Նա վադապետը
Ազգ, ժողովքւև
աէւչեւ
նսէօէէա :
ՏՇՈ. Ո 1 Տ Տ Ճ ճ ա 4
17,
ք<Ա6
Օտատտատ - Բձ1Հ1Տ (13–) աէւօ : 10Լ8Լ\ն
Վեցամս. ՈՕՕ
ֆյւ • , Տար. 2206, Ալւա. 3000 փր
16լՕՕ6^5–70^Գխն 10 ՓՐ– Շ.Շ.ք. քտո» 1Տ78-63
1952
շՏրդ ՏԱՐԻ - 28^ ճ ո ո « ք*օ 6706 Նււր շրջաՏ թիւ 2117
ՄԵՐ
ԽՕՍ՚քԸ
ՎԱ՚ԼԸ ՆՈՐ տՈԳԾՐ Կ՚ՈհՆԵՆԱՆ՚Բ
Նորէն
ճսւվասյա ւլրա վան
օրեր կ՚ապրինք X
Թերե
ււ/
ււլարաէլաներ
ներկայանան
Հայկական
֊ գ ա ա Հեաասլնդելոլ
;
կաւՅ՛ սաէսլոլինք
էնքնասլաչա–
պանոլթԼան
պայքար
մ ղել
:
Ալ կամ արտա կարգ
*^է՚Լ
Ը վ՚"րձել
այս կամ այն ճակատին
վրայ։
Տարակոյս
չկայ թէ
նորէն
պիաի
անճրկին՛
աղղային
երեւելիները,
եթէ աւելվ, երկար
աեւէ
ներկայ
անկերպարան
վիճակը
:
Տարիներէ ի վեր խժալուր
միսոր մը կը տիրէ
Հրաղրական
Հրապարակին
վրայ,
աււանց
ղորՆնա֊
վան
ելքի
մը
յանղելու։
Համրանք
չունին
մեր իմաստունները
եւ աղ–
գասէրները
:
Շատերուն
անունները
րերնՀ
բերան
կը չրքին
է
.իւրաքանչիւր
գագոլթ
իբ չքաիսումին
ունի
•. Անոնք
Հեոաաեսուիժեան
ել Հայրենասիրութեան
ղոՀ^աբ–
նեբ կբ թափեն
բարձրաձայն
։
Ուբիչներ ալ, աւելի
ղղոյչ,
էբենց
յատուկ
չբքանակ
մբ կազմած
են եւ կը ղոՀանան
խելք
հ ա՛
խելոփ։
Առս/նղ մատբ
մատին
գպցնելու։
Պարզա
պէս
ի Հալեւոր
մ իսի թա բութ իլն :
խաււնաձայն
ժխորին կամ եբանսէլէտ
•անչար–
յ-ոլթեան
մէք միայն « աղղային
աղգն » է Որ աաբ–
տամ
նայուածքներ
կ՚՚արձակէ
:
Տարուբեր՝
աաք ել պազ Հոփերոլ
միքեւ, այդ
ղանւդոէ ածբ յաճաիս
լուր
.անղամ
չունի
բուն
ան–
ցոլւլարձէն
:
Ւ բնէ գիւրաՀաւան
կամ բարեմիտ,
ան կր
Հաւատայ
շատ մր յիմա բ-իմաստսւն
Հաւաստիք
՛ներու։
նւ կամ ւլլուիսր
կ՚առնէ
կ՝երթայ։
Շատ
մբ փբղոփիչ
եբեւոյթեեր
ել
իբոգոլթիւն–
ներ
արձանւազրսլած
են մեր ժամանակակից
ԱլԱ..ւււ–
մութեան
մէք։
կարդ մբ տեսակէտներոփ,
կարելի է
տասն
–ասնդամ աւելի
փբղոփիչ
Համաբիլ
ներկայ
անի>–
փս՚ան ո ւթ իւն ը ;
ք)չ
դլուիս
ունինք^ ոչ Հասցէ : Ոչ
ընդՀանրա–
յչա՚ն ծբագիբ
մը, ոչ .ալ տբամտգբելէ
ել
պաՀեստի
ուժեր
զայն
իրաւլոբծելո^
Հ՝ամար։
՚իատարկ է նաեւ
գանձբ։
Այսինքն
ղբամական
.պաՀեստբ :
Նորէն ելնորէն կարդացէք
Աղդ • պատուիրա
կութե՛ան
դրամական
անձկութեան
պատմութիւ
նը՝ ճակատաղրական
պաՀու
մը
(1919
20) :
թ շուա ռութիւն
մը՝ ո րուն
իրրեւ
գարմ ան ու
րիչ
միքոց
չեն
զ տեր ե թէ ոչ « ֆին ան սա կան »
յանձնախումր
մ բ կազմ ել ել սրտառուչ
կո
չեբ
չ՛լղզել
։
կարելի
է որ եւ է դա՛տ
չՈւ՚Հիլ,
դոնէ
յաքո–
դութեամբ
Հետասլնգել
այղքան
խախուտ
միքոց–
ներոփ : Այն ալ երկար
փո րձտռո
ւթիւննե
րէ փերք :
Տեաին
առեւտրականր
նաիսաՀաշփւ
մը
կ՚ունե
նայ,
ինչպէս
ել պաՀեստի
ղումար
մրէ կամ Հ նա–
իատեսումնե
ր
»,
Հիմնուած
իրական
փաստերու
փյւայ է
Մեր մէք միայն
Հ.
3–
Գաշնակցութիւնն
է որ
էբ քաղաքակս/կ
ուդեդծին
Հեա , նա խա
Հ ա շի
լ
մ
էսլ կբ քուէարկէի
ծրադրուած
գործերր
կատարե–
ԼՈւ
Համ ար :
ՇաՀեկան
սլիտի բԱար
իմանալ թէ միւս
Հո
սանքներն ալ կր Հետեւի՛՛ն այս ճամբուն
, թէ կը
գոՀանան
միայն
առտնին
ծախքերը
Հողալոփ
։
Եբբ գործելու
մամանակը գայ եւ կամեթէ
Համ աղւլա յին
փորձութեան
մը առքեւ
դտնուինք
,
անբնական
պիտի բԱար
սպասել որ
Գաշնակցոլ–
թիւնբ
ինք ստանձնէր
ամէն Հոգ եւ պաաասխանա–
սաուութիւն
է
« Աղղոփփն » խօսած֊
կամ դործ-աձ֊ աաե^,
աոա րրա կան
պայման է որ ազդը
ներկայ
ըԱայ
իր
բոլոր
Հոսանքներոփ։
Գլուխոփ եւ
թեւերոփէ
Այս կամ ՛այն Հոսանքբ
ի^նչ Հոփեբ ալ փչէ,
աղարտաւոր է խոկալ եւ խոնարՀիլ
կարդ
մը Հիմ–
%ական պաՀանքներու
առքեւ :
Յաճախ
պարզած
ենք այդ պաՀանքնեբբ եւ
գ ե ռ
կրնանք
խօսիլ։
Խնգիբը
այն է ոը մէկդի
գրուին
թարթա–
փէումներբ
է
Տ՚ամանակն
է վադուան
մասին ալ
մսէածելու։
Օրերբ կբ պաՀ՚անքեն ոչ միայն
ոբոչ ուդեգիծ–
,
աոյլ եւ. պաՀեսա
ւ Ե՛*– ԳԼ"՚՚–ի*
^՚*–
գանձ։
Ուրրաթ 7 ՄԱՐՏ
Խմբագիր՝
Շ–
ՄԻՍԱքէԵԱՆ
Օ Ր Ա
Օ Ր Ի Ն
ԳՈՆԷ ԳԻՐ՛ԳՈՎ– • •
Երէկ պատկե բաղա րգ Հատոր
մը ստացա
յ Հա֊
լէպէն
,
— ՚ւ^արէլւ Եփվւէ ազգսււյին
11եմւա,բաւԱ
:
Գեղեցիկ
Հատոր
մ ր
Հա յեբէն ել
անդլերէն;
՚իսանեւսլթ
մեծկակ էք, բնտիր տպադրութեամր
է
Գրքո յկբ ամվավւ
տեղեկութիւննե
ր կը Հաղոր
դէ այսրա յ^ձրաղՈ
յն կրթարանի
մ ասին , որ բաց
ուեցաւ
1947/-1՛ ,
զանիացի
Օր • •քառէն
Եփփէի
նռւիրած
Հողին
փբայ (տասը
Հազար քառ՛
մեթբ)
1
Հաշուական
մանրամասնութիւնները
ել չարք
Բ լուսանկարներ
ձեր առքեւ կըպարղեն
կենդանի
պատկե
ր մը իսանգափառ եւ գործօն
աշխաաանքի
;
Պ արղուկ
տաղաւարի
մ ր
մ էք բացուած
է ր ա՛
ռաքին դասարանը,
1947/Տ՛, 22
աշակե րտնե րոփ եւ
աշակե րտռւՀ
ինե րոփ
է
Այսօբ
ունին փեց դասարան
է
Ե*–
յառաքգիմու–
թիւնւբ կբ շտրսւնակուի
տարուէ
տարի :
Ա յ դ
մ ասին
աւելի
լա յնօրէն
պիտի
խօսի
խմ-
բաւլրութիւևր
։
Ես
էլ ոււլէ ի
ձե ր ուշա ղըս լթեան
յանձնե
լ բա
ցառիկ
պարագայ
մը
է
Անձնական
նամակէ
մը կ^իմանանք թէ ճեմա–
րանը
մ ասնաւո րասլէ ս պէտք
ունի
Հա յագի տական
գիրքեբու
, ինչսլէս եւ
Լ&քՕԱՏ
^շ/»
մը
Լ՚իսանեբռրդ
գարոլ
տպազրութիւն)
:
Մ ասնաւոր
դի մում՛ի մբ փյՐ"՛ յ
ւ
վենետիկի
Մ իա բանութ
իւն բ յ ա ն ձ ն առ՛ած՛ է կարդ
մը ՛անՀրա
մեշտ
գիրքեր
ղրկել
, զե-ղչեալ
դիներոփ :
Այս
առթիւ
կ՝իմանամ թէ Եբից
փարգապետաց
բառարանը
որուն ստիպոզաբար
պէտք
ունին ,կ՛ար
մէ
ութ հարիւյւ «յուից •
ֆրանւք
Հօր ուան սակոփ^
ա՛ւելի քան
80.000
ֆրանք) :
ի՛՛՛նչպէս
ճարեն
այս առասպելական
գումարբ
Հալէպի
մէք։
Փարիզի
մէք կամ այլուր չկա ն դրասէրներ
,
որ եթէ ոչ ղինր
դոնէ
ղիրքլԼ ճարեն,
երախտա
պարտ
ձգելոփ
ամբողք
սերունդ
մըէ
՚ի՚սաներորդ
ղ՛աբու Լառուսն ալ (վեց Հատոր)^
Որ
2500 3000
ֆրանք
կ՛արմէ
ր
պատեբաղմէն
ա–
ռաք,
մա՚սնափճարներոփ^
կարելի է դտնել
15 20^
Հաղար
ֆրանքի
է
|
կր կարծ եմ թէ շատեր
իրենց
ղրաղւսրանին ՝,
մ էք պաՀած
են ա յս փեց Հատո րնեբբ եւ ուրի՛չ
պի՜
տանի
ղի՚րքեբ,
իբրեւ
զարդէ
թերեւս
մամանակ
ալ
չեն
ունեցած
թղթատելու
:
ԱՀաւասիկ
թանկս-գին
պատեՀութիւն
մը զա
նոնք չար մման
մէք ղնելու
է
.ՎԱՀԷ
ՏԻԿԻՆ ՆՈԻԱՐԴ ՄԸՍՐԵԱՆԻ ԿՏԱԿԸ
՚իանէն. կը գրեն մեզի.
Ողբալով
երկու
Հա
յ՛"– Հ ի ն լ բու՝
Տիկին
Նո՚֊արղ Ա բորեանի ել Տիկին
իքա չատ
՛՛ւր եանի
եղերական
մաՀը՝
Նիսի օգանա՛
ւա յին տրկածին
մ էք,
ձեւլի՛ կը Հաղորդեմ
սրտա՛
ռուչ
յա յտարա՚րոլթիւն
մ բ
է
Աղէտէն
քիչ առաք , Տիկին
Ն ՚ Մըսրեան
կ՚ըսէ.
^
Ոլ՚ոշած
եմ, իբրե լ կտակ^
եկեղեցի
ւ) բ
կանդնել
յարակից
լն թե րցաս րաՀո վ մըէ
հւՕՍակից Տիկիէւր •
Ո՚-բե՚Րն
բարի
Հաւատաց
եալ
մ բն էք :
Տիկին Մըորեան– ֊
ո՛չ.
Տիկին,
ամէնէն ա–
՚֊ելի
ա՚լդասիրռւթիւնս
է որ գիո մղած է այդ որոշ
ման
. որոփՀետեւ
Հ՛աւատացած
եմթէ աղգապաՀ–
պտնման
երկոլ
սիւներն
են մեր եկեղեցին եւ մեր
լեղուն »:
ԹՈԻՐ-Ի ԳԱղԹԱԿԱՆՆԵՐՈՒ
ԽՆԳԻՐԸ
ԵԻ ԹՈ-քԱԽՏԻՆ ԱԻԵՐՆԵՐԸ
Ան գաբա
յի Ազգ՛
մոգովին
մէք բուռն
վիճաբա–
նո ւթի
ւնն եր տեղի
ունեցան.^ դա
ղթա
կանն ե ր ո լ տե
ղաւո րմ ան ելմաացոյցին
քննութեան
առթիւ
: Ներ
քին նախաբաբբ
,
Լութֆի
Գարաօսմանօդլու
յայ–
տա ր՛ա րեց .
Գաղթականնեբու
խնդիրբ
, մեր
ուշագբոյֆ>՚՜
թեան .առարկայ դարձած է մասնաւո րաբար
է
կււս֊
րեւո րութեամ
բ կբ քննե՚Լք
զայն^
մռ՚լոփոլբ
գն ալ
մ եծ նախանձախնդրութիւն
ցո յց կուտա
յ Հա
յրենի
քի վտարանդի
ղաւա1լւերը
քթւեղաւո րե Լու.. Հսքմ՚սէ.ըէ
Պ– Անթուան
Փինէ,
վարչապետութեան
Նոր
թե կնած ուն^ ԱգԳ ՚ մոգովին
ներկա յացաւ
երէկ ^
վաւերացում
ստանալու
Համար։
Հանրօգուտ
շինութեանց
նախարար՝
նախորգ
կառավարութեան
մէք, Պ ՛Փինէ առաքին
անգամ է
ոբ քա ղաքական ճառ մը կը խօս ի Ազգ •
մողովին
մ է ք : Ըստ սաՀմ անա
զ ր ռ
ւ թ
ե ան պէտք է
ստանայ
^ I 3
ձա յն , ոլ՚պէս
զի կա ր ենա
յ դո րծե
լ իբրեւ
Արի՜
նաւոր փարչապետ
:
Մինչեւ
երէկ առտու, երբ Ադգ՛
մողոփը
բաց
ուեցաւ,
կացութիւնը
Հետեւե՛ալ
պատկերբ կը ներ
կայացնէր.
Ան կա խնե ր ը եւ գիւղացի ական
կուսակցու
թեան
անդամները
թեր պիտի քուէարկէին
Հ
Հա՛մայ–
նափարներբ
գէմ։
էիռգովբդական
Շարմումր
(1^–
ել ձա խ ա կո զմ ե՛ան
խմ բակցռւթիւնր
^Հա րմ ա–
տա կաններ
եւն • ) սկղբունքոփ
Հաւանութիւն
յայտ
նած
էին : Ըն կե բ ՛իա րա կաննեբբ ել գօբ
՚ տբ
Կ՛՛լէ
կուսակիցներբ
ո րո շս. ծ է ին ի րենց
գԻրՔՐ
^ ԼԴ^Է *
վա
ր չա պե տ ին յայաա
բար ութենէն եւ լուսա բանո
ւ–
թիւններէն
փերք։
Ուբե՚քն
ամէն բան կախում
ունէր
՛այս
փերքին
ներուն
որոշումէն։
Տեղական
թերթերբ կբ
գյւեն
թէ գօբ՛ տբ կռլ փ եր քին
պաՀուն
յետաձգեց
իր
մեկնում բ գէպի
Հարաւ • արեւմ տեան
Ֆբան
Ա՛ս
սպասելոփ
տագնապի
ելքին : Մ իեւնո
յն
ադբիւրին
Համաձայն
, ղօրափ՚ւրր
ա՚լատ ձգած^է էր եբեսփո
խաննե
րր որ քուէ տան
Համ աձա
յն իրենց
Հ այեցո–
զռւթեան :
բափա ր ին կո ւս՛ա կի ցնե
ր ը այն
Համ ո–
զումն
ունէին թէ « ներկայ
փար չաձեւբ
Հողե՚էաբք
է եւ ի՛րենք չեն ուզեբ դիակ
մր ղմռսել » :
Համ ա յնափա րութե ան
թ
շնա մ՛ա կան
դի՚բքբ
րա
ցաա
րոլթեան
չի կա րօտի բ : ի րենց
պա շտօնա թե բ–
թր–, « իւմանիթէ
»^ երէկ առաքին
է քին ւԼրա յ կ՛ագ–
ղ՚սրարէր
խոշոր
զ լխադի
րնե բոփ՛
« Ժոզոփբղական
շա րմում բ պէտք է փակէ
Փ ին՛էի ճամ բան . ա շխատալո
բներու
կատաղի
թըչ՜
նամ ին է ան որ այս աոաու
Աղղ՛ մողոփէն կր ներ
կա
ք՚սն՚ա յ , ՛ոը կո լէ ճամ բան
Հ՛ա րթե
լու եւ պ՚ւտե–
րա՚լւքի
քա՚լ՚սքա
կան՛՛ո
լ թ
ի
է
նբ
շարունակելու
Հա–
մսր »:
կ՛աբգ մբ նպաստաւոր
լուրերու
փրայ,
ֆբ–
րս նքր թեթեւօր
էն րա րձբացաւ
առքէ օբ ։
Տ՚՚լարբ
ինկաւ
475
ֆք .ի (աղատ
չուկայ)
, Նավա չէ ոնւբ՝
4860//
(նախապէս
499()) :
Աթեբչինբ
մնաց
1095/
վք^
բա
յ : Ո՛ շաղ բաւ
բարձրացում
ռւնւեցան պետա
կան
ար"՝ ե իէոււլ թե րբ։
5 %
ռ՚սնթբ
(1949/՛
՚իոիսաոու–
թի՛ն)
81.50^5.
բարձրտցաւ
81.90/,
իսկ
3%^
58.1041/ 62/,
ինչ որ տեսնուած
չէր
1948Հ-5. /
՛Լեր–՛
(Լճկ^գա.
շարւււնակութիւնը կարդալ Գ • էջ)
ւ ո տ ւ տ « ա ա ւ ւ ո ո տ տ ո ա տ ո ւ տ ո տ «
\ք րաղբած
է ինք
22
Հա՚լա
ր տուներ
շէնե
լ դաւլթ-ա–
կաննե րո
լ
Համար , անոնց կարեւոր մէկ մ ասը
ար
գէն իսկ լրացած է, մն՛ացեալն ալ շուտով
պիտի
փեր քանայ
։
25
միլիոն
ոսկի ծախսուեցաւ
այդ շէ–
նո ւթիւննե
րո
լն
Հաւ1
ար :
Ե ր կբ ադո
բծ ական
՚իբա–
յ ատո ւնբ
I 8
մի լի՛ոն ի փ՛" բկ բացաւ
, ն՛աեւ
մ եծ՜աւ–
քանակ
սերմնցու
բաշխուե
ցաւ
ղա գիմա կանն երուն է
Ջենք պնդեր թէ զազիժա կանա կան գործբ
Հարիւրին
Հարիլր
յաքոզած– է, միայն
կ՝աշխատինք
մեյ։
ու
մերուն
նեբա՝ծ– չափով ա յս գործը
կարդա՚էրել
լա
ւագոյն
պայմաններու
տակ։
Լութֆի
իլլքիւմէն
ըսաւ թէ Աեւծովեան չր
քանին
մ էք Հա յ րենա կի ցնե ր ը
մ Լակե լի Հող
չունին
ել թոքախտն տլ աւելցած է ղարՀուրելի
Համեմա
տ՛ութեամբ
մ րէ Այս ցաւոտ
խնղի
րնե րր
չեն Հաբ–
թուիր տեղական
մասնակի
մի քոցներով,
այլ պէտք
է սլատ րաստ
ել ամ բռ ղքա կան
ծրազի
ր մը եւ ղա
յն
կիրարկել
բովանգակ
երէլբին
մէք։
կառափա
րու
թիւնբ պէտք է լբքօրէն
իւրացնէ այսիսնգի^բ, ռ–
բուն
Համար
աՀագին
գումար
մր պէտք է\
ԱռռզքապաՀ՚ական
զործափարր
Հերքեց ճառա.՛
իսօսին այն պնգումբ թէ Աեւ ծոփոլ
՛ափերուն վբ–
,րտ
յ թոքախտաւո
րնել՚ուն
թ Լ՚՚֊ր
Հտ բիւրին
80
է
ւ
մ ին՛չգեռ
իրականին
մ՜էք Հա ր իւր
Հ աւլա րին
80
է •
Այգպիսի
սարսափաղգու
Համեմատութիւն,
մր գո՛–
յութիւն
չունի,
քանի որ
20
միլիոնի
մէք
400.000
թոքտխտտւոր
կր Հաշուեն
:
Լւեբքին նաիսաբարբ
նորէն
Լսօսք
առնելով,
էւառախօսները
Հրաւիրեց
փո խան ա՛կ
ղէնք
կշտ՚ոմ–
բելոլ,
սրտբաց
մատնանշե
լ Աեւ ծոփոլ
շրքանի
տառապանքեերբ.^
որպէսղի
Հաւաքաբար
կաբելէ
րլ–
.լ՚ոյ
ցաւին
դարման
մր
դտնելէ
Վ^արչապետ Ա՛ Աէնտէբէս
ալ դիտել
տուաւ
թէ երբեմնի
շրքաններուն
երբ ելմտացոյցբ
150-200
միլէոն էբ ք նոյնէսկ
կարելի չէբ խորՀէլ
չ ր ք ՚ " ^ Ի
մբ բնակչութեան
տեղափո
իսո լթեան
չուրք,
րա
յց
Հիմա
Հնարալոր
դարձած է այգպիսի՛
րս՚ն
մ բ ։ ւ
Րնա կչո լթե ան աճ՛ում բ մ շակե լի
Հողի
տաղնապ
ի
մ բ ծնունդ տդւած՛ է , բա յց ՛ասիկա
չի
նշանակեր
թէ ա՛եպա չմ ան պէտք է տեզափռխե
լ
բնակչոլթիլ^
է.^ :
^..այրԼնակիցներռւն
իրենց գտնու՛ա՛ծ՝ տեզբ ապ
րուստի
նոբ Հնարա՚֊որութիէնէեեր
րնծ-այելռվ կաւ–
րելի է լուձեչ
ինգիրր։
Fonds A.R.A.M