կ. խաչ
֊
0.
Տեղական
եա. սահմանափակ
ծբաղրռվ
ղսըհ^ող
կաղմավերպոլթիլձ
Հ ց Ա ^ ^ ^ ^
-
նամեաղշ
1լր տօնուի
^ յ ս աարի,
ղաղթաշխարՀԷ
• րոլոր
կեղրոններուն
մէք .
Իրաւ, է թէ ^
^^^^
միութիւն
մրն կր Ամե–
րիկայի
Հ. 6. ՛ի. կ. էՏաչր, երր կր կազմուէր
ոզ֊–
րացեալ
Ակնո
ւն ի ի
նե ր լն չո
լ ^ փ ,
\^\պ
.ն , Նոր
Աչ
խարՀի
մէչ ^ասաաաուած
մեր
Համեմաաարար
րախաաւոր
մայրերէն
ել քոյրերէն
:
Իր անմիշական
ել զլխալոր նպաաակր՝
օզնել
Օսմ. ՍաՀՍաէւաղրոլթեահ
մեզրալու^նի
օրերուն,
նոր
յսյոերոփ
ել երազներոփ
աողորուած
եւ սա -
կայէ. օղն,,
ւթե ան կարօա
Հայրենակիցներուն
:
Տարիներու
րնթացքին,
մեր կեանքի
աննա
-
խրնթաց
վերիվայրումներուն
հեա ,
փոխուեցա..
իր
գործուՆ^ոլթսամբ
Համեսա՝
այո կազմակեր
-
պո ւթիւնր
:
՜Սսւլս իր. անունը —
Հ. 8– ՛հ. կարմիր
խաչ,
աւելի եաքր կր ղաո
նա ր
Հ. Հ.
կ. խաչ
մեր անկախութեան
չլվանին՛.
Հերքփն
ՀամաչիարՀային
պաաերաղմին
կր սաա
-
նար այլեւս
Հայ Օղնութեան
Ա իութեան
ՀՀՕՄ
) ա–
նունր
Ամերիկայի
մէք։
կարմիր,
կապոյա
ել Օգնութեան
կամ
Գթու
թեան
եյաչեր
ինչպէս
ել ուրիչ
անուններ
ունին
արաասաՀմանեան
չրԼանային
մասնաճիւղեր
:
Իը ք-իւը
Հազիւ
մէկ երկու
աասնեակ
անգամներով
Հանրային
րեմ նեաուաձ֊
մեր կ.
Խաչր,
ներ -
կայիս
իր չարքերուն
մէք կր Հաչուէ
աւելփ
քան
12.ՍՍ0
անղամոլհիներ
յ
Բացաոաբար
կանացի
այս գրեթէ
աննաիսրն
-
թաց
կազմակերպութեան
մէք համախմբուած
է
հայ
աչխարՀի
իղական
սեռր, ստուար
ներկայա–
ցուց չութեամբ
;
•1է մէկ^ նաՀանգ
եւ գաւառ
կր բտցտկա–
յի
I
Աքէ՚էնքլլ
իբենց
նեբկա յացուց
ի ^ ե րն
ունին
Հոս
:
Իր ընկերային նկարագիրը —
ԱրաասաՀմանեան
մեծ կեգրոննեբուն
մէք ,
զանազան
կանացի
կազմ ակե րպո ւթիւննեբր՝
ւնգ–
Հանբասլէս
կր բաղկանան
բաիտաւոր
Հարուստ
եւ
աւելի երկաբ
մամանակով
Հաստատուած
լն —
տանիքներու
անղամներէն
: Իրենց
լնկեբային
բմ-
բռնո ւմնե բով
եւ գիքքով
, րնտ անե կան ղաստիա
-
րակութեամբ
եւ աւանգո
լթ իւննե
րո վ ,
չատերր
,
Հանրային
աչխատանքի
մէք նետուած
են , ՛ու կ^Հ
նեաուին
, Համաձայն
իրենց
րնկերային
եւ լնտա
-
նեկան
սովորո
լթիւննե բուն
:
Տարբեր
է պտակեբր
մեբ կապոյա
Խաչի
մէք։
Տասներկու
Հաղա
բնո ց կանացի
այս բանակր
կազ
մուած
է բացառաբար
Հայ աչխաաաւոբ
րնտա
-
նիքնեբու
պատկանոզ
անղամ ո ւՀ ին ե բ է : Եթէ
Հոս
ու
Հոն կան
Համ
եմ աաաբար
բարեկեցիկներ
, մ աս–
նաւորապէս
Ամերիկայի
մէք, անոնք
բոլորն
ալ ի–
րենց անմ ի քական աչփսատանքով
յաքո ղածնե
բն են :
Աւբիչ խօսքով,
մեր այս կազմակերպութեան
մէք,
ղրեթէ
չկան մեծաՀաբուստ
րնտանիքի
ներկայա
-
ցուցի^եբ
է
Աեծ
մասր
կր պաականի
այն սերունղին
, ոբ
ապրեցաւ
1915/
սարսափներր
:
Վե րապրոզնե
ր՝
աննախլնթաց
այն ոճիրներուն
, որ ծբազրուած
էբ
"^Լացնելու
Համար
հայութիւնր
:
Անացետլներր՝
նոյնպէս
զանազան
չբքաննե
րէ
արտասահման
ապաստանածներ
են :
Աչխաաաւոբ
եւ միքին
ղասին պաակտնող
եւ
Հայ
կեանքի
բոլոր
գառնութ
իւննե
րն
ու տառա
-
պանքնեբբ
ապրող
զանղուածն
է , որ կր կաղմէ
Կ •
Խաչի
մաբղկային
ումր
:
Ի ր գոր ծունէութեան ասպարէգը —
Օգնել աղքատին,
Հիւանղխն
, չքաւորին,
պա–
տեբազմտկան
գերիին
կամ
փիբաւորին
, պտտե
-
բազմ
ի ել իսազազու թեան
չրքանի
ամէն տեստկ
ա–
զէ տեա
լներո
ւն : ՀՕՄ բ այս
բոլորբ նկատած
է իր
մեծ
պարտականութիւեր,
բայց
չէ
սաՀմանափակ–
ուած ատով %
Հայ
ղպրոցին
, ուսանողին
, մանուկներու
Հա
յեցի գտսաիաբակութեան
եւ մչտկութային
այլ
ձե ոնաբկնեբուն
օգնութիւնր՝
նո յնպէս
կր
մնայ
ղլխաւսր
առաքագրանքր
մեբ այս մեծ
կազմա
-
կեբպութեան
է
Ուրիչ խօսքով,
աղգապաՀպանման
բոլոր
ճա
կատներուն
վրայ
կր գործէ
ՀՕՄբ,
Համաձտյն
իր
միքոցներուն:
Իր սպրիւրները •—
Ոչ կտակ , ոչ ալ մաոանգութիւն
:
իր անգամներու
ամսական
անգամատուբքե
-
բր,
ծնունգի,
Հարսնիքի
եւ մաՀուան
, ուրախ
եւ
տխուր
առիթներով
եղած փոքր
նուէրներ
,
ինչպէս
նաեւ
զանազան
նպատակնեբոփ
կատարուած
Հան–
գանակսւթիւննեբ
կր կազմեն
իր գլխաւոր
նիւթա
կան
ազրիւ րներր
:
Եթէ
Հազուագէպ
պաբագաներոլ.
մէք , Հարիւ
-
րաւոր
եւ Հագարաւոբ
թիւեր
կր նչմտրոլին
նուէր
ներուն
մէք, րնգՀանբապէս
փոքր
միալորներոփ
է
սակայն,
որ կր գոյանան
խոչոբ
թիւերր
:
ՖՐ– Կ– Խ Ի ԿՐԸ՚եՈՊԼԻ ՍԱՆՈՒՀԻ՚ՆԵՐՈԻ ՊԱՐԱԽՈԻՄՐԸ
Օգնութեան
եւ կրթական
ձեոնաբ
էլնե բու
Հա
մար , մեբ կ՛ Խաչերու
մչաաՀոս
ազբիւբր
կաթիլ
ներով
է որ կր մնայ
միչա Հարուստ
, ապաՀով
եւ
մ անաւանգ
կազգուրիչ
է
Իր դաւանանքը
Օգնութեան
մեր ա յս կազմ ակեբպՈլթիւնբ
,
իր անունովն
իսկ ճչղած
է իբ գաւանանքր։
Ան՝
իր
անվե բա պաՀ
աքակցութիւնր
կր բերէ ,
գոՀացնե
լու
Համաբ
զանազան
պաՀանքնեբ
: Խտբականու
-
թիւնբ
ել Հատուածականութիւնը
տեղ
չունին
իր
առաքելութեան
մէք :
Անչուչտ
կը վայելէ
Գաչնակցութեան
անվե
-
րապաՀ
վստահութիւնն
ու անսահման
օմանղա
-
կութիւնը։
Իբ կարղին
, համակիր
է Գաչնակցու
-
թեան
, որուն
կը պարտի
իբ ծնունղր,
այլ մանա
ւանգ իր քառասնամեայ
յարատեւութիւնը
եւ ղար–
ղացումը
I
կը Հաւատա
յ Գա էակցութեան
առաքե լու.
-
թեան
եւ Հայկ
• Գատին
Առանց քաղաքական
այս
ղալանանքին
,
ՀՕՄ ը ել իր ենթակայ
Խաչերր
պիտի
կորսնցնէին
ոչ
մ իա յն իրենց
գո յութեան
իմաստը
, ա յլեւ
կազ–
մակերպական
ումն
ու նիւթական
ել
բարոյական
բոլբԲ
ազբիլրնեբը
է
Հայ կնոջ գործը
Աբգաբ
կամ
ոչ, Հա յ կնոք արմանիքներր
գի՜
տած
ենք միչտ
մ իակողմանի
: Լաւագո
յն պարա
-
ղային,
վարմուեր
ենք տունի
ել խոՀանոցի
մէք
տեսնել
իբ բացառիկ
առա
քինո
ւթի
ւննե ր ր
Հանրա
յին տարբեր
ասպարէզներուն
մ էք , ե–
թէ յաճախ
կր յիչոսին
կին գործիչներ
եւ
կանացի
կազմակերպութիւննեբ
, լնգՀանրապէս
բացառու
թիւնն եր են
I
Այս
իբողութիւենեբուն
Հակառակ,
մենք
այ
սօբ
մեր ղէմր
ունինք,
Հանրային
գործոլնէու
-
թեամբ
Հարուստ
եւ բեղնաւոր
քառասնամ
եա
յ
կա
նացի մեծ կազմակերպութիւն
մը։
Տունի
եւ խոՀանոցի
իրենց
առօրեայ
Բ՚՚ե՚՚Ր
պարտականութիւներէն
զատ,
12.000
ՀայուՀի
-
ներ
են , որ Պաբսկաստանէն
մ ինչեւ
Հիւսիսային
Ամերիկայի
Միացեալ
ՆաՀանգներր,
Արմանթին
,
Պրազփլիա
, Ֆրանսա
, Տունաստան
, Եգիպաոս
, Լի–
բանտն, Աուրիա
եւ իրաք,
լայնօրէն
կր
մասնակ
ցին
մեր Հանրային
տչխատտնքնեբուն
:
Հայ
կնոք գթառաա
ել քերմ սիրտն
է, ոբ օղ
նութեան
կր Հասնի
աղքատին
ու տնկարին
, Հի -
ւանգին
եւ բանտաբ կեա
լին :
Իր թէեւ. միչա ամօթխած
,
բայց
Համոզիչ
խնգբանքն
է որ զոՀոգոլթիւն
կր պարտագրէ
իր
լնտանիքին
, ազգականին
եւ
Հ ա յ ր ենա կց ին
:
Հա յ լնտանեկան
բարքերուն
եւ
աւանգու
-
թիւններու
Հաւատարմութեան
իր
ղիաակցութիւնն
է , որ օտարութեան
բո
լոր
գմուա
բութ իւննե
րո
ւն
մէք,
կանգուն
կբ պաՀԷ Հտյ տունն
ու
լնտանիքր։
ԵԼ
վեբքապէս
, Հայրենիքի
եւ ազգութեան
պաչ
-
աամունքի
իր ղօրաւոր
Հաւատքն
է , ոբ կր կրկ
՜
նապատկէ
իր ումերր,
աղղապաՀպանման
վսեմ
,
բայց ծանր պայքարին
մէք ;
Առանց
մեբ մայրերու
եւ քոյրերու
արժանիք–
նե բուն,
ղմուար
թէ
Հնարաւորութիւն
ունենա
—
յինք Հպարտանալու
եւ խանգավառուե
լու
կանացի
մեր
ա յս
մ եծ կագմ ակերպութեան
քաո
ասնամեայ
զործունէոլթեամբ
։
Այս
Հանգիսաւոր
առթիւ
, ոգքունելով
մեբ յո–
բելեարբ
, մենք ոչ միայն
մեբ տուրքր տուած
կ՝րր՜
լան ք վաստակաւո
ր կազմ ակերպութեան
,
ա յլ եւ
՚՝՚"յ ^լե՚՚ք. չինարար
եւ ստեգծագո
րծ
կարոզու
-
թեան
:
Ա
. ՏԷՐ ԹՈՎՄ
.
Փա՜քւք
ԻաչիԱ
Գուն Հրաչագործ
ձեռքերովգ
կերտեցիր
կ .
Խաչր
, Հայ կին : Անլուր
աառապանքնեբր
, սիրտ
մ որմ ոքոզ , աղիքներ
գալարող
ցաւերր
,
արիւնա
խանձ անապատներու
մէք ցան ու ցրիւ
ՀողեՀա
-
տոընեըոլգ
կսկծագին
յուչերր՝
չկրցան
ընկճել
անպարտելի
Հոգիգ
, չկրցան
խորտակել
անսասան
Հաւաաքգ
ել օտաբ
ու խորթ
երկինքներու
տակ
յաքողեցար
Հիմնել
Հոյակապ
գործ
մր, կ.
Խա–
չբ , առանց
գրսի
օգնութեան
, առանց
տեւական
եւ Հաստատուն
օմանգակութեան
,
ապաւինելով
միայն
սեփական
ուժեբոլգ
, յարատեւ
ճիգերուգ,
անգուլ աչխատանքիգ
ել անձնուիբոլթեանգ
:
Գուն
յաքողեցար
քառասուն
տարիներ
կան
-
գուն պաՀել
եւ պատկառելի
բարձրութեան
մր
Հասցնել
զայն
։
կքյպոյտ
Խաչ , գոլն չբաւականացար
միայն
քու
սփոփիչ
ձեռքգ
Հասցնելով
ամէն
տեղ,
ուր ոբ
կարիք
կար , այլ քու արծուի
նայուածքգ
ցեղին
ամէնէն
մեծ
ցաւին
խոբբ թափանցեց
: Տեսար
մա
տաղ
սերունղին
սպառնացող
այլասերման
աՀա
—
ւոբ
վտանղր
, կրկնապատկեցիբ
ճիզեբգ
, լարե
-
ցիր
ումերգ
, անձնաղոՀոլթիւնղ
, փրկելու
Համ
աբ
նոբ
սեբունգր
բարո յապէս
եւ
ֆիզիքապէս
Մ աար
օգաղոլրկ
խրճիթներր
,
փնտռեցիր
,
գտար , աբեւազուրկ
, տժգո
յն , վտիտ
մ անուկներ
,
եւ
երկնքի
կապոյտին
, կենսատու
արեւին
, ծա
-
ղիէլներոէն
բո յրին ^ տարիր , բնութեան
գիրկբ
նե -
տեցիբ
ել նոբ Հոգի , նոբ կեանք աուիբ : Անոնց
ե–
րազուն
ու թախծոտ
նայուածքբ,
չոգաց,
փայլե
-
ցաւ
յոյսոփ
ու խտնղով,
ել սկսան
"Ոբվիլ
մայրե—
նի չքնազ
լեզուն
, երգել
մայրենի
երգեբ
:
Գուն
գպրոցնեբ
բացիր
կտմ
եզածնեբուն
զարկ
տուիր
,
բոլոր
այն տեզերր
ուր կենսատու
չունչգ
կր թե -
ւածէբ
է
Հ/ատ
չանցած
Հա յ
մ անուկր
կր խօսէր
, կ՝եր–
գէր
Հայերէն,
կր սիրէր իր մայրենի
լեղուն,
ղի -
տէր
իր փառաւոբ
անց ետլր
:
Մ իեւնո
յն ատեն կապո
յտ Խաչր
Հա յ
կինր
գուրս
րերալ
իբ տափակ
, նեղ, չբքապատէն
, Հան
րային
ղործոլնէոլթեան
մզեց,
իմաստ
տուաւ
իբ
կեանքին
, միտքր
զարգացոլց
, Հոգին
աւ^ուացոլց
:
Այսօր
իբբեւ
Հսկայ
կազնի
կանգնած
ես,
կ. •
Խաչ , իրաւունք
ունիս
Հպարտանալու
եւ ուբա
-
խանա
լու,
երբ կր տեսնես
թէ ցանած
սերմերղ
կբ
ծլին , կր րոզբոքին
: Բու չինարար
ձեոքերոփղ
Հասցուցած
բոլբասաանիղ
մ էք երփներանգ
ծա
-
ղիկներ
պիտի
բացուին
անուչաբոյր
, պիտի
աճին
քու
Հափանիիղ
տակ
յ
Փա^ռք ու պատիւ
քեզ , Կ • Խաչ : Գուն
խոր
ա–
կօսներ բացած
ես բոլոր
տզնիւ
Հոգիներու
մ էք ,
քալէ անվՀատ
: Գօտեպնգուէ
, ոգեւորուէ
ազգա
-
պաՀպանման
վսեմ գործռվգ
, քու նուիրական
կո–
էռւմգ
զօրավիգ
թոզ ԲԱայ
քեգի։
ՆԱՐԿԻԶ
ԲԻՊՐԻԹՃԵԱՆ
ՎԻԷՆՆԱՅԻ
երգաՀան
եւ Օփէրէթի
Հեղինակ
Ֆրանց
Ցէլվէքրբ
ստանձնած
է Եթովպիոյ
նորա
-
Հասաատ
կայս,
նուագախումբին
վարիչի
պաչտօ
նբ եւ Հոն պիաի
մեկնի
Յունիսի
կէսին։ Ցտբգ
Ա–
տիս Ա՚գէպա Հաստատուած
են երեսուն
Աւստբիա–
ցիներ,
ոբոնց մէք նաեւ կայսեր
անձնական
բմիչ
-
Կ Ր յ
, . . . . . . . . . . . ^ ^ ^ ո ^ ^
^
Կեանքի
պայքարին
մէք, պա րաո
ւթ իւննե
ր
կան որ կը բարձրացնեն
, պաբտեալ
եւ
յազթանակ–
ներ
կան
Ոբ կր սաորնացնեն
յազթականը
:
( 8ովհ •
Հ ի ն գ լ ե ա ն ի
Fonds A.R.A.M
