1)ե–6էէ60ք–Բքօբո6է&ւո : Տ€11. Ո1ՏՏ^աձ14
17. 1<Ա6 ՕԶաշտաէ - ^ 1 5 (13)
Վհցամց. 800 ֆր • , Տտբ– 1600, արտ– 2500 Փ Ր ;
761. €06. 15-70
Գի6 7 ֆր– Շ.Շ.Բ.ԲՅւ1տ. 167Տ-63 յ
26րդ ՏԱՐԻ - 26^ ձւ ա « «օ.6158–՚եււր շրջան թի՛– 1569
ւ)ւա&ււ€հ6 21
աւ
1950 Կիրակի 21 ՄԱՅԻՍ
ՄԵՐ ԽՕՍՔԸ
€ՈհՆԸ ՀԱՅԵՐԷՆ ԿԸ ՀԱՍԿՆԱՐ
կարգէսցիք
անշուշտ
ԼեոՖականի
սլատմու–թէէ–~
Օ Հ » ,
այնքան
սլարգ
եւ. սրտտոուչ
: ( 3 աււաջ , 16
Մ այիս) :
Պտոյտ
մը կաաարելով
Ալսլեան
լեոնեըուն
մէք, մեր րարեկամնե
րը կ՝իրեն
գիւդ
մը, իտալա
կան
սաՀմանագլուիւէն
25
քիէ"մեթ՜ր
Հեոու. ;
Հրաշալի
լեռնա շիւա րՀ ը, բարձրարերձ
կա -
աաբնեբն
ու անտառնեբր,
վտակներն ու
Հովիտ–
նեբր
իրենց
մէք կ՝արթնգնեն
Հայրենի
յուչեր ՚–
— « 1յաՅեցէք սա լերան, ՜նիշդ ւքեր պաշտելի
Մասիսին կը նմանի։ Հապա սա մեծ դե՞տր որ
երկնագոյն ժապաւէնի մը նման օձապտոյտ գնաց
քով ալսրօրէն կը հոսի Արաքսի պէս». • •
կսկիձ՜ր
կր իւոբանայ,
երբ գիւգին
մէք կր գտ
նեն
միայն
երեք
ձ-եբունինեբ
, յետոյ
«սեւ ու եր -
կտբ մտգերով
իաշոբ
շուՆ մը, որ
իսկոյն մեր
վ յ ՚ ա յ կը նետուի կրակոա
աԼքերով »:
.— « Րաւական հանդարտեցնելէ վերջ, հայե
րէն կը խօսիմ շունին հետ որ անդագար կը ցաա–
կււ.տէ, ուրախ շարժումներով»։
— Հիմա շունին հեա հայերէն խօսելու ժա -
մանակը չէ– ուշադրութիւն ըրէ որ չխածնէ մեգ,
կը կատակէ ընկերս, եբկչոտ նայուածքով մը։
Շունր
աարօրինակ
մտերմո ւթեամր
մր կր
վարուի
նորեկներուն
Հետ , գաբմանք
սլատճտռե -
լով մեբ աշթտտակգին
:
/* վերքոյ
80տմետյ
սլառալէ
մը կ^իմանան
թէ
շուՏւը «Հայկական է ել ֆրանսերէն
գրեթէ չի
Հասկնար»
:
Արգարեւ
, չունը
կը պատկանէ բ
Հայրենակցի
մէ, «որ իր կնոք եւ զաւկին Հետ լճին
միւս
ափը
գացահ՜
են , գետնախնձոր եւ ճակնգեգ
տնկելո^»
։
Ո ւզեւո րներ ր երկաոզ
մ ը կապելոփ
չան
փզին ,
կը Հրամայեն
՚։ « ՛հնա Ժիրայբբ
Հռս,,կանչէ^
։՚֊
Շունբ
լճին
միւս ափր կրսուրայ
կայհ՜ակի ա–
բագութետմբ
: Եւ աՀաւասիկ
երեք
ազգակիցներ
իրենց
գիմ աց .
Հտ յրր , մա յրր եւ տզան :
Արքա՜ն
այսպիսի
պաամոլթիւՏւներ
, ի
սփիւ–
ռբս տարագիր
բագմ ութեանգ
: Ակսելոփ
մեր
լ^ա–
կահ՜ երկրէն է
Տարիներ առաք,
միքին
Յէբանսայի
խոբերն
ինկահ՜ Հայ որբ մր պատաՀաբար
կ^ իմանա
յ Ֆրան
սացիէ
մր թէ Հայերէն
թերթ
կը
Հրատարակուի
Փարիզի
մէք :
Անմիքապէս
Հեծելանիւ
նստելով,
25
քիէ" -
մեթր
ճամբայ կր կարէ,
Յ ս ա ա ջ /
Հասցէն
գտնելու
Համաբ,
Հարեւան
գիւղի
մը մէք՛
լ
սրտառոլ
չ, ե
՛լ,
տխուր՝
այլ
աւս սլատս
ու
մո
ւթիւն
նեբր : կ ազգո լրի չ՝ մէկ տեսակէտով
, բա յց վրգո–
վիձ
իբրեւ պատկեր
անոզոք
իրականութեան
մը։
Առաքին
ԱչփսարՀամտրտէն
վերք,
աննման
Աուրատր
«մէկ
Հայ մէկ ոսկի» կբխոստանաբ
այն
Բիւրտին
որ Հայկական
բեկոր
մը կը փրկէր
: Կը
րերէ բ անձամբ
կը յանձնէ ր :
Կր թուի թէ կամաց - կամաց պիտի
Հար ֊
կագբո
լինք
Հա յեր
փնտռել
, նաեւ , եօթն
անգամ
եօթանասուն
ցամ աքներոլ
փբա
յ : Երբեմն՝
ա յս
կամ
երկբի
բնիկներուն
, երբեմն ալ՝
«Հայերէն
Հասկցոզ»
չուներոլ
միքոցաւ
:
ք
՚նչպէս
մեբ բեա–
կահ՜ երկրին
մ էք , Ալպեան
լեռՍապարի
ամ եՀի
բա րձո ւնքնե րուն
փրայ
• ՚ •
Անչուչտ
փոխաբերական
իմ աստ
ունին
ա յս
նմ անութիւններբ
: ի^ա յց եւ ա յնպէս կր խտացնեն
Հեռանկար
մր իսկապէս
վրգովիչ :
Եթէ
չունր
Հայերէն
չՀասկնար
, մեր րնկե՜ր -
ներր
ո՛՛ւր պիտի
գտնէին
Հայ լնաանիք
մբ, Ալպ ~
եան
•եոնեբուն
մէք
յ
Եթէ վագր
մեբ զաւակներր
Հայերէն
չՀտսկբ–
նան , ի՚^նչպէս
կր յուսանք
վերաՀաստատել
կապր՝
երէկուան
եւ այսօրուան
միքեւ ;
Եթէ,
ոտքին
Հոզր
կորսնցնելէ
վերք,
մաքին
գարաւոր
, անփոխարինելի
պաՀեսար՝
լեգուն ալ
չորս Հովե րուն
յանձնենք
, ա յլեւս
ինչո^ վ
սլիտի
տաբրերինք
վաչկատուն
Հօտէ մր :
Այս Հարցում1ւեբբ
ձեգի
ուզղուած
են , մա–
ռանց ո րգ
սե բունդ
Հայկազուն
:
Պիտի գայ օր մր ուր չունր
Հայերէն
պիտի
Հասկնայ
, րայց
ոչ ձեր
զաւակբ:
Պիտի գայ օր մր երբ Հայերէն
սորվեցնող ,
գրոզ ալ պիտի չգտնէք
՚.
Իբր1՚ւ
Հետեւանք
անՀուլութեան
, ծուլութեան ,
այլասերման
կամ ուրացման
:
Ծ՛
Խմբագիր՝
&.
ՄԻՍԱԲԵԱՆ
Օ Ր Ը
Օ Ր Ի Ն
/ • Դ Ջ
ՆՈՐ ՀՈՎ
է
ԱՑԱ • • ՚
Պաաերաղմի
գտգարումէն
անմիքապէս
վերքը,
գոյնզգոյն
« ճակատ»ներ
երեւան
ելան գաղութ -
ներոլ
մէք « յառաքգիմական»
յաւակնութիւննե
-
բով :
Օտարազգի
«ռեվոլուց
իոն»
կազմ ակերպու -
թիւններ
ազղանչան—ՀրաՀանգնեբր
սաացած
եւ
իրարու
փոխանցած
էին ամէն տեղ :
Օրինակ,
Աոֆիայի
մէք ծնաւ
«Եբեփան
Հա
ռա քղիմ ական
Մ իութ յունր»
(իբենց
ոլղղագրոլ -
թիւնն
է),
Հեաեւոզութետմբ
Պուլկարիոյ
«Հայ
րենասիրական
ճակատ»ին
:
Պուքբէչ
կը փայլէր
«Հայասաանեան
ճակատ»ով
եւ Համանուն
չաբաթաթերթով
:
Երեք աարի աք ու ձախ թարթափելէ
վերք,
թեր
թը ա յս տարուան
սկիզբէն
սկսաւ
Հրատարակուիլ
նոր ուղղաղրութեամ
բ եւ թունդ « պբոդբես
իվ »
բովանգակութեամ
բ է Ամէն
ինչ
Հաւատաբմօբէն
խմրագրուած՝
Մ ոսկուա
յի ել Երեւանի
կաղա -
պարին
վրա
յ , մ տքով թէ լեզուով ;
Կր թուի թէ այս ալ բաւական
չէր , "՚՜գգա -
փառ
«ղեմ ոկբատ»ի
փկա յական
սաանալոլ
Հա -
մւ
՛Ր •
ԵԼ
աՀա նոբ փեբափոխում :
Եբէկ
թղթարերր
յանձնեց
չաբաթաթերթ
մր,
«Աեփան»։
ԼԽե՚՚ղճ Աեւան,
քուրեբգ
չսլղտոբեցա՚^ն
այս բարբարոս
տառափո խութեամ բ) :
Անունին տակ՝
Հետեւեալ
արձանագրութիւ
-
նր ՚
— « Օրգան ոումեն ժոզովրդակա|ւ ռեսպ՚ուբ–
լիգայի Հայ Ազգարնակչության դեմոկրատական
Կոմիտեի»։ (14 Մայիս)։
Բիձ անգին՝
պաչաօնական
ազդ մը,
— « Հայաստանյան ճակաա կազմակերպութ–
յունր վերածված րլլալով ՀԱՅԿԱԿԱ՛Ն ԳԵՄՈԿՐԱՏ
ԿՈՄԻՏԵԻ, Մայիս 7էն վերջ տրված է «Հայաս
տանյան ճակատ թերթի հրսւտարակության» :
Մայիս
\4էն անոր յաքոբգած է
«Աեվան»ր
,
իբրեւ
օրգան
նոբ կազմակերպութեան
:
Աւելի երկաբ յայտա
բարութիւն
մր կը պատմէ
«Ո՛ումեն
մոզովրդական
ռեսպուբլիկայի
Հայ ազ -
գաբնակչութեան
դեմոկբտա
կոմիաեի»ն
սաեզծու–
մբ ել առա քագբութ
իւննե բ բ , այս աոթիւ
դու -
մ տրուած
խոբՀ բգամո
զովին
նկա րաղր ութ
իւնր
Լմօտաւորապէս
երեք էք) եւն - :
կ՚աճապարեմ
այսքանր
Հազորգել
իբրեւ
մե նծ
աւետիս
, խոբՀ րգածո
ւթիւնր
ձգելով
«Հառա քդի -
մականներուն»
է
Մնացեալր՝ ը"ա կարգի :
ՎԱՀե
ՓախստակւսԱ
թե գոբծակաւ
ՀԱՑԵՐ
ԿԸ ՋԵՐՐԱԿԱԼՈՒԻՆ
ՀԱԼԷՊԻ ԵՒ
ԳԱՄԱԱԿՈՍԻ
ՄԷՋ, ԻՐՐԵՒ
ՀԱՄԱՅՆԱՎԱՐ
Սուրիոյ հայ թերթերր հետեւեալ տեզեկու -
թիւնը արտսւտպած են արաբերէն
«.՚Շէպապ»
լրա–
գրէն (7 Մայիս).–
« Ոսաիկանական
լնգՀ . Տեսչութեան
պաչ–
տօնական
մ էկ
յա յտա բարո ւթեան
Համ աձա
յն ,
ղիմ ա կա զե րծ ո լած
են Ա ովետ
. Հտ յաստան
ներ -
դաղթոզ, ապա՝
իբբեւ «փախստական»
Աուրիա
եւ
Լիրանան մտած
երեք
Հայեր
, որոնք՝
Ո՚ուսիոյ
մէք
լրտեսական
մասնաւոր
ղասընթացքի
մը
Հեաեւելէ
փեբք,
թուբքիոյ
վրայով
Աուրիա
զրկուած
են ,
խափանարարս
ւթիւննեբ եւ խռովութիւննեբ
յա -
րուցանելու
Համար։
Անոնք
իրենք
զիրենք
ներկա
յացուցած
են իբբեւ
իսկական
փախստականնեբ ,
զոՀի երեւոյթոփ, եւփորձած
են անծանօթ
մնալ :
Այգ
երեք
Հայերը
կը կոչուին,
Աիսակ
ՅովՀան -
նէսեան
ԼԻրաքցի
Հայ) ,
^րիգոր
Օաապաչեան
ԼԼիբանանցի
Հայ) , եւ ՄիՀրան
Զանապաքլեան
(Աոլբիացի
Հայ) : ԱպաՀովութեան
Տեսչութեանց
ՀրաՀանգուած
է ձերբակալել
յիչեալ
անձերը » :
Նոյն
թերթր,
այս առթիւ կր գրէ թէ վեբքին
ամիսներու
ընթացքին
Համայնավար
խլբտումնեբն
ու դո րծունէութիւնբ
չեչաուած
են , ինչ որ
ենթա
դրել կուտայ, թէ կարդ
մբ մաբգիկ
գործի
վբայ
են դարձեալ։
Հաւանտկան է, որ վերոյիշեալ փա
խստականնե
րր մ ասնաւոր
պարտաւո
րութիւններ
սաացած
րչլան
Մ ոսկուտյի
կողմէ ,
կ՝աւելցնէ
« Շէպապ » :
Մ իւո կոզմէ , Գամասկոսի
ոստիկանութիւնը
ձերբակալած
է բազմաթիւ
Համայնափարներ
, ո -
րոնք թռուցիկնեբ
կր ց րուէին
մայրաքաղաքին
ԱՎհԱ գԴով պիտի պաչտպաԱեԱ
ՅուՍաստաՍը,
ԹոՆք
՚1իաև
եէ ՊարսկաստաԱը
Մ– ՆԱՀԱՆԳՆԵՐՈՒ
ԵՒ ԱՆԳԼԻՈՅ
ԱՐՏԱԲԻՆ
ՆԱԽԱՐԱՐՆԵՐՈՒ
ՎՃՌԱԿԱՆ
8ԱՅՏԱՐԱՐՈՒԹԻՒՆՆԵՐԸ
Արտաքին
նախարար՛ներու
խոբՀ րդամո
զովէն
անմիքապէս
վերքը,
Ա. ՆաՀանգներու
եւ Անգլփոյ
նեբկայացուցիչներր
վճռական
յայտարարութիւն–
ներ
րրին Մօտաւոր եւ Միքին
Արեւելքի
մասին
•Րաղաքական
չբքանտկնեբու
մէք մեծ
կարեւորու
թիւն
կ՝ ընծա
յեն այս ելո յթներուն
, զանոնք
Համա—
րելով
Հանդիսաւոր
ազգա րա րութիւն
մ բ՝
" ՛ ՜ Ղ ՜
ղուած
Խ ՚ Մ իութեան
։
ինչպէս
կ՝եբե լայ,
Լոնտոնի
խո րՀ բդամոզո
վր
զբաղած է նաեւ
թուբքիոյ,
Յունաստանի
եւ
Պաբսկաստանի
պաչտպանութեան
խնդիրնե րով :
Երկու նախաբարներն
ալ րացոբոչապէս
յայտարա—
րեցին թէ ա յգ
երկի բնե բուն
ապաՀովութիւնր
«մասնաւորապէս
կր չաՀագրգռէ
զիրենք»։
Առաքին
յայաարա
րութիւնն
րրալ Պ ՚ էէէոլ^
,
Լիփրփուլէն
չոգենաւ
նստած
ատեն : իր կարծի -
քով , Լոնտոնի
մոգովը Հաստատեց թէ «չկայ
աչ
խարՀի ազատ
ազգեբուն Հետ կապուած
խնգիր
մը
զոբ կարելի
չրլլա
յ քննել սրտաբաց եւորու
մա–
սին լա յն Համ աձա
յնութիւն
մր չգո յանա
յ : Ես օգ–
տուեցա
յ ա յս առիթէն
, Հաւաստելու
Համ տր
մ իւս
կառավարութեանց
թէ Մ - ՆաՀանգները
կը
չարու
նակեն
Հետաքրքրուի
լ եւրոպակտն
գոբծերով
եւ
^է պիաի
չարունակեն
Հետաքրքրուիլ
1952/
պայ
մանամամ
էն վեբքն
ալ։ Աենք պիտի
չարունակենք
ապաՀովութեան
եւ ընկեբային
ու
տնտեսական
րարօրոլթեան
պա
յմ աններ
ստեզծե
լ ազատ աչ
խարՀին
մէք։
Մ * ՆաՀանգներր
եւ Բանատա պաա
րասա
են դոբծակցելոլ
Եւրոպա
յի
տնտեսական
վերե լքին
Համ աբ : ԳոՀունակութեամ
բ
քլ լնգու -
նինք Պ՛ Շումանի
յանգուղն
առաքարկբ
ոբ մեծա -
պէս պիտի նպաստէ ոչմիայն
Ֆրանսայի եւ Գեր
մանիո
յ յարա բերո ւթեանց
զօրացմ ան , ա յլեւ եւ —
րոպական
տնտեսութեան
տմբոզքացման
ել ծա -
ւալմ ան :
ԳՈՀ ԵՆ ԹՈԻՐԲԻՈՅ
ԶՕՐԱՑՈՒՄԷՆ
՚ ՚ ՚
Պ • էձիորն
յեաո
յ րսալ թէ Լոնտոնի
խոբՀր -
ղւսմոզովին
ատեն
առիթ
ունեցած
են
զբագելու
նաեւ
այն ազգերով
որոնք անդամ
չեն
Աալան -.
տետնի
դաչինքին
, եւ «որոնց
ապաՀովութիւնր
բա
ցառիկ
արմէք
ունի
իրենց
Համար »
է
ԱՀաւասիկ
իր յայաարարութեան
իմաստբ •
՚
« Ատլանտեանի
գաչինքր
դրական
ազ
գեցութիւն
ունեցաւ ինպաստ
խագագութեան
,
Ատլանտեան
չբքանէն ալ գուբս
: Անոր աղդեցոլ -
թիւնր
ՀետղՀֆտէ
աւելի
գգալի
պիաի
գառնայ,
որքան
զօրանա
յ ա յգ
չրքանին
պաչտ պանո զական՜
գիրքը • Մ ինչ այդ , պարտականութիւն
կր սեպեմ
կրկին յայտարարել
թէ Մ • ՆաՀանգներուն
կառա–
վարութիւնր
խորապէս կր չաՀագրգռուի
Ցունաս–
տանի , Թուրքիո
յ եւ Ւրանի
ապաՀովութեամ
բ եւ
թէ վճռած
ենք չարունակել
մեր քագաքականու
-
թիւնբ,
նեցուկ
Հանդիսանալու
Համար այդ եր -
կիրներուն
ել ուրի^եբու
որոնք կբ քանան պաՀ-
պանել
իբենց
անկախութիւնր
եւ Հոգային
ամբոզ–
քոլթիլնր,
տնտեսական
ել զինուորական
ճիգերով։
Պ– էչիսըն Հաստատեց
նաեւ թէ Մ •
ՆաՀանգնե
րր տնտեսական եւ գինուորական
օգնութիւն
պի -
տի արամագրեն
Հնդկաչինի։
«Ա -
ՆաՀանգներր
Համոզուած
են թէ ազգային
անկախութիւնր
եւ
մոզովրգապետութեան
ծաւալում
ր չեն կրնար գո
յութիւն
ունենալ
խորՀրգա
յին աչիա
րՀ ակա
լու -
թեան
չրքագծին
մէք»։
• Պ՛ Պեւին,
Անգլիոյ
արտաքին
նախարարր ,
նո յնիմ ասա
զեկո յց մ ր Հրատաբակեց
մ իեւնո
յն օ–
րր
(19
Մ այիս) , եւ նոյնպէս
չեչտելով
Ցունաս -
աանի , Ր՚ոլբքիոյ
եւ Պաբսկաստանի
ապաՀովու -
թեան
կենսական
կարեւո
րութիւն
բ իբենց
Համ ար ,
կ՝րսէ .
« կ՝ուզէի
կր^^ել
ինչ ոբ
յայտաբաբեցի
երեսփ,
մոգոփին
մէք,
1949
Մայիս
18/5»,
Հիւս–
Ատ լանտեանի
դա չինքին
սաո րագրութենէն
վերք
եւ
յիչեցնել
թէ Ն •
Վեհափսսւութեան կառավա -
րութիւնը կենսականօրէն շահագրգռուած է Յու -
նաստանի, Թուրքիոյ եւ Պաբսկաստանի անկա -
խութեամբ, հողային ամբողջութեամբ եւ ապա–
հովութեամբ : ծ»»
Համոզուած
եմ թէ
Հիւս՛ Ատ -
լանաեանի
դաչինքին
զօ բացում
ր պիտի
նպաստէ
այգ նպատակին
: Ն՛ ՎեՀափառոլթետն
կառափա -
րութիւնբ
փճռած է չարունակել
իր ուգզակի օգ -
նութիւնր այդ երկիրներուն
ել ուբիներու
որոնք
(ԼուբերոՆ շարունակոՆթիւնբ կարդա) Գ - է յ )
մէք։
ձերբակալուած
են Հալէպի
Հայ Համայնա -
վարնեբէն
Ս արդիս
Ա աբուխանեան
, Մ ինաս
ԱրՀա–
ճեան , կառապան
ՄաՀտեսեան
եւ Խորէն
Նազար–
եան։
Ջերբակալուած
են
60
Հոգի
՝•
Հոմսի նաՀանգապեար
աեզեկացուցած
է կեղ
րոն , թէ Համա յնավարներր
տենդոտ
ղոբծունէու՛–
թեան
լծուած
են Հոմսի
մէք :
Fonds A.R.A.M
