակցամոլ,
վիճասէր
բանագնաց
մբ,
Զիչէրի–
նի սլէս վարսլեա
ղիւանաղէաի
մբ
գիմացբ––՛՝»։
Լ՛ Շանթին
« կրքոտ
կուսակցամոլութեան
»
մասին,
ես անգիտակ
եմ : Պ– Զօսլանեան
տլ, կար
ծեմ
ՀկԼ՚րք՛» կոչուած՛
բանէն
բացարձակաոլէս
ա~
զատ
սլէտք
է
րչլայ։
Աա
վերքին
՚\>արեկացիի
թաբգմանական
խնգիր ր
րացորոշասլէս
Հաստա
տեց
այս կէտբ ;
Բոնենք
մեր
նիւթին
կոթէն։
Այսօր
մենք , ա յս օտաբ
Հողերուն
վրա
յ
կը
թափառինք
: Պատճա՞ռը
: Լեւոն
Շանթի
Ա ոսկո–
վիստան
սլատղամաւոր
երթալն
է անկասկած
։
ՀձԶիչէրինի
սլէս
փարսլետ
ղիւանաղէաի՝^
մր
դիմացր
Շանթ
անունոփ
մ էկբ
գրկ^լբ
մեծ
սխալ
մբն էր՝» . Կ^Ր"Է Պ–
Զօսլանեան։
Զէ՞՛ք կարծեր,
որ Ջիչերինր,
վախէն՝
յիմա
րանոցի
ղռւռբ
ափ առած
բլլայ՛՛՛
Ասոնք , բոլորն
ալ
չսլիտոյ
ասէկօսէներ
են
կա բծեմ : Գանք իրական
եւ լուրք
Հարցին
;
Ես,
Պ՛
Զօսլանեանին
ձայնակից
եմ : Բաւա
կան տարիներ
ձա յնալո
րութիւն
բրած
Րք1՝՚*՚1՚"1
մամուն
մէք։
Այո՛ , Անկաիս
Հա քաստանի
այն
ատենուան
կառափա
րութիւնբ
, գերագո
յն սխալբ
դորհած՝
է,
Լեւոն
Շանթ
.անուն ղորհիչ
մբ ղրկելոփ
Աոսկուա,
փոխանակ
Համբարձում
թիրիթեան
կամ կարա–
սլետ
Աարբսլբյբքօղլուեան
եւ կամ
Հաճի
Աբթին
Նէմնէմեաճւ
Համեստ
անունոփ-֊մականոլնով
ներ
կայացուցիչ
մբ
զրկելու...
Ես
ալ
բլլտ
յի Ա՛ ոսկուա
յի
կառավարութեան
տեղբ, սարսափւահ– դոնեյէբ
կբ
ղՈցէի
Առիւծ
ես
Շ՛անթ
(Լեւոն
Շ՛անթ)
անունբ
կրող
մէկու
մը
առքեւ • • •
Բա
յց Պ • Զօսլանեան
ղրացի
միւս
աղդերու.
մասին
ի^նՀ է ասում
։
Անոնք
ալ
անսլա
յ ման
Փիղ կամ
Վ աղբ
անու
նոփ կամ
Փոթորիկ
կամ
կա յհակ
մ ա կանո
ւնով
պատոլիրա1լ11ւեր
ղրկաւծ
ՐԼլալու
են որ ,
ամբոդքբ
մ էկ իրարու
ետեւէ, դուրս
ե լան
աղդերու
իսե ղդա–
բանէն։
Ամէնէն
վեբքբ՝
Շանթն
է որ ձգահ՜ է
այգ
խուցբ
։
Հոս,
պատմութիւն
մբ։ թող
Տառաքապետբ
լայնասիբտ
րլչայ
, անցահ
շաբթուբնէ
առնելիք–
լոր
եմ, չէ^.՛.
Գիւղի
մբ նոր նչանակուած
հօճ.ան
կը լսէ
որ
դիւդացիներբ
գինի
կբ խմեն :
վա՜յ
, կ՚բսէ , կը կանչէ
բոլՈրն
ալ մղկիթ
։
ՀԳոցեցէ՚ք
դռները»
կր պսոայ։
Նսաեցէ՚ք
, կր
Հ րամ ա յէ ;
Բոլորբ
մէկ,
ուղտերու
պէո
ծսւնկերբ
աա–
կերբ
ծալյահ,
ձեռքերը
իրենց պորտին
փրայ
կա–
ԵՐԵՒԱՆԻ
մէք Հրատարակուած
է Հայ
ժողո–
փյ՚գի Պատմութեան
Ա. մասը,
345
էքք
խմբագբու–
թեամր
Գիտոլթեանց
Ակադեմիայի
Պատմութեան
կաճառի
Հինգ անգամներուն
:
Այս
աշիսաաասիրոլթեան
նուիրուած
ղրախօ–
սականին
մէք դոցենտ
Հիամկոչեան
կ՝րսէ թէ
մ ին–
չել նաիսասոփետական
չրքան Հրատարակուած
Հա՛
յոց պատմ ութեան
գրքերբ
դրուած
են
իբրեւ
մեկնակէտ
ունենալոփ
իտէւսղ^իստական.
աչխար–
Հայեցոզոլթիւնբ
, գասակարգային
շ"՚Հերր
^ Լ
մոզովոլրգի
չաՀեր
բսելով
Հասկցուահ
է թագա–
ւորնեբու
, իշխաններու
,
կաթողիկոսներու
եւ
մինչեւ
իսկ սուրբերու
պատմութիւն
:
Այս
պատմութիւնբ
սակայն
շարադրուած
է.
կ՝րնդդհէ
ղրախօսր,
աքարքսիստական»
՚աշխարՀա–
Հայեացքոփ
ել կբ ներկայացնէ
բուն
մողոփուրգի
պատմութիւնբ։
Գբքին
մէք յաքողապէս
ցոյց տբբ–
ոլահ՜ է ստրուկներու
, ճորտ
դիւղա ցինե բու , եւ
•աըՀեստաւո
քներու
իրական
եւ տնտեսական
փի–
ճակբ
եւա
յլն ;
«Հա
յ Ժողոփրգի
Պատմ ութեան։»
Ա ֊
մասին
մ էք
ղհո ւահ
է եբկար
մամ անակա շրքան
մբ ,
որ
կբ սկսի
Հա յկ . Լե ռնա շխա րՀ ին մէք
նախագաբ–
եան
Համ ա յնական
Հաստ րակութեան
Հաստատու–
մոփ ել կբ Հասնի
մինչե
ԺԸ • դարոլ
փերքբ
(1796) :
փարիչ բրած,
դլուխնե
րն ալ մէքէն անցած, տան–
ձեքու
սլէս կուրծքերուն
կախած՝
կր
սպասեն
Հօճա յին
խօսքին
:
«Ծօ
անՀաւատնե՛ր
, դուք
ամէնքդ
ալ
գքւնի
կբ խմէք
եզեր
Հէ՞ , Հէ" ... Ոտքի" բոլոբ
ղինի խ բ–
մուլներր»,
կը
պոռայ։
Ամ էնքբ
մէկ
ոտքի
կբ կանղնին՝
ձեռքերը
պորտին,
ղլուխները
տանձի
ոլէս կախած
կէՀ՝
սպասեն
• • •
՚1
ՀՏւԳո՜ւրս , կը պոռայ
Նօճյան , դուրս
ելէք՛»։
Եւ մարգ
չԼ, մն.աբ մզկիթին
մէք. միա՛՛յն
մէկ
Հողի
մը տեղէն
չի չարմիբ
ու նստած՜ կբ
մնայ։
«Գուն
ինչենթ
ես , ինչո^ւ
ոտքի
չես
ելլեր
ոլ կբ նստիս
Հոն
•••՝»։
^Հօճա
,,ես գինի չեմ իսմեբ , օղի կը խմեմ՛»,
կ*րսէ նստողը
քաքաբար
• • •
Գո՛ւբս։
Գուն
ալ այդ
դռնէն
ելիր,
քեղի
Համար
ղաաէն
դո՛՛ւռ
պիտի
բանանք.
••
• • .Եւ Հօճա
Մոսկոփը
, ՚անՀալատներբ
ճամ–
րոլ
դնելէ ետքը, կարսի ծխախոտ
մբ կբ
Հրամցնէ
իր քովիկբ
կհկաահ
Հաճի
Աէմիշին...
-
... . . կ *
ՊԵ&ՈԻՇ. .
Խ՛ ՄՒՈՒԹԵԱՆ
Գերագոյն
եւ
Աղդոլթետնց
ԽորՀուբդներբ
միացեալ
նիստ
դումարեցին
, փաւե–
րացնելու
Համար
1952/
զինուորական
նախաՀաշի–
ւր,
՛որ /չբ ներկայացնէ
113.800.000.000
րուբլիի
դում աբ
մր
(28 ՚՛"
իլեառ
450
մ իլիոն
տոլար
կամ
10
միլեառ
սթերլին)
է
Անցեալ տարուտն
նաիստՀա–
չիւն
էբ
96.355.000.000
րուբլի,
ամենաբարձր
դու–
մարը
պատերազմէն
ի փեբ։ Ելմտական
նախարա
րը բացատրելոփ
զի
՚Աուորական
ծ՜ւախքերու
յաւե
լում բ , յայտարարեց
թէ
Խ՛Միութիւնբ
«
անյոզ^
գո՛լդ
յառաքապա՚Հն
է իսազազութեան
եւ
ստեղհա
ղո րծ աշխաաանքի
, րայց ստիպուած
է
աբթնու—
թեամ բ Հսկել
ա շԼսա րՀակա
լ
նախա
յաբձա1լներուն
վրայ
»:
X
Հոն
ուր փաղոլց
աճիլնաէցահ
կբ ննքեօ ,
Վայրի
պարտէզ
մբն է հա՚լկեբ՛
անձրեւին
Արցունքն
աՀա՛ կր պսպդայ
տակաւին
Շափրակներուն
մէք որ բաց
են աչքի
պէս.
ԵԼ ԿԸ
դիտեն
զիս կաբօտռփ
տարփւակէղ,
Աչքեբ
անՀ ուն որ խո բն այսպէս
կբ նա
յին
Տ՛ամ տնակի
անցէւ լանո
յշ
մ ատեան
ին
Զոր
լնթեռնուլ
այլեւըս
չեմ կրնար
ես
է
Անո՛նք
միայն
ղիտեն
թէ կեանքը
Հրղօր
Կը բաբախէ
ամենուրեք
, ել
բոսոր
Հոգին
մէքէն
մինչեւ
սբաիգ
կը
Հասնի,
ԵԼ ԿԸ
՚իչրէ
ղա յն քե րմեռանդ
աւիլնոփ
,
ԵԼ
դուն
կը զղաս թէ
սիրոյ
փիշտն
է գինոփ
Այս
լուսաՀեղ
բամակներէն
ծիրանի
• . •
ԱՐԱԷՆ
ԵՐԿԱԹ
» — < տ
ԼՐԱՏՈԻ ԱՐՈԻՆՍՏԻ
ԱՇՈՏ
ՄԱԼԱ-ՐԵԱՆԻ
ԺԱՊԱՒԷՆԸ
Յէրանսական
մ ամուլը
կը շարունակէ
ղնաՀա–
տականնեբ
Հրատարակել
1461111 \՚6Ո16ա1/ք
ԼԱշոտ
Մ ալաքեան
) պատրաստած
նոր շա րման կա ր ին՝
Լ Յ
՚քՅե16 ՅՍՃ ^^6V^տ//
մասին :
Եթէ
անդամ
մ ը եւս Հաճո ւթեամ ր եւ , ինչո՛՛
լ
չէ , Հպարտութեամ
բ կ՝ ա րձանագրենք
ա յս
նո ր
յաքողութիւնը,
պատճառը
այն է որ Աշոտ
Մ ա–
լա քեանի
մ էք
կը ղնա Հատ
ենք
տբուեստադէաը
տազանդաւոր
եւ ճաշակաւոր,
փարպետ
արՀես—
տագէտր
(էշօհաօտո),
աշյսատասէր
եւ
ին^ափբս–
տաՀ
երիտասարդ
րեմագիր
բ
ոբ ա բագօբէն
զաբ–
դացալ
շնորՀիւ
իր կո բոփ ին , իր իսանգափառ
յա—
րատելոլթեան
:
Լ Յ X3ե1^
ՅԱՏ
^ ^ ^ V ^ Տ ^ ,
որուն
նիւթբ
առնուած՜
է
Խքաեի
՛լիրքէն
, ղիԼզացիական
կեանքի
պատկե ր մ լ ն է ։ Ա. Մ ալաքեան
փախելով
փիպա–
դրին լ^տրած
դիւղբ
եւ մեզի
նե րկա յա՚ցնելոփ
Հա
րալա
յին Ֆրանսա
յի
մ էկ
՛ղղ՛ո իկ
ղի՚՚֊ղր,
յաքոզած
է ոլա բղե
լ անո բ ամ բոզք
Հ ո ՛էե բանո ւթիւն ր :
ժա
պաւէնի
կբ սլատկանի
հո%^ճներու
ել
1^6§3ատ5՛^–
րու
շարքին
: Մ եհ գերաս՚անր
,
ք 6աՅոճ61
կր
կա
տա րէ իբ լաւագոյն
գեչւեբէն
մէկը,
եւ շատ
ներ
դաշնակ
է գերակատարներու
՛ամբո՚փք
իսում բը
։
Բեմ ագրի
չին
կատարահ
աշիւատանքբ
ամէն
ե–
բա շխաւո րութիւն
կ^րնհայէ,
որպէսզի
աւելին
սպասենք
իր յաքորդ
մապաւէններէն
։ Այս մապա–
ւէնին
մէք արգէն
Ա ալաքեան
ց՛ո յց կուտա
յ ինքա–
յատուկ
սլատկերնեբ
: Տաքող
է
մասնաւորաբաբ
գերեդմանի
փոսի՛ն
նկա րուահ
տեսարանբ
:
Հ՚աղ–
ուադէպ
է որ արուեստաղէտի
մը առաքին
մապա
ւէնը պսակռլի
այսքան
՛իա յլուն
յաքոզութ
եամբ :
Շարմտնկարին
իւրաքանչիւր
տեսա րանբ
փոբձա–
՛Լու
բեմ ադիրի
արմանիքներբ
կբ
ցո լացնէ :
Մեղի
կբ
մնայ
մաղթել
նորանոր
եւ
աւելի
փայլուն
յաքո ղութ իւննե բ ։
Մ եր թաբդմ
անահն՛երէն
ղատ
, դնաՀատա–
Լլան տսղեր
երեւցան
ք՚1§3ա
՚Լ|էէ6ք311շ/
, ԱեշէՅԱՕո/ ,
^011 6է 81ՅՈՇ/ , Օոշաօոճշ/
ել
ուրիշ
թերթերո՛ւ
մէք : կբ ցաւինք
որ թերթին
սիւնակները
թո
յլ չեն
տար
Հրատարակել
Բ" Լ" Ր
նե րբողականնե
րո ւձւ
թաբդմ անո ւթիւնը
;
աՈ՚ԱՏ. »Ւ
ԹԵՐԹՕՆԸ
ԹԻՒ
(18)
ԼՐՏԵՍՆԵՐՈհ ՊԱՑՔԱՐԸ
(ՎԷՊ ՎԵՐՋԻՆ ՊԱՏԵՐԱԶՄԷՆ)
ԹԱՐԳՄԱՆՈՒԱԾ
ԱՆԳԼԵՐԷՆԷ
Մարգ
ւ^չտ
խելացի
չի կրնա\բ
բյլ՚ո/
• ես
անգամ
երբեմն
տխմաբ
բանեբ
կ՚՚րնեմ
։
Գալոփ
Գեր մ աննե բ՛ո ւն
անոնք
սապէս
կրնան
իսոբՀիլ •
՚^Մենւք անգամ
մ բ ձերբակալուեցանք
երբ
սիկառի
փաճառականի
անո՛նին
տակ
որ՛
կը
Հագսրդէինք
մեբիննեբուն
։ Անգլիացինեբբ
կը՛ կարծեն
թէ
երկրորդ
ադամ պիտի
չՀամարձակինք
կր^^ել
նո^
մեթոտը
:
֊ ֊ կրնայ
ԲԱալ։
Փօնթիւի
մ տագրահ
էր անձամ բ ա յցե լել
Լօ–
ՐՐ^ո
Ջէյմպբբղ,
տեղւոյն
փրայ
քննութիւն կատա–
^ելու
Համար :
Այդ
օ^ը փափաքեցալ
սկսիլ .փաճառական
Ա.
Հսւ յմ ընսի գրասենեա
կէն
։ Ւբ
մ օտ
կան չեց
շէնքին
դռնապանբ
ե սկսաւ
Հարցաքննել
զայն
։ Այս փեր–
քի՚նր ըսաւ թէ Պ • Հտյմլնսր
շատ
քիչ անգամ
ղբա–
ոենեակ
կր Հտնգիպէր
։ Միայն
քանի
մր օրբ
ան
ղամ
մր ԿԻ^ մբ կուղաբ
եւ եկած
նամ ա կնեբը
կը
Հաւա քէր
1
կր աանէր
։ Փօնթիւի
խնգրեց
դռնա
-
պանէն, որպէ"
ղի նկարագբէ
կինբ։
Մօաաւորապէս
քառասուն
տարու
է , բսալ
ղռնապանը,
թուխ
է, միշա մուշտակէ
վերարկու
մը կը Հաւլնի : կարծեմ
Հրեայ
է ։
Փօնթիւի
այլեւս
մոռցած
րրա
լ կը թուէր
սի
կառի
լ^կերոլթիւնը
եւ այգ
պաՀուն
ամբողք
ու–
շագրութիլնը
կեգրոնացահ
էբ
վաճառականին
վրայ։
Ֆրանսացիէս
չէբ սիրեր
այն մարգիկը
ո–
րոնք
միայն
իբր նամակատուփ
կը գորհա՛հէին
ի–
րենց
գրա սենեակնեբբ
։ Որոշեց
անդտմ
մր աչքէ
անց^եել
դրասենեակը,
սակայն
պէաք
էր
ճօրճը
կանչել,
որպէսզի
դուռը
բանայ։
Նոյն
իրիկուն
ուշ ատեն
,ճօրճ ել Փօնթիւի
կբ
մտնէին
Լօրընս
Ջէյմպըրղ։
Աիկառի
փաճառական–
ները
մեկնահ
էին :
Ես պաՀակ
կը կեն՛ամ , ըսաւ
Փօն թի
լի ,
գուն
շուտով
դուռը
քօսց ։
Երկու երկվա յրկեանէն
կը բանամ
։
Ւսկապէս
ճօրճ
իր գորհին
մասնագէտն
էր ,
կղպանքը
տեղի տուաւ
եր խոբՀբդալռր
դոբհիք–
ներուն
առքեւ.
Փօնթիւի
ներս
մտաւ
ել
գուռը
գոցեց
։ ճօրճ
գուրսը
իրեն պիտի սպասէր
։
Ներսը,
Փօնթիւի
վառեց
ձեռքի լապտերր,
յ,–
բուն
ղօբալոբ
լոյսին
աակ
տեսալ
ղրասեղան
մը,
երկու
աթոռ,
Հին դրամ եքենա
յ մը, ղոր
յետոյ
նկարադրեց
Հետեւեալ
րառերոփ.
չկարծէք
թէ
կարտինալ
ՐիշբԱ՚էոյի
օրէն մնացած
էր»։
ՊաՀաբանի
մբ մէք դիզուած
էԼն– Հին տարե–
գիրքեր
ել կարասիներու
փերաբերեալ
տեա
բակ
-
նեբ։
Այնպէս
կ՜՚երեւէր
թէ Պ–
Հայմբնս
կարասիի
վաճառական
էր։
Փօնթիւի
սեղանին
՚Լրս՚յ
ն շմա րեց
1940
թուա–
կանրոփ տետրակ
մր , դարձուց
էքերը
ե տեսալ
թէ
մինչեւ
այղ աարսւան
մարտ
ամիսը
Հաշիւներ
ար–
ուռբ
բացաւ
կին
մ ր։
աս ին տեսակցնելու
Համալ
ձանագբուահ
էին ։ Տետրակին
առաքին
էքին
փրայ
Հասցէ
մր գրուած
էբ • Մակտալէն
կարտընզ
թիւ
48;
Հաւանաբար
Պ • Հայմրնսի
տան
Հասցէն
էր
այգ։
Փօնթիւի
այս պաըագան
ստուդեց
Հ ե՛ւա ձայ
նի տետբակէն
: Գրասենեակին
մէք ուրիշ
բնելիք
մը չունէր,
որոշեց
այցելութիւն
մը տալ
Պ՛
Հայ–
մընսի
տունը:
ճօրճն
ալ Հետը տարաւ
:
Թերեւս
տունն
ալ պարապ
կ՝բլլտբ
;
Եբր
ինքնա շա րմ ը կանդ առաւ
Ա ակտալէն
կար
տընզ թի՛՛
48
տան
առքեւ
, Փօնթիւի
պատուիբեց
ճօրճին
ոբպէս
զի իբեն սպասէ , յետո
յ
Հնչեցո՚լց
ղրան զանգակր
: Գ
Ես
գոբհի
մւ
կահ
եմ
,ըսաւ
Փօնթիւի–։
—
Ներս
Հրամեցէք:
Ֆրանսացին
նեբս մտալ
եւ լոյսին
տակ
զար–
մանքոփ տեսաւ
թէ այս
կինը
յար եւ նման
էբ
Լօրընս
Ջէմպրրզի
դռնապանին
նկաբագբահ.
կնոք։
Պ • Հայմլ^սը
տո՞ւնն
է , Հաբցուց
Փօն
-
թիլի։
Պ՛
Հայմընսր
։ Ոչ,
Հիւանդանոցն
է։
ՕՀ
, շատ
կր ցաւիմ : Ես
^ուղէի
գործի
մր
Համ ար
ղինքր տեսնե
լ :
Բայց
ան
ղինուոբ
է երեք տարիէ
ի վեր
,
ներկայիս
փիրալոբուած
է եւ Եգիպաոս
ի
Հիւան–
դանոցնեբէն
մէկուն
մէք կը դարմանուի
։ էլ Ալա–
մէյնի
մէք կորսնցուցահ
է իր մէկ
թեւբ։
Եւ
տի
կին
Հա յմ լնս սկսալ
տրաասուել՜։
ճԱն/լարելի
է որ այս
կինը ստէ>։^ ,
խորՀեցաւ
Փօնթիւի,
^իբ ամուսինն
ալ չի կրնար
լրտես
մբ
ր յ յ - ՚ ^ Լ ^ ՛
(Շար.)
Fonds A.R.A.M
