ւ ը ^ ա ւ ւ ^ ցսօււօւըւ^ ճււ\ւը>;ււ.\
աբօբտ
11^1^>\յ€Ւ1
քօոճշ €Ա 1925, 1է.Շ.Տ. 376.286
Օե-էօէտսւ :
Տն11. 1Ճ1ՏԶՃՃԱ«
17, 11ս6 ՕՅատտտշ ֊ ֊ Բ^1Տ (13)
ԱԽօ։
10Լ6 ե \ Շ
Վեյյամս.
1ա
Փ
Ր
. , Տար
-
220օ7^՚յ^^^
3000 ֆր •
1|Լ5^յԼյ5։։70..ԳԻՃ.10
ֆ ր
լ ^ յ
։ . Բ .
ՐՅՈՏ
167&-63
տ&ա6(1ւ 23 յսա
1951
Շ ա բ աթ 23 ՅՈԻ՚1»ԻԱ^
27րդ ՏԱՐԻ - 27 *ւա66 «օ. 6490– Նօր շրջւ^Թ 1901
ՄԵՐ
ԽՕՍ՚ւ^Ը
Եհ
ՑԻէԱՏԱԿՍ
ԱԼ..^
ԲանասաեգծԸ
սւնչոէ.չա չէ^ կրնար
նախէւ
սել թէ իր մաՀէն
տարիներ
վերքր,
որքան քս>
աատե -
֊ լ 1՜ ո լլ–
. ^ -. ւրիներ վերքր,
որքան
քսամնե–
չի յիչաաակներ
սլիաի
րղկտէին
այս
մողւէՎուրգի
Հոգին I
Տիչաաակներ՝
կախագաններու. եւ արեան ճա–
ոլազիքներոլ;
Տիչաաակներ
օրՀասական
սլա
յքար
նե րու. ; Տ ի չատակնե
ր աննավսլնթաց
ալքակէվնե -
րու.
, ել գիլցաւ^ական
մա րան
չո ւմնե րո
ւ
...
Արիւնազանգ
փոթո րիկնե
րր
իըար
գերազանցե
ցին մեր գա րաւո
ր սլաամութեան
մէք :
իրար իսա ոնո
լեց
ան
անո զոք
սլա րտո
ւթիւններ
ել Հերոսական
յաղթանակներ :
Զարկին - ղար -
նուեցան
Հալած՛ական
մողովուրգին
կրակոտ ղա -
ւակներր,
ի խնղիր
ազատութեան
եւ ափ մր
Հողի։
ճակատ
ճակտի
ել անՀսՀւասար
կռիւներ՝
եր -
րեմն խմբական,
երրեմն
րնղՀանրական
:
Ա իչա
մ իեւնո
յն առաքագրութեամբ
, ազա -
տութիւն
ել խաղաղութիւն
: Հայրենիք
մր, ուր
կարենային
Համախմբուիլ
եւ
ստեղծաւլո
րծե
լ
է
Հքինարար
աչխատանքի
նռւիրուիլ։
քէչ միայն ի -
րենք
իրենց
Համար , այլ եւ իչաՀ
րովանգակ
մարգկութեան
, սկսելով
Հարեւաններէն
%
Պա յքարր
ծալալե
ցաւ
, ղարղա
ցաւ եւ իր զտ–
գաթնակէտին
Հասաւ
վերքին
70 80
տարիներու
չնթացքին
։
էւ տեսանք
1915
2.\ ր , երր մողովուրղի
մր
կէոբ յուղարկաւոր
կր գառնար
միւս կէսին %
Որքան
իսոր , նոյնքան
լայն էր ճակատր։
էւ
ճակատամարտն
ալղիրք ու Հանղամանք
փոխեց ,
Համաձայն
օրուան
սլաՀանքներուն
:
թչնւամին
ինք ալ մ իչտ
Հալածանքի
, բարրա–
ր ո ս ո ւթ ե ան , աւարի
ել րնաքնքռւմ
ի նոր եղանակ -
ներ կր փո րձէ
ր , յագեցնելու
Համ ար իր
արիւնժև–
ծարաւ
ախորմակներր
՚.
Այսսլէ^ս էր որանտաււներ
կազմեցին– կախա
-ւ
ղաններր
, իսկ արեան
ղետեր՝
կոտորածներ՜ր
,
Թուրքիո
յ աձ՛ րոզք տարածու
թեան
վրա
յ
է
Ան չուչտ
մինակ
չէր գաԼագիր
թչնամին
I
Արտաքին
ճակատին
վրայ,
իր թեւերր կր զօ
րացնէին
աչփւարՀակալ,
մ եղսակից
ումեր : Ներ -
սէն ալ ղանաղան
իմեր
Այս
վերքփններուն
ամէնէն
անարգին՝
իրենց
իսկ
րնկերոք
զոՀերն
են ա յն քսան
Հնչակեաններր
որոնք առտոլ
մր կաիսուեցան
Պոլիս,
Պայաղիտի
Հրասլարակին
վրայ
(1915
Տունիս)
:
ՀրէչլԼ
սլատո՚ւՀասուեցալ
Հ՛ Տ • Ղ՚աչնակցոլ -
թեան
ձեռքով
, իր միւս գործակիցներուն
Հետ
յ
էքւ սակայն,
Հարիքր
վաղուց
գործուած
էր 1
տեղի տալով
անՀնարին
խմ
ղմո ւթեանց :
Այգ
ղոՀերուն
յիչատակն է որ կր տօնուի այ
սօր , չարաթ
, նախաձեռնութեամ
ր
իսումր
մ ր
Հնչակեաննե
լաւ :
Պիտի
ուզէինք
որ զոնէ այս տարեգարձին առ՛
թիէ–
գաղրէին
^րնտանեկան
վէճերր»
, որոնք ա —
բ
իւն կր սլղտոբեն
ամէն տեղ :
« Բսաննեբը
ծ
եւ ուրիշ անՀամար
քսաններ
կախաղան
չբարձրացան
, ո րսլէսզի
մ արգիկ
իբենց
յիչատակն
անգամ
մթաւլնեն
, րիւղանգական
վէ -
ճե րով
է
Տիդատակի
տօն մլքԱ ալ վաղր,
կիբակի
, Շ՛
ԳարաՀիսարի
Հերոսական
տարեգարձին
առթիւ ;
Գմբախտտրար
այս անւլամ ալ կէս
ճամբան
մնացին
Հյ • ԳարաՀիստրցիներր
:
Անցեալ տարի այց մր սարքեր
էի՚հ գէսէի
Անղ
րանիկի
գերեզմանբ,
ՀոգեՀանղիստէ
մր վերք %
Այս տարի
անչուչտ
կարգացիք
"՚ԴԴԸ.
՚
Նորէն
ՀոգեՀանղիստ
, մ ասնակցութեամ
բ
Աեբաս -
տիո
յ Մ ուրատ Ա իութեան :
• վասսլոլրականց
իներ բ սթափեցան
, ի"կ
Շ՛ *
ԳաբաՀիսարցինեբր՛
. . կր վփճթն
թէ կբ յօ -
րանքեն
՚.
՚ ^
Անչուչտ
մեզմէ
չէք սսլասեր սլատասիսանր
ւ
Աենք մեր
ոլա րտ ականո
լթիէնն է ոբ կր կատա
րենք եւ սլիտի կատարենք
, մատնան չելով
տխուր
երեւո
յ թ ր :
Ամէնէն առաք
ողք
երր
իրենք
սլիտի
տումեն
բարո յապէս
, մ ոռացոլթեան
տալով
փառքի կամ
սուղի
տարեգարձներբ;
Գիտոլթեամր
կամ ան -
ղիտութեամբ
:
Իրենց
Հոգին է որ պիտի
ցամքի, եթէ
յիչա
տակներն
իսկ թառամին
...
0 Ր Ը 0Ր Ի ն
ԱՀԱԹԷ
Ր
ՆՋՊԷԱ ԿԸ ԳՈՐԾԵՆ •••
Առա ո ւն կանուխ
ազղ մ ր՝ Փարիզի
եկեղեցիէն–
•
— « Կբօն,– ԸԹկեբակցա-թեաէւ վարչռւթիւ–1ւը
ծռ–
ւլովի կը հր ա ւիր է իբ բռլռշւ ա՚(ւդաւ1՚1ւերր , այս կի–
շւակի, 24 Յւււ
՚ււիս,
ժամր 2ի1ւ, եկեղեցւ֊ււյ
| Ն Ո լ ւ հ բ –
ւյ-աբանին մ է ջ » ...
վերքապէս
արթնցան
, րսի : Անչուչտ
զեկու —
ցում պիտի աան վարքին րնտրութեանց
մասին
,
Հաստատելով
կամ Հերքելով
Ընտրողական
ժողո—
վին
Հրապարակային
ամ՛րաս տան
ո լթ իւննե ր ր ;
Գո՛՛լ
միայն կաս յԵրուսաղէմ
• • •
Պաղ քուր մ՛ր չխ թափիբ
ձեր ղլխուն
ւ լ, կաբ
ղալով
ծանուցումին
մնացեալ
մասր.
— « Օրակարգ ռւնհնալււվ <1| - Վարդա|ս Մե ր -
հսւհհանի քահանայակա11 թհկնա ծ ո ւթե անհա րցր » ;
Կր նչանակէ թէ վարչութեան
Հին ել նոբ ան
գամներր
^անկուսակցակա՛՛ն
ե կեղե ցասէ րնե ր »
ամ էն րան
օրինալո ր Համ արելով
,
օրակարգին
վրայ
ուրիշ բան չեն գտեր, ե թէ
ո չ քաՀանա
յական
թե 1լնածուի
մր խնգիր ր :
Ուրեմն
բնղՀ
. մողով,
ստուգելու
Համար թէ
թեկնածուն
արմանի՛՝՛ է ;
Անչուչտ
բարեպաչտներ
պիտի .վա՚ւթան պա -
տաս խա՛նե լ վա
բ չո ւթե
ան
Հրաւէ
բին , որպէսզի ա–
նա րման
Հովիւ
մ՛ր եւս չունենան
իբենց
ղլխուն
վերեւ
է
Թե րեւս
բարեպաչտներ
էն
՚^էէ ՜ ե ր կո
լքր
փորձուին
Հարցնել
Հան կուս ակց ական
եկեզեցա -
սէրներոլ»
վարչռւթես
/Ս
%
Պարոններ–, կբ չնորՀաւռրենք
ձեր օբինտ -
պաՀոլթիւնր
: Գուք որ այսքան
Հալատարիմ
կ^ե–
րեւաք
Հա
յ . Եկեղեցւո
յ
լնկալեալ
սուէռ բու —
թ I, ւ՛՛՛ե ւյ
,
ինչո՛՛ւ
նոյն րծաիսնգրո
լթ իԼն ր ցոյց ձէք
տար
, վեբքին
րնտրութեանց
առթիւ ;
ինչո՞
լ անմ իքապէս
րնգՀ • մողով
չՀ
րաւիրե–
ցիք,
լնտբռւթեանց
առթիլ
եղած վւաստացի րո-
ղո քնե րր քննե լո լ , ծռւոն ուչի-ատկբ Հասաաաե լո
լ
Համար՛՛՛
աէրտէրի
մ բ ձեռնագբռ
ւթենէն առաք%
Աբղարեւ
, տարրական
ոլաբտականութե՛ն
մր
չէ^բ
ր^՚գՀ • մողով
Հրաւիրել,
Հետեւեալ
րացման
ճառր խօսե
լով •
^/ իբելի
մ ո ղո վո լր գ , մեր թեկնած
ո
ւթիւնր
գրեր
էինք
իրրեւ
Հանկո ւսա կցական
եկեղեցասէր
ներ՛» : Ընտրոլթիլ^ւնե՚բր
կատարուեցան
ւոքնաքան
ա շփւատանքէ
մ ր ՛էեբք : ԱՀաւասիկ
լ^ւարռզւսկան
մողովին
տեղեկագիրր
ել ուրիշ
զեկուցումներ
է–
Զեղխ կր մնայ Հաստատել–
Արմանի՛՛
ենք այս "՚–
թոռներուն
՚իրայ
բազմելու
. • •
Այս
պաբտականոլթիւնբ
կատարելով, քար մր
պակաս պիտի
ունենային
իբենց
սրտին
վբայ : Աա–
նալանգ
անոնք որ կր պարծենան
իրրեւ
Հանկու -
սակցական
ե կեղե ցասէ րնե ր
» է
ՎԱՀԷ
ԿԱՐԳԻՆԱԼ
ԱՎԱՋԱՆԵԱՆԻ
ԺԱՄԱՆՈԻՄԸ
ԲուռԱ ցոքցեք^Թէ1ւքանի Վկ
ԱւպփացիԱեքուճ դհէ1
ՑՈԻՑԱՐԱՐՆԵՐԸ
ԿԸ ԽՈՐՏԱԿԵՆ
ԱՆԳԼԵԻԻՐԱՆ ֊
ԵԱՆ
ԸՆԿԵՐՈԻԹԵԱՆ
ԳՐԱձ1ԵՆԵԱԿՆԵՐԸ
ԵԻ ՆՇԱ
ՆԱՏԱԽՏԱԿՆԵՐԸ—
ՎԱՐԶԱՊԵՏԸ
ՎԱՏԱՀՈՒ
֊
ԹԵԱՆ
ԲՈԻԷ ԿԸ ԱՏԱՆԱ8, ՎԵՐՋՆԱԳԻՐ
ՏԱ -
ԼՈՎ– ֊ ԸՆԳՀԱՆՈԻՐ
ՄՏԱՀՈԳՈԻԹԻԻՆ
Անգլեւիրանեան
բնկերութեան
Ապատանի
ստացուածքներու
գրաւումէն
տնմ՛իքապէս
վերքրէ
Հ^ինղշարթի)
րուոն
ցոյցեր
տեւլի
ունեցան
ԹէՀ
րանի
փողոցներուն
մէք : Բազմութիւնր
ուրախու
թեան
կանչեր
կ՚արձակէր
ամէն տեղ,
լուտանքներ
տեղալով
Անզլիա
ց ինե
բու
գլխուն։
Ստուարաթիւ
ցուցարարնե
բ խումեցին
Ան ՛լլե ւի րան եան
րնկերու
թեան
գբասենեակներր,
խգելով
ոստիկանական
չղթան եւ վար առի՛ն լուսավառ
նչանա տա խտա
կր։
Ուրիշներ
փողոցէ
փողոց
շբ քելով, կր
ներկէին
բբիտանական
որեւէ նշանատախտակ
եւ աղգ, ի —
րանեան
յա յտա րա ր ո լթ իւննե բ կր ղնէին
անոնց
տեղ ;
Հեռազփբներբ
կ^բսեն թէ
ոստիկանութիւնր
գնաՀատելի
պազաբիւնով
չարմեցալ
էք՚՚յՅ^է""՜
պաՀուն : Բազմաթիւ
ոստիկաններ
՚լիբք
բռնած
էին
Անգլեւիրանեան
բնկերութեան
կեղրոնին առ
քեւ
, երբ« իրանի
աշիսաաաւորներբ»
վար կառ -
նէին լուսավառ
ն
շա՚հատախտակր : իրենց
ներկա -
յութիւնր
րալ.ական եղաւ
, ո ր սլէ սզի
ցո յցեբր
րբռ–
նութեան
չյանղին ; Ընկերութեան
պաչտօնեանե -
ՐՐ , օտար թէ իրանցի
, անաարբեր
կր
ղիտէին
գրասենեա
կներ ուն
բռն աղրա ւումբ եւ կատա
բո ւած
աւեր ումն
երբ : Ցուցարարներր
իրանեան
ԳՐ՚՚լՌ
պաբզեցին
շէնքին
վբայ
Լաբգէն
սլատրաստ
էր
գրասենեակին
մէք եւ միշտ կր սլարղոլէր) : Ընկե
րութեան
մ իւս
գբասենեակներր
կր
չարունակէին
գործել 1
Տ ՚ ՚ ւ ց արա րներր
իրենց
(տն՚՚ր ւ^ղատո ւթիւնբ »
կ՝ ողքո լնէին իսանղավառ
րացաղան
չու
թ
իււննե
րով ,
նչանա խօսքե
ր արձանաղրե
լով
րրիտանական
կառ
քերուն
վրա
յ , առանց
յարձակումներ
ղործելռւ
ինչպէս
Հաղորդած
էինք երէկ , Հա
յ
կաթողի
կէ կաթ՛
պատրիարքր
Փարիղ
Հասաւ
Հինգչաբթի
գիչեր
՚՛ Օգանաւր
( ^ 1
1
^13ՈՇՇ)
ուչացած էբ
աւելի
քան
երեք մամ , այնպէս ոբ դիմաւռրելոլ
դացող–
ներուն մէկ մասր ստիպուեցաւ
մեկնիլ։
Զինուո —
րական
պատիւներն
ալ կրճատուեցան
, նկատե -
լով որարեւամռւտէն
վերք կարելի չէ
կատարել
պատչաճ
ձեւակե րպո
լ թ իւննե ր բ ։ Պապական
նուի—
բակն ալմե1^եցալ
, խնգբելււվ
Հ . Վեւոնղ. Վ • Բի
լէ րճեանէ
րարի գալուստ
մաղթել
կարդինալ
Աղա
քանեանի ;
Գիմ աւո բե լու գացած
էին
Հա
յ կաթողիկէ
Հա
մայնքին
կրօնաւո րներբ
զլիստ ւո բ ո ւթե ամ ր Հ ՚
՚Լե–
ւռնգ Վ-ի , Ա խիթարեաններ
առաքնորգոլթեամ
ր
Հայր ԱաՀակ Վ ՚ Տ - Մովսէսեանի
,
Փարիղի
արքեպիս կոպո
սին
կոզմէ դերապա յծառ
^ Ա բ թ ,
Հայ
կաթողիկէ
եկեղեցւոյ
Հոգաբարձութեան
կող
մէ Տոքթ.
ճինճեան,
^Տառաիի
, ^Արե
ւմ ուտք»ի
,
Նախկին
Ռազմիկներու
Ա իութեան ,
կիլիկեան
Մ իութեան
ներկայա
ցուց ի^երր եւ ուրիչ
բազմա
թիւ
Հայրենակիցներ
։
Օդս^աւբ
Օրլի Հասաւ
մամր
\ \բ անց։ կար ֊
դինալ
Աղա քանեան
րնկերակցութեամբ
Պա թան -
եան արք.ի եւՀ՛ կարապետ
Ամաաունիի
(Հռո -
մէն)
առաքնորգուեցալ
մասնաւոր
Հիլրանոց մր
ուր
բարի գալուստ
մ աղթեց
ին Փարիղի
աքքեպիս–
կոպոսին
ներկայացուցիչր
ելՀ՛ Վելոնղ
Լյանուն
Հայ կաթողիկէ
Համայնքին)
;
կաբղինալբ
իբ ուրախոլթիւնր
յտյտնեց
որ կբ
,նձե,
դէմ ;
Ո ս տ ի կան ո ւթ ի ւն ր
ցուցա րաբներր
վտարելէ
՛էեբք
) կնքեց
րնկերութեան
պատ
ո լՀաններ
ր եւ
գուռներր, իներկայութեան
տնօրէններուն
։ Ամէ
նէն
մոլեռանդ
ցուցարաբներբ
ոտքի տակ
առին
րնկերութեան
ն չանատախտակր
. ոլրի^եբ
անոր
մէկ
խոչոր մասր կառքի
մր մէք դնելով,
չրքեցան
փոգոցէ
վւողոց, աւետելու
Համար
ամրոզքական
յաղթանակր
։ Հեռագիրներր
գիտել
կուտան
թէ
ցուցարարներր
չատ
մ եծ
թի"– մ ր
չէ ի՜ւ՛ կաղմ եր եւ ^
մ իայն եբիտտսաբգնե
բ
կ՝ աղաղակէին
.
Նաւթր
Մէ/^ի
Իրան
Շո՚ո»
Լքարիւղր
իրանեան
եղաւ),
՚^ամ՜Հոձայն
Աղգ • ճակատի
նշանախօսքին
:
Հակառակ
բո լո ր
ցո յցերուն եւ սպառնա
լիզե
րուն,
քարիւղր կբ Հոսէր Ապատանի
մէք։ Հյաա մր
անգլիացի
կիներ եւ մանուկներ
մեկնած
էին եւ
քաղաքր
Հանգաբա
էր : Բրիաանական
պատուիրա–
կութիւնր
ետ կանչուած
բլլալով
, Լոնտոն կր
սսլասուէր
երէկ
(
Ն՛՛ր
ցո յց
մ ր սարքուած էր եբէկ , ուրբաթ ,
պաՀանքելու
Համար որ Անգլիացիներր
Հեռանան
Իրանէն :
( Լ ռ Ն բ ե ր ո ւ . շարունակ ո ւ թ – ի ւ ն ր կարդայ Դ . է^ )
գտնուի
ֆրանսական
Հողին
վբայ,
բարօրութիւն
մաղթեց եւ օ՜րՀնեց
մողռվուրղբ
, յորղռրելռվ
սէր \
եւ
միոլթիւն
;
՝^
Արտաքին
նախարարութեան
ներկայացուցիչր
կարղինա
լր եւ Հետեւո
րղներր
առաքնո րգեց
Ւ1օէշ1
Օո11(^Ո
, պտ չտօնական
կառքով
մբ
յ
^ Լ ն
IV1օՈ^16
Հագորգելով
կարգինալ
Աղաքան
եանի
մամ
անում
ր, կր Հաստատէ
թ է ^Փաբիղ
Հ ր–
բ ա լի ր ռ լած է ֆրանսական
կառավարութեան
կող
մէ
.որուն Հի"–րր պիտի
բ Ա111
յ մէկ չարաթ»։
Տետոյ
կ աւե լցնէ .
« Այո կաբգինալր չատ մր եկեղեցական
եւ
ղիւանադիաական
չրքանակներու
մ էք կր Համ աբ -
ուի
սլասլանալի
( թ Յ բ Ձ ե 1 6 )
,
այսինքն
մէկր այն
կա րգինա
լնե ր էն ո րոնք ամ էնէն
աւելի պատե Հոլ -
թիւն
ունին
Ա. Պետրոսի
դաՀր
բազմելու
, երբ ա–
թոռր
թափուր
մնալ;Հռգեւոր
պետ
կաթոլիկՀայե–
րո\–
, այս րարձրաստիճան
եկեւլեցականր
ամէն տա
րի զանազան
երկիրներ
կ՛՛ե ր թայ
,ա յց ելե լու
Համ-աբ
իր
Հայրենակիցներուն
որոնք
ցիրուցան
եղած
են
ղմբաիստոլթեան
բերումով
»։
Տետո
յ կենսագրական
տեղեկութիւններ
աա -
լով, Կբոէ թէ կաբղինալ
Աղա քանեան
Հքմէկն է Մօ
տաւոր
Արեւելքի
ականաւոր
ղէմքերէն եւմեծ աղ– ,
ղեցոլթիլն
ունի քրիսաոնեաներու
թէ ոչ - քբիս -
աոնեաներոլ
վրտյ»
։
Ո֊ԻՎԱՈ-ՈԼԻ
ՄՐՑԱՆԱԿԸ, "Ր սաՀմանուած
է
ֆրանսերէն
էէրող օտաբականնւե
բո ւ , չաՀե ցալ
ի.
բանոլՀի
մր, էմինէ Բաղ
բաւան
(Իշխան մր որ
պ ա ա մռ ւթիլ ՚ն չունի) :
Բոլէներ
ստացած
էին նաեւ
Արթիւր
Աղամով
(Հայ, Տար– Ագամեան),
Արմէն
Լիւպէն
(ՇաՀան
ՇաՀնուր) եւ ռւրիչ
օտտրաղղի -
նե
բ ;
Fonds A.R.A.M