տ.. շ.
տ. 370.286
17, ք^ս6 Օ&ատտաշ - Բ^աւՏ (13)
Վ%ամս^800 ֆր., Տար.1600, արտ– 2500 ՓԲ ՚
1^Լ€Օ8^15–70
Գխ& 7 ֆր• Շ.Շ.Բ.ԲՅՈՏ 1678-63
26բգ ՏԱՐԻ - 26« ^ ^ 6 6 Ւ(օ.6144–՚նււբ շրջան թի՛֊ 1555
1950
Ուրբաթ 5 ՄԱՅԻՍ
Խմբագիր՝
Շ.
ՄԻՍԱ-ԲԵԱՆ
ՄԵՐ ԽՕՍ-ւ^Ը
ԻՍԿ
Ա80 ՎԱԼՄԱ%Ա՚Լ
»Ը...
Համիսւեան
չրքանիՆ
,
ասստրեւՀու-նգարական
պատովւրակոլթիւն
մր
վ՝երթայ
Նէվ"՛^՛իգԻ՛"
՝
՛հայրենիք
փոխագրելու.
Համար
Հու֊նգար
Հայրե -
նասէրկ
մր քիաքոցցէի
աճիւնր, որթագույսէէ էր
Հայոց
գերեզմանաաան
մէք :
թ՛եմին փաստակաւոր
առաքնորգր
, Սաեփան -
նոս արք. Տոփակիմեան
, ամէն
գիւրութիւն
1^ ՜
հայէ ոչաաոլիրակութեան
, որ չաա գոՀ մնալոփ ,
շքանշան
մ ր կրնուիրէ :
Խօոակցութեան
լՐւթացքին
, սլաաուիրակու
-
թեան
անգամներէն
մին կր հարցնէ թէ
հայերէն
ի՛նչ
կ՚րսեն
^ճ^xին։
հւ ա ղ ա ղ ո
լ
թ իլն, կր ւգաաասխտնէ
առաքնորգր,
քարանձաւէ
արձակուած՝
եղանա -
կոփ մր ;
Պաաուիրակր
ազգուելոփ
բառին
խորթութե -
նէն թէ ումգնոլթենէն
կամ խոբռւթենէն
,
գիաել
կուտա
յ .
Եթէ
ձեր խաղաղութիւնր
այս է,
հասլա
սլտաերա՚^ղմր
ինչ է ...
Մ օտաւո րաւգէս
նոյն տւգաւո րութիւ1ւր կր կր՜
րենք
մենք ալ, կա րգա լոփ Աւ • իսաՀակեանի
կոչր,
յանուն
խաղաղութեան
, եւ Ե րեւանի
ղրաւոր ու
րանաւո ր մ ա րտակո
չր
*իա էակցութեան
ղէմ
1
Բանաստեղծին
կո չր
մ աս կր կագմ է խաղա -
ղոլթեան
համա չխա րՀա յին
սլայքարին
,
որուն
ղլուխն
անցած
են իյ • Միութիւնր
եւ
Համայնավար
կուսակցութիւնր
, իրենց արբանեակներով
եէ. ու
ղեկից
կաղմ ակերսլութիւններով
է
Պարրերական
մողովներ եւ ցո յցեր ի սփիւռս
աչխարՀի ;
Հանրագրութիւններ՝
միլիոնաւոր
ստորագրութիւներոփ
, խափանելու
Համար պատե
րազմ ր , այլ մ անաւանգ
Հիւլէական
զէնքերուն
գործածութիւՖր
ւ
՜ ՚^։ ՚
Հայ րանաստեղծր
նո յնո ւթեամբ կր կրկնէ ինչ
որ փճռուած է կանխորոչ
ծբագրոփ
մր. Խ՛ Մի
ութիւնր
խագաղութեան
ախոյեանն է, իսկ ամե
րիկեան
աչխարՀ տկա լութի
ւնր « նորանոր պատե–
րազմ^ւեբ
կ^որոնէ , իրրեւ
Հրձիգ»։
Այս ռազմախտղր չէ ոբ կր զբաղեցնէ
՛քեղ,
այլ
բուն իսկ խազագոլթիւնր
, անոր իբական ա -
պաՀովումր
։
Վասն
զի, որեւէ նոր պաաերազմ
, ո՛ւր որ ալ
"է՛" յթի , ամ էնէն առաք
մ ոխիրներու տակ
պիտի
թագէ
փոքր
մոզոփուրգներր
։
Մանաւանգ ոբ, մարգիկ
արգէն
բացէ ի րաց
կր խօսին
Հիւլէական
, քիմ իական
,
մանրէական
զէնքերու
մասին :
Մ արգկութիւնր
կանգնած է ոչ միայն
անգուն–
գի մր ափր, այլեւ
Հաւաքական
խե
լագարութեան
մ ր վտանգին
առքեւ ;
\–
Այս աՀաւոր
Հեռանկարին
Հանգէպ
, ո՛վ որ կր
յաքոզի
փտրաաել
, խափանել
պատերազմ
ր , ար -
մանի է րոլոր
մոգոփուրգնե
րոլ ե բախտագիաու
-
թեան :
ԱրԳ
1
Ւ՚^^է
ԿՌ
տեսնենք
Հայկական
ճակատին
փյւայ. Երեւանէն
արտասաՀման
, այս Համաչ -
խարՀային
անսաուգոլթեան
մէք :
Հրէչա
յին «զալմագաթ
մ ր ;
Սանձակոաոր
կատաղութիւն,
մաղձ եւ «ճիՀաա» Հ ՛Տ՛
Ղ՛աչ–
նակցութեան
զէմ :
Փորձեցէք
լսել Ո՛ատիօ - Երեւանր։
կարղա -
ցէք ո՛րեւէ
թղթակցութիւն,
յօգուած
,
նոյնիսկ
բանաստեղծութիւն
Խ• Հայաստանէն
:
Նո լն գազանա
յին կիրքր,
առաքին
բաոէն
փեր
քինր։
Նոյն ոխակալ,
գր՚լռիչ,
թունաՀոս
բան-
սարկութիւններր
, քսոլթիւններր
, սուտերր
,
զրր–
պարտոէ թիւններր եւ լուտան քներր՝
Գաչնակցու–
թեան գէմ :
Բառերն
անզամ
օտաբէն
փոխ
առնուած
,
թարգմ անուած
, ՛Ր՛ց եղած ել կաղա պա րնե րոլ
փեբա ծուած են :
Տարիներ առաք, Հանգուցեալ
Ա. Միասնիկ ֊
ե՚սն կր փորձէր
վարկարեկել
մեր
կուսակցութիւ
նր , յայա՚սրարելով
բարձրաձայն
, բանաւոր ել
գրաւոր •
- Գա նակցութիւնբ
ուսուցանում
էր Հայ մո–
ղովբգին
, աաթր
մ աՀմ ե տականին ,
կոտորի՛ր
, Թուրքին :
Ւր երեւելի ել աներեւոյթ
Հետեւորզներր
տյ
սօր
նոյն
«լակեր»ին
մէք կր ղնեն Գաչնակն
ու
թուրքր,
իբրեւ
«ոխերիմ
, չա րագոյն
թչնամիներր
Հայ
յողսվուրգինՖ:
Գեո
չ՚՚լ՚որգեցինք
բուն
հ(զալմաղալ»ր :
.
ԵՐԵԻԱՆՆ է ԻՕՍՈԻՄ
ԱՒԵՏԻԲ
ԻՍԱՀԱԿԵԱՆԻ
ԿՈՋԸ
ՅԱՆՈՒՆ
Ի/ԱՎԱՎՈՒՒԵԱՆ
24
Ապրիլ,Անուանի
րանասաեղծ
, Հայաս -
տանի
Գիաոլթէլններոլ
Ակաղեմ
իայի
իսկական
անգամ. Աւետիք
իսաՀակեան
Հետեւեալներր
կր
գրէ աբտասաՀմանի
Հայ քո յրեբուն եւ եղբայր -
նե բուն :
Այսօր
աւելի քան երբեք
աչխարՀր
բամնուած
Հ
երկու, մասի։ Մէկ մասին
մէք կան խաղաղու -
թեան
կոզմնակիցներր
, որոնց
ղլոլխր
կանզնած է
խաղաղութեան
ումեղ պատուար Աովետական
Մ ի–
ութիւնր, իսկ միւսր
Ամերիկեան
իմ պե րիա լիւլմ ր
իր պաաեբազմի
Հրձիգի
գերին
մէք, որ
Լլորոնէ
նորանոր
պատերազմներ
Ժոզովոլրգնե
բու
մ աքերուն
մ էք , ղեռ թարմ
է ե րկրո րղ Համ աչիսարՀա
յին պատերազմ
ի աՀա -
ւոբ պատկերր : ԱչխարՀ ի բազմ ամ իլիոն աչվսա -
տաւոր
մողովոլրղնե
ր ր կրմերմեն
թնղանօթի
միս
գառնալ
չաՀատակող
իմ պե րիա լփստնե բուն Հա -
մ աբ
յ
ԱբտասաՀմանի
Հտյ քոյրեր ել
եղբայրներ
,
գուք որ կո րսնցուց
իք ձեր " իրե լինե բ ր , բնակա -
բաննե բր, ու դարձաք
թափառական
, մտէք խա -
՚լաղութեան
կողմնակիցներու,
չարքերուն
մէք, եւ
ստորադբեցէք
խաղաղութեան
Համար։
Խ ա ղա ղո լ թ ի ւն՝ որուն
ումեղ պաաուաբր
կր
Հանդիսանայ
Աովետական
Մ իութիւնր,
ելաչ -
խաբՀի ա չխաաաւո
բ մ արդոց մեծ բարեկամ
լն -
կեր Ս
թալինր։
՜^Հ Խտղտզոլթեան
պաչտպանութեան
կուսա —
կիցնեբու
մողովր
աեղի
ունեցաւ Ե րեւանի
մ էք
Աոլրիլ ՚23ին : Ներկայ
էին աբուեստագէտներ
,
րանուո րնե ր , գիտնականներ
, ուսանոզնեբ
, Հան -
րա յին կաղմ ակեբպութեանց
նեբկա յացուցի
^ ե ր
եւայլն : Հանգէս
եկան Հանրապետութեան
մոգո -
փբդական
արուեստագէտ
Վազաբչ
Վ^ագարչեան
ել
չքան չանա կիր բանաստեզծ
Փրակայի
խազազու ֊
թեան
Համամոզովին
մասնակից՝
Նայիրի
Զաբեան
ոբ իմէք այլոց,
րսաւ՛
ԱչխարՀի
բոլոր
աչխա–
տալոբութիւնր
իբենց
բոլոր
ումերր իսպաս
գրահ
են խաղաղութեան
Համաբ : Նոյնպէս
պատմեց
իր
տպալորութիւննեբր
Փրակա
յի Համ ամոզովէն եւ
ա յն քերմ
լնգո ւնե լո ւթիւնր
որուն
տրմանացաւ
Աովետ
՚
պատուիբակութիւնր
Զեխոսլովտքիո
յ
մէք :
Խօսք առին նաեւ
յայտնի
քանդակագործ
Արա
Աարգիսեան եւ Լենինի
չքանչանակիբ
Գերենիկ
Գեմիրճեան
։
8ՈՎՀ՛
ԱՑՎԱԶՈՎԱԲԻԻ
մ աՀուան
^Օամ եա -
կին առթիւ,
Հանգիսութիւննեբ
աեդի ունեցած
են
թէոդոսիոյ
մէք (^Խբիմ) : ԱչխարՀաՀռչակ
ծովա -
նկ՚սբիչի
գերեզմանին
մօտ չինուած է մեծ պար —
տէզ մր, պատկերտզարգ
ցանկապատով
: Վ^երա —
չինուած է յուչարձանր
: Խրիմ ի պետական
Հրա -
տա րակչական
ր լո յս լնծա յած է գբքո
յկ
մ ր՝ «/• •
^ ՚ Այ
՚Լ
*"Դ
"՚Լ"ԿԻ^
եւուգեցո
յց մ ր՝ պտակե րա -
սրաՀր դիտելու
Համար։
Տեղի
ունեցած է զիտա -
կան «սեսիա»
(^նիստ՝) , մ աՀուան
50ամ եակի եւ
պատկե րա սրա Հի 70ամ եակին
առթիլ
,
մ ասնակ
ցութեամ
բ ականաւոր
նկա րիչներ
ու :
յ–ւքւ«–յ–<՚ւք1«^ւքւ«1<– յ ՚ ^ ^ 4 ՚ ^ ^ ^ # – ք ք ^ք ք ք Ր^
ք
ք–։
Խ ՚ ՄԻՈՒԹԻՒՆԸ
20
՛միլիառ
րուբլիի
նոր փո–
խառութիւն
մր Հրապարակ
Հանեց,
ւէճարելի՝ քր–
սան տարիէն : Հինգերորդ
փոխառութիւնն
է " ՛ յ ս ,
պաաերաղմի
դագարումէն
ի վեբ : Օրուան
սակով
կր ներկայացնէ
1740
՛միլիառ ֆր ՚ ֆրանք :
ԹՈՒՈԲԻՈՅ
վարչապետր ճառ մր
խօսե լով,
րսաւ թէ
1946/Տ՛
երկիրր մեծ վաանգներու
ենթար
կուած
էր , ի"կ այմմ ապաՀովութիւնր
կր վայե -
լեն
՚նորՀիւ
Ամերիկայի
զինուորական
օգնութեան
,
Մարչրլի
ծրագրին
եւն՛։
«Անգլիոյ եւ
Յէբանսայի
Հետ կնքուած
զինա կց ո ւթ իւնն ալ ամ րա
պնդուած
է, ել բարեկամութեան
գաչնագիր
մր
կնքուած՝
իտալիոյ Հետ
» յ
ԷՍ ԹՈՆԻ Ո8 Հանրապեաութեան
նախադաՀր
սլաշաօնանկ
եղաւ : Արտաքին եւ դատական նա-
խաբարներն ալ Հրաժարած
են : Ա՛ուս մր կր վարէ
նե րքին նախտրարութիւնր
: Լա յն մ աքբ ազո
րծում–
ներ կբ կատարուին
, որպէսզի
երեւան
չելլեն
Խ •
Մ իութեան
զինուորական
գաղտնիքներր՝
Պալթիկ
ծովուն
վրա
յ :
ԶՈՒՒՑԵՐԻՈ6
կտռավարութիւնը
կոչ մր ուգ
զեց մոզովուբգին
, որպէսզի
ուտեստ ելՀում
նիւ
թեր ամ րարեն
, «ինախատե ոո, թիւն
անակնկալ
գէպքեբու » :
ԱզգաժողովիկնդԼքաէտուք)էսդ
Մոսկոէա
կ ՚ ե դ ա յ
ՊԻՏԻ ՓՈՐՁԷ ԵԼԲ ՄԸ ԳՏՆԵԼ ,
ՊԱՎ ՊԱՏԵՐԱԶՄԸ
ԳԱԳՐԵՑՆԵԼՈՒ
ՀԱՄԱՐ
Ա իացեալ
Ազգերու
րնդՀ ՚ քաբտուղաբր,
Պ՛
ԹրիԿփԸ Լի
է
որ Փարիզ կր դտնուի
,
պաչտօնապէս
հաստատեց թէ Ա՛ ոսկուա
պիտի
երթայ
Մայիս
10–
ին , ելք մր գանելու եւպատերազմի
վախերր փա֊
բատեչու
Համար՛,
Եւրոպա գալէ անմիքապէս
վերքր , րնդՀ ՚ քար
աուղարր
մ ասնաւո ր աեսա կցո լթիւննե
ր
ունեցաւ
Անղլիոյ
վարչապետին
, Ֆրանսա
յի
Հանրապետու
թեան
նախագաՀին
, վարչապետին
, արտաքին նա
խարարին ել ուրիչ ականաւոր
անձերու
Հետ ,
լայնօրէն
պարզելով իբ տեսակէտներր։
Մոսկուա
պիտի
մնայ
քանի մր օր, ելեթէ Աթալին
Հոն րլ
լայ, անոր Հետ ալ պիտի
տեսակցի
Լի
Լրագրական
ասուլիսի
մր րնթացքին
, Պ՛
չծածկեց
իր մ աաՀոգոլթիւնր՝
մ իքագգա
յին կ
ցութեան
մասին։
Ատորեւ՝
իբ
յայտարարութեանց
ամփոփում
բ .
« Պիտի քանամ
Համոզել
Աթտլինր թէ ան֊
Հ րաժե չտ է խո բՀ րգաժոգոփի
մ ր Հ րաւիրել
բո լոր
մեծ
պետութիւննեբր,
եթէ կ՛՛ուղենք
խուսափիլ
նոր պատերազմէ
մր։ Մեծ կամ անմիքական ար -
դիւն^ե
բ չեմսպասե ր : Բայց
յուսալի է որ այս
խո բՀ րգա կցո լթիւննե ր ր կրնան
որոչ
արդիւնքի
մ ր
յանդիլ,
յառաքիկայ
երկու - երեք
ամ
իսներու
րնթացքին
։
1945^5՛
իփեբ, կացութիւնր
ՀետզՀե
տէ տագնապալի
դարձաւ ոչ մ՛իա յն Ազդամո գո -
փին,
այլեւ
բուն իսկ աշխարՀի
ապաղային
Հա -
մաբ : Կր գանուինք
խաչուղիի
մր առքեւ : Երր
Միացեալ
Ազգերու
Կ ազմ ակե բպութիւն
ր Հաստատ
ուեցաւ Աան Ֆրանչիսկոյի
մէք, սաՀմանուած
էր
րնդգրկելոլ
ամ բուլք աչխարՀբ : Այմմ
կ*ուզեն աչ
խարՀր տեւականօրէն
բամնել
երկու ճակատներու
:
Այս ճամ բան պիտի սաստկացնէ
պառակտումնե -
րր , նոբպառակաումնեբ
պիաի ստեղծէ ,
պիաի
մչտնքենաւորէ
ել փութացնէ
զինարչաւր
, տեւա -
կան պիաի
գարձնէ
տնտեսական
պայքարր, աչ -
խաբ
Հի չատ մր մ ասե բուն
բո լոր չքա ւո րնե ր ր եւ
անօթիներր
պիտի դատապարտէ
չքաւոր եւանօ -
թի
մնալու
, քարոզչական
պատե րագմ ր եւ
անոր
կապուած
քգագարոլթիւնր
պիտի բանան
նոր փի—
Հեր մտաւոբ եւ բարոյական
անկումի, եւ
պիտի
չքանա
յ Համ աձա յնութեան
որեւէ
յո յս՝
Հ իւլէա -
Այո^
ճամ
Բ՛
կան
ումի
Հսկոզութեան
մասին :
միայն մէկ ելք ունի,
եբրորդ
տչխարՀամարտ
մր^ ուչ կամ
կանուխ։
Հ Մ իւո ճամբան՝
ԱզգամոգուԼին
գծած
ուգին
է : Այգ ճամբան
մեզ կր Հեռացնէ
պատերազմէն ,
փոխանակ
գէպի
Հոն առա^ո րգե լու
։ Ես որեւէ
կասկած
չունիմ թէ ինչ լնթացք
պիտի
բռնէ աչ
խարՀի
մոգոփոլրզներուն
մեծագո
յն մասր։
Անոնք
Ազգամոդոփին
Հեա են : Ես չեմ Հաւատար թէ ոեւէ
կառավարութիւն
պատերազմ
կ^ուզէ : Եւ սակա
յն
անՀրաժեչա է նոր ճիգ մր, մեծ ճիգ մր փորձել ,
այս տաբուրնէ
իսկ , գադրեցնե
լու Համար պաղ
պատերազմ
բ : Առաքին
մի քոցն է
Ազդամոգոփր
գարձնել
մամ ագրավա
յր Ս ր, բաեա
տեցնե լու Համ աբ զտնազան
տեսա
պետութեանց
միքեւ։
Երեք ամիսէ իվեր իմ ամե
նամեծ
Հոգս է կարելին
փորձել
, այս ելքին
յան
գելու
Համ ար » :
Պատաս խանե լոփ ղանաղան
Հարցումներու ,
լ^ւգՀ ՚ քաբտուղտբր
բացատրեց թէ չատ օգաա —
կար
կ՝րլլայ
, եթէ ԱպաՀոփութեան
ԽորՀոլրդր
պարրերաբար
նիստ գումարէ
չորս մեծ
մայրաքա–
ղա^Փ՚եբու
մէք : Այդ մողոփնեբուն
^որՀիւ
, Ապա
Հովութեան
ԽորՀուրգին
11
անդամներր
(11
պե
տութիւն՝^
պատեՀութիւն
պիտի
ունենան տեսակ
—
ցելու
վեՀապետներոլ
ել վա ր չապետնե
բռ ւ Հետ ,
մտերմական
գրոյցներ
կաաարելով,
ինչ ոբ նիւ —
թապէս
անՀնար է Նիւ Եոբքի
մէք։
Պ ՚ Լի վճռապէս
Հեբքեց
այն գրոյց ր թէ նա
խադաՀ
Ր՝րումլնի մէկ նամակր
պիաի աանի Աթա
լինի : Տետոյ
նորէն չեչտեց •
« իմ ճամ բո րդութեանս
նպաաակն
Հ
ուղ
ղակի
տեղեկութիւններ
քաղել , տես՚սկցիլ
ղանա -
գան
երկիրներու
աիարիչներուն Հետ, պարղել
կա—
ցութիւնր,
անոնց Հետ քննել
ղանաղան
խնգիրներ
եւ ճչգրիա
լուսաբանութիւններ
ստանալ ա քս կամ
այն Հարղի
մասին » ;
նՀքոպափ
վեէագիԱաՎը
ճ ւ
ՈՆքիչ Խ գ Խ
մ,
ն կցե լու եւ
կէտն եր
Հաչ–
մեծ
Լոնտոնի
խորՀրդամողովին
առթիւ
, որ սլիտի
գում արուի
յառաքիկա
յ չաբթու
,
զարմ
անազան
ԳԲ"յՑ^եր կր չրքին
քազաքական
չրքանակներու
մէք :
Վեբքին
տեղեկութեանց
Համաձայն, Ա .Նա-
Հանգնե րու արտաքին
նախա րարր պիտի առա քար
կէ որ Ատլանտեանի
գինակիցներր
նոր ճիգ մր
փորձեն
, գօրաղնե
լու Համար
իբենց
ազդ ՚ պաչտ -
պանոլթիլնր։
Ամերիկեան
կառավարութիւնբ
13
(ԼուրերոՆ շարունակութիւնը կարդալ
Գ՛
էշ)
Fonds A.R.A.M
