Գաղոէթհ
գէսղոէթ
ԵՒ
ԳԵՌ
Կ՝ԱՇ
1
ԵԱՏՒ–..
Տնսւեսագէա
պրօֆ–
Վս՚Հան
^՚ոաոմեանցի
մա
սին՝
Պերչին
թէմբէլՀօֆէն
(Գերմանիա)
զրո^ -
բիսն
մր ղրկուահ է «Հայրենի^^ի
,
սաորագ
րուած՜
է՛ Վիիմանի
կողմէ։
Տօգուահ
• գիրր
երե -
էսյթին^
կ՝անգամակցի
Կ
՚հքմանչ
ոյ
ՀամաղորՏէէսկ–
ցական
անաեսական
շարմման^
որուն
գչիաւոք
աեյլաքանն–
եղած՜ է փրոֆ • ՎաՀ՚սն
Տոաոոմեանց :
Պ • Հի/սման
կը յայանէ թէ յառաշիկայ
Փեաըուաը
երեքին
, փրոֆ - Տոաոմեանց
75
աարեկան
պիաի
ՐԱայ։
Այս առթիւ
կը յիշէ նաեւ
սնոր
բազմաթիւ
սէնաեսական
աշթատանքնեբը
եւ .
ս
յն
մ եծ ծառա
յութիւնը,
զոր կաաարած՜ է Տոաոսեանց՝
աչիար–
Հի
մ էշ աա րած՜ե լու
Համ ար
Համ ա
գործակցական
անաեսութեան
գրութիւնը
։
աձ2ին
Պերլինէն
Հեռանալով,
Տոաոմեանց
Հ ասաաաուեցաւ
Աոֆիա : Վերշին
պաաերաղմին
կորսնցուցած՜ է իր թանկաբմէք
մաւ.
ենագարանը,
իսկ
Նանր
ղժբաթաութիւնը
ունեցած է
բոլոբովյւն
կորսնցնելու
նաեւ
աեսողոլթիւնը։
Հւ էկառակ
այս
կացութեան
Տոաոմեանց
կ՝աշիաաի
յսյսօբ
Հրա–
ս.արակել նոր առձեռն
բառարան
մը որ պիաի
կր
նայ առաշնակարգ
ծ առա
յո թիւններ
մ ա,.էուցանել
,
եթէ Համագոբծական
ոգիի
նոր
առաՀարգնեբը
ս րմանի
ուչաղբութիւնը
ընծայեն
անոր
ւ
6«ղ–ուած–ագիրը
յո յււ կը յայտնէ թէ
պիտի
գտնուին
ընթեբցոգներ
, որոնք պիտի
ուզեն ան -
ուանի գիտնականին
բեռբ
թեթեւցնել,
իր այս
յա–
ոաշացած՜
տաբիքին
, ղժբախտ եւ աչազուրկ վի
ճակին
մէշ,
ՇԷՆ ԳԱՎՈՒԹ
ՄԸ
ՄԱՐԶԱԿԱՆ
ԿԵԱՆ-Բ
ԼԻԱՆ
Հ– Մ– Ը– Մ-ի վարչութիւնը
եռան -
չիսաաանքի է
լծ՜ուած՜
կազմ
ակեբպելով
ք ուն ա
գ տնուող
երկու
չատբուաննեբից
: Ւսկ գ^դ եցկու–
Հի Զանգուն
մաել է բուն քաղաքի
մէշ, կ սՏ , ա–
ւ՛՛լի
ճիչղ , քաղաքի
կենզրոնր
Հասել է նրւն։
Զեր
սւռաշ երգանման
կարկաչում է կապուտակ
գե–
ս ը , որն իբ շբեբը
բէւբում է Աեւանի
լճից \ Զան–
ղ ուի ավւեբը
կոր ած են վւարթամ
ա յղիներ^
մ
էշ:
Ե յմմ աչնան
գո ւնա գե ղութ իւնն է իշել այս
՚՚՚յգի–
ների
վրա
յ • ուռինե
րի վառ գալկո
ւթիւն
, տ
սնձե–
նիների ալ - կարմ
իր գո
յն կաւլնու
գաբիճի
գո
յն
յ անղ
I
Երկար
սուլում է մի չՀակ , ձորի
ք հշով
վւա թ չում է չոգեքար
չիկը
գործողութեան
մէշ է
Ե տնկական
երկաթուղին
, որն այստեղ
կառ-էւցել
է Ե րեւանի
պիոնե րնե րի պալատը
ւ
Նոր
Հայաստանր
կառոլցոլել
է Համաբես
• ե–
րեսուն
տարուայ
ըհթացքում
: Լենինր պաՀան
՝ոլմ
էբ <ձտնտեսութետն
չինա բա րութեան
Համաբ ՝.ւեր–
ղ բաւել
մտաւորտկանութիւնը
: Եւ Հին մտաւո
ք ա–
կ անութ
իւնը
շերմ օրէն արձագանգեց
կոչին - -
կ ոփախութեան
առաշին
օրերից նա իր մ եծ՜ամ.
Ս
ս–
\ութեամբ
եկաւ աչփւատԼլու
բոլչեւիկների
ՀււէՀ
Պետերբուրգի
Արուես անե րի ակադ
եմ իա յի փսէ
՚ ^
ՂաիսաւլաՀ՝
ծ՜ագումով
Հայ, ճարաարասլետ
Աէ վ —
I անդր
ւ՚վանի
թամանեանր
յեղափոխութեան
ււ յ լ.
I ՚ւռաշին
օրերին
գտնւում
է ր
արտասաՀմ
անա մ ,
*՚էարս կաս տանի
մ ա յրաքտ
ղաքում
, Համ արեա
սւ -
էյ.անւք տչխաաանքի : (Տեզափո իսութ իւն
ր նրան ի ը–
է ում էր աւերմ ան տարե բք : Բա
յց անսպասԼլիօք
՛էն
ւ՚կսեցին Ա ոփետական
եբկբից՝ Ա ո վե տա կան
Հւ է -
յտստանից
նրան
Հասնել
ղաբմանալի
լուրեր
. \քո–
վետական
Հա յաստանր
կառուցում
է • ճարաա^ ա–
ւ՚լետի
կեանքի
մէշ Հազուագիւտ
ե
ամենաբաղձալի
գէպք է մի երկիր դտնելբ,
որտեղ
սկսել է կա -
II ուցանել
ամբոգշ
մողովուրգը
ւ
ՄԱՐԻԷՏՏԱ
ՇԱՀՒՆԵԱՆ
Լօս
Անճէլրս
՚Բալիֆորնիոյ
մեծ՜ագոյն
քաղա–
ՔԸ^
է,
ւքեգ եւ Հարուստ : Հայութիւնը
Հաստատ–
ուած՜ է գլխաւոըապէս
երեք
մեծ՜
քաղաքներու
մ էշ
^բէւլնօ
, չուբշ
9 10
Հագար , Աան Ֆրան–
չիսքօ՝
3000,
Լոս Անճէլրս
իր չբշականերով
աւելի
քան
20 "000։
Բարեկեցիկ
են բոլոր
Հայերը,
որոնց
մէշ պակաս
*են միլիէոնատէրները։
իրագեկներ
կը
Հաւաստեն թէ աւելի
քան երկու տասնեակ
միչիո–
նատէրնեբ կան Զքրէգնոյի
մէշ, քանի մը Հատ Լոս
Անճկլրսի
մէշ եւ մեծաՀաբուսանեբ
ամէն տեղ Հ
Բո լորն ալ կը
Հես. ա քրքրուին
Հա յկական
կեանքով
եւ կը մասնակցին
• էգգային ու Հտնըային
ձեռ -
նա բկնե բու : Լոս Անճ^ ւրս չնորՀիւ
իր կլիմային ա–
մէն
կոգմ է գացող
Հա յ.՚՚րոլ
Համ ար լաւագո
յն բը–
նակավայբ
մը գարձած՜ է : Ուչագբաւ է թիւր կով––
կասէն
Հոն գացաՆ
Հայերււն,
որոնք
նիւթական
լալ վվւճտկ
ունին։
Գաչնակց,։
լթիլնը
, իր գաղա -
վւարակից
կաղմակերպոլթիւննԿբով
Հ՛ 0– Մ ի**՛^
թիւն եւ Հ • Երիտ • Գաչնակցութիւն
,
Հղօրագոյն
կազմակերպութիւնն
է եւ աէրր
–էսնրային գոր -
ծունէութեան
: ^րէգնոյի
մէշ
ունի <տ.Ասպարէ–^ի
ակումբն ու տպա րանր : Ա ան 9)րանչիս Կո յի
մ
էշ
Ռոստոմ
ակումբբ
, որ անցեալ
տարի
.շնուեցաւ
28000
տոլարով ելԼոս Անճէլըսի
մէշ Հայ
~՝եղրո–
նոր
կա ռո լց ո ւե ց ա լ
75
Հաղար
տո
լար
ւ՚էբ -
մէքով
յ
Հայ կեգ րոնի բաց ումր կատարուած՜ է
յուն
ուար
\ին : թէեւ
սեվւական
, կր գրէ
^Աոպարէղ»
տմա^ւորի
անզուգական
նուէ րն է Լոս
Անճէլրսի
ամբոգշ
Հա յութեան : Աւնի րնգաբձակ
,
գեղա -
գարգ սրաՀ,
բեմ, եւ երկու
փոքր
սբաՀներ
, ա -
կումբր եւ էլ բագ արանբ տրամ ագրե
լի են բո
լո ր ին
անիստիր ; Հայ կեգ բոնի
յանձնախում
բին
կողմ է
Հրատարակուած՜ է Աիշատակարան
- Աատեան
մբ,
110
էշչնոր
Հալ որակ
անն
եր եւ ծանուցումներ
,
30
էշ բնտիր
գրոլածքներ
, Լօս Անճէլրսի
քագաքա -
պետի
ճառը , եւայլն : Հաք կեգբոնի
բացման
Հան–
ղէսին
Հանգանակուած
է
10 ՛ՕՕՕ
տոլար : Հանգէ -
սին նախացաՀած
է րնկեր Ա՛ ՚Բարեան : Խօսած՜ են
բնկերներ Ա/էք Փիքիպոս
, Արփ •
Աեգրակեան
,
Գուրգէն
Մխեթարեան
եւ Պ– էշմիածնեցի։
Եր -
գ ած է Հռչակաւոր
թենո
ր Արմ ան թոքաթեան
:
ՅՈՒԱԱԲԵՐ
ամէն
օր չորս րնգաբձակ
էշեբով
կ ՜ բՀրատարակոլի
յունուար
ձՏէն ի վեր, փոխա–
նակ շաբաթր
երեք անգամ
ի : Նոր յաշո
ղո ւթ իւննե
ր
կբ մաղթենք
մեր
սլաշտօնակցին։
ԼՐԱՏՈՒ
ԱՐՈՒԵՍՏՒ
Տազանգաւոր
ղաշնակաՀարուՀին
, Օր • Գո -
Հքէրիկ
Ղ^տզարոսեան
Հրաւիրուած
է
ֆրանսական
ձա քնտս՚իիւՈ-ի
կոզմէ
նուտզելու
այս
չորեքչաբթի
Փեւ ւրուաբ
1,
մամը
13-15/'Տ» Շե&ւՈՇ
իյ&ԱՕՈՁւշ/
վբայ
I
ֆոլթպօլի
մրցումներ
, աիսո յենական
,
բամակի
ու բարեկամական
մրցումներ
:
Առայմմ
ունի
ֆոլթպօլի
երեք խում բեբ,
որոնք կը մբցին
գրեթէ
ամէն
կիբակի
օաար խումբերոք. գէմ միչտ
քսոյս^
նութիքնը
չաՀե լով։ Եւ միչտ աեղական
րւմեբէ
կ^օգտուինղգուչանալով,
Հաբիւբաւոր
քիլոմեթր
Հեռաւորութենէ
^աննման^նեբ
որսալով
,
գործա֊
կալնեբու
միշոցաւ
;
Յունուար
22ին առտուն
մամը
2ին մեր կբտ–
սերնեբբ
կատարեցին
^բղ աիսո յենական
մբցումը
Աէն Աօբիսի
կրտսերներոլ
դէմ,
ղատալորոլ–
թեամբ
Գարակէօղեանի
: Մեր եռանգուն
կրտսեր
ները տարին
յաղթանակը
այս անգամ ալ
3 ~ ~ ՚ 2
Յարգ
մէկ պարտութիւն
կրած
են , այն ալ դատա–
լորի
մբ անիրաւ
վճիռին
Հետեւանքով։
Իսկ
մեր
սլաՀեստին
կէսօրէ
վերշ առաշնոբգոլթեամբ
վա–
ԲԻՀ
Աողոմոնեանի
, կատարեց
իր
ախոյենական
մբցումը
Լ.
0.
\յ.ի Գ– խումբի գէմ^ Լուի
գաչտին
վրայ : Հակառակ
մեր տղոց ճիգերուն
1 - 0
պար՜
աուեցան
է
Կէսօրէ
վերշ
մամը
2-30/.^
մեր դաչաի
վբայ
աեզի
ունեցաւ
մեր 9րգ ախո յենական
մրցումր
Րշ^տա
Ա.ի դէմ է
Մեր Ա.
խումբը
16
Հոկ -
տեմբերին
գմուարաւ
Հաւասար
եկած էր
յ"՚Գ ՜
թանգամ
ել կոպիտ
խաղացող
ներուն
գէմ։
ԱնՀա -
մար
բազմութիւնը
լեցուած էր դաչտր
Հակառակ
ցուրտ
օղին , ու սրտերբ կր տրոփէին
: Գրաւ
դը–
ն ողն
եր
նո յնիսկ
եղան : ԱՀա մեր կապո
յտ չա "լի–
կաւո
րնե
ր բ գաչտ կր մտնեն ծափերու
տարափին
տակ
, իսկ Հակառակո
րդր
կարմիր
կակաչի
դոյ ՜
նւ։վ : 3)րանսաց իներր
ինքնավստաՀ
կը չա
բուին
գալ աւոր
ի ազգանչանին
վբայ,
մերոնք
անմիշա
պէս
՝անցնին
յարձակո
ղականի եւ կը Հասնին
մ ինչեւ
՚ տկառակո
րդի
բերդբ
վրիպեցնելով
կէա
մբ։
Հազիւ
7
վայրկեան
անցած
մեր
յառաշապաՀ
ներէն
Հապէլ
Կան նշանակեց Ա • կէտր ,
ողշաղուբ–
ուելով
իբ բեկէ, ՛ներէն
:
Յէրանսացինել ո ափ ի բերան
մէւացին։ Եւ այս
անդամ
սկսան
կոպւ-օրէն
խազալ,
Հրմչաոլք,
կից՝
Յաճախ
դատաւորր
ւ^ո սաստէր,
բա յց
անօգուտ՝։
Մեր ագտքր
իրենց
փո^ ձառութեամբ
կր զդուչա -
նա յին ստո քզ. վտանգներ
^ : ՝Բսան վա լբկեան
վերշ
մեր
յառաշապաՀնե
բ ր նչս նակեցին Բ • մր
եւս :
Գաչտը
կր
թնզար
կ՛ ցցէնեբով
:
Կիստ -
խագր վերշացաւ
մեր յազթս \ակով
2—0 :
Տասր
վ ա յրկեան
գազ արէ վերշ
, խագր
սկսաւ
Յէրանսաց
ինե
բու
աւե
լի բուռն
յ –ո րձակողականով
,
Նոյնիսկ
կռիւ
յտրուցանել
կր փոլձէին
, միչտ ա–
նաչառ դատաւորր
ղզաստոլթեան
կլ՛ Հրալիրէբ
:
Խազր
վերքանալու
25
վայրկեան
մնացած ,
դատաւորր
փ է ն ա լ թ ի
մ բ կբ սոլլէ : Լէօն
Հապէչ–
եանի կր վիճտկոլի
քտշելր, ել աՀա կբ նշանակէ
. ետ -
եբրորդ
կէտըւ
Խազր վերշանալէ
առաշ,
մամբ կբ վիրաւոբեն
աշ վեբշապաՀին
մեր
՚^աւ^ւիւ
Փօլր աշ աչրէն
(բեբ) : Աբագ
ապաքինում
կր
մագթենք
: Աւելի կարեւոբ
մրցումներ
ունինք տա
կաւին։
Խազը վերշացաւ
մեր յաղթանակով
Յ֊ Օ :
ԼԻՏԵԱ
<^ՅԱՌԱՋ»Ի
ԹԵՐԹՕՆԸ
146)
Ս Ը ա ե ն ՊԱթՈԻմ
ՀԻՐ
ԻՕէ՚ՆԱՎ
ՊԱՃՍՈՒԱձք)
Տղաքնեբուն
պատուի բած
էի , որ նաւուն
յա–
սւակը
բոնեն ,
որպէսւլի
Թուրքերը
նս ւը չխ
ծակեն եւ չարունակ
ուշադրութիւն
դս.րձեեն
ի՚ուրք
նաւավարներու
վյ՚այ
ւ քյաւուն
ղեկավարու–
իփւնր
Յոյներ
ուն
ճեռքն
էբ • կէս *^բը անցաւ , դեռ
Լ ամսոնի առաշ
չէինք Հասած–
ճիչդ է, ոբ շամ
ին
յ
պաստաւո
բ չէբ , բա յց նալավյս
րնե բուն
ան ՛Լա բ -
ժ ութիւնն ալ գեր մը ունէր դանդաղութեան
մէշ ;
^ ովին
ալեկոծութիւնը
աննպաստ
էը նաեւ այն
I լաաճառով, ոբ բացի
ինձմէ. Պետրէէն
ու ^ արա–
ւլետէն,
ամէնքն ալ ծովէ
բռնուած
էին,
ի՚չպէս
) աեւ յոյն նաւավարները,
վախս
այն էր, ոբ վեր
ջապէս
մենք ալ կքւ բռնոլինք
ոլ անկարող
կը
ւ։առ–
՛՜անք մեր աչալուրշ
Հսկողութիւնը
կատարելէլ
•
Այգ
միշոցին
նաւին
տէրը. Ալի Ռէիզր եկաւ, ինձ
մօտեցաւ՛
ասիկա կարճաՀասակ
եւ վտիտ,
պ.՚յ -
խերը երկար , ունքերր
թաւ
, որոնց
ներքեւէն
իր
) այուածքը
միչտ
ղետին
կը նայէր,
60
աաբեկա.՝էի
մօտ մարգ
մ լն էր՛ ԶրաՀաւորի
նախկին
Հարիւ -
րապետ էր եւՀ տարի վարած– էր այդ
սլաչտօնը։
Ո^ւր կ՝ուզէք
երթալ,
ըսաւ
ինձ՛ սիրաս
կը
.նեզտնայ, այգ Յոյներու
անճաբոլթիլնլլ
տեսնե -
լով։
Հբա.քտյեցէք
, ուր որ ուզէք
երթալ, ձեգ կը
տա նիմ :
Ալի
Ռէիղ^ն պաաասխանեցի
-
-
Մենք
չւ^ Ձաներ
ենք ,
Տ
րապիգոն
պիտի
եր
թանք
Խոթայի
ս-սՀմանի
կռիւներուն
մասնակցե—
լու Համաբ
I
Նա
ղլոլխը
Հակկց.
յայտնի է, որ չէր Հա -
լատար
• յետոյ
րսաւ.
– Շատ լաւ
ւ
՛Բիչ մը յառաշացած
էինք, երբ
Թբիանտա–
ֆիէ, ^"վէ բռնուած եւ էնքզինք
կորսնցուցած
,
/ձԲանա յամ
ու , Բանա
յամ
ու (* ) կր գո չէ ր : Վե
ր շա
սլէս
Թու րքերը
Հասկցան
ո^ • մ ենք
իսլամ
չենք :
Ալի
Ռէիգը
կրկին
դիմեց
ինձ .
--
Հրամ ան ըրէք , ըսաւ
նաւը ես ձեռք առ -
նեմ • մէկ ժամու
ճամբան
Հ ին ք. մամէն
կ՚երթանք,
նաւավարներր
անկարող
են : Ե ենք Հասկցանք
, ա–
ւելցուց
գլուխր
չա րժե
լով
, ձեր ինչ տեսակ
մ արղ
Ըէէաէը,
միայն
կը խնդրեմ
ձեզ \՝է , որ մեղ չատ
Հեռուն
չտանիք
, մենք
ձեղի
կի սա սոն
ցամ աքբ
կը
Հանենք :
Ռէիգին
աոաշարկոլթիէնբ
,'եբմեցի :
Գուն ծերացած
ես , Հա) դիստ
մնացիր
, բ–
սի,
թող անոնք աչխատին՛ Հոդ չէ , թող
կամաց
կամ աց եր թ անք :
՛Բանի որ ամ էն
ինչ
յա
յան. ՚ւեցաւ
, սկսեց
ինք
իրենցմ ով
Հետաքրքրուիլ եէ
.յեր,
մ ասին
Հարցնել : Ալի Ռէիզին մեծ տգս ն , որ ճաբսլիկ
ել
սատանի
աչքերով
երիտասարդ
մ լն էբ եւ որ մեղ
ամէնքս
Յոյն
կը կարծէր , անխոՀեմ
ութեամ բ
( * ) ՑՈՆՕ • Աա«ՈՆածաէքայր :
յա յտնեց
իր բոլոր
միտքերը |
Հա յե րը ռուսական
սաՀմ անագլխին
վբա
յ
բոնաբարեցին
, թալլեցին
, սպաննեցին
• ասւկա -
լին քիչ է , ինչ որ Թուրքերր
րբած
են իրենց
է
՜/՚Լւլ
մութ
չէբ, ես յոգնած
էի, պառկեցայ
եւ
տղոցը պատուի րե ցյւ , ոը Հսկեն
, որպէսղի
նաւը
ավւին
չմօտիկնայ։
Գիշերսւան
մէշ, երբ Աամսոն
Հրուանգանին
մօտեցեբ
է ինք , Ռէի՚լԼ՚ն
աղան
ծովը
նետուեր էր, անշուշտ
երթալ
իմացնելու
Համաբ
իշխանութեանց
: Զիո արթնցոլցին
• լուսնկայ
ղի
շեր էր եւ ծովուն
ալիքներուն
մէշ կր
տեսնէինք
վւաիսս տա կան
ր , ոբ շտապով կբ լոգար
դէպի ցա
մաք : Հրացաններ
արձակեցինք
իր վյւայ ու անիկա
անՀեաացալ
շուբեբուն
մէշ։
Այն ատեն
Ալի Ռէի
զին
բսի.
« Վեկը ձեռքգ առ, բայց
զգոլչացիր
. ափէն
Հեռու
սլէտք է որ նաւարկենք
:
Ես իր կոգքին նստած՝ կր Հսկէի : Անիկա
կը
գալարուէր
սրտի ցաւէն եւ անդադար
կ՚ողբար.
•֊– Տ
ղաս սպաննուեցաւ
• • • վա
յ . . . վա
յ ՚ ՚ -
Կո. պատաՀի,
ի՞՛նչ ընենք,
կ*ըսէի
իրեն։
Նաւը
ճամ բան կր չարունակէ
ր , բա յց քամ ին
կարեցաւ
. տգոցբ
Հ րամ ա յեց
ի թիավարե
լ •
անոնք
վախն
ի փոխ երեք
գոյդ կբ թիավարէին
։
Այսպէս
չաբունակոլեցաւ
մինչեւ
Հետեւեալ
առաւօտ : ՚Բամ ին տկար
է ր , թիավարները
ան -
վւորձ • ա յնպէս որ Հաղիւ թէ լո ւս ա րա ց ին
Հասանք
կիրասոնի
մօտ։ Աէի Ռէիզր աոաշարկեց
երթալ
դէպի ցամաք,
դուրս գալ կիրասոնի մօտ գտնուոդ
պզաիկ
կղզեակ
մր, ուր Յունաց
վանք մը կայ,
եւ
Հոնկէ
շուրի եւ Հացի պարէն
առնել։
Ջ❁ՊԷԼ
ԵյքԱՏԵԱՆ
Fonds A.R.A.M
