26ւպ ՏԱՐԻ - 26^ ճ ւ ա « «օ.6159–՚եոր շրջան թ ի ւ 1570
1 ա է ^ 7 € »
« " օ ՚ ք ն ՚ օ " " »
ԹՄ6էէ6111–ՐքօթՈ6է&ւո : տշ». Ա1ՏՏ^1(Ա14
17. 1<Ա6 ՕՅատտաշ
֊–
^ Լ Տ
(13)
Հհյամօ. 800 ֆր– , Տար– 1600, արտ– 2500 ֆ բ •
161^006. 15-70
Գին 7 ֆ բ – Շ.Շ.Բ.Բ&Ո8
1 6 7 ^ ^
1«3քճւ
23
1950 Երեքշաբթի 23 ՄԱՕԻՍ
^ ^ ^ ^
եւմքսսգիր՝
©.
ՄԻՍԱ՚քԵԱՆ
Ս՜ԵՐ Խ0Ս՝8Ը
ԺԻՈՐ ՆԵԲՕԷՆ ԵԻ ԳՈհՐՕԷՆ
Կիրակի
օր, անցողակի
յիչահ
Կինք թէ Պ
"է
–ք–
րէչի
«Հայասաանեան
ճակաա»ր
չուքէուելով
, իր
աեղր տուաէէ է «Հայկական
Ղ՚եմոկրաա
կոմիտէ՚^ի -.
Համանուն
թերթն ալ կր կոչուի «Աեվան»
, Մ ՚ " յ ի ս
\4էն
սկսեալ :
Անգամ
մր եւս արձանագրենք
ամ
րողքակսն
անունր
, իրենց
ոլղղագրութեամր
•
« Օ ր կ ա ն
ւււււլքեն ժողո վրդ ա կ ան ո ե ս պ ո ւ բլի կ այի Հ ա յ Ազ -
դ ա բն ա կ չ ո ւթյա ն Գեւքոկրաաական կոՍ՚իտեի» :
Բառական
թարգմանութիւն
ռուսերէնէ կամ
ռումաներէնէ
, ինչսլէս
գսլրոցին
անունր,
«Գւս–
սաւանգութիւնր
Հայերէնով
Պուքրէշի
պետական
վարժարան»
;
Զավւաղանց
պարղամիտ
պէտք է րլ/տլ , կ՚"ր -
հելու
Համար թէ միայն
րառերն
ու խօսքերն
են որ
կր թարղմանուին
:
ԱՀաւասիկ
վերքին
վկա
յութիւնր,
Պուքրէշի
մ էք կատարուահ՜
վերտ փոխում
ր, որ կր նշանակէ
ձուլում
, իբրեւ թէ «ինտերնացիոնտլթ
յաւակնու–
թիւններով
։
Հ
Հայասաան յան .ճակատ»ի
լուհ՜ման եւ
«Հայ
կական
՚իեմ ոկրատ
կոմիտեի՝»
Հաստատմ
ան առ -
թ ի լ ,
«Աեվան»ի
մէք Հրատարակուահ
ատենագրու–
թենէն կր քաղենք
Հետեւեալ
տեղեկութիւններր
•
1 .
կաղմակերպութիւնր
իր
Հիմնադրութեան
օրէն
իսկ «վա
յե լեց
ռում են կոմ ուն իստ
կուսակ -
ցութ
յան եւ մեր սովետական
Հա յրենիքի
քիում ա–
նիո գեսսլանատան
անվերապաՀ
աքակցոլթյունր՝^
:
2. Զ ե կ ո յ ց ը կը եաստատէ թ է «աներաժեշա չ է
ա յլ ե ւ ս Հ ՛ ճ ՛ (Հայսւսաանի ճակաա) կազմակեր–
պ ո ւ թյ ո ւ ն ր պահել ոբպես հայկական
առանձին
•մասսայական կազլքակեբպություն, քանի ո բ պիս՝ի
չկարենա դոհացնել նոր պայլքաննեբուն պահանշ–
ները եւ կ՚առաջարկ ե զայն վ երա ծել
դեւքոհբս
՝՝է1
կսւքիաեի մը % :
3.
՛Նոր կոմիտէն.
Համաձայն
քիումանիռ
յ աշ
խատաւորական
կուսակցութեան
Հ րաՀանգնե րոէն ,
« պիտի առա^որգվփ
ղեպի արտագրողական
տշ-
խտտանքներ
, որպեսղփ
ավելի
լայն չափոփ սա -
տարէ
քի • ժ • Ռ • Պետական
Պլանի
կառուցման
եւ
գերակատտրմ
ան , սոց իա լիղմ ի կառուցմ
ան եւ
խաղտղության
տմրապնդման,
միաժաժանակ
ա -
վելի եւս սե րտացնե
լով
կասլերր
մայր
Հտ յրենի -
քին՝ Աովեա՛
Հայաստանի
Հետ՝»
X
4*
Կրթական
նախարարութեան
ՀրաՀանգով,)
Հտ յաստանի ճակաա
ի կեգր. կոմիտէն
ստանձնտե՛։
րլլալով
Պուքրէշի
եւ "Բոնսթանցայի
մեր վարժա -
րաններուն
Հսկողոլթիւնր
, մօտէն
ղրաղաե է ա -
նոնց կրթական
Հարցերով՛
կաղմութիւն
ուսուց
չական
մարմնի
,
գասագրքերոլ
Հայթայթում
,
«նոր ո ւղղա գ ր ո ւթե ա ն կիրարկ ում»
եւն.
5.
Նորակաղմ
«Գեմոկրատ
կոմիտէ՜^ին
գլխա
ւոր
պարտականութիւններէն
մէկր պիտի
րլլտյ.
1. « Փոխել հայ համակենցաղ
ա գ գ ռւթե ան
մանր - բ ո ւ բժո ւ ա կ ան բ ն ո յ թ ր ։ Մեր ագգակիցները
առաջնորդել դ է պի արաադբողական աշխատանք» յ
2.
Բարձրացնել
քաղաքական
մակարգակր
«Ա՛արքսիստական
- Լենինեան
ոլղեգհով»
եւն . :
Բաղաքական
զետնի
՛իրտ յ , նորակաղմ
կոմի -
տէն պիաի շարունակէ
«Հայաստանի
ճակատ՛էին
պտյքարր
«Գաշնակներոլ
գէմ, որոնք
գորեիքներն
են ամերիկեան
իմպերիալիզմին
» ;
— « Պիտի պ այք ա բինք ո բ ընդմիշա
մո ռ ց վ ի
ա գ գ ային ա տ ե լ ո ւթյ ո ւնը , դիմա կ ազերծ ըլլա դա–
վաճան դաշնակցական մ տ ա յն ո ւ յ ո ւ նը , որ վերջնա–
կանապես ջախջախվին պատերագմի հրձի գ նե ր ո ւ
ե ւ իմպերիալիստներու լքարդասպան փորձերը» :
Ուրեմն
, Համաձայն
այս աւետա րե՜ ր տեգե -
կութեանց
, ոումանաՀայ
ղաղութն ալպիաի
ղառ
նա ք աշխատաւոր
րաղռւկ
մ ր՝ «կատարելու
եւ
ղե–
րա կատարելու
Համար
] 950ի Պետական
Պլտնր ,
խաղաղութեան
Հսկայ
պայքարի
շրքանակին
մէք ,
րնղգէմ
տնգլօ - ամերիկեան
իմ պե ր իա լիղմ ին եւ
նոր
պաաերաղմի
ղրգոիչներուն
»:
Այս
յեղափոխական
շտրժման
մէք,
վճռական
գեր
մր կ՚իյնայ
խումբ
մր վարժապետներու
եւ
բաքստախնգիրներու
, որոնք
իրենց
մայրենի
լե -
ղուն անղամ
վարձու տուաե
են :
Անոնց մէք կր գտնուին
սեւերեսներ
,
որոնք
մինչեւ
այսօր ալ չեն Համարձակիր
բացատրել
թէ
ինչո՛ւ,
1945^5՛,
աքսորել
տուին 2Գ—2Տ մտաւո -
րականներ եւ ուրիչ
անմեղ
Հայրենակիցներ
. . .
Այսքանր
իրրեւ
նախաբան :
^ •
Օ Ր Ը
Օ Ր Ի Ն
ԲԻԶ
ՄԸ ԱՒԵԼԻ
ՊԱ%ԱՐՒՒՆ
Ջեմ դիտեր, կբ յիչէ՞ք,
Մարսէյլէն
Հայ
մր, Պ՛ Արգար
Մարամեճեան
, իր անունբ փոխե -
Լ
՛՛՛Լ
է
վերաՆեր
է
ւ^ւշոՅո
1շւ 6օս^^1օոո^յ՚^^ տ
Գէթ
այսպէս կր սլատմ
էր
Լշ IV1^^^(^^ՕՈ&1
թեր–
թր*
(17
Ասլրիլ),
քանի
մբ կհու
խօսքեբ
սաՀե -
ցնելով,
քրոնիկի
մր մէք :
^՚Բանի
մբ տող ալ ես մրոտեր էի
(22
ապրիլ)
՚,
՚քյոբ կ՝իմանամ թէ Մարսէյլէն
Հայրենակից
՛քր* Պ– Ալպէռ
Ջէքէմեան
, խորապէս
աղգուած–
,
1 /
թուակիր
նամ ակով
մբ իր ղա յրո յ թ ր
յա
յտներ
է յօղուաեագրին
,
մ ասնաւորապէս
յէչեՑնելու
Համար
թէ՛ • • Հայերբ
ճինկիղ
խանէն
չեն սեբաե %
Ցօգուաեագիբբ
պատասխանելով,
կբ բա —
ցատրէ թէ ինք երբեք
այգպիսի բանչէ գրւ
«Երկ ու տաւրբեր
նա խադաոո
ւթիւններբ
կապ
չու
նէին
իրարու Հետ » :
Այս
առթիլ
ցաւ կբ յայտնէ ոբ
նամակագիրր
բարեկրթոլթենէ
չեղաե է, «Հապճեպ
լնթերցումի
մր աղղեցութեան
տակ »;
ԳնաՀատելով
Հանդերձ Պ՛ Ջէքէժեանի
նա -
խանձախնգրութիւնր
, ես ալ գիտեց
ի որ իր
նա
մակին
ոգին
քիչ մր չատ • • • ե րիտասա բգտկտն է
I
Որքան ալ աբգար
րլլա յ մ եր ղա յրո յ թ ր , բան
մբ չենք շաՀ իր , թուղթին
յանձնելով
ամէն րառ :
Մ անաւանգ
եբր թնգիրր կր եագի
թիւբիմ ացու -
թենէ
մբ :
՛Բիչ Ժբ աւելփ պաղարիւն
% Մ անաւանգ
երբ
օտարին Հետ է ձեր գորեր
եւ կբ դրէք իր
լեգուով;
ՎԱՀե
Կ՛ ԽԱՋԻ
ԲԱՌԱԱՆԱՄԵԱԿԸ
ՏՕՆՈւ
^ԵՑԱԻ
ՀՈՆ
ԲԱԶՄՈԻԹԵԱՄԲ
Շարաթ
գիչեր,
Հ՛Օ՛Մ՛ի
(կապոյտ
/Տաչ)
քառասնամեակբ
տօնուեցաւ մեե խանւէավառու
-
թեամր
: Ընկե րա
յ ին րոլոր
խաւերէն
Հոհ՜ բազմ
ու
թիւն
մ ր զրաւաե էր Ա որպոն ի
մ եհ՜ ամփիթատ -
րոնր ել վերնատուններր
: կր նախագաՀէր
Պ • Մ •
Բունիա թեան
:
Տայտագիրր
ամ բոգքութեամբ
դորեագրռւեցալ,
տեւելով
ճիչգ
2,30
ժամ : Ներ -
կաներբ
մ եկնեցան
խոր տ սլա ւռ րութեամ բ :
Մ անրամ ասնութիւննեբր
յաքո րգով :
ԿԻԼԻԿԻՈՏ
ԿԱԹՈղք՚ԿՈԱԸ
ՓԱՐԻԶ ԿԸ ՀԱԱՆԻ
ՋՈՐԵԲՇԱԲԹԻ ՕՐ
Հայրապետական
դիւանէն կբ խնգրեն
եանու-
ցանել թէ Կիլիկիոյ
կաթողիկոսր
տյս
չորեքշաբթի
օր, օգանաւով կը մեկնի
ԳաՀիրէ եւ նոյն
իրի -
կունը
Փարիղ
կը Հասնի
(Օւկ
ժամը
1ին ,
IոV&1^<^^Տ
ժաժը
8.10/1՛) :
ՑԱՒԱԼԻ ԱՐԿԱԾ
ՄԸ
Շաբաթ
դիշեր
ՀրգեՀ
մբ եադեցալ
մեր տպա -
րանին
մէք; Տէր Յակոբեան
լնտանիքր կբ բացա–
կայէբ
, կապռյտ
հ/աչի Հանգէսին
գացաե
բԱտլով։
՝–Լերագարձին
ապչութեամբ
տեսան
որ Հրչէքներ
եւ
ոստիկաններ կբ գոբեէին : Ըստ անոնց ,
բո ցե բ ր
էկսաե
էին ելեկտրական
թելերու
ա յրում
էն ; Բա
րե րախտաբար
ղրացինեբբ
եուխբ
ն չմ արե
լով
Հե–
ռախօսաՆ
^ին Հրչէ^երուն
, որոնք փութալով ա–
ոաքքր առած՜ էին աղէտի
մր; Եւ սակայն տպա -
րանբ ունեցաե է կարեւոր
նիւթական
կորուստ
,
ԼՈւրք երկու
միլիոն
, Հաչուելռվ
50
պրակ
արդէն
իսկ տպագրռւահ–
րայց դեռ
անկաղմ
գիրքեր ,
ինչպէս
նաեւ մեեաքանակ
թուղթի եւ
կապարի
փճացումր,
բացի
շէնքին
այդ մասին
մէք կոտրաե
,
փլաե եւ այրտե
առարկաներէն
;
ՅՈՒՆԱԱՏԱՆ
ԵՒ ԵՈՒԿՈԱԼԱՒԻԱ
դեսպաններ
նշանակեցին
փոխագարձտբաբ
, տար
ինե րոփ
թշնա
մական
գիրք
ժր րռնելէ
վերք։
Այս կաբղագրու -
թեան
^որՀիւ
յարաբերութիւններր
պիտի
բարւո
քին,
տռեւտուրր
պիտի
ղարղանայ
, տասը
Հաղար
յ՚՚յն
փախստականներ
պիտի
փերտղաոնան
եւն՛։
ԿԱՐԼ
ՄԱՐ՚ԲԱԻ
աւետարանին,
«կապիտաթի
ոոլսերէն
նոբ թաբդմանութիւնր
Հրտտարակոլե
-
ցալ
Ա՝ոսկուայիմէք,
«ճշղուաե
եւ սրրագըուաե
» :
Ցոոետհս
ճաոհէ
Մ, ՆաԽնգԱեաէԱ
մեջ
րաՐակի
օ^ոՆաԱ
աոթխ
Կիրակի
օր,
21
Մայիս, Ա • ՆաՀանգներր
ա -
ռաքին անգամ
րլլալով
տօնեցին
«Զինեալ
Ուժե -
րու
Օրը» : Այս անունին տակ Համախմրուաե
էին
ցամաքային,
ծ՜ովային եւ օգանաւային
բանակնե–
բուն երեք օրեբր,
որոնք
մինչեւ
Հիմա
կր տօն -
ուէին
երեք տարբեր
թուականներով։
կառավա -
րութիւնբ
այս տօնակատարո
ւթեամբ ալ
կ՝ուզէր
Հաստատել
երեք
ղինեալ
ուժերուն
միացումբ, որ
իրականացաւ
մեծ՜ դժուաբութեամբ
, տեղի
տալով
բուռն
վփճաբանութեանց
: իբաղեկներ
գիտել կու
տան թէ աւելի
քան
մէկ տարի անցաւ, տօնակա -
տարոլթեան
թուականը
ճշդելու եւ րոլոր
ղ իւրա–
Ր =
զգաեութիւններբ
գոՀացնելու
Համ
Ամէնէն
կարեւոր
ցո յցր տեղի
ունեցաւ Նի՛
Եորքի
ժէք, մասնակցութեամբ
նախկին
ռաղմիկ–
նեբու
, կին օժանգակնե
բու
, ցաժ աքա
յին , եովա -
յին եւ օգանաւա
յին ամ էն տեսակ
ղօրամ ասերու ,
արդիական
բոլոր
սպառաղինութիւննեբով
։Թափո–
րր տեւեց
չորս ժաժ : Բաղմաթիլ
օդանաւեր
կր
սաւառնէին
, քաղաքին
վեբեւ։
ՆաւաՀանղստին
մէք
խարսխաե
էին
Միս ո ւրի
ղբաՀաւորբ
եւ
ուրիշ
քսան մարտանաւեր
, այցելուներ
լնգունե
լով։ թա–
փորնեբ
կաղմռւեցան
նաեւ
ուրիշ մեե քաղաքնե -
բու
մէք։
Ուոշինկթրնի
ցոյցին
կը նախագաՀէր Պ՛
Թբումլն,
լձւկերակցութեամբ
ղօր՛
ԱյղյնՀաուր–
րի ։
Ուրբաթէն
ի վեր , այս Հանգիսաւոր
Օրուան
մասին
քարողութիւննեբ
կր կատարուէին
Մ • Նա
Հանգներու
բոլոբ
մասեբուն
մէք։
Գլխաւոր
նշա -
նախօսքն էր «պատբաստռւթիւն՝»
: Աղգ • պաշտ -
պանութեան
նախարարբ, Պ՛ ճոնս թրն
յա յտարա–
րեց
Ուոշինրթլնի
մէք :
4
Մեր
ուժբ բաւական
պէաք է րլլայ
զի -
մ ագրաւելու
Համ ար շանթարձակ
յարձակում
մ ր ,
անկարե
լի դարձնելով
մեբ պարտութ
իւնր » :
Ծովա
յին նախարարբ
շեշտեց
Շ իքակո
յի
մ էք •
«Վտանգր
ա յնքան
մ եծ՝ է այսօբ
որքան
Փրր
լ
Հարպրրի
ժամանակ»
(երբ ճափոն
յանկարծակի
յարձակում
կատարեց
,
\94\ին):
Զինուորական
վարկերու
յանձնաժողովին
նա–
՚
խագաՀ բ յայտարարեց
•
« Մ եղի գէմ սաբքուած
պաղ պատեբաղմ
բ
չտտոնց
անցած է քարողութեան
,
լրտեսութեան
եւ վնտսաբաբութեան
չրքանբ
: Արգէն
իսկ
Կր՚՚՚Կ
բաբուած է : ինծի Համաբ
գժուար է ճշդել
տաքու
թեան
այն աստիճանր
ուր Հասած է սլաղ պաաե -
րտղժր » :
Ցաժ աքա յին բանակի
ներկա յացուցիչր
յա յ -
տաբարեց
՚ « Աւելի
կարեւոր է դոՀացնել
ղին -
ուո րական
պաՀանքնե ր ր քան Հաւասա րակշռե
լ ե -
լեւմուտքը
՚»
լ
Միւս
ճառերն ալ նոյն իմաստն
ունէին,
Հաստատել
միքտղդտյին
կացութեան
ծանբութիւ
նր եւ մ ասնաւորապէս
խո րՀբգա
յին վտանգր :
Մ իեւնո
յն օրր ամերիկեան
ղօ րաՀանդէ
սնե բ
կատարուեցան
Պեբլինի
, Ֆրանքֆորթի
եւ Թո -
քիոյի
մէք։
Այս առթիւ շատ մբ թերթեր
Հեղնա -
կան ակնարկներ
կ՚ուղղէին
Աղգաժողովի
րնգՀ •
քարտուղարին՝
Պ • Թբիկ՚Լր
Լիի
ա ո ա քե լո ւթ ե ան
մասին։
կ՝բսէին թէ «Պ • Լի մեծ աւետիս
մբ բե -
րած է մեզի,
Աթալին
քաքառողք է»։
՝^Հ^ ՆախագաՀ
Թրում
ըն իր ճառին
մ էք բա -
ցատրեց թէ կարելի էրխուսափիլ պաղ պատե -
բազմ էն , եթէ խորՀ րզա րանբ
1945/5՛
քուէարկած
րլլար պարտաւորիչ
զինուորութեան
օրէնքբ։
Յե -
տո
յ ռւժզնօրէն
շարժե
լով
բռունցքր
,յա
յտարարեց
« կարգ
ժբ անձեր
չեն
րմ բռներ թէ քյ • Միու -
թիէնբ
միայն
ուժի
լեղուէն կբ Հասկ^ւայ : Եթէ
ան
Համոզուի թէ Մ ՚ ՆտՀտնղներբ
ղօրաւոր
են ,
կարելի է խաղաղութիւն
Հաստատե
լ
աշիտբՀի
մէք»։
՚
) Հ
Ամերիկացի
լրագրող
մբ, Տրիլ
Փիրսրն,
ոբ
կբ սիրէ
շռնզալից
լուրեր
Հաղռրգել
, կբ գրէ թէ
Աղզաժողովին
լնգՀ • քաբտուզաբբ
Ա թալինի
Հետ
խօսակցած
ատեն , յա քողեր է քսանամեայ
խա -
զազՈ ւթեան
ծրագիր
մ բ առաքարկել
Ա պար ապե -
տին , ոբ խոստացեր է նկատի
առնել :
Միեւնո
յն
աղրիլրին
Համ աձա
յն , Մ • Նա -
Հանգնեբուն
կողմէ
իյ՛ Միութեան փոխ
տրուած
մա -
ւո ք։ ա ս ա
եւ վեբագաբձուած
30
նաւերր
պիտի
գրուին
Ֆրանսայի
, որպէսզի
խափանէ
րոլշեւիկ -
եան
զինամթերքի
փոխագրութիւնբ
գէպի
Հնգ -
կաչին :
(Լուրերու շարունակութիւնը կարդալ Դ • է յ )
65
ՀՈԳԻ ՄԵՌԱՆ
Ռուբի
շբքանին
մէք , պայ -
թ ի լ ն մբ պատաՀած
րլլալով
ածխտՀաԿւքի
մ բ
խորր :
600
ԹՈՆ ՌԱԶՄԱՆԻՒԹ
պայթեցաւ
Նի՛– Եոր
քի նաւաՀանգստին
մօտ։
ԶոՀեբու
թ ի ՚ ֊ ր ՛
27
մեռեալ
,
312
վի րաւոր : Հաբիւբաւո
ր տուներ փր–
լան։
Ցնցումր
այնքան
ուժգին էբ որ կբ լսուէր ե–
րեք նաՀանգներէ
ւ
*
Fonds A.R.A.M
