26յւդ ՏԱՐԻ — 26՛ ^ ա66 Ւյօ.6142–՚1,ււր շրջան թիւ֊ 1553
1>|ք6€է«ւս–քքօււո6էտա–6 : Տ01. Ա 1 Տ Տ ա ^
17.
1Հս6 ՕՅաշտատ
֊ Բ
^\աՏ
(13)
Վհցամս.
800
ֆՐ
՚ > Տար– 1600, արա– 2500
ֆբ–
161. 006. 15-70 Գին 7
ՓԲ՛ Շ-Օ-Բ-ք՛^» 1678-63
1950 Չորէքշարթի 3
ՄԱՅԻՍ
Խմրագիր՝
&. ՄԻՍԱ-ԲԵԱՆ
ՄԵՐ Խ0Ա
՝|4Ը
ԿԸ ՕՊԱՍԵՆ ԿԻ ԿԸ ՊԱՀԱՆյքԵՆ...
Խ • Մ իո՚֊թեաՆ
%աւ.ասւոորմ ի ււլա շաօնա թե ր թր,
« կարմիր
Տորմիղ », Ապր
իլ
19
թուակիր
թմ րա -
գրականով
մր կր րացաարէր
թէ
«Աոնթրէոյի
սլայմանագիրր
այլեւս
չվյ Համասլաաաս
խանե ր Աեւ
ճովեան
սլետոլթեանց
շաՀերուն » :
Այս առթիլ
1լր մեղաղրէր թէ վերքին
սլաաե -
րաղմի
լնթացքին
թուրքիա
Հիթլէրի
կողմր
րրո–
նեց. «իսկ
այժմ
իր անկախութիւնր
ձախահ՝ է Ա–
՚^երիկայի
աշխարՀակա
լներուն »:
— « Աւ1՚1յրիկեան նաւաբաժիննհրը յանալս իր
րեւ հիւր կ՚րնդռւնուին Մարմարայի մէջ, իսկ թր
քական օդակայանները դարձած են իյարիսխներ
ամերիկեան օդանաւերու համար։ Այս րոլոր պա–
րադաները կը եարկադրեն մեզ աւելի
արթնու -
թեամբ հսկել եւ անընդհաա զօրացնել Աեւ Ծովու
ավւերուն պաշապանութիւնը »:
թուրք
մամուլր
փրփուր կր տեղայ,
այս
յ օ ղ –
ուահ՜ին
Հրասլա րակո ւթենէն ի վեբ է
, թէեւ
կուսակցական
կիրքերր
բո ր բո քահ են
այս
միքոցին
, լնտ բական
սլա յքաբին
առթիւ ,
Ր՚"յՅ
^ Բ"լ"Ր
թեբթերն
ալ նոյն
լեղուն կր
ղորհա~
ծեն։
Վճռասլէս կր Հերքեն
մեղագրանքներԸ
եւ կր
պնգեն թէ Նեղուցներր
«թուբքիոյ
ձեռքը
պիտի
լք^ւան յաւիաենապէս
•»
յ
Այսպէս
մեհ - մեհ մարգերով
Հանգերձ
, ա -
մէնէն
լու֊րք
թեբթերը ել հանօթ
Հբապարակա ֊
գիբնեբ
մ իեւնո
յն աաեն չեն հահկեր
իրենց մաա -
Հողոլթիւնը
:
Վերքերս
առիթ
ունեցանք
արտատպելու
Հե -
ղփնակաւոր
լրագրողի
մ ը , Ապիտին
Տավէրի
մէկ
խմբագրականը,
որ Հրապաբակաւ
կը
բացատրէր
թէ
«
երրորգ պատերագմը
պիտի
սկսի
թերեւս
Թուբքիոյ
գէմ կատարուահ
յարձակումով
՛քը՛
Տա բձակում՝
հովէն
, օգէն ել ցամ աքէն
միավ֊պքր
մտնակ »
I
Իրրեւ
եղրակացութիւն
, թուրք
Հբապաբակա–՛
ԳէրւԼ կը. Ւ^ԳԲէր
«Ամերիկացի
բարեկամներէն։որ
ըմբռնեն
մեր կացութիւնը
եւ ցամաքային
օման -
գակութեան
Հետ, զօրացնեն
նաեւ
մեր. Օղա յին եւ
հովա
յին բանակնեբը » ։
Նոյն Հրապաբակագիրը
այս անգամ ալ կրակ
տեզալով « կարմիր
Տորմիզ»ին
գէմ,
Կ՝Ր՚՚Է թէ
յԻ՚քար
զառանցտնքնեբ
են անոր գրահները
եւ.
երրեք
էեն Համ ապատասխանեբ
պատմ ական
ճրշ~
մտրտութեանց
»
է
— « Մենք ՚նեզուցներու պայմանագրին հան -
գէպ այնքան բծախնդրութիւն ցոյց կուաանք որ,
երբ ամերիկեան սուզանաւերը մեր ջուբերը կու
դան ամերիկեան դրօշներով, անոնց վրայ թրքա
կան դրօշ պարզելու համաբ կը նախընտրենք այդ
արարոզութիւնր կաաարել Իզմիրի մէջ, փոխա -
նակ իսթանպուլի կամ Կէօլնիլքի •»:
Եւ իր կարգին
կ՝աղգարարէ
.-.
«Թրքական
Նեղուցներր
Թուբքիոյ
կըպատկանին։
Ջենք կր -
նար ոչ իսկ մէկ նշանախեց
փոխել
մեր գերի
շիւա–
նութեան
իրաւունքնե
րէն » :
Եզըակացութի՞ւնը,
այսքան
վճռական
ազգա–
րարութենէ
մր վերք։
Նորէն
ակներեւ
անձկռւ -
թիւն
եւ օգնութեան
կոչ •
— « Ամերիկա կանգնած է իբրեւ բաբհկամ
Թուբքիոյ , եւ կը սպասենք ու կը պահանջենք ոբ
այս կացութեան մէջ աւելցնէ իր զինուորական
օժանդակութիւնը, շուտով ամբացնէ մեր ծովա -
յին եւ օդային ուժերը, աչքի աոջեւ ունենալով
սովետական հաւանսւկան յարձակում մը » :
ինչպէս
այս լեղապատառ
կոչը,
ուրիչ երե-
ւո յթներ ալ բացորո չապէս
կ՝ապաղուցանեն
թէ
Անղաբա
աակաւին
զոՀ չէ ցարգ րնհա յուահ
օման–
զ ակո ւթենէն
1
թրումրնի
վարղ.ապետութեամբ
,
1947
Մար֊
տէն ի վեր Մ • ՆաՀււնգներբ
ամէն տեսակ
օգնու ֊
թիւն
կը արամագբԼն
Թուբքիոյ
(եւ Աունաստա -
նի) , ապաՀովելու
֊
ամ ար անոր
անկախութիւնր
եւ Հոգային
ամբոզքւ-ւթիւնր
:
Աւգզակի
քուէարկոլահ
վարկերէն չատ
աւելին
ստացահ է Թուրքի՛՛՛
: Ոչ միայն առատ
զինա -
մթերք
, այլեւ
մարտանաւեր
, մեքենաներ
, րազ -
մազան
գռրհքներ
եւն՛ :
Միւո
կոզմէ,
աւելի
քան
350
ամերիկացի
մասնագէտներ
կըքանան
աբգիացնել
Թուբքիոյ
զինեալ
ուժերը
, Հաղո րղակցութիւննե
բ ր , ամբոլ -
թիւնները
է
էւ սակայն,
վազուան
մգձալանքր
թ ո յ լ չ ի
տար
Հանգիստ
քնանալ :
Շ •
Մեռեւոց
Համաձայն
Հ՛ Տ՛
9* •
Եգիպաացի
կոմիտէի
յայտարարութեան
, կիբակի կէս օրէ վերք
բնկեր՛
ներու եւ Համ ա կիրնե բու
բազմ ութիւն
մ ը Համ ա -
խմբուահ
էր Փէռ Լաչէզի
գերեզմանատունր
, յար–՛
ղելոլ
Համար
Ա. ԱՀարոնեանի
, Ա՛ Խաաիսեանի
եւ
Անգրանիկի
յի չատակր :
Այս առթիլ
պատրասաուահ
էին երեք
սիրուն
հագկեպսակնե
ր , եռագո
յն ժ՜ապաւէններով
, ո–
րոնք գրուեցան
իւրաքան
չիւբ
գեբեւլմ անի ՛Լրա յ
տ
Ուխաաւորները
նախ ա յցե լեցին Ա •
ԱՀարոն
եանի գերեզմ անր
Լմ աՀուան
երկրորգ
տարեգարձը
լրացաւ
ապրիլին)
, ուր խօսք առաւ
րնկեր Ա • Թո–
րոսԼ ան , պանհ ացնե լով
ուլբացեալ
լ^ւկե րոք աբ -
ժանիքները
իրրեւ
արժանաւոր
ուսուցիչ
, յեղա -
վէոխական գրագէտ եւ ապա նախագաՀ
Հ ՚
Հ •
Պատուիրակութեան
: Այղ Հանղ ամտնքով էր որ
ստորագբեց
Աեվռի
ղաչնագիրը
,
1920
Օգոստոս
\ Օին : Ամբոգք
սե րունգնե ր թ րհո ւեց ան ԱՀարոն -
եանի գրականութեամ
բ , անոր
րմ բոսա
ոգիով
եւ
գեզաբուեսաական
խո րութեամբ է
Ա • Խաաիսեանի
գե բեզմ անին
՚էրա
յ
խօսեցաւ
լնկեր
Հր . Ս ամոլէ
լ , պարզե լով Հ՛ Հ՛
վարչապե–
օյին Հայրենասիրական
գորհունէութիւնր
, իր վա
րահ
բոլոր պաչտօննե բուն
մէք ; Բացատրեց
թէ
սիրով
յանձն
կ՚առնէր
ամէնէն
Համեստ
սլարտա–
կանո ւթիւննեբր
, զ իտէր
մ արգոց Հետ
վարուելու
եղանակր
, ելյարզտնք կր վտքելէր
ինչպէս Հա -
րեւան
երկիրնեբու
, նո յնպէս
մ իքազգա
յին չրքա — ՚
նակներու
մէք։
(Խաաիսեանի
մաՀուան տարեգաբ–
,
ձր լրացաւ
Մ արա
\Օին)
յ
Անգրանիկի
գերեզմանին
վրտ յ յարգանքի
խօսք
արտասանեց
րնկեր
9**
Բալայեան,
մասնաւորա -
պէո չեչտելով թէ ոզբացեալ
Հերոսին
մ արտական
առաքինութիւննեբբ
զարղացան
չնորՀիլ
Հ ՚ Տ •
Գաչնակցութեան
չունչին եւյեղավախական
գոր -
հռնէոլթեան
: Ան մինչեւ վերՐ ալ մնաց Հաւա -
տարիմ
իր կուսակցութեան
, երբ արիաբար
կը
կռուէր Ա ասունի , Տարօնի
, եւ Վա ս սլո ւր ականի
լեռներուն
մէք :
ՀԱՏ
ՌԱԶՄԻԿՆԵՐԸ.
ԱՐԾԱՐԾԵՑԻՆ
« ԱՆՇԷՋ ԲՈՑԸ »
Շաբաթ
իրիկուն
պատկառելի
րազմ
ութիւն
մը Համ տխմ րուահ էբ Անհանօթ
Զինուո ր ի գամ–
բաբանին
առքեւ
, ուր Հտյ Նախկին
Ո՚ազմիկներու
Միութիւնր
պիտի
աբհարհէբ
անչէք
բոցր։ Թա -
փորր
կազմուահ էր մեթրօ
Ժ՛ոբմ Ե՚իառքեւ, եւ
յամրաբաբ
գէպի
գամբաբան
յառա քացաւ
ֆրան
—
IIIII
կ ան եւ Հայկական
գրօ^երով
;
կ իրակի առաու
, Հա յկական
հէսով
պատարագ
մատուցուեցալ
էնվալիտի
զինուորական
եկեղե -
ցիին
մէք։
Արարոգութենէն
փեբք,
յատկապէս
պատրասաուահ
Հայկական
նոբ եռագոյն
մր զե -
աե ղուեցաւ
թանգ արանին
մ էք , Գա
նակիցներու
ղրօչներուն
Հետ, Լնտխկինր
մտչահ
էր) :
ինչսլէս
թափարը
, նո յնպէս
ա յս արարողու -
թիւնր
խոբ տպաւո րութ իւն ձղեցին
տեղաց
ինեբուն
փրայ :
Մ անրամ ասնութիւնները
յաքոբղով
ՊՈԼԱՈՑ
մէք սկսահ
են գաաել
73
ամբաս -
տանեա լնե ր , որոնք
խռովութիւննեբ
յաբուցած է–
ին
մ առե չալ
Ֆէ՚էզփ
Ջաքմ աքի
յոլղարկալոբոլ
-
թեան
առթիւ
։
ԱՆԳԱՐԱ
Հասած է Միքին
Արեւելքի
անղլիա–
կան
ումերուն
Հ րամ անատարր
, զօր ՚ Բրոքրր
, քն
նական պաոյա
մը կատարելու
Համաբ :
ԱԶԳԱԺՈՎՈՎԻՆ
ընգՀ ՚ քարտուղաբը,
Թբիկ֊
փր Լի , Փարիզ եկաւ , ուրկէ պիտի
սկսի
«խաղա
ղութեան
աբչալր» : Իր նսլատտկն է անելէ մր փր
կել ՄԱԿր։
Կ՝ուզէ
մինչեւ
Մոսկուա
երթալ,
խոբ–
Հ րգակղե
լու Համ ար Ա թալինի Հետ
I
20՛
ՀԱՇՄԱՆԳԱՄ
ՌԱԶՄԻԿՆԵՐ
կիրակի օր
Անծանօթ
զինուորին
գամ բաբանբ
այցելելէ
վերք,
նսաան Շան Գ^էլիզէի
պողոտային
՛իրա յ , խափա -
նելոփ
երթեւեկր։
Նչանատախտակի
մր փյւայ աբ -
ձանագրոլտծ
էին Հետեւեալ
խօսքերր–
«Արգա–
րութիւն կր պաՀան քենք կենգանի
մեռեալներուն
Համ աբ »
լ
ԻՍԹԱՆՊՈԻԼԻ
կռփամարտի
ախոյեան
Հըռ -
չակուած է կարպիս
Զաքաբեան
(67
քիլ") , ճակա–
աելոփ
Օքթայի
ւլէմ : Երկրորգ
Հանգիսացած
է
Անգրանիկ
(73
քիլօ) , Շ
Մափս
Մհկի
Տօնը
ի սփիւռս
աչխաքգ
ՅՈՑՏԵՐԸ
ԱՒԵԼԻ ՇԱՏ
ԲԱՎԱԲԱԿԱՆ
ՀԱՆԳԱՄԱՆԲ
ՈՒՆԷԻՆ
Երկուչաբթի
օր աւանգական
Հանգիսաւռրոլ
-
եամբ տօնուեցաւ
Աշիատանքի
Օրը, Մայիս \ : Ա–
մէն տեղ ալ , ցոյցերը
աւելի շատ
քաղաքական
Հանգամանք
ունէին,
ուզղուած՝
պատերազմի
Հրձիգնեբուն
, Հիւլէ ական
ռումբի
, ֆաչական
ամե–
րիկևան
աչխարՀակալութեան
եւն. գէմ։
Անչուչա
արՀեստակցական
պաՀանքնեբ ալ կ՝արծարծուէին
:
Տեղական
թերթեբր
Հակասական
տեղեկու -
թիւններ կր Հրաաարակեն
Փարիզփ մէք, Նտսիո -
նէն Պասթիյ
սարքուած
թափոբի
մասին :
Համայ
նափար
պաչտօանթեբթբ
, «Ււմտնիթէ»
,
«Հարիլբ
Հաղարաւոր»
կր Հաչուէ
բազմութիւնր
, իսկ չա -
փաւոր
թեբթերը՝
Հազիւ
30-40
Հտզար։
Թունգ ա–
քակողմեան
թերթեր
մասնաւորապէս
կր չեչտեն
Յ՚՚յՅէ՚ե
մասնակցոզնեբու
նոլազումր,
իբբեւ տկա–
բացում
Համա յնավտր
կուսակցութեան
:
Փարիզի
թափորին
մէք կԳրեւային
րազմ ու–
թհտն
ն չանաաա խտա
էլնե բ , ամէն տեսակ
ազգա -
նչաններով։
Ցայտարարութիւն
մր կր
պաՀանքէր
ձեռք
չառնել
«ռազմա
չունչ եւ դաւաճան
թերթե—
րր» •• կառքի
մը մէք խումբ
մր ցուցարաբներ
«Ֆի՜
կառօ»
թեբթէն
գէզեր
կը նետէին
արՀեստական
խարոյկի
մր մէք։
կարգտգրութիւններ
եգած
էին,
որպէսզի
բոցեր
ալ երեւան
: Թափորին կր մասնակ
ցէին
բազմաթիւ
մանուկներ : ԶափաՀ՚սսնեբը
կբ
կրէին նչանատախտա1^եբ
Հետեւեալ
վերաառոլ -
թիւննեբով.
- « Կր պաՀան քենք վճռական
միքոցներ
ձեռք
առնել
Հիւլէական
ռումբը
արգիլելու
Համ ար , որ–
ոլէսզի
փրկուի
մեր զաւակներուն
կեանքը » :
Մ անուկնեըու
կրած
ն չանա տաիս տակն
երուն
փրայ արձանադրոլած
էին
«Մայրիկ, պաշտ -
պանէ զիս— Մեր հայրիկներբ պիտի չպատերազ
մին աշխարհի ամէնէն երջանիկ հայրերուն դ է մ » ։
Ուրիչ նշանաաախտտկնեբ
ալ կը բացատրէ
ին
թէ ամ էնէն
եբքանիկ
Հայրեբր
, մա յրերր եւմա
նուկները կր գտնուին Խ՛ Մ իութեան
մէք :
Ուրիշ
կառքի
մր մէք կ^երեւար
Հիւլէական
ոումբ մր բարակ առասանով
մը բոնուած
, տակր՝
Թո րէզի Հետեւեալ
յա յտա բտ բութ իւնը ՚
«Խազա–
ղութ եան ճակատագիրը մ աղի
թելէ
մ ր
կախուած
է՝^ : Ո՛րիչ
յտ յտա րա րութիւն
մ ր կ՝ րսէ ր .
«Րա
յց
եթէ գիտնանք
միացեալ
ճակաա
կաղմել,
թելր
պարանի
մր պիտի վերածուի » է
Թափորին կր մասնակցէին
Համայնավար
կու–
Ո1Հ՛
կցութեան
ել Աչխտտանքի
Գաչնտկցս՚-թեան
ա–
կանաւոր
գէմ քեբը , ինչպէս ել Հ իւլէական Հաս -
տտաոլթետն
սլաչտօնանկ
վերատեսուչր
, Պ –Ժոլիօ
Բիւռի
, որքեբմապէս
ծափաՀարուեցաւ
: Ցուցա -
րարներր կր պաՀանքէին
իր պաչտօնին
մէք փեբա–
Հաստատել
մ եծ
ղի անա կանր :
ԶՕՐ՛ ՏԸ ԿՈԼԻ
8ՈՑՑԸ
Ն" յն օրը զօր . տր կոլի
կազմ ակե րպութ
իւնն
տլ ցո յց մ ր սարքած էր Պուլոնյի
անտառին
մ էք
է
Աքակոզմեան
թեբթերը
Հարիւր
Հազար կր Հաչ -
ուեն
մասնակցոզներուն
թիւր,
Ի"Կ ոսաիկանու -
թիւնր՝
55 "000 :
Զորավարբ ճառ մր
խօսելով ,
յայտարարեց
թէ «Ֆբտնստ
պէաք
է
կանգնի
իր սեփական
ոտքերոփ,
առանց օտաբ ագդեցոլ -
թեան»։
Ցետոյ կոչ մր ուգզեց
միացեալ
Եւրոոլա
կազմելու
, միեւնոյն
ատեն
գործնական
Համա -
ձա յնութիւն
մ ը Հասաատե լոփ Ֆրանսա
յի եւ Գեր
մանիոյ
միքեւ։ Երր անքաաականնեբր
(Համայնա–
փարներ)
խաղաղութեան
մասին կր խօսին
, կ ու^
զեն զրկել
մեզմեր
ինքնապա չտպանո ւթեան
միքոց
նե րէն ելա ր չաւանք
մ ր կր սլատրասաեն
: Մ իեւ -
նոյն ատեն
անոնք որիչխանութեան
գլուխ
են , կր
վարանին եւ կը թոթովեն
միքազգային
բեմի
վ ր–
րայ։
Մենք կը պաՀանքենք ոբ Ֆրանսա
ինք վարէ
իր պա չապ՚սն
ութ իւնը , իր նախարարներուն
եւ զօ–
բավաբներուն
միքոցաւ։
ճակատագիբր
միայն
մէկ
ելք ձղահ է Ֆրանսայի
,
մեհ գործ
մը կատարել
կամ՜ դառնալ
յիչատակ
մ ը ՝»
1
ՄՈՍԿՈՒԱՑԻ
ՑՈՑՑԸ ԵՒ
ԶՕՐԱՀԱՆԳԷՍ
Մոսկուայի
մէք Աայիս
՚^էկր
տօնուեցաւ
չոնգալից
զօբաՀանգէսով
մր, ի
ներկայութեան
Սթալինի,
Մոլոթովի
, Ատլենքռվի
եւ ուրիչ
երե
ւելիներու։
Ծրագիրր մէկ միլիոն կր Հաչուէ կաբ–
միբ Հրապարակին
վրայ
խռնուած
բազմութիւնը
:
Աթալին,
որ նսաած էր Լենինի
գամբարանին
ստո–
՝՝^ւոտր, առոզք եւ ղուարթ
կԳրեւար։
ԱնՀամար
վերտաոութիւններ
կ՚՚երեւտյին
ամէն
էլողմ ,
իրրեւ
մտրաակոչ : Ոսկի աառերով
քանդակուած
վիթ-
խարի նչանախօսք
մր կր Հռչակէր
«բոլոր խաղա -
ղսւսէր
մոգովուրգներու
եղբայրական
միութիւնր
խաղ՚սղոլթեան
պայքարին
մէք»։
Ուրիչ ^ր կր թե
լագրէբ
աչխարՀի
րանո ւո րնե րո ւն երեւան
Հանել
պատերազմի
Հրձիզները
եւն՛ :
ԶօբաՀանգէսին
ներկայ
էին
ֆրանսական ,
րրիտանական
, ամերիկեան
դեսպանները։
Բազ -
մաթիւ
զէնքերու
կարգին,
թռիչքներ
կատարեցին
ինյթամուզ
սաւառնակներ
եւ ռմբաձիղ
օդանաւեր։
(Լուրերու շարունակութիւնը կարդալ Գ– էշ)
Fonds A.R.A.M
