I
ԶՄՄԱՌԻ
ՎԱՆ-բի
200ԱՄԵԱԿԸ
Երկու
հարիւր
աարիներ աոաշ,
՚Բեսրուանի
րարձունքներէն
մկկուն
վրայ
(Լիբանան),
հիմ -
նուեցաւ
Զ՚քմաոի
Հայ կաթոլիկ
վանք մր, որ կան
գուն
մնաց
միշա ու մինչեւ
այսօր ալ իր
կաբեւհր
աեփւ ոէ– գերր
ունի
է Անոր հիմ^ւագրութեան
երկ–
ըորգ գարագարձին
աոթիւ
Հանգիսութ
իւննե ր աե
դի
յյսնեցան եւ Լիրանանի
աեղական
թերթերն
ալ
հոն փոխագրուած
է;
Զմմաոի
վանքին
հիմնաղիրներր
Հալէպէն
Լի -
բանան
անցահ են
1707/5,։
Զմմաո
Հիմնուահ֊
է
1749/1՛
ել Լիբանանի
Հայ կաթողիկէ
օլաարիաբքբ
Զմմաո. փոխագրուեցաւ
:
Պէյրութի
Վ ր յ֊ուռ»
թերթի
խմբագիր
Մ ի չէ է
Շիհա
ղնաՀաաելով
վանքին
արմէքր,
ջերմապէս
կր մաղթէ որ Լիբանանի
մէ^ բաղմաւգաակոլի
եւ
յաւերմյոնայ
աղաաութիլնբ
:
Գեկաեմբեր
17 ին Աէն ժօղէֆ
համալսարանի
հանգիսասբահին
մէ^ աչ Հանգիսաւորապէս
տօն-
ուեցաւ
Զմմաոի
վանքին
երկհարիւրամ
եակր :
Ներկանեբուն
մէշ կր նչմ
արո
•^ԷԻ՚ե Լիբանանի կբ -
թական
նախարար
Տոքթ՛
Աւիֆ Ապելլամտ,
կար–
աինալ
Գրիգոր Պետրոս
Աղաճանեան
,
Աուրիոյ
կաթոլիկ
պատրիարք
իննիաս թավաւնի
, պապա -
կան նուիրակ
Ալսիտ Աարինա
, Ֆրանսայի
գեսպան
կոմս տիւ Շայլա, եւ ռլրիչներ
ինչպէս եւ հայ ե–
բեոփոխաննեբ
Պ՛ Պ– Մովսէս Տէր Գալուստեան ,
Տօքթ
. Հայրապետեան
է
Երկաբ ճառ մ բ խօսեցաւ
կաբտինալ
Աղաճանեան
պարղելով
Լիբանանի
ղալարագեղ
լեռներուն
մէշ
թառահ
հայկական
արղիւնաչատ
վանքին
ղոբհու–
նէոլթիւնր
I
Ֆրանսերէն
գեգեցիկ ճառ մ ր խօսեցաւ նախ -
կին նախարար Պ՛ Շարլ
Հելու, ի"կ
արաբերէն
փասաարան
ԱպաուլլաՀ :
մարաապէս
Հարաղաա Ա խիթարեանն
այն է որ
Մ խիթարաց
անունր
կրող
երկու
Տուներուն
ա
յն
պէս յարգանք
, Հանգուբմողութիլն
, եւ
հառայոս–
թիւն կր մատուցանէ՝
որպէս թէ Մխիթար
Աբբա
Հօր
ելւկու աչքհրն
րլլային,
ինչպէս
կ՝րնեն
րնգ–
Հանրապէս
Հայ մողովոլրգն
եւ մ եղ ճտնչղող Օ -
տա րներր է
՛քննասէրին
յօգուահին
ուղղահ
մեր
«ինչու -
նեբր»
ցո յց կուտան որ ա յղ յօգուահին
խորք^
մէշ
Հոսանք
մր կբ քալէ, որթախիհով
պիտի
Հա
մակէր
Մխիթարեանց
Հոգին։
Մենք խորապէս
Հա–
մողոլահ
ենք ոբ էականր
անունր չէ , այլ թէ
1 -
րո՞յ ոգւոյ է մէ կը:
Այստեղ
Հարկ կբ Համարեմ
՝Բննասէրին ու -
շագրոլթեան
/անձնել որեթէ փորձէ
երբեք
փեբս–
տին մանաւանգ
ծած՜ուկ աքւուՌով
Հրապարակ
գա–
չու,
մեր կողմանէ ոչ մէկ պատասխան
,
ւէասնղի
խաղաղութիւնր
չաա աւելի
կ՚աբմէ , քան Հազար
՝Բննասէբ
՝» ;
Այո՝ իյարզանս
Մխիթար
ԱբբաՀօր
նուիրա
կան
յիշատակին
%
Հ.
ԱՐԱՊԻՈՆ
ԵղԻԱՏԵԱՆ
ՋԱ6ՆԵՐ
ԳԱԻԱԳկՆ
ՄԱՆՈԻԿՆԵՐՈԻ
ՕՐԸ
՛ է
ՓԱՐԻԶԻ
Հ. Մ՛ Մ-Ի
ՄՐՑՈՒՄՆԵՐԸ
ՎԻԷՆ (յապագահ) •
կապոյտ
Խաչի գպրո ֊
ցական
Հանգէսբ
տեզի
ունեցաւ
Տունուար
Տին ,
կիրակի
կէսօրէ
վերշ
, Շշ10\տ.
ՕՅէհօեգԱՇ/
սրահին
մ է շ ։
Վարչութիւնր
շանք չէր խնայահ
այս
ձեռ–
նարկին
յաշոզութեան
Համար :
Աիբելի
3աոաջ ,
պիտի
խնայեմ
քու սուգ
էշե–
բուդ , եւ ոեւէ
անուն պիտի
^յիչեմ
ԱրաՀր
մինչեւ
բերանբ
լեղուն էր, րայց
աԼքի
կը զարնէր
մեր ունեւոր
Հայրենակիցներուն
բա
ցակայութիւնը։
ճիշգ
մամանակին
սկսաւ
Հան -
գէսը : Բոլոր
հնոգքներբ
անՀամբեբ
կը սպասէին
^իրենղ գաւակնեբուն
Հայերէն
երղերուն եւ արտա
սանութեան
ղ : կապո յտ
Խաչի նախագաՀ
ը.
Տիկին
Տ՛ Նալպանտեան
Հանգէսին
բացումը
կաաաբե -
Լսվ
, Հբալի րեց ներկանե
րբ ինչպէս
մ իշա
, ա յսու–
Հետեւ ալ թեւ ու թիկոնք
կանղնիլ կ՛ Խաչին,
ի–
րենց բարոյականով
ու
^ւիւթականով։
Գպրոցնե
բու Ա՛Բ– Գ • գասարանի
աչակերտ–
նեբը
(մանչ ել աղշիկ) չատ օրինաւոր եւ կաբգա–
պաՀ , շարքի կեցահ
էին յիսունէ
աւելի : Ա՚֊-Աուցի—
չին առաշնորղութեամբ
սկսան
մ տնկական
խբմ -
բե բգնեբր
: Մ էշ բնգ մ էշ աեղի
ունեցան արտա -
սանութիւննե
բ , մ ենա խօսութ
իւն
եւ
մ եներգ ;
Բո լոր
նե րկաներր
լար ուահ՝ ուչաղրո
ւթեամբ կը
Հեաեւէին։
իսկ չարաճճի
փոքրի1լ1ւերբ
բեմին
փր՜՜
րա
ք զանազան
ձեւերոփ
իրենք
զիրենք կր
ցուղա–
գրէին
հնոգքներուն,
բսելոլ
Համար թէ
«մենք
Հոս
ենք եւ կ՚երգենք»
, ինչպէս
մենք ալ
կ^րնէինք
մամ տնակին
ւ
Հանգ էս ին երկրորղ
մ ասր կբ ներկա յացնէբ
Տ իսուսի
\քնունղբ
ղո ր նե րկա րսզուց
ին
3
արա -
բով : Երկրորգ
արարէն
վերշ
լ^ւկեբուՀի
Նալ -
պանտեանբ
բեմ գալով
Հրաւիբեղ
նե րկաներր որ
ւ^ւքաՀա
յր
մ ր րնտ րեն տօնահաո
ի մ ոմե րբ վառե
լու
Համ ա ր : Տօնահառի
բոլոր
ղարգեբր
նուիրահ՝
էր
րնկերուՀի
Մտրիցա
Ջօպոյեան
:
Պ– Ա– Աա -
պունճեան
Հաղար
ֆրանք
նուիբելով
մոմեբբ վա–
ո-եց ու սկսաւ
7ւուի րատո լութ իւնր : կարճ
մամ ա–
նակի
մ էշ
գո յաղաւ
22 • 500
ֆրանքի
ղ ում ար մբ
։
Ներկաքաղման
վեր9ին
արարն ալ շատ քուզիչ էր :
Վեց
Հր ե չտակներ
կ՝ե րգէ
ին «ԽորՀուրգ
մեհ՜ եւ
Ավ։անչելի»ն եւ «Աուբբ,
Աուրբ»ր, իսկ
Հովիւները
երկու
Հեաելո
րղնե բով
նո։ է րնե բ կբ
բերէին է
Հիոզովուրգի
մէշէն
երեք մոգեր
երգելով եւ խբն–
կամա՚1ւին
մէշ իաւնկ
հիւելով
եկան
բեմին
վրայ,
է՛՛՛կ Է՛՛Ք" աարեկան
վ՚ոքրիկ
մբ սակառին
մէշ նս–
տահ
, աշ ու ձախ կր նայէր , գլուխր կբ
չարմէր
աոանց
աւլմուկի։
Բոլոր
ղե րա կատա
րնե
ր^ւ ալ չտա
յաշռգ
էին։ Յետո
ք երեւ ղաւ ալանգական
կաղանգ
^
. , , » .
լ. -
Պապան
միրգերով
եւ պտուղներով
եւ
հրարնեբ
յտնգղնու
թեամբ
, գնաՀատելի
էին Համ
բամնեղ ոչ միայն
գպրոցի ա չտկե րանե րո ւն ,
այլեւ
բոլոր
ներկայ
երախաներուն։
Աւղբե կապո
յտ
Խո՚չր որ շանք չե խնա
յե ր նոբ
սերունգին
փրկութեան
համաը։
ԱնԺէլ
Կիրակ/,,
22
Տունուար,
Հ. Ա– Մի
մարղիկ
ներր արելոա օբ մր ինչպէս
իրենց
երիտասար -
ղութիւնն
է , աւելի
աչխումացտհ
ղա չտ
ելան
կարմիբ—կապոյա—նարնշաղոյն
տարազով
Վէրսա
յլի գաչտբ
Հա յկական
ըա ր բառով էր
լեցուահ
Հ Աեբ պահեստիներբ
վճռական ու վստաՀ
յարձակոզտկանի
անցան։
Եղանակին
ամենազեզե–
ցիկ
ոլ նուրբ խազա
ր կո ւթ իւնն էր որ աեղի
կ՝ու -
նենար : Հակառակորգը
վտրեց չատ օրինալդր եւ
կաբզապաՀ
խազ
մր։ Մեր մարզիկներբ
վերշապէս
գտահ
էին համապատասխան
խաղլնկերներ
: Աա–
նագնգակը կբ թոչէը
ես։ ու առաշ
գեղեցիկ
փա–
Աերով ;
Ա՛ կիսախազը
վերշացաւ
Հ ՚ Մ ՚ Մ ՛ի ի նպասա
երկու նչտնակէտով։
Բ~ կիսախաղին
Հակառա -
կոբգր բացարձակապէս
վՀատահ
էը : Գնգտկը
50
մեթրո
յի վրայ կբ գեգեբէր
բերգին
առշեւ։
Խազը
վերշացաւ
(յ 1 , /
նպասա
Հ • Մ • Մ ՛ի
Նչանակալից
էին, Արտակ եւ Յարութ
իբենց
յանդուգն ել տնգիմադրելի
խագարկութեամբ
Վարուման
ել Պօնճլօն
եղբայբները
որոնք
իբենց
սիստէմատիկ
փտսերոփ
ներդաչնակեցին
եւ կանո
նաւորեցին
խաղբ, Ա եբոբետն եւ Մաբկոսեան
վե բ–
շասլէս
բոլորն.ալ
իրենց
լաւազոյն
յատկութիւն
-
ներր ի յայա
բերին։ ԱՀա թէ ինչպէս
կրնան
ոզե–
ւորել գնգակախագր
: Երբ
թ1քկն.|ւք/*^ ,
նրբու -
0եամբ եւ Համ ագ րուահ
ումե բով ,
վախադարձ
էւիզեբով
խազան
, մարզասէր
Հասարակութիւնն
ալ
շեբմապէս կբ գնաՀատէ
I
Ժամր
15/5»
մեր Ա՛բ գաչտ եկաւ, քաշալեր՜ -
ուահ
սլաՀեստիի
յաշոզութենէն
։ Նոյն
պատուա–
խնգբոլթետմ
բ եւ ոգեւո րութեամ
բ անցան
յարձա
կո զական ի : Վէ րսա
լւից ինե
րբ
մ աբմնապէս
աւելի
ումեզ եւ գօրտւոր
էին։ Խաղբ ամբոզշ
քսան
վայր
կեան ապարգիւն
զ.արձաւ երկուսաեք
: Հակառա–
կսրղբ
՚լեղեցիկ
վա յրէշքով
մ ր
ն շանակեց
առաշին
կէար : Մեր տզաքր տաքցան
, իրենց
յարձտկոզա–
կանը կազմակերպեցին
աւելի
սեղմ,
քիչ
յեաոյ
\
Հաւասաբեցոլցին
1 1 :
•
Բ - կիսախագին
Հ • Մ • Մ • աւելի
ւիճոական
նետուեցալ
գաչտ : Հազիւ
երկու
վայրկեան ան -
ցահ
նչանակեցին
երկրորգ
նչանակէտր։
Վերսայլբ
քուստ Հատ ական
ն չաննե
ր սկսաւ
ցոյց տալ , աՀա
փէնալթ֊ի
մր / նպաստ Հ՛ Ա՛ Մ՛ի–– Գմբախտա -
բաբ
չկրցան
օգտու իլ տո իթէն
: Մ եր
մ
արզիկնեբբ
աւելի
ւ^գվգահ
կր 1լն ա պա տ կե ց ին իրենց
ճիգ երբ ,
Հտկտոակորզ.
րերգր
միշա վտանգի տակ
գնելով,
իբարտնցու
մի մ բ մէշ հակառակո
րգբ
շուաբահ՜
նշանակեց
երրորգ կէտ մր ի նպասա
մեբիններ
ո ւս ,
խազր վերշացաւ
Հ ՚ Մ • Մ՛ի քազ թանակով
,
8—1 •
Աննման էբ մեր բեբգապտՀ
Տակոբը,
Թարզանի
Ա1ւ1 ա/։ւսս
Ո՛Վ ՈՐ
Լն\Գ
Ր Ա Ժ Ա ՚ՆՈ Ր Դ Գ Տ Ն Է ,
«ՀԱՏ
ԲՈՅԺ»Ւ,
Ջ Ր Ի «
ՅԱՌԱՋ
» Պ Ի Տ Ի Ս Տ Ա Ն Ա Յ
Վ Ե Ց ԱՄԻՍ :
Մ ինաս , Գէորզ., յառաշապաՀ
կեգրոն
Յակոբ
, կա
րօ եւ կղմես
I
Ու րախ ենք որ անցեալ
շաբթուտն
փորձր ի -
րենց զաս էբ եգահ \ Կր յուսանք թէ
այսոլհետեւ
մեր
ազաքր քաղթանակէ
յազթանակ
սլիտի
թոչի1ւ։
Հ ՛Մ • Մ –բ ՀետզՀետէ
աւելի
մողով բգական
կբ
ղառնտ
ք : Բաւական
թուով
Հայ Հանգ իսա
կաններ
կր Հեաե լին
անոնղ
մր ց ո ւմն ե ր ո ւն եւ կբ քաշա
լե–
րեն
նիւթապէս
թէ բարոյապէս ; ԱՀա
մաըզական
«ՏԱՌԱԶ»Ի
ԹԵՐԹՕՆԸ
(43)
Ս Օ ա է Ն ՊԱթՈԻմ
(ԻՐ ԲԵՐՆՈՎ
ՊԱՏՄՈՒԱԾ)
է
–
Այսօբ
իմ Հարսանիքիս
օրն է •
ցաւալին
այն է , որ մեր գորհը
կնիկ մարգոց Հետ է :
Հիրե կցի Օվակիմ
ը գնաց
գիակներուն
մ օա ,
որոնք
զինուոբներէն
չատ ալ Հեռու
չէին , եւ Հա
ւաքեց
թչնամ
իին
Հրացաններր
:
Վ^իրաւոր
Թուրքերէն
մէկը կը պոռար՛
իսթիլ,
գարտաչըմ
, Աստուհո
յ ս^^սյն
Հա
մար ինձ մի սպաններ :
Ասիկա
մանտարմ
այի
չտվուչ
Ազիղ
անունով
Հրէչ
մըն էր : Շատ չարագո
րհո ւթիւննեբ
ըբահ
էբ, եւ կաոավաբութիւնբ
մեհ
յոյս
ունէր
անոր
վբայ :
Երբ Բ՛ եւ Իսթիլր
տեսան
Հրացանները
, չա–
ւուչին ատրճանակր ելմամացոյցր
, իրենց
ուրա
խութեան
չավւ չկաբ : Թուրքերէն
սապննոլահ
էին
25
Հոգի, իսկ մեզմէ ոչ սպաննուահ
կաբ, ոչ վի՜
բալոբեալ։
կռիւի
միշոցին
փախահ
անՀետացահ
է ին մեղ Հետ եղող
յո յն նաւտվա
րները
ւ
իրիկունը
մեկնեց անք
տ յգ
տեղէն
,
Հետերնիս
տանելով Բ •/ կինը եւ երեխաներբ
: Ե ս ա
յնքան
Հիւանգ էի տակաւին
, ոբ թելերէս
մտահ
քարշ
կսւտային։
Զորս
մամ ճամբայ
երթալէ
ետքր
մե–
ղի
Համ ար անկարելի էր շտրունակել
, ո
րովՀետեւ
ես եւ Վարգանր
չէինք կարոգ
քալել։ Բ՛ի կնոշ եւ
երեխտներուն
տասր
ոսկի
տուինք եւ
ւլրկեցինք
՚լի՚֊զբ
Հ իւր ւ^ւկս՛ լո լ թ իւն խնգրելու,
բայց
՚ւ1՚^ՂքԼ
լեցուն
է ր ժանտա
րմ ա յով
, եւ գի՚-գաց
իք
վախցան
մեզ
րնգոլնելոլ
:
Տեղավւոխուեցանք
ուրիշ անտառ
մբ՛
վիճակ–
նիս շատ գժուարին էր՝ տեղեբնիս
ցուրտ
, Հա —
գուստնիս թաց , ուտելիք
չկայ
, կրակ
չենք կր -
նար վառե
լ, ես ու ՚Լաբգանը
Հիւանգ։
կաբգագբե–
ց ինք , որ փ իլաւեան
Նշանբ եւ Վաս
ի լր երթան ,
նաւտվա
րնե
ր բ գտնեն եւ բերեն Գոճատաղ
, իսկ
մ ենք
փնտռեցինք
գրաստ
մ ր , բա յց անկա րե լի ե–
զաւ
գանել
: ՚Լարգանր
բոլորովին
ինկահ
էր , գին
քր
յանձնեց
ինք
մ օտակա
յ
Յո յներուն
, խնգրելով
,
Որ լաւ խնամ
են գինքր , մ ինչեւ որ մ արղ
զրկենք
ոլ ա,լնենք
։ Այստեղ
մնաց Վ^արգանբ ել
յետո
յ
իմացանք
, որ մեռեր է :
Երեկո
յին չա րունակեց
ինք
ճ անա սլա ր Հ ը եւ
Հասանք
գի՚֊գ
մը, որ Աամսոնէն
երկու
մամ
Հեռու
էր : Երեք տուներ
կա
յին առա
նձին
, շբի
ափին
,
ճանասլարՀի
գիմաց , Հովիտի
մ է շ ։ Գոան
մը զար–
Կինք ել տանտիրուՀին
, որ մօա երեսուն
աարե
կան
կին մրն էր, մեզ րնգունեց
յաբգալիր
եւ սբ–
սւոա խօսքե րով :
Երանի թէ քանի
մ բ՛ Թուբքե
ր սպաննէիք
եւ
ես ալ տեսնէի :
Անձրեւբ
չգագ՚բելուն
պատճառաւ
երկու օր
մ^ւացքւնք Հոն եւ բաւական
կազզուրուեցանք
:
ՏանտիրուՀ
իին
եղբա
յրր
ղրկեցինք
Ա ամ
սոն
՚ոեղեկութիւն
եւ Հիւանգնեբուն
Համար
Հարկ ե–
ղս՚հր ստանալու
: Անիկա վերագարձաւ
երեկո
յ -
եան
ժամր
11/5,,
պատմեց
, թէ ինչպէս
Աամսոնի
յո յն
հասարակութիւնր
ուրախացեր
էր , իմ անա–
լով
Ազիղ Ջավոլչի եւ մ իլս
Թու րքե բուն սպան -
նսւիլր։
Բերաւ
նաեւ
թերթեր,
աեզեկութիւձւներ
:
Երեկոյին
մեէլ^ւեցանք անկէ :
Գօճատազի
արեւելեան
կողմր,
բարձբ գագա—
թին
մ օտիկ
երեք
առանձին
տուներ
կա
յին • հոն
Հասանք , ղռներր
զարկինք
, ամէնքր
արթնցու -
ցինք
1
բոլորը
ոտքի
ելան , գբամ
տուինք
, որպէս
զի կերակուր
պատրաստեն
մեզի : կեբանք
, խմե -
ցինք , Հանգստացանք
, այգ միշոցին
նուաղիչ
մը
եկաւ , նուագեղ
, եւ տզաքր
սկսան
սլաբել
: ԱյԳ
գի՚֊՚/ացիներր
լսահ
էին արղէն
բոլոր պաաաՀահ -
ներբ
, ել ղէպքերր կբ յիչատակէին
փառքով
ու
պարհանքով
: իսթիլ եւ Վ^ասիլ կր մրցէին
իրարու
Հեա
իրենց քաշագո
րհո
ւթ իւննե բով • ես ամ էն ինչ
անոնց կր վ երազ րէի, ո րպէսզի
չողոքո
րթոլին
, ո–
րովՀետեւ կր վախնայի
իրենց
միշեւ
եղահ
մբցակ–
ցութենէն
եւ կբ շանա
յի
մ իշա
Հաշտ
պաՀել
զի
րենք։ : Իսթիլ
ոգեւո րուահ կր պատմ է ր
յունական
պատմ ութենէն
, միանգամայն
կբ պանհացնէբ
Հա
յերր, թէ ինչսլէս կր քաշտլերեն
իրենց քաշեբր
եւ
թէ ինչ կուաան
իրենց
մոգովրղական
Հերոսնե -
բուն :
Մսւթր
վբայ
Հասաւ , տակաւին
նուազոզը կբ
նուազէր ել ազաքը կր պարէին :
Երեկոյեան
մեր ճամբան
չարոէնտկեցինք
եւ
Հասանք
լեռտն
Հիւսիսային
ճակատբ
, ուրկէ
հովը
կր պարգոլէր
մեր աչքերուն
առաշք : Վասիլր եւ
Նչանր եկան , իբենց Հետ բերելով
փախահ
նաււե–
փարները :
ԶԱՊԷԼ
ԵԱԱՅԵԱՆ
Fonds A.R.A.M