<Տ
Ա
/հ
ԱԶ »
Տաէիա ԿաՎսա^սւկաԱ ^)
Տշս1բէսւ«
ս
սօէ էհշ տտւ* շսէէւոտ օք էհշ
քօոո օք
ՅՈ>՛ էհ1ո8 ա »էօո6, ս ս էհ© շսէէւո» օք էհշ շքքշշէ օք ւ է , ֊
(յօհո 11ւս1աւ) •
իր վէրքին
ցուցաՀանղէսով,
աիկին կամսա -
րական
Փարիղի
ուրուեսաասէր
Հասարակութեան
կր ներկայացնէ
նոր ել Հին սաեղծաղործութիւն
-
ներ , որոնց անծանօթ
չեն անոնք որ աոիթր ու -
նեցած
են
ներկայ
րըալոլ
իր նախկին
ցոլցաՀան–
գէէւներուն
:
Տարիներ
աոյսք,
Տիկին կամաարական
ցու
ցադրած է
՚1ա1շոշտ/– Տ&1օո/1<,
յեաոյ
Աշնան
Տտձօոին
մէք։ իսկ \935ին
աոանձին
ցուցաՀանղ
էս մր ար
ուած է
0Յ1ՇՈՇ
\Յ,Ո Լշշւի
մէչ:
Տիկինր
բացառիկ
բախար
ունեցած է աշխա -
աելու
^ՕԱէճշ\\շին
Հեա աւելի քան երեք աարի :
Մ եծ վա ր սլե ա էն սաացած
ճաշակր
, արձանադոբ -
ծութեան
նախնական
օրէնքներու
արժէքր,
մինչեւ
այսօբ
ուչքի կր ղաբնեն
իր սլաարասաած
ղէուխ -
ներով եւ մարմ իններով։
իր դործերոլն
մէք կր
ՆՈՐ
ՑԱՑՏՆՈԻթիԻՆՆԵՐ
ՈՒՆԵՒՈՐՈՒԹեԱՆ
ՏՈՒՐ՚ՐԻ
ՄԱՍԻՆ
ղդաք
ճիգր՝
լաւագոյն
ձեւով աբաա ւա /աեաւ
նե/ւ–
քին,
Հողեկան
ուժ մը, սլաՀելո
.լ
լ —յ֊ - լ–
աարասլեաական
ել երկրաչափական
ներգաշնա -
կութիւն
մր :
Գժուար
արու ե ս ւո մրն է աբձանագո
բծութ իւ
նր։ Գժուար է գաճով,
պղինձով
կամ
նոյնիսկ
փայաով
ներկայացնել
Հոզեկան
ապրումներ
:
Գժուար է կարենալ
ներշնչել եւ աբաայայտել
ի–
աէալ
ժր, միաք
մր, ձգաում
մր։ Աակայն
Տիկին
կամսարական
իր վսէոաՀ ա բՀե սաազիաո
ւթեամ ր
արաայայաած
է շաա աւելին։
Իր վերքին
ղործե–
բուն
մէք,
Տ&1սէ & 1Յ ՐՅւճՏ՛
եւ
9օաաՇ 1^ս5ւ
Հոգեզի -
նացած, շատ յաքող
կտորներ
են : ինչպէս
Տիկինր
ինքն ալ կր բացատրէ
, ղինք նախ ձեւր կը Հետա–
քրքրէք
յետոյ
ենթական կամ նիւթր։ էւ ինչ լաւ
իրագործած
է իր մ իաքր արտա յա յտե լով
անար–
տա յա յտե լին :
Նոյն
յաքողութեամբ
Տիկին կամսարական կր
րանի փայտի
վյւայ
ւ իր
ԼօէսՏՀ»
եւ ^^էր,
ճաշակա
ւոբ ստե ղծաղո րծո ւթիւններ
են ոբոնք ,
ինչպէս
մ իւս դո րծե ր ր , ձգտում
մ ր կ՝աբտա
յա յտեն
գէպի
բարձունք
մը։ կր թուի թէ իր ամէն մէկ գործով
Տիկինր
ուզած է Հասնել շաա բարձր
իտէալի
մը։
Ալս գլխաւոր
դործերէն
զաա.
Տիկին
կամսա
րական ոբ ԱդիպտաՀայ
է ^ ունի եգիպտական
սի
րուն
նիւթեր
, սլաբոզներու
խումբ
, չինական
գէմք
եւայլն ;
ԸնգՀանուր
առումով
, շատ յաքող
ցուցաՀան–
գէս
ժր, ինչպէս կր Հաստատեն
ծանօթ
քննա -
դատներ
,—
(ք^. 6&աէէ6, 1^1. ՇՅսէւշք, ՕրշէՅ
թերթր
եւն .) :
Եթէ
կ^րնդունինք որ արուեստի
ժէք կայ բա
ցարձակ
կատարելութիւն
ժր, վստաՀ
ենք որ Տի
կին կաժսաբական
շատ մօտ է Հասնելու
անոբ ,
եթէ չէ Հասած
արդէն :
ԱՐՓԻԿ
ՄԻԱԱԲԵԱՆ
(*) Շօւշոշ 1տ 8օ6էւ6, 83 աշ
1&
Ցօշճէ , մինչեւ.
Դե կ տ եմբեր 10։
ԱՏԱՑԱՆ՛Բ
ՀԱ8ՈՒՆ
ՏԱՐԵՑՈՅՑԸ,
Ր– աարի,
1951 ,
կրօ–
նական,
աղգային,
մաբղական
եւն՛
բաժիններով
:
կազժեց՝
Վարդան
քաՀանայ
Տ՚աժկոշեան
: Գին
250
ֆրանք։
Հասցէ
— 99 8օս1^V^^^^ .^շ 1& ա ժ շ -
ւշաշ, ^106 (ձ. ^V1.):
%ւլւաՅ վերջին թւ լթ ա բ ե ր է ն կբ քաւլենք հե -
տեւեալ տեղեկութ–իւններր •
Ազդ.
ժոզովի
Նոյեժբեբ
27ի
նիստին ժկք,
դարձեալ
քրքրուեցան
Ունեւորութեան
Տուրքի
է
՚Լ"՚Ր1ՐԳ)
ներքին
^ալքերը ել նոբ
գաղտնիքներ
Հրապարակուեցան
: ինչպէա
յայտնի է, երեսփո -
խան Ա ինան
Թէքէլփօղլու
Հարցաւղեգուժ
կաաա -
րած էբ Աղգ՛
ժողովփն
ժէք, ել ուզած էր գիտնալ
թէ
ինչու կաբգ
մը Հաբկատունե
բու
Ունել որու -
թեան
Տուրքը
քնքուած էրկամ կրճատուած
,ոմանց
տուրքին
վճարում
բ յետաձգուած
էբ , իսկ
իսթան
պուլի
նախկին
տէֆթէրտարր
քմ աՀաճ կարգա -
գրութ
իւենե ր րրած
է ր զանազան
Հա րկատունե
բու
մ ասին :
Վիճաբանութեանց
լնթացքին
վարչասլետ
Ատ
նան Մ էնտէբէս
պէտք զգաց
մ եր կաց
ումն եր
րնելու
եւ Հրապարակելու
«Հիլմի
Ուրանի
ցանկը» : Ել ~
մ տական
նախարար
Հալիլ
Այան
լրացուցիչ
բա -
ցատբութիւննեբ
տուաւ
այս ցանկին
շոլբք,եւ
բսաւ
թէ Հաթայի,
Ի չէ լի , ԱէյՀանի
մէք մէկու/լէս
մի–
լիոն
ոսկիի
ունեւորութեան
տուրք
զեղչուած է :
Եւ այս
որոշում բ տրուած է Հիլմ ի
Ուրանի
պաՀանքում
ով ;
Վարչապետբ
գիտել տուաւ թէ կաբգ մր մաբ
գիկ
աղղր իբենց ագաբակր
նկաաած
էին, եւ –.իր՜
մի Ու բան այդ օրե բուն իր ղործու
նէութիւնր
կեգ–
րոնա զուց ած էբ ԱէյՀանի,
Հաթայի եւ
Աեբսինի
մէք : Հետեւաբար
իրեն ենթակա
յ անձերուն ռւ -
նելորութեան
տուրքր
քնքած
էր , մէկուկէս
մի -
լիոնի վնաս
մ ր պատճառելով
պետական
դանձ ին :
Սինան
Թէքէլի
օղլու
խօսք առաւ եւ ծանրա -
ցաւ
զո բծուած
ապօր ինո ւ թ իւննե րո ւն վրա
յ , եւ
պաՀանքեց
ո բ պատաս խանատո
ւնե բ ր ան պատ
IX
առ
ե րեւան
Հանուին :
ՀԻԼ՛^ Ի
Ուրան
որմ է՞ ստացաւ
աուրքե
բու
ցուցակներ
ր յապաւելու
իրաւունքր
, Հարցուց ե -
րես փոխանր : Պարտաւոր էք այս
ապօրինութեան
մասին լիակատար
տեզեկութիւններ
աալ ^ողո -
վին։
Վարչապետր
բեմ բա րձ ր ան ա լո վ բսաւ ՚
Ի -
րողութիւն
է որ ունեւորութեան
տուրքե բու ղնա -
Հատմ ան մէք շատ մ ր ս խա լնե ր դո րծո ւած են , եւ
սյ
յս սխալնւ՚բբ
անդրադա
րձած
են ամրողք
ե րկրին
վրա
յ : կ՝ բ^ւգո ւն իմ թէ Հիլմ ի Ուրանի
ցանկր կր
վերարերի Ա է յՀանի
, Մ եբսինի եւ Հաթա
յի նա -
Հանգնեբուն : Աւբան
իր գործո
ւնէ ութիւնբ
կեգրո–
նացուցած է ա լգ երեք նաՀանգներուն
մէք, եւ իր
պաաբաստած
ցանկր ոչ մէկ կերպով
անցած
է
գործավարներու
խորՀուրգին
բովէն : թուղթի
մ բ
վրա
յ զբած է խնդրո
յ առարկա
յ Հ ա բ կա տո
ւն եբ ո ւն
անուններր, եւ յիշեցոլցած
է թէ սաչավւ ^ տուրք
պէտք է ղեղչել
: Ցանկը
յանձնուած
է ելմ տական
իշխանութեան
, որ նախ վարանած
եւ գժուար կա
ցութեան
ժատնուած
է , յետոյ
սա իպուեբ է դո բ–
ծագրել
Հիլժի
Ուոան
ցանկին
ժէք յիշուած
պայ
մաննե րր։
ճիշղ է, ունեւորութեան
տուրքի
խրն —
դիրր ծանրակշիռ
Հարց մբն է, եւ անղամ
մրն ալ
կը Հաստատէ
կարդ
մը մ արգոց
մ ենա տիրա
կան
Հակում
ր : ԱնՀ րաժեշտ է այս ժ ասին
օրինական
քննութիւն
կատարե/ ;
ԱՑԱ ԱԼ ՈՒՐԻԾ
ՊԱՏՄՈՒԹԻՒՆ
Գօճաէլիի
երեսփոխան
Մ իւմ թաղ Գավալճբ -
՚^ՂՍ"՜
յ՚-^գեց
տարրեր
խնգիր
մ ը , եւ
ոլղԼց
գիա -
նալ թէ ինչ եղաւ
այն տեղեկադիր
ր , որ«Թուրքիո
յ
տնտեսական
կացութեան
լնղՀանոլր
քննութիւնր»
անունր կր կրէ : Տեղեկադիրը
պատրւսստուած
էր
աժե րիկացի
փորձագէտնե
րոլ կողժէ , սէբմելով
290
մր
֊.աղար ոսկի , եւ ութ ամսուաե
թափոլահ
կր անոր
վրայ
Աոեւտրական
նախարար
Զի՚-Հաի
՝ԼէլԻ"է^լէ
պատասխանեց թէ ղործի
գլուխ գալէ վերք տեսած
I ա յդ թանկազ
ին տեգեկաղիբր
որ տասնեակ
մ ր
ամ ե րիկացի
ժ ասնագէտնեբու
ստո բաղ
բութիւնր
կր կրէր եւ կր պարունակէր
մանրամասն
տեղե -
կութիւններ
, քարտէսներ
եւ վվւճակազ րո
լ թ
իւննե ր
Թուրքիոյ
տնտեսական
ւթ
րա կանգն ում ին
չուրք
Նախարաբր
բսաւ • « Բննեցի
երեք
ստուար
Հատորէ բաղկացած
տեղեկագիրր
^
Հետաքրքրուե–
ցայ թէ ինչ աշխատանք
թափուած
էբ անոբ կի-
բա բկո ւմ ին Հաժ ար , րա յց տեսա
յ որ ա յգ
ուղ -
ղութեամ բ ո չին * կատա րուած
էր : Ցաւով կր Հաս–
տաաեմ
Կւաեւ թէ անղ լիերէն
եօթր Հատոր րնա -
դրին վախարէն
թուրքե
րէն երեք Հատորի
մէք ամ–
վափեր
էին տեզեկագիբր
, ոչնչացնելով
մնաց -
եալր » :
Գայւոէոհ
գսպոդ
Հ՛
6՛
գ. 60ԱՄԵԱԿԸ
տօնուած է Աան Ֆրան -
չիոքոյի
ժէք ժեծ խանղ ավաո ու թեաժբ : ՚(,ախա -
ոաՀած է բնկեր
6–
Թաշինեան : Իյօսած է
Օքլէնտի
կոժ իտէ էն րնկեր Աբտա շէ ս իսրա յէ լեան , պա
րզե–
լով Գա էակցութեան
ծնունղ ր , յիշած է գրու
աղ–
ներ անոր Հերոսական
ղ ործունէու
թենէն
, Հա յաս
տան ե Հանրապետու
թեսն
ստեղծուժր եւն . : Այս
սա
թ ի լ
շեշտած է թէ տակաւին ժեծ գեբ վերա -
պահուած է ժեր "՛ղղ Օգուտ ել Հա յբենասէ
ր կաղ–
ժ ակեբպութեան
: Արու ան ղլխաւոբ
րանախօս
ր ե–
ղած է րնկեբուՀե
էլլէն
Բեւղանդ, որխօսած է Հ՛
6
՚ Գա շնակցու թեան
ոգեկան
զ իմադիծի
մ ասին ,
նե /ւկա/ացնե
լուի Հալ ժողով ու բգի աղատա տենչ ո–
դին, ժեբ ղարաւոր
պատժութեան
րնթացյւին : «Ա–
ղատութեան
սէրր որ անթեղուած
էր Հա / Հող ինե
րու մէք ՀրաՀբուեցալ
շնորՀիւ Հ՛
6՛
Գաշնակ -
ցութեան
: Գա շնակ ղու թեւնր
դրաւ
յո յսի , Հաւատ–
քե ինքնաժ սաաՀոլթեան
ղէնքե ր ր
ժոզով
ու րգին
ձեռքբ։
«Մեր
օրերու Ա ասունցի
Գաւիթն է Գաշ -
նակցու
քՅ
՚եւնո » :
՚ՀԱՑ
ԳՐԱԿԱՆՈՒԹԻՒՆԸ
ԱԲԱՐԵՐԷՆԻ
թարգ–
ժանե/ու
ձեռնարկած
է Պ– Բ՛ Չաթո յեան ,
Հալէպի
.՚<էք Թաքատամ»
օրաթերթեն
մէ9։ Ցարդ
«Հբատա–
բակո
լ
ած են
կարօտի նամակ, Ա ռ կ այծ ճրադ
(Գ •
Վա/քուժան)
, «Վ^հրազարձր»
(Ա– իսաՀակեան) ,
« Աղօթ որ » ԼԿ ՚ Զարեան)
, «Արաքսբ» եւ «Արիւ -
նոտ
թթխժորր»
(ԱՀարոնեան)
եւն.։
«էլ Թաքա–
տաժ
» , նե ր ածական
են մէ9 մեծ գնաՀ ատու թեամ բ
կբ խօսի
Հալ
ղ րականութեան
մ ասին , նշելո։/ թէ
ցա րոուն սլատկե բացումն է /անուն աղատու
թեան
մարտնչող եւ տառապող
Ժողու1ուբգի
ժբ տենչե -
բուն եւ անոր բաբձբ
մշակս /թին :
« ԿՈՆԲՈՒՌ»Ւ այս տարուան
դրական
մրցա
նակ ր տրուեցաւ
վ իպազվւր Փոլ Բո լէնի
(30
տա -
բեք/ան) , իր «Վա/րենի
խաղերր»
վէպին
Համար :
« քիրնոտո /»ե ղ րական
մ բց տնակն ալ վ իճա
կեցաւ
վիպաղ իբ Փիէր
Մո/էնին
(44
տարեկան)
,
որուն
«Գժոխբե
երղեՀոններր»
վէպր ապաՀովեց
քուէ -
նե բու
ժ եծաժ ասնութիւնր
: ՚
«6ԱՌԱՋ>Փ
ԹԵՐԹՕՆԸ
(15,
ԼՐՏԵՍ ԿԻԿԵՐՈն
Ա1Գ11ՐԱՅԻ
ս ւձ
(Դրեց՝ դերմսւՏ գեսպանատան կցորդ Մ Ո նՋԻՇ )
Զ— ատ ՍՈՒՎ է
ԼՈՒԱԱՆԿԱՐԸ
• Վերքապէս
սպասաւորը
Հեռացաւ
սենեակէն
յ
Ուրե՞մն
, րսաւ Եէնքէ եւ այր ու կին նա -
յեցան
ինծի Հարցական
։
Բայց , պարոն
լիազօր նախարար
,
որո՛՛ւ^
Հետ
խհէսեցա յ ես երէկ
գիշեր
ձեր
Հիւրա սրաՀին \
մէք :
.
յ
Ցետո
յ դառնալով
տիկնոք
աւելցուցի ;
«Այդ
մարգր
տարօրինակ
ու յիմար արա -
րած
մր չէր բնաւ , կ՝արժէ որ իր առաքարկր
նլւ–
կատի
առնուի :
Այստեզ
Եէնքէ
լնգժիքեց
զիս :
Գիտեժ , զիտեժ,
ձեր գալէն առաք քիչ մբ
՛խօսեցայ
իրեն
Հետ. նախրնտրեցի
որ գուք
խրն -
գիրր
քննէք։
Մէկր որիմ գիրքս
ունի, պէտք չէ
խառնոլի
այս կարգի
գործերու :
Այգ առաքարկր
վտանգաւոր
կոզմեր
ունի :
Միրելիս
, ծանօթ
են ձեզի
այն միակ
երկու
գեբե–
ՐՐ
, որոնք ապերախտ
չեն դիւանագիտու
թեան
մէք
1
այգ դերերբ կր պատկանին
դեսպանատան
Կտորգին եւ լիազօր նախարարին
կնոք : Այս
երկու–
քր կրնան
թ ո յ լ տալ իրենք
իրենց,
ինչ որ աբգիլ–
Ուած է ռւբիշնեբուն
, անչուշտ
պայմանաւ
ոբ
ճաբպիկ
բլլան :
Առի
սուրճի գաւաթս
ել նշանակալից
ժպիտով
ժր բարձրացուցի
ղայն
Տիկին Եէնքէ ի կենացր
խր–
ժ ելու
Հաժ ար :
-
Զեր կենացր
Տիկին: ՞
Ցետոյ
, վեբադաոնալով
բուն
նիւթին
, րսի :
^ անօ՞թ է արդէն այգ ժ ա բդր
ձեղի։
ինչ
պէ՞ս
եղաւ ոբ ուղղակի
ձեզի
եկաւ
Բնականաբաբ
կր ճանշնանք
իրար, պաՀ մբ
աչխատած
է մօտս : Վեց եօթր տարի առաք, երբ
տակաւին
գիւանագիտական
ասպարէզր
չէի լնտ -
րած
։ Երբեք
չէի տեսած
զայն անկէ իվեբ :
Նոյն
իսկ մոռցած
եմ իբ անունր,
այնքան չատ ատեն է
անցած
: Բայց
թաբմ
են տակաւին
յ իշատակնե րս իր
մասին։ Թէ ինչ բան կր մզէ ղինքր
այս
աեսակ
քայլ
մր առնելու;
Գրամի
ծարաւն է անկասկած :
Այգ չաա որոշ է , պատասխանեցի
,
քսան
Հազար
սթերլինի
ոչինչ
գումար
մր կր պաՀանքէ
ւ
ինչ, . . բացագանչեցին
Տէր եւ Տիկին
Եէն–
քէներ ր մ իա բերան
. քսան
Հ աղար
ս թե բ լի՞ն • • -
Գլխով Հաստատական
նշան րրի :
Գեռ
չէի աւարտած
պատմութիւնս
երբ Հեռա
ձայնր
Հնչեց։
Առտուն
կանուխ
իմացուցեր
էի
գեսպանին թէ տեղեկագիր
մբ պիաի տամ
իրեն,
այժմ կբ կանչէբ
զիս •.
Հեռ Եէնքէ բնկերացաւ
ինծի։ Ա իասին
մաանք
Ան դարայի
գերման
դեսպանին
աշիատաոենեա
-
կր :
I
II
Երկար
խոշոր
սրաՀ
մ ւն էբ ան, շէնքին առա
քին
յարկին
վրա
յ : Համ եստ
բա յց
ճաշակալո
բ
յարգաբում
մր ունէր , ել քանի
մր լաւ նկարներ
աչ կային պատէն կախուած
: Աեծ
գբւսււեղանին
եաին նստած էբ գեսսլանր
: Հակառակ
իր ալեխա–
ռլն
մաղերուն
, վայելոլշ ու կորովի
երեւոյթ
մր
ունէր տն : Աեւեռած էբ մեր վրայ
իր
լուսաւոր
կապո յտ ա չքե ր ր , ո րոնց Համար
րսուած է օր մ ր ,
թէ կախարղական
զօրութ
իւն
ունին , ա /ս ինքն ,
պարղ խօսքով՝
«աչք
կ՝րնեն » :
-—- Լաւ ուրեմն
, պա րսննե ր , ի՞նշ է սրստա -
Հած :
Ակսայ
խօսիլ :
Նախո րդ դիշեր , Հեռ Եէնքէի տան մէք սւե–
սակցութիւն
մր ունեցայ
Աեծն
Բրիաանիոյ
ղես -
պանին
ս են եկա սլան ին Հետ :
Հեռ
Ֆօն Փափէն
րնղմիքեց
ղիս :
Որո՞ւ Հեա :
Կբկնեցի :
֊ Եւ ի՞նչ
եղա՞ւ :
Փոխանակ
պատասխանելու
տեղեկադիրս եր
կարեցի
գեսպանին
: Ակնոցնեբբ
դրաւ եւ կարդաց
մէկ , երկու անգամ
, յետո
յ ՚չլո՚-խր
Հակած պա -
Հելով
Հանգերձ
նայեցաւ
ինծի
աէլնո ցնե րո ւ՚1ւ վրա—
յէն , րանմ բ՝ որ ծիծաղելփ
արտայայտութիւն
մ բ
կուտար
իբ լուրք
գէմքին :
Ընթերցում
բ
ալա
րտե լէ վերք , Հրեց
աեղեկա–
դիրր
իմ կողմ ս , կարծես թ^ ալ չէր ուղեր
իմ ա–
նալ անոր թօսքբ
: Ոաքի
ելաւ , ուզզոլեցալ.
դէպի
պատոլՀանբ
եւ բացաւ
զայն,
միչտ առանց
բառ
մբ արտասանելու
: Զով^ օգին գիմաց
,
նայուածքր
թափառեցաւ
անսաՀմ ան գաշտագեանին
վրա
յ , ո բ
կր տարածուէբ
Հո րիղոնին
մինչեւ
Հեռաւոր
լեո–
նաշղթաներբ
: Ցետո / Փափէն
դարձաւ
մեզի
(է>աբ
Fonds A.R.A.M
