* 0
Ա
Ռ
ԱԶ ^
ՏՈՄՍԵՐ
Ա՜խ, սա էվաստարտնոը
Հ՚^յբէ՜հ
•> մեր պարաէղր
ուղա
մր կր մանէ :
= Վռնաէ՛
, աղաս, մի թողուր։
/
Հ ՚ " յ ր Ւ Կ
՚ ՜՚^՚Ա՚ԻԿ.
Հիմա ալ փասաարան
մր
մ աաւ
պարաէզէն
ներս :
-
Ս՚^զաը
ձղՀ
,
աղաս,
փասաարանր
ղուրս
Հանէ , վա"յ մեղի
. . . :
Մեր մողովրղական
այս գոՀար
իմասաութիլ.–
նր չի "(–աւիր,
սակայն
Վա՛յ
մեղփ»
^
ՈրոփՀեաեւ
աննչմար
կ՝անցնի
Հ փասաարանին
մուաքր»
մեր
Հանրային
գորհ՜երէն
ներս
Եւ այսպէս, շաա մր աղղային
կոչուահ
կաղ
մակե րպութիւննե
ր՝ սկսելոփ
Հ. . .րնկերակղու -
թիւն»ներէն
մինչեւ
«... €ո 1ՅՈՏԱ6
Խա^–ռ\ք^.ՌՈ^»նե ր ր
փասաարանական
հէ11
.մաարանո
ւթեամբ
չպեղուահ
ու լոլողուահ
կան խամ աահո
ւ թ իւննե ր են՝ մեր
«Փոքբ
Ահուն»
պղտոր
քուբով
ողողելու
Համար ,
ի խնգիր
ձկնորսութեան
, մառախլապաա
օգբ սի
րող
՛ք ա յլե բուն պէս :
Ասոնց
ամէնէն
ճարպիկր եւ անչուչտ
՚քրցա -
նակր
չաՀողր
քերուբտուքի
բռնուահ
վւարիւլեան
թերթուկ
մլն է, որ տնմնայ
աղքիկ
— պառաւի
պէս
ղունափոխ
լ՚՚՚չակոփ
մբ հահկահ է
իր
աբղա–
Հատելի
ղէմքր.
«... 6Ո 1ՅՈ§ԱՇ ,^ՈՈՅռՏ6ՈՈ6»
՚ ՛ – ՛ " -
սլաւէ նոփ մր պ ճն ո ւ ա հ :
Ան, իրականին
մէք արգէն
Հայ, թերթ
մբ չէ :
յ՛ր պատասխանատուներր
ի յաոաքագունէ
փա —
խուսա
ի թա քստողնե ր բ պա տ ր ա ս տ ՛սհ
հե ր ղ ա յ լե բ
են , որոնք կր քանան
կոյրերու
բա րեմ տո, թ իւն ր
^աՀաղորհել
(ականքր
խօսի «լա կառսօն»ի
Հեղի
նակ
՚իիղթոբ
Մ՚որկրիաի) :
Մեր մարգուկնեբբ
բնղունակ
են ամէն
փայրա–
Հաչութեան
եւ նոյնիսկ
անՀարկի մեր
Հանտէր
Հօտին»
փրայ
չուներ
Հրաւիրելու
:
Եւ մեր անունոփ
խօսող,
մեր
«փրկութեամբ»
ՊաՀանքեց
Հայաստանի
փարիչներէն
ոբ
Հաստատեն
մչակութային
անկեղհ կապ մբ եւ մեղի
ւլր կեն
ե բկրի
ղ բական փաստա կէն , եւ Հ՛ս
յրենիքն
ալ ստանայ
աբտասաՀմանի
փաստակբ։
ՊաՀան -
քեց նաեւ որ Հայասաանի
վաբիչ^ւեբր
Հասկնան
մեբ վիճակր եւ մեղ աղատ
ձգ են մեր
գորհերուն
մէք։
ԱԼաոյ
պաՀանքեց
ստեոհե
I
րնգՀանուր
եւ
֊,ամերաչխ
մթնոլորտ
մր արմեցնե
լու Համաբ տա–
•լ՚ոյւլիբ
Հայութեան
քաղաքական
, աղգային եւ մ րււ
չակո
լ
թ ա յին ցանկո
ւ թիւննե ր բ : ՚էյո յնիսկ
ներկա -
յետւցու ց հրագիր
մ ր , տոկալու
Համ ար
Հարիւր
տարի : Եւ վերքացուց
պանհացնելով
Հայկ
. մչա
կոյթին
ինքնատսլութիւնր
եւ Հայ Հանճարր :
Տէր եւ Տիկին
Աուրէն
Գաբախանեան
, իսան -
գա վա ռո ւահ ա յս
մ թնո լորտէն
, ինչպէս
ուբիչ ան
գամներ, այս անղամ ալ չիչ մր
պ էնէ տ իքթին
նբ^
ւիրեցին
աճուրղի
դնելու
խնդրանքով,
բայց
յար
մաբ դատուեցալ
վիճակաՀանոլթեան
դնել
։Շաճե
ցաւ մեբ առատաձեռն
եւ անկեղհ
բաբեկամր
Պ–
•Անղրիկեան
, ներկաներուն
նուիբե
լով
րմ պե լին ,իսկ
500
ֆրանք ալ բացէն՝
խումբին :
Հանգէսր
վերքացաւ
խանգավաււ
մ թն"
լորտի
մէք՝
«Մչակ
բանուոր»ով։
ճաչր իրական
յաղթանակ
մրն էր րարո
յական
եւ նիւթական
տեսակէտով
:
ՇԱՀԱՆ
ՍԵՒԱՆ
ւէ տաՀոգ
\ \\ այս յայտնի
ել ի Հարկին
հակամւ. ւ ա
առնեաներր՝
ղիտեն թէ ինչ անդարմանելի
վն
։։յս–
ներ կբ Հասցնեն
մեղի,
իր կեղեւին
մէք ամփոփ -
ոլահ
, եւ իր գոյութեան
Հարցոփ
մտաՀող
ղադւ"–
թ ին , մ եր կաոքբ
լհելոփ
նո յնիսկ
՚Րորէայի
եւ
^ Ի՛՛ւէ ՚"Ի լեոնա
չղ թ անե ր ր բարձ բացո
ղ
ձիե բուն ,
ել միչտ
ղիրքէ
ղիրք «աիրոք
Հբամանոփ»։
Րաւա
կան է որ իրենք կարենան
իրենց ապականահ
կա–
չին փրկել,
միչա
գիմելոփ
«փաստաբաններու»
որ–
պէսղի
օր մբ կարող
Րէլան
ճռղոպբիլ,
բսե լուի թէ
իրենք
Հայ չեն , այլ
« • • -6Ո 1 Յ Ո § Ա 6 յ^ՈՈՇՈւՇՈՈՏ»
են :
Աստուահ
պաՀԷ ա յն օրէն երբ թ իպէտց
ինե
բն
պլ
Հհյօսք»ի կամ խոստուքի
թերթ
մր
Հ բամ
ցնեն
մեղի
« . . . 6 Ո 1ՅՈ§Ա6 ^1ւ՜7\ԸՈ16ՈՈ6»
ճակատագրով
;
«Փաստաբանր»
դուրս
Հանէ տղա"ս : Վ^ա"յ
մեղի »:
Ցտեսութիւն
.
ՄԱՐՏԻՐՈԻՍ
ՕՐ
. ՎԵՐՈՆԻԿ
ՃԻՆՃԵԱՆԻ
ՆՈԻԱԳԱՀԱՆԳԷՍԸ
\
Նամակ ԱքԱճաւէԱ
Օր • Վերոնիկ
ճինճեանի
նուագաՀսւնգէսր
,
որ տեղի
ունեցաւ
կիրակի
,
19
Նոյեմբերին
, մեհ
յաքո ղութ
իւն
ունէւցալ ել պատիւ կր րե րէ երի-
աասարդ
Հայ դաշնակտՀարուՀուն
^ որ
լուրք
,
սքանչելի
յա յտագի
բ է ր կաւլմ ահ , նուիրուահ
ա չ–
խձսրՀիս
էն մեհ ե րամ չտին՝
83շհ/՚4
եւ նբա մամա–
նակսւէլից
^ Օ Օ Ո
երամ չտին : Իրեն
էլ բն՚լե բանա
յին քութակաՀար
Պ– Ապամէր եւ սրնղաՀար
Օր՛
Պուա լու , ղեկավա րոլթեամբ
լարա յին
նուագա–
խաւմբի
տեսուչ Պ՝ Շէնոյի :
Առաքիչ,
էլւոորբ եղաւ
Լ շ ^Խօ ո / ՛
սեմֆօնիան
,
որ Հնչեցրեց
նուաւլախումրր
:
ԱյնռւՀետէէԼ
0է՛ •
ճինճեան
, խում բին
մ ասնակցութեամբ
նռլսւգե ց
Պախի Հոյակապ
ՇօՈՇշՈՕ 6 Ո
ա1Ո6Ա1^ ,
որ Օրիոբ–
ղր իր ճաբսլիկ
մ ատնե րով
կենղանա ց լ՛եց ա յնքան
վարմ
, վսաաՀ , թէ ումով
լեցուն
, թէ
վւավաւկ
ել թէ ղղա
յուն : Օրիոբգր
ունի մեհ թէքնիք
ել
դիտէ
ղանաղանել
արտայա
յտութիւնբ
եւ
նոյն
իսկ
՚Բատների
ղգա յնութիւնր
կարող է
վափոխել
ն
՚Ոյէէլոփ
կտորի
էութեան։
ԱյնուՀետեւ
Պ՛ Ապամէր,
կատարեց
նուա -
՚լ՚ոխումբի,
մասնակցութեամբ
քոլթաէլի
ՇօՈՇ61էօ4
նոյն
Հեղինակից եւ ի վերքոյ
օբիորդ
ճինճեան ,
Պ– Ապամէրի
, սբնդաՀար
Օր . Պուալուի եւ նուա–
էլախումրի
, մասնակցութեամբ
նուագեց
նոյն ան
նման
Հեղինակի
Հոյակապ
5^ ՇօՈԸՏւէՕ ՑէՅոճշՈ -
8օԱ1§601տ5՛ :
ԳաչնաէլաՀարոլՀոլ
ղնաՀատելի
թէ՜ք -
նիքՀ»
եւ կչռո
յ թի
զղա
ցմ ունքր խորապէ
ս. տպաւո– .
րեցին
Հասարւսէլոէ
թիւնբ
,ե սրաՀր որ հա՜յրէ
՜հայ՜ր
լեցուն էր անգադար
էլր թնդար
հափե րոփ
, ի նչան
Օր • Վ • ճինճեանի
րնգունակռւթեան
ու
ձիրքի
գնաՀատութեան
:
Պիաի մագթենք,
որ աւելի
ու
աւելի
զաբգա–
նայ երամչաական
ասպա րէղի
մէք եւ այղ ի պա
տիւ իր եւ իր
ազզին։
ՄԱՐԳԱՐԻՏ
ՐԱՐԱ8ԵԱՆ
«ՏԱքիԱՋԻ
ՐԱԺԱՆՈՐԳՆԵՐՈԻՆ
Օոէտով կը վերջանայ 1950ը : Անախորժ անա–
կընկալի մը աոջհյ. չդտնոՆելու եամար, կը իւնդ–
րենք օր աււաջ ւ ^ կ ե լ աոկայս հ ա շիւն ե րը :
Անշուշա
գ իա էք որ
եւրոպական.
թ ե ր -
թ ե րը ս ո վ ո ր ո ւթիւն չունին ապառիկ
բ աժանորդ
ըն դ ո ւն ե լ ո ւ :
իէՄՐ
— Ստորեւ կբ հբատաբակհնք Այննարի
(թ՛աղական 1ւյոբհուրդին նաւ1՚ակբ .
«Յաոաք»
վար
ժարանին համաբ եղա ծ նուիբ ա տ ուութե անց աո -
թ ի լ :
յ^աւաքա ահ ղո ւմա րներր
Հե ազՀետէ կր փո -
խադրուին
Պէյրութի
ճամբով
•
ԱՅՆՃԱՐ,
20
Ն ՚ ՚ յ –
Սիրելի
«Յառաք».
-
ճիչղ
ատենին
ստացահ
ենք Ա. Աբեղեանի
Հա -
յաստանի
քաբաէսր : ՇնոբՀակալութիւն
Հեզինա -
կին։
-
Օբբ
օրին կր Հետեւինք
, «Յառաիի
մէք Ագգ՛
« Յառաք » վարմարանի
Համար
եղահ
չաբմու -
մին։ Մեր անՀուն
երախտագիտութիւնր
կր
յայտ
նենք ՜ՖրանսաՀա
յ կասլո յա
հ)աչի
մասնաճիւղե
-
բուն,
ուսումնասէր
անՀատ
Հայրենակիցներուն
,
նուիրատոլ
լնկե րնե րոէՏե
,
մ ասնալո րապէս
լնկեր
Ս արդիս
Պօղոսեանի
, որուն
մեր
ցաւակցութիւնր
կր յայտնենք ել որ , Հակառակ
իր մեհ վիչաին
,
վեՀ անձն
մ տահումբ ունեցահ է օգտակար
րլլա -
ԷՈԼ
, Լիբանանի ա յս Հեռաւոր
անկիւնր
դտնուող
ՀայապաՀպանման
մեբ բոյնին :
Ամէն
գոՀոզութիւն
յանձն
առնելով
,
վճռահ
ենք
կան դուն
սլաՀել ՅԱՌԱՋի
բացահ
Հանգա -
նակութեամբ
կառուցուահ
կրթական
այս
յարկր,
ուր աչիսատոգ
մեր ռւսւււց
ի ^ւե ր բ , լռիկ
մնքիկ փա–
րահ
իրենց պաբտականու
թեան
, ոչ մէկ ճիգ կր
իսնա յեն
նոբ սե րունդին
Հա յեցի
դա սա իաբա կու -
թիլն
տալու
Համ աբ , Հաէլաո ակ ա յն գմր՚սխտ
ի -
լլռղութեան
, ոբ քանի
մբ ամիսէ ի՚իեբ ոչ մէկ վբ^
ճաբւււմ
եղահ է իրենց :
ՎստաՀ
ենք ոբ ա յս Հաստատութեան
րաբե -
կամնէ բր պիտի
չղյանան
այն կաթիլ
մր իւղր, որ
կո չուահ է մ իչտ վառ պաՀԷ,լ քաՀր՝
լուսաւո
րե
լու
Համար այս Հիւրրնկալ
ափերուն
փրայ Հասակ
նե–
տող
մ եբ նորաՀաս
սերունդի
մ իտքն ու
Հոգին :
Ան դամ
մ ր եւս չնորՀա էլա լութ
իւն
րոլո րիղ :
թազաէլ
. ԽււբՀուրգ
Հայոց
Այնճա ր հ : Գանձա -
սլաՀ՝
3– Գ ո ւյ ո ւմն ե ա ն ,
աաենաղպիր՝
Գ– ՚ ե րը գ -
եան.
ատենապետ՝
Ա– Պ օյանե ան։
ՏԽՐՈԻՆԻ
ՄԱՐԱկՅԼ
Նոյեմբեր
Ոին սեւ Հողին
յանձ–
նէ,ց ինք Հայրենա/չից Պ • Մ ուբատ
Ալաչեւսնբ
,
հնահ
Մչոյ
Պուլանբքի
թե զուտ
գիւզր։
Նախնական
կրր՜
^•թէււթ
իլԱբ
ստքսց՚սհ. է ր տեղւո
յն դպրոցին
մէք։
1 9 1 5/՚4
անցսւհ է կոփկաս , մ ասնակցութ
իւնր րե -
բահ է Հայ կամաւորական
գունդերուն
:
1
920ին
գագթահ
է Պոլիս,
Յունաստան
եւ ապա
\925էն
ի փեբ Ֆրանսա
:
Տարօն - Աալնոյ
Զորի
Հայր.
Մ իութիւնբ
՛ոյ՛՛
առթիւ տարաւ
իր յարղ անքի րամ ին բ
հ ա ղ կ ե պս ՛ս–
կոփ
մբ : Հանգուցեալին
եւ գո րհունէութեան
մա
սին դ ամբանական
մ բ խօսեցաւ Ա իութեանս
փար–
չութեան
անգամներէն՝
՚Րեբորէ
կարապետեանր
:
Այս
առթիւ
մեր ցաւաէլցութ
իւննե ր ր կր
յայտ
նենք
Այրի
Տիկին
Շուչան
Ալաչեանին
եւ
րոէոլ՛
պարագաներուն
: -
Վ ա ր չ ո ւթի ւ ն
ԿԱՐԳԱՑԼ՚՝Ր ԵՒ ՏԱՐԱԾ
ԵՑկ֊Ր
«8 Ա Ռ ԱՋ » Ը
«ՅԱՌԱՋԷԻ
ԹԵՐԹՕՆԸ
(13)*
ւՐՏեՍ ԿԻԿեՐՈն ԱՆԳԱՐԱՅԻ մ ե ձ
(Գրեց՛ ցերման դեսպանատան կ ցոբ գ Մ Ո ՅԶԻՇ )
9..–
ԵՐԿՈՒ
ԹԱՓԱՌԱԿԱՆՆԵՐ
ԵԼ
երկարօրէն
էլչռահ եմ ամէն
բան։
վեբքա
պէս
Հ ասա
յ նպատաէլիս : Պա
յմ աններս
դնեմ
Հիւէ ա
ձեզի։ Եթէ լ՚նգունիք
չատ
լաւ։ իսկ եթէ
մեր -
մէք
.....
Շտկուեցտւ
թիկնաթոռին
մ էք ,
ամ
րոգքոփին
լո յսին տակն էր Հիմ ա , ձաիս բթամատոփ ,^ոյց
տուաւ
քաչուահ
փա րագո յրնե բոփ
ղ՚՚՚յ ՚զատուՀան
՚> է՛ , ելբսաւ .
Այգ պարագային,
պիաի
փորձեմ փաստա
թուղթերս
հախել
ձեր
դրացիներուն
Մեքենաբաբ
Հետեւեր էի իր ձեռքի
չաբմու -
մին։ Մեր գիմացր կբ գտնուէր Աոփետական գես -
պանատունբ
:
ՊաՀ
մբ
լռռւթենէ
փեբք, աւելցուց
իրրեւ բա
ցատրութիւն
;
— Կ՝ատեմ
Անգլիաց
ինե բ բ
. • • :
Այլեւս
չեմ
յիչեր թէ ինչ
պաաասխանեցի
:
Խօսեցայ
պարգապէս
խզելու
Համար
լռութիւնր.
Որ
կարհես
լեցուցեր էբ ամրոզք
սենեակր։ Ապա
՜Հովաբար
արտասանեցի
անկարեւոր
խօսքեր ,
«ինչպէս
»ներ
եւ «ինչոլ»ներ
: Ցնցեր
էին զիս վեբ
քին խօսքե ր լւ ա յգ աարօրինակ
մ արգուն
, ո բ
նբս–
տեր էր գիմացս եւ արտասաներ էր այգ
բաււեբր,
չեչտելով
իւրաքանչիւր
վանկր
Մեր աե սակցււ ւթ է, ան
սկիւլբէն ի վեր, աււա —
քին անգամ Րէէ՛" էով խո րՀե ցա
յ թէ թերեւս
խաչա–
ւլռւլ մր չէր : Մոլեռանդ
մրն էբ գուցէ
. բաքղ ու —
բեմն
ինչս
՚^լ
գրամ
մ ր պաՀանքէր :
Գլանիկ
մր Հրամցուցի
իրեն
. Հաճոյքով
լն -
ւլունեց
. կբ հիսէր ղանդաղօրէն
, չատ
ումով քա
չելով
, եւ մեր հուիսեբր կր խառնուէին
իրարու։
7 ՚ " Ա * ՚ « ^
մաահոլմնեբուս
, չոլբքպաբ
մր
բոնահ
էին : յ^Այէււահքս
ինէլալ
լանկաբհ
մարդուն
ձեռ -
քերուն
վրա
յ :
Ա յգ
ձ1,–ոքերռւն
Հ ՚ոնդ իպահ էի արզէն
անդ
ամ
մբ քլեանքիս
մէք ել անոնց աէրր
րսւ ւ աէլան մտա—
՜էռդոլթիւն
պատճաոտհ
էբ ինհի
աաենօք։
՚Րնքոլչ
ձեո քե բ է ին անոնք , զրեթէ
կնո քական
ձեռքե բ ,
բայց
անիսնամ
էին , կարճ եւ սովորական
մւստնե–
է՛ո՛ի : 3 իչ՛՛ գութ իւնս յանկա
րհ
նա իսազզ ռ ւչացո ւց
զիս
՝• «Անգութ
մէկն է , բոլորովին
անխիղճ»
:
Գլանիկին
կէսր
միայն
հխեց
. յեաոյ
ոտքի ե–
չալ, գնաց
գէսլի
գուռր,
բացաւ
զայն,
վերաղար
ձաւ ու ցցուեցաւ
գիմացս։
Ես ալ ոաքի
ելայ :
Ան՛՛՛ունս կ՝ուզէք
ղիանալ,
րսաւ։ Այս խնգ
րին Հետ ոչ մէկ աղերս
ունի ան։ Թերեւս
պիտի
բսեմ
ղայն
ձեղի ի վերքոյ,
րայց լալ մտիկ
բրէք,
երեք
օր ւղա յմ անամամ
կուա ՛սմ
ձեղի
իսո րՀե լու
Համար։
Ջեր դեսպանին
Հե՛ո խո րՀ րդա կց եց էք կամ
Հաղո րգեց է ք Պեբլին : Հոկաեմ
բերի
ՅՕի՛ն ,
պիտի
Հեռաձա
քնէ,մ ձեզի,
Հարցնե
լու Համաբ որ նամակս
ստացա՚^հ էք ՝• Փիէռ
անուան տակ պիտի
Հեոա -
ձայնեմ
: Եթէ «ոչ»
րսէք,
այլեւս
եբբեք
ոլիտի
չտեսնենք
գիչ՚՚՚՚ք–
••թէ
«այո»
րսէք, կր նչանակէ
թէ
լնգունահ
է լ; առաքաբկս : Այգ պարագային
,
վերստին
սլիտի^խւեսնեմ
ձեզ Հոկտ
. ՅՕին , երե -
կոյեան
մամ՛ր
\Օին : Րայց ռչ այստեղ։
Ուէ՚փչ տեղ
մր,
՛չոր պիաի
րնաբենք :
Այն ատեն , ձեզի պիաի
յանձն
եմ եր
կոլ
ֆիէ–
մեբ
որոնք անգլիական
դագանի
փաստաթոււլթէ։
—
բուն
լո ւս ան կա ր ր կր պարռլնաէլեն : Գուք ալ ՛գի
տի տաք
20
Հազար
սթերլինր
,
ղրամատոմսոփ
:
Գուք
էլր վտանգէք
քսան Հաղար
ս թե ր լին , իսկ ես
կր վս։անգեմ
գլուխս :
« Ե թէ
Համ աձա
լն էք , առաքին
յանձնում
է ն
վերք
ուբիչներ ալ կրնամ տալ։
15
Հագար
սթերլին
պիա
ի
նեմ)
,նոն,
Համ
լ
՛բ :
Հաւք աձա՛" յն
ենք » :
Զ՚է՚ոցի թէ պէաք էր առնել կամ նեւոէյլ։
Խ"—
նաբՀեցա
յ , աոանց
նոր առա
րկո լթիւննե
ր բնելու
,
ոբով՝էեաեւ
կբ տարուէի
խո բՀելոլ ա յմմ , թէ իր
առաքաբկբ
լուբք կրնաբ բԱալ, բայց
խնղիրր
՛գի
տի ձախոդէբ
իր չավւաղանց
մեհ պաՀան
քին սլատ–
ճառալ : Ասկէ ղատ, մաբդբ կր պաՀանքէր,
որ
գոց աչքեբով
դնոլի
իր ապբանքբ
, կասկահ
չունէ ր
որ պիտի
մեբմուէ
լլ առա
քա րկր :
Հակառակ
ա յս
բո լո ր ին , Համ աձա
յնե ցանք որ
Հ,ոկտ - ՅՕին պիտի
Հեռաձա
յնէր
ինհի
դր ա ս են ե ա–
կրս , ժամր
15/4։
Նոյն
իրիկուան
Համար
որոչե -
ցինք նաեւ մամ ադբավա
յր ր : Գեսպանատան
պար–
ա իղպան
ին տ ա ղա ւա բ ր պիտի
ե րթա
յինք :
Երբ
իր բոլոր
մանբամ
ասնութէյամ
բ ճ չգեց
ինք
մէ^ ր յաքորգ
տ ե ս ա կց ո ւթիւն ր , խնգրեց
ո բ մ արեմ
նախագաւիթին
եւ սանգուգնեբուն
էոյսէ՛ :
(Շար.)
Fonds A.R.A.M