^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^
Ւ1^1^^7ՇՒ1
Րօււ^տ 6Ո 1925, 1.Շ.Տ. 376.286
ւ)ս%€է6Աք
: տշ». ատ^^ւօյսյ
^ 1 7 ,
քՀս6 Օտատտատ - է՚^^է<16 յ յ Յ )
Վեցամս. 1100 ֆՐ * ^ Տար. 2200՜ ՜Արա • 3000 ՜ֆր •
՚ 1 6 1 յ Տ 0 6 ^ Տ – 7 0 Գի6 10 ՓՐ • €.Շ.ք. ք &ա 1678-63
01ա&ււ€հ6 22
ճ՚^աՄ
27բ4 Տ8.ՐԻ
1951
Կիրակի 22 ԱՊՐԻշ
27
Ճւա66 « 0.
6439–՚Սոր շրշան թ ի ւ 1850
Խմրագիբ՝
5.
ՄԻԱԱԲԵԱՆ
ՄԷՐ ԽՕՍ՚ԲԸ
Օ Ր Ը
Օ Ր Ի Ն
ԼԵԶՈԻԱաՆ
ԹԱՆԱՊՈԻՐ
րակ
ճչմարաոլթիէձւ
մը կր1լեաձ֊
պիսւի
ԸԱսւնք , ըէւելով թէ մսւմոսլը
ամէնէն
բանու֊ե եւ.
՚ ր կ աալու.
Համար
արգիագման
;
՛րեւէ
ղործօն
աղգակն է, ղւ
լեղոլի
ղարգացման
եւ
Մամուլին
միքոցաւ էր որ
կենգանացալ
I՝
ոխացաւ, մեր արգի
աշխարՀ արարր ;
Բուն «լրաղրական
գրականութենէն»
ղաա ,
րալլմաղան
թ ա րգմ անութ իւննե
րն ալ աՀագին գեր
կաաարեցին
:
Ունե ցած
ենք խմրագիրներ
որոնք
մ ասնաւոր
խնամք աարած են ոշ միայն
վէպերու եւ
այլաղան
ուսո ւմնա սիրո ւթե անց , այյեւ
լուրե
րու.
թարղյէ ա–
նութեան
աաեն։
Աիշա ձգաելուէ բառ մր,ոճ մբ
սաեղձ ել կամնոր ալ ել : Ջանալով
աւելի
ճկուն եւ
Հոսուն
գարձնել
մեր աշխարՀարարբ
։ Բարձրա
—
ցնելով
անոր
մ՛ ակարգակբ
, Համ աձա
յն
օրուան
սլաՀանքներոլն
։
Գմ րախաարար շաա քիչեր գաղափար
ունին
ա յն յարաճուն
, յաճախ
սաեղծագո
րծ
երկունքին
ել վա սաա կին
վրա
յ որ կաաա րուե ցան
Պո լսո
յ եւ,
Իգմիրի մէք ։
վենեաիկի
Ա իսիթարեաննե
րբ
ճամ բան
բացեր
էին,
բայց
յուշիկ - յուշիկ։
Ջղուշանալով
խիղախ
քայւլերէ : Ամփոփուելով
իրենց
յաաուկ
բարբառի
մ ր մէք, որուն
շաւո մբ Հնոաի
Հեաքերր կր մնան
մինչեւ
այսօր :
Արգի
աշիսարՀաբարբ
իր
թեւերով
սկսաւ
թոչիլ, եբր գրաղէտներ
, խմբագիրներ
,
նոյնիսկ
թ ա րգմ ան ի
չ1ւե
ր արեւմտաՀայ
մամուլին
գլուխն
անցան
ք
Երր կենգանի
շփում
Հաստատուեցաւ
՛չգրողին ու կար գաց ողին , արտագրո
ղփն եւ մողո–
վուրղին
միքեւ՛,
Եւ մանաւանղ
, երբ «Գաւառ»ի
ձայնեբն
վոսփորի
ափերր
Հասան
ԱՌԱՋԻՆ
ՇՇՈՒԿՆԵՐԸ
• ՚ ՛Արգէն իսկ չարաշուք
շշուկներ
կր
չբքէէն
բերնէ
բերան
։
Ուրբաթ օր մբն էր, Ակիւտար
,
Պէյլէրին
սլարաէղր :
ԱՀա
նորէն
Աիամանթօն
, իրար անցած
։
՛հէ մ քէն
, շարմոլձեւերէն
իսկ յայանի էր թէ
մարգ կբ վւնաււէ ր , սիրտր
բանալու
,
ւլո վանա
լո
լ
•էամար ;
Գիաէ ի որ ղինուո րագրութեան
Հոգ
ունէր ,
րայց
յաքողեր
էինք աղատել, նախ տարիքր
րարձ–
րացնե լով , յետո
յ վւրկաղին
ճարե լով ;
Ի՞նչ կայ նորէն
, Ատո՛մ :
- : Զիմացա՞ ք ; ԶարՀուրա՚նք
,
ղարՀուրա՚նք,..
Պիաի պատմե՞ս
վերքապէս ։
Ուրեմն
լուր
չ՚՚՚-նի՞ք
•
Խիստ
ղաղանի
,
կնքուած
սլաՀ ա բաննեբ
ղրկեր են բոլոր ոստիկա ֊
նապետնեբուն
, ի Հարկին
բանալու եւ
աււ ոլա
լ
ՀրաՀանգներբ կէտ առ կէտ գործաղրելոլ
Համ՛ար
։
=
Ուրկէ՛՛
էոեցիր
, վստա՜՛Հ ես :
Հայագէտ
«քոմիսէր.»բ պատմած է
կ՛ին,
պատուիրե
լով որ բացարձակապէս
գաղտնի սլա -
Հեն։
՜= Աւելի բանմբ չէ՞ րսած
պաՀ
արաններու
պարունակութեան
մ ասին :
ի՞նչսլէս
կրնայ
ղիանալ,
քանի որ տակա
ւին չեն բացուած
: Հասկցուցեր է թէ ծանր ղէպ -
քեր կրնան
սլատաՀիլ ;
Փութացի
Հաղորղել առ որ անկ է ,
այլապէս
•վ րգո վի՛ չ տեղեկութեանց
Հետ ։
Ակնունին
, միչա պաղարիւն
, իր
կարգին
յայանեց
տեղեկութիւն
մր որ կր մատնէր իր նեբ–
քին իսռովքբ
.
Ր՛ա լաթր առաքաբկոլմ է կեսարիա
գնալ ,
իմ տրամ ագբութեան
տակ գնելով
մի ապարանք ։
Ասում է՝ այնտեղ
ապաՀով կբ լիւնես ,
այստեղ
կ մլ
Այս պարագաներր
. կր
ձէչենք
մատնան
չելու
Համար նոր
Համաճարա
կսկծա
լի աւերներ կր գործէ
մամանակակից
լրա^
գրութեան
մ էք :
Կր թուի թէ քաղաքական
լուրերու
խճող -
ման Հետ ղուգրնթաց
կ՚երթայ
լեղուի
աղճատումբ։
Առէք որ եւ է թերթ
, ել ձեր ա չքերուն
առքեւ
պիտի
փռուին
պսպղունէ «մարգարիտներ»
բառե -
բու , քերականութեան
, շարագրութեան
,
ճաշակի
եւ • • . Հմտութեան
՚,
Տարիներէ իվեբ բացատրոլթիւններ
կր տրր–՛
ուին, մատնանշելով
ծ^ուռն ու շիտակր : Հ. Արսէն
՚Լաղիկեան
ղրքի վերածեց «Աի գբէքՖր
՚– Տարաղ ,
որուն
մաՀ ուան աարեգա
րձն է , կանոնաւոր եւ
մատչելի
գասրնթացք
մր Հաստատեց
«Տառաք»ի
մէք,
«Ի պէտս զարգացելոց»ով
։
Ամէն
թերթ ալ ունեցաւ
իր մասնաւոր
աչխա–
տակիցր
, տարրական
գիտելիքներ
յիչեցնելու ,
բան
սորվեցնելու
Համար ;
է ւ՚""1Ռ • Գր՚ոգէա
, խմբագիր
, լրա րեր թէ
թարգմանիչ
իրենց գիտցածէն
չեն շեղիր ։
կրնաք
բուռ
բուռ
մողվել
յ ե ա այս11լ , զ ե –
կ ս ւց ե ց , ցե կ ռւցանեց , ծաէեււցանեց ,
Ֆրանս այի
վարչապետը եղող, ռ րղե գ ր ե ց
(քուէարկեց)
,
յ ա –
Ո ա ջ ա ց Ո Լ ց
(յառաք
բերաւ)
։
Եէ գեռ ի՜նչ
թրքաբանութիւններ
, որոնք
Պոլ–
լէն արտասաՀման
փոխագրուած
ենմեքենաբար
:
Այստեղ պարղապէս
մատնանչում
մ լ ^ է որ կբ
կատ
ո՛ր ենք ;
Ան Հ րամեչտ է մ ասնալո բ յօգոլ ածաչարք
մ ր
Հ րատա րակե
լ , պարղե լու
Համ ար
ամբողք
ողբեր -
գու թիւնր :
Գիտենք որ այգ ալ բաւական չէ , ղանցառու -
նե րռ ւն խ ելքր ա ռ ւն կանչելռ
ւ Համար
։
թերեւս
աւելի գործնական
րլլար Հատուած
—
ներ արտատպել
«Մի՛ Գրէք է Գրեցէք»էն կամ« Ի
պէ տս ղարգացելռց»էն
։
Եւ կամ ամ՛էն օր յիչեցնել
վրիպումներր,
ա–
նուններռվ եւթուականներով՛.
թերացողներուն
գլխուն
զա րնե
լ
մուրճի
մ բ ծան րութեամ
ր , որպէս
զի թանապուրի
չվերածեն
լեղուն ։
Ա՛րցումի՛^ ելած են Երեւանի Հետ,
լեղուական
ան իչխանութ
իւնր տեւականացնե
լու Համար :
Հեբոսական
ճիգ մր չէ որ կր պաՀանքենք
մեր
իսմբւսզիրներէն
եւ գոյնզգոյն
գրոց—բբոցներէն
:
Բիչ
մր ուչադրութիւն
, ճաշակ եւ աշիսատանք
,
յանուն
լեզուի
անկախութեան
,
Հարազատութեան
եւ ճոխացման
։
Եթէ
րնղունակ
չեն, աւել չի պակսիր։
Շ՛
նցոզակի,
^վաանգտլոր է
Տասր օր չանցած
, չչոլկներր
իրականոլթիւն
ղարձած
էին արգէն
,
Ապրիլ
11-24 :
Աււտուն իզուր «Աղատամաբտ»ր
կր փնտբ -
ոէինք։
Իրիկուան դէմ սկսելով,
մինչել կէս
՚էէչեր
մոգվեր էին
180—200
Հոգի, մեծ մասով մտա -
լորականներ.
Համաձայն
մասնաւոր
ցանկի մր ոբ
կր պատրաստուէր
ամիսնե րէ ի վեր ;
Աււա քին կա լան աւո
բնե
բէն
եղան՝
տարաբախտ
Ա իամանթօն եւ
Ակնունին։
Ուրեմն
պաՀարաննեբբ
բացուած
էին , եւ ««/-
պ-որանքբ» պատրաստ
էր . . .
Վ,ԱՀԷ
ԱՊՐԻԼ
11-24/՛
ՀԱՄԱԶԳԱՅԻՆ
ԱԳԱՀԱՆԳԷ -
ԱԻՆ
ԱՌԹԻՒ, ՈՐ ԿԸԿԱՏԱՐՈՒԻ
ԵՐԵք՚ՇԱԲԹԻ
ԳԻՇԵՐ,
«ՅԱՌԱՋ»Ի
ԱՅԳ –ՕՐՈԻԱՆ
ԹԻՒԸ ԱՄ -
ԲՈ՚ԼՋՈվԻՆ
ՅԱՏԿԱՑՈՒԱԾ
է ՆՈՅՆ ՏԱՐԵԳԱՐ -
ԶԻՆ ։
ՆԱԵՒ
ԷՋ ՄԸ՝ ՄԻԱԱԲ ԹՈՐԼԱԲԵԱՆԻ
ՅՈՒ -
ՇԵՐԷՆ
։
ՋՈՐԱ ՓՈԽԱՆՈՐԳՆԵՐԸ
կբ չարունակեն սա-
կարկել,
առանց գործնական
ելքի մր յանգելու ։
Պ֊
ԿրռմԼւքօ նոր առաքարկներ
նեբկայացուց
աււքի
օր : իր բանաձեւԼւն
չարադբոլթիւնր
բարեւիոԼս -
ուած է , րայց օրակա րգին
զլխաւո ր Լսո
չլ^դոտ–
ներր չեն Հարթուած։
Եօթնհրորգ
շէսբաթն է որ
կր շարունակուին
վիճա րան ութ իւննե ր ր ։
ՀԻՆԳ ֊ ՎԵՑ ՄԻԼԻՈՆ
քագաքացիներ
ռղքռւ–
նեցին
ղօր. Աէք Արթրրի,
Նիւ Եորքի մէք, աննա
խրնթաց
Լսանղավառոլ
թեամր : Ամ բոզք
քաղաքր
կր թնղար
հափերով եւ ցնծութեան
կանչերով։
կարդ մր թերթեր
մինչեւ
Դուկէս
միլիոԿւ կր Հաշ
ուեն
րաղմ ո ւթ իւնր : Զօրավար
Լւն
թավւորր կր
բաղկանար
50
շքեղ
ինքնա չա բմնե րէ :
Առքեւէն
կ՝երթավւն
86
ոստիկաններ
Հեծելանիւներով
ՄԱՐԳԿԱՅԻՆ
ԻՐԱԻՈՒՆԲՆԵՐՈՒ
յանձնամո–
ղովին
ուրբաթ
օրուան
նիստին մէք (ժրնել) ,
իոորՀրդային
պատուիրակր
առաքարկեց
կէո առ
կէս ետ առնել
ծրաղրոլած
Ուխաին
յօդռւածներբ,
ղանոնք
Համ արելով
մ իքամաութիւն
անդամ
ակից
սլեաութեանց
ներքին
ղոբհերուն»։
Այգ
յօգուած
նե րր կր տրամադրեն
յտնձնա խո ւմ րե ր
կազմել,
որսլէսղի լսէ ել քննէ
մարգկային
իրաւունքներու
բռնաբաբման
գէմ եղած
րողո^երբ
: Զի
կարծուիր
որ խորՀրգային
առաքարկր
մ եծամ ասնութ
իւե
չաՀի ։
Միշտ վստսւռուբեաԱ
քուհ
Վարչապետբ
յայտարարեց
Ազդ՛ մողովին
աււ–
քեւ թէ պիտի պաՀանքէ
յետաձգել
երեք նոբ վի-
ճա բանո
լթ իւննե
ր
եւս , որպէ սղի կարելի
ՐԱ՛" յ
անմ իքասլէ ս կարդալ
ե
լեւմ՛ ուտքի
օրինագիծր
%
իւրաքանչիւր
յետաձղման
Համ ար
վստաՀութեան
քուէ պիտԼւ պաՀանքուի
, մ Լւնչեւ չոբեքչարթի
:
Վ^արչապետր այս յե տաձգռ
ւմնե ր բ կը պաՀան
քէ
"Ր՚
Ղ
Է՚"/1՛
առաքԼւն
աոթիւ
քուէարկուի
րնտրա -
կան նոր օրէնքր
ե լ
րնտրութեանց
թուականր
(10
ԱոլնԼւս)։ Շատ մր
ե
բե սվա իսաննե
ր
էլուղեն
Ազգ՛
մողովբ
զբաղեցնել
զանազան
օ
ր
ԼւնագԼյծ ե րով
, ռ բ–
պէողի
րնտրռԼթ
իւննե
րր
յետաձդսւին
մինչեւ նո–
յեմբեր
երբ կբ Աւանայ
Կւստաչբքանր :
հանրապետութեան
Խ" րՀուրգին
(ծերակռ
յտ)
առքեւ կր
չարունակուին
վփճա բանութ
իւնւնե
ր ր
բնտրական
նոր օրէնքի
մչակմ՛ան
չուրք : Ներկա
յացուած
ԷԼւն չորս առաքարկներ
, որոնցմէ
մէկր
(Համայնավար)
կր պաՀանքէ
Համեմատական
գրութեան
պաՀպանում
ր
նո յնութեամր
: Երկրոր
գբ
( Ժողովրդական
կուսակցութեան
)
կ՝լնգունի
երեսփ
. մողովին
քուէարկած
օրինագիծր
բնգՀան–
րասլէս : Եբրորգբ
(դարձեալ
մողովրգական)
կր
յանձնարարէ
մ՛եծամասնական
գրութԼււնր,
Ղ" ձԳ՝
քուէ ա
ր
կո լթ ե ա մրել
ի Հարկին
Լսնամ
ութեամբ
րնաբութիւննեբէԿւ
8
օր
վերքր։
Ջոբրորդր
(Տբ Կո–
լի կուսակիցներ)
մեծամասնական
գրու թիւն նա -
Հանղա
յին
չբ
քանակով
եւ
ղոյգ
քո ւէ ա րկո
ւթ
իւննե–
բով։
Մել/մուեցան
առաքԼւն երեք առաքարկներր
եւ
այմմ կր քննուի
վերքԼ՚նր
։
X
ՎերքԼւն
լուրերու
Համ աձա
յն , մ եծամ աս -
նութեան
վարԼւչ՚ներր
Համաձայն
են
վստաՀութեան
քուէներր
տալու,
պայմանաւ որ
կառաւէաբութիւ—
նր ետ առնէ
52
միլիառ
ֆրանքի
նոր
տուրքեր
Հաստատելու
օրԼւնագիծր
, քանի որ նոր րնտրու
—
թ Լ։ ւնն եր
սլի տԼւ կատարուին :
Ն ո ւ »
հղէտոՆՎԱԽր Իոսճի մկ
I
Թէհրանէն կը հե ռ ա գ րեն Ապրիլ 20 թու ա կ ա -
նււվ •
«Յէեաո՛
լ անր
իսլամ » կազմ ակե րսլութ
Լււնր ,
որուն անգամնե
րէն
մ Լւն մ արտ
7Լ՛ն սպաննեց
վար
չապետ
ԱլԼ՛ Ռազմ արան , նորէն
սպառնալից
դիրք
մր բռնած է ։
Այս
գԼ՚չեր
Հրապարակայթե
մոգով մր
տեղի
ունեցաւ
ՇաՀի
մզկիթ
քւն առքեւ, եւ աղանդին Հե
աեւ ոբդներէն
7000
Հողի
րուււն ճառեր
լսեցին։ Ա–
տենախօսներր կր պաՀանքէին ագատ
արձակե
լ ի–
րե՚քւց րանտարկուած
անդա մնեբր :
Վարիչներէն
ՍէյԼւտ
ԱոՀամմ՚էտ
Նակավի
յայտարարեց
, իսօսքր
վար
չւք "լե աին ո
լ
ղ ղելով
Հ " " է յ ն Ալա, զգուշացէք ճշմ
ա րառւ
թե.
ճամ րէ ն շեղելէ : ք՛ս լամ
ի թ^ւամ իներբ
մ իեւէէո
յն
ճակատաղ
իրր պիտԼւ ունենան
տ
Երբ
է
^առաԼսօսներէն
մէկր
մզկիթին
ոանդուղ—
ներէն կր րարձ բանար
, կրօնական
սլա տու
Լ։ բաննեբ
արտասանելով
, քանԼւ մր խումբեր
սկսան Հտտ -
ուածներ
երգել
Գուրանէն : Ամէն
կռղմէ կր լսուէ
ին Հետեւ եալ ազագակնեբբ
.
—- Ալլահ ռւ է ք պէր :
Մօտ է մեր
յաղթանակր,
շնորՀԼււն
Աստուծոյ :
(իո զովէն
վերք րաղմ ու թիւ նր Համ ախմ
րու ե -
ցալ
կրօնապետ
ԱէյԼւա
Բէշանի
լճտկարանի1ւ
աւլ -
քեւ : Ալս աոթիւ ալ նո յն երղ ե րր
ե րգո
լեց ան եւ
ճառեր
իւօս ո ւե ց ան : Ֆետա յանր
Ւս լամ ի տնւււսմ -
ներէն
շէյիս ԱեՀտի
Տուքարի
յայտարարեց
թէ €կբ
մ օաենայ օտար
տ
Լւ
րա սլե տ ո ւ թ ք։ ան վաԼսճանր » :
X
Ա՝^՛ ՛ւլե՛֊ Լ՛Ր ա ն եան
Ք՚"րԼ"–՚ւ1՛
լ^կե
բու թեա
ն
տնօրէ նր յա յտարարեց թէ բոլշելիկներն
են Ասլա–
տանի
ւլո րծ ադուլ1ւե բուն պատաս Լսանտ տուն : Եւ
աւելցռւց
. « իբրեւ առեւտրական
րնկերութիւն
օտար
Հողի վրայ,
մենք
Համ րե րութեամ
բ կբ սպա
սենք
ք՚րանքւ կաոավարոլթեան
տնօբինո՚.թեանց
,
գէմ
վ ե րք տալու
Համ ար մեր պա
շտօնեաներռւնւ
ուղղուած
սպառնալԼւքներու^ւ»
։
X
Մնդլիռյ եւ Ա– ՆաՀանղնեբոլն
մԼւքեւ կա -
էոարռւած
բանա կց ո ւթ իւննե ր բ վե րքացան
, գոՀա -
ցում պատճառելով
ե րկու
կողմ երուն : Համ աձա
յ–
նութիւնր կապ ունի ոչ մ Լւա յն քարիւղի
Հարց ին ,
այլեւ
Միքին
Արեւելքի
քաղաքականութեան
Հետ։
ՓԵԹԷՆ ՅԱՄՐԱԲԱՐ ԿԸ ՇԻՋԻ
Երէկուան
թերթերր կր Հաղորդէին
թէմա
ռեչալ
ՓեթէնԼւ
վԼւճակբ
նորէն ծանրացած է ։ Տ Լ՛–
կ Լ՛ն Փեթէն եւ բանտարկեա
լին երկու փաստա
բան–
ներր ուրբաթ օր այցելեցին
90
՛Լա յրկեան
մնալով
Հ իւանղին քով : Փաստաբանն
ե բէն
ք՚ղոբնի
յա յաա
րարեց ա յս աոթիւ •
-—• Աաււեչալր կր մեոնԼւ,
բայց
յւսմրտբար ,
յամրաբար :
Հրատարակուած
տեղեկութեանց
Համ աձա
յն ,
Հիւանգին
վիճակր
չափազանց
ծանրացած
էր կէս
գեչերէն
առաք, այն աստիճան ռր Լսոսաովանա
—
Հայրր
կանչած էին,
որպէսզի
Հաղոբգռւթիւնւ
տա
յ ; Տ իկին
Փե թէն
, որ առտուն տեսած էր Հի -
լ անդր եւ լաւատես
էլե րեւար
, վիճակին
ծանրա -
ցումր
լսեց
ճաչի
պաՀուն :
Ոստիկանութիւնր
•
(ԼոՆրերու շ ա րռ ւնա կ ո ւթիւնը կաթդալ Դ. էջ)
Fonds A.R.A.M
