1)ս–60է6ա–1»քօւ»Ո6էտւ« : Տ€Ո. 1«1ՏՏ*յՕ^«
17, 1Հս6 Օ&աշտատ - Բ^աՏ (13)
Վեցամս^ՕՕ ֆր • , Տար. 1600, արա– 2500 ֆր •
161. ն067ւ5^70 ՜ Գ ի ն 7՜ֆր՜ՃՇ.Բ.ԲՅՈտ 1678-63
ա^ՅՈ^հ6՜15՜յ&ո^1«^1950
Կիրակի՜ւՏ՜ՕՈԻ՚ւՈՒԱՐ
26րդ ՏԱՐԻ
շ^.
^^.^ քյօ.6052֊՚Սոր շրջան թիւ 1463
Խմբագիր՝ Շ– ՄԻՍԱ-ԲԵԱՆ
ԾԵՐ ԽՕԱ-ԲԸ
ԼԿՌ
Ոհ Զ Ո Ր
ԿՏՐԵՑԻՆ՚Բ
Րացաարութիլնբ
կր գոբհահեՆք
ե՛ւ ալիւաբ -
ՀաղբակաՆ
ե՛լ փոխաբեբական
իմասաով։
Ա– Ցամաքէ
ցամաք
նեաուԼցանք
1914 -18/
պաաերազմէն
ել քառամեայ
զինագադարէն
վեբչ–.
Ր՛
Հակառակ
անՀնարին
գմուարութեանց
,
կրցանք
թԼլ
տալ
արգի ա շիւա րՀարա
ր ին գար -
գացման :
^ ՛՜ւ՛11 խօսքով , կ՚ոլզենք
լրացնել
այն Հարե
ւանցի
տեսոլթիլնր
զոր սկսանք
անցեալ
կիրտկի։
— « Պոլխւը հետզհետէ կը դաււնար կէնդանի,
վարակիչ վառարան մ ը ։ Թիֆլիսն ալ՝ իր կար -
գին»։
(Մայրենիքր
Աիսնամեակին)
.
Եէ– պայթեցաւ
առածին
ա չխարՀամ արար ,
իր
աննախրնթաց
,
անդարմանելի
արՀա -
վ՚րքներով։
Միայն
մեր րամինր՝
աւելի քան մէկ
միլիոն
ղոՀ: է լ րնդՀ անուր
փլուդո
ւմ րաց ի Պ"ր֊
" \ ն ել Զմիւռնիոյ
չրշանէն։
Այս
վել/ջինն ալ պիտի կործանէր
Փոքր
Ասիոյ
պաաերաղմին
Հետեւանքով
(1921
22) ,
ինչպէս
վերաՆնեալ
կիլիկիան
, յաղթական
Դաչնակիցնե -
րու
աչքերուն
աոշեւ։ /» ներկայութեան
անոնց
վիթխարի
մարաանաւերուն
ել արդիական
րա -
նակին
. , •
Աեվռր
շարղոլփչուր
եղահ՛ էր իր յախճապա
կիներուն պէս , տեղր տալով
Լողան ի կապարնե -
րուն ել խիճերուն
է
ԱնՀամար
րաղմութիւն
մր
մեհ մասով ե -
րիաասարղներ
րանուո
ր՝ Աւրոպայի
չքեղաչուք
պողոտաներէն
մինչեւ
՛Միջին
Արեւելքի
Հիւղա ֊
ւաններր
: Աեւ ա շխատանք
օտա րութեան
մէջ , ա–
նօթի
չմ եռնելոլ
Համ ար ։
Ասգին՝
հուխ ու մուր։
Անդին՝
քուրջ եւ թի
թեղ : ՚Բար ել փոչի
5
Ասգին՝
տաման ակիր ա չխա ա անք
Համ ա յնա -
կուլ
մ ե քենանե
րո
լ մ խորին աակ : Անդին օրն ՝ի
րուն
տքնութիւն
Համատարահ /^ձ՛ ո ւա ււո լ թեան
մէջ։
Երկու սլարադաներուն
տակ ալ առանց գիտ
նալու վաղուան
դա լիքր :
Եէ– այս տամանքին
Հետ՝
մտալոր
երկունք է
Ե րէ ցնե ր ր
իրենց
րերահ պաչարով ու աչխաաան—
քով,
նորերր
իրենց
ստեղհադորհ
խոյանքով
1
Պանդխտութեան
առաջին
Հնգամ եակր լրա -
ցահ չէր տակաւին
, երր կ՚ողջունէինք
րաղմաղան
շողերր
նոր արչալոյսի
մ ր ։
Մեր
աչքին առջեւ կր պարղուէր
փա
յլուն
Հե
ռանկար
մր : Ե րական , փաւերական
խոստումներ
,
որոնք չուտով
պիաի դառնային
տիրական
ար —
մէքներ
Ոչ
մի.
իբրեւ
յգ"՚ս՛
ւմ
ել
արա եստ
ստեղհագո
րհական
թարմ ութեամ
ր , ճոխո ւթեամ ր
մ> կում
յրր
^՚– այլաղտնութեամր
, այլեւ
իրրե
Իբրեւ ոճ եւ լեղու :
Զինադագարի
չրջանին
(1918 - 1922),
մթնոլորտր
տակաւին
արիւն կը Հոտէր, եւ բ ո յ -
ներր նոր կր վերաչինոլէին
, աղդանչանը
տբուահ
էր արդէն,
Պոլսոյ մէջ :
Աքսորէն
, բանտէն
, արաասաՀմանէն
Համա ֊
խմբուահ
սւմեր
վերսկսահ
էին մտաւոբ
վարու -
ցանր, արգիացման
տենչերով–
«ճակատամարտեր
եւ ուրիչ
թերթեր,
Հասուն թէ նորաՀաս
դրիչնեբ
կր վտրձէին
չարունակել
ՀՀկէս մնացահ^»
դոբհը ։
Այլ մանաւանգ բանմբ աւելցնել :
Ա՛յգ
դի^՚ե Կր "Ր կր գարդանար
օտարութեան
մէջ,
օբաղրութենէն
մինչեւ
դրականութիւն
:
Միայն
լեղուն
առնելով,
աՀաւասիկ
, մօա ե–
բեսուն տարի
վեբջր
, կրնանք
յայտարարել
ամե -
նա քն
Հպարտութեամբ
Երբեք
այսքան
չքեղ
բարձունքի
մբ
Հասահ
չէր
սւրեւմտաՀայ
աչխարՀաբարբ՝
իր դաբնանա–
չունչ
արղիացումուի
: իր Հոսռւն
բովանգակու^ -
թեամբ։
Արտայայտութեան
Հատու եւ պատկե -
րալից եղանակներով
: Ներդա չնակոլթեամբ
մ բ՝
այնքան
նման կարկաչուն
վտակի :
ԱնՀրամեչտ
չէ մանրամասնս
ւթեանց
մէջ մտ
նել,
անուններով եւ օրինակներով
:
կր բաւէ
բսել թէ «լեղուական»
սերունդ
մր
աիրաբար
ճեղքեց
Համատարահ
միօրինակութԻ^–
նր, իբ վեբանորողիչ
եւ բոցավառ
ցոլքերով •
Բազմաթիւ–
առիթներով
աբձտնադբահ
, ապա֊
ւդահ
ենք այսլուսապայհառ
իրականութի՚-^՚Ր–^
աս՛
Լինեբու
րնթացքին :
երբ
կ՝բսենք
«լեռ ու ձոր կտրեցինք»
, "1 է՛՛՜
զասլէս
նոր վկայութիւն
մր կաաաբահ
կ՚ըԱ՛^^^ ՚
յիսնամեակի
առթի՛–
է
^
0 ՐԸ 0Ր Ի Ն
ԸՆԹԵՐՑՈՒՄԸ
Կ՝ԱԶՆՈՒԱՑՆկ
« Հայ կինր
լնթերցասէր
չէ» , ըսեր են Պէյ՜
բութի
մ էջ , անոր թե րութիւննե
րբ
յիչահ
ատեն :
Զեմ դիտեր
ո՞ւրկէ
կուդա
յ
մ եր
կինե
բուն
անտարրերութիւնը
զրքին
Հանդէպ ;
Կր վարան
իմ բոե
լ թէ
մ եր
մողովուրգը
ւ^ւգՀ ան րասլէս
լնթե րցասէր չէ : ԲաՀց եթէ բազ––
դա ա ութի
էն
մ ր վւո րձենք
ուրիչ
աստիճանակից
մողովո ւրդնե բու Հետ ,
եզրակացութիւնը
չեմ
կարհեր որ շատ ալ նպասաաւոր
ըլլայ
մեղի Հա -
մ ար :
Մասնաւորասլէս
լնթերցումէ
խոյս
կուտան
մեր
օրիորւլներն ու տիկիննեբր
: Մ անաւանդ Հա–
յերէն
չեն կարղար :
կան անչուչտ
րանուո
րուՀ ինե բ ,
օրն ի բուն
մեքենա
յին առջեւ , գո րհա րաննե բու
մ էջ կամ ի -
րենց աղատ
մամերր
իւոՀանոցն
անցլ^ւոզ^ւեր
, ո —
րոնք
մ ամանա
կ չեն ղտներ կարդալու :
Շատ է սլաՀանջել
այդպիսինեբէն
որ
իրենց
դալկին կաթ տուահ կամ դետնախնձոբ
ստկահ ա–
տեն
ղ իրք
մ ը ունենան
իրենց
առջեւ , ինչպէս ա–
ռաջարկահ
էր Լիբանանի
մ եր
լնկե րուՀ ին :
Բա յց
ի՞նչ
ըսե
լ անոնց
ո րոնք
լա
յն
մամ
անակ
կը զանեն
էսանոլթէ
խանութ
թափառելու
իիսլն -
դիր
մանեակի
կաորի
մը, կամ գոնէ դուռ
այցե -
լութ իւննե ր կը փնտռեն
, օրեր կըզոՀեն
ոչինչ Հա–
դուսաի
մը ձեւաւորմ
ան , բա յց ոչ իսկ թե
րթ
մ ր
ձեռք
կ՚առնեն :
Ալ աակալին
չաաեբ ալ կան որ թո
յլ չեն տար
իրենց
ամուսնոյն
գիբք մր դնել կամ երկու
թերթ
առնել , զանոնք նկատե լով
բացառիկ
չռա
յլու -
թիւն
։
— « Գի՜բք
՚ • • գի՛՛րք
՚ • ՚ գի՜բք)
ի ՞ ^ չ պիտի
ըլլայ
, ո՞ւր պիտի
դնենք : Հապա սա թերթե
բը ,
աւե լո բդ
հ՜ախք : Փոխանակ
Հազար
ֆրանք
գբքի
տալու, մէկ ղո յ դ նոր զոլլպայ
կըղնեմ »-••
ԱՀսէ տրամաբանութիւնը
մեր գիրքի,
՚էԻէ՚է՛
թչնաւէ՚ի
կիներուն
, որոնք չեն նկատե ր իսկ որ ի–
րենց զաւա1լնե ր բ իրենց
քովիկը
նստահ
կ՚իւրա -
ցնեն ալս անմիտ
վճիոնեբբ :
Ա^ւչուչտ չատ մր բաներ կապուահ՜
են
բնթեբ–
ցասիրու
թեան : Գիրքի բարե կամ կիներ կը լրա -
ցնեն
իրենց
կրթութեան
պակասը
, քանի որ չա -
տերը
դսլրոց
չտեսան
անասլաանե
բու
մ էջ :
Ընթե րցում
ր ոչ միա
յն կը նպաստէ
բարքե -
բու , սովո բութ իւննե
րու
աոԱուա ցման
,
՛յլ
կրնա
յ տուներէն
նեբս սաեդհել
բարեկիրթ
մ թնո–
լո րա , կենդանի
օրինակ
իրենց ղաւակնե
բուն :
Ուրեմն
պայքար՝
երկ
ու ճակատի
վ բ ս ՚ յ , • Ա •
մոռցնել
թրքաիսօսութիւնր
: • Բ • Հայերէնր
պար–
տաւորիչ
Հռչակել
ինչպէս
Հայրերուն
, նո
յնպէս
մ ա յրե բուն
Համ աբ :
1
իսկ այս երկուքին
Հետ՝ գարկ տալ
բնթեբցա–
սիրութեան
:
Տեսե՞ր էք Եւրոպացի
այբ մր կամ կին մբ ա–
ռանց
դրքի եւ թեյւթի
:
*
ԱՕՍԻ
ԱԶԳԱԺՈՂՈՎԻՆ
ԱպաՀովութեան
ԽորՀուրդի
իւորՀ րդա
յին պատ ոլիւ բակութ
իւնը
նորէն
առաւ
քալեց,
գլխաւո
րո ւթեամ բ Եաքոպ
Մ ալիքի, տես
նելով որ կը մ ե րմե՜ն վւոարել
Զ քնաստանի
ազգա
յ–
նական կառավարութեան
պաաո
լի րակո ւթ իւնը :
ՏՈՒՆԱՍՏԱՆԻ
թագալորը
Հրամանագիր
մբ
սաորագրեց
, վե րջ տալով ա յն բացառիկ
մ իջոց • -
ներուն որ ձեռք
առնուահ
էին յանուն
ապաՀո
—
վո ւթեան :
ԱՒԱՏՐԻՈՏ
Հա չտութեան
դա^ագրին
քևնու–
թիւնր
մ էկ չաբաթ եւս յետաձգուեցաւ
ուրբաթ
•օբ , փոխանորգներու
248/";^–
նիստին
մէջ :
Երեք
աարի է որ կր քաչքչուի
այս խնդիրը։
Ամերիկա–
ցիներր կր մեգադրեն
թէ պատասիսանատուն
Խ՛
Մ իութիւնն է– այս վեբջինն ալ կ՝րսէ թէ
երկու
տարի առաջ
արեւմ տեան
դաչնակիցներն
է ին որ
չէին
ուզեր
Հաչտութիւն
կնքել :
ՊԱՐԱԿԱՍՏԱՆԻ
բանակր
արդիացնելու
եւզօ–
բացնե
լու
Համ ար նոր մ իջոցնե
ր ձեռք
առնուահ
են է Բանակր
այմմ կր բազկանայ
Հարիւր
Հագար
գինուորներէ
Լտասր ղօրաբամին)
։
ԻՏԱԼԻՈՏ
Հանրապետութեան
նախագաՀր
գաըձեալ Տէ Կասվ՚երիի
յանձնեց
նոր
գաՀլիճին
կազմ ութիւնր : Համ ա յնավա
րնե ր ր
պաՀանջեցին
Հեռացնել Տէ Կասփերին
, եթէ կ՝ուզեն որ բաբւո–
քի երկրին փիճակը»
:
ԳՈՐԾԱԶՐԿՈՒԹԵԱՆ
նպաստը
շաբաթտկանՇԴ
ֆրանք
ալելցահ է Փարիզի
,
40
ֆրանք՝
Սէնի նա–
Հանգին
միւս
մասերուն մէջ ։
կը
ձ հ ք թ ա կ պ ո ւ ի Օ
\ ՖՐԱՆՍԱ
75
ԼԵՀԵՐ ԱՐՏԱ-ԲՍԱՆ է
\
1949
ՆՈՅԵՄԲԵՐԷՆ
Ի ՎԵՐ
I
Յարաբերոլթիւններբ
օրէ օր կբ լարուին
Ֆը–
; րանսայի ել ԼեՀաստանի
միջեւ : Երկու կառա -
1
վարոլթիլններն
ալ կր շարոլնակեն
Հետապբն -
գումնե
ր կատարե
լ փոխադարձաբար
:
Տեգական
թերթերր
կը գրեն թէ մօտ
75
Լե -
Հեր արտաքսուահ
են Ֆ րանսա
յէն , անցեալ Նո-
յեմ բե րէն ի վեր , երբյարաբերութիւննեբր
լար -
ուեցան,
իբրեւ
Հետեւանք
Շ թեթինի
ֆրանսական
Հիւպատոսաբրանի
պա շաօնեանե
րէն
Ո՚ոպինո
յի
ձերբակալութեան
Լմ ինչեւ
Հիմ ա բանաա րկո
ւահ
կը
մնայ)։
Փարիզի
լեՀական
դեսպանատունը
բողոքագիր
մ ր "՚֊գգեց
ֆրանսական
կառավարութեան
, Ե շ •
օր կաաա րուահ նոր ձե ր բայլա լութեանց
գէմ
(50
Հոգի) :
Ֆրանսա
յի
ներքին
նախարարութիւնը
Հ րա -
աարակեց
առաջին
ցանկ
մր, որուն
Համաձա
լն
3.5
ԼեՀեր
արտաքսուահ
են ա յ դ
ձե ր րակա
լո
լթիւննե–
րէն
վերջ։
Տեգեկադիբր
էլ րսէ թէ ամբաստանեալ–^
ներր «կր մ իջամտէ ին Ֆրանսա յի
ներքին քագա -
քականոլթեան»
եւթէ շատեբը անդամատետր
ու
նէին , տբուահ՝
Ֆրանսա
յի
Համ ա յնավար
կուսակ
ցութեան
կեգր. կոմիտէին
կողմէ։
Առջի օբ ուրիշ
ձե բ րակա լութ իւ ննե ր կատար -
ուեցան
Հիւսիսա
քին շրջանի
ահխաՀանքե
րուն մէջ
ուր կարեւո
բ թ ի լ մ բ կր կազմեն
լեՀ րանուո
բ -
ներբ
։
Պ ա շտօնա թե ր թ ր ուրբաթ
օր
Հրատարակեց
ա յն Հրամ անագի
րր որով կր լուհուին
լեՀական
ի–
նր կազմ ակեր սլո ւթիւննեբ
, Ֆրանսա
յի
մ էջ :
Համ ա լնավար
կուսակցութիւնբ
բուռն
բոգո–
քագիը մր Հրատաբակեց
ա լս ձեր րակա
լութեանց
եւ արտաքսոլմներռւն
գէմ, գանոնք
անուանելով
« ոստիկա7ւական
գրգռութիւննեբ
, որոնք մաս կը
կազմ են կանխորո
շ հրագր
ի մբ , իսանգա րելու Հա–
մ տր առեւ տրական եւ գիւանագիտական
քաբաբե–
բու թիւններբ
ԼեՀաստանի
Հետ» : Աքս
առթիւ
քու էարկու ահ– բանաձեւ
ր կ՛րսէ թէ «ա քս բռնա -
բաբոյ
քազաքականա
թիւնր
զինակից եւ բարեկամ
երկրի
մբ Հանդէպ
նոր ապաղո
լց մբն է աշիւար
—
Հակալ
պատեբազմի
սլատրասաութեան
րնզղէմ
քՍ • Միութեան
եւ ոամկավտր
մոզովրդապետու
-
թեանց
, ինչպէս ել մ իջազգա յին
բանո
ւո րական
չօէրմռւմին » •
ԼեՀական
գմյսսլանատոլնբ
յա քտարարու
թիւն
մբ Հրատա բակեց , որ միա յն Ֆրանսան պատաս -
խանտու կբ նկատէ տնտեսական
քաբաբե
րութեանց
խանգաբմ
ան եւ բանակ ցութե անց
բնգ Հատմ ան
է
Փարիզի
ֆրանքեւլեՀական
րնկե րութիւնն
ալ բո–
գոքելով
ԼեՀե բու աբտաքսո։
մ ին դէմ , այդ քազւս–
քակսւնութհւնր
կր վերադրէ
«կոյր
ՀակաՀամայ
-
նավարռւ թեան »
է
ձլ
ՖՐԱՆՍԱՑԻՆԵՐՈՒ
ՎԻՃԱԿԸ
ԼԵՀԱՍՏԱՆԻ
ՄԼ-Ջ
Վաբչաւա
յի ֆրանսական
գեսպանր կբ Հեռա–
գրէ թէ նոր ձերբակալութիւններ
կատարուեցան,
թէ
ՖբանսուՀ
իներ դեսպանատուն
կ՚ապաստանին
եւ թէ ^բողոքները
անօղուտ
են այս երկրին
մէջ»։
ԼեՀաստանի
վարչապետին
բան բերր ,
Գ՚^Բ ՚
Կրոս յայտարարեց
ուրբաթ
օբ ՚
«ԼեՀական
կա–
ո ավարու թիլ նբ Համ աձա
լն է
մ ամ ուլին
կողմ է
յայանու ահ դա լրո լթիւն : կառավա
րո լթիւնւ
ր մի -
ջոցներ
ձեո ք առահ է , ի սլտաասխան
Ֆրանսա
յի
մէջ կատարուահ
նոր
ձե ր բակա լութեանց եւ պաչ–
աօնական
լա յաարա րութեանց
» :
Վերջին
լուրերու
Համաձայն
,
13
Ֆրանսա–
ցիներ
ձե ր բակա լուահ են լեՀական
Հինգ քագաք -
ներու
մէջ։
կ ա լանաւո
րնե բուն մէջ
1լ ր
ւլտնուին
Ֆրանս
Փբէսի
ներկա քացուցիչր
, եւ
ֆրանսական
ներղսւղ
թի
մարմնին
նա խազ աՀ ր։Զե
ր բակա լուահ է
նաեւ ֆրսնսական
դեսպանատան
պաչտօնեանե
-
րէն մէկր,
ԼեՀ մը։
Հեոաղիրր
կ՝րսէ թէ՝ Ֆրանս - Փրէսի
թբղ -
թակիցր
^ Մ արշալ,
ձերբակալուեցաւ
երբ տուն կբ
վերագ առնար , մամագբութիւն
տուահ
րլլալով^
իսումր մր բարեկամներու
, որոնք իզուր սպասե -
ցին։ Ֆրանսական
գեսսլանաաան
մէջ լեՀական Ա–
պսւՀով
ու թեան
Տես
չո ւթենէն
տասր
ո ս տ իկաննե
ր
Պ՛ Մարչալի
յարկաբամինր
ներկայանալով,
խու
զարկեցին ի ներկաքութեան
իւր կնոջ եւ բարեկամ–
ներոլ , նո քնիսկ
մանկարս՚նր
մ տան ,
արթէւցնելով
թգթակցին
երեք զաւակներր
: Այս աոթիւ
ղրաւե–
ցին բտղմաթիլ
նամակներ եւ լուսանկարներ
: կէս
գիչերին
երեք լեՀ ոստիկաններ
տակաւին
չէին
Հեռացահ
յարկաբամինէն
:
–Բրա րովիո
յ մէջ ձեր րակա լուեցան
չորս Ֆր–
րանսացիներ
որոնց մէջ են Հիւ պատոսրանի
նախ–
կին շսէրմավարբ եւ քաբտուղաբուՀի
մը։
Զերբա–
կալոէ թիւններբ կր չաբունակուին
ուրիչ
քազաք -
ներոլ, ել մասնաւո րապէս
Վ,արչալայի
մէ^։ Լե -
Հական
կաոավարութիւնր
փակեց
Վաբշաւայի
(Լտւրերւււ շարունակռւթիւնը կարդալ գ. է^^^
Fonds A.R.A.M
