ՄԵՐ ԳՊՐՈՑԻ
ՕՐԸ
ՋԱՑՆԵՐ
ԳԱՒԱՌԷՆ
ՇԱՎԻԼ
Սիրելի
«Տառաի,
անցեալ
կիրա
կի օրր Շավիլի
քաղաքապետարանի
ււրա^ր
լեղ -
ռլաքէ կր Հայերով։
Աեր գպրոՅէ աարեկան
Հան–
գէսն էր, եւ Եավքդղի
Հայր, պաաիւ
իրեն,
իր
Ղ՚ՂԲ՚՚յԻ^
ա Վ ե ւ գիաէ պաՀ մր լռեցնել
րոլոր քէ
ներն ու վէճերր;
Այսպէո
եգահ է տարիներէ
իվեր։
- 4.լ–^.
՚Շատ
յաշոգ էր Հանգէսր եւ
յ"^Ղիէ՛
Ծեր
փոքրիկներն
էին, մեր նորագոյն
սերունդը
<ին–
գէձ՝~1՝ձ––14ւ աարեկան
,^ որոնք
իրենց
հայերէն
գեղ–
դեղանքով. Հոգ չէ թէ երրեմն
թոթով, պաՀ մր
մեգ
մոռցնել
տուին
այն օտարացման
վաանգը
որ
կը սպաոնայ այգ վ,ո քր իկնե ր ո ւն : Աեհերր
արդէն
բաւական
յաիւդ
էին իրենց երգերով,
արաասա–
նութիւններով
եւ պարերով,
չնորՀիւ
այն յոդնե -
ցուցիչ
աՀիաաանքին
գոր թավւահ էբ Տիկին վար–
մուՀին
, չաբաթներով
ու
ամիսներով։
• Եկեղեցական
լնկերակցութեան
նախադաՀ Պ–
Գաւիթ Տէր Գխլոլստեան
Համտռօաակի
ներ^կւ։– -
յացուց
գսլրոցին
վիճակր։
իքոսաովանեցալ
՚ թէ
ներկայիս
նիւթական
անձկութեան
մաանոլահ
են
եւ րնկերակցութիւնր
ոբոչահ է փոխանակ գբպ -
րՈցի աչակերաներէն
ամսաթոշակ
ղանձելու ,^՜^ա–
վիլի
Ր"լոբ
Հայրենակիցներուն
տարեկան
առ -
նուագն
երեք
Հար
իւր
ֆրանքի տարե
թո չակ սաՀ -
մ անե
լ : ի1^քնարերաբաբ
աբձանագրուահ
Հնւ^րե -
նակիցնեբոլ
առածին
ցանկր
ամէն
յոյս
կուսւայ
թէ , այս ձեռնարկը*
պիտի
յաշոգի : ^՚ոլրոցի,
ու -
սուցչուՀին
, Տիկին
Փայլուն Ա արդիսեան
իբ
քանի
մը խօսքին
մէշ խնդրեց
հնող^ւերէն ոբ
ուչագիր
՛ըլլան
իրենց
աղոց , որոնք յաճախ
գոլրոց
գալու
Հյեչաեց
ՍՏԻՊՈՀԱԿԱՆ
ԿՈՋՄԸ
ՄԱՐԱԷՅԼ
Սիրելի
Հայրենակիցներ,
Պուլ–
վար
Օատօն
Մարսիլիոյ
ամէնէն
Հա յաշաա եւ աւլ–
քաա
արուարձանն
է –..Մօա վեց Հարիւր
րնտանիք,
առ
Հարիւ ր ղուտ սեւ ա ••խաաաւորները
իբրեւ
24
տարիէ ի վեր կր պաՀէր
իրենց մաաուռբ,
որ կբ
հառա
յէր
նաեւ
իրրեւ
կրթարան
:
ք՚էէյց
աւաղ ,
այսօր
աանաէը
ր ւլաւո րաց ահ է եւ կ՝ուգէ Օր ա–
\"՜՚^Հ.
գուբս
նեաել
մեղ :
Գիմեցինք
օրինական
բոլոր
միջոցներուն
,
Հիրօֆլէէն
Տէր եւ Տիկին
Շմաւոնետն
վեցամ^
սեայ
Յառաջ
կը նուիրեն
իրենց
քեռայրին՝
Պ– Ա՛
՚Բ^ոզեանին
, Ռոնի սու Պուտ։
ՄԱՐԶԱԿԱՆ
ԿեԱՆ-Բ
ՄԱՐԾԷ&Լ
, ՁՕ
Օ^^նո^բ ^
^իհ^ի
.
քք^^նո^ար,
առաուն.
Լ60ՈՈ3136՜՜ Տէ. .^Ո1^ ^շ/ձ
.
իրեհց գաշտին
վրայ,
«ԱըհիւՖը
խաղաց
բՕս16 -
Յձ1է1ին մէչ, իր կարեւոբ
մբցումներէն
մէկր ։
^
. .
Ս ո
օրր
մեր ազաքր
չրրին
իրենց
գեգեցիկ
բայց
ապարգիւն։
Ի վելվոյ այս եղաւ
մեր փաս -
խ՚^՚զա
րկո. թ իլն
ը։
թէեւ
անվերշ
Հակառակորդի
ե,արանի–1/ խորՀոլրգր
-
ձեր
ձեոքն
Ունեցահ
րեբդին
առշեւն
էին,
բայց
Հարուահող
երբեք չե–
ք^լայմ անագի րնե րով չէք կրնար երկաբ
մնալ,
ուս
տի
լալ
կ՝րլլայ ոբ տանտիրոշ Հետ
Համաձայնինք։
ղաւ.
Երկրորդ
էլիսախտղին վեբշանալոէն.
քէաւոբդ
իսկ տանտէրը
կ՛՛ուզէ որ կամ դնենք
շէնքր եւ կամ մամ մնացահ,
Տէ. Ճոէ1ւ65՛
նշանակեց
կէս։
մը :
՚ւլտրսլենքՒէ
Ասիկա պատճառ
եդաւ
սթափեցնելու
մեր
տդաքը
աեգ
ուրիշ աեգեր
կ՝ եր թան
խազ
սւ
լու
կարեւ որու թիւնր ա յն աշխատանքին
զոբ
պարտին
կատարե
լ հնոզէւեբը
, դիւրացնելու
Համաբ գպրո -
ցին
գորհր
» :
.ք
Մ եր պղատ իկնե բու շատ
Հաճելի
բաժինէն
փեբշ, փէաբիզաՀայ
ղերասաններու
խումբ
մր նեբ–^
կայացուց
Պարոնեանի
«Մեհապատիւ
Մուրաց -
կաննե րէն» պատկեր
մր, երկո՛՛ւ,
երե ք,
ի՞նչ
գիտնամ : Ակեղեցական
րնկերակցու
թիւնբ
ի՚՚ք^
լալ
ըբահ պիտի
բլլար, եթէ ալդ ներկա քացումր
^սե -
լու
նե զ ո լ թի
ւն բ իսնա յէր
մեզի եւ մեր
սիրունիկ
պգտիկներուն
գարձեալ
կրկնել տաբ իբենց
քիչ մը
առաշուան
րսահներբ։
յ.;
Հանդէսր
չաբունակուեղաւ
մինչեւ կէս դի -
եր , եւ րոպական պա րե րոփ եւ մէշ րնդ մէք Հա լ–
հակ ան երէք երով : Ան քու էտ մեր եկեղեցակ
ան. Ըն–
կերակցութեան
սւնգամներր
իրենց
աչխաւաֆքին
վախա ոէն բաւ աք լան
Խ՚^եյկ^^էդէֆղյթ.
^մ ը ո՚^ա^^քւ
մհ–.
ց հ՛ւ՛ ւր՚լրոցքէ
սնտուկին
։ Ոյժ եւ կտրոզութիւն
ի -
րենց : -
Շավ1ւլցի
ՎԷՆԷԶՈՒԷԼԼԱՏ
Գարաքաս
քաղաքին եւ
տրուա րձաննե բուն
մէշ կ՚ապրին մօտ երկու Հա -
բիւր
Հայեր
որոնցմէ
քսան
Հոգիի չափ Հաստատ
ոլահ
են Հենէն ի փեր եւ կարեւոր
գիրքեբու
տ ի–
բացահ : Վերշին
երկու
տարիներուն
ւլաղթահ
են
բնտանիքներ
Յունասռ՚անէն
, Լիբանանէն
,
Շթութ–
Բայց
թնչպէս
պարպել եւ ո" Լր
երթալ։
Կա–
ել աասը վա յբկեանի
մէշ նչանակեցին
երկու կէա Հ
րելի
չեղաւ
նուա՚լագո
յն
յա
րմ տ րութեամ
բ տեդ մը
՚ ^ ^ Գ ր վերշացաւ
«Արհ՜իւ^ին
յազթութեամբ
2—1
՚լ՚ոնել։
Միւս
կողմէ,
նէ^՚ելթ
է իրենց
բախտին
Խւ
Բօս16
Ի^է.էին մէշ արձանադրեց
առաշին
տեղը՛,
ձ՚լել
Հարիւ րաւոր
մանռւկնե
ր եւ պատանիներ
, այս . ^
Մ իեւնո
յն օրը «Արհիւ»բ
տուաւ
իբ
երեկոյթը
Համայնակուլ
պայմ աններու
մ է շ ։ Ոէ. Հազար ան–՝– ^աբ
էն թէ բնա ս իոնա
լ՝
սրաՀին
մ է շ ։ ԱրաՀը
ինչ–
գամ ոչ։ Ս.յդ անձնասսլնաութիւն
պիտի
ըլլար, եւ ՚ պէս միչտ,
լեցուն էր\
վատութիւն
։
Մէկ վայրկեան
յոտնկայս
լռութիւն
պաՀելէ
Ուստի, մեր ումե
րէն չատ վեր բԱալով
Հան– ^/՚^ » Հանդէս
ր սկսաւ Ա . եւ կրտսեր
մարզիկներու
գերձ,
ստիպուեցանք
չէնքը
գնել եւ մեր ունեցահ
Կ՚՚գմէ
երգուահ՝
«Յառաշ
նաՀատակ%ով։
500-000
ֆրանքր
յանձնել
իբրեւ
կանխավճար։
Միութեանս
նախադաՀր
րնկեր Ա. Աաբգիս–
Շէնքր
իր յարակից
հաիսքերով
կ՝արմէ
1 –200 "000
եան Համտռօաակի
պարղելով
վարչա
թեանս վե -
ֆրանք։
ցամսեայ
գորհոլնէոլթիլնր
եւ մինչեւ
Հիմա
չաՀ–
Արդ,
սիրելի
Հայրենակիցներ
, արդեօք
պիտի
ուահ
յաղթանակները,
շնո ըՀակա
լո ւթ
իւն
յայտ -
չգտնուի՛՞ն
ձեր մէշ իր պաշտելի
մեռե^եբու
յի– ^եց թտղեցենեբուն
, որոնք
միչտ
քաշալերահ
են
շատակր
յաւերմացնել
ուղոէլ\ւեբ,
պիտի
չ գ տ - մերմարղիկներր,
բարոյապէս
թէ
նիւթապէս։
նուի՛կն մեկենասներ
, ապաՀովելու
Համար
Հարիւ–
Այս առթիլ
անդամ
մր եւս բացատրեց
մ
իութեան
րաւոր
Հայ երախաներոլ
եւ պատանիներու
Հայե–
"ւ-գեզիհր։
Երզեց
ին օրիորգնեբ
.
Զաքաբեան եւ
ցի զասաիարակութիւնը
, գաււնալով
անոնց
վ՚րբ՜
Սաղոյեան,
արտասանեցին
. Աբ–
Մարգարեան
կիչր––
Զկտ՚՚ն ա լնպիսիներ
, որոնք
տրամագրելի
ել վաքրիկն
Հարիպեան : Անմիշապէս
վերշ, բեմ
գումտրներ
ունենան
այսւղիսի
նպատակներու
Հա– Հրաւիրուեցաւ
օրուան
բանա խօս ր,
միութեանս
մուր։
Լո քս , լոյս,
դարձեալ
լոյս մեր
սեւաչուի
Հիմնադիր
անգամներէն՝
րնկեր հ–
Մխիթարեան,
ւքանոէկնելաւն
Համար
։
"Բ շեր՚քւսո/էս
չնորՀալորեց
վարչութեան
աչխա–
Վ^ստաՀ ենք թէ մեր այս սրտագին
կո չր
«ձայն
.տանքր։
Յետոյ
Հրաւիրեց
ներկաները
յոտնկայս
րարբարոյ
յանապա՚ոի»
ւզիտի
չմնայ։
Մեր անձ–
կարգել
երկու
Հանգուցեալ
Հիմնադիր
անգամնե–
նուէբ
մողովոէրդր
կրնա՞ք
Հանդուրմել
որ փո՚լոց
բուն՝
Զ– Արզումանեանի
եւ Ա. Ղ^ազարեանի
յի -
նեաուին
սիրունիկ
աչքերով
Հա քորգիներր
:
չատակր։
ՀհԱշխաաինք
միշտ վառ պաՀել
այն շա–
Կր իւնգրուի
արաասաՀմանի
բոլոր
Հայ թեր–
՜ ՚՝/^ գոր այս երկուքր
յանձնեցին
մեզի, ել փոխան–
թերէն աբաատպել
ալս կոչբ։
կանիստյայտ
չնոր–
.տեԼմեր
յաշորգներոլն
։
\
Հակտքո, թեամբ
Թաղ– Խորհոնրդ եւ հանղանակիչ ,
Վեճակախագր
(ոչխար
մ բ) էաՀեցաւ
941
թի–՛՝
Յանձնա|սՈնմյւ ՚ :
ւր՛ ԱւնուՀետեւ
թագես
Նոր Աերունգի
նուազ.ա -
Ա. Գ
կարեւոր
գումտրնԼլքէէվ
մասնակցոզ֊^>,
(սումրր
մենչել կէս զիշեր
նոլա,,եց
Հայկական
,^նեթ՚ււն^քւն/։*.ննԼքաի
Աքիս*խ ^Փո^րա,իրքք1է–ին–"ա֊.^խ^֊.՚՚քչի.^^ի^ Լւ^րուցակտն
՛գաբեր : Վարչութիւնս
ուբախոլ -
մր
վրաք։
Հասցէ.
Նչտն Տէրտ՜էրեան
,
7
թեամբ
կ՝տրձանադրէ
իբրեւ պատուո
ւ
անգամներ
IV1օս^^Ո. 81(1. ՕՃ^Օ , Տէ. ԼօաՏ ,
Մարսէյլ
։
Պ • Պ • Արսէն
Թէճհրեանի
եւ Համր,
ք-աշեանի ա–
նուններբ : Այս առթիլ ալ նուէրներ
ստադտնք
:
-
ԱԱՐԾԻՒ
կարտէն,
Եգիսլաոսէն : Տեզւոյն
մէշՀինէն
Հաս–
՝^ Կ երակի
22
Յունուար
կէսօրէ
վերշ «Ար -
տատուահ
Հայեր օգտակար
եղահ
են նորեկներուն
^Ի՚–»բ
Բօս16 ^Շէօս^/
աոաշեն
մրցումբ
,
Տ. Տ. Տէ.
մանաւանգ
^աղիկեան
եզբայրներբ
ել Պ– Ռուբէն
ԼօՍւՏ
դէմ շաՀեցաւ
Հ<ֆոռֆէ»ով
:
Ա– Արծիւ
Հիւլետն : Տ իարպէքիրլեան
ոբ - մայրաքաղաքին ^^^^^^^^^^^^^^^^^^ա^^^^^^^^^^^^^^^^աաաաաէւ>^^
մօա
Հիւսուած
եղէնի
դորհարան
մրպիտի
Հիմնէ,
է1ՏԱՑ1Լ՚1/՚Բ
կր հրա՚լրէ
լ^ւթացք տալ ^աղիկեան
եղրա քրներու
:
բաղձանքին,
չինելոլ
տուն
մր, ուր կարենտն պա–
ԵՐԻՏԱՍԱՐԳ
ՀԱՅՈՒՀԻ,
1950
Յունուար,
(Գ.
տսպարուիլ
նորեկ
Հայեր,
նոյն աաեն ալ ունենան
տարե
թ^՚ւ
0 :
Հասցէ.
1\՚1ա6, Տ.
Տէ2.3.,
113 աՇ
՛չո րհ աշխատանքի
Համ
աբ
IVI§^. Օհշ1եւ, 863՚քՕսէհ, (ՍհՅո) :
«ՑԱՌԱՋ»Ի
ԹԵՐԹՕՆԸ
(44)
ՍԸՎԱՏԷն ՊՍԲՈԻմ
(ԻՐ
ԲեՐՆՈՀ
ՊԱՏՄՈԻԱԾ)
Այգաեղ մեր կացութիւնը
բաւական
լաւ էր •
օրը
մ էկ կով կր ՛մ որթէ
ինք եւ լաւագո
յն
մ իսերր
կուտայինք
նաւավարներուն,
որպէսղի գոՀ մնան
ել
կրկին
վւախչելոլ
ւիորձ
չրնեն : Ա իեւնո
յն ժա -
մանակ
յարաբերութիւե
կը մշակէինք
չյ՚շ՚^կայ
Երկու մամ ետքը
լուր
բերին, թէ Հեհեալ ու
զինեալ
մանտարմրրին
մեղ կ՝որոնէ : Այգ
միշոցին
ա չքե րնիս չարունակ
հովս էն վրա
յ է ր , նա լու
մ ր
երեւնալուն
կբ սպասէ ինք՝ մեր հրագրին
գոբհա–
ղրսէ թիւնը
ասլաՀովելոլ
Համար։ Բ՛, որ մեւլ Հետ
էր , յայանեց
, թէ ինքը
չուզեր
արտասաՀման
երթալ,
այնպէս որ, մէկ քանի
րնկերնեբու
Հետ
զինքր Հոտ թոգսւցինք.
պէաք
եգահ
ղէնքերր^
մթերք
եւայլն
յանձնելէ
ետքը
Հբաժեչտ
առինք
ու
մենք
մ եկնե ցանք ։
^
Գացինք
՛լիւղ
՛քը, որ հովէն
երկու
մամ
Հեռու
էր. տեսանք, որ հովեղրը նալմր կայ. լրտես
մը
՚ԼԲկե՚յԻ՚^Ք
1 "ՐՐ վերաղարձին
յայանեց
, թէ
նաւր
՚լօբքի
Համար
ալիւր կր վւոխաղրէ ;
Հարցուցինք
նաւի
մեհութիւնը,
նաւապետի
եւ իր մարգոց
մ ա–
քՈքն ռիլոերուն
Հետ, որաէսոի
աարենաւորման
Լ
ւ
տ Ր I
Լ
մԼ
\ ւ ֊
/
ք/./^
բւ
.. . ...են– Ե– "ե^՝ ք""–ք^ ԼՍ՚"ե"Ր
"բոշ բան մը չկրցաւ
ըսե
մ իշոցնեբ
ապաՀովենք
մե1լնումի պա րագա
յին
՚– Ե–
րեկո
յին
լուր եկաւ, որ Ս՛ յոյն
ղիւղր
ժանաար֊.
մաներ
եկեր
են , մարդիկր
հեհեբ եւ վիրաւորեր
,
կիները
բռնարարեբ
են , այնպէս որ,
կիներուն
մէկ մասր փախեր
եկեր էբ մեղ մօտ : Ամէնքս Հա–
^ամբանիս
շա բուէ։ ակե
ց ի՝1։ք , Հասանք
ուրիշ
գիւզ
՛քր, ուր աան մր բակին
մէշ խնոցին կաի»է*ւա^^\^ ր •
՚Լերցուցինք
ել Հետերնիս
առինք
շոլրի
Համար :
Գիշերլ
՚յնք
հովավւր
,
ալեկոհութիւէւր
սաս՚ոիկ էր՛ մենք կը ներկայանայինք
իբր
թուրք
քուեցանք
, տնակ
մը շինեցինք
, բայց
չկրնա -
,Ա,օնե անե ր ,
այսուՀանդերձ
նաւավարները
Լով լաւ հահկել
տանիքը
, անձրեւբ կր
թ/՚ւ՚իանցէբ
ել գիչերր
մինչեւ
լոյս
շուրի
մէշ
էինք։
Իմ Հի -
ւանգո
ւթ
ի ւն ս հան բացաւ
, մէկ ոտքս
բո լորս փին
թուլացահ
էր կբ կասկահէ
ի , ոբ
անդամալոյհ
՜պիտի
դառնամ : Գիւզը
մարգ
զրկեցինք
, որ բան
մը գտնեն
գետինր
փռելիք՝
զետնի
խոնաւութենէն
աղատե
լու
Համ ար
. միեւնոյն
աաեն
Պետրէն
ղքր–
• կեցի
Եղոյի մօտ, ոբ գոնէ
իր տակր
ձգուահ այ–
հի
մորթր տայ, որպէսղի
երկու մամ Հանգչիմ ,
րայց անիկա
մեբմումով
պաաասխանեց
:
մերմեցին
մեզ Հնա՚լտնդիլ,
րսելով թէ,
ակւկարելի
է րացուիլ : Ատիսլուեցանք
եա զառնալ եւ մէկ
մամ Հեռանալէ
ետքր տեսանք
յոյնի
երեք տուներ
,
որոնք բարեկեցիկ
երեւոյթ
ունէին։
Գոներր
ղար–
կինք,
չբացին,
անօրելբ
սաստիկ կր աԼղար,
մեր
զրա
թիւնր
անաանելի
էբ, վերշապէս
մեղ
տուին
մէսրսէ՚լի
բանա
լին , ուր ապաստանեցանք,
փուռը
Հիսոեցենք եւ Հոն կաիսոլահ
ղ զ ումնեբր
աոնե քով
,
սկսանր
ուտել,
կողմնակի
սլատուՀանէ
մբ
կինեբր
մեզ
կ՝՛ րսէին.
«Կեբէք,
կերէք,
դդումները
քաղցր
են
Հոտ
կազմեցինք
մեր վերշնական
հրադիրը՛
՛ս յլեւս
օր , նո յնիսկ վա քրկեան
կորսնցնելը
վտան–
գաւոր էր՛ էիճռա կանո ւթե ամ ր պէտք էր գորհել
ու
ս՚գսւա
ի լ կամ մ եռնիլ :
Մ ե՛լ՛քէ կէս մամ Հեռու
թուրքի մբ սբճտրան
կար
. հրազ րեց
ինք
Հոնկէ
^ ալիւր
վե րցնել : Բո լորս
մէկ՝
գիւղէն
դուրս
ելանք , տգաքր
ղրկեցինք սր
ճարան
• ես անձամ բ Համ ամ իտ չէի ա յ դ քա
յ լին
,
բա
յց լնգՀանուր
ին տրամ ա գր ո լ թ ե ան
Համ ակեր -
պեցայ : Տղաքբ
չա լկեցին
ե լյկու պարկ
ալիւր ,
անկողին
մբ, երկու
նաւթի
թիթեղ եւ բերին
ն շա–
նակուահ
տեղր : Անոնք
չէին սպաննահ
սրճարա -
նապետ
Թուրքբ, որ իրենց Հեռանալէն
անմ
իշապէս
եաքր կր պոռար անդագար
•
կեավուրներբ
սրճաբանր
կոխեցին
, մեղ
թաքլեցքլն
, կուգան
նալակր
գրաւելու,
Հասէք
,
ժանտաբմաներ
, ո՛՛ւր էք • • •
Գաշտր
լիքն էր Հո՚Լիւնեբով
, սայլապաննե
-
բով , ճամբորդներով։
Շչմահ ու սարսափահ– կե
ցահ
էին ու կր դք՚տէին.
լուսին
չկաբ, ու անոնք
մեր բոլոր
շարժումներր
կր տեսնէին
, րայց ոչ ոք
ձայն կր Հանէր. բարեբաիստարար
վայրբ անտա -
ռոլտ էր, եւ այղպիսով
մերթիկունքր
ապաՀով։
Մենք ել աքդ ժամանակ
երկու
բնկերներ
թեւերէս
րոնսւհ՝
քարշ կուտա
քին գես.
՚^տահեցի
, որ վայր–
կեսւնե
մր վ տրանու՚ք
ր
կրնայ
ան
յաշոզութեան
մաանեք
մեր ամբոզշ
ձեռնարկր
• վախս
այն էր, որ
նալակր
շուրր կբ մղեն։ Զե" րռնոզնեբուն
ձեռքէն
թոաք, Հրացանս առի, վազեցի ու գոչեցի.
֊
ԶԱՊկԼ
ԵՍԱՅԵԱՆ
Fonds A.R.A.M
