ե ՐԲ ե ՚Ք ՊԻՏԻ շՍՈՌՑՈԻԻ
1920/
Ս1պաեմբձրէն
.դնչԼլ
Գեկաեմրեբ
Հ " ՛ ^
յաստաՆԷ
Հան րապետ
ութ
իւնր
եՆ թա րկո ւեցաէ– Հէ՛–
ոիսէն
/ՕորՀրղա
յին
քիուսիո
յ եւ Հարաւէն
՝Բէմ ՚" ՜
լական
թուրքիոյ
միացեալ
յարձակման
:
քիո
լսական
մ ոլրճի եւ թ րքական
սալի
մ Է2եւ–
ինկած
Հայասաան
պարաոլեցալ
եւ քիուսիա
Թուրքիա
խո րՀոլրգի
նստեցան
րամնե
լ ու
համար
րոնուած՜
որսր ;
Գեկտեմբեր
՛Հին
Ալե քսան
ւլր ապո
լի մկք, 10որ՜
֊է
րգա
յին
քիուսիո
յ ներկա յացուց
իշ վրացի
բո լշք* -
՚-իկ
Պուտոլ
(ք աիվանիի
ճնշումին տակ ստորա ՜
՚լրուեցալ
Ալեքսանդբապոլի
գաշնադիրր
, որով
Թուրքիա
կրկին կր ստանար
Պրեսթ
Լիթովոքի
« րոզենի»
գաշնա գրով
իրեն
տրուած
ՀողերՐ
կարս՝
էԼրաաՀան
, 0 լթի , կաղզուան եւ Ա ուրմ ա -
լու
,
ո րոնց
փրա
յ ա յս անգամ
աւելցաւ
նաեւ
Նա
խիքեւանր ;
1920^
Գեկաեմրեբ
2ին խորտակեցաւ
Հայսւո֊
աանի անկախ
Հանրապեաութիլնր
եւ անո բ աեդՐ
ւլ բաւեց
քէքորՀ րգա
յին
Հա յաս աանր :
Աոսկուայի
անպատիւ
ծառաներու
Հայ բ" լ—
շեւիկնեբոլ
Համար \9\Տիմայիս
2%էն
մինչեւ
1920/՛
Գե կտեմբեր 2բ Հա յասաան
գո յութիւն
ու
նեցած չէ : Ա՝ոսկուայի
ամէն
դոյնի
ծառաներու
Համար
Հայաստանի
պատմութիւնր
կր սկսի
ւ920/
Գեկտեմբեր
2էն յետոյ;
քէսենք միքանկեալ,
որ
Հայաստանի
դո յութեան այդ նոր թուականր
նր–
ոլիրագո բծուած է նո
յն
ինքն Զէօրէքճեան
կաթո–
՚լիկոոի
կոնգակներոփ
եւ
«Հայրապետական՛»
թոլդթերոփ
: Զէօրէքճեան
կաթոդիկոս
ի
Համ
ար
ալ
մեր օրերու
Հայաստանի
պատմութիւնր
կր
ոկսի \աէն;
Արգ,
է՛՛՛նչ են բրած
Ա՝ոսկուայի
անպատիւ
ծառա
յ
բո
լշե
ւի կնե ր ր իրենց
իշխանութեան
օրուք ,
պա շապանե
լու
Հ ամ ար
Հա յաստանի
շաՀեբբ ;
Յեն լոփ քցոբՀրդային
քիուսիո
յ ումին
փրա
յ էԱ–
նոնք կրնա յի՛՛ն սբբադրել տալ ա յն ադաղւսկոդ ա–
նիրալոլթիւննեբր
, ոբ կատարուած
էին Հայաս ^
տանի դէմ :
Անտաբակո
յս որ կրնա
յին ;
ք՚՚՚նչ
եդաւ,
սակայն
, իրականութիւնր
:
1921^
Աաբտ
\^ին Աոսկուայի
մէք
1լէւքուեցալ
Ո-ուսեւթուրք
դա^ադիրր
,
որոփ
հյՈրճրդա՚)լւճ
Ռուսիա
Թւււրքիոյ կը զիջէր ոչ միայն բովան -
դակ Թյւքա - Հայասաանը, այլեւ Աըտահանի ,
Օլթիի, կարսի յ կաղզուանի եւ Սուրմալուի շըր -
յաններր։ Այդ դաշնադրով Հայասաանէն
կ՚ան1
յաաուէլւ Ըսւհւ Շարուր ՚Նախիջեւանի շրջանը, ո–
լւուԹ կը տրուէր ինքնավարութիւն Թուրքիոյ հո–
վանաւորոնթհան տակ :
1 921 /
Հոկաեմ
բեր
1
Յին կարսի
մ էք ոտո րա -
գրուեցաւ
ռուսե ւթռւրք
ե բկբո րգ
բարեկամ
ական
գաշնագիրր,
որու մէք
նոյնութ֊եամբ վերահաս,
տաաուած է Մոսկուայի Մարտ 16ի դաշնադիրը
հայկական հողերր Թուրքիոյ ղիջելոս մասին։
քՕոբՀբգային
քիուսիոյ
արեւելեան
քագաքա -
կանո
ւթ ե ան նուիրուած
«Արմենիա
»
ե րկՀատո
ր
աշխատութեան
մէք
րո լշեւիկ
/ ՚ -
ք^որեան գրած է
Հեաեւետ
լ տոդերբ
կարսի
դա ^ագր
ի
մ ասին
.
— « կարսի մէջ Խորհուրդներու արեւելեաՐւ
քտղաքականութ֊եան նանապաբեին եւ ի շսւհ հա–
մաշխաըհային լսաղաղութ-եան ծախու դրուեցաւ»
Հայ աստանր :
« Աւելի ծանր եւ աւելի աննպաստ խաղաղու–
թ֊իւն՛ քան կարսինն է, պատմութ-եան էջերու վր–
րայ հազիւ թ է կարելի է դտնել :
Այդ դաշնազիրը «ըստ էութեան ամենախայ .
աառակ խաղաղութիւնն էր Հայաստանի հալքարտ> ;
Այս
տոգերր
դրոդբ
րոլշեւիկ
մլն է, որՀե -
աադա
յին
ւլն դա կաՀ արո ւած է ճշմ ա րաութ
իւնն լէ–՜
ոելոլ
յանդգնութիւնն
ունեցած
Րէէալու
Համար
-.
Նոյնիսկ
Պրեսթ
ք^իթոփսքի
«րողենի»
դաշնա–
՚ւէբԸ. ե՛֊ Ալեքսանդբապո
լի մէք հքոբՀրդային
քիու–
սիոյ
ւնշոլմ
ին տակ
Հա յաստանին
պար տագր
ուած
Գեկտեմրեբ
2/
դաշնագիրր
այնքան
գարշելի
չեն,
որքան
Մ ոսկուայի եւ կարսի
ոուսեւթոլրք
գաչ֊
նագբերբ
, որոնցմ ոփ քիուսիա
զի քած է Թուրքիո
յ
ոչ
միայն
կարսի, ԱրտաՀանի
, Օէթիի ,
Կազղուա֊
նի եւ Աուրմալուի
շրքաններր,
այլ նաեւ
Շարուր
՚քյախիքեւանի
շբք անբ :
Մ ոսկուայի ել կարսի
դաշնազրերր
ստորա–
գրոզբ եւ գործազրոզր
Գաշնակներր
չեն, այէ
ռուս
րոլշեւիկներբ
ել ստրկածին
Հայ
բ՚՚էշեւիկ -
^^ՐԸ. ՚–
ՀամաշխարՀային
աոաքին
պատերազմէն
թուբքիա
գուբս
ելաւ խորտակուած
,
քախ քախ ֊
ուած ; թուրքիա
յէ ն զատուեցաւ
եւ անկախ պե ՜
տութքյլններ
կազմեց
ամբոգք արաբ. ա<>խարՀբ–
\920ի
Օ՛ւ ոստոս
1
Օին
Աեւրի
դա
շնտգրո՚է
Թուբքիա
պարտաւո
րուեցաւ
ճանչնալ
Հա յաստս՛–
նի անկաքսոլթիւնր
եւ Հայաստանի
Հանրապետու
թեան
յանձնել
թրքա–
Հայաստանի
Հոզեբր,
Մ իացեալ
ՆաՀանգներու
նախագաՀին
սաՀմանա -
ղծումոփ :
Թուրքիա
ոչւսրտուած
աչխարՀի
առքեւ զա -
Գւ՚ՏԱԿԱՆ
ԱԱքՈՎիԱ
ԱէՈէեստակաԱ
կեԱդաԱիԱեէՈՆ
ծԱոՆՍդը
Անդէէացի
իւրաքանչիւր
րնտանիք
ունի իր
րնտանի
կենգանին
, -
շուն , կատու
,
թռչուն
,
Հնգկախոզ,
կրեայ թէ թութակ։
Աակայն ոչ մէ–
Կր այնքան
դոլրգոլբանքի
արժանացած
է
որքան
Տօքթ.
ՕՀՇ
^ ՜^ճհշէի
կբիանեբր;
ՈբոփՀետեւ ինք
շփնած է զանոնք
իր կնոք զոբծակցոլթեաժր
:
Տօքթ
՚ Ուոլթբր
Պրիսթօլի
քզադիաոլթեան
կաճառի
տնօրէնն է : Այգ երկու
կբիանեբր կր կո
շ ֊
ուին
Ը,1տ16
եւ
Լ1ա61 :
Այս անուններէն
աոաքինր
կաղժ ուած է
Լ16շէա 1–1ւ§հէ Տ6ոտ^է^V^ Iոէ6^ո^^ Լյէէշա31
բառերու
սկլնատառերէն
, իսկ երկրորդր
Լ16Շէ70
1\^6ՇՅՈ1ՇՅ1 Ո օ ե օ է
րառերէն։
Տարօրինակ
անուններ,
որոնք տառաց
ի կ՝արտա յայտեն
կր իանե ր ո
լ
կադմր :
Ասոնք ա շխաբՀի
առաքին
արուեստական
կեն–
զանիներն
են : ք՚այց , պիտի
րսէք. « Պարզ խա–
զալիկնեբ
են : Ամէնքս աչ մեբ մանկութեան
տեսած
ենք տախտակամ
ածին
փբա
յ
փաղոզ
թիթեզեա
յ
մկնիկներ
, ինչպէս
սեզանին
փյւա լ պարուլ
թաւի
շէ
արքեբ–»
Հ Ոչ՛ կր սխալիք։
ք^ոլորոփին տարրեր
են
Տօքթ • Ուոլթրրի
սաեզծած
արարածներր
: Առա -
քին անգամ է որմ
աբգուն
ձեռքէն
ելած առար -
կայի
մ ր շա րժ ո ւժնե
ր ր
թ"
Է՛Հ է է կուտան
իրեն : Թէեւ
ժեքենական
են այւլ. շարժուժներբ,
սակա
քն ան էեդ
ռւ բիբա
ուժի
ժր չեն Հպաաակիր
շարունակ;
ԱնԺիքպէս
րսենք ոբ, Ամեբիկայի
Ժէք
տաս.,
նեակ տարիներէ
ի փեր ծնունդ առած է բարգ
զի–
տութիւն
մր որ կր կոչուի
^>'ե^^Ո^է^^ս^ :
Այս
անու
նբ կաւլժռւած է յունարէն
րառէ մր որ կր նշանա
կէ
՚էեկ : Արզարեւ
, դեկաւէարեալ ու
ինքնա շա
րժ
( ՅՍէՕաՅէւզՍԸ )
Ժ եքենա կան
ո ւսո ւժնաս
ի րո
ւթե
անյ
նուիրուած
գիտութ
իւն
ժ րկւ է , որ կր քանայ
կեն–
գանական
քգա
յին թէ ուդեզա
յին գբութեանց
զ ո ր–
ծո ւնէո
ւթ
իւ
^ւ
ր իրականացնել
ե լեկտ բոնւս
յ ին մի -
քոցներոփ։
ք*աղմաթիլ
մաթեմաթիկոսներ,
ք՚էա —
զէտներ
, Հոդերաններ
, ելե կտ րոնտդէ տնե
ր եւ ու–
րիչ
Ժ ասնագէտներ
կր զործակցին
այս ե ր
իտա -
սարդ գ իտութեան
առա
քադ րութե անց
իբականաց–
մ ան
Հ ամար : Ան կբ մ տնէ
ամ եր իկեան
դիտական
րո
լոր
ձդտումներուն
զո րծո
ւնէ ո ւթեան
մ էք , ո -
րոնք կր շօշափեն
մարդկային
րնկերային
՝^արցեր։
ք՚նչպէս՝
բնախօսութիւն
, քադաքականո
ւթիւն ,
տնտեսագիտութիւն
, գեզեցկագիտութիւն
,
րնկե
րա բանո ւթիւն
, Հ ւ։ զ ե բնախօսութիւն
ե ւ նո յնիսկ
. . .
պատե րաւլմ ու բախտախազ ;
Ն" յն
Հ ե ռս՚նկա
ր ր կր Հեաաս^դէ
• նաեւ
Տօքթ •
Ուոլթբր իբե լեկտ
բռն ական
կբ իանե րոփ • Եթէ "՚–
սոնց սլատեանր
փեբցնէք, ականատես
պի՚-ւի
Րէէաք
մեքենական
բարգ
կառուցուածքի
մր։
Հն՚սրի^ր
այս
արուեստական
կենդոնինեբր
օժտած է երեք
՛ւղա յականո ւթեամ
ր •
1 ,
Լո յս ին ,
2.
ք՛րենց
մէք
կուտակուած
որոչ քանակութեամ
բ ելեկտբակա
—
նութեան եւ
3.
Ի՛րենց սլտո յտնե
ր ո ւ1ւ
լ^ւթացքին
սլա
տաՀ
ած արզ ե լքնե բուն նախատես
ութեամ
բ :
Ան շուշտ
Հե զփնակբ
կրնար
աւե
լի բարգ
բս;~~
զակցութեամ
բ մբ տարբեր
՚ԷԴ՚ս յութ իւններ ու
«ց անկո
լթ
իէններ» տալ իր ստեգծագո
բծութեան
:
Աակայն
այսքւսնն ալ արգէն կր
Հասաւսէււէ
մար —
գուն
Հնաբէոմտութե
ան ու րարձր
իմաւլէսկանոլ -
թեան
կարոդութիւնր
եւ աստիճանր :
ք՚նչսլէս
իբական
կենգան
ինե
ր բ , ա յս
արուեքւ–
տական
կրիաներն ալ կր
տեւլափւխոլին
սնո ւն՛է
փնաոելոլ
նպաաակոփ։
Աակայն
ասոնց
սնունզր
ե լե կա
րո կանո
լ թ
ի ւնն է : Շարժույքնեբր
կբ կատար—
ուին երեք
անիւներու
ժիքոցաւ,
որոնց ետեւի
եր
կուքբ
բուն
շարժի^երն
են ,
իսկ
առքեւի
աոանձին
անիւր կբ զեկափարէ
ոլղւլոլթիւնբ
:
Կրիաներուն
պատեանէն
դուրս
ցցուած է լուս—
ելեկտրական
բքիք մր;
ԼԱսիկէո
րնդՀանրապէս կր
րաղկանա
յ սէ լէնիոմ
մ ետաղի
թերթէ
մ ր , որ լո
յ–
սի ճաո ազ ա յթներու
թռթռա
ցո ւմնե ր բ կր փո խան–
է ելեկարական
լնկալսւչ կամ աբձանէսղբիչ
կտէլ–
7 ա ծ և խ )
•• Այ–
/՛աււ
՚է՚"ւ՚"։՚է՛
՚^ււ^՛^"՛՛"
ԷՐ
ժ՛ա,
ղաոնալոփ եւ ղղայուն
լոյսի
ամենաակար
է ս ո ս ՚ ՚ լ ա յթներու,
կր տիր՛՛. սլե ՛՛՛է կրիային շար ,
յումներուն,
ցոյց՚՚ոալսփ
Ա՛նոր
Հե՚ոեւելիք
ուղ -
՚^՚^^ԱյսԱէէ"
^ ^ՐՒ
Ր ՚ յ "
՚^ււ
^"•""Պ"՚յթ՚>
՝
ՐԸքր
սաՀ
ժր կ՚ոնզ կ՝աոնէ , "՚– անշ.սրժ «կուլ»
կուտայ
"՚ կր «Ժէսրսէ»
՚"յ՚1 Լ"Տ"Ր––< Ղ՛՛՛ք՛՛ ւ՚լեկտրակէսն
Հո^
սանքի
վերածելոփ։
Ա՛ղա «կորոշէ» թէ ոլէ՛՛տք է
,արժիլ
լոյսէն
ու՚լ՚լ՛"
թեամբ։
ՈբոփՀետեւ մի
)լաբծէք թէ ՚"՛՛՛
կ
՝՚"Ի
"՚Բ
^Ի
""^<*՛
ւ"ձ
՚՚է–
^Կ՚ւ
"՚Բ–
ուեստակեալ
կրէաներր
ունին նաեւ
իրենց
<^ցան -
կութի՚-ններբ
ու կ՝աի.որժին
մ ի՛ս
յն
միքակ
ուժ ֊
ղնութե՚սժբ
լոյսի
աղբիւրներէն։
քո յսի
՚ւօրաէոբ
ճաոաղայթներու
աղղեցռւթե,ոն
տակ կէսԺ Ժթոլ ,
թեան
ժէք անռնք
վն.ոո՚ոռւքի
կ՝ ե ւ լեն
իրենց յար ,
մար
լոյսր
զանելու
Հաժար։ Եւ ղ՚ոած
ատեն
նիւներր
ինքնարերաբ՚սր
կ՚սնդ
կ՝առնեն ,
իրենց
ներք/ն
Հոսանքներու
Հաւասար՚ոկ
շոութ եամբ :
Աէսկէսյն
միւս
կ՚՚՚լժէ
երր «էսնօթո
ւթ իւն» լպ -
զան,
այսինքն երբ կբ սսլաոէ
իրենց
ելեկարէոկան
Հոսանքի
՚ցաշարր
սաաժոքս
րարղոլցիշին
(ՅՇՇԱաս1&է6Աք>
Ժէք, աՀա այն ատեն անոնք
՚լօրաւոր
լոյսէ
սլաՀանքր
կ՝ոլնենան
,
ուրկէ կր
կարծեն
ստանալ
իրենց
պէսշարր։
Անշուշտ
լալէսղոքն
մի -
քոցր սլիէոի ՐԱԱ՛Ր
՚սյղ
ձեւի
լուհում
մր։ Եթէ տե
սականօրէն
Հնէսբաւոր
նկատուի
,
գործնակա՚ւ,
ղետնի
փբայ
այզէզիսի
կարելիութիւն
մր տակա -
լին Հեոու է իբազործռւելէ
;
Հնա
րիչր
իլ՛ արա րածնե բուն
անօթութեան
յաղուր՚լ.
տալու
Համաբ
շփնած է մասնաւոր
րոյն
մբ ուր կբ զիմեն
անոնք,
ամէն
սնւլամ
ւ՛ր
սլւս–
Հէսն^ր
ւլւլան : Այո
՛ս րուե ոտակե էոլ ա ր ա բ ւ,տծնե բ ո լԱ
Հակաւլիր
ց անկո
Լ թ իւն1ւե
ր բ ժիքակ թէ
՚ւօրալոբ
լոյսերու
Հանգէսլ,
յէսոաք կր բերեն
բարղ
փիճակ
ժր որ էլէէէնաւլան անա1րւկա
լնեբոլ
կ՝աււաքնորղէ
ղիրենք
, ղարժ անք սլէոտճտռե լոփ Հնարի
շին
ԱյժէՐ աեսնենք թէ այս տարօրինակ
կենւլ անի–
ներր
ի՞նշ կերպ կր փա բուին երբ աբղե
լքի մբ
Հանւլիսլին :
ք՚նշւզէս
բսինք,
անոնք շատ ղղէսյոլն
են որեւէ
խոշլնղոաի
Հանէլէոլ։
Պարզ Հոլուէք մր բաւակէսն է
Որ
գիրենք
մ ղէ խո չ լ ն ղ ոտ
էն աղէս տելու
, ելք
մ բ
գտնելու
: Եւ անոնք կբ սկսին
սղոցին
ատամներբ
յ1՚չեցեուլ
ւիոքր
շա րմ ո ւմնե րո փ եւ
խո չ րնգո տ
էն
Հ՛Ր
է՚լ՚՚ն՚ոկան
ոււլղոլթեամ
բ յաո աքանալ
,
մինչեւ
որ
ղայն անցնին ։
/* աես այսքէոն կատարեալ,
ղէլայուն
ու խո -
Հական
կազմէսծներոլ,
քվօքետրէ
՝^՝\է՝Օռ\ի Հեա կարելի
էպ^ա յտարարե
լ . ~ ֊ «Եթէ
ԺԸ • ՚ԷԱ՚ՐՐ
ժաժացոյցի
՛ք՛րր. Հ՚ոնգիսացալ
եւԺԹ՛ գարր
շողեշարժ ժե -
քենայինբ,
ապ.սի. ղարու
երկբոբգ
կէսր
պիտի
ք՚Ա՚՚՚յ
ինքնազեկափաբեալ
մեքենաւլիաոլթեան
շրբ–
քանր :
ինքնազեկափաբեալ
մեքենաղիտոլթիւնր
պատ -
կերն իսկ է ք՚լային ելուղեղային
շարժումներուն
:
Հեէոե լրար ինքնաբերաբար
կ՝ոլղղէ
նաեւ իր
գործունէութեան
րնթացքին
կաւոարած
վրիպում,
նեբր;
Օրինակ՝
տբղի
Հակօդային
թնգանօթներր
լ՚՚ոաարի
միքոցաւ ոչ միայն կր փնտռեն
նշանա -
կէտր,
այլեւ
կ՝ուղղեն
փրիպումներր
նախորգ
ար.
ղիւնքներոլ
Հիման
վրայ :
Տոքթ.
Ուոլթբր կր յուսայ թէ մօտիկ ապա .
ղային
կարելի պի ի րլլ^յ
մարգկային
ոււլեղր
յօրինել
մեքենականօրէն
Այոսլէսի
միտքեր
անշուշտ
տեզի կուաան
թեր
ու գէմ
՚լչ
՚ճաբանոլթեանց։
Յամենա
ն
ոէաս,
Հաստատօրէն
կարելի է ր^լ^լ
^^^^^
թիւնր
Հակառէսկ իրՀսկայաքայլ
յաոձքգիմոլ
-
թեան , երբեք
պիտի
չկարենայ
մարզկաին
Հո .
գեբանութեան
րուոո
եոան^Դ I
՜ ,
Ր.
լ՛։
/ ,
. ^ " ^րաՆգներր
արտա
րո,տեւ
ժեքենական^ժիքոցներռվ։
Այնքսձ ր
,Հ ^ Լք է
կայքն
կառուցուածքր
սլ հր
լ, լ^,
Հ , -
դաշնակ։
Մեքենան կբ Հպատակի
ի/^ի
՚ր,,;
,,ձ
^–•ւյւէ
՚՚գններուն՛
Մաբդր
ա ն կ 7
իր շար
ժումներուն
մէք, յաճախ
կ>աբՀաժէսրՀԷ
անգ.
^3
էոապաբէոոլէսծ
եւ մ ասնէս տուած
երկիր
մ րն
է ր
1920/>. =
1920^5՛
սկսեալ
Թուրքիա
ոտքի
ելաւ
քցորՀր -
ղ
էո
յին
քիո
լս
իո
յ աքակցու
թեամբ
Զախքէո
խուած
թուբքիան
ոտքի
Հ անուկե
րբ
Գա^ակներր
չէին,
այլ ոուս
րոլշեւիկներբ
, միշտ
գո րծակցութեամ բր ստրկածին
Հա յ
բռ լշելիկնե
..
բու :
քցոբՀրդային
քիուսիա
թուրքիոյ
րնձեոեց իր
աքակցութիւնր
քադաքական
, ղինուորէսկան
, տն-
տեսական եւ բարոյական
գետնի
փրայ :
Համ աշխարՀա
յին աո աքին պատերաղւք էն յե -
տոք
թուրքիա
գա տապա բտուե ցաւ
քագաքակիրթ
աշքսարՀի
կուլմէ
իբբեւ
191 5^
Հա յկական
աննա ֊
խլնթաց
եղե ոնր կազմ ակե րպո դ ոճրագործ
էզե–
տութիւն :
Հայոց
եկեղեց
ին , Հողելո
յս Գէ ո րղ. Ե • կաթո–
ղէկոսի
ՀբտՀտնգով
Աղգային
Ագատօնի Օր
Հր՚ւ.
չակեց
Ա՚՚չրէլ
24Հ^ I
յ ՚ " Ր ՚ լ ե է ո ւ Համար
մեր մէկ մի
լիոն նտՀատակներոլ
յիչատտկր
ել
յէէեցնելա.
Համար
Թուրքէ"
յ էր ղործած Ա եծ Ոճէբր :
Ո՛ուսական
սուէններո՛ք
Հ,ւօ
յաստանր նուաճ -
ուելէ
յետոյ,
Հայաստանի
մէք արգիլուհցաւ
ոչ
միաքն
Ապրէլ
24/
Աղատօնբ,
այլեւ
ոեւէ
յիշա
~
աակութիւն
1915/
Մեծ Ե՚լեռնի
մասին։ Ձէ" որ
Մեծ
Ե՚է/՚՚՚նի
յիչեցռւմր
կրնար վշտացնել
Հէսյտ -
նուն
բոլշեւիկնեբու
«էսրքատաշ»
«յեւլափոխական;>
քար՚լ արար
թուրքերու
սիբտր :
Ապրիլ
24/
Ա՚լատօնբ
Հայաստանի
մէք
արդի–
լողներր եւ
1915/
Մեծ Եւլեռնբ ռլրացոէլնեբր
Գաչ–
նակներր
չէին,
ույլէնւքէրի
Հետ Պ՚սքոլի
Համաժո–,
գոփին ժասնակցած
սբիկ՚սյ
Հայ ր" էչեէ.իկնե ր ր ;
Այգ
մե՚^նք է, որկր ղոբծակցինք
թուրք
ենի–
չէրինեբուն:
ք՝այէլ էքենք
զ եէւ րսե լիք
ունինք :
(Խմրազրական ՀԱ8ՐԵ՚ե՝ք^ի)
Fonds A.R.A.M
