ԼՏ Բէ^ւըէ< Չ ս ՜օւ ա ւԹյ ^^ա^ւտյ^ տՏ1 ը ա օ բ ը
Ւ1^Ա^^7Շ1
՜1
՚^օւ"–յէ
շո 11(20,
376.236
17, ք^սշ Օտաշտատ ֊ Ր ^ 1 Տ (13)
\1շէա։ 1ՕԼ61Ճ0
Վեյամս. 1100 ՓՐ–, Տար– 2200, Արտ. 3000 ֆր •
1^1. 608. 15-70 Գին 10 ֆբ–
€.€.ք. ք&ա 1678-63
«շքօքշժւ 5 ՏշբէշահքՇ 1951 Չորհքշսւբթի 5 ՍԵՊՏ
27րդ տսւ՛Ի ֊ 27
Խ^Աէէ
Տօ.6551–1»որ շրջան թիւ. 1962
Խմբագիր՝
Հ;. ՄԻՍԱ-ԲԵԱՆ
ՄեՐ Խ0Ս՝ք1Ը
Օ Ր Ը
Օ Ր Ի Ն
ՎԵՐԱԲՆԱԿՈԻՄ
Նոբ
ք
բառբ ել իմասա կբ փոիւէ
Համաձայնէ
պարագանե
րռլն ։
Ընգ֊, ան րապէս
Լա բաչուք
, երբեմն
բա րեն
շահ :
Առաքին իմասաով՛ կբ նշանակէ ա
յէ
՚՚՚֊ր
փս ՜
ի՚ագրել
Հաղարաւոբնեբ
: Տաճաիս
ամբողք
ցեղեր
,
մողովոլրգնէր
կամ գասակարգեր
1
ք՝ա րեն
շան կբ Համ արուի
, երբ կառավարու -
ի^իւ֊ն
յ ր երկիր վեբագա
րձնե էով Հաղարաւոր աա՛
Բ՚"՚էէրներ
, Հոգահ-ոլթեամր կբ տեղաւորէ այս
կամ այն շբքանին
մէք
Հ
Այս
պա րագա
յին
կրնայ նկատուիլ
Հայրենա -
գարձի
լրացուցիչ
մասբ; ք՝այց, իմաստր կր մնայ
միչա երկգիմի :
Այս
սլէ ս , Երեւան «վերաբնակում»
Կ"Լեց
, երր
Հայաստանւի
գուռներր կբ բանար
,
1921
7.2ին ,
թուրք
. թաթար
փախստականներուն
առքեւ
, որ -
պէս
՛լի գան տե ղաւո բուին
իրենց նաիսկին
րնէ ակա -
վայրերուն
մէք ;
ւ՚բրե
լ րնղՀանուր
երեւո
յթ,
ինՀ որ «վերա -
բնակում» կբ կոչեն
իք՛ Աիութեան
եւ արբանեակ
երկիրներու
մէք, աարիներէ ի վեր,
աքսորի ,
տաբաղրութեան
քաղաքավարի
ձեւն է; «ի)ենգ մի
Բ"եր
, յիմ ար բսէ
» յ
Հայաստանի
Համայնավար
կուսակցութեան
« կոմպարտիա»
ԺԵ • Համագումարին
մէք, որ
աեղի ունեցաւ
անցեալ
մ արտին
, բնղՀ
՚ քաբտու -
ղարր,
Գր . Յաբոլթիւնեսէն
, պարղելով
կուսակ -
ցութեան
ւիփճակր, րնգՀ • թի
՚֊Ր
կր
Հաչուէր
61.625,
որոնց
56.174^
անգամ,
5451շ
թեկնածու–.
ԺԳ • Համագումարին
մէք
երկու տարի ա -
ռաք
էլր Հաչուէին
53.375
անգամ,
8065
թեկնա.
ծու,
այսինքն
61.440
Հողի։
Օւրեմն , «կաղմ ակե րպո ւթիւնն
աճել է
185
մարղով»,
թ է ե ւ ԺԳ • Համաղումարէն
վերք, եբ -
կոլ
տարուան
լնթացքին
կո ւս ա կց ո ւթե ան
չ՛՛՛բ ՜
քերն րնգունուած
են
3536
^"գէ •
ԸնգՀ
. քարտուղաբր
ինքն է ոբ կր պարղէ
այս
նուաղմ ա% պատճառր •
— « Պարտիսւկան կ ազմա կ երպութե ան թուսւ–
կան կազմի ոչ մ ե ծ աճը (աճում) բացատրսում է
գլիյաւորապէս նրանով, որ 1800 կոմաւնիսա, վե–
բարն|ակԱերի եեա միասին, փոիյադրոՆել են՛ Ադբ–
րեջանեան ՍՍՌ (Ա դրբե ջ ան) :
՛Բիչ մր աւելփ
անղին
, անգրագառնալով
այս
Հարցին
փոփոխութիւն
«պար տկաւլմ ակե րսլո ւ -
թիւննե րում »
նէւ յն Գր ՚ Ցարութիւնեանբ
կր
յայտարարէ
՚
— « Ա յ դ փովաիւութիւէ1|ների պաւանաո;նւ ա յն
էր, որ ադրբէջանական բնա կ չ ո ւթե ան մ ի
մէաւսը
փոխա գրռւել է ր Ադրբէջանական ՍՍՌ ե ւ մ ի քէանի
այլ շրւջաններ՚մշա|ական բն ա կ ո ւթիւն ե.ասաաա1ւլու
համար եւ |այդ կ ա պ ա կցութե ամբ նուազել է բնակ
չ ո ւթ ե ա ն թ ի լ ը » • (Սով– Գրակ– ե ւ Արվեստ, 1951
Ասյբիլ, էջ 47 ե ւ 49) :
Ուրեմն
, բնակիչներու
տեղափոխութիւն
կա -
տարուած է Հայաստանէն
ղէպի Ագրրէքան եւ ^մի
քանի0սյլ
չրքաններ»
:
Այգ «տեղափոխուած»
բաղմութեանց
«վե–
բաբնակներուն»
Հետ երկրէն Հեռացած
են
կոլ -
սակցականներ
ալ ; Եւ քտնի ոբ բնակչութեան
թի
ւր նուաղած է , կուսակցութեան
անգամներն ալ
պակսած
են :
ք^նականա րար պիտի
Հարցնէք ,
Ո՞ րքտն
Հայեր տեղափոխուած
են
Ագրրէքան
եւ
այլուր : Ե՞րբ
՝• Ւ՞նչ պատճառաբանութեամր
;
Ո՛^ր քաղաքներուն
մէք «վերաբնակռւած
են» :
Կ րնւաք ճո խացնել
չ"՛ լ՛քը
եւ
Հարցն ել
նո
յն
անձկոլ թե ամ բ ,
Ր^ր/՚չ «•վերտ րնա կում^ւե
ր»
ա ւ
կատարուա՞ծ
են վերքին
աարիներոլ
րն թացքին :
ճի՞չղ է որ
650.000
Հ՛՛՛յե
ր
Հեռացած կամ
այլուր
փոխաղրուած
են , ինչպէս կր պնգեն
իրաղեկներ
:
Բո լշեւիկնէե
րր
Օրն։
ի բուն մանւրամասն
ղեկոս–
ցումներ
կուտան կովերու,
ոչխարներու
եւ այծե
րու
յաւելման։ կամ նուաղմ
ա՛հ մասին % Ա անարանի
մր
իլիւ
^ե
րուն
արտագրած
թելերն
անղամ կր
Համրեն :
Ւ՞նչպէս
կ^Ր
/յար
է
եթէ քիչ
մ բե ալ պարրերա
կան «վերաբնւակումներու»
խնգիրր
լուսաբանէինք
վիճակաղրակտն
տեղե կո ւթիւննե րով
, . .
Ան։չուչտ սովեաական
Հայրենասիրութեան եւ
քաղաքակրթութեան
չաՀերուն
չի Հակասեր այս
ՄԵՐ
ԹԱՆԳԱՐԱՆԸ
Այս տարի աւելի չաա այցելուներ
ունեցանք
,
Ամերիկայէն
,
Լի րանէ անէն
, Աուրիա
յէն
, Եղիպ–
տոսէն
, յ՚րանէն եւ "ւրիչ
ղաղութնե րէ : Հին ու
նոր
լնկե
րնե
ր ել բարեկամներ
: Շատերր
լնտա -
նիքով :
Անչուչտ
ամէնքն ալ կբ Հետաքրքրուին
Հտյ -
կական կեանքուէ, մեր Հողերով։
Ա՛անաւանգ
անձ–
կոլթեամր
Հարցումներ
կ՚ուղղեն
երիտասարղոլ
՚
թեան
, նոր սերունգի
մասին •
Հ՛" յերէն
գիտե՞ն
՚
սո րվելու
մ իքոցներ
կա՞ն : Հարիլրինէ քանթ կր յուսաք
վ՚րկել
• • ՚
Եւ ա։։լա քլարօտ մբ–
կրնա՞նք
տեսնել
Հ՛ Տ՛
Գ՛ Թանղարանր։
Ո՞ր օբր, ո՛^ր մամուն
։
Բոլորն ալ րնկերներ
չեն։
Ե՛– սակայն
որո՛՛ւ
սրտին չի խօսիր մեր Թանղարանբ :
Նոր անակնկալ
մր երէկ,
Ողբացեա
լ
Հրաչի
(Հայկ
Թիրեաքեա՜ւ)
ղաւակներր. Տի՛կ՛
Հերմինէ
Բիւթնէրեան
, "՛՛լքիկր ել քոյրր Օր՛ Նուարգ :
Ժամերով
կր իսօսինք անցեա
լէն եւ ներկայէն :
Երկու
ք՛։յրերն ալ իսանգավառութեաւԲբ
կբ նկա -
րագրեն Ե ՛լի սլտո էէի կուսակցական - երիաասար -
գական
չարմում
ր : Տ եէլե կւ։ ւթ իւննե ր կր Հաղո ր -
ղեն
«Տ՛՛ւս արե
ր»իէ
Տան մ ասին
, որուն
փաէլալո
ր
պատկերր
ասրւլած էբ թերթի
վերքին
թիլերէն
մէկուն
մէք :
ԵԼ ապա Հարցումներ
Թանղարանի
մասին :
Կ՝ուէլենք
այցելել
այսօր իսկ
ւ Այ" առթիւ
յիչատակ
մ րն ալ պիտի
յանձնենք
,
Հ / " " ^ / ՛
յ" ՚ ՜
չատեարր
, ՛լոր սլաՀած
էինք տարիներէ
ի վեր :
Հեռաձա
յն մբ «Թանգա րանա
սլե տ»ին
,
որպէսղի
սլատ րաստուի
լւնղունելոլ
Հ ի՛՜րերր
է
Ընկեր Գերասիմ,
ուբիչ
այցելուներ ալ
պիտի
ու նենաս, ընկ– Սէլվիեան,
Պէյրութէն,
Ար
թինեան
Եղիպտոսէն :
Ասոնք՝ «Տառաք»
Հանղիպողնեբն
են ։ Գեռ
չենք Հաչուեր
անոնք որ ուղղակի
կ՚այցելեն
, Փ ՛Ա
րի ղէն/
, գաւառէն թէ արտասաՀմ անէն
1
Անչուչտ
աւքէն այցելու
ի վիճակի չէ թանկա
գին
յի չատւսքլ մր տանե լու
յ
Բայց ամ էնքն ալ կրնան Հաճե լի պա րտակա -
նութիւն
մբ կատարել, վերագարձին,
թելագրե -
լով
իրենց րա ր ե կամն ե ր ո ւն ՚
Թանղարան
ղրկեցէք
ինչ որ ունիք
իբրեւ
պատմ ական յիչատակ
ազատաղրական
պա յքարի
,
մասունք
մ ր , ձեռագիր
, նկար
, մեծ
գէմքերու
ել նաՀատակներւււ
վերարերեալ
նիւթեր
եւն՛։
ճոխացնել
Հ ՚ 0 - Գ • Թանղարան։ր
կր նչա -
նակէ կորուստէ
վւբկել րաղմաթիւ
թանւկտզին
վր
ւլա յութիւննե
ր :
ՎԱՀԷ
ՈղԲԱՑԵԱԼ ԿԱՐԱՊԵՏ ՓԱՓԱԶԵԱՆԻ
մա րմի -
նը ՓօնԼէւլէքէն Փարիզ կր հասնի ա յս օ բ , չորեք
շ ա բթի : Թաղո ւմը պիտի կատարուի Թի է ի (՚Ոս(Ատ)
ղերեղման ատո լ1նը :
ւ ւ ւ ւ ւ ւ ս ւ ւ ւ ւ ւ ւ ւ ւ ւ ւ ւ ւ ս ւ ւ ւ ւ ւ ւ ւ ւ ւ ս ւ ւ > ւ ւ ւ ւ ւ ւ ւ ւ ւ ւ ւ ւ ւ ւ ւ ո ւ ւ ւ ( 1 ւ ւ ւ ւ ւ ո ո ւ ւ է ) ւ ւ ւ ւ ւ ւ
ԹՈՒՐ՛Ր ԶԻՆՈՒՈՐՆԵՐ
ԱՐԱՐԱՏԻ
ՎՐԱՅ
աարրական
Հետաքրքրութիւնր։
Շ–
Անաաօլոլի հեււաղրական
գ ործ ա կ ալութե ան
թղթ|ակիցը կր հե ո ա գ ր է Պայ աղ իտէն , Օգ ոստ ՛ 29
թոււականով — .
Առաքին
անղամ
Ըէէա էով,
թուրք
լեռնւա՚զն աց
նե ր յաքողեցան
բարձրանալ կատա բ ր
մ եծ Արա -
րէստի ուր ցարղ էէ չ ոք ոտք կոիսած է : Արարատի
սառնապատ կաաա
րր ցարգ րաղմ
աթիլ
երկրա -
իսս
յղհ եր չաբմմ ան անց։։ լցած
են։
27
՝0 գոստոս
1949
/ւՏ՛
Նոյի Տապտնր
վւնւտռելւււ եկած
ամերիկա.
ցի Ա - Ամիթի
արչալախոլմրնւ
ալ չէր
յաքողած
բարձրանալ
։քեծ կատարր։ Ա . Ամիթ,
որու րնւկե–
բակցած
էի այն ատեն
, ինծի բսած էր՛ «Բաղմա
թիւ
լեէւներ բարձրացայ,
րայց այսքան պատկա -
ռաղգռւն
չի տեսայ » ; Այս Հոյակապ կատարր ա–
ռաքին անգամ
նո լաճ ելո
լ պատիւր
վիճակեցաւ
Հրոսակային
պատերաղմի
Համար
մարղոլած
թր
քական
ար չաւախում րին
, որուն
մ աս կբ կաղմէ
ին
Հրամանատար
տեղակալ
ճէ լաա
Կ էօքմ էնօղլո
լ ,
րմիչկ
Հաբիւրապէա
ԲէւՐտլ
կիւմիւչճիլ
, տեղա -•
կալ
Մի՚֊նիբ
Բբոաքիլրէք
,
105
տասնապետ եւ
զինուոր
է
(Մնացեալը յա շոր դ ո վ )
Պատնէփզվյւ կը վհքսկսի"
850.000
ԿԱՐՄԻՐՆԵՐ ԿԸ ԱՊԱԱԵՆ ԿԱԶՄ ԵՒ
ՊԱՏՐԱՍՏ,
ԲՈՐԷԱՅԻ
ՄԷՋ
Թոքիոյէե կր Հեէւազբեն թէ Հի՛ւս
՚Բորէացի–
ներբ եւ Զինացիներբ
մամ՛է մամ կբ սպասեն ղի -
նա գաղաբի
բանակցութեանց
վե րքնական
խղմ ան ,
Հսկայական
՚լրոՀի^մր
ձեռնարկելու
Համ՛ար
յ
Գաչնակից
Հ ր ամ՛ ա՜հ ատա րո
լթ
իւն ր
850.000
կր Հաչ.
ուէ կարմ իր
ղինուոբնեբռւն
թի՚֊ր
, ^է"էԼ
սաՀմա
նա զ լռ
ւխ
ին
մ օտ : Լաւատեէլեակ
աղրիւրներոլ
Հա
մաձայն
, չինացի
զօբ՛ Լի Փիաօ, Համայնավար -
ներուն
ամ էն է
Լ
կրակոտ
Հ րամ անատարր եւ վար -
պետբ առաքին
յաքռզոլթեանց
, պիտի
Հրամ ա յէ
Բորէայի
րոլոր կարմիր
բանակներուն :
Այս
ղօբավա
րը
կողմնակից է ղանգո
ւածային
յաբձակումնե
բու։
Բանի
որ ճակատ վեբագա
րձած
է , կը նչանակէ թէ Համ ա յնավարներբ
լնգՀա -
նուր արչաւանք
մը կբ պատրաստեն , քախքախիչ
յաղթանակ
մր չաՀելու
Համաբ -,
Մ ասնագէտն
եր II
լ
կարծիքով
,
Համ ա յնավար -
ներուն
ումբ
երրեք
այսքան
ղօրաւո բ եղած
չէր ՚–
Զինուորներր
աւելի
յանգուղն
գա րձած
են , եր ֊
կար
անչարմութենէ
մր վերք։
Մ ինչ ա յս
մ ինչ ա յն , րնգՀարումներր կր չա
րունակուին
Բորէայի
զանազան
կէտերուն
վրայ :
Օւլանաւային
ւլո րծողութ
իւենե րն ալ սաստկացած
են
, երկու
կողմէն :
Զօր • Խլիթ
, ամ երիկե ան ութե
րո
րղ
րանակին
Հրամ անատարր
, յայտարարեց թէ զինաղաղա
րի
րանակցոլթեանւց
սկւլբ՚հա
լո րո լթենէն
ի վեբ
եօթր չաբաթ • կարմիրներր
1լ աչխատին վերա
կազմել
իրենց ումերբ
. բայց ինք կբ կարծէ թէ
ի վե րքո
յ պիտի
րնգ։։ւնին
սլատե րազմ ի
ներկա
ք
ճակատբ,
իրրեւ
սաՀման ագիծ զինագագա
բի : Աղ
գամողովին
սլա չտօնեան /, ր ր
Համ աձա
յն չեն իր
լաւաաեսոլթք,ան
եւ ձախողած կր նկատեն
զինա -
ւլաւլարբ ; Զօր ՚ Յէլիթ
, իր յայտարարութեան
լն–
՝\
թացքին
րսալ թէ կովկասեան եւ մոնկոլեան
կա.
մալոբներ կրզանուին
կարմիր
զօրամասերուն .
մէք :
I
Ագղամռզոէէի
գլխալո
ր բանագնաց
ր , ծովա
- ՚
^"՚է
ճոյ, Թոքիօ գնաց
րնկերակցութեամբ իր՝
պատուիրա1լ։ւլթեան
երկ։։ւ
անգամներուն
, խոր -
Հրգակցելոլ
Համար
զօր ՚ Րիճ։ււէյի Հետ ։
ՆախաղաՀ
Թրումրն
ձայնասփիւռ ճառ մր
իսօսեցաւ
եբքլուչարթի
օր , ազզ ՚
սլաշտպանոլ -
թեան
նոր էիոիսառոլթեան
առթիւ
: Իբ կա
բծ իքով
,
Համ ա յնա
վււ։ լներր
կրնան։ վերսկսիլ
յաբձակռզա -
կա՛նր , «որ եւ է ատեն» : Աւելի յառաք երթալով ,
րսալ թէ անոնւք ի վիճակի
են նոր
յարձակումներ
կաՀ֊ւարելոլ
Եւրոպայի
, Ա իքին Արեւելքի կամ Ա–
ւ։ իս
յ ուրիշ
մ ասեբուն
մէք, ուր որ յա
բմ ար գա -
տեն :
« Բանւի
մ ր չաբաթէ
ի վեր
բանակցռւթիւն
ներ կր կաաաբուին
Բորէայի
մէք, կարմիր նախա–
յարձակնեբուն։
թելսէգբ։ւ
լթ
եամր
, ի խնղիր ղինա.
գազարի
մ բ, ո բ առաքին
քա
յլբ պիտի
Րէլար
խա.
էլաղ կարզաղ րութեան
մրՀամար
։Վե րքեբս
Համայ
նավարներր
իւղեցին բան ա կց ո
լթ
ի ւն։ն ե ր բ ;
Զենք
զիտեր թէ վերսկսելու
միաք
ունթն։
Աենք պատ
րաստ
ենք պատուաւոր
կարգագրութեան
մր յան
ւլ ե լու
ո րեւէ ատեն
, րա յւլ տեղի
սլիտի չտանք
նա–
խսէ
յա րձակման։
առքեւ։
Ա՛լղ պատճառով
ալ, քլեն–
սական է ռր քլաււո լցան
ենք
մեբ պա չտպանո
լթ իլյ–
նր
, ել չո ւտ » :
ԸՄՍԼԱ
ֆ^քյ^կիսկ^յի
^^ւղովը
Երէկ
, ե րեքչա
բթի
, բացուեցաւ Ա ան Յէրան -
չիսկո
յի
Համ աղում արր
, ուր պիտի
ստո
րաղրուի
ճափոնի
Հա չտութեան
ղա չնագի
րբ :
Ժողովին
Հրալիրոլած
են
52
աղէէեր , բայց կր
մասնակցին
4 9 :
Հնգկաստան
, Պիրմանիա եւ ԵոԼք
կոս լալիա
մ երմած
են
Հ րաւէրր
: Աուր իա Հաւա -
նութիւն
յւս յտնեց
վեբքին՛ պաՀում : Ա իքազէլա
յին
կարմիր
իք ա չի նաիսաղաՀն ալ կր մ ասնակց
ի մո -
ղովին ; Հարաւ՛
Բորէան եւս ղիտողներ
պիտի
զրկէր ։
ժողովին
բացում
ր կատարեց
Բալիֆորնիո
ք
կառավարիչր
: Աան Ֆրանչիսկոյի
քաղաքապետն
ալ ճառ մր խօսելով
, բաբի
գալուստ
մաղթեց
պատոլիրակնե
բուն : Յետո
յ խօսքր տրուեցաւ
նա
իսագաՀ
Թրումրնի :
Համ ագում արր պիտի վե րքանայ չաբաթ
օր ,
Համ աձա
յն պատ րաստոլած
օրակարգին
:
ինչպէս
ղրած
էինք երէկ,
անՀամրեր կբ
սպաէէոլի իս։։
րՀ րղսւ յին սլատո
ւի
րակո ւթեան
ելոյ.
թին։ Ա . ՆաՀանզներր
որոչած
են
թ՚-յլ
չտալ ռր
մռղովր
ձգձգելու կամ ձա խո լլեցնե լո լ
էիորձեր
կատարուին
• բայց կարելի չէ ճչգիւ նախատեսե ք
ամէն
րան։
Անզլիո
յ մէք շատ գոՀ չեն Ա . Նա -
Հանգնեբոլ
մխտական
դի՚Րքէն
, այն ենթագրոլ -
թեամբ թէ Պ ՚ Կբոմիքօ
կրնայ բանաւոր առա -
քտբկներ
նեբկա յացնել
, ապաՀովելոլ
Համաբ խա
ղազութիւնր։
Բբիտանական եւ ամերիկեան պատ
ուի րա կո լթ իւննե բր
իսո
րՀ րղակցութիւն
մբ կաաա
րեցին,
ճչգելոլ
Համար
իրենց
ղիբքր եթէ տագ
.
(Լուրերու շա լ ա ւնա կ ո ւթիւնր կքպւդալ գ. է յ շ
Fonds A.R.A.M