Գ^ա^^Աե^ոէ դասակսւպոէՎը
Միիզգային
Հէմնագրամին
գրասենԼակը
իր
անգամներուն
աարեկան
մողոկկն
քանի
մր օր
ա֊
« ա ք
Կո
Հրատարակէր
գրամական
ղուգակշիոնե
֊
րու
նոր ասլագրոլթէլն
՛մր,
սրրագրուած
եւ վե
-
րաքննուած։
Պրրթրն
Աւուասի
Համաձա
յնագիրր
պարաաւորիչ
կր գարձնէ
այո
Հ րաաա րակո
ւթ
իւ
-
նր,
որ աեգի
կ՚ունենայ
ամէն անգամ
երր
Հիմնա
դրամին
անգամ
երկիրներէն
մէկր
փոփոխութիւն
մր
մա.յնէ իր գրամական
գրութեան
մէք .
ւիիչա րոա
այգ
Համաձայնագրին
Հգայման
֊
ներուն՝
ամէն գրամ
իր օաՀմանումր
կր
սաանայ
« ոսկիի
չափ՚անիլոփ»^
այսինքն
իր ոսկիի աեսա
կան կչիոոփ,
ինչպէս
նաեւ
« աոլարի
չափանի
֊
լով»,
այսինքն
ամերիկեան
գրամ
ին
Հեա
իր
ու
նեցած
Համեմ աաո
ւթեամր։
Տոլարր
որ
Պրրթրն
Ալուասի
գրամական
գրութեան
Հիմր
կր
կաղմէ,
կր ներկայացնէ
գրամական
միութիւնր
։ Եւ Հա
-
կաոակ
անոր որ թուգթ
աոլարր
կարելի
չէ
ոսկիի
Հեա փոխել,
սահմանուած
է
ոսկիի
աեսական
ծանրութեամ
ր մր :
Հիմնական
ղրամներր
րամնած
են երկու
ղա–
սակարդի–
անգամակից
պեաութեանց
մայր
երկրամասին
մէք գործածուող
ղրամներր,
եւ
այգ
երկիրներուն
ղաղթափա
յրե րուն
մէք
գործածուող
ղրամներր
:
Այսպէս,
սթերլինր
մայր
ղրամ
մրն է,
րայց
ձիպրալթարի
, Պերմուաեան
կղղիներոս
կամ
ճա–
մայիքայի
ւէ էք
ղ ո րծած ո լալ
ո թեր
լինր
արրանեակ
դ րամ մրն է :
Երկիրներ
կան
որոնք անծանօթ
են
Միքաղգա
յին
Հիմնաղրամին
, ինչսլէս
Կ-երմանիան
ել ճա
-
վանր :
Ս՚-րԻձ
երկիրներ
կան,
որոնք անգամ
են մի
քազգային
այս
կազմ ակերպութեան
, րա յր
անոնց
Համար ոեւէ
սահմանում
աալ
կարելի
չէ
եղած,
ինչպէ"
Աւսարիա
, Ջիլի,
Ֆինլանաա
, Յունաս
-
աան,
իաալիա
եւ Աւրոլկուէյ
;
կայ
նաեւ
երկիր
մր,— միակր
, որ
մինչեւ՝
ա յսօր չէ
Կր
^ած
րնղոլնի
լ աալ
իր զրամ
ին ճա
-
նաչումր,
այն է Ֆրանսան
:
Մ իքաղղա
յին
Հիմնագրամ
ին Համ ար փրան
-
սական
ֆրանքր
գո յութիւն
չունի :
Ձիպութիի
ֆ րանքր
ե
՜լ
Հնգկասաանի
ֆրանսական
գաղթա
—
փա յրե
րու
գրամ ր՝
յ1Ո1նՓ|ւՏ»
մ իակ ֆրանսական
գը–
րէսմներն
են որոնք
րնգունուած
են պաչաօնապէս
։
Ցնոր
անօրինոլթիւն
, Ֆրանսա
դրուած
է այն
երկիրներու
գասակարգին
մէք,
որոնք
Պրրթրն
Ուուասի տեսակէտոփ
կանոնաւո
ր գ րամ
չունին :
Աակաւաթիւ
են մերմոլմներու
դասակարգին
պատկանոզ
երկիրներր։
Այս գասակարգր
իր կար
կին
երկու ստորարամանոլմ
ունի, աոաքինր
այս
երկիրներուն
, որոնց գրամական
զուդակչիոր
չէ
րնգունուած
, եւ երկրո րգ
ա յն երկիրներր
որոնց
ղ րամական
զոլգակչիոր
գեււ չէ Հասաատուած
:
Ֆրանսա
միակն
է աոաքին
ստո րտ րամ անմ ան
մէք։
Բտյց նկատի
աոնելով
իր արաագրական
մեծ
Հա–
րսաոլթիլնր,
այս վիճակր
որեւէ կերպով
վնաս
չի Հասցնե ր իրեն
:
Երր
ֆրանքր
նորէն
արձանագրուի
ճչմարիա
Դրամներու
ցուցակին
վրայ,
ինչպէս
եղած
էր
\946էն
1948,
Միքաղգային
Հիմնադրամ
ր իր
ցու–
Հայկ
ճիզՎհճևաՍ
Աեպաեմրեր
Դին, ԳաՀիրէի
մէք
Հոգին
յանձ–
նեցինք
Հայկ
ճիզմէճեանր,
մէկը
վերքի՛ն
երես
-
նամեայ
Հայ մարզական
կեանքի
մրաքան
վարիչ
ներէն
:
Զինքր
ճանչցայ
երբ պաաանի
էի , ՚Լ
/Աւպաբ
-
եան
ազղային
վարմարանի
երկրորդ
դասարանի
աչակեբա
: « Մ արզարանր»
այսպէս
եր կո
-
էէինք
Հ՛ Մ՛ Ը՛ Մ-ր այն ատեն, երբ
բո
լո ր ինն
էր
տակաւին
երազ մլն էբ ինձ Համաբ :
Զրօսան^^ւե
րո
՚. մամանակ,
ոտքի
մատներու՛՛
Վր
՚ո
յ բարձրացած
, չարունակ
ցանկապա
աին
մ
իւ
ս
կոզմ բ կր նայէի
:
Ի բ իկո լան
արձակոլրգ
ներուն
պաՀ
մր Հոն կր Հանդիպէի
, տուն երթալէ
աււաք
:
Եւ Հոն էր միչտ
Պ– ճիզմէճեան։
թիկնեզ,
րաբձրաՀասակ
, լայն ճակատով,
ճեբմակ
մաղե —
րով պարոնր,
որ Համակրանք
ու
յաբղքսնք
կբ
նեբչնչէբ
ինծի
: Միչա
զբաղած
էբ։ Մերթ
փայսւ
կր
յ՚լԿէր^
մեբթ
գետինր
կր փոբէր,
կամ
ելեկ
-
արական
ձողեր
կր կանղնէր
: Աաճաիս
իսումբ
մբ
եր իաասա րդնեբ
Հ աւաքած՝
կր
զրուցէր
Հետեբ
-
նին
:
Ծնած
էր
1884
Ցունուար
2()ին , Պոլսոյ
ար
-
ուարձաններէն
Ա ալմաթռմ
լաւքի
մ է ք ։ Իր
նախա֊
կրթութիւնր
կր ստանայ
Պալաթի
քՍոբէնեան
ազւլ՛
փարմարանր
, ասլա կր յաճախէ
Պէ բպէ բեան փար–
<ք արան , որուն
չրքանր
կ^ալարտէ
ՊաՀ
մբ Պոլսոյ առեւտրական
Հաստատու
—
թեանց
մ էք պա չաօն ա փա բե լէ ետք
, իր
սեվւական
վսւճսաատունբ
կր
Հ իմնէ
եւ կր զբազի
վփբաբու–
մական
ւլո բծիքներոլ
վաճառում
ով
:
Կր մասնակցի
Ա կիւտարի
«Տառաք դիմական
^
Մ չակութային
Մ իութեան
, որ
փեր^Ր
գարձաւ
ք*րաֆֆի
— Տառաքդիմական
Միութիւն
: Մարզա–
կան
իր առաքին
գո րծո
ւնէ
ութ
իւ^ւ բ կր սկսի
Ա կիւ
տարի
«Հայ
Մարմնամարզական
Ակումր»ին
մէք :
1914
1915/՚5ւ
մեծապէս
օգտակար
կ^ՐԱայ
բազմաթիւ
Հայերու,
չնորՀիլ
պետական
Լ ւ գին —
ոլորական
չրքանակներու
մէք իր ունեցած
ծանօ
-
թ ո լ թ ի լննե բուն
:
՚քյախոբդ
պատերազմէն
եաք,
խումբ
մբ լն -
կեբնեբու
Հետ
միասին,
գլխաւորութեամբ
^տ
-
ւարչ Բրիսեանի,
կր
Հիմնէ
Հայ Մ ա րմնակ
ր թական
ԸնգՀ - Ա իութիւնբ,
որ յանգւլնոլթիւն
մլն էր
տյգ
չրքանին,
նկաաի
ունենալով
տիրոզ
ա՚ւնպաստ
պա
յմ աննե րր
% Մ իութիւնր
կր չաՀ ի
Հայութեան
Համ ակրանքր
եւ աստիճանաբար
կր գաոնա
յ այ՝ -
ցատախտակին
մէք
ւզիտի նչանակէ
, զուտ
ոսկիի
անոբ կչփոբ թէ մեթբական
դրութեան
կբամ ոփ եւ
թէ տոլարի
սէնթոփ
անոր
Համեմ ատո
ւթ իւէւ բ ,
՚"յսինք1ւ
միանգամայն
տոլարին
արմէքր
ֆրանքով
եւ. ֆրանքին
ա րմէքր տոլաբոփ
\
Պբրթլ^՛
Ուուասի
պաչաօնական
ցուցակէն
կր
տեսնենք
թէ
չատ
մբ երկիրներու
Հտմտր
գրա
—
մական
ղուզակչիոնեբու
ամէնէն
փերքին յայտա
—
բա
բո լթիւննե
ր ր ել փաւե բացո ւմնե բ ր եղած
են
1949
Աեպտեմբերին։
Հ՛
Մ՛
ՀԱՄԲԱՐՋՈԻՄԵԱՆ
^ՕԱՌԱՋ»Ի
ԹԵՐԹՕՆԸ
(186)
ԵՐԿՐՈՐԳ
ՄԱՍ
ժ–
֊ – Ախ,
եթէ
ինձ էլ ու՚լարկեն
ղիւղերբ,
Հ"՛–
"՚ոչոլմ
էր նա :
Նա կր զնաբ,
կբ քարո՚լէբ
, նա չէբ
Հ՚սնղբս
-
աանայ
օր ու ղիչեր։
Րայց
Գայիանէն
Համաձ՛տ՛յն
չկր,
ել եբեիստն
միանղամտյն
րնղունում
էր,
"ր
^հ՚ւ
I, ասում։
Այո,
ինչ ի՚օսք
, Աո՚լոէփին
"Ք.
էի Հաւատ՚սյ.
նրա
բերս՚նից
՚ ր ՚ ւ ր " եկս՚ծ
իւրա
-
•^"•՚՚՚չիկ՛
խօսքը
ծիծ՚սզ
կր \,արուցանէր։
Մարզիկ
"՚ձ՚ւպկո
են. աո՚սք
լաւ Հասակ,
կան՚՚նաւոր
կ՚՚՚՚լ–
մոլածք
են պաՀանքում
ե՛–
՛Ա
՛ցա իսօսք ֊՛
Ալզ
պ՚ստճաոոփ
էբ կագԱ՚կ
երեխան
ղրս -
Պ՚՚՚-մ
իրան։
Փոխաբէնրնա
՚սնՀուն
Հրճուան
-
Ք՚՚վ
ծառայում
էբ իր ցուցակին։
Գրիչ
չաբմելիս
յ՛՛",
կարծես,
սբբաղործութի՚-ն
էբ կատարում
:
՛՛՛՛Կ
քնելփս
նա այդ
թ ՚ լ թ ի կ՚ոորբ
՛լնում
էր բար–
^1՛
"՚ակ^
որպէսղի
երա՚լում
էլ աեսնէ նրան,
ան–
՚ւԻբ
Ա
՛նէ
Այսսլէս
անղնում
էր
ղիչերՐ
՚լԻԺբԻ
ե՚ոեւից֊
՛Լ՛՛Կ
՚լերեկներբ
ամբողքովի՛ն
սլաակ՚՚՚նում
էին
^"՛յիանէին
: Աննա խաթո՚նր
սսլասում
էբ իր
փե՜
" " ՛ յ ի ն , նոր նոր միքոցներ
էբ ՛լանում
նրան
աւելի
^""֊""ոացնելու
Համար : Այգ
մ՚սմս՚նակ
Գայիանէի
մօտ
Հաւաքւում
էին կանա
յք ու աղքիւկնե ր :
Երբ
՛լալիս
էր Րէկր,
նրանք բնգՀատում
էին ի–
րանց Հանդարտ
խօսակցո
ւթիւննեբր
եւ
սկսում
էին
մ ի չարք ու րախութիլննեբ
• եբգում՛
է ին , ծի
ծաղում
, երբեմն
նո յնիսկ
պարում
է ին ծափ
աա–
լոփ :
Նստած
փափուկ
բարձերի
փրայ, Բէկբ
մի
տ–
ուսնձին
ուչազ րութեամբ
ականք
էբ
ղնում
այդ
ձայներին,
որոնք
նոյնպէս
այրում
էին
նբան
,
ինչպէս
Գայիանէի
կաբմրելր
:
Ասլադայի,
մօտիկ
ապագայի
այգ.
սքանչելի
Հրասլսյրներբ
կաչկանդում՛
էին Րէկին,
նա
լուո.
նայում
էր Աննա խաթունին
, իսկ նրա
աչքերր,
կա բծես , Հարցնում
է ին • « իմ
մ ասին
են ա
յնտեղ
խօսում
, չէ՞
՚ ՚ . Ես չե մ այդ
ո լբա
խո ւթ իւններ
ի
պատճառբ՝»
: Աննա
իյաթունր
ագաՀոլթեամբ
խը՜
լում
էբ այգ
Հարցերր
նրանից
ել իր կանացի
պչ–
րանքներր
մի ՚ոեզ հաւաքե լոփ , քազցրիկ
մպիա
-
ներ
էբ խաղացնում
իր . չրթունքների
փրա
յ :
Նա էլ չէր խօսում՛. եւ լալ էբ անում:
Ի՞նչ
Հարկաւոր
են խօսքերր
• Րէկն
արդէն դիտէ
ամ
էն
ինչ : Այգ ագքիկր
օր օրի փրայ
աւելի
չքնազ,
ա -
ւելի
յափ չտակոզ
էր ե րե ւում
նրա
՛ս չքե ր ին : Նա
տեսնում
էբ որ աղքիկնե
րն
ու կանայք
Ա
ելիքի
դռնեբից
դուրս
գալուն
ոլէս լնդունում
էին
լուրք
կերպարանք
, տեսնում
էբ, որ դրանց
միքոցով
Ա—
ւետարանոցի
եւ չրքակայ
գիւզեբի
մէք անբնգ
-
Հատ
երթեւեկութիւն
էր կատարւում
: Եւ
գիտէր
որ ա յդ պէս
է լ Հա րկաւո ր է : Գի՚֊զեբից
նա
տեզե–
կութիւններ
էր ստանում
, որ ամէն
տեղ
կանայք
ու
ազքիւրւերբ
ուրախութիւներ
էին անում :
ԼԷՕ
սօբուան
Համ ազաղութա
յին
կազմ կե բ սլո
ւթ
ի ւն ր :
Թուրքիոյ
մէք ստեղծուած
նոր
կացութեան
Հետեւանքով,
1922
Հոկտեմբերին
կր
ստիպուի
մեկնիլ
կ՚եբմանիա,
իսկ
1923
Յունուարին
կուղայ
Ե՚լիոլաոս
, ուր իրմէ աոաք եկած
էին արղէն
լն
տանիքին
մի ւս անգամնե բ ր
Եգիպաոս
ի մէք ալ կր նուիրուի
մարւլ՚սկան
գոբծունէութեան
:
19Ճ4/5.
Ագեքսանղրիոյ
մէք .
1926/5;
Հելիոպոլիս
, ապա
Կ՚տՀիբէ,
կր
Հիմնուին
Հ– Մ՛ Ը. Մ .ի մ՛ասնաճիւղեբ
, չնորՀիւ
իր
քանքե–
բուն
:
Մտաւորական
մբ չէր
Հայկ
ճիզմէճեան
: կու–
սակցական
ալ չէր։
Պաբզ
Հայ մրն էբ, այն
քիչե
րէն
, ոբոնք
քերմօրէն
կբ
նուիրուին
իրենց
՛սղ -
՛լինք կր ծառա քեն , կբ պայքարին,
ասռանց
փոխ՚^ւ–
րէն
բան մր ակնկալելու
:
՛Ինքն
ուրոյն
սկզբունքներ
ունէր։
Իր
կարծիք–
ներր,
երբեմն
Համարձակ,
մինչեւ
իսկ
վիւ""՚֊որիչ>
Հանգոլրմելի
կր գտնէինք,
նկատի
ունենալով
իր
վաստակբ
ել Հանրա
յին
ղործին
Հանդէ պ
ունեցած
նուիրում
ր :
Ապրած
է ր Պ" լսո
յ Հայ
մ աաւո
րականութեաե
Հարուստ
չրքանին
մէք,
1914/
նախօրէին
: Իր մ ր–
տեբիմներր
Գաչնակցականնեբ
էին, որոնց
անունր
միչա
Հ սլար տանքով
կր
յիչէ
լ՛ ՚–
Ե՚ւադոյն
՚լբօչր,
"Բ
մինչեւ
նեբզազթի
օրերր
իր տան
՚ լ ՚ ո ր գ ն էր,
Հանուեց՚"ւ
իբ տեգէն
: Եւ
ր՛ս–
րեկամնե բ , ոբոնք
Հայաստանի
իբաւակսւրգր
զը
վննագատէին
անՀանղուրմելի
ղաբձան
իրեն
Հա–
մ ար
:
Արդի՞ւնքը.
. . բայց
լաւ է չխօսինք
"՛յ՛է մա
-
սին
:
Աամենայն
դէպս
այս վիճակին
Համաբ
չէ ,
որ
Հայկ
ճիզմէճեան
եւ ուրիչներ
անգուլ
ա շխաաե
-
ցան չուրք
երեսուն
տարի
:
կր յարգեմ
յիչատակբ
Հայկ
ճիզմ է ւէեանի
,
իբրեւ
մէկր
Հ. Մ–՝Ը
՛Մ ի Հիմնադիրներէն
եւ իր–
րեւ
անձնուէր
Հանրային
գործիչ
մբ :
(Յուսարեր)
ՊԵՐՃ,
ՓԱՐԻԶԻ
ԿՐՕՆ՛
ԸՆԿԵՐԱԿՑՈԻԹԵԱՆ
ԸՆԳՀ–
ԺՈղՈՎԸ
Ն՛Ա–
Օծութիւն
Գարեգին
Ա.
կաթողիկոսի
ա յցե լութեան
Հետեւանքով
, ստիպուած
եղանք
Կ բօնական
Ըն կե բ ա կղ
" ւթ ե ան
ԸնգՀ
. մողււվ ր յե -
տաձղել
կարճ մաման՚սկով
: կրօն
. Ընկ •
ԸնդՀ •
մողովը
աեւլի պիաի
ունենայ
Հոկտեմբեր
ամսոյ
29/5»,
մտմր
2/5/
Փարիղի
Հայոց
եկեղեցիին
մէք ,
15 աշ յշՅՈ Շօսյօո, ք*3քւտ (8)՛։
Ա յս աււիթով պարտք
կր Համ տրենք
կրօնա
-
կան
Ընկ • անղամնե բուն
Լ՛՛՛՜Բ^
ուչաղրութեա^ւ
յանձնել
Հետեւեալ
կէաերր
•
1.
Համաձայն
կրօն. Ընկ. ծբտգիբ
կանո
-
նագրի
\(ձբգ յօդուածի
տ րամ ագրութեան
, րնդՀ
.
մողովի
, Հեաեւաբաբ
քուէարկութեան
կրնան
մասնակցիլ
անոնք
միայն
, ոբոնք
իրենց
անգ՚սմտ–
վճարներն
րբած
են , այսինքն
վճարած
են
մինչեւ
1949/
իրենց
աա րե վ ճա րնե ր ր ։
Կր
յանձնարարենք
ուրեմն
որպէսւլի
ամէն անգամ
իբ
վճարումներն
լնէ
մամ անակին
:
2.
Վարչական
ա չխատանքնե
բու
դիւրու
-
թեան
եւ կրօն • Ընկ • ղո րծե բուն
կանոնալորոլ
՚
թեան
Համար,
կր յանձնարարենք
քեբմապէս
բոլոր
անգամներուն
, որպէսւլի
Եկեւլեցւոյ
դիւսնատուն
դիմեն
ել իբենց
քա րգե ր ր սաանան
:
3.
Արուարձաններու
տնղամներուն
զ
իւրու–
թիւն
տալու
Համար
Եկեզեցւոյ
գիւանտսլեաբ
՛՛լի՜
տի
Ա
՛յցելէ
ա րո ւա րձաննե ր ր եւ
տեզւոյն
վբսւ^
բամնէ քարգ երբ : Այո ա յցե լութեան
թ ո
լա
կանն ե–
րր թերթերով
պիտի
յա յտա բաբո
լին , ուրեւքն
ան
գամներր
օգտուելոլ
են այս պտրտգս՚յէն
եւ ստա
նալու
են իրենց
քարզեբր։
(Կ6լւք)
«ՀԱՆԳԷՍ
ԱՄԱՕՐԵԱՅ»Ի
ՐԱՑԱՌԻԿ
ԹԻԻԸ
Նոբ ստացանք
Վիէննայի
Մխիթ՛" րե •սնց Հա
-
յագ իտական
ուսումնաթերթին՝
« Հանղ է ս Ամ -
սօրեայ»ի
բացառիկ
թի՛ բ ,
4
12 (1949
Ա՚գրիլ
-
Գեկտեմբեր),
Հետեւեալ
փերնաղրոփ
« ՄԻլԻ -
ԹԱՐ
ՏՕՆԱԳԻՐԲ,
ԵՐԱՆԱՇՆՈՐՀ
ՄԽԻՐԱՐ
ԱԲ
ԲԱՀՕՐ՝
Մխիթարեան Միարանութեան հիմնա
դ|փն մահուան 200րդ տարեդարձի աոիրու^ (1749
- 1Տ49, 434 էջ) :
Կւչ պարունակէ
ուսումնասիրոլթիւններ
Ա •
^րի՛ւ՛՛ր
Լուսաւորիչի
մ ասին ,
մ աՀուան
աարեգարձին
առթիւ,
Գիւնեսիոս
ԱզեքԱանգրտ
-
ցի , ՇաՀապեփտնի
մողոփոյն
կանոններբ
(Հ ՛
Ներ
սէս Ակինեան)
, կորիւն
(նոյնպէս)
,
յօդուածներ
եւ գրադաաութիւննեբ
Մխիթար
Աբբայի
մա
-
սին
եւն՛։
Հասցէ
— 1VI6
^հ
^է
^^^տէ6ո
§տտտ^,
4, \^16ոո5,
VII
(ձսէոօհշ) ;
Fonds A.R.A.M
